Кіріспе
I Қаржы туралы
1.1 Коммерциялық шаруашылық жүргізуші
субьектілердің қаржысын ұйымдастырудың негіздері
1.2. Қаржы жүйесі және оны
1.3 Қаржы жүйесінің мәні
II Қаржылық бақылаудың түрлері бойынша
2.1 Мемлекеттің қаржылық қызметі
2.2 Коммерциялық банктің ұйымдастыру құрылымы
Қорытынды”
Пайдаланған әдебиеттер
К і р і с п е
Қаржы туралы ғылым оқу
Қаржы ресурстары мен мақсатты
Қаржы туралы ғылымда және қаржыны зерттеу
“ Қаржы” курсы теориялық курсы
Сондықтан бұл пәнді ойдағыдай
“Қаржы” - арнаулы пән қаржы қатынастарының
“Қаржы” курсының құрылымы, оның тақырыптары мен
Оқулық кафедраның “Қаржы” пәнінің оқу-әдістемелік әзірлемелері негізінде
Қазақстанның мемлекеттік қаржысының құрамы
1.1 Коммерциялық шаруашылық жүргізуші
Коммерциялық шаруашылық жүргізуші субьектілер табыс
Коммерциялық кәсіпорындар мен ұйымдардың
Коммерциялық кәсіпорындармен ұйымдардың қаржысы деп
Мұндай экономикалық қатынастарды жиі
Қаржы атынастары ақша қатынастарының бір
Коммерциялық кәсіпорындар мен ұйымдардың қаржысын
Жоспарлық””
Меншіктің барлық нысандарының теңдігі”
1 коммерциялық ”шаруашылық” есеп - кәсіпорындар
Қаржы резервтерінің болуы.
Коммерциялық есептің өзіңдік ерекшелігі
Шаруашылық жүргізүші субьектілердін қаржылық тәуелсіздігі болады”
Қаржы қатынастары мемлекет тарапынан болатын
Қаржы қатынастары субьектілерінің жұмыстың нақты нәтижелері
Коммерциялық есеп жағдайында шаруашылық жүргізуші субьектілердің банктермен,сақтық
Коммерциялық есеп қағидаты кәсіпкерлікнысанында іске асырылады.
Нарықтық қатынастардың дамуы меншіктің барлық нысандарының теңдігі қағидатын,мүлікке
Коммерциялық есептің айқындаушы қағидаттары өзін-өзі өтеушілік пен
Өзін - өзі өтеушілік - шаруашылық жүргізудің
Өзін-өзі өтеушіліктін төменгі шегі-залалсыздық, яғни кірістер мен
шығыстардың сандық теңдігі шығындарды өзін-өзі өтеушілікке жету-
кәсіпорынөнім өндіруді игеру, шаруашылық процестерді күйіне келтіру, нарықтық
біріншісінде - жағдайда олардың кредит ресурстарын пайдалану,
екіншісінде - бюджеттік қаржыландыру пайдалану мүмкіндігі бар.
Жеткізушілер - банктер, бюджет әр түрлі несиегерлер тарапынан
Өзін - өзі қаржыландыру – нарықтық экономика
Нарықтық экономика мен жекешелендірү процестерінің
Бюджеттік және салалық қаржы көздері өзінің
Өзін - өзі қаржыландыру кәсіпорындардың
Кәсіпорындардың қаржылық жауаптылығы бюджет, қорлар
Кәсіпорындадың қаржылық жауаптылығы кәсіпкерлік
Нарықтық экономика меншіктің әр түрлі
Шаруашылық қызметінің нәтижелігіне мүдделік
Қаржылық жауапкершілік пен мүдделік – бір процестің
Сөйтіп, екі экономикалық категорияның – экономиканың
2 Жоспарлық қағидаты - кәсіпорынның
Кәсіпорын ірірек шаруашылық құрылымға -
3 Кәсіпорындар мен ұйымдар меншігінің
4 Кәсіпорындардың қаржысы ұйымдастырудың қажетті
Нарықтық экономика жағдайында кәсіпорындардың қаржысын
1.2 Қаржы жүйесі және оны
“Қаржы жүйесінің”” ұғымы қаржы ұғымының одан әрі дамуы
Елдің біртұтас қаржы жүйесі тиісті
Сонымен бірге жалпы институционалдық
Өзінің тарихи дамуында қаржы жүйесі ұзақ
Классикалық капитализм жағдайында батыстын көптеген
Қаржы жүйесі терминнің жоғарыда
1 қаржы қатынастарының жиынтығы”
2 ақша қорларының жиынтығ”
3 басқарудың ақша аппараты.
