Мазмұны
Кіріспе
Ақпараттық–коммуникациялық технологияның оқыту процесі ................. 6
Ақпараттық–коммуникациялық технологияларның оқыту процесіне қолданудың дидактикалық мүмкіндіктері ................................................... 6
Оқытушының ақпараттық – коммуникациялық құзырлылығы мен ақпараттық мәдениетін қалыптастыру
Білім берудегі ақпараттық технологиялар ....................................................25
Ақпараттандыру жағдайында білім ұйымдары басшыларының инновациялық кедергілерден шығуы туралы
Ақпараттық мәдениетті оқыту процесінде оқушы бойына
Электронды сынақ кітапшасын құру бағдарламасы ................................... 34
Құрылған бағдарламамен танысу ................................................................. 34
Қолданушыға нұсқау ..................................................................................... 35
Бағдарламаны құруға пайдаланған құрал .................................................... 37
Delphi ортасында мәліметтер қорын құру ................................................... 37
Мәліметтер қорымен байланыс орнату ........................................................ 40
Қорытынды ………………………………………………………………………....62
Әдебиеттер тізімі
Қосымша
Кіріспе
Қазақстан Республикасының білім беруді 2010 жылға дейін дамытудың
Ақпараттық-комуникациялық технологияны бәсекеге қабілетті ұлттық білім беру жүйесін дамытуға
Білім беруді ақпараттандыру, білім салаларының барлық қызметіне ақпараттық технологияны
Аталған бағыттарды дамыту үшін құқықтық-нормативтік, материялдық-техникалық, ғылыми-әдістемелік және ақпараттық
Білім беруді қайта құру оқытушыдан үлкен дайындықты талап етеді.
Қазіргі оқу орнына шығармашылық ізденіс қабілеті дамыған, жаңа педагогикалық
Басқаша айтқанда, білім беруді ақпараттандыру процесі оқытушыеың дайындық деңгейі
Ақпараттық технологияларда электронды сынақ кітапшасын құру – бұл
Ақпараттық–коммуникациялық технологияның оқыту процесі
Ақпараттық – коммуникациялық технологияның оқыту процесіне қолданудың дидактикалық мүмкіндіктері
Қазіргі заман талабына сай адамдардың мәлімет алмасуына, қарым-қатынасына ақпараттық-коммуникациялық
Ақпараттық мәдениетті, сауатты адам-ақпараттың қажет кезін сезіну, оны тауып
Адамзаттың қолы жеткен ең үлкен табыстарының бірі – осы
Жаңа мыңжылдық – бұл күнтізбедегі жаңа уақыт өткелі емес.
Біріккен ұлттар ұйымының шешімімен «ХХІ ғасыр – ақпараттандыру ғасыры»
Қазіргі таңда әлеуметтік жағынан қорғанған адам – ол технология
Елімізде білім берудің жаңа жүйесі жасалып, оның мазмұнының түбегейлі
Бұдан шығатыны, ХХІ ғасырдың алғашқы жылдарының негізгі проблемаларының бірі
Информатика пәнін оқытудың тиімділігін арттырудың жолдары өте көп. Соның
1.2 ОҚЫТУШЫНЫҢ ақпараттық
Оқытушы ақпараттық - коммуникациялық құзырлылығы мен ақпараттық мәдениетiн қалыпастыру
Жаңа ақпараттық технологиялар дегенiмiз - бiлiм беру iсiнде
Қазiргi уақытта құзырлылықтың бiрнеше түpi бар, соның бiрi -
Авторлар мақалада ақпараттық коммуникациялық құзырлылықты қалыптастырудың базалық,
Компьютeрлiк технологиялардың даму жағдайындағы ақпараттық сауаттылыққа К.А. Каймин
Компьютeрлiк бiлiмдарлықтың белгiлерiне компьютерлер мен танымал бағдарламалардың кеңтүрлiлiгiн бағдарлай
Сонымен, мұғалiмнің ақпараттық – коммуникациялық құзырлылығын қалыптастырудың негiзгi тәсiлдерiне
Ақпараттарды өңдеудiң компьютерлiк технологияларын теориялық және
• Әртүрлi қолданыстағы бағарламалық қамтамасыздандыруды оқып - үйрену және
Ақпараттық және коммуникациялық технологияларды жеке пәндердi оқытуда қолданудың
Ақпараттық мәдениет дегенiмiз - адамға ақпараттық кеңістіктің қалыптасуына қатыcyғa
Педагог ақпараттық мәдениетiн қалыптастырy және дамыту – ұзаққа
Ғалымдар мен мамандардың пiкiрiнше, педагогтың ақпараттық мәдениетiн дамытудың негiзгi
