Табиғи туристік рекреациялық ресурстар


КІРІСПЕ 4
І БӨЛІМ. ТУРИЗМНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМИ НЕГІЗІ 6
1.1. Туризм түрлері және оның түсінігі 6
1.2. Туристік-рекреациялық ресурстар және оның маңызы 21
ІІ БӨЛІМ. Оңтүстік Қазақстан облысНЫҢ туризмнің дамуының жалпы мінездемесі
2.1. Табиғи туристік рекреациялық ресурстар. 28
2.2. Тарихи - мәдени туристік-рекреациялық ресурстар. 44
2.3 Оңтүстік Қазақстан облыс рекреация ресурстарын туристік іс-әрекеттерде
ІІІ. БӨЛІМ ҚАЗАҚСТАНДА ТУРИЗМДІ ДАМЫТУДЫҢ 68
ЖОЛДАРЫ 68
3.1 Туризмді дамыту саясатының мақсаттары мен қағидаттары
3.2 Туризмді дамытудың негізгі бағыттары 70
3.3 Қазақтанда туризм дамуының кейбір мәселелері 78
ҚОРЫТЫНДЫ 83
Қосымшалар 85
ӘДЕБИЕТТЕР 93
КІРІСПЕ
Туризм - француз тілінен аударғанда серуендеу, қыдыру яғни адамның
Туризм адамдардың қарым-қатынасын байланыстырады, әлеуметтік шындықты ойлау қабілетін арттырып
Президент Н.Назарбаевтың 1998 жылы 27 ақпандағы "Жібек жолы" тарихи-орталықгардың
Мұражайларға қызығушылықтың артуы мен туризмнің иен-қүлаш жайып өркендеуінің арасында
Осы дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты Оңтүстік Қазақстан облысының туризмнің,
а) Негізгі бағыттарда туризм инфрақұрылым дамыту
б) Табиғи және тарихи-мәдени қорларын байланысуын зерттеу.
в) Туризм және демалыс қорларының байланысын зерттейді.
г) Ғылыми ізденісті және қайта қалпына келтіретін жұмыстарды қажет
шығару.
Зерттеу объектісі: Оңтүстік Қазақстан облысының туристік-рекреациялық ресурстары және осы
Зерттеу заты: Оңтүстік Қазақстан облысының туристік рекреяциялық ресурстары.
Зерттеу тәсілдері:
а) түрлі әдебиет және экспедициялық материалдарды,
нұсқауларды, теориялық талдау жасау.
б) Туристік фирмалардың іс-шараларына қатысты бақылау.
г) ОҚО картасына талдау жасау.
І БӨЛІМ. ТУРИЗМНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМИ НЕГІЗІ
1.1. Туризм түрлері және оның түсінігі
Туристік іс әрекет көңіл көтеру, таным мен кәсіптік мүддені,
Қазіргі кездегі туризм толық жіктеу үшін туризмнің түрін сипаттайтын
Рекреациялық туризм. Туризмнің бұл түрінің
күш-қуатын қалпына келтіру қажеттілігі жатыр.
Діни туризм. Туризмнің бұл түрі әр түрлі діндегі адамдардың
қажеттілігіне негізделген. Діни туризм екіге бөлінеді:
а) діни мерекелерде мешіттерге, шіркеулерге бару:
б) әулие жерлерге бару:
Транзитті туризм. Бұл
мақсатында келесі елдің аймағын басып өту қажеттілігі жатыр.
Конгресті туризм.
конференцияларға, симпозиумдарға, съездерге,
т.б. қатысу мақсатындағы туристік сапарлар қатысуға байланысты
ұйымдастырылады.
Конгреске қатысушының шығыны әрине қарапайым туристің шығынына қарағанда жоғары
Өйткені аңсау мақсатындағы туризм. Тарихи өмір сүру аясында осы
орындарға бару қажеттілігіне негізделген.
Өз бетінше ұйымдастырушыға туризм. Саяхаттың бұл түрі шаңғы,
тау, атқа міну,
демалуды сүйетіндерді біріктіреді. Туризмнің бұл түрінің айырықша
ерекшелігі оған қатысушылардың
қажет ететіндігінде. Турларды
туристердің өздері туристік-спорт клубтарымен және бірлестіктермен
біріге отырып ұйымдастырады.
Іскерлік мақсаттағы туризм.
серіктестіктермен іскерлік қатынастарды бекіту немесе қалыптастыру
мақсатындағы сапарлар жатады.
8. Танымдық туризм. Туризмнің бұл түрінің негізін әр түрлі
білімді арттыруға деген қажеттілікті қанағаттандыру құрайды.
9. Спорттық туризм. Туризмнің
қажеттілік жатыр, осыған байланысты:
активті және пассивті
1. Жаяу туризм. Туризмнің бұл түрін ішкі туризмде кеңінен
Тәжірбие жүзінде бір туристік саяхатта транспорттың бірнеше түрін
пайдалану да ұшырасады, мысалыға, ұшақ-автобус, темір жол-автобус
және т.б. түрлерін айтуға болады.
аталады.
Автобус туризмі. Туризмнің бұл түрінде саяхат автобусты
құралы ретінде пайдалану арқылы ұйымдастырылады. Автобустық
турлар туристік-экскурсиялық (транспорт туры, ұсынатын қызметтің
барлық түрін, яғни тамақгану, экскурсиялық қызметті ұсынумен)
және "денсаулық автобусы" деп аталатын - серуендік туры болуы
мүмкін (бір күндік автобус).
Велосипед туризмі. Туризмнің
контингенттері ғана пайдалана алады.
Автокөлік туризмі. Туризмнің
жартысынан бастап дамыды. Қазіргі кезде ол кеңінен таралуда.
Әуежолы туризмі. Туризмнің осы түрінің болашағы зор, өйткені туристердің
Теплоход (су) туризмі. Туризмнің бұл түрінде бағыттар өзен және
Өзен бағыттары-өзен параходтары кемесін пайдалану арқылы ұйымдастырылады. Оларға: бір
Круизді және туристік-экскурсиялық сапарларды ұйымдастыру үшін негізінен барлық жағдайы
Барлық жағдайы жасалған теплоходтағы су туризмнің артықшылығы туристердің орналастыру
7. Теміржол туризмі. Туризмнің бұл түрі XІX ғасырдың
Туризм сонымен қатар саяхаттау уақытына байланысты маусымдық және маусымдық
Саяхаттың ұзақтығына байланысты
Топ құрамы бойынша:
Жаппай туризм.
Жеке туризм (туризмнің бұл түрі көбінесе іскерлік, ғылыми және
сауықтандыру туризмі шеңберінде жүргізіледі).
Жанұялық туризм.
Жастар туризмі.
Балалар туризм (жастар және балалар туризмі елдің ішіндегі және
Туристік өнім бағасын құрау принципін анықтауға байланысты коммерциялық және
Әйгілі американ социологы Т. Бертон бос уақытты өткізу сипатына,
технологиялық (жаппай коммуникация құралдары):
институттық (заңдылық):
әлеуметтік-экономикалық (демография, кіріс шамасы, мамандық).
Өз кезегінде бос уақытты өткізу сипаты туризмді дамытуға әсер
Туризмнің дамуына әсер ететін негізгі факторлар статикалық және динамикалық
Статикалық табиғи-географиялық фасгорлар жиынтығы жатады. Өйткені ол тұрақгы мәнге
Динамикалық факторларға демографиялық, әлеуметтік-динамикалық, материалды-техникалық және саяси факторлар жатады.
