МАЗМҰНЫ
Кіріспе........................................................................................................................4
1 ТАРАУ. Бюджеттік жоспарлау – экономиканы реттеудің басты
құралы
1.1. Бюджеттің экономикалық мәні мен ролі..........................................................6
1.2. Бюджеттік жоспарлау жүйесі және оны ұйымдастыру.................................20
2 ТАРАУ. Бюджеттік жоспарлау ерекшеліктері және экономиканың
дамуына бюджет әсері
2.1. Бюджеттік құрылымның қалыптасуы.............................................................32
2.2. Бюджеттің қызмет етуі мен атқарылуын талдау............................................40
3 ТАРАУ. Қазақстанның жаңа даму кезеңіндегі бюджеттік саясатты
3.1. Бюджетаралық қатынасты жетілдіру ...................................................52
3.2. Бюджеттік ресурстарды тиімді басқаруды ұйымдастыру......................58
3.3. Мемлекеттік бюджетті қалыптастырудың негізгі басымдықтары........ .......63
Қорытынды................................................................................................................96
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі............................................................................99
Кіріспе
Рыноктық қатынастарға көшу жағдайында республикалық бюджет шығыстарының құрылымы да
Алайда рыноктық механизмдердің іс-әрекеті жағдайында да жеке салалар мен
Бұрынғы кезеңмен салыстырғанда шығыстардың құрылымында бюджеттік ресурстардың әлеуметтік бағыттылығы
Сөйтіп, жалпы мемлекеттік мәні бар шараларды қаржыландыруды қажетті ақша
Рынок жағдайында бюджет жүйесінің барлық дербес буындары жалпы мемлекеттік
Дипломдық жұмыстың мақсаты бюджеттік жоспарлаудың реформалау концепциясын қарастыру және
Қойылған мақсатқа жету үшін келесі негізгі міндеттерді шешу керек:
- бюджеттің экономикалық мәні мен ролін анықтау;
- бюджеттің құрылымын талдау;
- бюджеттік жоспарлау жүйесін зерттеу және бюджеттің атқарылуын талдау;
-бюджетаралық қатынастардың дамуының ерекшеліктері мен проблемаларын
айқындау;
- бюджеттік жоспарлау механизмінің жетілдіру жолдарын анықтау.
Зерттеу объектісі болып дипломдық жұмыста ҚР-да бюджеттік жоспарлаудың қалыптасуы
Дипломдық жұмысты орындау барысында ақпараттық база ретінде ҚР-ның бюджеттік
Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және әдебиеттер тізімінен
2 Бюджеттік жоспарлау ерекшіліктері және экономиканың дамуына бюджет
2.1 Бюджеттік құрылымның қалыптасуы
Мемлекеттің орталықтандырылған ақша қорын қалыптастырумен және пайдаланумен байланысты болып
Кірістер мен шығыстардың құрамы мен құрылымы нақты әлеуметтік-экономикалық және
Кірістердің көзі салықтар немесе оларға пара-пар төлемдер болып табылады.
Бюджет кодексіне сәйкес бюджеттің құрылымы мына бөлімдерден тұрады:
1) кірістер:
- салықтық түсімдер;
- салықтық емес түсімдер;
- негізгі капиталды сатудан түскен түсімдер;
- ресми трансферттер түсімдері;
2) шығыстар;
3) операциялық сальдо;
4) таза бюджеттік кредит беру:
- бюджеттік кредиттер;
- бюджеттік кредиттерді өтеу;
5) қаржы активтерінен жасалатын операциялар бойынша сальдо:
- қаржы активтерін сатып алу;
- мемлекеттік қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер;
6) бюджет тапшылығы (профициті);
7) бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану):
- қарыздар түсімі;
- қарыздарды өтеу;
- бюджет қаражаты қалдықтарының қозғалысы.
Бюджеттерді бекіту және бюджеттердің атқарылуы туралы есептерді түзу осы
Бюджеттердің кірістері салықтық және басқа міндетті төлемдер (салықтар және
Мақсатты ресми трансферттерді қоспағанда, кірістердің нысаналы мақсаты болмайды.
Бюджеттің шығындары – қайтарылмайтын негізде бөлінетін бюджет қаражаттары. Шығыстардың
Бюджет шығындары мынадай түрлерге бөлінеді:
1) мемлекеттік мекемелердің қызметін қамтамасыз ететін шығынтар;
2) тұрақты сипаты жоқ іс-шараларды ұйымдастыру мен өткізуге байланысты
3) мемлекеттік тапсырысқа арналған шығындар – мемлекеттік саясатты іске
4) жеке тұлғаларға ақшалай төлемдер – қызметкерлерге еңбегі үшін
5) заңды тұлғаларға субсидиялар - мемлекеттік мекемелер және қоғамдық
6) ресми трансферттер – бюджеттің бір деңгейінен екіншісіне, сондай-ақ
Заңды тұлғаларға субсидиялар нақты саланы немесе қызмет аясын
Ресми трансферттердің жалпылама сипаты да, нысаналы мақсаты да болуы
Республикалық және жергілікті бюджеттерді болжауға болмайтындықтан жоспарланбаған және ағымдағы
Үкіметтің, жергілікті атқарушы органдардың резервтері:
1) төтенше резервтер;
2) шұғыл шығындарға арналған резервтер;
3) облыстық бюджеттердің, республикалық маңызы бар қалалар, астана бюджеттерінің,
Үкімет резервінің және жергілікті атқарушы орган резервінің жалпы көлемі
Үкіметтің және жергілікті атқарушы органдардың резервтерінен ақша бөлуге тиісті
Резерв құрамында көзделген ақша толық көлемінде пайдаланылған жағдайда Үкіметтің
Үкімет немесе жергілікті атқарушы органдардың резервтерін пайдалану тәртібін Үкімет
Операциялық сальдо бюджет кірістері мен шығындары арасындағы айырма ретінде
Бюджет шығындарының бюджет кірістерінен асып түскен сомасы теріс операциялық
Ағымдағы бюджеттік бағдарламалардың жалпы көлемі бюджет кірістерінің кредит беру
Бюджет тапшылығы (профициті) таза бюджеттік кредит беруді және қаржы
Теріс белгімен алынған шама бюджет тапшылығы, оң белгімен алынған
Бюджет тапшылығының жол берілетін шекті мөлшері әлеуметтік-экономикалық дамудың орта
Бюджет тапшылығын қаржыландыру – қарыз алу және бюджет қаражатының
Бюджет тапшылығын қаржыландыру мәні оң белгімен белгіленеді және бюджет
Бюджет профицитін пайдалану - қарыздар бойынша негізгі борышты өтеуге
Бюджет профицитін пайдалану мәні теріс белгімен белгіленеді және бюджет
Қазақстан Республикасының экономикасы басынан өткізіп отырған рыноктық қатынастарға көшу
Республикалық бюджеттен сонымен бірге барлық мемлекеттік органдардың және басқа
Орталық мемлекеттік органдарды және олардың аумақтық бөлімшелерін ұстауға жұмсалатын
Кесте 1.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджеті
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Түсімдер 279719 309547 398592 598746 746612 821160 1022256
Оның ішінде:
Салықтық түсімдер 204127 215620 330267 524058 635792 752785 947251
Корпоративті табыс салығы 40285 38271 54759 163529 169047 209054
ҚҚС 58801 81007 89030 115159 159913 175936 231338 242955
Акциздер 16737 18853 18956 19285 21830 25443 26986
Шығыстар 341871 377397 468423 602024 759610 834165 1055942
Тапшылық ( - ), профицит (+) -62152 -67850 -69831
Кесте 2.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджет құрылымы
%- пен нәтижеге.
