Мазмұны
Кіріспе............................................................................................................3
1. ТМД-дағы ортақ экономикалық қауымдастық түрлері.........................5
2. Қазақстан Республикасының ортақ халықаралық қауымдастықтағы
орны..............................................................................................................15
3. Қазақстан Республикасының қауымдастықтағы даму
тенденциясы.................................................................................................21
Қорытынды................................................................................................26
Әдебиеттер тізімі.......................................................................................28
Кіріспе
Бұрынғы Одақтас Республикалардың, өзіндік егеменді мемлекет болып құрлуы
Енді жаңа тәуелсіз мемлекеттер алдында күрделі таңдау тұрды.
Қазіргі таңда жаңа егеменді мемлекеттердің саяси егемендігінің халықаралық
Бұл жұмыс КСРО-ның ыдырауы мен жаңа тәуелсіз мемлекеттердің
Қазақстан Республикасының халықаралық құқықтың субъектісі ретінде өмір сүруінің
арасында жаңа экономикалық және элеуметтік байланыстарды, құру міндеттерді
Жұмыстың өзектілігі оның ғылыми-теориялық негізі де дәлелдейді. Қазіргі
Тақырыптың өзектілігін негіздейтін тағы бір факт, қазіргі кезде
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕОРИЯНЫҢ ДАМУ КЕЗЕНДЕРІ
Қазіргі заманда «экономика» сөзінің түсінігі көп мағынаны білдіреді.
Біріншіден, «экономика» сөзімен игіліктер мен қызметтер керсететін өндірістік
Екіншіден, «экономика» сөзін ғылымдар тоғысындағы экономиқалық қатынастарын қызметтік
Үшіншіден, «экономика» сөзі экономиқалық ғылым жалпы экономиқалык теория
Төртіншіден, «экономика» сөзімен окыту пәні ретінде түсіндіріледі. Қоғамдық
Экономиқалык ғылым — ен ертедегі ғылымдардың бірі. Алғашкы
«Ойкономия» (экономия) сөзі ретінде — (үй, шаруашылык) Аристотель
Экономиқалық (тауарлы-ақша) байланыстардың дамуы феодалдық тұйықтылықты жоюға және
«Меркантилизм» (итальян сөзі «мерканте» — саудагер, көпес деген
1. ТМД-дағы ортақ экономикалық қауымдастық түрлері
XXI ғасыр адамзат тарихындағы ең дүбірге толы кезеңі.
Осылайша бұрынғы КСРО территориясында жаңа интеграциялық топтар пайда
Орталық Азия мемлекеттерін аймақтық интеграциялау идеясы Біртүтас Экономикалық
Шартты дамыту тұрғысында 1994 жылы шілдеде президенттердің шешімімен
Сөз болып отырған уақытта Орталық Азия ынтымақтастық және
6 қаңтар 1995 жылы Ресей Федерациясы мен Беларусия
Кеден Одағының құрудағы басты мақсат болып мыналар жарияланды:
• Шаруашылық жүргізуші субъектілердің еркін
• Тұрақты экономикалық дамуды, еркін
• Жалпы экономикалық кеңістікті құруда жағдай
• Кеден Одағына
Кеден Одағы мынадай қағидаларға негізделетін экономикалық бірлестік ретінде:
а) Кеден
б) Бірыңғайландырылған заң шығару және рыноктық шаруашылығына негізделген,
Кеден Одағында атқарушы органдар ретінде төрт мемлекеттің интеграциясын
Жылдамдығы эртүрлі интеграция үрдісіне тиісті серпін беруге үмтыла
Интеграциялық ынтымақтастық одан эрі 1996 жылы 2 сэуірдегі
1998 жылы сәуірде Беларусь, Қазақстан, Қырғызстан және Ресей
Кеден Одағына қатысушы мемлекеттердің басшылары 2000 жылы қазанда
Жаңа ұйымның анық көрсетілген халықаралық статусы ЕурАзЭқ халықаралық
Алдыңғылардан да жақсы, интеграциялық формула. Қоғамдастықта әрбір мемлекет,
