Қазақстан Республикасы білім және ғылым министірлігі
«________________________________»университеті
“________________________ ” факультеті
“______________” кафедрасы
КУРСТЫҚ
ЖҰМЫС
Тақырыбы: Қылмыс құрамының ұғымы, белгілері.
Тексерген:______________
Орындаған:_____________
МАЗМҰНЫ
Кіріспе......................................................................................................................3
І. Қылмыс құрамының ұғымы белгілері
1.1Қылмыс құрамы...............................................................................................5
1.2Қылмыс құрамының элементері..................................................................6
2. Қылмыстың түрлері
2.1 Қылмыс объектісінің түсінігі және белгілері............................................8
А)Жалпы, топтық және тікелей түрлері.
2.2 Қылмыс субъектісінің түсінігі және белгілері.........................................11
А)Есі дұрыстық және есі дұрыс еместіктің түсінігі. Есі
2.3 Қылмыстың арнаулы субъектісі...............................................................19
3 Қылмыстың дәрежеленуі...............................................................25
Қорытынды..........................................................................................................29
Қолданылған әдебиеттер тізімі........................................................................32
Кіріспе.
Қылмыс құрамының ұғымы және мағанасы.
Алдыменен жұмысымның кіріспелі бөлігіне шолу жасағаным, өзім жазған
Қылмыстың анықтамасы (заңдылық немесе ғылымый тұрғыдағы) кез келген
Толып жатқан қылмыстық әрекеттер ішінен нақты қылмысты, яғни
Отандық қылмыстық құқық ғылымдарында қылмыс құрамы мәселесін ғылыми
Қылмыс құрамы деп- қылмыстық құқық деп қылмыстық құқық
Қылмыс құрамы ұғымы нышандардың төрт тобын қарастырады, олар
Осы курыстық жұмыста қылмыс құрамының ұғымына терең тоқталып,
1.1Қылмыс құрамы
Қылмыс құрамы – көрсетілген объективтік нышандардың міндетті түрдегі
Қылмыс құрамының нышандары қылмыстық заңда, ең алдымен ҚК-тің
Қылмыс құрамының нышандары:
қажетті
факультативті болып екіге бөлінеді.
Қылмысты жеңілдететін мән-жайлары бар құрамы –негізгі құрамды құрайтын
1.2 Қылмыс құрамының элементері.
Қылмыс объектісі
Қылмыстың объективтік жағы
Қылмыс субъектісі
Қылмыстың субъективтік жағы
Қылмыс объектісі –қылмыстық қастандық жасау нәтижесінде кесір келтірілеуі
Қылмыстың объективтік жағы дегеніміз оның сыртқы мінездемесі болып
Қылмыс субъектісінің белгілері жайлы Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің
Қылмыс субъектісі – ол қылмыс жасаған есі дұрыс
Жеке адам ғана қылмыс субъектісі бола алады.
Қылмыс субъектісі ретінде тек жеке тұлғаларды тану –
2.1 Қылмыс объектілерінің түрлері
Қылмыстық құқық ториясы дәстүрлі түрде қылмыс объектілері жалпы,
Қылмыстың жалпы объектісі дегеніміз – қылмыстық заңның қылмыстық
Топтық (арнайы) объект - бұл жалпы объектінің бөлігі.