Жоғарыда аталған бөлулерден басқа туризмге әсер ететін факторлар ішкі
Сыртқы факторлар туризмге демографиялық және әлеуметтік өзгерістер арқылы әсер
Жоғарыда аталған көрсеткіштер туризмнің дамуының объективті әлеуметтік-демографиялық жағдайын жасайтын
Тұрғындардың бос уақыт құрылымы:
а) қоғамдық өндірістегі еңбек
б) физиологиялық қажеттіліктерді қанағаттандыру уақыты
в) үй шаруашылығындағы еңбек
г) білім алуға келетін уақыт шығыны
д) еркін уақыт
Туризмге әсер ететін сыртқы факторларға: экономикалық және қаржы жағдайлары
Туризмнің дамуына • әсер етеін әлеуметтік-экономикалық факторларға сонымен қатар
Сонымен қатар сыртқы факторларға саяси және құқықтық реттеу өзгерістері:
Ішкі (эндогендік) факторлар - бұл туризмге тікелей әсер ететін
Ішкі факторға туристік нарықтың төмендегі факторлары жатады.
а) ұсыныс, сұраныс және
қатынастардың ерекшелігі ретінде туристік өнімге деген сұраныстың
тұрақты сұранысқа айналуын, сонымен қатар жеке
айтуға болады).
б) Нарықты сегменттеу ролінің өсуі (
сегменттердің пайда болуы, саяхат баратын жерлердің қашықтығының
ұлғаюы, демалысты әр түрлілігі және т.б.).
в) Туристік қызмет пен монополия процесіндегі сәйкестілік ролінің өсуі
(көлденең интеграцияны күшейту, яғни ірі фирмалардың орта және
кіші фирмалармен серіктік қатынастарының өсуі: туристік одақтарды
құра отырып тікелей интеграциялау және т.б.)
г) Туризмдегі кадрлар ролінің
маманданған құрылымның дамуы, еңбекті ұйымдастыруды жақсарту
және т.б.)
д) Жеке туристік кәсіпкерліктің ролінің артуы.
Жоғарыда келтірілген факторлар өз кезегінде экстенсивті, интенсивті және негативті
Экстенсивті факторлар: жұмысшылар айналымына енгізілетін материалды ресурстар көлемінің өсуі,
Интенсивті факторлар: жеке адам іскерлігін көтеру, маманданған іскерлік құрылымды
Негативті факторлар: экономиканы милитаризациялау: тұтыну заттарына бағаның өсуі: жұмыссыздық:
Туризмнің дамуына негативті әсер ететін факторларға мысал ретінде мына
Қазіргі кезде негативті факторлар Қазақстанда туризмнің дамуына үлкен кері
Республикамыздың Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына арналған: "Қазақста-2030" жолдауында қызмет
Мұнда туризмді дамытуға қатысты төмендегідей ерекше стратегиялық мәселелерге тоқталуға
туризм саласы болашағының жалпы алғандағы "моделінің" көрінуі:
әрбір Министрліктер мен ведомтсволардың туризм
дамытуға, оның
функциональдық жауапкершілікті сезінетіндей "туризм" жүйесінің
қалыптасуы:
туризм саласына
заңдылықтардың, шешімдердің
мемлекеттік стратегиясының даму аясында қабылдануы:
туристік қызметті басқаруға, стратегиялық жоспарлауға негізделген
жүйенің қажеттілігі:
Туризмнің стратегиялық дамуына өзіндік ықпалы зор төмендегіндей
мүмкіндіктерді атауға болады:
өзінің білімділігімен, ғылыми және шығармашылық мүмкіндіктерінің жоғарылығымен ерекшеленетін адам
экологиялық саясатты басшылыққа ала отырып, табиғат ресурстарын сапалы түрде
шет мемлекеттерден келетін туризмді дамытуға қажетті саяси тұрақтылықгың болуы:
қазақ халқының табиғатындағы өзіне ғана тән қонақ жайлылығы: халықаралық
әртүрлі халықаралық ұйымдардың (БҮҮ, ЮНЕСКО, ДТҮ және т.б.) қолдануы:
экономика саласына тиімді ықпалы болуы.
Ал, туризмнің дамуына тікелей немесе жанама түрде кері әсерін
қызмет көрсету саласында
өз ақшасымен қаржыландыратындай,
Қазіргі кезеңде
Әлемдік тәжірбиеде ешкімге ұқсамайтындай өзіне ғана тәр туризм жүйесін
Елімізде туризм енді ғана дамып келе жатқан сала. Туристік
Республикамызда халықаралық және ішкі туризмнің дамуы осы салаға лайықты
Қазақстан Республикасының 1992 жылы қабылданған "Туризм туралы Заңы" (қосымша
Республика Президентінің 1992 жылғы 15 шілде мен 15 тамыздағы
1993 жылдың 22 қазанында қабылданған "Қазақстан
1996 жылы 24 желтоқсанда
1996 жылдың 18 шілдесінде шыққан "Қазақстан Республикасындағы
туристік қызметті лицензиялау жөніндегі Ереже":
1996 жылдың 15 шілдесіндегі Қазақстан Республикасының Ерекше қорғалатын
1997 жылдың 7 тамызында ҚР Үкіметінің қаулысымен бекітілген
"1997-1998 жылдары тұтынушылар құқығын мемлекетік қорғауды жетілдіру" бағдарламасы: 1998
Республика Президентінің 1997 жылдың 30 сәуіріндегі "Түркі тілдес халықтардың
Бұл бағдарламада энегетика, индустрия және сауда министрлігінің
Тұрғын үй және құрылыс саясаты жөніндегі институттарымен,
Қазақстан Республикасы Ғылым Академиясының, сондай-ақ Қазақстан
Республикасында туризм индустриясын дамытудың
Бағдарлама Қазақстан Республикасында енді ғана қалыптасып жатқан "туризм" жүйесі
Еліміздегі туризм инфрақұрыламының жете дамуына, туристік-рекреациялық объектілер жайлы тиісті
Республикамыздағы ғылыми және өндірістік күштерді ғылыми-мәдениеттанымдық, сәулет-қала құрылысы туризм
Ұсынылып отырған жоба, Жібек жолы бойындағы туристік орталықтардың территориялық
Ал жоғарыдан төмен қарай Қазақстан Республикасының "Туризм жайында" Заңы
Кеңестік дәуір тұсында түркі тілдес халықтар мекендейтін территорияларда туризмді
Туризмнің функциональдық маңыздылығы жайлы көптеген анықтамалары бар, ол бір
Туризмнің маңыздылығы жөніндегі теориялық талдамаларды отандық (С. Р. Ердәулетов
Ғылым мен техниканың, өндіріс технологиясының дамуының бүгінгі сатысында туризм
Туризм жүйе ретінде адамдар өмірінің мәні секілді, жоғарғы дәрежедегі
ДТҮ-ға мүше мемлекеттердегі туризмге қатысты саясатты мемлекеттік емес, мамандандырылған,
ДТҮ-ның жоғарыда аталған деклерациясында туризмді: мемлекеттің әлеуметтік, мәдени ағарту
Туризм жайындағы XXғ (20) ГААГА деклерациясының (1989) принциптеріне сай
Қазақстан Республикасының "туризм жайындағы" Заңына сәйкес туризм мәселелеріне қатысты
Еліміздегі туризм индустриясын дамыту оның геосаяси, географиялық және тарихи-мәдени
Аймақтың туристік-рекреациялық мүмкіндіктерін ескере отырып ірі көлемдегі туристік шаруашылықты
Әрбір күрделі басқару элементтері жеке міндеттерінің, оның
дамуының түпкі мақсатының, иерархиотық мақсаттарға
бағыныштылығы арқылы қарастыру жүйелілік талдау методологиясының маңызды қағидаларының
"Туризм" жүйесінің жұмыс істеуінен "қоғам" дәрежесіндегі туризмге қатысты саясатты
Ұлттық "туризм" жүйесінің жұмыс істеуінің ұйымдастырушылық-құқықгық негізінің базистік заңдық
Жоғарыда аталған, Заңда еліміздегі "туризм" жүйесін дамытудағы мақсат: туристерді
Осылайша танымдық, ұйымдастырушылық, саяси және экономикалық тұрғыдан белгілеу, жалпы
Бұл мақсаттар жүйелік талдау әдісінің арсеналындағы ережелер жиынтығы мен
Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет "Туризм туралы" Заңының "Негізгі ұғымдар"
Өзінің мазмұны жағынан туристік қызмет материальдық және рухани құндылықтарды
1.2. Туристік-рекреациялық ресурстар және оның маңызы
Туризм жүйесінің көп қырлы функцияларының біріне рекреациялық ресурстары жатады.