Шешім қабылдаудың жаңа түрі. ЕурАзЭқ-ң құрлу туралы келісім
Шешімдерді орындауды бақылаудың жаңа жүйесінің құрылуы. Қауымдастығы келісімдер
Заң шығарудың бірыңғайлылығы мен жақындасуындағы жаңа эдістер. Мүшелікке
Интеграциялық комитет (ИК) - Қоғамдастықтың тұрақты жү_мыс істейтін
Мемлекетаралық Кеңес пен ИК қызметін ұйымдастыру тұрғысынан қамтамасыз
2001 жылы 21 ақпанда Алматыда интеграциялық комитет Белорусия,
Еуразиялық Экономикалық Қоғамдастыққа алып келген құжаттарды сараптай келе,
ЕурАзЭқ-тің берілуі
Посткеңестік кеңістік мемлекеттерінің - Грузия, Украина, Әзірбайжан және
Страсбургта қабылданған Декларация бүл топтың елдерінің саяси жақындасу
Жаңадан құрылған ұйымның мақсаттары мен міндеттерін анықтауда Украина,
ГУУАМ өзін-өзі ТМД мен кез келген басқа ұйымдарға
ГУУАМ-ды құру инициативасы Балтық - Қаратеңіз альянсының идеясымен
ГУУАМ - бұл бір-біріне қайшы болмайтын саяси және
ГУУАМ мемлекеттері АҚШ және Батыс мемлекеттерімен тығыз байланысқан.
ГУУАМ шеңберінде қарым қатынастың маңызды бағытының бірі аймақтағы
ГУУАМ шеңберінде эскери ынтымақтастықтың неге керек. Өйткені осы
Қауіпсіздік және бейбітшілікті қолдау барысында ГУУАМ мемлекеттері осы
Өзінің дамуындағы аз уақытта ГУУАМ түрлі кезеңнен өтті,
Көптеген сараптамашылардың пікірінше қазіргі кезең дағдарыс кезеңі. Бұл
• ЕурАзЭқ шеңберіндегі интеграциялық үрдістердің күшеюі;
• ГУУАМ мүше-мемлекеттеріне қарсы ресей
• ГУУАМ транспорттық коридоры Азия -
• ГУУАМ мемлекеттеріне Батыстың қызығушылығының
2000 жылы маусымда Ялтада мемлекет басыларының саммитінде ұйымның
Қазіргі таңда ГУУАМ-ға байланысты қатынас екі ұштылау. Бес
2. Қазақстан Республикасының ортақ халықаралық қауымдастықтағы орны
Орталық Азиядағы интеграциялық үрдістің, элеуметтік өмірдің интернационализациялануы мен
Президент Н.Назарбаев Қазақстан халқына «Қазақстан - 203 Оң
Орталық Азиялық интеграциялық үрдістің ерекшелігі жаңа тэуелсіз мемлекеттің
Орталық Азиядағы су ресурстары мемлекеттер арасында теңдей бөлінбеген.
ОАЭҚ мемлекеттерінің 2002 жылы дейінгі кезеңге арналған біртүтас
Мемлекетаралық автокөлік жолдары мен теміржол траспортында, транзиттік жүкті
Аймақтық экономикалық одақтың былтырдан бастап Орталық Азия экономикалық
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев ОАЭҚ-ға, оның қызметіне оң баға
1994 жылғы 8 шілде үш мемлекет құрлтайшысы болып
Әрине, экономикалық қауымдастықтың назарына ілікпей, шешімін таппай жатқан
Қауымдастықтың аясында бес жылда көп іс атқарылды, ал
Бір аймақта өмір сүріп жатқан бұл елдердің ортақ
бауырласып жүріп-тұруы "Біз бір-бірімізге керекпіз!" дейтін түсінкпен мэнгі
Кеше болған саммитте Нүрсүлтан Назарбаев, Асқар Ақаев, Эмомали
Бұл мәселелердің бәрі де былтыр желтоқсан айында Ташкентте
Орталық Азия мүмкіндігі мен ықпалын өз биігінде үстауы
Бұл туыс төрт ел президенттерінің бәтуалы шешімі -
Экономика сөз жоқ, интеграцияның анағұрлым маңызды қүрамдас бөлігі
Атап айтуымыз керек, жалпы ТМД мемлекеттермен экономикалық байланыстарды
Қүжаттардың кейбіреуі практикалық тұрғыдан жүзеге асты. 1998 жылы
Ынтымақтастықты кеңейту жөніндегі үйымдық, техникалық және экономикалық шараларды
3. Қазақстан Республикасының қауымдастықтағы даму тенденциясы
Орталық Азиядағы интеграциялық ағымның спецификалық ерекшеліктерінің бірі аймақтағы
Назарбаев ТМД елдері үшін интеграциялық ынтымақтастық экономикалық қажеттілік
Қазіргі таңда әлем өзара интеграциялық жүйе үрдісінде дамуда.