Тікелей объект - топтық (арнайы) объектінің бөлігі; бұл
Әдетте әрбір қылмыстың тікелей бір объектісі болады. Бірақ,
Айта кетерлігі - қосымша объект қажетті немесе факультативтік
Қылмыс объектілерін үш сатылы (жалпы, топтық және тікелей
2.2 Қылмыс субъектісінің түсінігі және белгілері
Қылмыс субъектісі – қылмыс құрамының бір элементі, онсыз
Қылмыстың субъектісі болып қоғамға қауіпті іс-әрекет жасаған және
Сондай-ақ заңды тұлғалар – мекеме, ұйым, кәсіпорын және
Қайсы бір кәсіпорын, мекеме, ұйымда еңбек қорғау ережелерінің
Қылмыс субъектісінің қажетті белгілерінің бірі – қылмыс жасаған
Есі дұрыстық – қылмыстық заңда көзделген қоғамға қауіпті
Есі дұрыстық – адамды қылмыстық жауапқа тартудың және
Қылмыстық заңның нормалары, әр кезде де, төңірегіндегі жағдайды
Қылмыс субъектісінің есі дұрыстығымен қатар және бір
Өз іс-әрекетін дұрыс бағалау, жасаған әрекетінің әлеуметтік маңыздылығын
Адамның есінің дұрыстығы және қылмыстық заңда белгіленген жасқа
Қылмыскердің қосымша белгілерін, соның ішінде жеке басының, еңбек
“Қылмыс субъектісі” және “қылмыскердің жеке басы” ұғымдары бірдей
Қылмыскердің жеке басына қатысты барлық қасиеттердің ішінен қылмыс
Қылмыскердің жеке басының ерекшеліктері жаза тағайындағанда, оны жеке
А)Есі дұрыстық және есі дұрыс еместіктің түсінігі. Есі
Жеке адамға, қоғамға немесе мемлекетке зиян келтірген не
Жоғарыда аталып кеткендей, есі дұрыстық дегеніміз – адамның
1.Осы Кодексте көзделген қоғамдық қауіпті әрекетті жасаған кезде
2.Есі дұрыс емес деп танылған адамға сот
Есі дұрыс еместіктің ұғымын ашып көрсеткенде қылмыстық құқық
Медициналық (биологиялық) белгі бойынша қоғамға қауіпті әрекетті істеген
Сондықтан медициналық белгі міндетті түрде заңдылық белгімен қабаттасуы
1.Созылмалы психикалық ауру. Бұл ауруға жазылмайтын немесе жазылуы
2.Психикасының уақытша бұзылуы. Бұған жататындар: алкогольдік есалаңдық, патологиялық
3.Кемақылдық. Бұл адамның ақыл-ой қабілетінің төмендеуінен туындайтын аурулар.
4.Психикасының өзге де дертке ұшырауы.
Бұл сырқаттағы күйге жататындар психикалық аурулардың қатарына жатпайтын,
Психикалық аурудың, тіптен созылмалы психикалық аурудың болуының өзі
Заңдық (психологиялық) белгі адамның өзінің істеген әрекетіне есеп
Интеллектуалдық кезеңнің мазмұнына адамның өзінің істеген іс-әрекетінің шын
2.3 Қылмыстың арнаулы субъектісі
Есі дұрыстық және заңда белгіленген жасқа толу, бұл
Қылмыстың арнауы субъектісі дегеніміз субъектінің жалпы белгімен (есі
Қылмыстық кодекстің Ерекше бөлімінің нормаларында арнаулы субъектілердің белгілерін
Жалпы Ереже бойнша Қазақстан Республикасы Қылмыстық құқығы бойынша
1.Мемлекеттік құқылық жағдайы бойынша: ҚР азаматы, шетелдіктер
2.Демографиялық белгілері бойынша
Кінәлінің жынысына қарай еркек (120,121-бап), әйел (121-бап),
3.Отбасылық туыстық қатынастары бойынша:
Ата-аналар (ҚК 136-бап), жұбайлар (140-бап), қамқоршы (139-бап), денсаулық
4.Әскери міндетке қатысы жөніндегі міндеті: міндетті әскери қызметке
5.Қызмет жағдайы жөніндегі адамдар (307, 308, 309,
6.Арнаулы мемлекеттік жүйелерде лауазымдық жағдайына байланысты қызмет атқарғандар
7.Кәсіби міндетіне қарай: дәрігер (144-бап), медицина қызметкерлері (ҚК
8.Атқарған қызметінің немесе жұмысының мәніне қарай қызмет не
9.Азаматтық мемлекет алдындағы борышының мәніне қарай: куә,
10.Адамның жәбірленуші жөніндегі ерекше жағдайларына байланысты жәбірленушіге
11.Адамның бұрынғы істеген қоғамға жат әрекетін рнемесе әрекетсіздігін
Сонымен, қылмыстық құқық бойынша қылмыс субъектілері болып қылмыстық
Жауаптылыққа қабілеті – айыптаудың есінің дұрыстығы. Қылмыстық заң
Жасқа толу қылмыс субъектісінің бір белгісі. Жалпы, қылмыс
Егерде адам өзінің қылмыстық іс-әрекетін табиғат, өндіріс механизмдері,
Қылмыскердің қосымша белгілерін, соның ішінде жеке басының, еңбек
Қылмыстың арнаулы субъектісі деп субъектінің жалпы белгімен
Қолданылып жүрген қылмыстық заңда қылмыстың арнаулы субъектісі туралы
ҚК-тің 18-бабында айтылған мас болудың мағынасына алкогольдік
ҚК-нің 18-бабында “алкогольді ішімдікті, есірткі заттарды немесе басқа
Физиологиялық мастыққа күнделікті кездесетін мастық жатады. Мұндай жағдайда
Патологиялық мастыққа алкоголь ішімдігін, есірткі немесе басқа есеңгірететін
3.Қылмыстарды дәрежелеу.
