ЖОСПАРЫ
Кіріспе
І-тарау. Нарықтық экономикадағы маркетингтің мәні және негізгі концепциялары.
Маркетингтің мәні мен мағынасы және принциптері.
1.2. Маркетингті зерттеудің мақсаты және
1.3. Қазақстанның кәсіпорындарындағы маркетингті пайдалану ерекшеліктері
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Қосымша
Кіріспе
Соңғы жылдарда Қазақстан Республикасының саяси, экономикалық және қоғамдық
Ішпек – жемек өнімі адам үшін бірінші қажеттілікте
Нарықтың тауарлармен толу мөлшері бойынша кәсіпорынның өндірістік-шаруашылық іс-әрекетін
Қазіргі кезде маркетинг жетілген, әрі анықталған ғылыми және
Қазақстан Республикасында маркетингтің қалыптасу қажеттілгі басқару теориясы мен
Біздің шартымызда маркетингтің классикалық схемасын енгізу процесі айқын
Осы сипатта таңдалған тақырыпта жұмыстың орындалуы өз негізіне
Осыған байланысты бұл курстық жұмыстың мақсаты-кәсіпорындағы маркетингтің алатын
-маркетингтің теориялық негіздері мен дамуы сипатталған;
-маркетингтің негізгі концепциялары сипатталған;
-кәсіпорындағы маркетингтің атқаратын қызметтері келтірілген;
-Қазақстандағы және Қытай Халық Республикасының маркетинг қызметінің
- «Рахат» акционерлік қоғамына толық талдау жасалынып,ондағы маркетингтік
І -тарау. Нарықтық экономикадағы маркетингтің
мәні мен ролі
Маркетингтің мәні мен мағынасы және негізгі концепциялары
Нарықтық экономика жағдайында, маркетингтің қызметі тауарлар мен қызметтерге
Осындай жағдайда, маркетингтің ролі қоғамда сатушылар мен алушылар
Маркетинг - бұл философия бизнесімен қатар белсенді процесс
Америка маркетинг Ассоциациясы (АмА) 1985 жылы терминологиялық
«Маркетингң термині ағылшынша market (нарық) сөзінен
Маркетинг-бұл тауарға, қызметтерге, адамдарды ұйымдастыруға,
аймақтарға және идеяларға сұранымды айырбас арқылы болжау, бақылау
Маркетинг-бұл кәсіпорынның сауда өткізу іс-әрекетінің зерттейтін өндіріс процесіне
Қазіргі заман маркетинг теориясы оны басқарудың нарық бағдарын
Біздің пайымдауымызша -
Осыдан біраз жыл бұрын, еліміз егемендік алмай тұрғанда,
Қазір еліміз егемендік алған тәуелсіз мемлекет. Қазіргі кезеңде
Маркетингті қолдануда негізгі екі ағымы болады. Оны айта
Көптеген кәсіпорындар, ресми түрде қабылданған жоспарсыз жұмыс жүргізеді.
Маркетингтің маңыздылығын “Корея системэ” оңтүстік кореялық
Нарықтық экономикада жеке және өндірістік қажеттіліктерді қанағаттандыру, таусылмайтын
Осы тұрғыдан алып
Маркетинг экономикалық процесс ретінде, өндіруші мен тұтынушы арасындағы
Маркетингтің негізгі формуласы - өндірілген нәрсені сату емес,
Маркетингті, өндірістің шаруашылық функциясы ретінде жеткілікті жұмыс түрінің
Негізгі пункті тауарға сұраныс болатын маркетинг қазіргі бизнестің
Ресми түрде маркетингтің кең өріс алған кезі Американдық
Бір шетінен, мұндай қызмет нарықты жан-жақты, жүйелі зерттеуге,
Сонымен қатар, егер осылардың бәрі бірге
1. кәсіпорынды басқару принципі ретінде -
2. құралдар ретінде ерекше тәсілдер, құралдар арқылы тұтынушылардан
әдіс ретінде өндірушілер мен тұтынушылардың
келісуіне және үйлесуіне жетуге көмектеседі /7/.