Бұрынғы Кеңестік республикалар өз тәуелсіздігін алғаннан кейін ішкі
• Қол жеткізілген егемендікке шүкіршілік
• Күшті мемлекеттің ықпалына қалып,
кеңістігінде жаңа еуразиялық даму
Орталық Азия елдерінің тиісті шарттары мен келісімдерінің орындалуына
2000 жылы 14 маусымдағы Душанбедегі ОАЭҚ мемлекетаралық кеңестің
ОАӘҚ шеңберіндегі интеграцияны тереңдетуге үмтыла отырып, президенттер 2005
• Сауда-экономикалық байланыстарды жандандыру;
• Су және энергетикалық ресурстарды
• Көліктік-коммуникациялық жүйені
• Қалыптасқан шаруашылық байланыстарды жетілдіру және
ОАЭҚ-ға мүше мемлекеттердің Прензиденттері Н.Назарбаевтің, А.Ақаевтің,Э.Рахмоновтың және И.Каримовтың
Бұл ретте Қазақстанның қауымдастыққа мүше көрші елдермен ықпылдасуды
Мәжілісте ОАЭҚ-ның 2005 жылға дейін интеграциялық даму стратегиясы
21 ғасырға біз айтарлықтай түрақты экономикасы бар тэуелсіз
мен келісімдердің тұтас блогімен қуатталады. Мэселен,1995 жылғы 2қүркүйектен
Қазақстан принциптік түрғыдан барлық мемлекеттердің экономикалық даму мен
Қазақстан осы ұйымның келешегіне зор үміт артады. Қазақстан
ТМД-ның құрылуы, КСРО-ның соңғы жылдары болған оқиғалармен тығыз
1991 жылы 8 желтоқсанда Ресей, Украина, Белорусия үкімет
21 желтоқсан 1991 жыл бүрынғы Одақтас Республикалардың 11-і
Бастапқыда ТМД шеңберіндегі ынтымақтастық өте нашар болды. Бү_л
Бір кезде біртұтас мемлекеттің ыдырау кезеңіндегі сын-сағатта Н.Назарбаев
қатынастарды орнату және дамыту Қазақстандық сыртқы саясаттың аса
Күрделі экономикалық кезең жағдайында іс-жүзінде барлық Кеңестен кейінгі
Тэуелсіз Мемлекеттер Достастығы — біртұтас одақтық мемлекеттен тэуелсіз
Әдебиеттер тізімі
1. Барковский А.Н.,
2. Гаврилов В. Интеграции в СНГ и
3. Евразийское пространство
4. Егемен Қазақстан
5. Исингарин Н. Проблемы интеграции в СНГ.
6. Исингарин Н. Казахстан и Содружество:
7. Исингарин Н. 10 лет СНГ. Проблемы,
8. Кушкунбаев С. Центральная Азия на пути
9. Лаумулин М. Казахстан в современных
Ю.Мацнев Д. Интеграционная стратегия для стран СНГ. Москва,
1997. Алматы, 1997.
12.Назарбаев Н.А. Сындарлы он жыл. Алматы, 2003. ІЗ.Курс
Издательство «Асаң. 1998г. Н.Я.Ә.Әубэкіров, Қ.Нэрібаев, М.Есқалиев, Е.Жатқанбаев, Е.Байжұманов,
С.Досқалиев «Экономикалық теория
баспасың, 1998ж. 15.Нарықты экономиканың
Ақтөбе, 1993,1-бөлім.
2