ЖОСПАР
Кіріспе 3
І тарау. Оқу үрдісіндегі компьютерлік технология
1.1 Оқыту үрдісінде компьютерлік техниканы пайдалану негіздері 5
1.2 Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану арқылы білім беру
16
1.3 Оқу үрдісінде компьютерді тиімді пайдалану әдістемесі 22
ІІ тарау. Информатика пәнін оқытудағы пәнаралық байланыстар
2.1 Біріктірілген сабақтарды өткізу кезінде компьютерлік технологияларды қолдану
29
2.2 Информатиканы пән аралық байланыс сабақтары арқылы оқыту
38
2.3 Математика сабағын информатикамен кіріктіре оқыту 45
2.4 Физика сабағын информатикамен кіріктіре оқыту 57
Қорытынды 61
Қолданылған әдебиеттер 63
Кіріспе
Білім жүйесінің ақпараттануы жаңа оқу құралдарын жасауды
"Жаңа ақпараттық технологиялар" дегеніміз ақпараттық қамтамасыз ету және
Оқыту процесінде ақпараттық технологияларды қолдану жөнінде әртүрлі ойлар
Мультимедиялық оқыту программалары видео, текст және дыбысты үйлестіріп,
Оқу орындарында ЭОҚ-н жасау , енгізу, қолданудың бірегей
Оқушылар мен оқытушылардың қажет оқу құралымен қамтамасыз етілуін
Оқу процесін сапалы түрде жақсартатын, ақпаратты беру және
Оқу және біліктілік деңгейін көтеру жүйесіне қазіргі заманғы
Түрлі процестер мен құбылыстарды модельдеуге;
Оқу процесін жетілдіру бойынша басқа білім ордаларымен сайысқа
Интернет негізінде қашықтықтан оқытуды қолдану арқылы білім беру
Әрбір оқушыға (студентке) жеке әдіс-тәсіл қолдануға;
Оқушыны қатесін саралау және кері байланыс арқылы жедел
Оқушы оқу -танымдық әрекетін өзіндік бақылаумен қамтамасыз етуге;
Оқу мәліметін визуальды демонстрациялауға және т.б. мүмкіндік береді.
І тарау. Оқу үрдісіндегі компьютерлік технология
1.1 Оқыту үрдісінде компьютерлік техниканы пайдалану негіздері
Қоғамда информатикаландыру, есептеу техникасы құралдарының кеңінен таралуымен байланысты,
Дербес ЭЕМ-ді оқу процесіңце барлық пәндерде техникалық оқу
Компьютердің мүмкіндіктерін ескере отырып, оқыту мәселелеріне талдау жасасақ,
Белгілі теориялық тұжырымдарға сүйеніп, сондай-ақ педагогикалық принциптерді ескере
-компьютерлік оқытудың тәрбиелеу, білім беру және дамытудың бірлігін
-оқушылардың шығармашылық қабілетін қалыптастыру мақсатында дербес және саралап
-оқу процесін жетілдіру.
Компьютерлік оқытуға қойылатын дидактикалық талаптарды айқындасақ, біздің ойымызша
"Оқыту процестері - дидактиканың талас туғызатын мәселелерінің бірі.
Оқыту принциптерінің ішінде ерекше роль атқаратын басты принциптердің
Белсенділік принципі саналылық принципімен тығыз байланысты. Сондықтан үйретуші
Оқушылардың біліктілігі мен дағдысының ғылыми ізденісін қалыптастыру оқытудың
Оқытушылық таным нақты фактілер мен құбылыстарды сезімдік қабылдаудан
үйретуші программаларды жасағанда дидактикалық максаттарды орындай алатын модельді
процестерді бейнелегенде түстерді дұрыс таңдай білу;
дыбысты, дыбыс сигналдарын жазу, оларды бейнелеу және т.б.
Білімнің жақсы меңгерілуі үшін, олар түсінікті, ретке келтірілген
Информатика курсының білім беру саласына пән ретінде енгізілуі
Компьютерлік оқыту жүйелері танымның жүйелі әдістерін оптимальды жүзеге
Біз оқу процесінің компьютерді қолданумен байланысты мәселелерін үш
бірінші -оқыту теориясына,
екінші - компьютерлік оқыту технологиясына,
үшінші - үйретуші программаларды жобалауға қатысты.
Оқыту теориясы оқу қызметімен байланысты оқушылар мен үйренушілер
Оқыту технологиясы оқыту теориясымен оның практикалық жүзеге асырылуының
Компьютерлік оқытудың психологиялық-педагогикалық жайы, ең алдымен, оқу мақсатына
Біз оқыту қызметін басқару деп қарастырамыз. Бұндай басқарудың
Дәстүрлі оқу процесінде "оқушы-оқытушы" жүйесі қалыптасқан. Демек, оқу
Бұл оқушы мен мұғалімнің алдында тұрған мәселені шешу
Бірақ дәстүрлі оқытуда оқушылардың оқу әрекетін басқарудағы мұғалімнің
Біздің ойымызша зерттеліп отырған компьютерлік оқытудың психологиялық-педагогикалық негізі
Зерттеу барысында біз А.М.Леонтьевтің жасаған әрекет теориясына сүйендік.
Қазіргі уақытта іс-әрекет категориясы үлкен методологиялық және теориялық
Белсенділік арқылы біз қабілет жүйесін (адамның психикалық жүйесін
Сонымен қатар біз іс-әрекет процесінде тұлға мен іс-әрекет
Психологияда әрекет ұғымы қоршаған әлемнің өзара ықпал ету
Біздің зерттеулерімізде оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін қалыптастыруда ең бастысы
Қазіргі көзқарас бойынша, іс-әрекеттің барлық түрінің құрылымы бар.