Туризмде қолданылатын мақсатты туристік-рекреациялық ресурстар қатарына:
емдік демалыс ресурстары: минералды су, климаттық жағдайларды
(орман, дала, теңіз):
сауықтыру туризмнің
жағдайлар, қолайлы жыл мезгілінің ұзақтығы, өзендік жүйесі, теңіз
жағасы, суға түсу маусымын:
спорттық туризм
(жабдықталған, әдемілілік, өзгелерге
ерекшеліктер), оның өзіне тән
кедергілер, халықтың сирек орналасуы, т.с.с)
экскурсиялық туризм ресурстары: тарихи, мәдени, археологиялық
ескерткіштер, табиғаттың көрікті орындары, этнографиялық және
шаруашылықгық объектілер, музей
жатқызуға болады.(10)
"Рекреациялық ресурстар" бұл тек қана ТМД елдерінде тараған түсінік.
Рекреациялық ресурстар жөнінде әртүрлі терминологиялық айырмашылықтар болғанмен олардың барлығы
"Рекреациялық ресурстар" мен "туристік ресурстар" ұғымдары өздерінің мәндерін жағынан
Осы объекті мен құбылыстар жиынтығын шатастырмау үшін "туристік рекреациялық
Туристік нарық қызметінің саласын тандауда немесе оның ары қарай
Табиғи жаратылыстық ресурстарға технологиялық құрамдық, жайлылық, сыйымдылық, аттрактивтілік,тұрақтылық, кешендік
Технологиялық жарамдылығына қарай ресурстар екі топқа бөлінеді, біріншісі технологиялық
Технологиялық міндетті немесе қажетті ресурстарсыз туристік-рекреациялық қызметті елестетуге болмайды.
Технологиялық міндетті ресурстар толық демалу мен рекреациялық мүмкіндіктермен қамтамасыз
Технологиялық міндетті және мүмкіндік жасаушы ресурстардың үйлесімділігі демалушылардың сұранымын
Технологиялық міндетті рекреациялық ресурстар рекреациялық ресурстың өзі немесе мақсатты
Табиғат кешенінің жайлылығы бұл демалу мен туризмнің нақты бір
Табиғи ресурстардың көлемі туризмнің нақты бір түріне немесе рекреациялық
Табиғи ресурстарды пайдалануды реттеп отыру туристік қызмет технологиясына аса
Аттрактивтілік (фр. Аtгакtіо-тартылыс, тарту). Табиғи ресурстардың аттрактивтілігі сол жердің
Табиғи ресурстардың
Табиғи ресурстардың тұрақтылығы - туристік тұрақтарды болжауға, экологиялық негізделген
Кешенділік бұл қолда бар ресурстардың туризм мен демалудың әрқалай
Табиғи объектілер мен кешендер негізінен туристік - рекреациялық ресурс
Табиғи кешендерді туристік қызмет өндірісіне қолдануда табиғат ресурстары шешуші
Табиғи жағдайдың сипаттамасы туристік кешен, жол бағыттарды айқындайтын фактор
Туристік шаруашылықты ұйымдастыруда қайсы бір территорияның жерінің маңызы ерекше.
Сонымен бірге таулы аймақтардағы көрікті орындар әсемдігі, туристерді тартатын,
Халық шаруашылығындағы табиғи ресурсының өнеркәсіп саласының негізгі дамуы үшін,
Қазіргі рекреациялық ресурстың көрсетілудегі болған теориялық жұмыстардың қасына салып
Рекреациялық ресурс бұл, тек ТМД елдерінде ғана таратылған ұғым,
Соңғы 10 жылдықта зерттелуі бұның қазіргі көрсетілудегі ұғымы бірнеше
1381. Багровой Л. А. айтуынша және оның авторлық табиғи
Сонымен қоса оның әртүрлілік өлкелігі, қайсысы не комфорттық құрлысы
1391 п.с. Мироненконың айтуынша рекреациялық ресурстардың компонент ретінде анықтауы
ІІ БӨЛІМ. Оңтүстік Қазақстан облысНЫҢ туризмнің дамуының жалпы мінездемесі
2.1. Табиғи туристік рекреациялық ресурстар.
Еліміздің табиғи-рекреациялық ресурстары өзінің жан-жақтылығымен ерекшеленеді. Солтүстіктен Оңтүстікке қарай
Табиғат зонасының осындай таулы аймақтарында таулы жермен жаяу жүру,
Елімізде тропиктік және экваторлық климаттық белдеуден басқа белдеулердің барлығы
Сауықтыру туризмнің ресурстары қолайлы ландшафтық-климаттық жағдайлармен, жайлы кезеңнің ұзақтығымен,
Қолайлы кезеңнің ыстық (комфорт), салқын (субкомфорт) және суық (дискомфорт)
Республикамыздың территроиясында жыл бойына күн сәулесінің түсу ұзақтығы да
Арал теңізінің оңтүстік жағалауында, Балхаш көлінің маңында және еліміздің
Суға түсу-жағажайлық, су-спорты мен қыдырыстық туризм түрлерін дамытуға өзен-көлдердің
Тау өзендері су ағысының жылдам болуы және температурасының төмендегіден
Республикамыздың көлемінде ірі-ірі теңіз, көлдерді Каспий, Арал теңіздері мен
Минералды сулар гидрогологиялық ресурстардың ішіндегі емдік қасиеті жөнінен жоғары
Ерекше қозғалатын территорияға жататын Солтүстік Қазақстан мен Шығыс және
Қазақ халқының құс салып, құмай тазымен аң аулау түрлерін,
Орманды дала және таулы аймақтар жануарлар әлеміне өте бай.
Туристік қызметке құнды табиғи-рекреациялық ресуртарды тартуда кәсіпкерлерден қоршаған ортаны
Мемлекеттің табиғи-қорықтық қорындағы ерекше қорғалатын аймақтардағы туристік қызметтің құқықтық,
Туристік бизнеспен айналысатын кәсіпкерлер өздерінің табиғи-рекреациялық ресурстарды пайдалана отырып
мемлекеттік табиғат саябақтары:
мемлекеттік табиғат ескерткіштері:
мемлекеттік қорықтық аймақтар:
мемлекеттік табиғат қорықтары:
мемлекеттік зоологиялық парктер:
мемлекеттік ботаникалық баулар:
мемлекеттік дендрологиялық парктер:
ерекше қорғалатын табиғат аймақтарындағы ормандар:
мемлекеттік ерекше маңызы
халықаралық маңызы бар сулы-батпақты орындар:
экологиялық, ғылыми, мәдени және
маңызы бар жер асты байлығы бар алқаптар:
Қазақстан Республикасының "Ерекше қорғалатын табиғат аймақтары" туралы Заңында ЕҚТА-ның
зоологиялық,-сирек кездесетін және бүгіндері күшті жойылып кету қаупі
ботаникалық,-сирек кездесетін және бүгіндері жойылып кету қаупі бар өсімдік
және өте сирек кездесетін түрлері.
