Ж О С П А Р:
І.Кіріспе:
ІІ.Негізгі бөлім:
Меншікке қарсы қылмыстардың түрлері:
а) Бөтеннің мүлкін талан-таражға салудың түсінігі, түрлері және
ә)Талан-тараж белгілері жоқ, меншікке қарсы пайдакүнемдік қылмыстар
ІІІ.Қорытынды:
Пайдаланған әдебиеттер:
Кіріспе
Қазақстан Республикасының Конституциясы бойынша Қазақстан Республикасында мемлекеттік меншік
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 188-бабына сәйкес меншік құқығы
Меншік иесі өзіне тиесілі мүлікке қатысты өз қалауы
Осыған байланысты меншік иелерінің заңды құқықтары азаматтық –құқықтық
Қылмыстық құқық нормасы бойынша меншік иесінің құқығы меншік
Меншікке қарсы қылмыс деп мүліктің меншік иесіне немесе
Меншікке қарсы қылмыстардың топтық объектісі меншік иесінің иелену,
Осы топқа кіретін қылмыстардың тікелей объектісі-меншіктің нақты бір
Меншікке қарсы қылмыстардың заты болып-азаматтық құқық бойынша меншік
Меншікке қарсы қылмысардың затына адам еңбегі арқылы жасалған
Меншікке қарсы қылмыстардың объективтік жағы кінәлі адамның бөтеннің
Меншік иесіне немесе өзге де иеленушіден кінәлі адамның
Меншікке қарсы қылмыстардың объективтік жағы негізінен белсенді әрекеттер
Меншікке қарсы қылмыстардың көпшіліге материалдық қылмыс құрамын құрайды,
Қарақшылық (179-бап), қорқытып алушылық (181-бап), автомобильді немесе өзге
Меншікке қарсы қылмыстар субъективтік жағынан негізінен кінәлінің
Меншікке қарсы қылмыстардың субъектісі болып он төртке толған
Ал он алтыға толған адамдар сеніп тапсырылған бөтен
Меншікке қарсы қылмыстар іс-әрекеттің істелу тәсіліне және қылмыстық
Қылмыстық кодекстің Ерекше бөлімнің 6-тарауындағы қылмыстар пайдакүнемдік ниеттің
Талан-таражға-ұрлық (175-бап), тонау (178), қарақшылық (179-бап), алаяқтық (177-бап),
Меншікке қарсы басқадай пайдакүнемдік қылмыстарға ерекше құнды заттарды
Меншікке қарсы пайдакүнемдік емес қылмыстарға бөтен адамның мүлкін
Бөтеннің мүлкін талан-таражға салуың түсінігі. Заңға сәйкес талан-тараж
Осы анықтамаға сәйкес талан-тараждың негізгі белгілерін анықтауға болады.
Талан-тараждың топтық объектісі меншік нысандары қатынастарының жиынтығы, ал
Талан-тараждың заты болып адам еңбегі еңбегі арқылы істелген
Талан-тараждық объективтік жағының белгілеріне:1)мүлікті алу, 2)мүлікті заңсыз алу,
Бөтеннің мүлкін алу деп осы мүліктіменшік иесінің
Талан-тараждың елеулі белгісі бөтеннің мүлкін тегін алу болып
Талан-тарждың міндетті беліглерінің бірі-негізінен заңға қайшы іс-әрекетімен келтірілген
Талан-тараждың субъективтік жағы кінәлінің тікелей қасақаналық нысанымен сипатталады.
Субъективтік жақтың міндетт белгілеріне-пайдакүнемдік ниет және пайдакүнемдік мақсат
Талан-тарждың субъектісі он төртке толған адам, ал иеленіп
Қылмыстық заңда бөтеннің меншігіне қылмысты түрде қол сұғу
Талан-тараждың осы көрсетліген нысандарының әрқайсысы өзінің ерекшеліктерімен оқшаулану
Талан-тараждың нысандары. Ұрлық (175-бап). Ұрлық дегеніміз бөтн
Объективтік жағынан ұрлық бөтеннің мүлкін жасырын
Бөтен мүлікті жасырын алу екі түрлі-объективтік және субъективтік
Осыған байланысты жәбірленуші үйде болмауы себепті оның пәтеріндегі
Заңдылық құрылысына қарай ұрлық материалдық құрамға жатады. Сондықтан
Ұрлық субъективтік жағынан тікелей қасақаналықпен жасалады. Кінәлі адам
Қылмыстың субъектісі болып-он төртке толған адамдар танылады.