Біздің ойымызша операция жүйесі әрекет тәсілі арқылы берілген
Л.Я.Гальпериннің идеясына сүйеніп, біз ақыл-ой қабілетін: атқарушы, бағыттаушы
Оқытуды компьютерлендіру кезінде күрделі операциялық құрылымды қалыптастыруда компьютер
Оқу мақсатының ауқымы өте кең. Программалап оқыту идеясының
Компьютерлік оқытудың бағдарламасын кұрастырмастан бұрын алдыға қойылатын міндеттер
Мотивтік ортаны калыптастыру - оқу әрекетінің жетістігінің алғы
Болашақта электрондық техника физикадан оқу жабдықтарының құрамына оқушылардың
Электрондық техника қандай да бір есепті шығару құралы
Компьютерлік оқьпу жағдайында оқушылардың белсенді шығармашылық іс-әрекеті жүзеге
Көптеген үйрету программалары оқушылардың ізденімпаздығына түрткі болады, сұрақтың
Проблемалық оқыту оқытудың белсенділік принципін жүзеге асырумен байланысты.
Кез-келген іс-әрекет оны іске асыру құралын сипаттайды. Оқу
Осы мағынада біз компьютердің оқу үйрету әрекетін біртұтас
Электроңдық есептеу техникаларын қолдану оны компьютерді оқыту құралы
Бұл мәселелерді шешудің құрылымдық міндеттерін көптеген оқымыстылар қарастырды
Үйретуші жүйені жасағанда оқу міндеттерін шешу мен оқудың
Физика сабағында сандық есептерді шығару, кезінде есептеулер жүргізу
Дербес компьютерді алғаш жасаушылардың бірі Алан Кэй былай
Қазіргі дербес ЭЕМ-нің оргтехникалық мүмкіндіктері, оқушыларды жұмыс нәтижелерін
Компьютерді мұғалім қосымша материалдар, әртүрлі анықтамалық мәліметтерден ақпараттар
Біздің ойымызша, оқытудың психологиялық-педагогикалық талдау мен үйрету жүйесін
1) үйренушінің жасымен дербес ерекшеліктерін ескеру;
2)оқушыларды оқу-танымдық әрекетке қызықтыру.
Сабақка компьютерлік техниканы пайдалану мәселесі оқушылардың жас ерекшеліктерін
Қазіргі заманғы оқьпу баланың интеялектуалдық ерекшеліктеріне сүйене отырып
Психологиялық зерттеулер орта және жоғары сынып оқушыларының екінші
Қазіргі компьютерлік оқыту құралдары оқу материалының сапасын жаңа
өз әрекетін саналы түрде жоспарлайды;
құбылыстарға модельдер құра біледі.
Ал программалауды оқыту:
оқушылардың логикалық кабілетін дамытады;
бақылау мен өзін-өзі бақылауды қалыптастырады;
оқушылардың еңбек ету мен дағдысының жинақтылығын қамтамасыз етеді;
-жалпы мәдени-дүниетанымын қалыптастыруға мүмкіндік туғызады.
Сондықтан компьютерлік оқыту практикасында дербес мәселелердің айырмашылығының психологиялық
Ол үшін компьютерлік оқыту жағдайында оқушыларға дербес ықпал
1.2 Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану арқылы білім беру
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев "Болашақта еңбек етіп, өмір сүретіндер
Қазақстан Республикасы Президентінің 1997 жылғы 22 қыркүйектегі N6345
Орта білім беру жүйесін ақпараттандырудың негізгі мақсаты оқушылардың
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған
Мемлекеттік бағдарламада оқу үрдісіне педагогикалық және ақпараттық-коммуникациялық технологияларды
Бүгінгі күні әлемдік ақпараттық білім кеңістігінің деңгейіне Республика
Индустриалдыдан ақпаратты өркениетке көшудің қазіргі кезеңінде қоғам дамуының
Ел президентінің Қазақстан халқына Жолдауында өткен ғасырдың отызыншы
Ақпараттық мәдениет дегеніміз тек компьютермен дұрыс жұмыс істей
Еліміздегі саяси, әлеуметтік-экономикалық өзгерістерге сай білім беруді ақпараттандыру
XXI ғасыр ақпарат ғасыры болғандықтан адамзатқа компьютерлік сауаттылық
Бүгінгі таңда мектеп пәндерін компьютер көмегімен оқыту нәтижелерін
Білім беру жүйесін ақпараттандыру қазақстаңдық білім беру үшін
Ақпараттаңдырудың негізгі бағыты ХХІ ғасырдың талаптарына сәйкес қоғамды
Акпараттандыру және бұқаралық телекоммуникацияларды ғаламдастыру кезеңінде қазіргі қоғам
Әрбір елдің технологиялық даму дәрежесіне оның экономикалық қуаты
Жедел дамып отырған ғылыми-техникалық прогресс қоғам өмірінің барлық
Ғылым мен техниканың даму қарқыны оку-ағарту саласының оқыту
Қазір бүкіл дүние жүзі біртұгас денеге айналып —
Интернет жүйесінде жұмыс істеу оқушыларымызға әлемдік білім мен
Заман ағымына қарай күнделікгі сабаққа видео, аудио қондырғылары
Бұл нұсқаның жетістігі — оны компьютер жадында сақтау
Ақпараттык технологияларды пайдаланудың ғылыми-педагогикалық, әдістемелік негіздері қалыптасу үстіңде.
Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы орта білім беру
Қазақ мектептерінің білім деңгейін көтеру және онда ақпараттық
Жоғарыда айтылған ой-пікірлерді тұжырымдай келе, компьютерді қолдану негізіңде
Мектепті ақпараттандыруға мемлекет тарапынан осындай үлкен экономикалық қолдау
"Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байаанысты әлемдік стандартқа
1.3 Оқу үрдісінде компьютерді тиімді пайдалану әдістемесі
Қазіргі мектептің даму болашағы қоғамның даму үрдісімен, білмнің
Білім беру процесі - ақпараттық қоғам жағдайындағы жас
Компьютерді мектепте оқытуды практикаға енгізу әлеуметтік, экономикалық, теориялық
Білім беруді ақпараттандыру мәселесінің ауқымы өте кең және
Қазіргі кезде информатика курсын мектептерде оқытудың айтарлықтай тәжірибелері
Теориялық, ғылыми-әдістемелік әдебиеттерді оқып, талдау жасау негізінде мынадай
Білім беру мәселесінде компьютерлік оқыту оқушыларды информатика және
Қоғамды ақпараттар жағдайында үздіксіз білім беру жүйесі мыналарға
- білім берудің сапасын
- өз бетінше білім алу мүмкіндіктерін кеңейту және
Білім беруді ақпараттандырудың негізгі бағыттары:
методологиясын жетілдіру мен стратегиялық мазмұнын таңдау;
әдістері мен формаларын ұйымдастыру;
коғамды ақпараттандырудың қазіргі жағдайында тұлғаны тәрбиелеу мен дамыту;
оқытудың әдістемелік жүйесін жасау;
оқушының интеллектуалдық потенциалын дамытуға бағыттау;
өз бетімен білім алу біліктілігін қалыптастыру;
информациялық-оқу, эксперименттік-зерттеу қызметінің өзбетімен түрлі іс-әрекеттерін жузеге асыру;
тестілік, диагностикалық бақылау әдістері мен оқушылардың білім деңгейін
Алдымен жаңа информациялық технологияға (ЖИТ) көшпей тұрып оқу-тәрбие
Білім берудегі ЖИТ - оқу мен оқу-тәрбие материалдарын
Болашақта Қазақстанда білім беру жүйесін ақпараттандыру телекоммуникациялық желілерді
- ақпараттық мәдениетті ұйымдастыру мен жеделдету процесін жоғары
- жасалынған және
информациялық кеңістікте интеграциялау;
- біртұтас ақпараттық кеңістікте әртүрлі деңгейдегі ақпараттармен алмасуды
- білім беруді дербестендіруді қамтамасыз ету, дистанциялық оқытуға
Оқытудың дистанциялық формасы оқушыларды даярлауда және білім берудің
Білім беру жүйесінде телекоммуникация желілерін жасау Қазақстан Республикасының
Ғылыми-техникалық прогрестің қарқынды дамуы жағдайында мектептегі информатика курсы
Бүгінгі таңда оқушылардың компьютерлік сауаттылықты меңгеріп алуы оларға
"Информатика негіздері" курсы мектеп оқушыларына тек білім беріп
Есептеуіш техникасын информатика пәнінде ғана пайдаланып қоймай, оны
оқушылардың білім негіздері туралы түсініктерін тереңдету;
ақпаратты тарату және қолдана білу арқылы әлемнің қазіргі
оқушыларға ақпараттық процестердің мәнінашып көрсету;
қазіргі қоғамның дамуындағы ақпараттық технология мен есептеу техникасының
компьютерді оқу процесінде де, кәсіби қызметте де ұтымды
Оқытуды компыотерлендіру кезінде оқушылардың қалыптасуға тиісті әрекеті мен
Оқу қызметінде құрал ретінде компьютердің мүмкіндіктері әлі толық
Компьютерлік оқыту кұралдарын жасау пәнді оқытудың мазмұнына, логикасына
Компьютерлік оқыту жағдайында дұрыс емес шешімдер кері психологиялық
Үйрету жүйесінің тиімділігі сол, жіберілген қателіктерді түзетуді қамтамасыз
Қазіргі уақытта оқу процесін жоғары сатыға көтеруге арналған
Үйретуші программалардың құндылығы сол программамен кез келген кезеңде
Бірақта, бүгінгі негізгі міндеттің бірі оның қызығушылығы компьютерді
Сондықтан да, біз теориялық негізін құрайтын мына принциптерді
а) материалды кішкентай, өзара өте тығыз байланысқан
б) программаланған тексті оқуда оқушылардың белсенді әрекеті;
в) оқушылардың әрбір жауабын бірден бағалап отыру;
г) программалық текстерді эмпирикалық тексеру.