Маркетингтің негізгі принциптері
Екіншіден, қойылған мақсатқа жетудің ыңғайын, комплексті түрде білу
Үшіншіден, таңдаған нарықтың жағдайын және талабын максималды есепке
Келесі принцип, “келешекті көру” және соған байланысты жаңа
Соңғы принцип фирманың сыртқы ортасының өзгеруіне әсер ететін
Нарықтық концепциясы ретіндегі маркетингтің негізгі принциптері мыналар /8/:
- өндірушінің түпкі нәтежиесіне жетуге ұмтылу,нарықта тауарды тиімді
- алға қойған мақсатпен міндеткежету үшін бағдарламалы
- нарыққа икемделудің стратегиясы мен тактикасын
- кәсіпорынның жұмысын шұғыл нәтежиеге емес,ұзақ мерзімді нәтежиеге
Маркетингтің негізгі принциптері
Маркетинг шаралары-кәсіпорынның нарық мүмкіндіктерін талдаудан басталады. Бұл мәселе
Кәсіпорынның маркетинг мүмкіндіктерін анықтау-ең перспективті мақсатты нарықты таңдауды
Мақсатты нарықты таңдау шаралары кейінгі маркетинг комплексін өңдеуге
тауар (product)
баға (prіce)
сату орны (place)
жылжыту, коммуникация (promotіon).
Бұл топтың “4 p” деп аталуының өз себебі
қарастырылады).
Жалпы маркетинг стратегиясында “4p” моделінің маңыздылығын есепке ала
Маркетинг концепциясының негізгі мазмұны сатып алушылар нарығы жағдайларындағы
өндірістік
тауарлық
өткізу, яғни, коммерциялық әрекеттерді интенсивтендіру
маркетинг немесе тұтыну
әлеуметтік-этикалық
Жоғарыдағы концепциялар экономика дамуының әртүрлі кезеңдерін, сонымен
Концепциялардың алғашқысы - өндірістік концепция. Өндірістік концепция -
тауарға сұраныс ұсыныстан
тауардың шығынын жаппай
болады.
Ал төмен шығын төмен
қамтамасыз етіп пайданы ұлғайтады;
Өндіріс концепциясында өндіруші мен нарық байланысын
деген схемамен көрсетуге болады.
өндіріс( нарық
Маркетинг концепциясының құрылымына әсер ететін келесі концепция -
Келесі концепцияға тоқталсақ, бұл - өткізу концепциясы.
Нарықтық және өндірістік факторлардың барлық кешеніне сәйкес делдалдар
Америка және Еуропа кәсіпкерлері алдында шиеленіскен өткізу мәселесі
Қазір біздің Қазақстан Республикасы нарығында жұмыс істеп жатқан
Енді қарастырып өтетініміз-маркетинг, яғни тұтыну концепциясы.
Белгісіз нарыққа жұмыс істеу-өндірушіге өнімді өткізу туралы ешқанай
нарық(өндіріс(нарық
деп көрсетуге болады.
Кәсіпорынның нарық талабына бейімделуімен бірге тұтынушылардың мұқтаждықтарын
“Мұқтаждықты тауып қанағаттандырыңыз” деген сөйлем маркетинг
Сонымен, бір жағынан кәсіпорынның жұмысының негізі -
Бұл концепцияның мағынасын жақсы түсіну үшін, оны өткізу
Қазақстан кәсіпкерлері бұл концепцияны қолдана алуы үшін, оның
“Ммиллиондаған ақша табу үшін емес,елдің мұқтажын қанағаттандыру өмір
Маркетинг концепцияларының ең соңғысы - әлеуметтік-этикалық маркетинг концепциясы.
Әлеуметтік-этикалық маркетинг концепциясын төменгі типтік және міндетті талаптармен
1.2 Маркетингтік зертеудің мақсаты және әдістері.
