МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
ОЙЛАУ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК.
1.1 Ойлау.
1.2 Ойлаудың психологиялық териясы.
1.3 Ойлаудың негізгі формалары.
2. ОЙЛАУДЫҢ НЕГІЗГІ ТҮРЛЕРІ. АҚЫЛ–ОЙ ОПЕРАЦИЯЛАРЫНЫҢ НЕГІЗГІ ТҮРЛЕРІ.
2.1 Ойлаудың негізгі түрлері.
2.2 Ақыл–ой операцияларының негізгі түрлері.
2.3 Ойлау қасиеттері.
3. ОЙЛАУДЫ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ. ОЙЛАУДЫҢ ДАМУ САТЫЛАРЫ.
Ойлауды зеттеу әдістері.
Ойлаудың даму ерекшеліктері.
Баланың ойлауының дамуы.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Когнитивтік психологияның көрнекті өкілі, әлемге белгілі ғалым, Америка
Ойлау процесі шығармашылық пен интеллектінің міндетті шешуімен байланысты
Өткен ғасырдың елуінші жылдары негізгі мәні бихевиоризмді информациялық
Джонсон–Лэард және Возон (1977).
“Адамдар – нағыз логикаға ие емес тірі жандар”
Спок.
Ойлау психологиясы–жалпы психологияның негізгі бөлімдерінің бірі. Бұл психология
Психология ойлауды танымдық іс-әрекет ретінде, оны қолданатын құралдардың
Ойлау жоғары психикалық функциялардың бірі болып табылады. Процесс
Ойлау–тұлға рефлексиясының қажетті құрылымы және өзі осы рефлексияның
Берілген жинақта XX ғасырда бұрынғы Кеңес Одағы және
Ойлауды шынайы психологиялық зерттеу тек қана оның басқа
Ойлау психологиясы–психологияның қызықты, сонымен қатар күрделі салаларының бірі.
Адамның ойлау заңдарын түсінуге деген талпынысы психологияның дербес
Ойлауде зерттеуде өзінің заңдарын түсінуге талпынғанда ғана ой
Логикалық ғылымның дамуындағы сәттіліктерге байланыссыз ойлауға деген логистикалық
Ең алдымен, Вюрцберг мектебінде жүргізілген эксперименттік зерттеулерді атауға
Ойлауды зерттеудегі келесі бағыт шынайы өмірдің фактілері мен
Ойлаудың келесі–фило–және онтогенетикалық зерттеулері психикалық дамудың кез келген
Кеңестік психологияның ойлау теориясы мен зерттеу әдіснамасына қосқан
Осылайша, қазіргі уақытта ойлау психологиясы өзі зерттейтін салаға
Қазіргі жаңа танымдық процестерді зерттеу ерекшелігіне қарай ойлауды
Ойлау тар мағынасында эксперименттік психологиялық зерттеулерде пайдаланылады. Ол
С.Л. Рубинштейн философия, психология, педагогикадағы іс-әрекеттік тәсіл тұжырымдамасын
Көптеген жылдар бойы О.К. Тихомиров “Жалпы психология” негізгі
О.К. Тихомиров 200–ден астам ғылыми еңбек жариялаған. Оның
Оның көптеген жылдар бойғы теориялық және эксперименттік зерттеулерінің
Тихомиров психология ғылымында жаңа бағытты–компьютерлеу психологиясын дамытты.
А.В Брушлинский (1933-2002)–Ресей психологы, Ресей Білім Академиясының корреспондент–мүшесі,
Адам психикасын зерттеудің әлеуметтік–тарихи бағыты кеңес психологиялық ғылымында
Осы уақытқа дейін кеңестік психологияда адам психикасының әлеуметтік
Майкл Коул және Сильвия Скрибнердің “Мәдениет және ойлау”
М. Коул оның әріптестерінің зерттеу жолы қоғам дамуының
К. Дункер шығармашылық ойлауды эксперименталды зерттеуде оның жалпы
Гештальт психологияның өкілі К. Дункердің еңбегін де Ж.
О. Кюльпе–ойлау психологиясының Вюрцберг мектебінің негізін салушы. Ол
О. Зельцтің ғылыми жұмысының басы Вюрцберг мектебі шегінде
ОЙЛАУ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК.
1.1 Ойлау.
