ЖОСПАР
КІРІСПЕ..............................................................................................................................3
1 КӘСІПКЕРЛІК ТАБЫСТЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ…………………......5
1.1 Кәсіпкерлік табысының мәні мен мазмұны ...............................................................5
1.2 Компания табысын құру мен бөлу негіздері
1.3 Кәсіпкерліктің қаржылық қызметімен байланысты табыстар................................10
2 КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТ ТАБЫСТЫЛЫҒЫНЫҢ КӨРСЕТКІШТЕРІН
ТАЛДАУ..........................................................................................................................11
2.1АҚ «Қазақстан қағазы» кәсіпорнының өндірістік-шаруашылық қызметінің сипаттамасы.......................................................................................................................11
2.2 АҚ «Қазақстан қағазы» кәсіпорнының табысын бөлуді 2011-2012
3 ТАБЫСТЫЛЫҚТЫ ӨСІРУДІҢ НЕГІЗДЕРІ.......................................................21
3.1 Табысты қалыптастыру мен пайдалануды жетілдіру жолдары..............................21
3.2 Қаржылық тәуекелдердің компания табысына әсері...............................................24
ҚОРЫТЫНДЫ ...............................................................................................................27
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ................................................................ 29
КІРІСПЕ
Курстық жұмыс тақырыбының өзектілігі нарық жағдайында кәсіпкерлік қызметтің
Бәсекелестік ортада кәсіпкерлік қызметтің қаржы менеджменті оның нарықтық
Кәсіпкерлік қызметтің өндіріске салынған активтерінің табыстылық деңгейі инвестициялық
Курстық жұмыстың мақсаты кәсіпкерлік қызмет табысын белсенді құру
кәсіпкерлік қызмет табысының экономикалық негіздерін қарастыру;
кәсіпкерлік қызмет табысының талдау және жоспарлау әдістемелерін қарастыру;
кәсіпкерлік қызметтегі табыстың артуын түрлі факторлардың және қаржылық
Зерттеу объектісі ретінде кәсіпкерлік қызметтің өндірістік, инвестициялық, қаржылық
Екінші тарау барысында кәсіпкерлік қызметтің жалпы қаржылық көсеткіштеріне
Үшінші тарауда қазіргі таңдағы кәсіпкерлік кәсіпкерлік қызметлардың табыстылығын
Курстық жұмыс барысында отандық және шет елдік танымал
1 КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТ ТАБЫСЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Кәсіпкерлік қызмет табысының мәні мен мазмұны
Экономикалық көзқарас бойынша табыс дегеніміз – бұл ақша
Кәсіпкерлік қызмет табыстары оларды алудың және қолданудың сипаттамасы
негізгі қызметтен алынған табыс;
өзге де табыстар.
Негізгі қызметтен алынған табыс өнімді өткізумен, қызметтер көрсетумен
Өзге табыстарға өткізілімнен тыс операциялардан, мүлікті сатудан түскен
Бухгалтерлік есеп теорияшылары табыс ұғымымен байланысты келесідей мәселелерді
Тауарлар жөнелтілді, өнімдер сатылды, қызметтер көрсетілді, жұмыстар орындалды,
Тауарлар жөнелтілді, өнімдер сатылды, қызметтер көрсетілді, жұмыстар орындалды,
Кәсіпкерлік қызмет өзінің табыс сомасына үлкен сомаға ірі
Жоғарыда аталған жағдайдың шегіне жеткен нұсқасы – бухгалтерлік
Кәсіпкерлік қызметтің мүлкі есепті кезеңде ұлғайғанымен, табыс жоқ.
Кәсіпкерлік қызмет нақты түрде шығын көруде, бірақ бухгалтерлік
Кәсіпкерлік қызметтің біртұтас тұлға ретіндегі құны мен оның
Табыспен байланысты барлық көзқарастарды зерттеудің нәтижесінде ғалымдар мынадай
Табыстың осындай екі түрлі тұжырымдамасы батыс елдерінде кеңінен
салықтарды есептеу үшін;
кредиторлар мен акционерлердің мүдделерін қорғау үшін;
тиімді инвестициялық саясатты жүзеге асыру үшін.
