МАЗМҰНЫ
Кіріспе....................................................................................................................................5
I. Педагогика ғылымындағы сынып жетекші жұмысы туралы теориялық
І.І Жалпы білім беретін мектептерде тәрбие жұмысы.........................................7
1.2.Мектептегі сынып жетекшісі жұмысының мазмұны мен түрлері................11
1.3. Сынып жетекшінің тәрбие жұмысын жоспарлау.....................................................15
II. Қазіргі мектептегі сынып жетекшісінің ата –
2.1 Оқыту процесінде сынып жетекшісінің мұғалім және ата-аналармен
2.2 Сынып оқушыларының тәрбиелік дағдысын қалыптастырудағы ережелерді ата-аналардың
Қорытынды...................................................................................................................30
Пайдаланылған әдебиеттер...................................................................................32
Кіріспе
Республика экономикасының өркендеуі кезеңіндегі жалпы білім беретін мектептерінің
Мектеп — өскелең ұрпақты тәрбиелеу жүйесіндегі шешуші буын.
Мектептің тәрбиеге байланысты барлық қоғамдық күштерді ұйымдастыру және
етеді. Осы
Әрбір отбасы (жанұя) бүкіл ғасырлар бойы адам
Жанұя, отбасы белгілі дәстүрлердің, жағымды өнегелердің ұзақтығы мұраладың
Сынып жетекшісінің жұмысы оқыту мен тәрбие жұмысындағы мектептің
Отбасы тәрбиесі - бұл қоғамдық тәрбиенің бір бөлігі,
алдьщдағы ата-аналардың борышы. Өкімет отбасына үнемі қамқорлық жасауды.
Отбасында басты мәселердің бірі:
Отбасылық қатынастар микроклиматының сипаттамасы, бір-бірінің көз-қарасын білуі және
Қоғамға көз қарасы: еңбек және қоғамдық міндеттерге, қоғамдық
Үй – ішіндегі тәрбиелік потенциалы: ондағы қалыптасқан тәрбие,
Мектеп оқу-тәрбие жұмысының мазмұнын жақсартуға қамқорлық жасайды, ата-
Мектеп пен отбасының ынтымақтастығының бірнеше формалары бар. Сынып
Байланыс формаларының бірі – сынып жетекшісінің оқушылар үйіне
Қазіргі кезде пайдаланылып жүрген мектеп бағдарламаларын жете зерттеудегі
Дегенмен, сынып жетекшілер мен ата-аналардың арасындағы жұмыстар әліде
Жоғарыдағы мәселелерді талдай отырып біз курс жұмысымыздың тақырыбын
І . Педагогика ғылымындағы сынып жетекші жұмысы туралы
1.1 Жалпы білім беретін мектептерде тәрбие жұмысы
Сынып жетекшісі өте маңызды да әрі жауапты міндеттерді
Бұрынғы орта оқу орындарында оқушыларды тәрбиелеу міндеті ерлер
Жаңа мектептің құрылу жағдайында олардың бақылау фнкциялары саяси-әлеуметтік
Совет мектептері өмір сүре бастаған алғашқы жылдарда сабақ
Мектеп басшылығымен жүргізілетін тәрбие жұмыстарының формалары көптеп саналады.
Тәрбие жүйесінде, әсіресе, жеке адамның жоғары моральдық қасиеттерінің
Мектептерде сынып жетекшісі деген қызмет алғашқы кезде болмады.
Мамандардың аздығына байланысты жаңа мектептерге ескі мектеп мұғалімдері
1934 жылы топтар сыныптарға өзгертілгеннен кейін топ жетекшілері
Сынып жетекшісін тәжірибелі және беделді мұғалімдерден мектеп директоры
Сынып жетекшісі өз жұмысын белгілі бір жүйемен жүзеге
Жан – жақты тәрбиенің мақсаты мен міндеттерінен туындайтын
Жүйеден сынып жетекшісінің негізгі жұмыстары белгіленеді: сынып жетекшісінің
Тәрбие мәселесінің басты міндетін шешу үшін сынып жетекшісі
К.Д. Ушинский «Адам-тәрбие нысанасы» деген еңбегінде былай деп
Оқушыларды жан-жақты тәрбиелеу үшін сынып жетекшісі оқушылардың мінезін,
оқушылардың денсаулығы;
жанұядағы баланың өмірі мен тұрмыс жағдайы;
оқушының ішкі жан дүниесі, рухани байлығы;
мінез-құлқын, темпераментін, қабілетін, қызығушылығын, еркін, зейінін т.б. психологиялық
үлкендермен, кішілермен, ата-анасымен, жолдас-жораларымен қарым-қатынасын;
моральдық бейнесін, адамгершілік қасиеттерін;
еңбекке көзқарасын;
эстетикалық талғамдарын, қызығцларын, өнерге, әдебиетке ден қоятындығын;
интеллектуалдық дамуын;
саяси сауаттылығын т.б.