Психология тарихының бас кезінде, әсіресе ол XIX ғысырдың
XX ғасыр бойынша арасында В. Вундт, Джеймс, Торндайк,
Соңғы жиырма жыл бойы психикалық зерттеудің заңды тақырыбы
Біздің қоршаған дүние туралы білімдеріміз түйсік пен қабылдаудан
Ойлау дегеніміз–сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының байланыс– қатынастарының
Ойлау–жаңа ой репрезентациясы қалыптасатын процесс; ол міндеттерді шешу
Егерде сіз, Германиямен соғыс кезінде II Николай патша
Түйсіктер мен қабылдау ақиқат дүние құбылыстарының жеке қасиеттерін,
Сонымен, жекеден жалпыға және жалпыдан қайта жекеге көпсатылы
Ойлау процесі елестермен де тығыз байланысты.
Ойлау проблемасын қарастырған А.А. Смирнов ойлау және интеллектуалдық
Адамның ойы әрқашан да сөз арқылы білдіріледі. Біреу
Бала тілі шықпай тұрған кезде де ойлай алады.
Ойлау адамның сыртқы дүниемен қарым–қатынас жасау процесінде туындап
Ойлау-өзіндік ішкі қарама–қайшылықтарға толы процесс. Бұл қайшылықтар ойлау
Ойлау “ішкі” процесс пе немесе ол мінез–құлықта көрінгендіктен
Ойлау когнитивті болып табылады, яғни “іштей” ақыл ойда
Ойлау–ол процесс, онда когнитивті жүйеде білімдермен кейбір айлалы
Ойлау бағытталған сипатқа ие, оның нәтижелері кейбір мәселелерді
Ойлау, ұғымдарды қалыптастыру, логика және шешім қабылдау сияқты
Ойлау танымдық теориялық іс-әрекет ретінде әрекетпен тығыз байланысты.
Айтып өткеніміздей, когнитивті модельдің берілген компоненттері бір– бірінен
Іс-әрекетпен байланыса отырып, теориялық ойлаудың өзі жекеден жалпыға,
Ойлау процесі күрделі процесс әрі ақпараттарды өңдеудің қорытынды
Сонымен, ойлау–аса күрделі психикалық процесс. Осы зерттеумен бірнеше
Ойлаудың физиологиялық негіздері И.П. Павловтың бірінші және екінші
1.2 Ойлаудың психологиялық теориясы.
Ойлау психологиясы арнайы түрде XX-шы ғасырда ғана жасала
Сондықтан да ассоциативтік психология өкілдері ойлауды арнайы зерттеуді
Ұғымдар түсініктермен ұқсастырылды және белгілердің ассоциативті байланысқан жиынтығы
Ойлаудың ассоциативтік теориялары.
Құрылымдық психологияға сәйкес жеке сезімдік елестер психологиялық тәжірибенің
Осылайша, мәнді мен жалпының арасына теңдік белгісін қою
Г. Мюллердің “диффузиялық репродукциялар” теориясы. Берілген тұжырымдамаға сәйкес,
Ойлау үйрену ретінде. Бұл жерде талдаудың негізгі элементтері
Ассоциативті теория ойлаудың мазмұнын түйсінудің сезімдік элементтеріне апарады,
Тура сол сияқты ойлау процесінің өту заңдылықтарын ассоциативті
Ойлау процесінің ассоциативті процестен ең бірінші маңызды айырмашылығы
Ассоциациялық процесте процестің өтуін объективті анықтайтын қатынастар мен
Әрбір түсінік ассоциациялар бойынша кез келген түсінікті шақыра
Сонымен, алғашқы және соңғы түсініктер арасындағы байланыстарға негізделген
Сөйтіп, жоғарғы ойлау процесі және қарапайым ассоциативтік процестердің
Ассоциативті теорияның алғашқы алғышарттарынан бас тартпай ойлау процесінің
Ойлау бағыттылығын түсіндіру үшін персеверативті үрдісті пайдалану талпынысы
Адамның психикалық өмірінің әмбебап заңдылықтары ассоциация принципімен байланысты.
Ассоциацияның төрт негізгі түрі бар: ұқсастық бойынша, контраст
Ассоциациялардың заңдылықтары Д. Гартли, Дж. Пристли, Дж. С.
