МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ...............................3
АҚШ-та ТЕРРИТОРИАЛДЫ БАСҚАРУ ЖӘНЕ МУНИЦИПАЛДЫ МЕНЕДЖМЕНТТІ
1.1 АҚШ-та территориалды басқару қызметі мен жағдайы........5
1.2 Муниципалды менеджментті ұйымдастырылу ерекшеліктері.......11
2 АҚШ-тың ТЕРРИТОРИАЛДЫ БАСҚАРУ ҚЫЗМЕТІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
2.1. АҚШ-та саяси партияларға қатысты менеджмент................15
АҚШ-тың жергілікті жерлердегі муниципалдық менеджмент.......17
АҚШ менеджментінің стратегиялық ерекшелігі .........20
Қорытынды..........................24
Қолданылған әдебиеттер тізімі.................26
Кiрiспе
Тақырыптың өзектілігі. Америка Құрама Штаттарына айналған бұрынғы колониялар алғашында
Дүние жүзінде қолданылып жүрген Қонституциялардың ішіндегi ең ежелгісі —
Курстық жұмыстың мақсаты: Америка Құрама штатының басқару жүйесінің талдау
Конституция бойынша АҚШ-та жоғары билік президентке де (атқарушы өкіметтің
Сөйтіп, американдықтар тұңғыш рет, саяси бостандық пен барлығына тең
«Құқықтар туралы Билль» деген атпен белгілі болған конституцияға алғаш
Американдықтар өз конституциясын мақтаныш етеді. Оны дінді қандай құрмет
Конституция негізінде құрылған федералдық үкімет пен штаттардың өкіметі халыққа
Соңғы екі жүз жылдықта американ конституциясының ықпалы Құрама Штаттардан
АҚШ-та территориалды басқару және муниципалды менеджментті ұйымдастыруды негіздері
1.1 АҚШ-та территориалды басқару қызметі мен жағдайы
АҚШ экономикасы әлемнің ең ірі экономикасы. Әрбір экономикалық жүйеде
Елдің экономикалық жүйесінің басты құрастырушың - табиғат ресурстары болып
Табиғат ресурстарын тауарға айналдыратын жұмыс күші экономиканың екінші құраушы
Сондай-ақ Құрама Штаттары жұмыссыздық шарықтап, енді бірде жұмыс күші
Жұмыс күшінің сапасы - адамдардың қаншалықты еңбек еткісі келетіні
Жұмыс күшінің сапасы әлі де маңызды мәселе болып қалуда.
Көптеген кәсіпорындар осы дәстүрлі құрылым бойынша жұмыс істеуде, бірақ
Корпорацияның тауар өндіріп, қызмет көрсетуі үшін қаржы қоры болуы
Ішкі жалпы өнім аталған жыл мерзімінде өндірілген өнім мен
АҚШ-тың федералдық үкіметі жеке кәсіпорындарды түрлі тәсілдермен реттеп отырады.