қоғамға көзқарасы: еңбекке және еңбек адамдарына құрметпен қарау.
оқушының өзіндік тәрбиелік потенциалы: жанұядағы тәрбие, қолданылатын әдістер,
Ата – ананың көрсетіліп отырған ерекше белгілерінің тәрбиелік
Жанұяның өзіне тән ерекше функциялары бар. Ол халықтың
Тәрбиенің проблемалары педагогикалық әдебиеттерде, А.С.Макаренконың, Н.К.Крупскаяның, В.А.Сухомлинскийдің және
Тәрбие процесі бір қалыпты жағдайда іске асырылып отырмайды.
Біздің халкымыздың жанұя жағдайында жас ұрпақ жетекші буын
Сынып жетекшісі тек жеке оқушыларды зерттеп білу емес,
Оқушыларды зерттеп білудің тәсілдері. Оқушыларды зерттеп білуде
бақылау тәсілі (сабақта, сембіліктерде, басқа да сыныптан тыс
әңгімелесу тәсілі (пән мұғалімдерімен, дәрігермен, ата-аналармен, кітапханашымен, оқушының
анкеталардытолтыру толтыру тәсілі;
құжаттармен танысу (оқушының жеке ісімен, күнделігімен, үлгірім журналымен);
оқушының шығармашылық жұмысымен танысу тәсілі (шығарма, сурет т.б.);
табиғи эксперимент;
тәуелсіз мінездемелерді қорыту тәсілі.
Зерттеуге қойылатын талаптар:
зерттеу үздіксіз, жүйелі, жоспарланған түрде жүргізіліп отыруға тиісті;
оқушылардың тәрбиесі мен сабақ үлгірімін арттыруға бағытталған зерттеу;
зерттеу оқушылардың өмірі мен күнделікті табиғи жағдайында өткізіледі;
оқушыларды білу үшін әртүрлі әдістерді қолдану керек;
оқушылардың мінез-құлқының бір жақты емес, жан-жақты зерттеу;
зерттеу оқушылардың тұрмыс жағдайларымен танысуды көздейді.
Оқушыларды зерттеу нәтижелері педагогикалық мінездемелерде жинақталады. Мінездеме де
Шығармашылықпен жұмыс істейтін сынып жетекшілері барлық сыныптарда оқушыға
Сыныпта жұмыс істейтін пән мұғалімдерінің жұмысын үйлестіру.
Сыныптағы тәрбие жұмыстарын сынып жетекшісі пән мұғалімдерімен бірлесе
Сынып жетекшісі оқушыларды мектептің жастар ұйымдарымен бірлесе отырып
Бастауыш сыныптарының мұғалімі өз сыныбының ұжымы мен күнделікті
1.2. Мектептегі сынып жетекшісі жұмысының мазмұны мен түрлері.
Сынып жетекшісінің бірінші міндеті жұмыс мазмұнына байланысты. Бір
Балалар коллективін құру мен топтастыру – мұғалімдердің және,
Мектеп оқу-тәрбие жұмысының мазмұнын жақсартуға қамқорлық жасайды, ата-аналардың
Мектеп пен ата-ананың ынтымақтастығының бірнеше формалары бар. Сынып
Байланыс формаларының бірі – педагогикалардың оқушылар үйіне
Сынып жетекшінің ата-аналармен ынтымақтастығының тағы бір формасы –
Педагогикада жан-жақты үйлесімді дамыған, адамды тек коллективте ғана
Ұжым – тәрбие жұмысының ең баты формасы дұрыс
Тәрбиенің теориялық жеке адамның қалыптасуы, ең алдымен, ол
Бастауыш ұжымның ерекшелігі – ондағы барлық мүшелердің жеке
Ұжымды ұйымдастыру жұмыстарын оқушыларын жасып, дамуы мен тәрбиелік
Ұжымдық істі ұйымдастыруда (оқу ісін тиімді ұйымдастыру,
белсенділер тобын айқындау және тәрбиелеу;
оқушылар алдына қызықты перспективалар қою;
сыныпта жағымды дәстүрлерді қалыптастыру;
оқушыларға қойылатын талаптардың бірлігі жүзеге асырылады.