Табыстың бухгалтерлік тұжырымдамасы тек бірінші мақсатқа қол жеткізу
Табыстың түрлі ғылыми тұжырымдамаларын талдай отырып, «табыс» ұғымына
Бүкіләлемдік банктің бухгалтерлік есеп, қаржылық есеп беру және
Ықшамдалған түрде бұл ұғым 1995-жылдың 26-желтоқсанында Қазақстан Республикасы
Нарықтық экономикада кәсіпкерлік қызмет табысының ролі оның атқаратын
Біріншіден, табыс кәсіпкерлік қызмет қызметінің тиімділігін білдіретін көрсеткіш
Екіншіден, табыс ынталандырушы функция қызмет атқарады. Кәсіпкерлік кәсіпкерлік
Табыс – меншікті капитал өсімінің бірден-бір көзі. Нарықтық
Үшіншіден, табыс мемлекеттік бюджет қаражаттарының қалыптасу көзі болып
Сонымен, кәсіпкерлік қызметтің табысы – оның экономикалық және
1.2 Кәсіпкерлік қызмет табысын құру мен бөлу негіздері
Кәсіпкерлік қызмет табысының қалыптасуы және оның орналастырылуы (үлестірілуі,
Кәсіпкерлік қызметтің жалпы табысы оның ағымды кезеңдегі негізгі,
1-сурет. Кәсіпкерлік қызметтің жалпы табысының қалыптасуы [2, 15б]
Жалпы табыстың құрамында кәсіпкерлік қызметтің барлық қызмет түрлерінен
Екіншіден, жалпы табыстың құрамына тауарлық емес өнімдерді сатудан
Үшіншіден, жалпы табыстың құрамына негізгі қорларды және өзге
Сондай-ақ, жалпы табыс өткізілімнен тыс алынған табыстар мен
Кәсіпкерлік қызметтің қарамағында қалатын жалпы табысы әрі қарай
Табысты үлестірудің негізгі принциптері келесілер:
кәсіпкерлік қызметтің өндірістік-шаруашылық, қаржылық және инвестициялық қызметтерден алынған
мемлекет қазынасына түсетін табыстың бөлігі салықтар және алымдар
салықтардан кейін шаруашылық субъектінің қарамағында қалатын табыс мөлшері
шаруашылық субъектінің қарамағында қалатын табыс әуелі кәсіпкерлік қызметтің
Кәсіпкерлік қызмет қарамағында қалатын табыс (таза табыс) екі
Сондай-ақ, табыс тек өндіріс процессіне орналастырылып қана қоймай,
1.3 Кәсіпкерлік қызметтің қаржылық қызметімен байланысты табыстар
Кәсіпорын қызметінің сипаты мен бағытына қарай табыстар келесі
қарапайым қызметтен алынатын табыстар;
операциялық табыстар;
өнім өткізуден тыс табыстар;
төтенше табыстар.
Жекелеген табыстың қандай да бір табыс түріне жатқызу
кәсіпорын қызметінің ерекшелігіне сәйкестігі;
ұйымның шаруашылық қызметінің нәтижелерінің әсері бар деңгейін көрсетеді.
Қарапайым қызметтен алынатын табыс – бұл кәсіпорын қызметінің
Операциялық табыстарға жататындар уақытша берілген кәсіпорын активтерін пайдаланумен
Өнім өткізуден тыс табыстарға жататындар айыппұлдар, келісім шартты
Төтенше табыстарға жататындар төтенше жағдайдың салдарынан пайда болатын
Кәсіпорын табыстылығы абсолютті және салыстырмалы көрсеткіштермен сипатталады. Талдау
өндіріс және өнім өткізу шығындарының өзгеріс динамикасы;
сатудан түскен түсім;
жалпы және таза пайда;
рантабельділік деңгейі және оған әсер ететін факторлар немесе
өзіндік құн;
өнім өткізу көлемі;
ағымдық баға.[12]
2 КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТ ТАБЫСТЫЛЫҒЫНЫҢ КӨРСЕТКІШТЕРІН ТАЛДАУ
2.1 АҚ «Қазақстан қағазы» кәсіпорыны туралы
АҚ«Қазақстан қағазы» – Қазақстан және Орталық Азиядағы жетекші
Кесте 1 - АҚ«Қазақстан қағазы» кәсіпорнының даму
Жылдар Оқиғалар
2001 "Қазақстан Қағазы" АҚ құрылды.
2002 Бірінші қағаз жасау машинасының монтажы басталды.
Горфқаптама өнідірісіне арналған жабдық жеткізіліміне келісім-шартқа қол қойылды.
2003 "Қазақстан Қағазы" АҚ қағаз және картоннан қаптама
2004 Логистика және индустриялық коммерциялық жылжымайтын мүлікті дамыту
2005 "Қазақстан Қағазы" АҚ жергілікті облигациялар шығарды. Облигациялар
Картон өндірісі бойынша зауыттың құрылысы басталды.