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Түсімдер 100 100 100 100 100 100 100
Салықтық түсімдер 73,0 70,9 84,0 89,3 86,7 93,2 94,3
Корпорациялық салық 19,7 17,7 16,6 31,2 26,6 27,8
ҚҚС 28,8 37,6 27,0 22,0 25,2 23,4 24,4 20,5
Акциздер 8,2 8,7 5,7 3,7 3,4 3,4 2,8
Салықтық емес түсімдер 5,7 6,1 6,8 6,6 9,9 5,6
Капитал мен операциялардан табыстар 21,2 22,5 9,1 4,2 3,5
Несиелендіруді есепке ала отырып шығыстар 100,0 100,0 100,0 100,0
Жалпы сипаттағы мемлекеттік қызметтер 8,6 8,4 6,2 5,8 6,7
5,3 5,4
Қорғаныс 5,2 5,0 3,7 3,4 4,3 4,5 4,4
Қоғамдық тәртіп және қауіпсіздік 8,2 8,2 6,9 7,9 8,5
Білім беру 21,5 18,4 16,8 14,1 14,0 14,5 13,9
Денсаулық сақтау 10,3 6,9 9,6 9,0 8,2 8,5 8,4
Әлеуметтік қамтамасыз ету және әлеуметтік көмек 7,8 14,2 34,0
Тұрғын-үй-коммуналдық шаруашылық 3,2 3,1 2,6 2,9 2,4 2,7
Мәдениет, спорт және ақпараттық кеңістік 1,7 1,1 1,3 3,7
Отын-энергетика кешені 0,3 0,1 ... ... 0,7 0,9 0,8
Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, қоршаған ортаны қорғау 3,1
Өнеркәсіп, энергетика, құрылыс және кен орындарын пайдалану 1,7 0,5
Транспорт және байланыс 0,1 0,1 2,7 6,3 5,8 6,9
Басқа да қызметтер 8,2 6,5 5,6 5,2 7,8 5,8
Негізгі топқа кірмеген шығыстар 13,3 19,2 - - -
Борышқа қызмет көрсету ... ... 4,2 5,9 5,0 4,7
Ресми трансферттер ... ... ... ... ... 1,5 1,2
Несиелендіру 6,8 6,6 4,5 4,3 4,4 4,0 3,9
2006 жылдың қорытыныдысы бойынша 126 244 259 мың теңге
Сыртқы және ішкі үкіметтік борышты өтеуге пайдаланылмаған сыртқы және
Бюджет заңнамасының нормаларына сәйкес түзетілген қарыздар түсімінің жоспары 209
Капиталдың ішкі және сыртқы рыногында іс жүзіндегі қарызға алу
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі 2006 жылы капиталдың ішкі рыногында
- айналым мерзімі 10 және 15 жыл 57 344
- 42 102 342,3 мың теңге сомаға айналым мерзімі
- айналым мерзімі 3 жыл, 4 жыл, 6, 7
Мемлекеттік сыртқы қарыздардың түсімі 12 190 424,8 мың теңгені
Бюджет заңнамасының нормаларына сәйкес түзетілген қарызды өтеу жөніндегі шығыстар
2006 жылы үкіметті борышты өтеу 95 884 199,9 мың
Қазақстан Республикасының Әлеуметтік-экономикалық дамудың орта мерзімді жоспарына және Қазақстан
2006-2008 жылдарға арналған Орта мерзімді фискалдық саясатына сәйкес есепті
іс-шаралар жалғастырылды.
Осылайша, 2006 жылғы қыркүйекте 8 266 455,0 мың теңге
«Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)» бюджет бөлімінің шығыстарын қаржыландыру
2.2 Бюджеттің қызмет етуі мен атқарылуын талдау
2006 жылға арналған республикалық бюджет Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005
2006 жылғы болжамды және қалыптасқан негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер туралы
Кесте 3.
Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер
Атауы Өлшем бірлігі Нақтыланған болжам Атқарылуы Ауытқуы
(4 бағ.- 3 бағ.)
ЖІӨ млрд.теңге 8 725,0 9 738,8 1 013,8
өткен кезеңге % 108,3 110,6 2,3
Тауарлардың экспорты (ФОБ) млрд. АҚШ долл. 29,4 38,3 8,9
ЖІӨ-ге % 42,8 49,5 6,7
Тауарлардың импорты (ФОБ) млрд. АҚШ долл. 21,0 23,7 2,7
ЖІӨ-ге % 30,6 30,7 0,1
Тұтыну бағаларының индексі Жылына орташа % 5,7-7,6 8,6
Долларға шаққанда теңгенің бағамы Жылына орташа
% 127,0 126,1 -0,9
Мұнайға дүниежүзілік баға (Brent маркасы) АҚШ долл.