“Өзіңіздің тауарыңызға қажеттілік тапқаныңызша ештеңемен айналыспаңыз”, “Тұтынушыға бүгін
Белгісіздік және тәуекелділік деңгейін төмендету үшін, кәсіпорында сенімді
Кәсіпорынның көлеміне, жұмыс жүргізілуіне байланысты әр түрлі маркетингтік
Профессионалды, біліп жүргізілген маркетингтік зерттеу, кәсіпорынға өзінің
Маркетингті зерттеу дегеніміз - маркетингтік шешім қабылдауға жалғас
Маркетингтік зерттеудің нәтижелілігі және тиімділігі келесі шарттарды сақтауына
біріншіден, бұл зерттеулер комплексті және тиымды түрде өтуі
екіншіден, оларды жинаған кезде ақпаратқа қойылған талаптармен бірге
үшіншіден, зерттеулер-маркетингтік және әлеуметтік зерттеу практикасының “
төртіншіден, маркетингтік зерттеулер жұмстарды мұқият жоспарлардан және жүйелі
(1-үлгі)
Маркетингтік зерттеу үдерісінің сатылары
Зерттелетін мәселені анықтау сатысы маркетинг зерттеулердің
Екінші ретті ақпарат көп неғұрлым аз шығынмен таза
Екінші ретті ақпаратты жинап, талдау сатысы зерттеу мәселесі
(2-үлгі)
Екінші ретті ақпараттың артықшылықтары мен кемшіліктері. /1/
Артықшылықтары
- арзан түсуі
- тез арада жиналуы
- бірнеше көздері барлығы
-фирманың өзі жинай алмайтын мәліметтердің болуы
- тәуелсіз көздерінен алынған
дәлелді мәліметтердің болуы
- зерттеу барысында зерттеу мәс-
елені алдын ала анықтауға
көмектесуі - зерттеудің
сәйкес келмеуі
- ескірген немесе ескіруге
жақындаған мәліметтердің
болуы
- жинау әдістері белгісіз болғаны
- зерттеудің барлық
қортындылары жарияланбауы
- өзара қайшы мәліметтердің
болуы
- сенімсіз мәліметтердің
ықтимал болуы
Егерде екінші ретті мәліметтері жете зерттеу үшін
3-үлгіде көрсетілген.
(3 - үлгі)
Бастапқы мәліметтердің артықшылықтары мен кемшіліктері
Артықшылықтары
- зерттеудің басты мақсатына
байланысты жиналуы
мәліметтерді жинау әдістері
әйгілі және олар бақыланады
фирма үшін зерттеу
мәліметтері мен қортындылары
ашық ,ал бәсекелестер үшін
құпиялы болуы
мәліметтердің өзара
қайшылықтығы болмауы
мәліметтердің анықтығына
сенімді болуы
егер екінші ретті ақпарат
қойылған сұраққа толық жауап
бермесе, бастапқы мәліметтер
жалғыз жолы болады
мәліметтерді жинауға көп
уақыт алуы
көп шығындарды талап етуі
кейбір ақпарат түрлерін
жинау(мысалы, тұрғындар саны)
қиынға түсуі
фирма мәліметтерді біржақты
қарастыру ықтималы
фирманың бастапқы
ақпаратты жинау мүмкіндігі
шектеулі болуы
Бастапқы мәліметтерді, негізінде төрт әдіспен жинайды:сауалдама, бақылау, тәжірибе,
Сауалдама - сұрайтын адамдардан жеке кездесу,
Сауалдама жүргізген кезде ашық не жабық сұрақтар
Бақылау қазіргі және бұрынғы іс-әрекеттердің қорытындысын нақты жағдайда
Тәжірибе бақыланатын жағдайда, бір немесе бірнеше факторларды өзгертіп,
Еліктеу ЭЕМ (ЭВМ) қолданатын әдіс. Алдымен фирмаға
Нарықтык жағдайда ұтымды шешім
мамандардың пікіріне және тәжірбиеге сүйену жеткіліксіз болады. Ол
Ақпарат - маркетинг зерттеулері барысында жиналған мәліметтердің жиындығы.