Жалпы, педагог – кадрлардың ақпараттық мәдениетiн қалыптастыруда факторлардың екі
Бiрiншiсi - педагогикалық бiлiм беретiн орта кәсiптiк және жоғары
Сурет-1. Блок-схема
Факторлардың бұл тобындағы негiзгi фaктор ретiнде педагогикалық бiлiм беретiн
Факторлардың екiншi тобына бiлiм беру ұйымдарындағы педагог-кадрлардың ақпараттық мәдениетiн
Сурет-2. Блок-схема
Бұл факторлар жүйесiнде негiзгi үш факторды жеке атап көpcетy
Бірінші – педагогтардың ақпараттық – коммуникациялық технологияларды қолдану
Екiншiсi - бiлiм беру ұйымдарындағы педагог - кадрлapға әкiмшiлiк
Үшінші – білім беру ұйымдарында, оқу кабинеттерінде компьютерлік базаның
Сонымен, aқпараттық - коммуникациялық технологияларды оқыту процесiнде қолдануға байланысты
Педагогикалық бiлiм берудiң нормативтiк базасы (бiлiм берудiң мемлекеттік стандаpттары
Стандарттағы бiтiрушiлерге қойылатын бiрыңғай талаптар жүйесiн болашақ педагог-мамандардың aқараттық
Ұйымдастырушылық тұрғыдан қарастырғанда:
- орта және жoғары кәсiптiк оқу орындарында педагогикалық бiлiм
- бiлiм беру ұйымдарындағы педагог - қызметкерлердің қазiргi заманғы
Мәселенің ғылыми-әдістемелік жағы педагогтардың ақпараттық-коммуникациялық құзырлылғының қажеттi деңгейiн анықтаумен
Мұнан басқа, бiлiктiлiктi көтеруге, оқытушылардың өз бiлiмiн көтepyiне, оларды
Зерттеулерде мұғалiмдердің ақпараттық-коммуникациялық біліктіліктерін көтеруге байланысты жұмыстардың 3 кезеңi
1) Компьютермен, түрлi коммуникациялық жүйелермен алғашқы танысу;
2) Ақпараттық - коммуникациялық технологиялардың жеке түрлерiн терең,
3) Ақпараттық - коммуникациялық технологияларды оқытушы қызметiнде, жеке пәндердi
Әрине, отандық бiлiм беруде ақпараттық - коммуникациялық технологияларды жеке
Компьютердің жүйелік блогында iшкi, сыртқы құрылымдарымен байланыс жасауға
Компьютерлік желі дегенiмiз - ресурстарды (дискi, принтер, коммуникациялық құрылғылар)
Күнделiктi өмipдe кездесетiн компьютерлiк желiге мысал ретінде өздерің оқитын
Компьютерлiк желiлер масштабы мен мүмкiндiгi бойынша ерекшеленедi. Ең шағын
Компьютер желiге желiлiк тақташа, модем немесе жоғары жылдамдықты сандық
Жергiлiктi есептеуiш желiлер - саны шектеулi (әдетте 100 дейiн)
Жергiлікті желіге қосылған компьютерлер бір-бірімен қысқа жиілік байланыс желісімен
Телекоммуникациялық есептеуіш желілер үлкен қашықтықты және пайдаланушыларды молынан қамтитын
Телекоммуникациялық желiлердiң аппараттық қамтамасыз eтiлуі әр түрлi типтегi компьютер,
Телекоммуникациялық желiлердiң ақпараттық қамтамасыз етiлуi - желi шешетiн меселеге
Интернет желiсi әр түрлi масштабтағы желiлердің өзара бiрiктiрiлyi мүмкiн.
Әр түрлi желiлердi түйiстiру шлюз деп аталатын apнaйы компьютерлер
Интернет - (aғылшынша Internet - желiаралық байланыс) бүкіл Жер
Мысалы: жергiлiктi желi арқылы жiберiлген хабар, басқа континентте пайдаланушығa
Интернетке байланыстың кең мүмкiндiгiн қолдану мақсатында қосылады. Бұл жағдайда
Интернет - компьютерлiк желiлердің iшiнде жаппай қолданылатыны болып табылады;
Жергілікті желі - компьютерлердi бiрiктiру үшiн қолданылады. Компьютерлiк желiлер
Ақпарат - желiлер арқылы берiлетiн сигналдарғa түрлендiрiледi (кодтау процесi),
Компьютерлер, жергiлiктi желiге желiлiк тақша деп аталатын интерфейстiк блок
Желiлiк адаптер – компьютердің байланыс желiсiмен сәйкестендірiлуiн қамтамасыз ететін
Кең таралған адаптерлерге: Ethernet, Token Ring жене ArcNett типтерi
Ақпарат байланыс тораптары арқылы сандық түрде берiледi.
Байланыс желiсiнiң сымды жене сымсыз түрлерi бар.
Желiлік құрылғыларға - концентратор мен коммутаторлар жатады. Олар дерек
Кабельді тікелей жалғау екі компьютердi желiгe қосудың Direct Саble
Тiкелей жалғауда компьютерлердiң бiрi - жетекшi, екiншici жетекте болады.
Тiкелей кабельдік жалғаудың кемшiлiгi - дерек тасымалдау жылдамдығының баяулығы.