/баррель 55,0 65,4 10,4
Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының 2006-2008 жылдарға арналған орта мерзімді
Орта мерзімді жоспарда 2006 жылға арналған ЖІӨ 8 065,4
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 15 мамырдағы № 395
Негізгі көрсеткіштердің болжамын түзету мұнайға әлемдік бағаның одан әрі
«Қазақстан Республикасының әлеуметтiк-экономикалық дамуының 2007-2009 жылдарға арналған орта мерзiмдi
Орта мерзімді жоспарға сәйкес мамырда жүргізілген 2006 жылғы ЖІӨ
Дүниежүзілік тауар нарықтарындағы және елдің ішіндегі ахуалдық өзгеруін ескере
Бастапқыда 5-7% шегінде айқындалған инфляция деңгейін болжау мамырдағы болжамды
Қазақстан өнімі экспортының құрылымы былайша қалыптасты: экспорттың жалпы өнімінде
Ұйымдастырылмаған сауда-саттықты есепке алмағанда Қазақстанның сыртқы сауда айналымы 2006
Елдің экономикасының өсуіне бұрынғысынша жыл сайын өсіп отырған инвестициялардың
Өткен жылдардағыдай, 2006 жылы экономиканың өсуіне өнеркәсіп елеулі үлес
Өнідірістің өсуімен қатар өнеркәсіптің экспорттық-бағдарлы салаларында елдің ішкі нарығында
2005 жылмен салыстырғанда ауыл шаруашылығы өнімін өндірудің өсуі өндіріс
Құрылыс жұмыстарының (қызметтерінің) көлемі 2006 жылы тұрғын үйге ішкі
2006 жылы жүк тасымалдаулар көлемі 5,0%-ке, оның ішінде темір
Байланыс қызметтері көлемінің өсу қарқыны (Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің
Экономикалық өсудің негізгі факторы негізінен халықтың табысының артуынан туындаған
Шетелдік жер капиталының ауқымды ағынымен бірге экспорттан түсетін валюта
Тұтастай алғанда 2006 жылда теңгенің орташа салмақты айырбас бағамы
Елдің халықаралық резервтері тұтастай алғанда 33,2 млрд.АҚШ долларына өсті
2006 жылдың қорытындысы бойынша республика халқының саны 2005 жылмен
Іскерлік белсенділігін жандандыру салдарынан экономикадағы еңбекпен қамтылған халық саны
2006 жылы жұмыссыздардың деңгейі 2005 жылғы 8,1%-ке қарағанда 7,8%
2006 жылғы желтоқсанда Fitch Rating’s Ltd халықаралық тәуелсіз агенттігі
Қазақстан ТМД елдерінің арасында көшбасшы бола отырып, жаһандық бәсекеге
Республикадағы саяси және экономикалық тұрақтылық, оң инвестициялық климат Қазақстанның
2006 жылы республикалық бюджетке 1 847 225 001,8 мың
Республикалық бюджеттің профициті 2006 жылы 54 695 648,5 мың
Кесте 4.
Мемлекеттік бюджеттің негізгі көрсеткіштері
млн.теңге
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
Түсімдер 279719 309547 398592 598746 746612 821160 1022256
Шығыстар 341871 377397 468423 602024 759610 834165 1004566
Тапшылық -62152 -67850 -69831 -3278 -12998 -13005 -46183 -18697
ЖІӨ-ге % - бен түсімдер 16,7 17,9 19,8 23,0
ЖІӨ-ге % - бен шығыстар 20,4 21,8 23,2 23,2
ЖІӨ-ге % - бен тапшылық -3,7 -3,9 -3,5 -0,1
Кесте 5.
2006 жылғы республикалық бюджеттің атқарылуының
көрсеткіштері
(мың теңге)
Атауы Нақтылан
ған бюджет Түзетілген бюджет Атқарылу
1 2 3 4 5
I. КІРІСТЕР 1 510 292 399,0 1 682 916
Салықтық түсімдер 1 266 685 478,0 1 439 309
Салықтық емес түсімдер 39 313 436,0 39 313 436,0
Негiзгi капиталды сатудан түсетін түсiмдер 8 185 895,0
Трансферттердің түсiмдері 196 107 590,0 196 107 590,0 121
II. ШЫҒЫНДАР 1 518 760 614,0 1 703 945
Жалпы сипаттағы мемлекеттік қызметтер 81 332 317,0 93 821
Қорғаныс 97 867 120,0 98 248 202,3 95 329
Қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік, құқық, сот, қылмыстық-атқару қызметі
Білім беру 101 542 826,0 102 446 882,9 101
Денсаулық сақтау 81 428 450,0 81 700 275,0 80
Әлеуметтік көмек және әлеуметтік қамсыздандыру 393 019 880,0 393
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық 52 794 763,0 52 794 763,0
Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік 39 855 786,0
Отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану 29 684 971,0
Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар,
Өнеркәсiп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметi 1
Көлік және коммуникациялар 124 548 753,0 124 693 956,0
Басқалар 102 476 847,0 84 203 409,8 82 245
Борышқа қызмет көрсету 28 236 951,0 28 236 951,0
Ресми трансферттер 163 766 813,0 348 951 636,0 348
III. ОПЕРАЦИЯЛЫҚ САЛЬДО -8 468 215,0 -21 028 852,0
IV. ТАЗА БЮДЖЕТТІК КРЕДИТТЕУ 16 250 026,0 16
БЮДЖЕТТІК КРЕДИТТЕР 37 865 413,0 37 865 413,0 36
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық 22 000 000,0 22 000
Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар,
Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі 5
Көлік және коммуникациялар 6 104 937,0 6 104 937,0
Басқалар 4 269 779,0 4 269 779,0 3 596
БЮДЖЕТТІК КРЕДИТТЕРДІ ӨТЕУ 21 615 387,0 21 615 387,0
V.ҚАРЖЫ АКТИВТЕРІМЕН ЖАСАЛАТЫН ОПЕРАЦИЯЛАР БОЙЫНША САЛЬДО 101 526 018,0
ҚАРЖЫ АКТИВТЕРІН САТЫП АЛУ 103 526 018,0 103 526
Жалпы сипаттағы мемлекеттік қызметтер 357 831,0 357 831,0 356
Білім беру 482 155,0 482 155,0 482 155,0 100,0
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық 14 420 000,0 14 420 000,0
Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік
1 315 000,0
1 315 000,0
1 315 000,0
100,0
Отын-энергетика кешені және жер қойнауын пайдалану 1 400 000,0
Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар,
Көлік және коммуникациялар 7 280 000,0 7 280 000,0
Басқалар 53 029 461,0 53 029 461,0 53 029
МЕМЛЕКЕТТІҢ ҚАРЖЫ АКТИВТЕРІН САТУДАН ТҮСЕТІН ТҮСІМДЕР 2 000 000,0
VI. БЮДЖЕТ ТАПШЫЛЫҒЫ (ПРОФИЦИТІ) -126 244 259,0
VII. БЮДЖЕТ ТАПШЫЛЫҒЫН ҚАРЖЫЛАНДЫРУ (ПРОФИЦИТТІ ПАЙДАЛАНУ) 126
2006 жылы республикалық бюджеттің атқарылуын ішкі бақылау жөніндегі уәкілетті
Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау нәтижелерінің 2005-2006 жылдардағы серпіні мынадай
Кесте 6.