Қылмыстық заңда ұрлықтың ауырлататын және өте ауырлататын құрамдары
Олар мыналар:
а) адамдар тобының алдын ала сөз байласуы бойынша;
б) бірнеше рет;
в) тұрғын, қызметтік немесе өндірістік үй-жайға, қоймаға заңсыз
а) ұйымдасқан топ;
б) ірі мөлшерде;
в) ұрлық не қорқытып алушылық үшін бұрын екі
Осы қылмысты бірлесіп жасау туралы күні бүрын уағдаласқан
Бірнеше рет жасалған ұрлық. Қылмыстың бірнеше мәрте жасалуының
Тұрғын,қызметік немесе өндірістік үй-жайларға, қоймаға заңсыз кірумен
Тұрғын жай дегеніміз адамдардың тұрақты немесе уақытшатұруына арналған
Қоймаға-тұрақты немесе уақытша материалдық игіліктерді сақтайтын, қоршалған немесе
Көрсетілген объектлірге заңсыз кіру деп тұрғын, қызметтік немесе
Ұрлықтың аса ауырлататын түрі ұйымдасқан топпен жасалған ұрлық
Егер қылмысты бір немесе бірнеше қылмыс жасау үшін
Қазақстан Республикасы оғарғы Соты пленумның 1996 жылғы 25
Ұрлықтың аса ауырлататын тағы бір түрі-ірі
Ұрлықтың аса ауырлататын тағы бір түрі-ұрылқ не қорқытып
Осы тараудың баптарында, сондай-ақ осы Қылмыстық кодекстің
Алаяқтық (177-бап). Нарықтық экономика жағдайы және кәіпкерлік қызметтің
Қылмыстық заңда «Алаяқтық, яғни бөтен мүлікті талан-таражға салу
Алаяқтың заты бөтеннің мүлкін немесе бөтен мүлікке құқық
Объективтік жағынан алаяқтық бөтен мүлікті талан-таражға салу немесе
Алаяқтық жолмен алдау дегеніміз шындыққа жатпайтн фактілерді көрінеу
Алаяқтың екінші бір тәсілі-сенімге қиянат жасау болып табылады.
Алаяқты құрамы-материалдық. Оның субъективтік жағының міндетті белгілерінің бірі
Субъективтік жағынан лаяқтық тек қана тікелей қасақаналықпен істеледі
а) адамдар тобының алдын ала сз байласуы бойынша;
б) бірнеше рет;
в) қызмет бабын пайдаланып жасалған алаяқтық-осы қылмыстың ауырлататын
Алаяқтың аса ауырлататын түрлері де ұрлықтың аса ауырлататын
Сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иеленіп алу немесе ысырап
Қылмыстың объективтік жағы сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иелену
Иеленіп алу дагеніміз кінәлінің өзіне сеніп тапсырылған бөтеннің
Мүліктің жоғалуы, іріп-шіріп кетуі, жойылуы, басқа адамның ұрлауы
Иеленіп кетуді бөтеннің мүлкін уақытша пайдлана тұрумен шатастыруға
Ысырап ету кінәлі адамның қзіне сеніп тапсырылған бөтен
Сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иелену мен ысырап етудің
Иеленіп алу мен ысырап етудің ортақ белгісі: екі
Қылмысты субъективтік жағы тікелей қасақаналық нысаны сипатталады. Кінәлі
Қылмыстың субъектісі болып арнаулы субъект-талан-таржға түскен мүлік өзіне
Сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иеленіп алу немесе ысырап
Тонау (178-бап).Ұрлыққа, алаяқтыққа, сенпі тапсырлған бөтен мүлікті иеленіп
Қылмыстық кодекстің 178-бабында «тонау,яғни бөтен мүлікті ашық талан-тражға
Тонаудың тікелей объектісі болып бөтеннің мүшлкіне қол
Тонау объективтік жағынан белсенді әрекет күйінде бөтеннің мүлкін
Ашықтан –ашық талан-таражға салу деп танылу үшін біріншіден