Ормандық,-ЕҚТА-дағы ормандар, орманшаруашылығын
Дендрологиялық,-ғылыми, мәдени-тарихи мәні
Гидрологиялық,-ерекше мемлекеттік немесе ғылыми маңызы бар су қоймалары мен
Геологиялық, -
Топырақтық, -кәдімгі, әртүрлі топырақтық аймақтарда өте сирек кездесетін топырақ
Ландшафтық,-кәдімгі және өте сирек кездесетін ландшафтар: әлі
ЕҚТА статусына ие әрбір табиғат кешенінің 18 бапқа сәйкес
ЕҚТА-да орналасқан
ЕҚТА пайдалану түрлері.
ЕҚТА паспортының бұл пункттері туристік фирмалар мен ұйымдардың туризмнің
ЕҚТА арналған осы Заңның 22 бабына сәйкес ерекше қорғаудың
Ерекше қорғалатын табиғат аймақтарындағы шаруашылықтық қызметті реттеу тәртібі осы
Ерекше қорғалатын аймақтарда азаматтардың, туристердің болуы сол аймақты қорғау
Ерекше қорғауды қамтамасыз ету үшін осы аймақтарда мемлекеттік табиғи-қорықтық
Туристік қызметті ұйымдастыру мен оның мақсатының тапқырлығына байланысты ЕҚТА
Туризм саласына қатысты ғылыми зерттеулер мен оның инфрақұрылымын дамыту
Қарастырып отырған Заңның 30-шы бабында ЕҚТА - ны мәдени-ағарту
тарихи мәдени мұра ретінде объектіні, табиғаттың өсімдтер мен жануарлардың
табиғат қорғау мекемелерінің қызметімен таныстыру мақсатында.
Жоғарыда аталынған мақсаттар ұлттық туризмнің атқараттын базасын дамытуға және
Ерекше қорғалатын табиғат аймақтарын оқулық мақсатта қолданылуы 31 бапта
оқулық экскурсияның өндірістік практика базасы ретінде:
ғылыми мамандар дайындауға,
Бұл мақсаттар оқу-танымдық, оқу-ағарту туризмін, ғылыми туризмді және туризм
32 бапта ЕҚТА туристерді табиғаттық және тарихи-мәдени көрікті орындарымен
Ерекше қорғалатын табиғат аймақтарындағы туристік рекреациялық қызмет сол жерлердегі
Ерекше қорғалатын табиғат аймақтарын шектеулі шаруашылықтың мақсаттарға пайдалану жөнінде
ЕҚТА мемлекеттік қорықтық қордың объектілерін шектеулі шаруашылықтық мақсаттарда пайдалану
Табиғи-рекреациялық ресурстардың қолдану сипатына орай, оның мақсаты мен қорғау
Мемлекеттік табиғи-қорықтық қорларды пайдалануда және ерекше қорғалатын табиғат аймақтарында
1. Ерекше қорғалатын табиғат аймақтарының жоғарғы категориясына жататын
үйлер мен ғимараттар салуға, жалпы халық пайдаланатын жолдар салуға,
жер үсті немесе
орманды сауықтыру мақсатында
арнайы рұқсатсыз коллекция жинауға табиғи ортадағы жануарлар мен өсімдіктерді
арнайы берілген рұқсатсыз
Бұл тыйымдық сипаттағы жайға түсініктеме берер болсақ, ЕҚТА-ның
"Мемлекеттік табиғат қорықтарын
туристік мақсаттарда пайдаланудың ерекшеліктері" деп аталатын
бапта төмендегі жайларға рұқсат беріледі делінген.
қорықтағы тәртіпті сақтай отырып, арнайы белгіленген орындарда мәдени-ағарту,
арнайы жабдықталған туристік
2. Республикалық дәрежедегі маңызы бар, табиғат қорғау статусына ие
қорықтық тәртіп қызметі іске асырылатын аумақта мемлекеттік табиғат қорықтары
Туристік және рекреациялық қызметті реттеуші аймақтарда, табиғатты пайдаланудың туризм
Туристер мен келушілерге қызмет көрсететін аймақтарда ЕҚТА туристік және
Шектеулі және дәстүрлі шаруашылық қызметімен байланысатын аймақтарда мемлекеттік қорықтың
тарау 33 бабына және VІІІ тараудың
Жергілікті маңызы бар ЕҚТА функциясын атқаратын Мемлекеттік ұлттық
тәртіпке сай қолданылады, сонымен қатар ол жергілікті атқарушы органдардың
қабылдаған шешімдерін басшылыққа ала алады.
Қорықтық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аймаққа жататын Мемлекеттік
Қорықтық маңызы бар ЕҚТА -тарға арналып бекітілген табиғат ескерткіштерін
Қорғаудың дифференциальды
жайлы" Заңының 28-30 баптарына сәйкес, сондай-ақ қорықтық
Шаруашылықтық қызметтің реттелетін
Табиғат қорғау, ғылыми-зерттеу
туристік қызметті ұйымдастыруға болады. Ал экспозициялық және қоғамдық аймақтар
Табиғат қорғау, ғылыми-зерттеу
Табиғат қорғау мекемесі, статусы бар, қорғаудың дифференциальды
тәртібіне негізделген ерекше қорғалатын табиғат аймағына жататын мемлекеттік дендрологиялық
10. Арнайы мақсатта өсірілетін,
Ерекше мемлекеттік маңызы бар немесе ғылыми жағынан құнды, немес
Мемлекеттік табиғи қорықтардың қарамағында орналасқан немесе халықаралық маңыздылығы жеке
Экологиялық ғылыми, мәдени және басқа ерекше құндылықтарға ие ерекше
геологиялық объектілер-табиғи және жасанды жер қыртыстары, тектоникалық
геоморфологиялық объектілер-жер
гидрогеологиялық объектілер-сауықтыру және
тарихи, археологиялық,- этнографиялық мәні бар жарға салынған сурет, петроглифтер
ерекшеліктері әрбір ЕҚТА
айқындалады. (XІX тарау, 69-70 баптар).
Халықаралық туризм
индустриясын дамытуға шетелдік инвестролар тарту Қазақстан Республикасындағы ерекше
пайдалану Қазақстан Республикасының
территориялар жайындағы " Заңының "Ерекше қорғалатын табиғат
аймақтарындағы халықаралық ынтымақтастық" деп аталатын XXXV (35)
таруының 87-88 баптарына сай жүргізіледі.
ЕҚТА өзінің тартымды табиғи рекреациялық ресурстарымен, туризмнің әртүрлі түрлерін
Табиғи комплекстің саласы -ресурстардың туризмнің нақты түрлеріне және демалысқа
Табиғи ресурстардың сыйымдылығы, дарынды жіберу біркелкісіз туристік ағымдар және
Антрактивтік ( француз тілінен аnгасіо -табиғи) ресурстарды өзіне тарту
Табиғи ресурстардың мақсаттылығы - бұл әлеуметтік экономикалық бүгінгі мүмкіншіліктің
Табиғи ресурстардың беріктігі - белгіленген туристік зоналар және экологиялық
Комплекстік туризм және демалыстық ресурстардағы әртүрлі болжамдағы ресурстарды пайдалануды
Табиғи ресурстар алдыңға айтылғандай туристік қызмет ету өндірістік мақсаттан
Туристік рекреациялық ресурстар тарихи дәрежелік болғандықтан, олардың дамуы құрылуымен
2.2. Тарихи - мәдени туристік-рекреациялық ресурстар.
Тарихи - мәдени объектілер мен комплекстер алғашында туристік қызметті
Тарихи - мәдени және этнографиялық объектілерге деген туристік сұраныс,
Туристік рынокқа ықпалды мәдениет пен туризмге қатысты саладағы мемлекет
Қазақстан жеріндегі көшпенділік пен отырықшылық өркениетінің геосаяси, география және
Қазақстан Республикасының "Тарихи-мәдени мұраларды қорғау мен пайдалану жайлы" Заңының
Республикамыздың Заңдарындағы терминологиялық құқықтық жайлар рекреациялық ресурстар төңірегіндегі терминдерді
1. қозғалмайтын, оның ішінде:
жекелеген, - архитектура, монументальдық өнер туындылары мен
объектілері, археологиялық сипаттағы элементтер мен құрылымдар.