Ақша қорларының қозғалысына байланысты
Қаржы қатынастары негізінең мына
1” мемлекеттік бюджетке жинақталатын мемлекеттің
2” кәсіпорындардың орталықтандырылмаған ақша ұорларының
Қаржы қатынастары өзінің экономикалық табиғаты
Қаржы қатынастарының буындарына тәң болып
Қаржының материалдық мазмұны өзінің көрінісін
Қаржы жүйесі интеграциялық тұрпатты жүйе болып
Қаржы жүйесін сыныптаудың функциялық критерийінен
Қаржы жүйесін құрайтын жеке элементтердің орны мен
Мемлекет қаржысы – қоғамдық өнімнің
Мемлекеттік бюджет – экономиканы, әлеуметтік - мәдени мұқтаждарды,
Мемлекеттік бюджеттен тыс қорлар - қорлардың ұйымдық
Қалыптасу көздері
А / арнаулы мақсатты салықтар, қарыздар”
Ә / бюджеттен берілетін субсидиялар”
Б / қосымша табыстар мен үнемделген
В / ерікті жарналар және
Бюджеттен тыс қорлар толық көлемде
Мемлекеттік кредит – мемлекеттік билік органдарынын
Қаржы жүйесіне жиі сақтандыруды да жатқызады, бірақ
Сақтандыру - шаруашылық жүргізуші субьектілерге келтірілетін
Сақтандыру - айрықшалықты, өзінің буындары бар сфера ”әлеуметтік
Материалдық өндіріс сфурасының шаруашылық жүргізуші субьектілеінің
Шаруашылық жүргізуші субьектілер қаржысының құрамына мыналар
1 материалдық өндірістің барлық
2 Коммерциялық емес сферанын қаржысы.Коммерциялық емес
Қаржы жүйесіндегі өндірістік емес сфера
Бұл қосалқы жүйеде қаржы қатынастары түрлі мақсатта
Қоғамдық бірлестік – азаматтар мүдделерінің
Қоғамдық ұйымдар қаржысының экономикалық
“түрлі жарналар төлеумен, материалдық көмек
“ қоғамдық ұйымдардың қорларына аударылуы
“ мақсатты ақша қорларының қалыптастыру мен
“ қоғамдық ұйымдардың жоғарғы және төменгі
“ қоғамдық ұйымдар мен оған бағынышты өндірістік
Коммерциялық емес мекемелердің қаржы - шаруашылық
Халықтың / үй шаруашылығының / қаржысықаржы
Сонымен бірге азаматтардың жеке -
Жеке меншік және мемлекеттік
Қаржы қатынастардыңнысандары мен ақша қорлары басқарылатын
Қаржы жүйесі ұғымымен қатар қаржы -
Өзінің ортақ қағидалы біртұтастығын қарамастан, қаржы
Қазақстан Республикасында микро - және
Бүгінде Қазақстанның қаржы жүйесінің құрамы қаржы
“ мемлекет бюджет жүйесі,
“ арнаулы бюджеттен тыс қорлар,
“ мемлекеттік кредит,
“ жергілікті қаржы,
“ шаруашылық жүргізуші субьектілердің қаржысы,
“ халықтың қаржысы.
Қаржы қатынастарының алғашқы үш бөлігі жалпымемлекеттік
Жергілікті қаржы мемлекеттің қаржы жүйесінің
Жалпы, қаржылардың бүкіл құрамы екі ірілендірілген бөлікке
“ мемлекеттік және муниципалдық қаржы,
“ шаруашылық жүргізуші субьектілердің қаржысы.