Егер кінәліадам талан-таражды жасырын түрде жүзеге асыру ниетінд
Тонаудың жиі кездесетін түрі бөтеннің мүлкін жәбірленушінің
Бөтеннің мүлкін қасақаналықпен немесе бұзақылық
Тонаудың субъектсі болып-он төртке толған есі дұрыс адам
Субъективтік жағынан тонау тікелей қасақаналықпен және пайдакүнемдік мақсатпен
Тонаудың ауырлататын түріне:
а)жәбірленушің өмірі мен денсаулығына қауәпті емес күш қолданумен,
б) бірнеше рет;
в)адамдар тоының алдын ала сөз байласуы бойынша;
г) тұрғын, қызметтік, өндірістік үй-жайға не қоймаға, заңсыз
аса уырлататын түріне:
а) ұйымдасқан топ;
б) ірі мөлшерде;
в) ұрлық немесе қорқытып алушылығы үшін бұрын екі
Тонаудың ауырлататын түрі-жәбірленушің өмірі мен денсаулығына қауіпті емес
Екіншіден: тнауда күш қолдану немесе күш қолданамын деп
Үшіншіден: тонау арқылы күш қолдану немесе күш қолданамын
Тонауға байланысты күш қолдану немесе күш қолданамын деп
Тонаудың ауырлататын түрі-адамдар тоьының алдын ала сөз байласуы
Тонаудың тағы бір ауырлататын түрі-тұрғын, қызметтік, өндірістік үй-жайға
Тонауы бұзақылықтан ажырата білген жөн.Тонауда бөтеннің мүлкі кінәлінің
Қарақшылық (179-бап). Қарақшылық-талан-таражға салудың ең қауіпті түрі болып
Қарақшылықтың қауіптілігі бөтеннің меншігіне қол сұғумен бірге, осы
Қарақшылықтың объективтік жағы адамның өмірі мен денсаулығына қауіпті
Шабуыл жасау деп кінәлі адамның жәбірленушіге кенеттен оның
Қарақшылық құрамын күш қолданумен бірге адамның өмірі мен
Қарақшылықтағы күш қолдану бөтеннің мүлкіне иелік етудің құралы
Қарақышылық шабуыл жасаған уақыттан бастап, оның бөтеннің мүлкіне
Қарақшылық субъективтік жағынан тікелей қасақаналықпен және пайдакүнемдік мақсатпен
Қарақшылық құрамының ауырлататын түрлері болып:
а) адамдар тобынның алдын ала сөз байласуы бойынша;
б) бірнеше рет;
в)тұрғын, қызметтік, өндірістік үй-жайға не қоймаға заңсыз кірумен
г) қару немесе қару ретінде пайдланылатын заттарды қолданумен
Осы 179-баптың 2-тармағында көрсетілген алдыңғы үш ауырлататын белгілер
Бұл жерде қылмыстың құралы а)қару; б) қару емес
Қаруға атылатын және суық қарулар жатады. Атылатын қаруға
Қару ретінде пайдаланылатын заттарға жәбірленушінің өмірі мен денсаулығына
Қару немесе басқа заттарды қолдану деп кінәлінің
Іске жарамсыз қарумен немесе қарудың макеті арқылы жәбірленушінің
Қарақшылықта қару қолданып шабуыл жасаған адам заң бойынша
Қарақшылық құрамының аса ауыр түріне:
а) ұйымдасқан топ;
б) денсаулыққа ауыр зиян келтірумен;
в) мүлікті ірі мөлшерде ұрлау мақсатында;
г) ұрлық немесе қорқытып алушылығы үшін бұрын екі
Осы белгілердің біріншісінің және соңғсының мзмұны талатараждың басқа
Мүлікті ірі мөлшерде талан-таражға салу мақсатындадағы қарақшлық құрамдарының
Мүлікті ірі мөлщерде талан-таражға салу мақсатында жасалған қарақшылықта
Денсаулыққа ауыр әсер келтірумен ұштасқан қарақшылық деп, меншік
Егер қарақшылықпен шабуыл жасау нәтижесінде адамның өміріне қол
Қарақшылықты қорқытып алушылық құрамынан (181-бап) ажырата білу керек.