Біздің ойымызша компьютерді оқу процесінде пайдалану комплексті түрде
Бүгінгі таңда орта мектепте әдістемелік, психологиялық-педагогикалық, программалық-техникалық және
Оқытудың компьютерлік технологиясы (ОКТ) көптеген зерттеушілердің пікіріне сүйенсек
Оқытудың компьютерлік технологиясын енгізу оқу-тәрбие қызметін басқаруды интенсивтендіру
Оқытудың жаңа педагогикалық технологиясын жүзеге асыру оқушының шығармашылық
ІІ тарау. Информатика пәнін оқытудағы пәнаралық байланыстар
2.1 Біріктірілген сабақтарды өткізу кезінде компьютерлік технологияларды қолдану
Бүгінгі күні педагогикалық процестің бір маңызды бөлігі болып
Соңғы кезде жас өспірімдер сабақта жай ғана тыңдаушы
"Ешбір адамға білім алу мен жетілу жай беріле
Сондықтан жас ұрпақты оқьпу мен тәрбиелеуге жаңа көзқарас,
Педагогикалық тұрғыдан алғанда, бүгінгі күні білім беру технологияларының
Педагогикалық технология - бұл жастарға әсер ету тәсілдері
Қазіргі кездегі компьютерлік технологияның білім беру жүйесін дамыту
Мұндай оқулықтың мынадай бөлімдері болады: теориялық бөлім, бақылау
Мұғалім компьютер желісі ақылы әрбір оқушымен тығыз байланыста
Мультимедиялық технологиялар мұғалімдерге қалыпты оқыту жүйесінің бұрынғы тәсілдерінен
Жаңа мультимедиялық технологияларға байланысты компьютерлік программаларды да көрнекі
Қазіргі кезде жаңа информациялық технологияларды енгізу оқушылардың мүмкіндіктері
Өкінішке орай, біз әзірше компьютерлердің аздығынан, әртүрлі пән
Ақпараттық технологияларды білім беру жүйесіне енгізу оқу процесін
Қоғамымызда компьютер маңызды әрі көрнекті орын алып отырған
Соңғы кезде балалардың компьютермен алғашқы танысу мерзімі бірсыпыра
Оқу-тәрбиелеу ісін қазіргі кездегі ақпараттық қоғамның талаптарына сай
Әдістемелік мәселелерге мыналар жатады:
ақпараттық және коммуникациялық технологияларды оқу-тәрбие жұмысында кешенді түрде
оқушыларға білім беру қызметтерін ұйымдастыру түрлерін өзгерту;
пәнаралық байланыстарды дамыту мақсатында мұғалімдерді мектеп ішінде және
Жалпы орта білім беру жүйесін акрараттандыру дегеніміз -
Мұндағы басты жаңалық - компьютер тек оқушы қолындағы
білім мазмұнының мектептік компонентін жасау,
мектептің оқу жоспарын тиімді етіп жасау,
оқушының қабілеіне қарай үйрету ісін ұйымдастыру,
- оқыту уақытын бөлуді тиімді түрде жүургізу,
- сабақтағы жұмыс тәсілдерінің тиімді түрін таңдау,
- педагогикалық болжам жасау,
- сабақ жургізудің ыңғайлы жүйесін жасау.
Қазіргі кездегі қоғам индустриалдық кезеңнен кейінгі дамудың ақпараттық
Соңғы кезде біздің қоғамда болып жатқан ауқымды өзгерістер
Қазіргі кезеңде білім жүйесінің барлық салаларын нақты түрде
Егер физика пәнін оқыту мысалын карастыратын болсақ онда
Компьютер-әмбебап құрал. Онымен жұмыс істеу кезінде программалық оқытудың
Компьютерді білім беру мақсатында пайдаланудың ең кең таралған
оқьпу программаларын қолдану. Бұлар, мысалы, "ТеасһРго Физика" (мультимедиялық
Осындай оқулықтар және де баска программалар мұғалімге нендей
1. Жаңа материаддар берген кезде компьютерде оларды динамикалық
Компьютерлік модельдер материалдарды қозғалыстармен толықтырьш, табиғи экспериментте көрсетуге
Компьютерлік модельдердің интерактивтілігі (екі жақтылығы) оқыту процесіне бұрын
2. Көрсетілетін экспериментте компьютер керекті қондырғының бөлігі ретінде
3. Есептер шығару кезіңде компьютер оларды мәтіндермен көрсетіп,
4.Лабораториялық жұмыс жүргізгенде компьютер бірден екі түрлі қызмет
5.Компьютерді білім сапасын тексеру мақсатыңда қолдану кешегі механикалық
Мысалы, біздің мектебімізде физикадан біріктірілген сабақтар өткізу кезінде,
Оқушылардың жеке жұмыс істеуіне бағытталған дидактикалық тапсырмалар мысалдарының
I- тапсырма. Диск бойынша тапсырма орындау.
Ол үшін:
а)а-бөлшектерін таратудағы Резерфорд тәжірибелері". Атомның планетарлық моделі сабағымен
ә) үй жұмысын сол оқулықтың сәйкес материалдарымен салыстыру;
б) дискідегі берілген сабақтың артықшылықтары мен кемшіліктерін көрсету;
в) тірек конспектісін құрастыру.
Осындай тапсырмаларды орындау арқылы оқушылар қосымша материаддармен танысып,
Әр түрлі физикалық есептерді шығару (есептеу арқылы, сапалық
Осылардың қатарында массаның жылдамдыққа тәуелділігін қарастыратын салыстырмалық теория
Дербес компьютер көмегімен есептер шығару оқулықтан немесе есептер
Мен сабақ өткізудің әр түрлі кезендерінде компьютерді пайдалана
Өткен тақырыптарды қорытындылайтын "Тұрақты ток", "Әр түрлі ортадағы
Білім берудегі ақпараттық технологияларды пайдалану әсіресе үстіміздегі компьютерлендіру
Интеграцияланған білім беру техналогиясы 1977-1984 ж. жасалған болатын,
- педагогтардың бір- бірімен тығыз байланста
- жеке шығармашылық ізденісті екпінді ету мүмкіндігі;
- оқушылар үшін әлемнің біртұтастығы, пәндердің байланыстылығы жайлы
2.2 Информатиканы пәнаралық байланыс сабақтары арқылы оқыту
Мектепте информатика пәнін оқытудың негізгі міндеті — ақпаратты
Бұл бөлімде информатика пәнін оқыту барысында оқушылардың пәнге
№1 – сабақ жоспары.
Сабақтың тақырыбы: Компьютер әлеміне саяхат
Сабақтың құрал-жабдықтары: Компьютерлер, интернет желісі
Компьютерлік багдарламалық құралдар: Місrosoft PowerPoint, Word, Excel компьютерлік
Сабақтың өзіне тән ерекшелігі.
Бұл сабақта оқушылар "Интернет желісіне" жету үшін бірнеше
1) Сынақ аялдамасы. Місrosoft Ехсеl программасында тест тапсыру.
Сұрақтар:
І.Ақпаратты жинау, сақтау, түрлендіру, тасымалдау және оны пайдалану
а)Информатика;
ә)Математика;
б)Физика
2. Ақпараттың көлемін өлшейтін негізгі өлшем бірлігі не?