бәсекеде басымдылық алу,
шығын қаражатының қауіп-қатерін төмендету,
тұтынушылардың тауарға деген ынтасын анықтау,
сыртқы ортаны терең бақылау,
фирманың өз жұмысын дүрыс бағалау,
тұтынушылардың жарнамаға деген сенімін ,
тиімділікті көбейту,
Ақпарат әртүрлі сипатталады. Сондықтан шығу мерзіміне оған
Тұрақты ақпарат – маркетингтік ортаның ұзақ уақыт өзгермейтін
Айналмалы ақпарат - маркетинг обьктілерінің өз мәндегі
Ауық-ауық ақ парат - керек кезде ғана
Ақпарат міндетіне байланысты ол былайша бөлінеді:
Анықтамалық ақпарат - танымды сипат алады және
Кепілдемелік ақпарат - арнайы жүргізген маркетинг зерттеулері
Нормативтік ақпарат - негізінде өндіріс саларында қалыптасады,
Хабаршы ақпарат - маркетинг ортасы обьектілерінің ісжүзіндегі
Реттеуші ақпарат - хабаршы ақпараттың кемшілік себептерін
Ақпаратта өңдеуін қарай жіктеу маңызды мағына алып, мына
Бастапқы ақпарат - нақтылы мақсатты көздей бірінші
Екінші ретті ақпарат - басқа мақсатпен бұрын
Туынды ақпарат - басқа мақсатты шешу үшін бастапқы,
Ақпаратты ұйымдастыру алдында оған келесі талаптар қойылады:
1. Ақпараттың өзектілігі – маркетинг ортасының жағдайын әр
2. Ақпараттың дәлме-дәлдігі - өндірістің, нарықтың,
ортаның нақты жағдайын және даму
3. Мәліметтердің релеванттілігі - алға
4. Толық бейнеле - маркетинк ортаның
өзгерісіне әсер ететін барлық факторларды обьективті түрде
алу.
5. Мәліметтердің мақсаттылығы - тауарды өндіру оны
6. Ақпараттың біртұтастығы және сәйкестілігі- мәліметтер көрсеткіштері жиындығнда
Маркетингтік ақпараттық жүйесі тұлғалар, неше түрлі құралдар жөнідегі
Маркетинкті нақты жүзеге асыру кәсіпорынның сипаты-оның ұсынған тауарларына
жәй, тіпті қарапайым, ал кейбір кездері
Кәсіпорынның жұмысы қаншалықты көп жақты болса,соншалықты маркетинг түрлеріде
Конверсиялық маркетинг - барлық немесе бірнеше нарықтың сегментері
Кретивтік маркетинг - яғыни, (дамушы маркетинг): жасырын
Жаңа мақсатты нарықты табу, тауардың сипаттамаларын өзгерту, коммуникацияны
Ремаркетинг - сұраныс төмендеген жағдайда қолданылатын маркетинг.
Синхромаркетинг – сұраныс өндіріс күшінен бірталай асатын болса,
Демаркетинг - қанағаттандыра алмайтын сұранысты төмендетуге бағытталған маркетинг.
Қарсы әрекет жасайтын маркетинг - тұтынушыны
қоғамның жағдайын
Ынталандыратын маркетинг - ұтымды әдіс табу жолында әрекет
Көтермелейтін (қолдайтын) маркетинг - сұранысты бір деңгейде қалыптастыратын
Кәсіпорынның сұранымның өзгеру жағдайна байлансты,ішкі және сыртқы нарықта
Қанағаттандырылмаған сұраным, айқын және жасырын сұраным деп
Айқын сұраным -нарықта өткізілу мүмкіндігі болмай тұрғандардың болуы
Маркетиінгтің әдістері:
А) Тауарды немесе қызыметін белгілі бір тұтынушыларға “бекітіп
Б) Тауардың тұтыну құндылығын көрсетуге қолайлы жағыдай
В) Сұранымның болмашы - нарықта қажетті тауарлардың болмауыннан
Маркетинг комплексінің элементтері тауар, баға, өткізу және коммуникация
Тауар – нарықтағы негізгі тұлға. Ол өндірушінің экономикалық
Тауар - қажеттілікпен мұқтаждықты қанағаттандыруға және назар аудару,
Нарықта әр тауардың таңбасы, аты, белгілері болады.
Тауар таңбасы – басқа тауарлардан айыру және ажырату
Таңбалық ат – атаулы тауардың таңбасының бөлігі.