Мемлекеттің қаржысы қаржы ресурстарының орталықтандырылған
Кредит қатынастарының қаржы қатынастарынын айырмашылығы болғанымен
Қаржы қатынастары сфераларының әрқайсысының ішінде
Қаржы жүйесінің әр буыны өз
Мемлекеттердің көпшілігінде қаржы жүйесін құрудың
Қаржы жүйесінің функциялық құрылысы
“біріншіден, қаржы жүйесінің жеке алынғанәрбір
“екіншіден, тұтастай алынған қаржы жүйесі әрбір
Қаржы жүйесін ұйымдастыруда централизм мен демократизмнің үйлесуі.
Бұл қағидат жергілікті қаржы органдарының
Салалық қаржыларды басқарудағы демократиялық
Кәсіпкерлік секторда қаржы дербестігі неғұрлым
Ұлттық және аймақтық мүдделерді сақтау.Аймақтарды
Қаржы жүйесі бірлігінің қағидаты орталық қаржы
Қаржы жүйесінің жеке құрамды
Бюджеттен тыс қорлардың мақсатты міндеттерін
Ұлттық шаруашылықты басқарудың сатылас қағидаты жоғары
/ министірліктер, ведомствалар, холдигтер, ассациялар, бірлестіктер / деңгейінде
Қазіргі кезде қаржы жүйесі терең
Нарықтық қатынастарға көшу барысында қаржы
Қаржы ең алдымен бюджет жүйесі
Қоғамда істің жайы қаржы ахуалымен
Сыртқы экономикалық қызметті жандандыру, ішкі
қаржы жүйесінің барлық буындарында қаржылық өзара
1.3 Қаржы жүйесінің мәні
Қазіргі жағдайда қандай мемлекеттәң
Мемлекеттік қаржылар ұлттық табысты қайта
Қаржы жүйе мемлекеттің көптеген
2.1 Мемлекеттің қаржылық қызметі
Мемлекеттің қаржылық қызметі оның ақша
Мемлекеттің қаржылық қызметінің сан
Сол немесе өзге функциялардың мазмұны,
Мемлекеттің қаржылық қызметі мына
Мемлекеттің іс - қимыл етуінің
Қаржылық бақылаудың түрлері бойынша сыныпталу
- қаржы құқығы субьектілерінің қызметі
мемлекет кірістерінің көздеріне”
ақша қаражаттарын пайдаланудың мақсаттарына
мемлекеттің қарамағына түскен қаражаттар мен
Мемлекеттің қаржылық қызметінің мынадай
-1 Орталықтандырылған мемлекетті қорларға ”мемлекеттік бюджетке,
Міндетті төлемдерге салықтар, қаражаттардың аударымдары
банктерге салынатын салымдар – депозиттер бойынша
-2 Мемлекеттің ақша қаражаттары бөлген
-3 Қаржы операциялары кезінде ақша қаражаттарымен қолма
Сыртқы экономикалық байланыстарда мемлекеттің қызметінің нысандары мен
2.2 Коммерциялық банктің ұйымдастыру құрылымы
Банк жүйесін ұйымдастыру белгілеріне қарай филиалсыз банктерге, бөлімшелері
Ұлттық банктің рұқсатымен банктер Қазақстан Республикасы аумағында және
Банк филиалы – бұл бас банктің берген құқықтары
Банк өкілдігі – депозит тартудан басқа белгілі бір
Еншілес банк – жарғылық қордың 50 /
Қазақстан бұрынғы КСРО – ның монополиялық банктік жүйесін
Әлемдік банктік тәжірибеге қарағанда, бөлімшелері бар банктердің артықшылығы
Бірақ, жоғарыда аталған мамандандырылған банктердің күрделі иерархиялық құрылым
Олардың бас кеңсесі Алматыда орналасқан, оған облыстық басқармалар
Шетелде банк филиалдары заңды тұлға болуға және дербес
Қазақстандағы соғы уақыттарда құрылған барлық коммерциялық банктер филиалсыз,
Батыс еуропа банктік жүйесінде ірі банктердің азғана топтары
1988 – жылы Германияда 6 ірі коммерциялық
АҚШ – тағы банк жүйесі біршама өзгеше құрылған.Штаттардың
Банк бөлімшелерін ашуға қойылатын шектеулер штаттағы сепаратизм дәсүрінең
Бөлімшелер мен филиал тораптарының кеңірек таралуы банкке” бас
Теріс жағы ретінде мұнда бас кңсе тарапынан бақылаудың
Банкті ұйымдастырудың осындай және өзге де формасын таңдау
Банктің ұйымдастырылу құрылымы және соған сәйкес операциялары
орталықсыздандыру дәрежесі, бірінші кезекте жалпылама түрде анықталады.Сондықтан да
Банктің ұйымдастырылу құрылымы басты екі әдіспен ашықталады –
Басқару органын тағайындаудың мақсаты – банктің негізгі қызметін
Банктің ұйымдастырылуына, ондағы жетекші мен бағыныштыларының қарым –
Банкті басқарудың құрылымын анықтау, басқару органдарын бөліп қарауда,
Коммерциялық банктің басқару құрылымына оның жарғылық қорының қалай
Қазіргі уақытта коммерциялық банктер көбіне акционерлік қоғам формасында
Банк жұмысына жалпы жетекшілік ету үшін, сондай
Басқарма / банк кеңсесі / - банк иелерінің,
Басқарманың ең басты міндеті жұмсалған капиталға қажетті пайда
Басқарманың негізгі қызметтері.