а) см,
ә) Гц;
б) Байт
3. Белгілі бір атаумен сақталған ақпараттар жиыны ...
а) Компьютер;
ә) Файл;
б) Принтер
4. Мәтіндік және графикалық ақпаратты көрсететін құрылғы ...
а) Принтер;
ә) Файл;
б) Монитор
5. Компьютерге ақпаратты енгізу жабдығы:
а) Принтер;
ә) Жүйелік блок;
б) Пернетақта
6. Компьютердің жүйелік блогына қай жабдық кірмейді?
а) Дискжетек;
ә) Принтер;
б) СD-RОМ
7. Байланыс каналдары арқылы алыстағы компыотерлер арасында ақпарат
а) Модем;
ә) Интернет;
б) Web
8. Ақпаратты сақтайтын жабдыкқа не жатады?
а) Қатты және иілгіш дискілер;
ә) Монитор;
б) Принтер
9. Компьютерге графикалық ақпараттарды енгізу құрылғысы:
а) Принтер;
ә) Сканер;
б) Монитор
10. Компакт дискілерді оқуға арналған құрылғы:
а) Дискжетек;
ә) Меdia Р1ауеr;
б) СD-RОМ
2) Тілдер аялдамасы. Компьютерлік жұмбақтарды шешіп, жауаптарын үш
Өзі ғажап сайрайды,
айтқаныңды тындайды
Процессорға жалғасаң,
ән айтады тайсалмай
Өшіргенді жинаған, уақытша сақтаған
Тетігін бассаң алаңсыз, жазады калам, қағазсыз
4. Серігі бар қасында, кілемі бар астында
Құлағы бар қалқиған, құйрығы бар процессорға жалғанған
Компьютермен енеді, қағазға басып береді
Ақпаратты сақтап таратқан, жұртты өзіне қаратқан
Суретіңді көшіріп, монитордан көрсеткен
Мәліметті сұраған, экранға шығарған
Сурет аялдамасы. Бірнеше бөліктерге бөлініп берілген суретті құрастыру,
Мәтін аялдамасы. Ағылшын тілінде берілген мәтінді оқып, аудару,
Егер оқушылар осы аялдамалардағы тапсырмаларды сәтті орындаса, онда
Мұғалімнің сабақтағы жұмысы:
І.Оқушыларды ұйымдастыру
2.Өткен материалды қайталау сұрақтары (компьтерде тест алу)
З.Компьютермен жұмыс жасау (мәтінмен таныстыру, сурет құрастыру)
4.Оқушылардың интернет желісімен жұмыс істеуін ұйымдастыру
5.Оқушы білімдерін бағалау
Оқушылардың сабақ барысындағы жұмысы:
1. Информатика пәні бойынша тест жұмысын компьютерде Ехсеl
2. Компьютерлік жұмбақтарды шешу, жауабын орыс, ағылшын тілдеріне
3. Компьютерде суреттерді құрастырып, сурет бойынша ойларын қазақ,
4. Оқушылар ағылшын тіліндегі дайын мәтінмен танысып, оны
5. Интернет желісіндегі арнайы сайдтармен жұмыс істеу және
Пәнаралық байланыс: ағыпшын тілі, қазақ тілі
Үй тапсырмасы: Казақ және ағылшын тілдерінде компьютерлік жұмбақтар
Сабақты қорытындылау:
Оқушылардың білімін бағалау ұпай түрінде жүргізіледі, әр оқушы
№2 -сабақ жоспары
Сабақтың тақырыбы: Озық ойлы оқушы
Сабақтың өзіне тән ерекшелігі:
Бұл сабақ ойын сабағы болғандықтан сынып оқушылары екі
1. "Бәйге" ойыны. Оқушылар 1 минутта сұрақтарға жауап
2. "Жорға" ойыны. Компьютерде берілген ою түрлерін
3. "Шешендік өнер" ойыны. Оюлардың атауын және мағынасын
4. "Көкпар" ойыны. Қарама-қарсы пікірлер бойынша ой толғау
Мұғалімнің сабақтағы жұмысы:
1 . Оқушыларды ұйымдастыру
2. Үй тапсырмасын тексеру
3. Оқушылардың компьютермен жұмысын қадағалау
4. Окушылардың жеке пікірлерін тындау
5. Үйге тапсырма беру
Оқушылардың сабақ барысындағы жұмысы:
1. Информатика пәніне қатысты сұрақтарға жауап беру
2. Компьютермен жұмыс — қазақтың ою-өрнектерін Раіnt графиктік
3. Оюлардың атауын және мағынасын ашатын сөйлем жазу
4. Берілген тақырып бойынша әр топ оқушылары өз
5. Интернет желісінен ұлттық ою-өрнекгер туралы материалдар тауып,
6. Оқушылардың мүғаліммен бірге сабақты қорытуы
Пәнаралықбайланыс: информатика, қазақ әдебиеті, ұлттык педагогика
Сабақты қорытындылау: Ойын бөлімдері бойынша ұпай қойылып отырады,
1."Бәйге" ойынына - 15 ұпай
2."Жорға" ойынына - 30 ұпай
3."Шешендік өнер" ойынына - 20 ұпай
4."Көкпар" ойынына — 35 ұпай
Үй тапсырмасы: Казақ халқының ұлттық ою-өрнектеріне байланысты қосымша
№3 Сабақ жоспары
Сабақтың тақырыбы: Салауатты өмір салтының құпиялары
Сабақтың құрал-жабдықтары: Компьютерлер, проектрлік аппарат, дискеттер, принтер
Компьютерлік бағдарламалық құралдар: Місrosoft PowerPoint, Word компьютерлік бағдарламалары
Сабақтың өзіне тән ерекшелігі: Оқушылар "Салуатты өмір салтының
Мұғалімнің сабақтағы жұмысы:
1. Оқушыларды ұйымдастыру
2. Үй тапсырмасын тексеру
3. Оқушылардың компьютермен жүмыс істеулерін кадағалау
4. Интернеттен мәліметтер алу
5. Оқушылардың жұмыстарын тексере отырып оларды бағалау
Оқушылардың сабақ барысындағы жұмысы:
1. Үй тапсырмасы бойынша сұрақтарға жауап беру
2. Берілген сызбаны Місrosoft Word мәтіндік редакторында орындау,
3. Интернет желісі арқылы "Салауатты өмір салты" туралы
Пәнаралық байланыс: информатика, валеология
Сабақты қорытындылау: Сабақ бекіту сұрақтары арқылы қорытындыланады. Сұрақтарды
І. Місrosoft Word мәтіндік редакторында "Сурет салу" құралдар
2. Автофигураларды пайдалану барысында орындалатын әрекеттер қандай?