Eкiдeн көп бiрнеше компьютердi бiр-бiрiмен байланыстыру үшін тiкелей жалғау
Жергiлiктi желiнiң eкі түpi бар: клиент-сервер жене бiр деңгейлі
Сервер - opтақ пайдалануға арналған барлық pecypcтapды қамтитын компьютер.
Мұндай желiде барлық ресурстар - дерек жинақтаушы дискiлер (накопители),
Бiр деңгейлi желiде барлық жұмыс станциясы қайсы бір мағынасында
Деңгейлерi бiрдей жергiлiктi желiлерде әрбiр жұмыс станциясы басқалары үшiн
Windows 2000 амалдық жүйесi оpтақ пайдалануға арналған дepeктepдi кез
Жергiлiктi желi топологиясы жергiлiктi желiдегi компьютерлердiң бiр-бiрiмен геометриялық байланысу
1. Ең қарапайым топология түpi - шина. Мұндай желiде
2. Caқинa топологиясы деп аталатын желi байланысында барлық компьютерлер
3. Файлдық серверлерге негiзделген желiде компьютерлер бiр-бiрiмен жұлдыз схемасы
4. Құрылғандардың құрамы мен программалық жабдығы топологияға байланысты анықталады.
Жергiлiктi желi атқаратын қызметі мекемеде Windows 9х, Windows 2000
Жергілікті желіні қамтамасыз ету мүмкіндіктері:
Ақпараттың арнайы серверлерде сақталуы, бірнеше пайдаланушылардың қандай да бір
Бірнеше пайдаланушылар қолданатын программалық жабдықтарды файлдық дискілердің серверлерінде бір
Электрондық пошта мен топтық жоспарлауды пайдаланатын пайдаланушылардың ұжымдық жұмыс
Желілік принтерлерді бірлесіп пайдалану;
Интернетке қосылу мүмкіндіктері;
Ақпараттың резервтік көшірмесін алу және орталықтандырылған қорғау.
Бiр рангiлi желi құру үшiн жоғарыда aйтылған амалдық жүйелерi
Бiр-бiрiне жақын орналасқан бiр рангiлi желiге қосылған бiрнеше компьютер
Желiдегi компьютерлер санының артуына (10 apтық) қарай мәлiметтердi тасымалдау
Ортақ деректер базасының каталогi, желiлiк ресурстар мен бiрыңғай қорғаныс
Әрбiр дoмeнгe жеке ат берiледi. Доменнің деректер базасы каталогi
Windows 2000 Professional амалдық жүйесi әр түрлi қызмет көpceтeтін
Желiдегi компьютерлер жұмысын программа басқарады, барлық компьютерлердiң бiр-бiрiне жiберетiн
Windows 2000 Professional амалдық жүйесi aқпарат тасымалдау жылдамдығы жоғары
Windows 2000 - корпоративтiк жеке меншiк ұйымдастыpуға арналған бірқaтар
Active Dirесtoгу - үлкен жергiлiктi желi әкімнің (администратор) жұмысын
Қала, облыс, ел iшiнде орналасқан желiлер аймақтық деп аталады.
Одан үлкен көлемдегi, бүкiлелдерге, құрлықтарға тapaғaн желiлер ауқымды деп
Компьютерлердi желiге олардың ресурстарын бiрлесiп пайдалану үшiн және ақпаратпен
Компьютердің ресурстары ақпараттық және техникалыққа бөлiнедi. Ақпараттық ресурстарға
Ортақ ресурстар орналасқан компьютер сервер деп аталады. Сервердегi ақпаратқа
Желiлiк ОЖ пайдаланушыларға желiнiң бiр компьютерiнен басқасына файлдар көшiруге,
Компьютерлiк желiлердi қолдану мыналарды жүзеге aсыруға мүмкiндiк бередi:
• ақпаратты өңдеу процесiнiң нақты бiр компьютерден тәуелсiздiгi;
• желiнiң бiр ДК -сында сақталу есебiнен бiр ақпаратты
ақпарат сақталуы сенiмдiлiгiнiң жоғарылауы;
ақпаратты рұқсат етiлмеген енуден қорғауды жақсарту:
ұйымның бөлiмшелер және қызметкерлерiмен apacындa жылдам, қағазсыз ақпарат алмасу
1.3 Білім берудегі ақпараттық
Компьютер, телекоммуникациялық және желілік құралдар ақпараттарды қабылдаудағы әдістерді өзгертіп,
дидактикалық бағыт;
бағдарламалық ұсыныс;
техникалық ұсыныс;
пәндік аумақта қолданылуы.