Экономикалық реттеудің басқа формасы - нәсілшілдікке қарсы заң, тіке
Үкімет көптеген тікелей қызмет көрсетуді қамтамасыз етеді. Мысалы, федералдық
Сонымен қатар үкімет бизнес пен қатар жекелей азаматтарға әртүрлі
Үкімет өздерін қамтамасыз ете алмайтын жеке адамдарды қолдайды. Жұмыс
Бұл бағдарламалардың көпшілігі, Әлеуметтік қамсыздандыру бағдарламасын қоса алғанда, өз
Медикэр мен Медикейдті қоса алғанда жеке адамдарға және отбасыларға
Американдықтар өздерінің экономикалық жүйесін мақтан түтады, сондай-ақ, ел азаматтарына
Кедейлікте өмір сүріп жатқан американдықтардың саны 1959 жылы 22.4
Кез-келген жағдайда, американдық экономикалық жүйеде игілік тең емес екендігі
Америка экономикасын тұтасымен алғанда сәтті болғанынша қарамастан, теңсіздік жайлы
1.2 Муниципалды менеджментті ұйымдастырылу ерекшеліктері
Құрама Штаттарындағы федералдық деңгейдегі, штаттардағы, графтықтар мен муниципалитеттердегі басқару
Осы күрделі кешен 235 салық және 400-ден
Алайда, барлық деңгейдегі басқару жүйесінің негізін салатын бірнеше басты
Екінші негіздемелік принцип «баланстар мен шектеулер» жүйесі кезінде саясаттағы
Қонгресс федералдық үкіметтің заңдылық тармағы болып табылады, ол сенаттан
Өкілдер палатасына 435 адам мүше. Олар әр екі жыл
Іс жүзінде Құрама Штаттарындағы барлық сайлаулар «жеңіскерге бәрі тиесілі»
Конгресс елдің барлық заңын қабылдайды және оның әр палатасының
Құрама Штаттардың президенті әр төрт жыл сайын екі толық
Ішкі істерде де, сыртқы саясат мәселелерінде де президенттің, тіпті
Ал олардың атаулары сол департаменттердің қызмет саласын көрсетеді. Әрбір
Тағайындалған хатшылардың бірде-бірі (әдетте департамент басшысын осылай атайды) өзінің
Мемлекетте үшінші билік заңдық (конгресс) және атқарушы (президент) биліктерге
Ол аталған биліктердің заңдары мен актілері конституцияға қаншалықты дәрежеде
Жоғарғы сот тікелей юрисдикция құқына екі жағдайда ие болады:
Конституция қызметтері айқын ажыратылып көрсетілген үш билік тармағын қалыптастыруды
Конгрестің заңдарды қабылдауға өкілеттілігі бар, бірақ президент конгрестің кез
Президент үкіметтегі маңызды қызметтерге лауазымды адамдарды тағайындайды, бірақ бұл
Баланстар мен шектеулер жүйесі ымыраға келу мен келісімдерді іздеуде
2 АҚШ-тың территориалды басқару қызметінің ерекшеліктері
2.1. АҚШ-та саяси партияларға қатысты менеджмент
АҚШ Конституциясында саяси партиялар туралы ештеңе айтылмайды, бірақ кейіннен
Демократтар көбіне жалдамалы еңбектің мүддесін қорғайды, ал республикалық партия
Алайда, көп жағдайда партиялардың ара жігін ажырату оңайға түспейді.
Егер өз партияларынан сайланған демократтар немесе республикашылар өкілдер палаталарынын,
Он сегіз жасқа жеткен және сайлау учаскесінде тіркелген кез
Алайда, дауыс құқына ие болған азаматтар саны мен осы
АҚШ-та басқа көптеген елдермен салыстырғанда штаттар ішіндегі және муниципалдық
Елдің президентін сайлау жөніндегі науқан екі кезеңде өтеді. Біріншісі
Кандидаттар үлттық партиялар съездері делегаттарының дауысын съезд шілдеде немесе
Әр төрт жылда өтетін (1988, 1992, 1996 және т.
АҚШ-тың жергілікті жерлердегі муниципалдық менеджмент
Елу штат жер көлемі, халқының саны, ауа райы, экономикасы,
Конституция федералдық үкіметтің өкілеттігін шектейді, бірақ оның қазіргі заңдық
Мысалы, кез келген деңгейдегі білім беру мәселелелерi Штаттардың құзырына
Нақ сол сияқты жалпы ұлттық полиция да жоқ, ал
Қоғамдык өмірдің басқа да көптеген салалары қалалар мен поселкелердің
Алайда, бірнеше километр ғана қашық орналасқан басқа поселкеде аталған
Көптеген штаттар және кейбір қалалар өзінің табыс салығын белгілейді.