3. Автофигуралардьщ ішіне мәтінді қалай енгізуге болады?
4. Автофигураларды әшекейлеу жұмыстарын қалай орындаймыз?
5. Шылым шегудің адам денсаулығына әсері қандай?
6. Нашақорлық дегеңді қалай түсінесің?
7. Сен өзінді "Салауатты өмір сүріп жүрмін" деп
8. Салауатты өмір сүру үшін, сен әр күніңді
Үй тапсырмасы: "Салауатты өмір салтына" байланысты сызбалар дайындап
2.3 Математика сабағын информатикамен кіріктіре оқыту
Математика пәнін оқыту үрдісінде компьютерді қолдану мұғалім мен
Қазіргі кезде мектепте математикадан білім берудегі маңызды мәселелердің
Интеграция (лат. Integratio - қалпына келтіру, кіріктіру, iteger
Оқуда интеграцияны әртүрлі оқу пәндері мазмұнының өзара әсерлесуі,
Математиканы оқытуда оқушылардың негізгі іс-әрекеті есептер шешу болғандықтан
Кейбір пәндер өзара интеграцияланып, сағат жүктемесін жеңілдеткенімен жеке
Енді неліктен математика және информатика пәндері өзара интеграциялануы
Оқытуды компьютерлендіру туралы сөз болғанда мынадай күрделі мәселеге
Мектепке компьютерлік техниканың тереңдеп енуіне қарай мұғалімнің де
Ғылымның жеке салаларындағы білім мазмұнын интеграциялап оқытудың маңызы
Ендеше информатика мен математика пәңдерін интеграциялауға қажетгі алғы
Кез келген есепті компьютерде шешудің мынадай кезеңдері бар
1. Есептің қойылуы.
2. Математикалық моделі.
3. Есепті шешу алгоритмін құру.
4. Алгоритмді бағдарламалау тілдерінің бірінде жазу.
5. Есепті компьютермен шығару.
6. Талдау жасау.
Бұдан компьютерді пайдаланып есептер шығаруда әуелі есептің математикалық
Математикалық модельдеу дегеніміздің өзі не? Өкінішке орай, орта
Зерттеліп отырған объектінің мазмұнын, оған тән қасиеттерді сипаттайтын
1-мысал. ах2+bх+с>0 теңсіздігін компь-ютерде шешудің бағдарламасын қүру ушін
2-мысал. Функциялардың мәндерін табуда сол функциялардың анықталу облы-сын
3-мысал. Паскаль тілінде у=хn өрнегін жазу үшін лографимнің
Осылай математика сабақтарында көптеген тақырыптарға бағдарлама құрып оларды
Мұнда х-ке неғұрлым аз сан берсек 1 деген
Мұнда х-ке неғұрлым көп сан берсек е санына
Паскаль тілін жасаушы, информатика ғылымының негізін салушылардың бірі
Осы айтылған пікірлердің дұрыстығына сабақта бағдарламалар құру арқылы
Мысал. Жасы жүзден асқан бір кісі өзінің жасының
Шешуі: хуz - кісінің жасы, ал к туған
for х=1 to 9
for y=1 to 9
for z=1 to 9
for k=1 to 31
if 100*х+10*у+z=х*x+у*у+z*z+к then x,y,z,k
Сонда жауабы жасы -109, туған күні 27 екендігі
Мектептегі өте күрделі, оқушы аса қиындықпен қабылдайтын тақырыптарының
Мысал: у=sinx, у=sin2x, у=sin0,5х, у=2sinx функцияларының графиктерін бір
2-мысал.
функциясының графигін салу керек.
Ол үшін алдымен берілген функцияны ықшамдап аламыз.
Сонымен компьютерді математика сабағында пайдаланудың мынадай міндеттерін бөліп
оқыту үрдісінде кері байланысты қамтамасыз ету;
даралап оқыту үрдісін жүзеге асыру;
компьютердің графикалық мүмкіндіктерін пайдаланып, жаңа сабақты түрлендірудің көрнекілігін
қажетті ақпаратты іздеуге байланысты тапсырмалар;
- математикалық есептердің мәнінде немесе математикалық модельдермен сипатталатын
Математика сабағында компьютерді пайдаланудың негізгі түрлеріне әр түрлі
Компьютер арқылы оқыту үрдісін толыққанды түрде ұйымдастырудың негізгі
- оқушылардың танымдық белсенділігін басқару;
- оқу әрекетін "мұғалім-компьютер-оқушы" жүйесі түрінде басқару;
- мұғалім мен оқушылардың өзара әрекеті мен ынтымақтастығын
Математиканың құрылымы, мазмұны мынадай принциптермен анықталуы керек. Мазмұны
Математика мен информатиканы кіріктіріп оқытудың мынадай ерекшеліктері бар.