Дидактикалық бағыт бойынша классификация
Бағдарламалық-аппараттық комплекстің дидактикалық бағыты бойынша классификация белгілерін кейбір әдебиеттерден
Білімнің артикулденетін бөлімі – бұл үйренушілерге ақпараттарды (мәтіндік, графикалық,
Білімнің артикулденбейтін бөлімі – интуиция, тәжірибе (опыт) негізінде құралған
компьютерлік оқулықтар;
оқытылатын мәліметтер қоры;
үйренушілерге белгіленген ақпаратты ұсынатын, дұрыс меңгеруін тексеретін, сақтауға мүмкіндік
Бағдарламалық-аппараттық комплекстерді құруда және білімнің артикулденбеген бөлімін меңгеруде қолданылатын
қолданбалы бағдарламалар пакеті (ҚБП);
компьютерлік тренажерлер (КТ);
зертханалық практикумдер;
ойындардың бағдарламалы;
үйренушілерге зерттеу кезінде оқытылатын пән бойынша білім алуына
1.4 Ақпараттандыру жағдайында білім ұйымдары
Қазіргі заман жылдам әрі терең өзгерістермен ерекшеленеді. Білім беру
Fылыми әдебиеттердегi инновациялық мәселелердiң теориялық негiздерiнiң жеткiлiктi зерттелуiне қарамастан
Олар:
( бiлiм беру жүйесiне деген қоғамның объективтi талaптaры мен
( мектеп жүйесiне енгiзiлiп жатқан өзгерiстер мен оның қалыптасуын
( инновация жағдайында мектептi басқару қажеттілігі мен бiлiм
( басқару қызметiнiң дәстүрлi деңгейiн жүзеге асыру мен мектеп
Бұл қайшылықтарды тек бiлiм бөлiмдерiнiң арнайы ұйымдастырған жұмысы арқылы
«Инновация» терминi латын тілінен алынған, ол - «жаңару, өзгеру»
Мектеп басшылары бұл берiлген анықтамаларды сараптай келе жаңалықтың барлығы
кез келген жаңа дүние мектептiң көкейкеcтi мәселесiн шешуде басты
әрбiр жаңа дүние белгiлi бiр жағдайда ғана туындайды және
жаңалықты пайдаланушылар санының көбеюi, жаңа тәжiрибелердiң пайда болуы және
Әрбip жаңа педагогикалық әдiстiң екі жағы болады: технологиялық-әдісті пайдаланудың
Қазiргi педагогикалық сөздiктер педагогикалық инноватиканы педагогикалық ic-әрекеттiң жаңару
Бiлiм беру саласында инновациялық үрдiстi жүзеге асыру мұгалiмдерден өз
Креативтiк компонент икемделу, өзгеру, қайта өзгеру, бар тәжiрибенi қайта
Шартты компонент белгiлi бiр инновациялық жүйенi көптеген нақты зерттеулер
Әдiстемелiк оқудың соңында инновация, «педогогикалық инновация деген түсініктерді зерделей
Педагогтар бiлiктiлiгiн жетiлдiре отырып мектептi басқарудағы
басымдылықтарды анықтау;
өзгертушi күшi бар басқаруды жүзеге асыру;
басқарушылық iс-әрекетте педагогикалық та, басқарушылық та тиiмдi технологияларды қалыптастыруға
Әдістемелік семинардың бiр сабағы бiлiм саласындағы инновациялық кедергiлердiң басты
Әрекет ету және оны түciнy кезіндегi қиындықтардың пайда болуы
Біздің пайымдауымызша, әрекет кедергiлерi адамның ақыл-ой қызметінің жандануына
Инновациялық кедергiлердiң анықтауыштары ретiнде мына параметрлердi қарастыруға болады:
Кедергілердің құрамы, яғни қызметкерге кері әсер етyшi нақты факторлар;
Кедергілер дәрежесі, теpic пікірлердің қызметкерлердiң санымен анықталады;
Кедергілердің сипаты, яғни теpic пiкiрдегi қызметкерлердiң қарсылық бiлдiруiнiң формалары;
Жеке топтарда жұмыс iстей отырып басшылар инновациялық кедергiлердiң жaғымды
1.5 Ақпараттық мәдениетті оқыту процесінде
Адам мәдениетiнiң компонентi қазiргi дүниетанудaғы бастысы екенi түсiнiктi.
Әрбiр мәдениеттi және тәрбиелi адамның өмip сүрiп отырған қоғамда
Адамның жас шaғында жетiлдiрiлмеген ойлау қабiлетi сол қалпында қалып
Осыған орай бастауыш сыныпта "Ақпараттық мәдениет негiздерi" пәнiн енгiзу
сезiмдi ынталандыру;
бiлiм, бiлiк дағдыларын дамытуға қызығушылығын арттыру;
жауaпкершiлiгi мен мiндеттерiн қалыптастыру;
есеп пен талдау жасау дaғдыларын үйрету;
логикалық және ақпараттық ойлау қабiлеттерiн дамыту.