мың теңге
Көрсеткіштер атауы 2005 жыл 2006 жыл Ауытқу
(+, -)
Бақылаумен қамтылған объектілер саны 870 730 -140
Анықталған тәртіп бұзушылықтар сомасы, барлығы 12 174 779,6 9
оның ішінде:
тауарлық-материалдық құндылықтар мен ақша материалдарының жетіспеушілігі 503 177,5
бюджет қаражатын, гранттарды, мемлекет кепілдік берген қарыздарды, мемлекеттік мекемелер
бюджет қаражатын мақсатсыз пайдалану 681 883,6 239 947,9
бюджет қаражатын тиімсіз пайдалану 4 947 380,8 2
салықтық емес түсімдерді бюджетке толық емес немесе өз уақытында
өзге тәртіп бұзушылық 3 802 836,9 864 224,8 -2
Анықталған тәртіп бұзушылықтар бойынша қабылданған іс-шаралармен бюджетке өтелді
Қолданылған әкімшілік жазалар бойынша бюджетке түскені 389,3 1
Елбасының 2006 жылғы 1 наурыздағы Қазақстан халқына жолдауында айтылған
«2006 жылға арналған республикалық бюджет туралы» Қазақстан Республикасының Заңына
Республикалық бюджет түсімдері жоспарының елеулі артығымен атқарылуы және өткен
Республикалық бюджеттің шығыстары 1 660,2 млрд.теңге (қарыздарсыз) және ЖІӨ
Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын қалыптастыру және пайдалану тұжырымдамасына сәйкес
Тұтастай алғанда, 2006 жылы жүргізілген салықтық-бюджет саясатының жалпы курсы
Салық саясаты саласында орта және шағын бизнесті дамытуға инвестициялар
2006 жылы бюджет қаражатын жұмсаудың негізгі басымдықтары мыналар болып
2006 жылы Қазақстан Республикасының 2003-2015 жылдарға арналған индустриялық-инновациялық даму
Өндірістік инфрақұрылымды дамытуды мемлекеттік ынталандыру құралы ретінде мынадай еркін
Павлодар облысында металлургиялық кластер құру жөніндегі жұмыс құрылды. Жобаны
Қазақстан Республикасында Білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік
Есепті кезеңде мектепке дейін тәртбиелеу және оқыту саласында мектепке
Жалпы орта білім беру жүйесінде 12 жылдық оқытуға көшу
Елбасының тапсырмасына сәйкес Астанада халықаралық деңгейдегі үздік университет құрылуда.
Ғылымды басқаруды жетілдіру жөніндегі шаралар шеңберінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің
«Қазақстан Республикасында 2006-2008 жылдарға арналған биотехнология жөніндегі кластерді қалыптастыруға
Қазақстан Республикасында ғылымды дамытудың 2007-2012 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының
Тұрғын құрылысына 2006 жылы 324,8 млрд.теңге инвестиция жіберілді, ол
Қазақстан Республикасында Тұрғын үй құрылысын дамытудың
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен Қазақстан Республикасында Тұрғын үй-коммуналдық саланы
2006 жылы денсаулық сақтаудың нормативтік құқықтық базасын жетілдіру мақсатында
«Елбасының «Қазақстанның әлемдегі 50 барынша бәсекеге қабілетті елдердің қатарына
Қазақстан Республикасы халқының денсаулығының жағдайы, санитарлық-эпидемиологиялық ахуалы және денсаулық
2006 жылы бастапқы медициналық-санитариялық көмекті (бұдан әрі - БМСК)
2007 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша республикада 9,1 мың
Медицина кадрларын даярлау сапасын арттыру мақсатында Қазақстан Республикасының Медициналық
2006 жылдан бастап ең төменгі күнкөріс деңгейі айлық еңбекақының,
2006 жылғы 1 қаңтардан бастап зейнетақы төлемдерінің мөлшері
Жинақтаушы зейнетақы жүйесін дамыту мақсатында 2006 жылы жинақтаушы зейнетақы
Тұтастай алғанда республиканың зейнетақы жүйесі оң даму үрдістеріне ие.
Мүгедектерді әлеуметтік қолдау жаңа Мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы заңмен
Медицина-әлеуметтік мекемелер желісін кеңейту және оларды қаржыландыруды жақсарту жөніндегі
2007 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша атаулы әлеуметтік көмек
2006 жылға арналған республикалық бюджетте жаппай саяси қуғын-сүргіндердің ақталған
Зейнетақымен қамтамасыз етудің іргелік жүйесінде Қазақстан Республикасы Президентінің 2006
2006 жылы бюджеттік сала қызметкерлерінің еңбекақы төлеу жүйесін жетілдіруге
2006 жылғы наурызда экологиялық заңнаманы озық халықаралық актілермен үндестіруге,
2006 жылы 14 000 астам жер қойнауын пайдалану объектілерін
Қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемдер түсімдерінің 2006 жылға арналған
Астана қаласын әлеуметтік-экономикалық дамытудың 2006-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын
2006 жылы республикалық бюджеттен мемлекеттік бағдарламаны іске асыруға 58
2006 жылғы наурызда Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік
2006 жылы ауыл шаруашылығының жалпы өнімінің көлемі жедел деректер
2006 жылғы қаңтарда «Жеке кәсіпкерлік туралы» Қазақстан Республикасының Заңы
Шағын және орта кәсіпкерлікті дамытудың 2005-2007 жылдарға арналған бағдарламасына
Статистика агенттігінің деректері бойынша 2007 жылғы 1 қаңтарға республикада
Тіркелген жеке кәсіпкерлердің саны 476,6 мың теңгені құрады, оның
2006 жылы экономиканың басым секторларына отандық және тікелей шетелдік
3 Рыноктық қатынастар даму жағдайында бюджеттік саясатты
3.1 Бюджетаралық қатынасты жетілдіру
Бюджетаралық қатынастар - бұл тұрақты немесе ұзақ мерзімді негізде
- біріншіден, мұнда бюджетаралық ретінде қарастыруға болатын, бюджеттік үдеріс
- екіншіден, берілген анықтамада бір деңгей бюджеттері арасындағы қатынастар
Бюджет жүйесі - мемлекеттік бюджеттің қызмет етуінің ұйымдастырушылық нышаны
Бюджетаралық қатынас - мемлекетті басқарудың негізгі мәселелерінің бірі. Саяси
- жеке әлеуметтік және экономикалық функцияларды орындау үшін жауапкершілікті
бюджеттік жүйенің әрбір деңгейіне бекітілген өкілеттіліктерге бара-бар шығындар шамасын
барлық деңгейдегі бюджеттер кірістерінің көздерін заңдық бекіту жене анықтауды
Түсімдерді тиімді бөлу заңдылықпен айқындалған:
төменгі бюджеттерге салықтық және салықтық емес түсімдер бекітіледі, олар
сыртқы факторларғатәуелді емес, тұрақты сипаттамасы болады;
мемлекеттік мекемелермен атқарылған қызметтерге төлем ретінде болатын салықтық
бюджеттік жүйенің жоғарғы деңгейлеріне қайта бөлу сипаттағы салықтар
салықтармен бюджетке басқа да міндетті төлемдерді бекіту кезінде
жергілікті бюджеттерге, территориялық факторға байланысты алынатын
2006 жылы республикалық бюджеттің кірісінің 94,4 % табыстар, 5,6
Кесте 7.