Кәсіпкерлік қызмет жылжымайтын мүлік алаңында кәсіпті дамыту үшін
2006 Екінші қағаз жасау машинасы іске қосылды. Қағаз
2007 Топ Лондон биржасында 273.5 миллион АҚШ доллары
Топ қағаз кәсібін дамыту үшін Еуропа Даму және
Кесте 1-дің жалғасы
2008 Қағаз өндірісі зауыты ISO 14001:2004 және OHSAS
2009 Топ өз қаржылық міндеттемелері бойынша дефолтқа жол
Топ өз қаржылық міндеттемелерін қайта құрылымдау үдерісін бастатты.
2010 Қаржылық берешектің бір бөлігі қайта құрылымданды. Операциялық
2011 Несиегерлер және облигация иелерінің көпшілігімен келісімге қол
Кәсіпкерлік қызметтің облигациялары КАСЕ сауда тізіміне қайтарылды.
Автор құрастырушы
Өнімдері және қызметтері. "Қазақстан Қағазы" тобына ең
Кесте 2 - АҚ«Қазақстан қағазы» кәсіпкерлік қызметінің
Міндеті Біздің клиенттеріміз,әріптестеріміз, қызметкерлеріміз және акционерлеріміз үшін
Кесте 2-нің жалғасы
Ұстанымы Халықаралық және жергілікті бизнес әріптестер үшін
Стратегиясы:
-қағаз кәсібі сапасы ең жақсы және ең кең
-логистикалық кәсіп кеңейтілген географиялық қатысумен сапасы ең жақсы
-жер банкі топтың жер банкін жергілікті және халықаралық
Автор құрастырушы
АҚ«Қазақстан қағазы» кәсіпорнының айғақтары және сандар ын сипаттайтын
Инвесторлар үшін төмендегі диаграммалардың маңызы өте зор. Себебі
Сурет 2 - АҚ«Қазақстан қағазы» кәсіпорнының табысының өсу
Байқап отырғанымыздай кәсіпкерлік қызметтің табысы 2008 жылдан 2009
Ал сурет 3-те кәсіпкерлік қызметтің 2008-2011 жылдардағы жалпы
Сурет 3 - АҚ«Қазақстан қағазы» кәсіпкерлік қызметсының жалпы
2009 жылы АҚ«Қазақстан қағазы» кәсіпкерлік қызметсының жалпы табысы
2.2 АҚ «Қазақстан қағазы» кәсіпорнының табысын бөлуді 2011-2012
Нарықтық экономика жағдайында кәсіпкерлік қызметтің қаржылық-шаруашылық қызметінің негізгі
Табыстылықтың бірінші абсолютті көрсеткіші - өнімді (қызметтерді, жұмыстарды)
Кесте 3 - Өнімді өткізуден түскен табыс
№ Көрсеткіштер 2011жыл
доллар
1 Өткізілмей қалған дайын өнімнің нақты қалдығы 2345677
2 Тауарлы өнім шығару 16673249
3 Өткізілген өнімнің жыл соңындағы қалдығы 1587622
4 Өнімді өткізуден алынуы мүмкін табыс (1 +
5 Жоспар бойынша өнімді өткізуден алынатын табыс 16799567
6 Ауытқуы (4 – 5) 631737
Автор құрастырушы
Кестеден кәсіпкерлік қызметтің өнімді өткізуден түсетін табыс көлемін
Өтпеген өнімнің қалдықтары келесі себептерге байланысты құралады. Дайын
Көп жағдайда тауарлар сатып алушының жауапты сақтауында болады,
Нарық жағдайында тиеліп жіберілген өнімдер үшін есеп айырысудың
біріншіден, бұл нысан жабдықтаушылар үшін тиімді;
екіншіден, белгілі бір дәрежеде өндірілген өнім сапасын бақылау
үшіншіден, тұтынушы төлем жүргізгеннен кейін, тауарды қажетті санынан
Табыстылықтың екінші абсолюттік көрсеткіші – жалпы табыс. Ол
Өндіріс және өнім өткізу көлемін өсіруге әкелетін айналым
Корпорация табысы бағаның өсуі есебінен жоғары қарқынмен өседі.
Жоғарыда аталған факторлардың жалпы табысқа әсерін анықтау үшін
Кесте 4 - 2011 жылғы АҚ «Қазақстан
№
Көрсеткіштер Жоспар бойынша доллар Нақты өткізілген өнімге жоспар
доллар Нақты доллар
1 Өнімді (жұмыс, қызмет) өткізуден түсетін табыс
2 Өткізілген өнімнің өндірістік өзіндік құны 7567322
3 Жалпы табыс (1 қатар –
Автор құрастырушы
Жалпы табыстың нақты көлемі жоспарланған көлемінен 168913 долларға
Бұл ауытқуға келесі факторлар әсер етті:
өткізілген өнімнің өндірістік өзіндік құны;
өнім бірлігінің бағасы;
өткізілген өнім көлемі (саны);
өткізілген өнім құрамындағы құрылымдық өзгерістер.