Программалау элементтерін тек алгоритм мен бағдарламалау тілдері ұғымдарын
Математиканы оқып - үйренуде оқытудың компьютерлік технологиясы жасалып
Сөйтіп, тек осы айтылған жағдайларды ескеріп, мәселеге ғылыми
Сонымен, оқушылардың логикалық ойлау қабілетін дамытуға, олардың осы
Казіргі таңда жаратылыстану - математика бағъггыңда жұмыс жасайтын
Сабақгың тақырыбы: Функциялардың графиктерін салу
Сабақтың мақсаты: Visual Ваsіс программалау тілінде функциялардың графиктерін
Сабақтың типі: жаңа оку материалын игерту
Сабақ барысы.
І- кезең.
1. Ұйымдастыру кезеңі;
2.Жаңа тақырыпты игеруге қажетті өтілген оқу материаддарын қайталау,
1-тапсырма
а) Visual Ваsіс программалау тіліндегі for..Next1;, Ғог Еасһ...Next,
ә) Тіркестірілген цикл дегеніміз не ?
2-тапсырма
а) Қосындының мәнін есептейтін программа құрыңыз: 1+3+5+..+20.
б) Қосыңдының мәнін есептейтін программа құрыңыз: 11+22+33+...+nn
3-тапсырма
а)Объект, қасиет, оқиға, пішін түсініктеріне анықтама беріңдер.
ә)Графикалық кескіндерді пішіңде кұратын әдістердің тобын атаңыз және
II- кезең.
3.а) оқушыларға теориялық оқу материалды өз бетінше игеруге
ә) есептерді талдау және компьютерде орындап, нәтижесін алу.
Анықгама. Анықталу облысы D жиыны болатын,осы жиынның әрбір
Тәуелсіз х айнымалысын кейде функцияның аргументі деп атайды.
Координаталық жазықтықтағы барлық (х;у) нүктелерінің жиыны f функцияның
Координаталық жазықтықтың ішжиыны белгілі бір функцияның графигі болуы
Дисплей экранындағы кескін - пиксельдер деп аталатын нүктелер
Түрлі - түсті дисплейлерде әр пиксел 204800 бірнеше
Графикалық объектілердің түстерін беру үшін Visual Basic программалау
Координаталардың өлшеу бірліктері және пішіндегі объектілердің өлшемі ScaleMode
Егер ScaleLeft және ScaleТор қасиеттерінің мәндері 0-ге тең
1-есеп. у=sin(х) функциясының графигін салатьш программа құрыңыз.
Шешуі: Нақтырақ болу үшін, функцияның аргументінің мәндері [-12,
Программалык, код :
Private Sub Commandl_Click()
Picture 1.Scale (-12.5, 1.1)-(12.5, -1.1)
For i% = -12 To 12 "координаталык тор
Picturel.Line (i, -l)-(i, 1), vbYellow
Next i
For k! = -l To 1 Step 0.1
Picturel.Line (-12, k)-(12, k), vbYellow Next k
Picturel.Line (-12, 0)-(12, 0), vbGreen "ox
Picturel.Line (0, -l)-(0, 1), vbGreen "oy
d! = 0.001
For x! =-12 To 12 Step d
Picturel.PSet (x, Sin(x))
Next x End Sub
2-ecen. y=10/x функциясыньщ графигін салатын программа кұрыңыз. Illeшyi:
Программалык код :
Private Sub Commandl_Click()
Picture1.Scale (12.1, -12.1)-(-12.1, 12.1)
For i% = -12 To 12 "координаталык, тор
Picturel.Line (i, 12.1)-(i, -12.1), vbYellow
Next i
For k! = -12 To 12 Step I
Picturel.Line (-12, k)-(12, k), vbYellow
Next k
Picturel.Line (-12, 0)-(12, 0), vbGreen "ox
Picturel.Line (0, -12)-(0, 12), vbGreen "oy
d! = 0.001
For x! = -12 To –d Step d
Picture1.PSet (x, 10/x)
Next x
For x! = d To 12 Step d
Picture1. PSet (x, 10/x) Next x
End Sub
3-ecen. y=k/x функциясының графигін салатын программа құрыңыз.
Шешуі Біз k0 болған жағдайларын қарастыруымыз
Private Sub Command l_Click()
Picture1.Scale (12.1, -12.1)-(-12.1, 12.1)
For i% = -12 To 12 "координаталык. тор"
Picturel.Line (i, 12.1)-(i, -12.1), vbYellow
Next i
For k! = -12 To 12
Picturel.Line (-12, k)-(12, k), vbYellow
Next k
Picturel.Line (12, 0)-(-12, 0), vbGreen "ox
Picturel.Line (0, -12)-(0, 12), vbGreen "oy
d! = 0.001
For x! = -12 To –d Step d
Picture1.PSet (x, 10/x)
Next x
For x! = d To 12 Step d
Picture1. PSet (x, 10/x) Next x
End Sub
2.4 Физика сабағын информатикамен кіріктіре оқыту
Физика пәнін оқытудың лекция, практика және лабораториялық түрлері
Есеп: Бастапқы жылдамдығы нөлге тең дене 0,5 сағатта
Берілгені:
а= 10м/с
Т=0.5 сағат= 1800с
vo=0
V-?
Шешуі: V=(V-V0)/T бұдан V=V0+ а*T
V=18000m/c
Осы eceпті Delphi программасында шешейік.
1. Жаңа жоба ашу.
2. Форматта Labell,....Label4 компоненттерін орнату
3. Олардың оң жағына Editl,...Edit4 компоненттерін орнату.
4. Объектілер қасиеттеріне мәндер меншіктеу.