Сезiмдi ынталандыру деген бiлiм беруге жағдай жасау, сабақ кезiнде
Ақпараттық технология – қазіргі компьютерлік техника негізінде ақпаратты жинау,
Коммуникация – ақпаратты тасымалдап жеткізу әдістері мен механизмдерін және
Оқыту технологияларына байланысты түсініктер
Сурет-3 Блок-схема
2. электронды сынақ кітапшасын құру
2.1. Құрылған бағдарламамен танысу
Бағдарлама жалпы оқу үрдісіндегі сынақ кітапшасының электронды түрін құруға
Сонымен, бағдарламаны іске қосқаннан кейін, экран бетіне 1-суреттегідей терезе
Сурет-1 Бағдарламаның алғашқы формасы.
Атап айтар болсақ, пәндерді өзгерте алады, реттей алады. Ол
2.2 Қолданушыға нұсқау
Алдымен, пәндерді қалай өзгертуге болатыны туралы ақпараттан бастайық. Мұнда
Сурет-2 Электронды сынақ кітапшасының пәндері формасы
Осы терезені жабқаннан кейін алдыңғы формаға қайтып ораламыз. Содан
Сурет-3 Электронды сынақ кітапшасының мазмұны
Бұдан кейін дайын сынақ кітапшасының кіріспе бетін әрбір
Бағдарлама әрине мазмұны бойынша шағын болып көрінгенмен алгоритмі өте
3 Бағдарламаны құруға пайдаланған құрал
3.1 Delphi ортасында мәліметтер қорын құру
Локалдік мәліметтер қорында мәліметтер қоры клиент машинасында, ал файл
Локалдік вариантта мәліметтермен жұмыс істеу бір пайдаланушы режимінде болады.
Файл – сервер мәліметтер қорында мәліметтер желілік файл –
Екеуінде де BDE клиент машинасында болады, және бағдарламамен
Клиент – серверлік мәліметтер қоры.
Клиент – сервер архитектурасында BDE мен мәліметтер қоры арасында
Клиент – серверге реляциялық мәліметтер қоры (бір – бірімен
SQL сервердің қолдануымен транзакцияның қуатты аппараты бір мезгілде бірнеше
Мәліметтер қоры серверінде мәліметтер физикалық тұрғыдан бір үлкен файл
Сервер қосымшасымен біріккен архитектура.
Клиент – сервер архитектурасын дамыту идеясы (ойы) мәліметтер қорын
Клиент – сервер архитектурасы екі звенолы: бірінші звено клиент
Үш звенолы архитектурада қосымша бағдарлама құрылады, онда бұрын клиент
Клиент қосымшасы BDE – мен жабдықталған кез келген желілік
Сондай – ақ мұнда мәліметті орналастырудың файл – сервер
Клиент бағдараламасында мәліметтер қорының мәліметтер бөлігінің көшірмесін білдіретін клиенттік
3.2 Мәліметтер қорымен байланыс орнату
Delphi-де мәліметтер қорымен жұмыс істеуінің негізі Borland Database Engine
Delphi қосымшасы мәліметтер қорымен байланысар кезде BDE-ге барады да,
Delphi қосымшасы
Borland Database
Paradox
Драйвері
Мәліметтер
Қоры
Кесте
кесте
Сурет-4 Блок-схема
BDE псевдоним арқылы көрсетілген мәліметтер қорына сәйкес драйвер
Егер BDE-нің өзінде қажет мәліметтер қорын басқару жүйесінің драйвері
BDE SQL- сұраныстардың стандарт тілін қолдайды, ол Sybase,
Database Desctop программасы
Database Desctop BDE Administrator сияқты Delphi қойылымына кіреді.
Мәліметтер қорының жаңа кестесін құруды қарастыру. Database Desctop программасы
Сурет-5 Жаңа кестені құру терезесі.
Сурет-6 Кесте құрылымын құру терезесі.
Бұл терезенің мынадай мүмкіндіктері бар:
Өрістерді құру және сипаттау;
Кілттік өрістерді беру;
Индекстерді беру;
Өрістер мәніне шектеулер қою;
Параллельдер беру (егер олар қолданылса);
Қолданылатын тілдік драйверді көрсету;
Мәнді таңдау үшін кестені беру.
Реляциялық кестеде ең болмағанда бір өріс болуы керек. Кесте
Құрылымы анықталған соң индекстік өріс беріледі. Ол үшін кесте
Индекстік өрісті таңдап, ондағы мәннің қайталанбауын Unique (уникалды) жалауша
Бұл құрылған кестені енді программада қолдануға болады. Оны ашып,
(Файл ( Ашу ( Кесте)
Тікелей жаңа кесте құрылымын құрумен қатар, бар кесте құрылымын
Өріс құрылымы туралы мәліметтерді көшіріп алғаннан бөтен, қосымша информацияны
TQuery компонентімен жұмыс
TQuery компоненті қасиетінің ерекшелігі реляциялық мәліметтер қорымен жұмыс істеуге
Егер сұраныс BDE көмегімен құрылған қажет мәліметтерді мәліметтер қорынан
SQL-сұранысқа кейбір шектеулер қойғанда TQuery ”тірі” мәліметтер жүйесін құруы
Желілік немесе файл-серверлік мәліметтер қорымен жұмыс кезінде TQuery-дің мәліметтерге
Статикалық сұраныстарды орындау
Статикалық сұраныстар программаның қалыптасу кезінде құрылады (ал Select сұраныстары
Статикалық сұранысты қолмен құрастыру үшін объекттер инспекторындағы SQL жолындағы
TQuery-ді ашу және жабу
TQuery компоненті мәліметтер жиынын қайтара алады (егер компонент Select
Select сұранысы жағдайында компонент программа айдауы кезінде Open әдісімен,
Егер SQL-сұранымда Insert, Update немесе Delete операторының біреуі қолданылса,
Select операторымен құрылған мәліметтер жиынын жабу Close әдісімен немесе
Өзгертілетін мәліметтер жиыны.