Қылмыстарды дәрежелеу деп теория мен тәжірибеде жасалған әрекеттен
Қылмыстарды дәрежелеу әрдайым нақты жағдайларға қылмыстық –құқықтық тұрғыдан
Қылмыстық істің нақты жағдайларын анықтаудың артында қылмыстық –құқықтық
Істің нақты жағдайларын анықтау және қылмыстық-құқықтық шаманы орнықтыру
Анықталған нақты жағдайлар бекітілген қылмыстық құқықтық шамаға (яғни,
Іспен қылмыстық-құқықтық шаманың нақты жағдайларын қатар қою үрдісі
Қылмысты дәрежелеудің қортындылары, яғни нақты әрекет орнықталған қылмыстық-құқықтық
Қылмысты дәрежелеу қылмыстық құқық ілімінде бәрінен бұрын
Қылмысты дәрежелеудің мағынасы –жан-жақты үрдіс. Ана не мына
Қылмыстарды дәрежелеудің құқықтық шығармашылығында да өзіндік маңызы баршылық,
Қорытынды.
Сонымен осы курыстық жұмысымды қортындылайтын болсам «Қылмыс құрамының
Қылмыс құрамы деп- қылмыстық құқық деп қылмыстық құқық
. Қылмыс объектісі –қылмыстық қастандық жасау нәтижесінде кесір
Қылмыстың объективтік жағын қылмысқа сырт жағынан мінездеме беретін
Қылмыс жасаған кезде қылмыстық заңда көзделген белгілі бір
Қылмыс субъектісінің белгілері жайлы Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің
Қылмыс субъектісі – ол қылмыс жасаған есі дұрыс
ҚК-тің 14-бабының екінші бөлігінде қылмыстық заңның аса маңызды
Тек жеке адам ғана қылмыс субъектісі бола
Қылмыс субъектісі ретінде тек жеке тұлғаларды тану –
Осы курыстық жұмыста қылмыс құрамының, оның түрлерін ашып
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1.Қазақстан Республикасының Конституциясы. 1995 ж. 30 тамыз.
2.Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі. 1997 ж.
3.ҚР-ның қылмыстық кодексіне түсінік.
4.Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім. Алматы. “Жеті
5.Әбілезов Е.Т. Қазақстан Респуликасының Қылмыстық құқығы. Жалпы бөлім.
6.Бапанов Т.Ә. Әбілезов Е.Т. Қазақстан Республикасының Қылмыстық құқығы.
7.Құлжақбаева Р.Б. Қылмыстың құрамы. Қарағанды. “Болашақ -баспа”. 2000ж.
8.Молдыбаев С.С. Рахметов С.П. Субъект преступления по уголовному
9.Наумов В.Н. Қылмыстық құқық. Астана. 2001 ж.
10.Орымбаев Специальный субъект преступления. Алма-ата. 1972.
Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім. “Жеті жарғы”.
Дагель П.С. Учение о личности преступника в совестком
Әбілезов Е.Т., ҚР Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім.
Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім. Жеті жарғы.
Алауханов Е.Д., ҚР-ның қылмыстық құқығы. Жалпы бөлім. Алматы.
Ағыбаев А.Н. ҚР-ның Қылмыстық құқығы. Жалпы бөлім. Алматы.
А.М.Лазарев. субъект преступления. –М., 1981. – с.29.
Р.Б.Құлжақаева. Қылмыстың құрамы. Қарағанды 2000. 42-б.
32
Есі дұрыс емес деп тану үшін заңдылық және
Заңдылық белгі орын алуы үшін осы екі белгінің
Адамның өзінің іс-әрекетіне ие бола алмауы
Адамның өзінің іс-әрекетінің шын мәніндегі сипаты мен қоғамға
Созылмалы психикалық ауруы, психикасының уақытша бұзылуы, кемақылдылығы немесе
еріктілік
интеллектуалдық
медициналық
заңдылық
Есі дұрыс еместіктің белгілері (ҚК-тің 16-бабы)
Арнайы субъект
Жалпы субъектінің белгілерімен қатар жекеленген қылмыстық құрамының ерекшелігіне
(лауазымды адам, әскери қызметшілер)
Есі дұрыстық – қоғамға қауіпті іс-әрекетті сезетін,
Жеке адам.
Заңды тұлғалар – мекеме, ұйым, кәсіпорын, қылмыстың субъектісі
Қылмыс жасаған кезде 16 жасқа толған адам қылмыстық
Қылмыс субъектісі болып танылады.
(ҚК 14 бабы)
Қылмыстың субъектісі болып қоғамға қауіпті іс-әрекет жасаған және