Көне жазулық материалдар, ғылыми және техникалық туындылар,
тарихи және мемориальдық мәні
объектілер:
кешенді объектілер-қала кұрылысы өнерінің туындылары (архитектуралық ансамбльдер мен кешендер,
2. қозғалатын, оның ішінде
жекелеген объектілер-археологиялық мұралар, көне заман заттары, бөлшектелініп кеткен қозғалмайтын
кешенді объектілер,-жекелеген объектілердің элементтерінің тарихи негізінде қалыптасқан кешендер, қорлар
материалдық емес тарихи айғақтар:
адамзаттық қауымдастағы дәстүрлі-тарихи, мәдени, діни, тұрмыстық, шаруашылықтық:
жергілікті сөйлеу ерекшеліктері (диалектілер) мен аз халықтардың тілі, тарихи
Қазақстандық "туризм" жүйесінің англосансондық туризм моделінен айырмашылығы, оның территориясы
Халықаралық маңызы бар тарихи-мәдени мұралардың туристік-рекреациялық ресурстарына Жібек жолы
Ұлы Жібек жолы мен оның тармақтарындағы орналасқан тарих, археология,
"Көшпелі" - діни-этнографиялық мәдениет ескерткіштеріне: көшпенділік өркениетінің этномәдени ортасындағы
археологиялық ескерткіштер. Археологиялық ескерткіштер
"Көшпенді" - діни этнографиялық мәдениет археологиясының ескерткіштеріне: діни ғимараттарды
Олардың ішіндегі ең танымалдары Аңырақай шатқалындағы қола дәуірінің мұрасы
этнография ескерткіштері көшпенділік пен жартылай көшпенділік
өркениеттің, этно-мәдени процестердің
көрсетеді.
Олардың ішінен:
көшпенділердің тұрмыстық-қорғаныстық мақсаттағы тұрғын жай,
жылжымалы кұрылыстары мен
шаруашылық түрінің көптігін,
көшпенділер тұрмысындағы жасаулар мен үй
халықтық қолөнер, көркем-қолданбалы
той-мерекелік және жерлеу рәсімдерін, көшпенділік өмір салттары, дәстүрлер
Әскери рәсімдер мен ежелгі ұранды және т.б. ерекше атап
Қазақстанның тарихында отырықшылық-жер өңдеушілік негіздегі "қалалық" өркениеттің архитектуралық- өндірістік
Отырықшылдық-жер өңдеушілік қалалық мәдениеттің туристік-рекреациялық ресурстарына жататын ескерткіштерін топтастыруға
Тарихи ескерткіштер Қазақстан халқының өмірінде ерекше орын алатын тарихи
Археологиялық ескерткіштер-ескі қаланың орны, ішін-ара аталған ежелгі қосындар және
архитектуралық ескерткіштер, - қалалар мен қоныстардан қалалық отырықшылық мәдениет,
еліміздің территориясында бүгіндері мекендейтін түркі тілдес халықтардың тарихи шоғырлану
Туристік мақсаттағы маңызды объектілердің негізгілеріне: Іле, Шу, Талас аңғарлары
Отырықшылық-жер өндеушілік-"қалалық" өркениет мәдениетіне төмендегі этнографиялық ескерткіштерді жатқызуға болады:
Еңбек құралдары мен оның нәтижелерін: Киім, әшекей, қару-жарақтарды:
Халықтық қолөнер,
Жалпы ономастикалық өзі де (грек-ат беру өнері) оның экономика
Туризмнің әлеуметтік-мәдени ресурстарына шартты және әлеуметтік-мәдени сервистің барлық объектілерінің
Бұл шешімге тиісті міндетте инфрақұрылымның дамуының, оның ішіндегі туризмнің
халықаралық көлікті( сауда байланысын, сондай-ақ Трансазия
магистралі бойынша транзисттік
тасымалын) ағының қамтамасыз
бағыттарын қайта жабдықтау модернизациялау:
халықаралық тасымалдарды
жолдарын дамыту, жылдам жүруге лайықталған жол бөліктерін салу
мен ондағы көрсетілген сервистік қызметті халықаралық деңгейге
жеткізу:
әуежайларды қайта жабдықтау жұмыстарын жүргізу, ондағы қызмет
көрсету мен сервистік
сәйкестендіру:
Ақтау айлағын қайта жабдықтау,"теңіз-өзен" типтегі кемелермен толықтыру үшін флотқа
ақпараттық технологияны дамыту, телекоммуникациялық қызмет көрсетудің тиімді жүйесін жасау.
Туристік өнімді өндірудің тұйықталған циклын қамтамасыз ету үшін туристік
Әлеуметтік-мәдени сервис пен оның объектілері курсын топтастыру-күрделі жұмыс, бірақ
Әлеуметтік-мәдени сервис объектілерін жай ғана тізіп шығу туристік қызмет
Туризмнің әлеуметтік сұранымы мен мақсатына сай қонақ күтуге қатысты
Жол бойы коммуникациясын қамтитын тасымалдау құралдары: авторесурстерге сервистік қызмет
орналастыру құралдары: қонақүйлер, отельдер, мотельдер, флотелдер, пансионаттар, қонақ күтетін
тамақтну құралдары мен оның объектілері, ресторандар, кафелер, барлар, асханалар,
жаңадан салынған және қайта өңделген объекгілер мен туристік-этнографиялық орталықтар:
туристік объектілерді азық-түлікпен қамтамасыз етуге, қосымша және ілеспелі қызмет
Туризм индустриясы мен инфрақұрылымын дамыту мақсатында, туристерге қызмет көрсету
"Ұлы Жібек жолының тарихи орталықтарын кайта өркендету, түркі тілдес
адамдар өмір сүретін ортаны, оның аймақтық,
Сәулет қала құрылысы
құрылысы қызметінің негізгі бағыттарын осы Заңның 2 бабына сай
Туризмді дамыту мақсатында жұмыс істеп тұрған аймақтар мен территорияларды
ҚР "Тарихи мәдени мұраларды, қала құрылысы, сәулет және монументальдық
саноториялық-курорттық және басқа рекреациялық територияларды жоспарлы түрде ұйымдастыру.
Объектілер мен кешендерді жоспарлау, құрылысын салу, қайта қалпына келтіру,
Сәулет және қала құрылысы құралдары арқылы адамның өмір сүру
Қазақстан Республикасындағы сәулет пен қала құрылысы жайындағы" Заңның 3
тұтастай қала құрылысының жүйелі ретінде Қазақстан Республикасы территориясы:
аймақтық-өндірістік, қала салуға
Ғимараттар, сәулеттік ансамбльдер, саябақтар қозғалмайтын тарихи-мәдени ескерткіштер коммуникациясының инжененрлік
Қазақстан Республикасының "туризм" жүйесін дамытудың
қатысты жан-жақты ойластырылған шешімдерді қажет етеді. Казақстан Республиксының
берілгендекрі тарихи мәдени мұра. Қазақстан Республика заңдарының 3-ші
табиғи объектілер жатады. Олар сирек кездесетін геологиялық, физиографиялық білімдер,
Компонентті объектілер-қала тұрғызу өнерінің туындылары тарихи қалалар, квартал, көшелер
Қозғалмалы соның ішінде: Бірыңғай объектілер, Археологиялық этнологиялық ескерткіш материалдары
Комплекстік обектілер - тарихи комплекстер қосылған коллекциялық қорлар көрсетілген
Материальдық емес-тарихи куәлік дәстүр адамзат қоғамдастығы-тарихи мәдени діндар, шаруашылық
Жергілікті говорлар және тілдер аз санды халық, тарихи топонимдер.