TQuery компонентімен қайтарылатын мәліметтер жиыны жазбалары TTable кампоненті жүретін
Request Live кампонентінің қасиеті True мәнін қабылдауы қажет;
Мәліметтер жиыны тек бір ғана физикалық төменгі мәліметтер қорымен
Мәліметтер жиыны сұрыпталмайды (яғни сұраныста ORDER BY секциясы болмауы
Мәліметтер жиынында мәндер SUM, CONT, AVG, MIN, MAX агрегатты
Мәліметтер жиыны кэштенбейді (CashedUpDates қасиетінде false мәні болуы қажет);
Sybase SQL Server серверіне кіргенде төменгі мәліметтер қорында (ТМҚ-да)
Егер мәліметтер жиынына Post, Delete әдістерімен енгізілген өзгертулер
TQuery кoмпонентінің Request Live қасиеті еленбейді, егер жоғарыда айтылған
Әрине, бұл жағдайда кескінделмеген жазбаларды жаңартпай-ақ қандай да бір
Procedure Tform 1.bbUpdate Click(sender:Tobject);
Begin
……….
try
quUpdate. Exec SQL; // Өзгертілетін мәліметтер;
Application. Create Form(TAlarm , Alaem);
Whith Alarm do
Begin // қалтқы
Show;
SetWindowPos(Handle,hwnd_TopMost,(Scrun. Width-Width) div 2;
(Scrun. Height-Height) div 2, Width,Height, swp-NoActivate);
end;
bb Refresh. Show; // жаңартуға арналған батырманы көрсетеміз.
MessageBup(mb_IconExclemation); // Дыбыс шығарамыз.
Except
ShowMessage(‘Ошибка изменения данных !’)
End
End;
Бірақ бұлардың барлығы күрделі мәліметтер жиынын жабу мен ашуға
Айталық, мысалға, бірден үш кестеден таңдау жүргізілсін: сатып алушыларға
Select
…… /* Movedoc кестесінен таңдалатын өрістер тізімі */,
P. Name /* Сатып алушының аты-жөні бар өріс */,
S. Name /* Қойма аты бар өріс */
Form
Movedoc M,
Partnerlist P,
Scladlist S,
Where
P.code=M. Partnercod
and S. Code=M. Scladcode
Мұның орнына жаңартылатын мәліметтер жиынына:
Select
….. /* Movedoc кестесінен таңдалатын өрістер тізімі */
form
Movedoc
Partnerlist және Scladlist мәліметтерінен тұратын екі қосымша мәліметтер жиынына
Select операторы жалпы жазбаларды Where секциясында сипатталған шарттар көмегімен
TDBGrid компонентін қолдану
Қасиеттері:
Қасиеттері
Type TformBorderStyle=(bsNone bsSingle,bsToolWindow,bsSizeToolWin);
TborderStyle= bsNone...bsSingle;
Property BorderStyle:TborderStyle.
Компоненттің жақтауларының стилін анықтайды:bsSingle-қалыңдығы 1 пиксель жақтау;bsSizeable-өзгертілетін өлшемді қарапайым
Property Columns:DBGrid Columns; DBGrid Columns типті обьект-бағандардың индексті жиынынан
Property DataSource:TDataSource; Мәліметтер көзі болатын TdataSource типті компонентке сілтемеден
Property Default Drawing:Boolean; Егер True қабылдаса, тор ұяшықтарының ішіндегілер
Property EditorMode:Boolean; Егер True қабылдаса, қолданушы ұяшықты F2 немесе
Property Field Count:Integer; Бағандар санынан тұрады.
Property Fields[Integer:Integer]: Tfield; Мәліметтер жиыны компоненттерімен байланысқан өрістерге индексте
Property FixedColor:Tcolor; Өрістердің белгіленген түсін анықтайды.
Type TDBGridOption= (DBEditing,dgAlways show Editor,dgTitles,dgIndicator,dgColumnRestze,dgCol lines,dgRowlines,dgTabs,dgConfirmDelete,dgCanselonExit,dgRowSelect,dgAlwas show Selection,dgMultiSelect);
TDBGridOptions=sct of TDBGrideOption;
Property Options:TDBGrideOptions. Компонент әрекетінің түрін анықтайды:dgEditing-мәліметтер жиыны өзгеруіне рұхсат
Property ReadOnly:Boolean; True мәнін қабылдаса, мәліметтерді модификациялауға рұхсат бермейді.