Компонент Қасиет Мән
Forml Caption Түзу сызықты қозғалыс
Labell Caption А=
Label2 Caption Т=
Label3 Caption V0
Label4 Caption V=
Editl Text Бос ету
Edit2 Text Бос ету
Edit3 Text Бос ету
Edit4 Text Бос ету
Buttonl Caption Есептеу
Button2 Caption Қайталау
Button3 Caption Шығу
5. Есептеу батырмасын екі рет бассақ Unitl.pas экраны
Procedure Tform1. Button1 Click(SenderTObjekt); Var A,V :real
T,V : integer;
Begin
A:=StrToFloat(Editl.Text);
T:=StrToInt(Edit2.Text);
V0:=StrToInt(Edit3.Text);
V:=V0+A*T;
Edit4.Text:=FloatToStr(V);
End;
F12 пернесін бассақ Forml экраны шығады, қайталау батырмасын
Procedure Tforml.Button2Click(Sender:TObjekt);
Begin
Label4.Caption:=’ ‘;
Editl.Text:=’ ‘;
Edit2.Text:=’ ‘;
Edit3.Text:=’ ‘;
End;
F12 пернесін бассақ Forml экраны шығады. Шығу батырмасын
ProcedureThorml.Button3Click (Sender TObjekt);
Begin
Close;
End;
End.
Бағдарлама толық терілгеннен кейін CTRL+F9 пернелерін басып компилияция
Еркін түскен дененің жермен соқтығыскандағы жылдамдығы 39,2 м/с
Берілгені:
V0=0
V=39.2 m/c
g=9,8 м/с2
h-? t-?
Шешуі:
Құлау биіктігі v2=2gh немесе v
Ал кұлауды v2 =gt формуласы арқылы табуға болады.
Жауабы: t = 4с; h = 78,4 м.
Delpi программасында шешіп көрсетейік.
1. Жаңа жоба ашу.
2. Формаға Labell,...,Label5 компоненттерін орнату.
3. Олардың оң жағына Edit1,... Edit5 компоненттерін орнату.
4. Объектілер қасиеттеріне мәндер меншіктеу.
Компонент қасиет Мән
Forml Caption Тузу сызыты бір қалыпсыз қозғалыс
Labell Caption V=
Label2 Caption g=
Label3 Caption vo=
Label4 Caption t=
Labels Caption h=
Editl Text Бос ету
Edit2 Text Бос ету
Edit3 Text Бос ету
Edit4 Text Бос ету
Edit5 Text Бос ету
Buttonl Caption Есептеу
Button2 Caption Қайталау
Button3 Caption шығу
5. Есептеу батырмасын екі рет бассақ Unitl .pas
Procedure Tforml.Button1Click(Sender:TObjekt);
Var V0 :integer;
V,g,h,t:real;
Begin
V:=StrToFloat(Edit1 .Text);
g:=StrToInt(Edit2.Text);
V0:=StrToInt(Edit3.Text);
T=V0=/g;
Edit4.Text:=FlotToStr(T);
h:=(gtt)/2;
Edit5.Text:=FloatToStr(H);
End;
Forml экранына өтіп "Қайталау" батырмасын бассақ Button2 Click
Procedure Tforml.Button2 Click(Sender: TObjekt);
Begin
Label4.Caption:=’ ‘;
Editl.Text:=’ ‘;
Edit2.Text:=’ ‘;
Edit3.Text:=";
End;
F12 пернесін бассақ, Forml экраны шығады. Шығу батырмасын
Procedure Tforml .ButtonlClick(Sender.TObjekt);
Begin
Close;
End;
End.
Бағдарлама толық терілгеннен кейін CTRL+F9 пернелерін басып компиляция
Қорытынды
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаев халыққа жолдауында "Электрондық үкімет"
Электрондық окулық пен оқытудың негізгі мақсаты: "Оқыту процесін
Осы уақытқа дейінгі білім беру саласында тек мұғалімнің
Казіргі уақьпта электрондық WEW окулықтың қандай екендігі туралы
Мазмұны қиындау бір үлкен тақырыптың бөліктерін өткенде қосымша
Біржағынан, электрондық оқулықтың келеңсіз жақтары да бар. Бұл
Ең үлкен кемшілігі - фрагменттік бағдарлама. Ол материалды
Информатика пәні бойынша "Информатика 30 сабақ" бағдарламасы және
Элекгрондық оқулықтарды қолдану барысында оқушылардың сабаққа деген қызығушылығының
Қолданылған әдебиеттер
А.Хомененко, В.Гофман Самоучитель Delphi. Санкт-Петербург, 2003, 576
Сыдықов Б.Д., Шекербекова Ш.Т. Delphi ортасында бағдарламалау пракгикумы.
Халықова К.З., Бостанов Б.Ғ., Түрғанбаева А.Р. Обьектілі бағдарланған
Беспалько В.П. Слагаемые педагогической технологии. – М., 1989г.
Гершунский Б.С. Философия образования. – М.,1998г.
Дистанционное обучение: Учебное пособие/ Под. Ред. Е.С.
Интернет в гуманитарном образовании / Под ред. Е.С.
Материалы IX Международной коференции «Информационные технологии» (9-12
Моисеева М.В. Введение в компьютерные коммуникации /Информатика и
Педагогические технологии. Учебное пособие для студентов педагогических специальностей.
Новые педагогические и информационные технологии в системе образования.
Тихонов М.Ю. Информационное общество: Философские проблемы управления наукой
Современная гимназия: взгляд теоретика и практика./ Под ред.
Полат Е.С. Метод проектов на уроках иностранного зыка//
Полат Е.С. Типология телекоммуникационных проектов//Наука и школа, 1997,
Полат Е.С. Педагогические технологии XXI века//Современные проблемы образования,
Уроки информатики в начальной школе. Серия «Информатика в
Хоффман Пол Е. Internet. Краткий справочник. – М.,