Республикалық және жергілікті бюджеттерге түсімдер (1999-2004жж.)
млн.теңге
Көрсеткіштер Республикалық бюджет %-бен нәтижеге Жергілікті бюджет %-бен нәтижеге
1 2 3 4 5
Салықтық түсімдер
1999 156567 62,5 173701 79,8
2000 265746 69,6 258312 82,0
2001 313432 64,0 322360 81,8
2002 458227 80,7 294558 76,4
2003 603396 83,6 343855 70,7
2004 816458 83,5 369679 60,7
2005 1561912 90,6 436402 58,2
Салықтық емес түсімдер
1999 16147 6,4 10749 4,9
2000 28710 7,5 9892 3,1
2001 58547 11,9 14234 3,6
2002 41538 7,7 4223 1,1
2003 39348 5,4 5575 1,1
2004 72549 7,4 9130 1,5
2005 56803 3,3 9712 1,3
Капитал бойынша операциялардан кірістер
1999 35051 14,0 736 0,3
2000 23292 6,1 1086 0,3
2001 21605 4,4 3758 1,0
2002 5944 1,1 3550 0,9
2003 6256 0,9 6245 1,3
2004 6179 0,6 12918 2,1
2005 8750 0,5 25432 3,4
Табыстар барлығы
1999 207765 83,0 185186 85,1
2000 317748 83,2 269290 85,5
2001 393584 80,3 340352 86,4
2002 505709 89,5 302331 78,4
2003 649000 89,9 355676 73,1
2004 895186 91,5 391727 64,3
2005 1627466 94,4 471546 62,9
Трансферттер
1999 39704 15,9 31987 14,7
2000 57205 15,0 4316,4 13,7
2001 84229 17,2 48126 12,2
2002 49065 8,7 76372 19,8
2003 57630 8,0 122926 25,3
2004 66673 6,8 209061 34,3
2005 96448 5,6 278115 37,1
Негізгі борышты өтеу (несиелерді қайтару)
1999 2883 1,2 401 0,2
2000 6909 1,8 2441 0,8
2001 12233 2,5 5622 1,4
2002 10508 1,9 6901 1,8
2003 15404 2,1 7696 1,6
2004 16500 1,7 8592 1,4
2005 0 0 0 0
Барлық түсімдер
1999 250352 100 217575 100
2000 381863 100 314896 100
2001 490046 100 394099 100
2002 565282 100 386298 100
2003 722034 100 486298 100
2004 978359 100 609379 100
2005 1723913 100 749661 100
2006 жылдың 1-ші қаңтарына түсімдер құрылымында жергілікті бюджетте 62,9
Республикалық және жергілікті бюджеттердің табыс салығы, жеке табыс салығы,
Аймақ экономикаларының дамуында республикалық бюджеттің ролі оларға қайтарымды негізде
Субвенциялар көлемі жергілікті органдардың жоғарғы деңгейдгі басшылыққа тәуелділік дәрежесін
Кесте 8.
Субвенциялар және бюджеттік алымдар (2001-2004жж.), млрд. теңге
Облыстар 2001 2002 2003 2004 2006
2006/2001
Субвенциялар 35,5 59,8 80,5 134,4 152,9 4,3 есе
Ақмола 4,4 7,2 9,4 14,1 15,9 3,6 есе
Амлаты 8,3 10,3 10,1 14,4 17,7 2,1 есе
Жамбыл 4,9 6,9 10,4 15,1 17,4 3,6 есе
Қызылорда 1,3 6,6 9,0 10,9 12,3 9,5 есе
Солтүстік-Қазақстан 3,7 5,2 6,2 11,5 13,3 3,6 есе
Оңтүстік-Қазақстан 12,1 12,9 19,1 28,7 31,8 2,6 есе
Қостанай 0,8 4,2 5,2 8,9 10,9 13,6 есе
Шығыс-Қазақстан - 5,2 9,3 15,0 17,6 -
Батыс-Қазақстан - 1,3 - 5,7 8,5 -
Ақтөбе - - - 2,1 - -
Қарағанды - - 1,8 7,0 5,9 -
Павлодар - - - 1,0 1,6 -
Бюджеттік алымдар 84,2 49,1 57,6 69,9
Ақтөбе 3,6 0,6 0,4 - 1,6 -
Атырау 28,8 19,6 20,1 25,9 35,6 -
Шығыс-Қазақстан 2,5 - - - - -
Батыс-Қазақстан 0,9 - 0,5 - - -
Қарағанды 9,9 0,08 - - - -
Маңғыстау 10,6 9,0 10,7 10,1 19,4 -
Павлодар 2,1 1,9 1,0 - - -
Алматы қаласы 25,8 17,9 14,9 32,1 56,5 -
Астана қаласы - - - 1,8 6,3 -
2003-2006 жылдары облыстардағы бюджеттік бағдарламалар республикалық бюджеттен берілген трансферттер
Қалыптасатын бюджетаралық қатынастардың мәнін, олардың ұйымдастырылу ретін және ерекшеліктерін
Республика үшін бюджетаралық қатынастарды реттеу өте көкейтесті және күрделі
Қазіргі бюджеттік мәселелерді шешу және деңгей аралық бюджеттік қаржылық
салықтарды бюджеттік жүйенің қандайда бір деңгейіне бекіту немесе олардан
әртүрлі деңгейлердегі бюджеттерге салықтардан бөлулер мөлшері;
- «бір салық - бір бюджеттің» қағидасы бойынша бюджеттік
Салықтарды бекіту жүйесінің негізін салушы қағидаларды анықтамайынша, әртүрлі деңгейлердегі
Деңгейаралық бюджеттік қаржылық ағындарды оңтайландыру кезінде бюджет жүйесінің қандайда
Бюджетаралық қатынастар реформаларының негізгі мақсаттары ретінде келесідей бөлінеді:
- бюджеттік жұйенің қаржылық ресурстарын пайдалану және басқару тіиімділігін
- аймақтардың әлеуметтіік-экономикалық тиімділігн арттыру үшін жағдай жасау.