Танбалық белгі – суреттеп беруге болатын тауар таңбасының
Тауарлық белгі – заңға сүйенген (праволық) қорғаумен қамтамасыз
“Тауар белгілері, белгінің қызмет көрсетуі, тауар шығарылған жерлердің
Таңбасы бар тауарлар, таңбасы жоқ тауарларға қарағанда, 15-25%
белгілеріне лицезия сату мүмкіншілігі үшін қолданылады Жоғарыда айтылғандай,
Баға. Маркетинг комплексін кұрайтын бір тәсіл болса
Бағаға әсер ететін факторлар. Фирма баға стратегиясын
Бағаның атқаратын қызыметтері: 1. Есеп жұргізу 2. Ынталандыру
3. Бөлу қызметері 4. Сұраныс пен ұсынысты тепе-теңдеу
Шығындар тұпкі бағаға қатты әсер етеді. Ол шикізат
Тұтынушылар. Баға және сатып алу көлемінің өзара тәуелділігін
Баға қабылдау және сатып алу бағыты бойынша тұтынушыларды
үнемді сатып алушылар –
бағасына, сапасына, түр-түсіне, яғни ассортиментіне
дербестендірілген сатып алушылар –
сатушылардың қызмет көрсету деңгейіне көңіл бөледі;
этикалық сатып алушылар - өздерінің сатып
фирмаларды қолдайды және солар үшін тауарға қымбат баға
көңілсіз сатып алушылар – а
ыңғайлығын және қолайлығын жоғары бағалайды (баға көлеміне қарамайды).
1. Тауар бағасы алдын ала келісіп белгіленсе;
2. Бөлшек саудасы аз болса;
Консинация шарттарын пайдаланса;
Тауар қозғалсына қатысушылар пайда көлемін жеткілікті алса;
Көтерме және бөлшек саудадағы тауар қозғалысының негізгі қатынасушылары
өндірушіге өзінің маңызды екенін көрсете білсе;
пайдасыз тауарды өткізуден бас тартса;
бәсекелес өнімді қоса
адалдығын қалыптастырса;
Бәсекелестер. Маркетинг тұрғысыннан фирма
талданады. Баға бақылауының жағдайына байлансты
Бағаны нарық бақылайтын орта.
Бағаны фирма бақылайтын орта.
Бағаны мемелекет бақылайтын орта.
Мемелекет. Кәсіпорынның бағаны белгілеудегі еркіндігін мемелекет шектейді. Бұл
Мемелекет бағаны өзі белгілейді. Ол үшін келесі әдістерді
Мемелекет баға қою ережелерін бекітеді (реттелген бағалар қалптасады).
Арамзалық бәсеке және нарықты монополиялауға шек қою үшін
Өткізу. Маркетинг талаптары тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыратын жоғарғы сапалы
Маркетинг қызметінде өткізудің ролі келесі шарттармен белгілінеді:
өндірстің дамыуын және табысқа жетуге арналған кәсіпорын әрекеттерінің
өткізу каналдарын тұтынушылардың қажеттіліктеріне жақындатып, оларға тауарды сатып
Тауарды дәл кезінде ұтымды өткізу арқасында өндірісті ары
өткізу кезінде тұтынушылардың талғамы мен қалауы тиімді анықталады.
Өткізудің негізгі түрлерін және әдістерін зерттеу өндірушіден соңғы
Тауар өткізу каналдарын таңдау маркетингтің қиын шешімі болып
Өткізу (тарату) каналдары -ол өндірушіден тұтынушыға
Өткізу каналдарының жұмысы өзінің атқаратын қызыметімен сипатталады. Маркетингте
өндірілген өнімді тарату және өткізу;
өндіріс процесіне қажет шикізат және материалдар сатып алу;
маркетингтік зерттеу жүргізу (нарықты және тұтынушылардың қажеттіліктерін зерттеу)
тауар тұтынушыларымен және түпкі сатыпалушылармен байланыс құру, келіссөз
сауда келісімдерін дайындау және жасау, олардың сапалы орындалуын
тауарды тұтынушыға жылжытудың ынталандыру саясатын жүргізу қызыметін;
тауар ассортиментін таңдауға қатысу және жоспарлауға көмектесу
жұмыстарын;
тауарды белгілі нарық тұтынушыларының қажетті талап деңгейіне
жеткізу кезіндегі қосымша жұмыс түрлері;
өткізу
жұмыстарын;
тауар сатылғаннан кейін тұтынушыға қызмет көрсету жұмыстарын;
тауарды тұтынушыға жеткізу қызметін;
тауарды қоймалау және сақтау жұмыстарын;
тауарды сорттау жәен орау жұмыстарын;
сауда мәмілесінің тәуекелін өзіне алу қызметін;
тауардың баға
жұмыстары;
Коммуникация. Маркетингтіктік коммуникация кәсіпорынның өндірісті-өткізу жүйесінде белгілі орын
Коммуникация дегеніміз – тұтынушыларды тауарлар, қызметтер жайлы
Кәсіпорын тұтынушыларға тиімді әсер ету үшін коммуникацияның
Коммуникацияның әр элементіне ерекше тәсілдер мен әдістер сай.