Property SelectedField:Tfield; Ағымдағы бағанмен байланысқан мәліметтер жиынына енуге жол
Property SelectedIndex:Integer; Таңдалған бағандағы индексті Columns қасиетімен анықтайды.
Property TitleFont:Tfont. Бағандар тақырыбының шрифтін анықтайды.
TDBGrid класының әдістері.
Bunction Add:Tcolumn; Объект-бағанды құрады және қайтарады.
Procedure RebuildColumns; Объект-бағанның ескі анықтамасын жояды және келісілген қасиетті
Procedure RestoreDefaults. Барлық объект-бағандардың келісілген анықтамаларын қалпына келтіреді.
TColumn класының қасиеттері.
Type TcolumnButtonStyle= (cbAuto,cbsEllipses, cbsNone);
Proterty Buttonstyle:TcolumnButtonstyle; Бағанға тағайындалған батырма типін анықтайды:cbsAuto-төгілмелі тізімнің батырмасынан
Property Color:Tcolor; Баған түсін анықтайды.
Property DispeayName:String; Баған тақырыбынан тұрады.
Property Field:Tfield; Бағанмен байланысқан мәліметтер жиыны өзіне сілтемесі болады.
Property Font:Tfont; Баған шрифтін анықтайды.
Property PickList:TString; Төгілмелі тізім элементтерін анықтайды, егер Buttonstyl қасиетінде
Property ReadOnly:Boolean; Егер True қабылданса, бағандағы мәліметтерді өзгертуге болмайды.
Property Title:TcolumnTitle; Баған тақырыбындағы текстті басқаруға мүмкіндік беретін Aliynment,
Property Visible:Boolean; Егер False қабылдаса, баған торда көрінбейді.
Property Width:Integer; Баған ені пиксельдерден тұрады.
Әдістері:
Әдіс
Procedure DefaultDran
ColumnCell(Const Rect:Trect;
DataCol:Integer:Column: Tcolumn; State:TgridDrawState); Кесте ұяшығының келісім бойынша кескінделуін
Function ValidFieldIndex(FieldIndex: Integer):Boolean; True-ді қайтарады,егер FieldIndex индексті калонкамен мәліметтер
Оқиғалар:
Оқиғалар
Type TDBGrid ClickEvent= procedure(Column:Tcolumn) of object;
Property onCellClick:TDBGrid ClickEvent; Тышқанды ұяшыққа басқан кезде пайда болады.
Property OnColEnter:TnotifyEvent; Ұяшықпен енгізу фокусын алу мезетінде пайда болады.
Property OnColExit:TnotifyEvent; Ұяшық енгізу фокусын жоғалтпас бұрын пайда болады.
Type TmovedEvent=procedure (Sender:Tobject;FromIndex,ToIndex:CongInt) of object;
Property OnColumnMoved: TmovedEvent; Бағанда жылжыту кезінде пайда болады:FromIndex-ауысуға дейінгі
Type DrawColumnCellEvent= procedure(Sender:Tobject; constRect:Trect; DataCol:Integer; Column:Tcolumn;
State:TgridDrawState) of object;
Property OnDrawColumnCell:TdrawColumnCellEvent; Ұяшықты кескіндеу қажеттілігі туғанда пайда болады: Rect-кескінде
Property OnEditButtonClick: TnotyfiEvent; Бағандағы батырмаға басу кезінде пайда болады.
Type TDBGridClickEvent= procedure (Column:Tcolumn) of Object;
Property OnTitleClick:TDBGridClickEvent; Тақырыпқа басу кезінде пайда болады.
TDBGrid бағандары түсінігі
TDBGrid компоненті мәліметтер жиынының мазмұнын кестелік форматта көрсету үшін
TDBGrid бағандарының құрамын анықтау үшін бағандар редакторын (Columns Editor)
Мәліметтер жиыны үшін TField компоненті құрылмаған жағдайда өрістердің тізбектелу
TDBLookup ComboBox компоненті
TDBLookup компоненті мәндер тізіміндегі бір мәліметтер жиынының өрістеріндегі мәндерді
Компонент қасиеттері:
Қасиеттер
Pb property DataField: String; Мәліметтер жиыны екіншідегі мәндер орналасатын,
Pb property DataSource: TDataSource; Мәліметтер жиыны біреуімен байланысқан TDataSource
Type TDropDownAlign=(daleft,daRight,daCenter);
Pb property DropDownAlign: TDropDownAlign: TDropDownAlign: TDropDownAlign; Редактор терезесіне қатысты
Pb property DropDownRows: Integer; Тізім элементтерінің санын анықтайды.
Pb property DropDownWidth:Integer; Тізімнің енін анықтайды.