Білімнің жоғары дәрежесі – оқу-тәрбие жұмыстарын дұрыс ұйымдастырудың
- Оқу процесінде саналы жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу. Білімнің
- Сабақта үлгермеушілікті туғызатын елеулі себептердің бірі –
- Үйге берілген тапсырманы дұрыс және уақтылы орындау
- Оқу жұмысында өзара көмек ұйымдастыруға сынып жетекшісіне
- Оқу-тәрбие жұмысының міндеттерін сынып жетекшісі жалғыз емес,
Қазіргі кезде пайдаланылып жүрген тәрбие бағдарламаларын
зерттеудегі аса бір күрделі міндет педагогикалықжағынан дұрыс деп
Тәрбиелік ғылымилылық принципі нәтижесінде мектеп оқушыларды ғылым, техника
Тәрбие принципінің осы аспектісі бағдарламалар мен оқулықтардың
тәжірибесінде басшылыққа алуы тиіс.
Тәрбие мен оқытуды бұлайша құру
а) Ғылыми негіздерінің мектептік курсының бір мақсатқа бағытталған
1.3. Сынып жетекшісінің тәрбие жұмысын жоспарлау.
Сынып жетекшісінің тәрбие жұмысының жоспарьі –педагогикалық құжат. Тәрбие
- Жоспарды қандай мерзімге жасаған жөн? Мектөп тәжірибесі
I. Жоспардың белгілі мақсатқа бағытталуы. Тәрбие жұмысының жоспары
ІІ. Сыныптағы тәрбие жұмысы мазмұнының, формаларының және әдістерінің
ІІІ. Оқушыларды тәрбиелеудің сабақтастығын, жүйелілігін және дәйектілігін қамтамасыз
IV. Жоспардың нақтылы болуы. Жоспар жасағанда орындалмайтын міндетті
V. Жұмысты келісіп жоспарлау. Жоспарды жасамастан бұрын мектептің
- Сынып жетекшісінің қызметін жоспарлаудың формалары. Сынып жетекшісінің
Сынып жетекшісі жоспарының үлгілі құрылымы. Сынып жетекшісінің жоспары
Сыныптың қысқаша сипаттамасы және оқушылар жайында жалпы мәліметтер.
Сынып ұжымы қызметінің негізгі бағыттары мен формалары.
Сыныпта атқарылатын іс-шаралар міндеттері.
Сыныпта сабақ беретін мұғалімдермен жұмыс (сынып ұжымын
Ата-аналармен жұмыс.
Сынып жетекшісінің жұмыс есебін жүргізуі. Тәрбие жұмысы нәтижелерінің
ІІ. Қазіргі мектептегі сынып жетекшісі мен ата-аналармен
2.1. Оқыту процесінде сынып жетекшісінің мұғалім және
ата-аналармен бірлесіп жүргізетін жұмыстары
Оқыту процестерінде ұғымдық непздерін дәиектілікпен жүзеге асыру өмір
Бағдарламалық материалды игеру деңгейі, демек, оқыту ісінің әсерлігі
Тәрбие мәселенің түйіні сол көрнекі
Көрнекі құралдарды оқушылардың оқу процесінде тәрбиелік роліне қарай
Көрнекіліктің қандай түрінде болсын изоморфизм мен қарапайымдылық ұштастырылып
Көрнекі құралдардың изомофизмі туралы айтқанымызда оқылып жатқан объектілердің
Көрнекіліктің әр құралы оның жоғары тәрбиелік әсерлілігін қамтамасыз
Оқыту процесіндегі әр алуан дидактикалық материалдар тәрбие мүмкіншіліктеріне
Сынып жетекші тәрбие мәселесін комплексті түрде әдіс-тәсілдерді қолдану
Сонымен бірге көрнекілік құралдарының әлденеше түрін тек
оқылып жатқан құбылыстың әртүрлі жақтарын ашып беруге, ал
әрқайсысын көрнекіліктің тек белгілі түрімен сенімді түрде және
бейнелей алуға болатын жағдайда ғана пайдаланған
құралдарды іріктеу үстінде олардың мүмкіндігін әрбір оқу пәнінің
өзіндік ерекшелігімен және әрбір сабақтың мазмұнымен салыстырып
алу қажет. Бұл арада Ю.К.Бабанскийдің «көрнекілікпен шектен тыс
айналысу тәрбиедегі өмір шындығын, онсыз әсерлі түрде тану