Идеялардың репродукция (қайта өңделуі) сауалы ақыл–ой іс-әрекетінің ассоциативтік
Отандық психологияда ассоцианистік тұрғы Ю.А. Самарин, П.А. Шеваревпен
2. Вюрцбурлық мектеп. Вюрцбурлық мектеп–сана психологиясын зерттеген бағыттардың
Вюрцбурлық мектеппен зерттелінген негізгі мәселелер: a) ойлаушы субъекттің
Сәйкес әдістемені шығара отырып, Н. Ах ұғымдарды қалыптастырудың
Сенсуалистік ассоциациялық психология жүргізген логикалықты сезімдікке апарған мәліметтер,
Франциядағы А. Бинемен қатар ойлау психологиясын жүйелік зерттеуді
Ойлау процесін субъективті түсініктердің қарапайым ассоциацияларына апаратын ассоциативті
Алайда идеалистік философияға сәйкес шыққан вюрцбург мектебі ойлауды
Ойлау процестерін түсініктерді сыртқы механикалық тіркеуге апаратын ассоциативті
Осы телеологизмді жеңуге және ойлау процесінің өтуін түсіндіруге
Алайда осы негізгі ара қатынасты анықтауда Зельц таза
Вюцбурлық мектептің негізгі идеялары О. Зельцтің еңбектерінде жалғасын
О. Зельц міндетті шешу барысы мен тәсілдерін сипаттауда
1. Арнайы реакция, яғни берілген жәйтта қойылған мақсатқа
2. Операция–осындай жауапты анықтайтын амал.
3. Әдіс, яғни субъектімен міндетті шешу тәсілі ретінде
О. Зельц репродуктивтік және продуктивтік ойлау түрлерін эксперименттік
Вюрцберг мектебі өзінің өмір сүру уақытында өте мәнді
О. Кюльпе “Ойлау психологиясы” еңбегінде ойлау мен ерікті
Сезімдік елестер мен ойлаудың арақатынасын түсіндіруде бұлар мынадай
Вюрцбург мектеп өкілдері ойлаудың басқа психикалық процестерден өзіндік
Алайда көрнекілік бастан–аяқ зияткерлік сипат алды, көрнекілік түсініктер
Осындай мәселе тудыратын жәйттің құрылымының тұтастығын қалпына келтіру
Гештальтпсихологтар ойлау жайында. Гештальтпсихологияның өкілдері–Келер, Вертгеймер, Коффка, К.
Ойлау психологиясын сынаудан кеткен О. Зельц, К. Коффка
Оның ойлау теориясының негізгі тұжырымдамасы мына жағдаймен байланысты
Проблема туындайтын алғашқы ситуация–бұл өзінің көрнекілік мазмұнындағы толтырылмаған
Вюрцбург мектебінің ойлауды сезімдік пайымдаудан ажыратқан ойлау психологиясына
Коффка бойынша, ойлау дегеніміз–вюрцбурлық мектептегідей қатынастармен әрекет ету
Коффканың ойынша оның теориясы Вюрбургшелердің ойлау субъектінің операцияларынан
Сөйтіп Коффка олардың теңдігін ұғынбайтын екі әр түрлі
Оның көзқарасы бойынша біз алдымен екі фигураны қабылдаймыз;
Бұл жағдайда заттар ұқсас заттық ара қатысқа қатыссыз
Ал шындығында, бір көрнекі ахуалдан басқасына, бір “феноменальды
Соңғы ахуал бірінші ахуалда пайда болған міндетті шешу
Субъектінің тікелей аталған мазмұндағы сананың құрылымына деген затқа
Психоанализ: Ойлау мотивтелген процесс ретінде. Адам мінез– құлқының
Түстер–бұл ырықсыз жүзеге асатын, бейнелік ойлаудың түрі.
Еркін ассоциациялар әдісі. Ырықсыз бейнелік ойлау, еркін ассоцициялар–санасыз
Сублимация–санасыз энергияны әлеуметтік құпталған тәсілдерге ауыстыруда іске асатын
Мотивті саналау адамның өзіндік саналуын, ішкі ойлау типін
Аутистік ойлау тұжырымдамасы Э. Блейлермен шығарылған. Аутизм адамның
5. Ойлаудың когнитивтік психологиясы (У. Найсер). Бұл тұрғы
1.3 Ойлаудың негізгі формалары.
Ойлау ой операцияларымен қоса, ой формаларынан да тұрады.
Шындықтағы заттардың қарапайым байланысы пікірлерден көрінеді. Пікір бұл
Саналау мен түсіну ойлаудың негізгі белгісі болып
Адамның ойлау әрекетінде шындықтағы заттар мен құбылыстардын негізгі
Түсіну сөз арқылы берілетіндіктен түрліше формаларда тұжырымдалады. Түсіну
Түсінудің екі түрі бар. Біріншісі–тікелей түсіну. Тікелей түсіну–
Жалпы, ойлау дегеніміздің өзі–мәселені шешу, оның мәнісін түсіне
Ойлаудың ең күрделі және жоғарғы формаларының бірі–ой қорытындылары.