Осы ауытқуға жоғарыда аталған факторлардың әсерін келесі тәртіп
Өнімнің өндірістік өзіндік құнының өзгерісінің әсері, өткізілген өнімнің
(1)
Мұндағы,
– өткізілген өнімнің нақты көлемі;
– өнім бірлігінің нақты өзіндік құны;
– өнім бірлігінің жоспарлы өзіндік құны.
Осылайша табылған сомада шикізат, материалдар, отын, жартылай өнімдер,
Өткізілген өнімнің өндірістік өзіндік құнының жоспармен салыстырғанда төмендеуі
Жалпы табыстың нақты көлемінің жоспардан ауытқуына қолданыстағы баға
(2)
Мұндағы, және
Басқаша айтқанда, бұл фактордың әсерінің мөлшері өнімді өткізуден
Біздің талдауымызда жалпы табыс баға факторы есебінен 1529839
Өткізу көлемінің өзгерістерінің жалпы табыс ауытқуына әсерін анықтау
Жалпы табысқа тауарлы өнімдерді өткізу көлемнің өзгерісінің әсері
(3)
Мұндағы,
- өндірістік өзіндік құны бойынша өткізу клемі жоспарының
- өткізілген өнімнің сәйкесінше нақты және жоспарлы өндірістік
(4)
Мұндағы,
- тауарлы өнімді өткізу көлемінің табысқа тигізетін әсері:
- жоспарлы жалпы табыс.
Біздің талдап отырған кәсіпорын тауарлы өнімді өткізу бойынша
Табыстылықтың келесі абсолютті көрсеткіші – негізгі қызметтен алынған
(5)
Мұндағы,
ДН – негізгі қызметтен алынған табыс;
ДЖ – жалпы табыс;
РК – кезең шығындары.
Сонымен, АҚ «Қазақстан қағазы» кәсіпкерлік қызметсының негізгі қызметтен
=9863982-(3188709+2365659)=4309614
Ескерту: кезең шығындары курстық жұмыс барысында еш бір
Жалпы табыс көлемі қаншалықты көп және өткізілген өнімнің
Кәсіпкерлік қызмет табыстылығының маңызды көрсеткіштерінің бірі – өндірістік
Кесте 5 - Өндірістік құралдардың табыстылық деңгейінің өгеруінеәсер
№
(2011) Есепті жыл
(2012) Ауытқуы, (+,-)
1 Таза табыс, мың теңге 6300000 6420360 +120360
2 Өткізуден алған табыс, мың теңге 17431304 16234153
3 Негізгі құралдардың орташа жылдық құны, мың теңге
4 Айналым активтерінің орташа жылдық құны, мың теңге
5 Өндірістік активтердің орташа жылдық құны, мың теңге
6 Өнімнің қор сыйымдылық коэффициенті (3 / 2)
7 Айналым активтерін бекіту коэффициенті (4 / 2)
8 Өткізілген өнімнің табыстылық коэффициенті (1 / 2)
9 Өндірістік активтердің табыстылығы (1 /
Автор құрастырушы
Кесте 5-тен байқайтынымыз, өндірістік қорлардың табыстылық деңгейі есепті
Осылайша, негізгі құралдардың, жалпы активтердің табыстылық деңгейі немесе
3 ТАБЫСТЫЛЫҚТЫ ӨСІРУДІҢ НЕГІЗДЕРІ
3.1 Табысты қалыптастыру мен пайдалануды жетілдіру жолдары
Кәсіпкерлік қызмет табысын қамтамасыз ету барысында оның қандай
Инфляцияның жоғары қарқыны жағдайларында табыстың өсуі баға факторының
Кәсіпкерлік қызмет тәжірибесінде өзіндік құнды төмендетудің алуан түрлі
Бүгінгі нарықтық шаруашылықта кәсіпкерлік кәсіпкерлік қызметлар шығындарды басқару
Жауапкершілік орталықтары бойынша есеп бюджеттеу принципіне сәйкес жүргізіледі.