Көрнекі құралдарды орынды қолдана білмеудің білім мен тәрбиені
Оқу процесінде кернекі құралдарды пайдалану тиімділігі сабақтың тәрбиелік
Көрнекі құралдар мен мұғалім сөзін ұштастыру проблемасы Л.В.Занковтың
1-түрі: мүғалім сөздің көмегімен оқушылар жүргізетін бақылауға жетекшілік
2-түрі: мұғалім сөздің көмегімен оқушылардың өздері кәрнекі объектілерге
3-түрі: объектінің бейнесі туралы, оның тікелей қабылданатын қасиеттері
4-түрі: мектеп оқушыларының көрнекі объектіге жасаған бақылауларына сүйене
5-түрі: көрнекі түрде көрсете отырып мұғалім оқушыларға қолда
6-түрі: педагог сөздің жәрдемімен оқушыларға қолда бар объектілермен
Эксперименттік жұмыстың нәтижелеріне анализ жасай келіп, мектеп оқушыларын
Сонымен, көрнекі құралдар мен білім мен тәрбие беру
Көрнекі құралдарды пайдаланудың тиімділігі оларда берілетін мәліметтерді окушылардың
Мектеп оқушыларының теориялық ойлауын тәрбиелілігін дамытуға көрнекіліктің, бір
Оқыту ісінде тәрбиелік маңызы бар көрнекі
Тәрбие негіздері оқытудың теориялық дэрежесін көтеруге сонымен бірге
Бір сабақта қолданылатын көрнекі құралдардың орынсыз көп түрінен
бас тарту да оқу мен
Тәрбие мен білім берудің теориялық дәрежесін көтеру, сынып
«Жас кездегі алғырлыққа табыну да сондай-ақ жас ерекшеліктерін
К.Д.Ушинскийдің «жалпылай алғанда оқудың, оның ішінде жеке
бір пәннің шектен тысқары талаптарына уақытынан бұрын кездесу
Бала псхологиясы мен педагогикалық психология саласындағы соңғы зерттеулер
Бүл негіздеме бізге адамның жасына қатысты ұғымды жоққа
Н.П.Ерастовтың оқу материалының игерімділік белгілерін зерттей қортындылары атарлықтай
Бағыттылық. Материалды іріктеп алудағы бағыттылықты бірінші кезекте оқыту
Шолымдылық. Оқу материалынан
Нормалылық. Оқу
Жеңілділік. Оқу материалының
Үлестірімділік. Оқу материалының
оқушыларының жас ерекшеліктеріне сәйкес оку жылдары бойынша
орналастыруы.
Сабақтың ең басты мақсаты оның теориялық, ғылыми мазмұны,
2.2. Сынып оқушыларының тәрбиелік дағдысын қалыптастырудағы ережелерді ата-аналардың
Тәрбие жүйесінде сынып жетекшісі оқушылардың тәрбие дағдысын қалыптастыру
Әртүрлі мектептерде тәрбие жуиелері ұжымдық шығармашылық жұмыстар, қоғамдық
Тәрбие дағдысы бірнеше кезеңнен тұрады.
дағдының қалыптасуы;
ұжым іс-әрекетінің жүйесі мен мазмұнын жасау;
дағдыны лайықты тәртіп бойынша қалыптастыру дәстүрлерді сақтау мен
Тәрбие мак.саттары мәсслесін шешпей тәрбие дағдысын тәрбиелеу мүмкін
Қазіргі заманғы іздеиістер бойынша тәрбиенің максатын анықтау
Мұғалімдср ұжымында ортақ мақсат болған жагдайда ғана, әрқайсысы
Ұлттық мәдениет құралдары арқылы жеке түлғаны тәрбиелік дағдысын
1.Лицейді ұлттық мәдениет элементтерімен безендіру.
2.Тілдерді меңгеру.
З.Ұлттық мәдениетті мәдениеттану сипатындағы оқу пәндері арқылы меңгеру.
4.Ұлттық мәдениетті базистік оқу бағдарламасындағы басқа да пәндерде
5.Ұлттық мәдениетке арналған арнайы
6.Ұлттық мәдениетті меңгсруге арналған оқушылардың зерттеу іс-әрекеті.
7.Ұлттық мәдениетті меңгеруді мақсат еткен уйірмелер мен клубтардың
8.Ұлттық мәдениетті меңгеруге арналған сыныптан тыс іс -әрекет
9.Ұлттық мәдениетпен байланысты лицей дәстүрлері.