Ой қорытындысының негізгі үш түрі барЖ
1) дедукциялық, 2) индукциялық, 3) аналогиялық ой қорытындысы.
Дедукция дегеніміз–жалпыдан жекеге қарай жүретін ой қорытындысы. Мысалы,
Индукция–жекеден жалпыға қарай жасалатын ой қорытындысы. Гүлдер сусыз
Аналогия дегеніміз–ұқсастық бойынша ой қорытындыларын жасау. Мәселен, И.
ОЙЛАУДЫҢ НЕГІЗГІ ТҮРЛЕРІ. АҚЫЛ–ОЙ ОПЕРАЦИЯЛАРЫНЫҢ НЕГІЗГІ ТҮРЛЕРІ. ОЙЛАУ
2.1 Ойлаудың негізгі түрлері.
Психология ғылымы өзінің тарихи дамуы барысында философиядан бірте
Адамның ойлауы өзіне әр түрлі түрдегі және деңгейдегі
Адамның ойлауы әр түрлі деңгейдегі ойлау операцияларынан тұрады.
Өз пәнінің заңдылықтарын ашатын теориялық ойлау ойлаудың жоғарғы
Осылайша, шығу тегі мен пайда болуы (генезі) бойынша
Көрнекі-әрекеттік ойлау–мәселені шешу жағдаятын шынайы түрлендіретін, бақыланатын қозғалыстық
Көрнекі–бейнелік (бейнелік) ойлау–жағдаят тек бейне жоспарында ғана түрленетін
Көрнекі ойлау және дерексізденген–теориялық ойлау көптеген тәсілдермен бір–біріне
Кез келген ойлау азды–көпті жалпыланған абстрактілі ұғымдарда жасалады
Танымның әр түрлі деңгейлері немесе сатылары болатын,
Сондықтан да әсіресе Гегель жүйесінде ретті жүргізілген ой,
Бейне ойды байытады дегенге кез келген метафораның мысалында
Метафораның бүкіл мәні метафоралық бейнеге апаратын жаңа көркем
Сөздік–логикалық (пайымдаушы) ойлау–тілдің және тілдік құралдардың көмегімен шығарылатын
Көрнекі-әрекеттік, көрнекі–бейнелік, сөздік–логикалық ойлау онтогенез бен филогенездегі ойлаудың
Егер біреу “Менің жұлдызым сөнді” деп айтса,
Жұлдызбен салыстыру айтушының көзқарасы тұрғысынан сәтсіздік жайлы емес,
Көркем ойлауда бейненің өзі жалқыны нақтылы бейнелей отырып,
Көркемдік ойдауда бейнелер жалпыланған функцияны атқарады, сондықтан да
Шын мәнінде кез келген көркем шығарманың қандай да
Сонымен қатар психологияда ойлаудың қос классификациясы да танымал.
Мәселенің түріне байланысты:
1. Теориялық ойлау–ғылыми ұғымдарды пайдалану негізінде заңдар мен
Практикалық ойлау–ақиқатты физикалық түрде өзгертуге дайындық күйін (мақсат
Қазіргі жаңа психологияда көрнекі–бейнелі және ойлауда теориялық және
“Практикалық ойлау” немесе “практикалық интеллект” термині төтенше белгілі.