көзделген шаралар жүйелі түрде орындылуы тиіс;
коммуникация комплексін құру кезінде тауардың
және оның өміршеңдік кезеңдері есепке алынуы тиіс;
Коммуникацияның элементтеріне жеке тоқтап өткеніміз жөн.
Американдық Маркетинг Ассоциацияның анықтамасы бойынша алып қарасақ “жарнама
Жарнама ерекшеліктері:
қоғамдық сипаттама алады;
үгіттеуге қаражат қабілеттілігі бар сатушы жарнама арқылы өзінің
хабарландыруын бірнеше рет қайталау;
мәнерлік - түс, дыбыс,
көрсетуге болады;
иесіз жарнама монолог ретінде ғана жасалады;
Жарнаманың атқаратын қызыметтері:
Нарықтағы жарнама бернесі:
экономикалық бернесі -
ынталандыру тұтынушыларға тауарды алғызуды тездеу
ақпарат бернесі - тұтынушыларды өндірушілер
олардың тауарлары туралы ақпарат ағымдармен қамтамасыз ету;
коммуникациялық бернесі – маркетинг
қолданылатын сауалдама, тұтынушылар пікірлерін жинау, тауар
бақылау бернесі - нарықтағы өнімдердің
мүмкіндік беру;
түзетім бернес - өткізу саясатын және жарнама қызыметін
жағына өзгерту жағына мүмкіндік жасау;
сұранысты бақылау бернесі - нақты
көзделген әсер тигізу жолдарын табуға мүмкіндік ашу;
Қоғаммен байланыс (паблик рилейшнз), дегеніміз – ол
Қоғаммен байланыс – фирманың табысты қызметінің тәуелді болатын
Қоғаммен байланыс саясатының негізгі мақсаттары:
ішкі саясатты жүзеге асыру;
сыртқы саясатты жүзеге асыру;
фирма беделін көтеру;
Қоғаммен байланыстын ерекшеліктері:
түсінігі жоғары - жарнамаға
баяндамалар тұтыншыларға шынайы , сенімді
тұтынушылар кеңінен қамтылуы–бұрын сатушыларға, жарнамаға
сеніңкіремей жүргендерге жариялау
көзге тартымды да жағымды келеді;
Қоғаммен байланыс шараларының түрлері:
қөпшілік ақпарат құралдармен байланыс жүргізу;
басылған өнімдерді шығару;
кәсіби және қоғамдық
өкілдерінің қатысуы;
оқиға түрдегі әр түрлі шараладды ұйымдастыру;
қоғамда маңызды мәдени
Арнайы сату дегеніміз - тауар
1. сатушы сатыпалушы қатынастарының
екі жақты байланыс тұтынушыларды
3. сатып алушы жағынан
4. тауарды тікелей сатып алумен аиақталатын
Өтімді ынталандыру - тауарды сатуға немесе өткізуге
1) нарықта ұқсас тұтыну қасиеттерімен бәсекелес тауарлар
2) нарыққа жаңа тауарды ұсынғанда, немесе
3) тауар “құлдырау” өмір кезеңіне келген кезде;
4 ) төмендеген сұранысты жандандыру үшін;
5) ұсынған тауарларға тұтынушылардың ақпараттығын күшейту үшін;
Өтімді ынталандырудың ерекшеліктері:
Тауарға деген тартымдылықты
тұтынушылар арасында лотерея, купондар таратылады және бағаны төмендету
сатып алуға шақырушыларды көбейту – ол үшін тез
алуға шақырулар әдіс қолданылады;
сатып алуға тұтынушыларды талаптандыру –ол үшін тұтынушыға
құнды болып табылатын
Өтімді ынталандырудың үш жолы бар:
Сауда саласында (делдалдарды) ынталандыру. Бұл жол
өткізу арналарын пайдаланады. Делдалдарды ынталандыру үшін мына
Өткізумен айналысатын фирма
Жұмыс сапасын жақсарту мақсатымен
Мысалы, ақшалай , заттай
Тікелей тұтынушыларды ынталандыру. Мұнда
баға жеңілдіктері, купондар, кепілдемелер
1.3. Қазақстанның кәсіпорындағы маркетингті пайдалану
ерекшеліктері
Қазақстан Республикасында осы
Республикамыздың, Үкіметіміздің алдында жоғарыда аталған, яғни, нарықтық
Ел экономикасын дамытуға
Кәсіпорындардың іс - әрекетіне экономиканың жалпы жағдайы
Қазақстандағы кәсіпорынның дамуына кедергі
1) Қаржы немесе ресурстарының жеткіліксіздігі мен
Маркетинг жайында экономикалық
Жалпы айтқанда“пассивті” маркетингтің тән қасиеттері болып ірі
Осыған байланысты Қазақстан Республикасының
Маркетингтің келесі даму сатысы болып”ұйымдастыру” түрі және
– өнімнің жаңа түрлері енгізіліп, өзіне-өзі қызмет ету
– нарықтық географиялық ықпалының аумағы кеңейіп
– сауда маркаларындағы салалардың саясаты
Ал енді, сңғы
стратегиялық мақсаттары негізінен
- техникалық процестің жылдамдығын дамыту;
- тұтынушы нарықтың толықтығы және де оның
- нарықтық халықаралық ынтымағын нығайту және
кедергілерді жүйелі түрде жою. Технологиялық процесстердің ықпалын
Технологиялық эволюциясы тауар саясатына
фирмалардың жұмыстарына, рындардың “
Тауарлар сұрауын
Соңғы жылдары шетел кәсіпорындарының ерекшелігі болып
“сервис” әрекеті көзге тусуде. Сондықтан болашақ
болуы мүмкін.
Қосымша айта кететін жағдайдың бірі – бүгінгі
кәсіпорындары сату жұмысын жүйелі түрде жүргізуі тиісті.
Міне, барлық айтылғанға орай маркетингтің ролі
тауды нығайтумен байланысты. Бірақ айырбастаудың
Коммуникация және ақпарат
Маркетингтің маңызды мәселерінің бірі – ол ақпаратпен қамтамасыз
Маркетинг ақпарат жүйелері мынандай басқару
-сатып алушылар (тұтыну). Олардың санының көбеюі
бастапқы мақсаттары болып есептеледі. Өнім
- жағдайлардың жиынтығының арасында
заңды немесе қоғамдық құқықты мүшесі ретінде тауарды сатып
пайда – сату көлемі, ол шығындарды жойып,
Маркетингтік мақсаттар және стратегиялық бағдарламасы осымен
Осыған байланысты Қазақстан Республикасындағы
лайықсыз,бірақ дамыған елдердың экономикасыннан
Қытай Халық республикасы, біздің шығысымыздағы шегаралас
Қытайдың бұрынғы экономикалық жүйесі жоғары дәрежеде
Діңсияпын былай дейді:
“Нарық қоғам құрлысымен байланысты”. Нарық алғашқы құрлыстар
Жоспар мен Нарық - экономикадағы байлықтың қайнар қөзі.
Тауар шаруашылығы мен нарық шаруашылығын бір-бірінен бөлуге
Реформадағы тағы бір ескеруге тиісті маңызды түйін“қирату”
Қытай Халық Республикасы осы қатынасты шешуде
Реформаның сәтті жүргізілуінің негізгі ұлттық шаруашылықты дамыту.