Баска да тәрбие жүйесінің нәтижесі бұдан кем
Мектеп-гимназияның педагогикалық ұжымы оқушылардың интеллектуалды потенциалының дамуын бірінші
Мектеп өз түлектсрінің мәдеии нсгізіиің калыптасуына ықпал етеді,
а) тіәрбиелеу және дамыту іс-әрекеттерін ұйымдастыру;
ә) ұжымды ұйымдастыру мен дамыту;
б) оқушы жеке тұлгасының кдлыптасуына көмектесу, оның ішкі
Сынып жетекшілерінің іс-әрекетіне жасалған әлеуметтік талдау нәтижесінде оның
Бірінші топ - әлеуметтік міндеттер (балаға көмек, оны
Екінші топ - диагностикалық міндеттер (сыныппен жұмысты дұрыс
Үшінші топ — адамгершілік міндеттер (баланың бойында қайрымдыльіқ
Тортінші топ - даралық-тәжірибелік сипаттағы міндеттер (оқушылармен жұмыстың
Псдагогтардың, зерттеушілср мен мұғалімдердің оқушылар ұжымындағы тәрбие жүйесін
1.Деисаулық пен салауатты өмір салтын тәрбиелеу.
2.Баланың өнегелілік мінез-құндылықтарын қалыптастыру.
3. Баланың, бойына біткен қабілетілігі мен мақсат-мүддслерін жаңаша
Сынып жстекшісінің жүмысыидағы оқушылардың жеке
тұлғасын қалыптастыруда оқушылардың адамгсршілік дағдысын тәрбиелеу маңызды міндеті
Зерттсушілср катынастар жүйесіне әртүрлі компонснтсрді кіргізсді. Әрбір қатынас
Жеке тұлғаның ең басты қасиеттерін осылайша бөлу өте
Тәрбие нәтижелері туралы сөз етер болсақ, жеке тұлғаның
1.Баска адамға деген қатынас — гуманизм.
2.Өз озіне деген қатыиас— қадір-қасиет.
З.Еңбекке деген қатыиас - еңбсксүйгіштік, еңбек қорлық.
4.Ұжымға дсгсн қатынас — ұжымшылдық.
5.Отанға деген қатыиас — отансүйгіштік, патриотизм.
б.Табиғатқа катыиас — табиғатқа қамқорлық.
7.Көркемдікке катыиас — көркемдікті эмоционалды-эстетикалық түрде қабылдау
Жеке тұлғаның осы бір қасиеттеріи қалыптастыру -қоршыған орта
Оку матсриалының әрбір сабақтыц өзіндік тәрбиелік маңызы бар
Пән мұғалімдеріиің оқушыларды тәрбиелеуі сыиып жетекшілерінің басшылығына тәуелді.
Сыныпта жеке тұлғаның ұжымдық қасиеттері эстетикалық құндылықгарға, табиғатқа
Сынып жетекшісінің жұмысында сыныптан тыс тәрбие көрініс табады.
Сынып жетекшісіиің жұмысы мектеп Уставымен белгіленеді. Алайда бұл
Дәстүрлі емес әдістемелерде сынып жетекшісінің негізгі қызметтері:
а)Балалың дснсаулығын сақтау.
ә)Баланың адамгершілігін тәрбиелеу.
б)Баланың қабілетін дамытуға қаммкорлық.
І.Сыныптың мектептегі тіршілік қызмст-әрекетін (Н.Е. Щуркова) ұйымдастыру:
- әрбір окушыиы қажетті оқулыктармен жәнс әдістемелік құралдармен
- баланың көзініц көруі, құлағының естуі, оның бойын
- сыртқы киім мен аяқ киім қоятын орынның
- мектептің ертеңгілік тамағының тәртібі мен асхананың тазалық
-оқушы үсті-басыи ретке келтіре алатын дәретхана бөлмелерінің орналасуы
-сынып бөлмесінің ішкі көрінісін, бөлменің жарықтығы, бөлменің көркем-әдемілігін
-әрбір баланың киімі мен аяқ киімін гигиена, эстетика
тұрғысынан деген талап кою;
-әрбір окушының сабақ кестесі мен сынып бөлмелерінің орналасуынан
-оқушының барлық сынып бөлмелерінің неге арналғанын оларды пайдалану
-оқушының қоршаған заттармен жоғары мәденн деңгейде, тазалықты, әдемілік
Сыныпта оқыту іс-әрекетін ұйымдастыру:
-балаға дүниенің көпжақтылығы мен күрделілігі, қарама-қайшылықтарын, танымдық іс-әрекетін
-баланы дүниедегі адам өміріне кажетті құралдары, материалдық құндылыктарға
-баланың күш-жігеріи, өзінің денесіне. денсаулығына, агзасының сұлулығы
-балаға дүниені көрксм образдар аркылы тануға, көркемдік заттар
Өмірді түсініп. сезінудің рухани іс-әрекетін ұймдастыру. Ол дегеніміз
Тәрбие нәтижелерінің диагіюстикасы негізінде жеке тұлғалық дамудың сипатамасы.