Бюджетаралық қатынастарды негізделуі қажет негізгі қағидалар айтарлықтай өзгеріске ұшыраған
Қызмет ететін жетіспеушіліктерді жою және бюджетаралық қатынастарды реформалау мақсатында
- аймақтық бюджеттік жүйелердің қызмет ету тиімділігін жоғарылату, аймақтық
қарсы қаржылық ағындарды төмендету;
қаржыларды бөлу шарттылығы және оларды аймақтарда пайдалану үшін жауапкершілікті
- жоғары дотациялық аумақтарға қосымша қаржылық қолдауды қамтамасыз ету;
- мемлекеттік билік субъектілері және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының
- жергілікті және мемлекеттік бюджеттер арасындағы бюджетаралық қатынастарды өзара
Бюджеттер арасында қаржыларды тарату тетігін жетілдіру қажет, мұндай таратудың
Аумақтық бюджеттер мәселелері келесідей жолдармен шешілуі мүмкін:
меншікті кірістерді ұлғайту есебінен, яғни елдің салық жүйесіне шамасы
бюджеттік жүйе үзбелері арасында жалпы мемлекеттік кірістерді тұрақты нормативтік
- әрбір аумақтық бюджеттің кірістерін және шығыстарын жыл сайын
Болашақта аумақтық экономикалық және әлеуметтік-экономикалық дамуы деңгейлерді жедел күрт
Кірістерді сенімді және тұрақты нормативтік негізде қалыптастыру қажет. Индустириалды
Мұндай нормативтік негізді өңдеудің әдістемелік аумақтық бюджеттерге қойылатын келесідей
3.2 Бюджеттік ресурстарды басқару сапасын жетілдіру
Үкіметтің 2004-2006 жылдарға арналған бағдарламасына сәйкес мемлекеттік қаржыларды оптимизациялауда,
1) бюджеттің негізгі параметрлері бойынша ортамерзімді жоспар жасау;
2) бюджеттік қаржылардыңда әдісін нығайту;
3) негізгі бюджеттік бағдарламалар бойынша шығындарды жоспарлауда
нормативті әдістерді енгізу;
4) кредиторлық борыштың жинақтарын азайту, қаржылық міндеттемелерді
тіркеу механизмдерін нығайту;
5) жергілікті бюджеттермен өзарақатынастар жүйесін нығайту;
6) бюджеттік жоспарлау бойынша нормативтік-құқықтық базаны нығайту;
7) қаржылық бағдарламалау әдістемесі бойынша жұмыстарды атқару.
Бюджеттік құруда және оны іске асыруда бағдарлы-мақсатты принципті ұстану
Бағдарлы –мақсатты бюджеттерді (MTEF) енгізуде қиыншылықтардың бірі мемлекеттік шығыстардың
1. effectiveness - әлеуметтік тиімділік, немесе шығын бірлігіне есептегенде
2. efficiency – экономикалық тиімділік, шығындар бірлігіне өнім көлемі.
Бағдарлы-мақсатты бюджеттеу
Жаңа Зеландия
Ұлыбритания
Швеция
Нидерланды
Словакия
Латвия
Эстония
Болгария
Ресей
Камбоджа
Украина
Сурет 5. Бюджеттік жоспарлау әдісін енгізу жүйесіндегі Қазақстанның орны.
Бюджеттік жоспарлаудың негізгі идеясы мемлекеттік шығындарды қоғамға қажетті нәтижелерді
Кесте 9.
Қызметтерді және бағдарламаларды іске асыру мониторингі индикаторлары
Индикаторлар Әлемдік тәжірибеге сәйкес анықтамалар Әдістемелік нұсқауларға сәйкес
1 2 3 4
Шығындар Қойылған мақсатқа жету үшін керекті ресурстарды бағалау
Өнім Көрсетілген қызмет көлемі Материал жоқ Шаралар саны қызметтер
Нәтиже Бағдарламаны іске асырудан пайда Материал жоқ Бағдарламаны
Нәтижелілігі Қойылған мақсатқа нәтиженің сәйкес келу дәрежесі Пайдаланған ресурстардың
тиімділік Нәтижелерді алу үшін қажетті шығындар Тиімділікті кешенді бағалау,
Бюджеттік бағдарламаларды бағалау үш сатыда жүргізіледі:
бюджет жобасын дайындауда;
бюджеттің атқарылуында;
бюджеттің атқарылуын бақылауда.
Бюджеттік бағдарламалар тиімділігін бағалау бюджеттік тапсырыстар, бюджеттік бағдарламаларды іске
Практикалық қолданыста ол «берілген нәтиже» түсінігінің анықтамасының және оның
Қазақстан Республикасында бюджеттік бағдарламалауды енгізуді талдау бізге келесі оның
Бюджеттік ұйымдарда қаржылық басқарудың екі әдісін қолдануға болады: шығынды
2002 жылдан бастап Қазақстан Республикасының заңдылығымен мемлекеттік органдардың қаржылық
Мемлекеттік шығындарды бағдарлы-мақсатты басқару және оған сәйкесті бюджеттеу, қоғамға
Бағдарлы –мақсатты бюджеттеу – күрделі және ұзақ процесс. Ұзақтығы
Кесте 10.
Қазақстан Республикасында бюджеттік бағдарламалауды енгізу
бойынша негізгі бағыттардың сипаттамасы
Компоненттер аты Іске асыру жоспары Ескерту
1 2 3
Нормативті-әдістемелік базаны дайындау Модельді таңдау Бюджеттік жоспарлаудың ҚР-сы шығынды
Концепцияны қабылдау Бюджеттік бағдарламалауға өту қажеттілігінің сұрақтары үкімет құжаттарында
Нормативті-құқықтық базаны құру «Бюджеттік жүйе туралы» заңына өзгерістер енгізілді:
Қолдану әдістемесін құру Ақпарат жоқ
Бюджеттік шығындардың бағдарламалық құрылымын жасау Мақсат пен міндеттерді анықтау
Бағдарламалар бойынша шығындарды бөлу Заңға сәйкес бюджеттік бағдарламалар келесі
Нәтижелердің мақсатты көрсеткіштерін анықтау Нәтиже көрсеткіштері. Олар бюджеттік қызмет
Қызмет ету көрсеткіштері. Олар тікелей министрліктер қызметінің нәтижесін сипаттайды.
Шығындар көрсеткіштері. Олар бағдарламаны іске асыру қажетті ресурстар санын
Бюджеттік процестерді қайта ұйымдастыру Орта мерзімді жоспарлауға өту ҚР-ның
Нәтижелер
бойынша министрліктердің бюджеттерді дайындау және келістіру ҚР министрліктері олардың
Бюджетте өзіндік атқаруға көшу Халықаралық ұйымдардың ұсыныстарына сәйкес бағдарлама
Министрліктің құрылымдық бөлімдері ішінде шығындарды бақылау Мысал ретінде шығындарды
Бюджеттік шығындардың тиімділігін арттыру механизмін енгізу Бюджеттік шығындар нәтижесін
Министрліктер үшін бюджеттің атқарылуының контракті жүйесін енгізу Жоғары білім
Бағдарламалардың орындалу нәтижелері бойынша мемлекеттік қызметтерді ынталандыру Қаржылық бақылау
Кесте 11.