Практикалық ойлауды кеңестік психолог Б.М. Теплов терең талдап
Ақыр соңында кез келген ойлау практикамен байланысты болады;
Адамда бірыңғай интеллект болады. Әр түрлі биологиялық механизмдер
Егер практикалық ойлау деп практикалық іс-әрекет барысында және
Алайда басқа жағдай да болуы мүмкін, мәселен, практикалық
Мұндай міндеттерді шешуге бағытталған ойлау үшін оның объективті
Әрекетті жағдайда ойлау процесінің өтуі, оның практикалық әрекетпен
Алайда мұндай ойлау операциясы бір жағынан жалпыланған теориялық
Сол және басқа жағдайда ойлау процесінің мотивациясы ерекше
2. Таным түрі бойынша:
1. Эмпириялық ойлау–теориялық ойлаумен салыстырғанда, қарадүрсін, жағдаяттық жалпылаулармен
2. Теориялық ойлау–ғылыми ұғымдар негізінде заттар мен құбылыстардың
3. Рефлексия немесе саналу деңгейі бойынша:
1. Интуитивтік ойлау–тез өтетін, анық кезеңдері жоқ, көбінесе
2. Рациональдық ойлау (аналитикалық немесе логикалық ойлау) –
Интуитивті және рациональдық ойлаудың айырмашылығын білу үшін әдетте
Әрекеттің тәсілдері негізінде:
Вербалдық (сөздік) ойлау–тілдік құралды пайдалану арқылы адамның өз
Көрнекі ойлау–мәселені шешу нақты бейнелі түрде көрінуінде жүзеге
Ойлау бағыттылығымен байланысты:
Шынайы (немесе реалистік) ойлау–ақиқат шындыққа басым түрде бағытталған,
Аутистік ойлау–адамның ниеттерін жүзеге асыруымен байланысты болатын ойлау
Шынайы ойлаудың аутистік ойлаудан айырмашылығы мынада: шынайы ойлау
Ойлау іс - әрекетінің өніміне байланысты:
Продуктивтік ойлау–адамның ойлау іс-әрекетінің жаңа өнімін шығару.
Репродуктивтік ойлау–ойлау іс-әрекеті барысында өмірде бар білімдерді пайдалану.
Продуктивті және репродуктивті ойлауды ажырату маңызды болып табылады.
7. Ойлаудың функцияларына байланысты:
Творчестволық ойлау–ақиқат дүниге жаңалықты тудырумен, жаңа білімдерді тауып,
Критикалық ойлау–заттар мен құбылыстарды терең зерттеу негізінде, солар
8. Еріктік күштің жұмсалуына байланысты:
Ырықсыз ойлау–түс көру бейнелерін ырықсыз трансформациялау.
Ырықты ойлау–проблемалық жағдаяттарды, ой есептерін мақсатты түрде шешу.
Еріксіз ойлау процестерін ерікті ойлаудан ажырату қажет: мысалы,
Ойлаудың әр түрлі түрлерінің арасындағы сәйкестік тұтасымен әлі
Бірақ бастысы айқын: “ойлау” ұғымымен психологияда сапалық әртекті
2.2 Ақыл–ой операцияларының негізгі түрлері.
Ойлау әрқашан анализ бен синтез процестерінен басталады. Ойлау–түйсік
Анализ бен синтездің негізінде салыстыру деп аталатын ойлау
Ойлау операциясының күрделі түрі–абстракция және жалпылау. Шындықтағы заттар
Абстракцияның келесі түрлері бар:
Шеттетуші абстракция–белгілі бір тұтастылықтан құбылысты бөліп алу.
Жалпылаушы абстракция–құбылыстардың жалпыланған сипатын беру.
Идеализация–шынайы–эмпирикалық құбылыстарды идеалды схемаға алмастыру.
Жалпы ұғымдар–абстракциялау принципінің нәтижесі.
Абстракцияға қарама–қарсы процесті нақтылау деп атайды.
Нақтылау–абстракциялық ұғымды соған сәйкес келетін жеке ұғымдармен түсіндіру,
Жалпылау дегеніміз–бір текті заттардың, құбылыстардың ортақ қасиеттерін оймен
Жалпылау арқылы шындықтағы заттар мен құбылыстарды белгілі бір
2.3 Ойлау қасиеттері.
Кез келген психикалық процесс тәрізді ойлаудың да өзіндік
Ойдың сыңдылығы–адамның өз және өзге адамның ойларын объективті
Ойлаудың асығыстығы–адам сауалды, мәселені жан–жақты ойластырып алмай, оның
Ойлаудың тездігі–адамның жаңа жағдаятты тез түсіне алып, тез
Ойлаудың дербестігі–адамның жаңа міндеттерді, мәселелерді шығара алумен және
Ойлаудың икемділігі–ойлаудың оны шектейтін жатталып қалған, таптаурын шешу
Ойлаудың тереңдігі–күрделі сауалдардың мәніне терең шоғырланып, зерттей алуы.
Ойлаудың кеңдігі–адамның, зерттелетін сауалдың маңызды жақтарын түсірмей, тұтас
ОЙЛАУДЫ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ. ОЙЛАУДЫҢ ДАМУ САТЫЛАРЫ.
3.1 Ойлауды зеттеу әдістері.
Басқа да психикалық құбылыстар сияқты, ойлаудың психологиялық зерттеуде,
Бақылау әдісі. Бір қарағанда бұл әдістің ойлауды зерттеуге
Осы барлық жағдайларда ойлаудың көрінуінің табиғилығы сақталады. Басқа
Эксперимент әдісі ойлауды зерттеулерде жеткілікті кең қолданыс тапты.