Қарақшылықта мүлікті беруді талап ету шабуыл жасаған уақытпен
Қарақшылықтың тікелей объектісі болып меншік қатынастары саналса, бандитизмнің
Бандитизм-келте қылмыс құрамына жатады, ол бандыны ұйымдастыру сәтінде-ақ
Бұл қылмыс құрамдары мақсатына байланысты да ажыратылады.Қарақшылық тек
Талан-тараждың түрлері. Қазіргі қолданылып жүрген Қылмыстық
Қазіргі қолданылып жүрген қылмыстық заңда талан-тараждың түрі негізінен
Талан-таражға түскен мүліктің құны қылмыс істеген уақыттағы зиянмен
Ерекше құнды заттарды талан-таражға салу (180-бап). Қазіргі жаңа
Қылмыстық кодекстің 180-бабының 1-тармағында ереуше тарихи, ғылыми, көрскемдік
Қылмыс объективтік жағынан ерекше тарихи, ғылыми, көркемдік немесе
Ерекше кұнды заттар мен құжаттарды талн-тражға салу сол
Көрсетілген қылмыс құрамы субъктивтік жағынан тікелей қасақаналықпен
Қылмыстық кодекстің 180-бабнының 2-тармағында осы қылмыс құрамының мынандай
а) адмдар тобы алдын ала сөз байласып немесе
б) бірнеше рет жасалса;
в) осы баптың бірінші бөлігінде аталған заттардың немесе
Талан-тараж белгілері жоқ, меншікке қарсы пайдакүнемдік
қылмыстар
Қазіргі қолданылып жүрген Қылмыстық кодексте талан-таржды белгілері жоқ,
Қорқытып алушылық (181-бап). Заңда «қорқытып алушылық, яғни
Қорқытып алушылықтың жәбірленушісі болып талап етіліп отырылған мүлік
Қорқытып алудың заты болып: мүлік, мүлікке құқық немесе
Қорқытып алушылықтың объективтік жағы екі түрлі жеке
Мүлікке құқықты беруді талап ету дегеніміз қорқыту арқылы
Мүліктік сипаттағы басқа да әрекеттерді істеуге жәбірленушінің қорқытып
Қылмыстық заңда қорқытып алушылықты жүзеге асыратын мынадай қорқыту
Кез келген қорқыту нақты және жәбірленушінің пайымдарынша толық
Масқаралайтын мәліметтерді таратамын деп қорқытуға үшінші жаққа жәбірленуші
Қорқытып алушылық формальдық қылмыс құрамына жататындықтан,
Субъективтік жағынан қорқытып алушылық тек тікелей қасақаналықпен жүзеге
Қорқытып алушылықтың субъектісі -он
Алдау немесе сенімге қиянат жасау жолымен залал келтіру
Алдау немесе сенімге қиятан жасау жолымен меншік иесіне
Қылмыстың заты ақша, қозғалатын немесе қозғалмайтын әртүрлі мүлік
Объективтік жағынан бұл қылмыс белсенді әрекет күйінде- алдау
Осы бапта көрсетілген қылмыс құрамы меншік иесіне
Меншік иесіне немесе өзге мүлік иеленушісіне онша
Қылмыс субъективтік жағынан тікелей қасақаналықпен және пайдакүнемдік мақсатпен
Көрінеу қылмыстық жолмен мүлікті алу немесе өткізу (183-бап).
Қылмыстық кодекстің 183-бабында көрінеу қылмыстық жолмен табылған
Қылмыстың тікелей объектісі меншік қатынастарына байланысты қоғамдық қатынастар
Қылмыстың заты-қылмыстық жолмен табылған мүлік.
Қылмыс объективтік жағынан қылмыстық жолмен табылған мүлікті
Қылмыстық жолмен табылған мүлікті алу деп-кінәлінің осы мүлікті
Қылмыстық жолмен табылған мүлікті өткізу деп-кез келген тәсілмен
Егер кінәлі адам көрінеу қылмыстық жолмен дайындалған мүлікті
Қылмыс құрамы құрылысы жөнінен формальдық құрамға істеледі.
Қылмыстың субъектісі болып 16-ьолған кез келген емі дұрыс
Интеллектуалдық меншік құқықтарын бұзу (184-бап).
