ЖОСПАР
КIРIСПЕ 2
1. «Тұлға» ұғымы және әлеуметтанудағы тұлға
2. Қазақ халқының өзiндiк санасында тұлға
3. Қазiргi заманғы әлеуметтанудағы тұлғаның негiзгi
Қорытынды 11
Қолданылған әдебиеттер 12
Дүниенi өзгерту үшiн бiз
өзiмiз өзгеруiмiз қажет.
Махатма Ганди.
КIРIСПЕ
Питирим Сорокиннен әлеуметтану объектiсiне қысқаша сипаттама
Әлеуметтанудың зерттеу объектiсi мен әлеуметтану пәнiн
Әлеуметтанудағы тұлғаға қатысты библиографиялық тiзiмнiң ауқымдылығына
1. «Тұлға» ұғымы және әлеуметтанудағы тұлға
Бүгiнгi таңда тұлғаны өзiндiк ерекше қасиеттерге
Бұл тұрғыдан алғанда әлеуметтанудың да осы
«Тұлғасыздық», «алғыmұлғалық» және «бейmұлғалықтың» толыққанды әлеуметтiк,
Қалыптасушы тұлғаның сана-сезiмiнiң қалыптасуын, мiнез-құлқының бағдарын
Ақыл-парасатты және aқылсыз, өнегелi және өнегесiз,
Ic-әрекеттің дiни және дiни емес жүйелерiнiң
Әр түрлi тарихи жағдайларда тұлғаның персондалу
Тiршiлiк ету жағдайы мен құралдарына ие
Бiздiңше, барлық гуманитарлық бiлiм салалары бұл
«Тұлға» ұғымы әлеуметтiк бiлiм «құрылысында» маңызды
Тұлға әлеуметтануына философиялық концепциялары және психологиялық
Егер, философияда кең мағынада адам ұғымы,
Әлеуметтанушы үшiн «тұлға» - бұл адамдарды
Сонымен, «адам-тұлға-жеке адам (индивид)» тiзбегiнде философ,
2. Қазақ халқының өзiндiк санасында тұлға
Қоғамдық санада тұлға идеясының қалыптасуы мен
Жалпы, шетел ғалымдары мен зерттеушілері қазақ
ХХ ғасырдың басында Орталық Қазақстанда жұмыс
Қазақ халқының өзіндік санасы дамуындағы маңызды
Қазақ ағартушыларының шығармалары мен дүниетанымдық ізденістерінде
Қазақ ағартушылығының негізін қалаушы, еуропалық үлгіде
Қазақ халқының салт-дәстүрін, наным-сенімін, ауыз әдебиеті
Қазақ ағартушылығының көрнектi өкiлi, педагог-ұстаз Ыбырай
Ы.Алтынсарин қазақ халқының жарқын тамаша қасиеттерi,
Абай Құнанбаевтың көп салалы бай шығармашылық
Абай шығармаларының өзегi – тәлiм-тәрбиелiк пен
Адам деген ардақты атты көкке көтерер
«Адам баласын заман өсiредi, кiмде-кiм жаман
Адам бойындағы абзал моральдық қасиеттерді қалыптастыру
Ұлы Абайдың көзқарастарын толықтыра, сабақтастыра, жалғастыра
Шәкәрiмнiң «Үш анық» атты еңбегiнде жан
Шәкәрім еңбектерiнде адами қасиеттерге сыни көзбен
Шәкәрiм өз дүииетанымдық және шығармaшылық ізденістерiнiң
Шәкәрімнің адам болмысы мен тұлғалық қасиеттер
3. Қазiргi заманғы әлеуметтанудағы тұлғаның негiзгi
Адамның күрделi ұйымдасқан табиғаты, оның әлеуметтiк
Тұлғаның рөлдiк концепциясы
Тұлғаның рөлдiк концепциясы ХХ ғасырдың 30-жылдарында
Американдық әлеуметтанушы, ойшыл көрнекті тұлға Джордж
Fалымның студенттiк жылдарда жасаған дәрiс конспектiлерi
Интеракцuонuстiк ьңғай бойынша адам табиғаты және
Сенсорлық (сезiмдiк) дабылдардың, органикалық стимулдар мен
Джордж Мид түciнiгiндe «Мен» әлеуметтiк инmepaкциядан
Аяқталған Мен құрылымы - әлеуметтік процесінің
Сонымен, «Меннің» шығу тегі – тұтастай
Көрнекті американдық әлеуметтанушы-теоретик, функционализмнің белгілі өкілі
Т.Парсонс М.Вебердің шығармаларын тәржімалаумен айналысты. Оның
Т. Парсонстың айтуынша, ол Вебер, Паретто,
А) Қоғамның функциональдық алғышарттары түсінігі;
Б) «Сыртқы қоршаған ортада» жұмыс істейтін
В) «Әрекетшіл жүйенің» жалпы теориясы;
Парсонс шығармашылығының қорытынды кезеңінде әлеуметтік дамудың
Өз уақытында Парсонстың барлық модельдері өте-мөте
ХХ ғасырдың 70-80 жылдары Парсонстың шығармашылығына
Fалым iзденiстерiнiң мақсаты адам өмipiнiң барлық
Функция құрылым мен процесmi байланыстырып, жүйе
Жүйенiң бағдарлық eкi oci болады: бiрiншiсi
Т.Парсонс жасаған құрылымдық-функционалды әдiс тек әлеуметтануда
Әлеуметтiк рөл - бұл қоғамдық және
Әлеуметтiк рөл eкiгe бөлiнедi:
- рөлдiк үмiттeну - «ойын ережесiне
- рөлдiк жүрiс-тұрыс - бұл адамның
Адам белгілі бір рөлді өз міндетіне
Рөлдік жүріс-тұрыс шекарасы айтарлықтай қатаң, өйткені
Бірақ бұл шекаралар абсолютті емес: рөл
Адам көптеген рөлдерді орындайды. Бұл рөлдер
Тұтас әлеуметтік жүйе үшін мәні мен
Бұл қатынастар қабаты «тұлғааралық рөл» түсінігімен
Рөлдiң қоғамдық мaғынa-мәнiне орай объективтi түрде
Социумның пiкiрiнше, рөлдiк нормативтерден ауытқу
Әлеуметтiк рөлдер бүкiл қоғамдық ағзаның қалыпты
Қоғамдық қатынастар жүйесінде әлеуметтік топтар және
Кез-келген қоғамда, қоғамдық өмiрдiң кез-келген сферасында:
Қорытынды
Жеке тұлғаның дамуына байланысты оның құрылымында
Жеке тұлғаның «құрылымы» күрделі. Неғұрлым қарапайым
Осылайша, «жеке тұлға» ұғымы адамға өз
Жеке тұлғаның құрылысына биологиялық та, рухани
Қолданылған әдебиеттер
1. А.И.Артемьев., Б.Қ.Бейсенов. Тұлға социологиясы. Оқу
2. Қ.Ж.Рахметов., А.Н.Болатова., Исмағамбетова З.Н. Социология.
3. Социология. Лекциялар курсы. Жалпы редакциясын
12