Қаржылық басқарудың шығынды және нәтижелі әдістерінің ерекшеліктері
Бюджетті жоспарлау және бекіту Шығынды әдіс Нәтижелі әдіс
1 2 3
Жоспарлау міндеті Бюджетті алушылар арасында жалпы шығындар көлемін бөлу
Жоспарлауға негізге әдістер Ведомстволар арасында жоспарлау және олардың сметаларын
Жоспарлаудың басталу пункті Ведомстволардың шығындық қажеттіліктері Бағдарламалардың басымдықтары, нәтижелері
Бюджеттер шығындарының құрылымы Экономикалық және ведомствалық жіктелудің басымдығы Бағдарламалық
Бюджет туралы заң жобасының формасы Жоспарланған нәтижелер туралы ақпараттарды
Шығындар детальдау Өте мықты Белгіленген шығындар
Бюджеттің атқарылуын талқылайтын және бекітетін заңнамалық органдар Шығындардың детальды
3.3. Республикалық бюджетті қалыптастырудың негізгі басымдықтары
Елдегі тұрақты экономикалық жағдай, әлемдік тауар нарығындағы қолайлы
Әлемдік тауар нарығындағы жағдайдың даму мүмкіндігінің жоғарылығын негізге ала
Бағалау бойынша ЖІӨ-нің нақты өсімі 2007-2009 жылдары
Өнеркәсіп өндірісі өсімінің орташа жылдық қарқыны көрсетілген кезеңде
Құрылыс және қызметтер саласындағы өсімнің жоғары қарқыны мұнай емес
Инфляцияның орташа жылдық деңгейі 5-7% деңгейінде.
АҚШ долларына қатысты теңге бағамының нығаю үрдісі жалғасады.
Brent маркалы мұнайға әлемдік баға болжамы бір баррель үшін
2006 жылғы 1 шілдеден бастан Ұлттық қор жұмысының жаңа
Жалпы алғанда, 2007-2009 жылдары экономиканың негізгі көрсеткіштерінің мынадай серпіні
2007 жылға арналған республикалық бюджет жобасының негізгі өлшемдері
Кесте 12.
Қазақстан Республикасының негізгі макроэкономикалық көрсеткіштерінің 2007-2009 жылдарға арналған
Атауы 2005 жыл
(есеп) 2006 жыл
(бағалау) Болжам
2007ж. 2008ж. 2009ж.
ЖІӨ, млрд. теңге 7457,06 9762,7 11879,8 14036,6 16540,4
Өткен жылға ЖІӨ-нің нақты өзгеру % 109,5 109,0 108,6
Тұтыну бағаларының
индексi, жылына орта есеппен 7,6 6,9-8,5 5-7 5-7 5-7
Теңгенің АҚШ долларына бағамы, жылына орта есеппен
Тауарлар экспорты, млн. АҚШ доллары 28180,8 34447,1 32900,6 34932,2
Тауарлар импорты , млн. АҚШ доллары
17929,4 22354,7 25603,9 28215,6 31242,2
Мұнайдың әлемдiк жылдық орташа бағасы (Brent қоспасы), баррель үшін
Қазақстан Республикасының
Республикасы Президентінің 2005 жылғы 1 қыркүйектегі № 1641
Осы үлгіге сәйкес ағымдағы бюджеттік бағдарламаларға арналған шығыстар экономиканың
Дамудың бюджеттік бағдарламаларына арналған шығыстарды қаржыландыру мұнай емес түсімдер
Ұлттық қордан кепілдік берілген трансферт көлемі жеке заңнамалық актімен
«Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан 2007 – 2009 жылдарға арналған
Кепілдік берілген трансферттің көрсетілген мөлшерін айқындаған кезде,
кепілдік берілген трансферттің көлемі Ұлттық қор активтерінің үштен
үкіметтік қарыз алу есебінен бюджет тапшылығын қаржыландыру деңгейі бес
Ұлттық қор активтерінің өсімі бюджет тапшылығынан асып түсті;
Қазақстан Республикасының осы заңнамасы мен «Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан
Бюджетаралық қатынастар Бюджет кодексінде белгіленген, өзара қарым-қатынастың ашықтығы мен
2007 жылға арналған бюджеттік субвенциялар мен алымдардың көлемі
Өткен жылдардағы сияқты жергілікті бюджеттердің шығыстарын ұлғайтатын және кірістерін
Бюджет заңнамасы нормаларына сәйкес 2007 жылы ағымдағы нысаналы
2007 жылы Салық кодексіне жеке табыс салығының тіркелген ставкаларын
Республикалық бюджетті жоспарлаған кезде Елбасының «Қазақстан өз дамуындағы жаңа
2007 жылға арналған республикалық бюджетке кірістер түсімдерін болжау Қазақстан
2007 жылға арналған республикалық бюджеттің кірістер болжамын қалыптастырған кезде
Республикалық бюджет кірістерінің болжамы 2007 жылға арналған трансферттер түсімдерінің
2007 жылға арналған республикалық бюджеттің кірістері 2007 жылға арналған
- жаңа Тұжырымдамаға сәйкес мұнай секторының 55 кәсіпорнынан түскен
- нөлдік ставка бойынша салық салынатын айналымдар бойынша
- ҚҚС ставксын 15%-дан 14%-ға азайту есебінен
- бюджетке есептеулерде болжанған теңгенің АҚШ долларына қатысты бағамын
- 2007 жылы түспейтін 2006 жылғы бір жолғы түсімдер
- орталық мемлекеттік органдар, олардың аумақтық бөлімшелері салатын әкімшілік
- басқа факторлар есебінен 202 740 мың теңгеге.
Республикалық бюджеттің кірістері трансферттер түсімдерінің есебінсіз, мыналардың есебінен
- экономиканың даму қарқынының өсуінен – 196 576
- сыртқы сауда айналымының өсуінен – 77 405
- әкімшіліктендіруді жақсартудан – 77 434 300 мың теңгеге;
- басқа да факторлардан – 3 218 600 мың
Мемлекеттің саясаты экономиканың мұнай емес салаларын дамытуға және салық
Мұнай емес сектордың жалпы қосылған құнының (ЖҚҚ) ЖІӨ-дегі үлесінің
Трансферттер түсімдеріңнің есебінсізі кірістер түсімдерінің серпіні төменде берілген.