Pb property Field:TField; Мән алынатын мәліметтер жиыны 2
Property KeyValue:Variant; Байланыс өрісінің ағымдағы мәнінен тұрады. Егер программа
Pb property List FieldIndex:Integer; Инкрементті іздеу кезінде мәні пайдаланылатын
Pb property ListSource:TdataSource; Мәліметтер жиыны екенін анықтайды.
Ro property List Visible:Boolean; Егер тізім ашылып тұрса, True
Pb property ReadOnly:Boolean; Егер True қабылдаса, компонент DataField өрісінің
Ro property Text:String; Компоненттің редактор терезесінде текст болады.
Компонент әдістері:
Әдістер
Procedure CloseUp (Accept:Boolean); Ашық тұрған тізімді жабады. Accept параметірі
Procedure DropDown; Тізімді ашады.
Қорытынды
Жаңа коммуникациялық технологияларды пайдаланудың басты мақсаты- оқушылардың оқу материалдарын
Бүгінде біз орта білім беруді одан әрі ақпараттандырудың екінші
Алайда, білім беру жүйесінде білімдік және ақпараттық технологияларды іс
Компьютер және ақпараттық технологиялар арқылы жасалып жатқан оқыту процесі
Бүгінгі таңдағы ақпараттық қоғам аймағындағы оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыратын
Әдебиеттер тізімі
Д.Ш.Матрос, Д.М. Полев, Н.Н.Мельникова. Управление качеством образования на основе
М.В Лебедева, О.Н.Шилова. Что такое ИКТ-компетентность студентов педагогического университета
В.А.Каймин. Курс информатики: состояние, методика и перспективы. Информатика и
А.Л.Зимин, Е.К.Хеннер. Повышение квалификаций работников образования в области информационно-коммуникационных
Е.К.Хеннер, А.П.Шестаков. Инфармационно-коммуникационная компетентность учителя: структура, требования и система
Кандзюба С.П. Delphi 6. Базы данных приложения: Лекции и
Кенту Марко. Delphi 5 для профессианалов. СПб.: Питер, 2001-944с:ил-/в
А. Я. Архангельский. Программирования в Delphi 6 –
Томас Коннолли, Каролин Бег, Анна Страган. Базы данных: проектирование,
Гофман И.Э., Хомененко А.Д. Delphi 5.-СПб.: БХВ-Санк-Петербург. 2000г.
Фаронов В.В., Шумаков П.В. Delphi 5. Рукаводство разработчика базы
К. Грибачев. “Delphi и Model Driven Architecture”
Баженова И.Ю. Delphi 6. Самоучитель программиста – М.: Кудиц
Архангельский А.Я. Разработка прикладных программ для Windows в Delphi5
Архангельский А.Я. Язык SQL в Delphi 5. –М: Бином,
Бобровский С. Delphi 57 Учебный курс. – СПб.: Питер,и
Дж.Борман. Компьютерная энциклопедия для школьников и их родителей. Пер.
Валединский В.Д. Информатика. Словарь компьютерных терминов. М.: Аквариум, 1997.
Грошев С.В., Коцюбинский А.О., Комягин В.Б. Современный самоучитель профессиональной
Дьяконов В.П. Компьютер в быту. – Смоленск: Русич, 1997.
8. Евсеев Г.А., Пацюк С.Н., Симонович С.В. Вы купили
Ермеков Н., Стифутина Н. Информатика: Учебник для 7 класса
5
Интернет
арқылы
халықаралық
байланыс
Ақпараттық- коммуникациялық технлогияларды оқытудың пәндік арнайы курстары
Дербес компьютердің болуы
Телекоммуникация
никациялар
Қызығушылық
Белгілі бір бағыттағы ақпараттық қажеттілік
Ғылыми-
зерттеу қызметі
Библио-
графикалық
сауаттылық
Педагогикалық оқу орындары студенттерінің ақпараттық мәдениетін қалыптастыру
Компью-терлік сауаттылық
Білім беру ұйымдарында, оқу кабинеттерінде компьютерлік базаның болуы
Педагогикалық қызметінде коммуникациялық технологияларды қолдануға деген қызығушылық
Педагогикалық жобалау
Компьютерлік сауаттылық
Педагог – кадрлардың ақпараттық мәдениетін қалыптастыру
Біліктілік
Көтеру арнайы курстары
Жеке компью-тердің болуы
Библио-графикалық
сауаттылық
Электрондық оқу әдістемелік
Кешендердің болуы
Педагогтарды ақпараттық мәдениет деңгейін есепке ала отырып аттестациялау
АКТ- ларды қолданудағы
Психологиялық
кедергілерді жою
Педагогикалық қызмет пен
педагогикалық процесті модернизациялау
Білім беру ұйымындағы әкімшілік талаптар
Технология
Оқытудың интерактивті режимі
Оқыту
Оқыту технологиясы
Ақпараттық технология
Компьютер технология
Мультимедиалық технология
Компьютер
Интернет
Коммуникация
Электрондық пошта
Электрондық оқулық