2-ші топқа тарихи ескерткіштер археологиялық ғимарат әскери істер болған
Жер қоймалар екі негізгі түрге бөлінеді-мазардың құрылыстары және бұндайсыз.
Көшпенді археологиялық ескерткішке жататындар этнографиялық табыну мәдени және аруақты
Бірегей мариундық шатылыстыратын этномәдени процестік көшпенділер және жартылай көшпенділер
Көшпенділердің тұрмыстық қонысын және құрлысын сақтайтын, мекенжай, қозғалмалы тұрмыстық
тұрмыстық құралдар және
көшпенділердің үй жайын, олардың құрлысының формасы, мәдени тұрмыстық жиһаздар,
Халықтық заттар кәсібі, көркем-қолданбалы ұйымы және ауыз екі ұйымы
Балауыздың салты, ежелгі гимдер т.б. архитектуралық кеңістік және этномәдениетін
Археологиялық ескерткіштерге-қалашықтар жартылай сақталынған ескі қоныстар және қамалдардың кейбір
Ең маңызды туристік қызықтыру объектілерге калалық мәдениетті өркендету жүйесін
Мысалығы: "Насабнаме" -Қазақстанның ежелгі рулардың атасы. Адамның руын анықтауда
2.3 Оңтүстік Қазақстан облыс рекреация ресурстарын туристік іс-әрекеттерде
Оңтүстік Қазақстан өлкесі көне қалалардың, зиратханалардың, басқа да ертедегі
Оңтүстік Қазақстан орта Азияның нақ ортасына орналасқан, сол себебі
Оңтүстік Қазақстанда мекендеген адамдардың ұрпақтарына қалдырған материалдық байлықтары аз
Оңтүстік Қазақстандықтар ата мекенін сақтап, өз еңбектеріне оның байлығын,
Республикадағы 10 қорықтың екеуі осы өлкеге орналасса, мұның өзі
Қорық-епікімнің қолы тимеген әу бастағы табиғат аралы ғана емес.
Ақсу-Жабағылы-ЮНЕСКО биосфералық қорығының статусына ие болған Қазақстан мен Орта
-Шайқурай шипалық өсімдіктер, ол тоқсан тоғыз түрлі ауруға ем,
Жабағылыда неше түрлі шөптер, зығыр, жалбыз, көлбақа, Тян-Шань шиесі,
Аңдары қызыл кітапқа енген құрып бара жаткан Тянь-Шаньның қоңыр
Оңтүстік Қазақстан өлкесі ауа-райының қолайлығымен, байлығымен, қалалардың әсемдігімен, табиғатының
Қызылорда облысында Арал теңізіндегі орналасқан тағы бір қорық-Барсакелмес деп
Арал маңы-күні күйдіріп тұрған құмдық аймақ. Көктемде жайқала шығатын
Арал жағалауының тұз қоры кәсіпшіл адамдардың назарын аударады. Барсакелмес
Арал тағдыры-ел тағдырына айналды. Өйткені су бассейні тарылып, бұрынғы
Оңтүстік Қазақстан өткені шежіреге толы өлкенің күллі тарихын байлығын
Бай елді мекен Мирки - бүгінгі Мерке. Мава мен
Жібек жолының басты кереметі екі құрлық арқылы Тынық мұхиттан
Оңтүстік Қазақстан деп аталатын өлкенің тарихы шынында да бай.
Соның бірі Ащысай мен Дермене бұтағы. Дермене жусан өсетін
Түркістанда 14 ғасырдың аяғы-15 ғасырдың басында тұрғызылған және осы
Оңтүстік Қазақстанның ежелгі қалалары Сығанақ, Аркун, Отырар, Сайрам ескі
Бүгінгі таңда Ахмет Яссауи мұралары өз ұрпақтарына қайта қауышуда.
Қожа Ахмет Иассауидің бүгінгі ұрпаққа жеткен шығармасы "Даналық жайындағы
Қожа Ахмет Иассаудің көзі тірі кезінде ақ бүкіл Түркістан
Ахмет Иассауи өз шығармасын түркі тілінде жазған тұңғыш ақын.
Көп жылдар бойы Санкт-Петербургте жатқан тайқазанның Түркістанға оралуы да
Ұлы Жібек жолы бойындағы қалалардың бірі - Тараз. Онда
Айша бибі күмбезі әшекейлі, қабырғасының ішкі беті кірпіштен, сыртқы
Оңтүстік Қазақстандықтар ата мекенді ыждаһаттылықпен сақтап, өз еңбектерімен оның
Жерді, оның қойнауын, су ресурстарын, өсімдік және жануарлар дүниесін
Табиғатты бүлдірмей сақтап, келешек ұрпаққа тоздырмай, байлығын ортайтпай
ІІІ. БӨЛІМ ҚАЗАҚСТАНДА ТУРИЗМДІ ДАМЫТУДЫҢ
ЖОЛДАРЫ
3.1 Туризмді дамыту саясатының мақсаттары мен қағидаттары
Туризмді дамытудың мақсаты:
Сапасы, халықаралық туристік рынок жағдайында өндіруге, сатуға және бәсекелестікке
Республиканың туристік әлеуетін арттыру;
Тарихи-мәдени және табиғи-рекреакциялық ресурстарды сақтау және ұтымды пайдалану;
Халықтың барлық жіктерінің туристік ресурстарға қол жеткізуін қамтамасыз
Тұрғындардың жұмыспен қамтылуын ынталандыру;
Мемлекеттік және жеке құрылымдардың туризм саласындағы өзара бірлескен
Шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту болып табылады.
Республикада саланы дамыту мынадай қағидаттардың негізінде жүзеге асырылады;
Әрбір адамның демалу және бос уақытын өткізуге деген құқығын
Халықтар мен мемлекеттер арасындағы өзара түсініктік пен ынтымақтастықтың
әділеттілік пен егемендік, саяси, экономикалық және әлеуметтік жүйесіне қарамастан,
қоршаған ортаға және мәдени игіліктерге ұқыпты қарау;
әлеуметтік тепе-теңдік пен даму, жеке адам мен қоғамның игілігін
туризмді тұрақты дамыту;
Алға қойылған мақсаттарды іске асыру үшін мынадай міндеттерді шешу
Туризм саласындағы мемлекеттік саясатты жандандыру;
Туристік қызметті реттеу жүйесін жетілдіру;
Туризм индустриясының құқықтық, ұйымдастырушылық және экономикалық негіздерін одан
Туристік рынокты демпингке қарсы және мемлекеттік қолдаудың басқа да
Туристердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
Тартымды туристік объект ретінде Қазақстанның беделін қалыптастыру;
Ақпараттық қамтамасыз ету жүйесін жетілдіру;
Туризм саласындағы ғылыми зерттеулерді тереңдету;
Туризм саласындағы қызмет көрсетудің статистикалық есебінің әдіснамасын халықаралық стандартқа
Туристік объектілерді қайта жаңғырту мен салу үшін отандық және
Туристік қызметті стандарттау, сертификаттау мен лицензиялау негізінде туристерге қызмет
Туризм саласындағы кадрларды даярлау мен олардың біліктілігін арттыру жүйесін
Туризм саласындағы халықаралық ынтымақтастықты дамыту;
қоршаған ортаны қорғау жөніндегі шараларды қамтамасыз ету, теріс әлеуметтік
туризм саласындағы келеңсіз үрдістерден арылу.