тәрбиелік жүйені құрудың негізі болып табылады. Жеке тұлғаның
Жоғарыда келтірілген жеке тұлғаның қасиеттері оқу барысында сабақта
Қазіргі уақытта мектептеріндегі білім беру күннен күнге жетіліп
Окушылардың сыныптағы іс-әрекетін ұйымдастыруда сынып жетекшісі мына бір
1.Тәрбиенің жеке тұлғаға бағытталуы.
2. Тәрбие жүйелік сипатта болу.
З.Тәрбие іс-әрскетінің мақсаттарының бірлігі, оқушылармен жұмыс істейтін мұғалімдердің
4.Тәрбие процесі жеке тұлға теориясы мен іс-әрекет теориясына,
Жеке тұлға теориясы арқылы мұғалім окушының тек тәрбие
Қорытынды.
Бұл курстық жұмысымыз мектептегі сынып жетекшісінің
Осы зерттеу жұмысында ауыл мектебінің жұмысына тән ерекше
Біз мектептің бірінші кезектегі міндеті- мектепке білім
Дамыта оқыту мәселесінде үлкен мән бере отырып сынып
Соңғы жылдары жүзеге асырылып отырған программалық материалдың теориалық
Бүл теориялық мазмұнының оқушыларды шеберліктерді және дағдыларды негізгі
« Жалпы білім беретін орта мектептің сынып жетекшілерінің
балалармен жастарға қоғамдық және ғылыми – техникалық прогрестің
өскелең ұрпақтың бойында философиялық дүние танымды қалыптастыру
оқушылардың жан-жақты
оқушыларды белсенді іс
Барлық сыныптағы оқытуды мектеп мұғалімдерінің іс-әрекетінде педагогика, психалогия,
Алайда мұның өзінде педагогикалық
Мектепке дайындау сабақтарын сонымен бірге оқушы балаларды ұжымындағы
білуге үйрету үшін
• Оқытудың түсініктілігін
Пайдаланылған әдебиеттер
Ақпанбек Г. Қазақтардың дүниетанымы. - Алматы, Қазақ университеті,
Айтмамбетова Б. Жаңашыл педагогтар идеялары мен тэжірибелері.-А., 1991.
Айтмамбетова Б., Бозжанова К., т.б. Балаларды семьяда адамгершілікке
Айтмамбетова Б., Бейсенбаева. Тэрбиенің жалпы әдІстері. - А.,1991.
АйғабыловаН. Бала
Ахметов Ж.
Алмаханова X.
Ақназаров Б. Класс жетекшісі. - А., Мектеп, 1973.
Әбенбаев С. Оқушы жастарға эстетикалық тэрбие беруді жетілдіру.-
10.Әбенбаев С. Мектептегі тэрбие жұмысының әдістемесі. - А.,
11.Әбдіразақов Е. Адамгершілік, имандылықтэрбиесі. -Шымкент 1994.
12,Әбиев Ж. Жаңа адамда қалыптастыру. - Алматы, 1988.
13.Әбиев Ж. Еңбек тәрбиесінің педагогикалық негіздері. - Алматы,
14.Әбиев Ж. Окушыларга атеистік
І5.Әбілова Зоқушыларға эстетикалық тэрбие беру. - А., 1972.
І6.Әбілова 3. Этнопедагогика - А., 1997.
17.Әтемова Қ. Ата-аналар жиналысының мәні. Қаз.мем. 1-1996. 18.Болдырев
19.Болдырев Н. Класс жетекшісі. - А., Мектеп, 1980.
22.Бержанов Қ, Тәрбие мен оқытудың бірлігі. - Алматы,
23.Бержанов Қ., С.Мусин. педагогика тарихы. - А., Мектеп,
24.Бержанов Қ. Оқу-ағартудағы халықтар достығы. Алматы, 1976.
9