Соңғы бірнеше жыл бойы жүргізілген экономикалық реформалар есебінен мұнай
2007 жылы кірістер өсімі кезінде қарқынның төмендеуі объективті себептермен
Төменде мұнай емес сектор бойынша трансферттер түсімдерінің
Кестеден көріп отырғанымыздай мұнай емес секторын трансферттер түсімдерінің есебінсіз
2007 жылға арналған мұнай емес сектор бойынша корпорациялық табыс
Нақты түсімдерде бір жолғы түсетін түсімдер де (жүйесіз сипаттағы)
Корпорациялық табыс салығының негізгі төлеушілері корпорациялық табыс салығының жалпы
Орташа төлеушілер санында және олардың төленген салық көлеміндегі
Салық органдарының корпорациялық табыс салығын төлеуге тартқан төлеушілері санының
Корпорациялық табыс салығының ең жоғары сомасын өңдеу өнеркәсібі,
Қосылған құн салығы бойынша болжам 654 028 910 мың
Қазақстан Республикасы аумағында өндірілген тауарларға, атқарылған жұмыстарға және көрсетілген
Болжамда сондай-ақ:
- «0» ставка бойынша салық салынатын айналымдар жөніндегі ҚҚС
- салық заңнамасындағы өзгерістерге байланысты салық сомалары 16
Қазақстан Республикасының аумағына импортталатын тауарларға салынатын қосылған құн салығы
2007 жылға арналған акциздер бойынша болжам 13 428 395
Қазақстан Республикасы аумағында өндірілген шикі мұнайға акциздерді бұған дейін
Табиғат және басқа да ресурстарды пайдаланғаны үшін түсімдер бойынша
Жер қойнауын пайдаланушылардың мұнай емес кірістері 2007 жылға арналған
Табиғат және басқа да ресурстарды пайдаланғаны үшін басқа да
Есептеу тұтыну бағасы индексінің өзгеруі және 6 % айлық
Кәсіпкерлік және кәсіби қызметті жүргізгені үшін алымдар бойынша 2007
Халықаралық сауда және сыртқы операцияларға салықтар бойынша болжам әкелінетін
Оның ішінде әкелінетін тауарларға кеден бажы бойынша болжам 2006
Әкетілетін тауарларға кеден бажы бойынша болжам 37 074
Халықаралық саудаға және операцияларға басқа да салықтар бойынша болжам
Басқа да салықтар бойынша болжам 40 952 мың теңге
Тұтастай мемлекеттік баж бойынша 2006 жылғы атқарылу 6 851
Консулдық алымдар бойынша болжам 1 243 984 мың теңге
Консулдық алымның түсіміне Қазақстан Республикасының визалық режимін ырықтандыру, мемлекеттің
Салықтық емес түсімдер бойынша 2007 жылға болжам 40 832
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің шығынды қызметіне байланысты 2005
Салықтық емес түсімдер құрылымындағы ең қомақыты үлес салмағы:
- мемлекеттік меншіктегі мүлікті жалға беруден кірістер түсетiн түсiмдер
Республикалық бюджеттен берілген кредиттер (мүдделер) бойынша сыйақылар бойынша есептер
2006 жылы орталық мемлекеттiк органдар, олардың аумақтық
2007 жылға арналған гранттар түсімдері 1 311 671 мың
Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер бойынша 2007 жылға арналған
2007 жылға арналған мемлекеттік мекемелерге бекiтiлген мүлiктi сатудан түскен
Қорытынды
Бюджеттің ролі, мазмұны мен процедуралық аспектілері экономикадағы нарықтық қатынастардың
Жаңа әдістер мен процедуралар бюджетті жоспарлау процесіне басты назарды
Республикалық бюджет кірстерінің болжамы 2007 жылға арналған трансферттер түсімдерінің
2007 жылы республиканың ЖІӨ нақты өсімі 8,6 % бен
Жаңа бюджеттік шығындардың үлкен бөлігі ел басы жолдауын жүзеге
Бюджет шығындарының өсуі негізінен Президент Жолдауының іс-шараларын іске асыруға
2007 жылы мемлекеттік қызметшілерге, мемлекеттік қызметшілер болып табылмайтын мемлекеттік
«Міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 25
2007 жылғы 1 қаңтардан бастап 10 % жеке табыс
Бюджетті жоспарлау процесіндегі нақты оң өзгерістерге қарамастан, жаңа нормалар
Бюджеттік саясатты өткізу контекстінде экономикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің аса
Бюджетаралық қатынастар жүйесін жетілдіру орталық пен аймақтар мүдделерінің баланстарына
Осымен бірге, бюджетаралық қатынастардың жаңарған моделін тәжірибеде жүзеге асыру
Аймақтарға мақсатты инвестициялық трнасферттер түрінде келіп түсетін бюджетаралық ағымдарға
Осылайша, бюджеттік процедуралардың барлық кезеңдерінде және бюджеттік жүйенің барлық
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Закон Республики Казахстан «О бюджетной системе» от 01.04.1999г.
Постановление Правительства Республики Казахстан от 10.02.2003г. «О концепции разграничения
Бюджетный Кодекс Республики Казахстан от 24.04.2004г.
Закон Республики Казахстан «О республиканском бюджете на 2005
Закон Республики Казахстан «О республиканском бюджете на 2006
Баянов Е. Қазақстан Республикасының мемлекеті мен құқығының негіздері.-
Ильясов К.К., Мельников В.Д. Финансы: Учебник. – Алматы, 2001г.
Ильясов К.К., С. Құлпыбаев./ Қаржы.- Алматы, 2005г.
Интыкбаева С.Ж. Финансовые проблемы регионального развития в Республике Казахстан.
Елубаева Ж. Об отдельных вопросах качества управления бюджетными ресурсами./
Махмутова М.М. Вправливая межрегиональные различия.// Алматы: Қаржы-қаражат, 1997 -
Махмутова М.М. Современное состояние государственного бюджета республики Казахстан.//Вестник КазЭУ
Махмутова М.М. проблемы межбюджетных отношений.// Экономика Казахстана. – 1997
Сатова Р.К., Есимханов С.О. бюджетная политика как основа стабилизации
Оксикбаев. Бюджет и межбюджетные отношения: учет интересов экономической безопасности.//
Шыныбеков Д. Финансовые основы местного хозяйства: взаимоотношения с республиканским
Тулеубекова А. межбюджетные отношения как составная часть бюджетного регулирования.//
Мырзабай Л.У. Бюджетаралық қатынас – бюджет процесін дамытудың бірден-бір
Қосымша 1
Қосымша 2
Қосымша 3
Қосымша 4
Қосымша 5
Қосымша 6
Қосымша 7
Қосымша 8
Қазақстан Республикасының аумағына импортталатын импорт
көлемінің және тауарларға акциздер түсімдерінің серпіні
Қосымша 9
Шикі мұнайға, газ конденсатына акциздер
Қосымша 10
Қосымша 11
Сыртқы сауда айналымы көлемінің және халықаралық
сауда және сыртқы операцияларға салықтардың серпіні
*) Қазақстан Республикасының кеден аумағынан әкетілетін мұнайдан жасалған тауарларға
Қосымша 12
Импорт көлемі және әкелінетін тауарларға кеден баждарының
серпіні
Қосымша 13
Қосымша 14
Қосымша 15
Қосымша 16
Қосымша 17