Сурет 5 - Табыстың негізгі жоспарының үлгісі[2,204б]
Бюджет барысын әдістемелік қамтамасыз ету кәсіпкерлік қызметтің саясатын,
Бәсекелстік күрестің күшеюі кезінде бағаны төмендету арқылы сатылым
Мұндай стратегия кәсіпкерлік кәсіпкерлік қызметлардың қол жеткізген табыстылық
Әдетте, ешқандай кәсіпкерлік қызмет меншікті қаражаттарымен шектеліп қана
Кәсіпкерлік қызмет қалыптасқаннан кейін оның иелері «көлеңкеде қалып
Қарыз қаражаттардың және меншікті капиталдың құны кәсіпкерлік қызметға
3.2 Қаржылық тәуекелдердің кәсіпкерлік қызмет табысына әсері
Жоғарыда біз кәсіпорындардың табыстылығын арттырудың бүгінде отандық нарықта
Табыс ақшалай салымдар бойынша тәуекел деңгейімен тығыз байланысты.
Кәсіпкерлік тәуекелдің жөні бір бөлек. Бұл, ең алдымен,
Белгілі бір іске салынған қаражаттар табыс алып келеді
Акционерлер, өз қаражаттарын өндірісті дамытуға сала отырып, барынша
Кәсіпорын қалыптасқаннан кейін оның иелері «көлеңкеде қалып қояды»
ҚОРЫТЫНДЫ
Кез келген кәсіпкерлік қызметтің алға қойған ең басты
Белгілі бір шығындар шығармай әдетте қажетті табыс алу
Нарықтық экономикада кәсіпорын табысының ролі оның атқаратын функцияларымен
Біріншіден, табыс кәсіпорын қызметінің тиімділігін білдіретін көрсеткіш болып
Екіншіден, табыс ынталандырушы функция қызмет атқарады. Табыс –
Үшіншіден, табыс мемлекеттік бюджет қаражаттарының қалыптасу көзі болып
Кәсіпкерлік қызметтің табыстылық деңгейінің өзгеруіне әсер етуші негізгі
өткізілген өнімнің табыстылық деңгейі;
жалпы активтердің айналымдылығы.
Кәсіпкерлік қызметтің табысын қамтамасыз ету барысында оның қандай
Мұндай стратегия комапниялардың қол жеткізген табыстылық деңгейін сақтап
ҚОЛАДНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
К.Ш. Дүйсенбаева, Э.Т. Төлегенов, Ж.Г. Жұмағалиева Кәсіпкерлік қызметтің
Байбулова Д.Б. Управление финансовой устойчивостью предприятий в
Ковалев В.В. Финансовый анализ: методы
Экономика негіздері журналы «Кәсіпкерлік қызметтің қаржылық жағдайын талдаудың
Хабаршы, Экономика сериасы, «Кәсіпкерлік қызметтің қаржылық жағдайын талдаудың
Журнал Бухгалтерская наука, «Система внутреннего контроля предприятия. Существование
Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә. Кәсіпорын экономикасы:
Финансовый менеджмент, № 4, 2010 ж. – 13б.
Чимгентбаева Г.К. Реструктуризация предприятия:
http://www.kzkagaz.kz./about/branches/detail_php?ID=46659
http://www.kzkagaz.kz./about/branches/finans
Оқытушының «Кәсіпкерлік тәуекел» тақырыбы бойынша жүргізген дәрісі.
http://www.kzkagaz.kz./about/branches/esep
3
Жалпы табыс
Тауарлық өнімді өткізуден алын-ған табыс
Тауарлық емес өзге де өнімдер-ді өткізуден алынған табыс
Негізгі құралдарды және өзге де мүлік-терді өткізуден алынған
Өткізілімнен тыс алынған табыстар
Тауарлық өнімді (қызметті, жұ-мысты) өткізу-ден түскен сома
Өнімнің өзіндік құны
Өзге компаниялардың қызметіне үлестік қатысудан алынған табыс
Мүлікті жалға беруден алынған табыс
Акциялар, облигациялар және басқа да құнды қағаздар бойынша
Алынған және төленген экономикалық санкциялар және басқа да
Қосылған құн са-лығы, акциздер
Сатылым бюджеті (өнімді сату бағдарламасы)
Дайын өнімнің бюджеті
Өндіріс бюджеті (өндірістік бағдарлама)
Өндірістік үстеме шығындар сметасы
Материалдар бюджеті
Еңбек бюджеті
Әкімшілік шығындар сметасы
Коммерциялық шығындар сметасы
Табыс жоспары
Өндірістік өзіндік құнның бюджеті
Капитал бюджеті
Баланс жобасы
Ақша ағындары бюджетінің жобасы
Ақша (айналым) қара-жаттарының бюджеті