Америкадағы барлық билік ету деңгейлері арқылы өтетін байланыстырушы желі
Бұл қылмыстар, өрттер, үйлену тойлары мен ажырасулар, сот тыңдаулары,
Әдетте, американың кез келген деңгейдегі саяси қайраткері қоғамдық пікірге
Жоғарыда айтылғандарды корыта келе, Американын үкіметтік мекемелер жүйесі әр
Американдықтар өз саясатшылары тек
Азаматтардың осындай топтары саяси партиялардың әлсіреуіне негіз жасайды. Әрбір
2.3 АҚШ менеджментіндегі стратегиялық ерекшелігі
Тәжірибелік қолдану жағынан АҚШ тәжірибесі қызығырақ болып табылады, мұнда
АҚШ-тағы бағдарламалық-мақсатты бюджеттеуді қолданудың тәжірибесі мен тұжырымдамасы дамуының келесідей
1) Бағдарламалық-мақсаттық бюджет (Performance Budget – PB, 1949-1962
Бұл жүйе негізгі акцентті мемлекеттік ресурстарды шығындаудан нәтижеге жетуге
2) «жоспарлау – бағдарламалау – бюджеттеу» жүйесі (Planning –
PPBS-ке өтудің негізгі себептерінің бірі бәсекелес бағдарламалар арасында бюджеттік
3) Мақсаттар бойынша басқару (Management by Objectives - MBO,
Бизнес саласынан алынған бұл әдіс мақсаттарды таңдау кезінде оларға
4) Бюджетті нөлден бастап жоспарлау (Zero-Based Budgeting - ZBB,
Федералды бюджеттің айтарлықтай тапшылығы мен ұзақ мерзімді міндеттемелер жағдайында
5) Нәтижелерге негізделген бюджеттеу (Performance-Base Budgeting – PBB, 1993-1999
АҚШ-тың 1993 жылы қабылданған Government Performance Results Act» (GPRA)
Ресурстар мен қорытындылардың өзара байланысы үшін қызмет ететін жоспарлар
- Стратегиялық жоспар (5 жылға).
- Бір жылға Жұмыс жоспары (Annual Performance Plan).
- Бір жылға жұмыс жоспарын орындау туралы есеп (Annual
Әрбір министрлік бес жылдық мерзімге жасайтын стратегиялық жоспар құрамына:
Қазақстанда 2008 жылы үш пилотты министрліктерде экономика және бюджеттік
ҚОРЫТЫНДЫ
Американдықтар тумысында дерлік үкімет пен саясатты жаны жақтырмайды деп
Американдықтар үкімет шенеуніктеріне оң қабақ көрсете бермейді (олар
АҚШ-қа келген көптеген шетелдіктср
Американдықтар әр түрлі қоғамдық жіктерден шыққандар, білім дәрежелері мен
Сонымен, американдықтар өздерінің басқару жүйесі жөнінде не ойлайды? «Біз
Әрине, бұл айтылғанмен АҚШ-тың қазіргі 240 млн тұрғынының аз
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТIЗIМI:
Дуглас С. Стивенсон. Америка: халық пен ел. – Алматы:
Мәшiнбаев С.М. Еуропа және Америка елдерiнiң қазiргi заман тарихы
АҚШ. Қысқаша тарих. – Алматы: “Ғылым”, 1996.
Бомье Ж. Гитлерден Труменге дейiн. Алматы, 1952.
Я.Әубәкіров Экономикалық теория негіздері,А.-1998 ж;
М.Б.Төреғожина Экономиканы мемлекеттік реттеу, Алматы-2008
Шеденов Жалпы экономика, Алматы-2004 ж.
Гранберг А.т. Основы региональной экономики - М., 2001.
4. Региональная экономика. Под ред. Кузнецов Н.Г., Тяглов СТ.
5. Региональная политика Республики Казахстан: экономический механизм реализации. -
6. Храпунов В.В. Региональные аспекты экономической реформы в Казахстане.
7. Актуальные вопросы современного социально-экономического развития Казахстан. - Алматы,
8. Региональная экономика и управление. Под ред. Е.Г. Коваленко.
10.Кузнецова О. Теоретические основы государственного регулирования экономического развития регионов
11. Телеужанов Е. Ресурсный потенциал региона и приоритетные направления
12. Шокоманов Ю.к. Динамика экономического развития Казахстана и отдельных
13. Нурланова Н.К. Региональная промышленная политика и индустриально инновационное
14.Орманбаев А.М. Трансформация экономической системы обществ переходного периода А.,
2