Қазақстан Республикасының Конституциясы (20-бап) әрбір азаматқа сөз бен
Интеллектаулдық меншіктің түсінігі Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодексінің
Қылмыстық кодекстің 184-бабында: «Авторлық құқық немесе сабақтас құқықтар
Қылмыстың заты болып авторлық құқық немесе сабақтас құқықтар,
Қылмыс объективтік жағынан бірнеше балама іс-әрекетерді істеу арқылы
а) авторлық құқық немесе сабақтас құқықтар объектілерін заңсыз
б) өнертабысты, пайдалы үлгіні немесе өнеркәсіптік үлгіні заңсыз
в) ғылыми жаңалықтың, өнертабыстың , пайдалы үлгінің немесе
г) авторлықты иелену дегеніміз-бөтеннің шығармасын өз атынан толық
д) қосарлас авторлыққа мәжбүрлеу деп — шын авторға
Интеллектуалдық меншік құқықтарын бузұ қылмыс құрамының объективтік жағының
Егер қосарлас авторлыққа мәжбүр ету авторға немесе оның
Қылмыс құрамы материалдық. Осыған байланысты ic-әpeкет пен зардаптың
Субъективтік жағынан қылмыс тікелей немесе жанама қасақаналықпен жасалады.
Қылмыстың субъектici болып 16-ға толған eci дұрыс кез
Егер осы керсетілген іс-әрекетті лауазым адамы өз кызмет
Қылмыстық кодекстің 184-бабынын 2-тармағында осы қылмыс
Автомобильді немесе өзге де көлік құралдарын талан-таражға
Бұл қылмыс құрамы көп объектілі болып табылады.
Қылмыстың негізгі тікелей объектісіне — меншіктің нақты нысаны,
Айта кететін бip жәйт қарастырылып отырылған 185-баптағы қылмыс
Объективтік жағынан қылмыс әрекет арқылы—автомобильді немесе өзге
Көлік құралдарын оларды тұрган жерінен, оның иесінің
Иелену әртүрлі тәсілдер арқылы жүзеге асырылуы мүмкін: ашық
Көлік құралдарын кез келген тәсілмен тұрған орнынан жылжыту
Автомобиль немесе өзге де көлік құралдарын талан-таражға салу
Автомобильді немесе өзге де көлік құралдарына иелік ету
185-баптың бipiншi тармағында қылмысты істеген үшін субъекті болып
Субъективтік жағынан қылмыс тікелей қасақаналық арқылы жүзеге асырылады.
Заңда автомобильді немесе өзге де көлік құралдарын талан-таражға
Егер кінәлінің ниеті автомобильді немесе өзге де көлік
Егер көлік құралдарын талан-таражға салу мақсатынсыз
Қылмыстық кодекстің 185-бабында көрсетілген құрамның ауырлататын,
185-баптың 2-тармағының "г" тармақшасындағы осы қылмысты бipнeшe рет
Өміргe немесе денсаулыққа қауіпті емес күш қолданумен не
Қорытынды
Бөтен адамның мүлкін қасақана жою немесе бүлдіру (187-бап)
Осы қылмыстың затына кез келген мүлік: қозғалатын немесе
Көрсетілген баптағы қылмыс обьективтік жағынан бөтеннің мүлкін жою
Бөтеннің мүлкін бүлдіру деп оны ішінapa жарамсыз ету,
Бұл қылмыстың cyбьектici болып 16-ға толған, eci дұрыс
Кінәлі адам бөтеннің мүлкін құқыққа қайшы қасақана жою
Заңға сейкес бөтен адамның мүлкін ipi зиян келтіріп
Субъективтік жағынан қылмыс тек кана абайсыздықпен жүзеге асырылады.
Қылмысты немқұрайдылықта адам кажеті ұқыптылық пен сақтық болғанда
Қылмыстың cyбъектici болып 16-ға толған кез келген азамат
Осы қылмыс құрамының eкi түрлі ауырлататын түpi көрсетілген:
Аса қayiптi көздерге — көлік құралдары, жанар, жағар
Ауыр зардаптарға — адамның денсаулығына орта, ауыр зиян
Қорыта келгенде, Қазақстан Республикасында мемлекеттік меншік пен жеке
Пайдаланған әдбиеттер:
1.1995 жылдың 30 тамызындағы Қазақстан Республикасының Конституциясы
2.Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі,Юрист баспасы, 2007жыл
3.Қылмыстық құқық А.Н Ағыбаев,оқулық, Алматы Жеті Жарғы,2001
4. «О практике рассмотрения судами уголовных дел о
5.Специальный субъект преступления, Орымбаев Р.О.Алматы,19997 г.
6.Комментарий к уголовному кодексу Республики Казахстан Алматы,1998 г.
7. Преступление,сущность, содержание Марцев,Омск,1986г.
8.Уголовное право Р.Ф.Часть особенная,Москва,1998г.