1 Банктің стратегиялық мақсатын анықтау және
жасау.Ірі банкте мекеменің мақсатымен міндеттері және оған жетудегі
нақты іс - әрекеттер бағдарламасы, басқарма мен басқару
банк ресурстары бірінші кезекте қызмет көрсететін клиенттер категорияларына
алдағы кезенде дамуға мүмкіндік беретін операцияларды”
баңктің филиалдары мен өкілеттігін ашу туралы сұрақтар”
маркетинг әдістері және жаңа банктік несие мен қызметтерді
өтімділікті қамтамасыз етудің озық әдістері”
нарықта банктің бәсекелестік ұстанымын нығайту шаралары”
пайыз мөлшерлемелерін және банк қызметіне қойылатын тарифтерді белгілеу
баңктін қызметкерлерінің мөлшері мен құрамы, олардың біліктілігін және
Жетекші адамға орын таңдау.Осы замаңға банк – күрделі
Комитет құру.Ірі банктерде шешім қабылдау үшін мынадай комитеттер
Қарыздық және инвестициялық операцияларға бақылау жасау.Басқарма заңды түрде
Банк қызметін мерзімді тексеру.Басқарма мүшелері банктің операцияларына жалпы
Бактің күнделікті қызметіне басшылық ететін, банкінің жоғары лауазымды
Директорлар кеңесінің төрағасы – жедел іспен айналыспайды, бірақ
Президент – бұл банктің барлық іскерлік өмірінің басқарушысы.Ол
билік және басқа да ұйымдармен байланысын реттейді.Ірі банктерге
президент вице – президенттер арқылы банк қызметінің күнделікті
Бақылаушы – бухгалтерлік және статистикалық бөлімінің жұмысын басқарады,
Ревизор – банктің жұмысын, оның кейбір бөлімшелерінің қызметтерін
Пайдаланған әдебиеттер
1 Құлпыбаев С және басқалары.Қаржы
Қлиясов Қ.Қ. Құлпыбаев С Оқулық. – Алматы 2003
Сеиітқасымов Ғ.С Ақша несие банктер” Оқулық – Алматы”
Қ а р ж ы л ы қ
М е м л е к е т
Бюджет-тен тыс қорлар
Акционерлер жиналысы
Ревизия – лық комис-сия
Несие – лік коми тет
Қызмет – тер службы
Басқарма
А у д и т о р и
Бақылаушы кеңесі
Ішкі-шаруа-
шылықтық
Парламенттік / депутаттық /
Қоғамдық ұйымдардың” кәсіподақтардың, партиялардың, жастардың, бұқаралық
Жалпы –
мемлекеттік
Кәсіпорын-дардың қаржысы
Мемлекет-тік кредит
Республикалық қаржы
Бюджет
Қазақстан Республикасының мемлекеттік қаржысы
Жергілікті /муниципалдық/ қаржы
Басқарма төрағасы
Департаменттер
Басқару
Бөлімдер