3.2 Туризмді дамытудың негізгі бағыттары
Мақсаттар мен міндеттерге сәйкес туристік саланы дамытудың мынадай
Туристік қызметті мемлекеттік реттеу
Туризмдегі мемлекеттік реттеу жүйесін жетілдіру туристік қызметті жүзеге
Туризмді кешенді дамытудың табысты іске асырылуын қамтамасыз ету
Қазіргі уақытта, саланы мемлекеттік реттеу мынадай шараларды жүзеге
республикалық және аймақтық деңгейлерде туризмді дамыту саясаты мен
туристік индустрия саласындағы қарым-қатынасты ретке келтіру мен
сапалы туристік өнімнің ажырамас бөлігі ретінде туристерді қорғауды және
статистиканы және зерттеу қызметін жетілдіру;
білім және оқу стандарттарын қоса алғанда, туризмге арналған
туризм саласында мүдделі министрліктер мен ведомстволар, сондай-ақ мемлекеттік
туризмді дамытудың нақты аудандарында жерді пайдалануды және құрылыс
тарифтерді, туристік ұйымдардың, тасымалдаушылардың қызметін лицензиялауды, туристік объектілердің сапасын
ел беделін қалыптастыру, қазақстандық туристік өнімнің маркетингі және жылжытылуын
халық арасында туризм құндылықтарын және қоршаған ортаны қорғауды
халықтың түрлі әлеуметтік -демократиялық санаттары мен
визалық және кедендік рәсімдерді барынша оңайлату;
мемлекеттің туристік көрнекті орындарын құру және қорғау;
туризм инфрақұрылымының аса маңызды базалық компоненттерін жасау.
Туризм инфрақұрылымын дамыту
Республикада жүзеге асырылып жатқан әлеуметтік-экономикалық өмірді реформалау туризмді және
Ұлттық туристік өнім ерекшелігін ескеріп, тұрақты туристер ағынын қатамасыз
жалпы пайдалану және туристік мұқтажды қанағаттандыру үшін жол-көлік инфрақұрылымын
ілеспе инфрақұрылымды: қолданыстағы және ықтимал туристік аймақтардағы сумен, электрмен
туристік кешендерді, этнографиялық мұражайларды және демалыс аймақтарын құру,
жыл бойы пайдаланылуын ескере отырып, туристік объектілер
Маркетинг стратегиясын әзірлеу
Ұлттық туристік өнім және оны дамытудың әлеуетіне сәйкес маркетинг
Маркетинг стратегиясын іске асыру мақсатында мемлекет мынадай міндеттер
Сапалы туристік қызмет көрсетуді ұсынатын туристік орталық ретінде
Қазақстанды ерекшелейтін сипаттамаларға және артықшылықтарға негізделген маркетингтік
қосымша мүмкіндіктер бере отырып, төлем қабілеті жоғары деңгейдегі
жеке сектордың маркетингтік жұмысына қолдау көрсету;
Германия, АҚШ, Ұлыбритания, Франция, Ресей, Қытай, Жапония және т.б.
рыноктың жаңа сегменттерін айқындауға бағытталған зерттеулер жүргізу;
ел аумағында орналасқан көрнекті туристік орындар мен объектілердің
ғылыми негізделген өткізу әлеуетін ескере отырып, республика
жыл ішінде туристік инфрақұрылымның бірқалыпты жүктемесін қамтамасыз
ұлттық туристік өнімді жылжыудың жаңа ақпараттық технологияларын пайдалану;
туризмді дамытудың тұрақты сипатын насихаттау қажет.
Қазақстанның туристік бейнесін қалыптастыру
Жерлері Ұлы Жібек жолының учаскесінде сан алуан тарихи оқиғалардың
Қазақстанның тартымы туристік беделін құру тиісті кең ауқымды
Беделді көтерудің негізгі іс-шаралары Қазақстанның туристік фирмалары
Туризмдегі халықаралық ынтымақтастық ЮНЕСКО және ДТҰ-ның ҰЛ Жібек
Елдің туристік беделін қалыптастыруда республика аймақтарында және шет
Шетелде Қазақстан туралы сапасы жоғары полиграфиялық және аудио-бейне жарнама
Туристік ағынды жөнелтуші елдердің туристік агенттіктері бұқаралық ақпарат
Қолайлы туристік беделді құруға Қазақстанда халықаралық дәрежеде әртүрлі мәдени,
Қазақстанның туристік беделін қалыптастыруда есепке алудың компьютерлендірген
Сондай-ақ қонақжай республика беделін жасауға туристер жиі болатын
Елде халықаралық туризмді одан әрі дамытуды ынталандыру мемлекеттің
Туристердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету
Қауіпсіздік туризмді дамытуға, ең алдымен келушілер ағынын көбейтуге
Туристің қауіпсіздігі мемлекет саясатына, турфирмалар қабылдайтын шараларға, сондай-ақ
Тұтынушыға туристік сапар барысында қорғау мен қауіпсіздікті қамтамасыз
Мемлекеттік органдар, туристік ұйымдар мен халықаралық ұйымдар саяхатшылардың
Кадрларды даярлау мен ғылыми қамтамасыз ету
Қызмет көрсетумен байланысты және табыстылығы едәуір дәрежеде
Қазақстандағы тиімді туристік салаға сәйкес кадрлар әлеуетін қалыптастыру үшін:
жаңа буындағы “Туризм” мамандығы бойынша жоғары кәсіптік білімнің
туристік кадрларды даярлауды жүзеге асыратын жоғары оқу
мамандарды оқытуда олардың отандық туристік ресурстарды игеруіне, оларды пайдалану
орта арнаулы оқу орындарында бірінші деңгейдегі туристік қызметшілерді
жалпы білім беретін оқу орындарында туристік сыныптар, секциялар мен
бұдан бұрын таратылған балалар мен жасөспірімдер туризмнің республикалық және
Ұлы Жібек жолының (1700 км) қазақстандық учаскесіндегі туристік-рекреациялық қорларды
Қазіргі заманғы туризм индустриясын құру саланы дамыту проблемаларын,
саланы дамытудың ғылыми қамтамасыз ету жүйесін құрмайынша мүмкін
Әлі күнге дейін ұлттық экономика теориясында туризм халық шаруашылығының
Ең алдымен, Қазақстан Республикасының рекреакциялық ресурстарын түгендеу және
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі Жоғары аттестациялық
ЖАҚ-тың номенклатурасындағы және Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің
Осы Тұжырымдама Қазақстан Республикасында туризмді дамытудың негізгі мақсаттарын,
3.3 Қазақтанда туризм дамуының кейбір мәселелері
Қазақстанның дербес елдер қатарына қосылып, көк байрағымызды желбіреткеніне жеті
Қазақстанда туризм индустриясының өркендеуі шетел валютасының ағылуына,
Еліміздегі туризмнің қазіргі халі мәз емес. Ескірген материалдық-техникалық
Еліміздегі туризмнің қазіргі халі мәз емес. Ескірген материалдық техникалық
Тәуелсіз Қазақстанда көптеген туристік фирмалардың жұмысы кең етек
Жалпы туристік ағынның 69,2 %-і шығу туризмі де, 11
Сатылған жолдамалар құны шығатын туристерге шаққанда 95 %-
Ал Қазақстан экономикасында туризм әлі сауда балансының теріс сальдосын
Дүниежүзілік туристік ұйымның (ДТҰ) анықтауынша, елдер ең алдымен
Қазақстанның табиғат ерекшеліктері кез келген туристі бей-жай қалдырмайтынына
- республикадағы бүкіл туризм инфрақұрылымын жүйеге
туризм объектілеріне көлік пен коммуникация байланысының қолайлылығын жақсарту;
қонақ үйлер, кемпингтер, мотельдерді салу кезінде маусымдық ерекшеліктеріне көңіл
туризмдегі жарнама мен үгіт-насихат жұмысын озық технологиялық әдістерді пайдалана
шетелдік және отандық инвестицияларды туризм саласына тартудың көзін табу.