Эксперимент табиғи және лабораториялық болады. Мәні бойынша, табиғи
Ойлау психологиясында эксперименттіктің (лабораториялардағы қайта жаңғыртылу, құралдарды пайдалану)
Лабораториялық та, табиғи да эксперименттерді қалыптастырушыға және тұжырымдаушыға
Әңгімелесу әдісі зерттелушінің шешіліп оытрған тапсырмаға қатынасын, зерттелушілердің
Іс-әрекеттің өнімдерін зерттеу ойлауға қолданған кезде тек ауызша
Тесттер әдісінің көмегімен ойлаудың (интеллектінің) белгілі бір ерекшеліктері
Ойлауды зерттеуде тек сапалық қана емес, сондай–ақ сандық
Ойлауды зерттеу әдістерінің әрқайсысының өзінің күшті және әлсіз
Қалыптастырушы эксперимент әдісінің жақтастары белгілеуші эксперименттің мәнін көбінесе
Қазіргі кездегі әдебиетте өзінің шығармашылығы туралы ірі ғалымдар
Ойлауды зерттеу әдістерінің саналуандығы ойлауды психологиялық зерттеу типтерінің
3.2 Ойлаудың даму ерекшеліктері.
Кез келген басқа да психикалық процестер ретінде ойлау
Тілдің шығуы бала ойлауының дамуында елеулі кезең болып
Ойлау саласындағы дара айырмашылқтарға келетін болсақ, адам ойлауына
Ой-өрісі кең адам еркін ойлайды, мәселені ескі әдетпен,
Кейбір адамдар мәселенің барлық жақтарын көре біледі, оны
3.3 Баланың ойлауының дамуы.
Баланың ақыл ой дамуының тарихын зерттеу, әрине,
Ойлауды түпкілікті зерттеу оның әр түрлі процестерін, жақтарын,
ҚОРЫТЫНДЫ
В.В. Холодная еңбегінде адам мәселесін танымдық әрекеттің субъектісі
Ұғымдық ойлауды зерттеудің теориялық өзектілігі таным психологиясы үшін
Ұғымдық ойлауды зерттеудің практикалық өзектілігі оқыту процесін оңтайландыру
Бұл еңбек теориялық–эксперименттік зерттеу болып табылады. Оның негізгі
Оның психологиялық талдауында ұғымдық ойлауды біз ойдың интегралды
Ұғымдық ойлау–айтарлықтай күрделі зерттеу объектісі, сондықтан біз экспериментте
Ұғымдық ойлауды зерттеуге психологиялық тәсілдің талаптары туралы, біздің
Жүргізілген зерттеу біздің алдымызға ұғымдық ойлау табиғатына қатысты
Адам міндеттерді шешкенде және ұғымдарды қалыптастырғанда оған ойлау
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Жарықбаев Қ. Жантану: Оқулық. Алматы ЖШС “Шұғыла” 2008
Жұмасова К.С Психология. Алматы “Фолиант” баспасы 2006 ж.
Жарықбаев Қ. Психология: арнаулы орта оқу орындары оқушылары
Әдеп және жантану. Хрестоматия. – Алматы, 1996 ж.
Бап–Баба С.Б. Жалпы психология. Жоғары оқу орындары студенттеріне
Бап–Баба С.Б. Жантану негіздері. Жоғары оқу орындары студенттеріне
Т. Тәжібаев. Жалпы психология. Оқу құралы. Алматы: “Қазақ
Темірбеков А., Балаубаев С. Психология. – Алматы: Мектеп,
Общая психология. Под ред. А.В. Петровского. 2-изд. –
Алдамұратов Ә. Жалпы психология. Алматы: “Білім”, 1996 ж.
Немов Р.С Психология. -М., 1998 ж.
Рубинштейн Л.С Основы общей психологии. -М., 1998 ж.
Гамезо М.В. Атлас по психологии. –М., 1997 ж.
Столяренко Л.Д. Основы психологии. –М., 1997 ж.
Столяренко Л.Д. Психология. Алматы 2010 ж.
Никандров В.В. Психология. Алматы 2009 ж.
Петровский А.В. Психология. Алматы 2007 ж.
Темірбеков А. А., Балаубаев С. Психология. Алматы “Мектеп”
Джемс У. Психология. М., 1991 ж.
20. Реан А.А. Общая психология и психология личности.
3