Қазақстан Республикасында жүріліп жатқан реформалардың түрлі
Қорытынды
Қазіргі кезде маркетинг жетілген, әрі анықталған ғылыми және
Қазақстан Республикасында маркетингтің қалыптасу қажеттілгі басқару теориясы мен
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
С.Н Нысанбаев., Г.А. Садыханова «Маркетинг негіздері»
Алматы“Қазақ университеті”. - 2002ж. 8-120 бет.
Котлер Ф.,Армстронг Г.,Сондерс Дж., Бонг В.«Основы маркетинга».
Пер. С анг.2-е издание М., С-Пет. Изд. 1999ж.
Котлер Ф. «Основы маркетинга». - Пер. С анг.
Ф.Котлер. «Маркетинг негіздері».- Алматы: Жазушы, 2000ж,550 бет.
Кожанаваров К. «Маркетинг негіздерің». - Л. 1997ж.
Маркова В.Д.«Маркетинг услуг» . - М.Изд-во БЕК.
7.Жүнісов Б.Ж «Нарықтық экономика негіздері».- Алматы, 1994. 2
8.Сеитжан Сатыбалды ұлы. «Маркетинг нарықтану».-Алматы:
“Білім”,1999ж,283 бет.
9. Хожаназаров Қойлыбай. «Маркетинг негіздері». (оқулық) –Алматы.
“Экономика” , 1995ж.
10. Қаржы-қаражат. Ф.Сейдахметова. «Маркетингтің ерекшелігі».1997ж
11. ҚазМУ хабаршысы. «Экономика сериясы», - И4(26). –2001ж.
М.: Есимжанова С.Р. «Становление маркетинга в экономике.
12. ҚазМУ хабаршысы. «Экономика сериясы», -И2( 24-25).-2001ж.
Есимжанова С.Р. «Особенности развития маркетинга в переходной
экономике Қазахстана»,117-121бет.
13. Моррис Р.«Маркетинг. ситуации и примеры».
14. Дихтль Е., хершген Х. Практический маркетинг.- М.:
15. Аникеев С.А. «Методика разработки плана маркетинга». -
Қосымша
(1-кесте)
Тауар ассортименті және сату мөлшері
№
млн.
т үлесі
% млн.
т үлесі
% млн.
т үлесі
% 2000/1999 2001/2000
1
2
3
4
5 Шоколад
конфеттері
Карамель
Конфеттер
Ирис
Конфеттері
Печенье
Торттар 28,4
91,0
10,6
49,7
- 13,4
43,0
5,0
23,5
- 33,2
130,6
8,7
80
- 11,8
46,5
3,1
28,5
- 40,4
141,4
15,0
84,9
- 12,9
45,1
4,8
27,1
- 116,9
143,5
82,1
160,9
- 121,7
108,3
172
106,1
-
Барлығы 211,7 100 280,9 100 313,6 100
(2-кесте)
Тауар ассортиментінің орта бағасы
№ Тауар ассортименті 1999 жыл 2000 жыл
1
2
3
4
5 Шоколад конфеттер
Карамель конфеттер
Ирис конфеттер
Печеньелер
Торттар 380
250
200
130
350 400
280
220
140
400 105,3
112
110
107,7
114,3
(3-кесте)
Тауар ассортиментінің өзіндік құны
№
п/п Тауар ассортименті 1999 2000 өсу қарқыны
1
2
3
4
5 Шоколад конфеттері
Карамель конфеттері
Ирис конфеттері
Печенье
Торттар 360
230
175
110
280 370
220
197
115
320 102,8
95,7
112,6
104,5
114,3
(4-кесте)
Орта есеппен тауар ассортиментінің пайдалылығы
№ Тауар ассортименті 1999 жыл 2000 жыл
Баға Өзіндік
құны % Баға Өзіндік
құны %
1
2
3
4
5 Шоколад конфеттер
Карамель конфеттер
Ирис конфеттер
Печенье
Торттар 380
250
200
130
350 360
230
175
110
280 105,6
108,7
114,3
118,1
125,0 400
280
210
150
380 370
220
190
130
310
108,1
127,3
110,5
115,3
122,3
Екінші ретті ақпаратты анықтап, талдау
Зерттелетін мәселені анықтау
Зерттеу қортындысын жасау
Жиналған мәліметтерді талдау
Бастапқы ақпаратты жинау