Қазақстанда дербес және тиімді телекоммуникациялар жүйесін құру қажеттігі туып
Қазақстанда дербес және тиімді телекоммуникациялар жүйесін құру қажеттігі туып
Туризмде көлік байланысының рөлі орасан зор. Темір жол, автомобиль
Қазақстанның туристерді жеткізіп елдерден қашық орналасуы әуе көлігін өркендетіп,
Қазақстан Республикасының көлік жүйесінде темір жол ең арзан қызмет
Туристік байланыс жүргізу барысында автомобиль магистральдары дүниежүзілік деңгейге сай
Сыртқы экономикалық байланыстарымыздың өсуі нәтижесінде туризмнің қалыптасуы кезінде басымдық
Аталған көлік жүйесімен қатар, туристік инфрақұрылымның ішіне орналастыру мен
ҚОРЫТЫНДЫ
Елімізде туризм енді ғана дамып келе жатқан сала.
Республикамыздың Президенті Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына арналған: "Казақстан-2030" жолдауында
Мен дипломдық жұмысымда Оңтүстік Қазақстан Облысы туристік-рекреациялық ресурстарын көрсете
Оңтүстік Қазақстан аймағының табиғи рекреациялық ресурстары және тарихи мұра
Табиғи ресурстар мен тарихи ескерткіштер туристік қызмет етуде өндірістік
Дипломдық жұмыстың негізгі идеясы-Оңтүстік Қазақстан аймағының табиғи, тарихи
-Республикада тарихи және табиғи мұра тізімін,қартасын жасау;
-Облыстық туризмді дамыту бағдарламаларына өзгерістер енгізе отырыап
-Туристік турлар мен маршруттарды жарнамалау жолдарын жетілдіру;
-Диплом жұмысы материалдарын экскурсия барысында пайдалану мақсатында туристік фирмаларға
Қосымшалар
Оңтүстік Қазақстан облысында туризмді дамытудың 2003-2005 жылдарға арналған бағдарлама
(Туризмді дамыту жөніндегі нормативтік құжаттар Астана 2004ж. бойынша жасалған)
к/с Іс-шаралар Аяқтау нысаны Орындалуына
жауаптылар Орындау мерзімі Көзделетіншығын
1 2 3 4 5 6 7
1. Туристік қызметті мемлекеттік реттеу және қолдау
1 Туристерге медициналық қызмет көрсету және медициналық шұғыл жәрдем
2003ж.
талап етілмейді
2 ¥лы Жібек жолының тарихи орталықтарын қайта жақсарту,
3 Туризм
4 Экзотикалық туризм түрін
2 Туризм инфрақұрлымын дамыту
5 Жібек
6 Оңт. Қазақстан
Коммуналд-ық меншік департаменті
7 Арыс
Ордабасы ауданыны әкімдері Жыл сайын желтоқсан Жыл
8 Аңшылық, экологиялық және
9 Ішкі және сырттан келу
10 Шардара суқоймасы (Шардара) ауданы),
11 Каратау
12 Сайрам
13 Қазығүрт ауданындағы "Исмаил-ата" кесенесін реконструкциялауды аяқтау
объектілер тізбесіне енгізу
14 " Шымкенті" . қонақ үйін
15 "Саяхат" қонақ-үйін күрделі
қаласынын өкімі Желтоқсан 2005 ж. Жыл сайын Бөлінетін қаржы
16 Төлеби ауданының "Біркөлік" санаториясын
17 Шымкент қалашығы облыстық мұражайының сәулет-археолологиялық қорық
18 Шымкент - Алматы басты автотрассасынан туристік
19 Бәйдібек ауданындағы "Актас-Әулие" профилакторийін салу жэне
бюдже
Туристік өнімге маркетинг жүргізу және өткізу
20 Стамбул қаласындағы(Түркия) СМІТТ қатысу Есеп
2005ж. 1000,0
2000,0 Облыс. бюдже
21 Берлин қаласындағы (Германия)
2005ж. 1000,0
1200,0 облыс бюдж.
22 Мәскеу қаласындағы (Ресей Федерациясы) "Туризм
бюдж
23 Алматы қаласындағы
"Туризм
700,0 облыс бюдж
24 Ташкент Есеп беру Туризм және Қазан жыл 100,0
қаласындағы
спорт департаменті сайын
2003ж. 2004ж. 2005Ж. 400,0
500,0 бюдж
25 Мадридтік
26 Лондон қаласындағы (¥ л ыбр итания) Дүниежүзілік туристік
27 Туризм түрлсрі және Ұлы
бюдж
ҚОСЫМША
Туристік - рекреациялық мекемелер мен обьектілердің сандық
динамикасы
(Мамадияров М.Д. кестесі бойынша жасалған)
2003ж. (саны) 2004ж. (саны)
1. Туристік базалар 2 1
2. Демалыс үйлер 3 2
3. Курорт және курорттық қонақ үйлер 2 1
4. Кемпингтер 1 1
5. Қонақ үйлер 34 12
6. Демалыс базалары 16 11
7. Демалыс лагерлері 38 9
8. Санаториялар 3 1
9. Профилакториялар 5 1
10. Сауықтыру және емдеу санаториялары 5 5
11. Саяжай массивтері 14 14
12. Демалыс аймақтары 10 11
Барлығы 133 69
ӘДЕБИЕТТЕР
Веденин Ю. Динамика территориальных рекреационных систем. М.
Наука 1982
Гуляев В. Г.
пособие. М. 1996
Ердаулетов С. Р. Основы географии туризма.
Алматы Қайнар.1991.
Ердаулетов С. Р.
Ғылым.1992.
Ердаулетов С. Р. Казахстан туристский. Алматы.
Ердаулетов С. Р. Туризм индустрия- серезная. Казахстан: Экономика
и жизнь.1993.К 8 стр.61.
Квартальнов В. А.
практика М. 1993.
Ким А. Г. Рекреационная оценка территории и развития туристко-
рекреационного хозяйства в Казахстане. Алматы. Рауан. 1997.
О Государственной программе Республики Казахстан "Возрождение
исторических центр" Щелкового пути, сохраняя и приемственность
развития культурного
создание ифраструктуры туризма"
Республики Казахстан. 1998. N 6. Стр. 14-58
Пыхарев А. Н.,
Организационно-правовые основы туристской
Республике Казахстан.
Рекреационные ресурсы и методы их изучении. М. 1981 г.
Табиғи мәдени мұраны қорғау және пайдалану туралы Қазақстан
Республикасының заңы. Халық кеңесі 1992ж. 4 тамыз.
Қазақ Совет энциклопедиясы. Энциклопедиялық анықтама І том
және ІІ том. Алматы 1973,1980 жж.
К Сыздықов., С. Жолдасов "Ата қоныс" Шымкент.1992 ж.
Оңтүстік Қазақстан облысы 60 жылда(1932-1992)Шымкент қ.1992 ж.
Оңтүстік Қазақстан. Р. Насыров Қайнар.1990 ж.
Мелдебеков А. М.
хозяйств и объектов туризма в доль централъно-азиатского отрезма
Шелкового пути в условиях рыночной экономики.
Памятники культовой архитектуры. Шымкент 1985.
Ата мұра (сборник
Казахстанского областного
Шымкент 1995.
1992 ж. 2 шілдеде қабылданған "Тарихи мәдени мұраларды қорғау
және пайдалану" туралы Қазақстан Республикасының Заңы.
1997 ж. 15 шілдеде қабылданған
территориялар" туралы Қазақстан Республикасының Заңы.
Проблемы развития туризма
значимости Шелкового пути. Шымкент 1998 .
Орысша-қазақша сөздік. І-ІІ том. Алматы 1978.
Аксу-Джабағлы Алма-Ата "Қайнар" 1988 ж.
3