Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
Экономика факультеті
Экономикалық теория кафедрасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: «Дүниежүзілік экономикалық дағдарыстардың тарихына шолу. Ұлы депрессия»
Орындаған: Хаштаева А.Қ. Қаржы-21
Тексерген: Досмағанбетов Н.С.
Астана қаласы
2012 жыл
Мазмұны
Кіріспе. . . . . . . .
Негізгі бөлім. Дүниежүзілік экономикалық дағдарыстардың тарихына шолу. «Ұлы
Экономикалық дағдарыс және сипаттамалары . . . .
Дүниежүзілік экономикалық дағдарыстар тарихы. . . . .
1929—1933 жж. дүниежүзілік экономикалық дағдарыстың
Экономикалық дағдарыс және оның әлеуметтік салдарлары . .
Қорытынды . . . . . . .
Пайдаланылған әдебиеттер . . . . . .
Кіріспе
Қазіргі кезде дағдарыс әлемде терең экономикалық, саяси өзгерістерге
демографиялық дүмпу, капитал – еңбек байланысының теңдігін бұзатын,
технологиялық дамудың жалғасуы. Сондықтан бүгінгі таңда ең өзекті
Дағдарыс – нарықтық экономиканың өзін-өзі реттеу тетігінің аса
Баршамызға мәлім ағымдағы әлемдік қаржы дағдарысы ешбір мемлекеттке
Бұл тақырыптың өзіктілігі әлемдік экономикалық дағдарыстың тарихына шолу,
Жұмыстың мақсаты: тақырыпты зерттеудегі басты мақсат экономикалық
Бұл жұмыстың міндеттері:
Экономикалық дағдарыс және сипаттамалары;
Дүниежүзілік экономикалық дағдарыстар тарихы;
1929—1933 жж. дүниежүзілік экономикалық дағдарыстың
Экономикалық дағдарыс және оның әлеуметтік салдарлары;
Дүниежүзілік экономикалық дағдарыстардың тарихына шолу. «Ұлы депрессия»
Экономикалық дағдарыс және сипаттамалары
Экономикалық дағдарыс – дағдарысты, тоқырауды, жандануды және өрлеуді
Дағдарыстар немесе дағдарыстардың байбаламының кәсiпорынның өмiрлерiнде - тұрақты
Экономикалық дағдарыстың түрлеріне тоқталатын болсақ, ол циклдік, аралық,
Циклдік дағдарыстар - бұл халық шаруашылығының барлық салаларында
Аралық дағдарыстар - ұлттық экономиканың жаңдану және өрлеу
Құрылымдық дағдарыстар - қоғамдық өндірістің қалыптасқан құрылымына сәйкескелетін
Жекелеген дағдарыстар - шаруашылық ірі салаларында белсенділіктің төмендеуінен
Салалық дағдарыстар - бір саланың қызметіндегі құлдырау
Маусымдық дағдарыстар
Әлемдік дағдарыстар [2].
Дүниежүзілік экономикалық дағдарыстар тарихы
Алғашқы экономикалық дағдарыс 1825 жылы Англияда басталған болатын.
1825 жылғы экономикалық дағдарыс алғаш дүниежүзілік қаржы дағдарысы
Латын Америкасындағы осы жағдайлар Лондондық фонд биржасының спеклулятивті
Қазан айындағы фонд нарығының құлдырауы бүкіл континентке таралған
Кризис бүкіл Латын Америка елдеріне таралған, өйткені экспорт
1837-1838 жылғы дағдарыс ағылшын - американдық сипатта
1847 жылғы дағдарыс Лондондағы теміржол компанияларының акция нарықтарындағы
1857 жылғы дағдарыс АҚШ-та бастау алды. Калифорниядағы
1873 жылғы дағдарыс ірі дүниежүзілік қаржы кризисі ретінде
1890 жылғы дағдарыс Англиядан несие капиталы ағыны
1893 жылғы дағдарыс АҚШ пен Австралиядағы
1907 жылғы дағдарыс одан алдыңғы кризистердің көптеген
1914 жылғы дағдарыс Бірінші дүниежүзілік соғыстың басталуы күшті
1920-1922 жылдардағы дағдарыс Соғыстан кейінгі дефляция мен рецессия
Соғыстан кейінші әлемдік экономикалық кризис 1957 ж. соңында
1973 жылдың соңында АҚШ- та басталған экономикалық кризис
1973 жылы ОПЕК елдерінің әсерімен басталған және мұнай
1987 жылғы қара дүйсенбі 1987 жылдың 19 қазанында
19941995 жж Мексикандық ақша- қаржылық кризис
1980 жылдардың соңында мексика үкіметі мемлекетке иныестицияларды тарту
1997 жылы- Азиялық ақша- қаржылық кризисі
Азиялық фонд нарығының Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі ең
2007ж экономикалық дағдарыстың басталғанынан бастап, әлем бойынша қаржылық
Қоғамның әрбір толыққанды мүшесін қызықтыратын мәселе дағдарыс болғандықтан
1929—1933 жж. дүниежүзілік экономикалық дағдарыстың
Дағдарыс 1929 ж. қазандағы Нью-Йорк фондылық биржасында миллиондаған
Экономикалық циклдің міндетті кезеңі болып табылатын экономикалық
XX ғ. бірінші үштігінде жасалған жаңа техника мен
Ақырында, дағдарыс бұрын болып көрмеген мөлшерде тұрақты жаппай
Дүниежүзілік экономикалық дағдарыстың аса манызды ерекшелігі циклдік дагдарыстың
1914—1945 жж. аралық кезең конъюнктураның төмендеу кезеңін қамтиды.
Кейнсшілдік. Экономистер дағдарыстан байқау және қателіктер әдісі арқылы
Кейнсшілдік ең алдымен үкіметтер мен кәсіпкерлердің экономикалық стратегиясын
Кейнс экономиканы дағдарысқа қарсы реттеу жөнінде бірнеше нақтылы
Ұлы депрессия
Ұлы депрессия (ағылш. Great Depression) —1929 жылы басталып,
Ұлы депрессияның жағымсыз әсері АҚШ, Канада, Ұлыбритания, Германия,
Ұлы депрессияның алғышарттары бірі - 1929 жылғы АҚШ
Ұлы депрессияның туындау себептері жайлы экономистер ортақ шешімге
Кризистің туындауы жайлы бірқатар теориялар бар:
Кейнстік көзқарас: ақша массасының жетіспеушілігі. Сол кезеңде ақша
Монетаризм- кризисті Федералдық резевтік жүйе (ФРС)
Марксизм- капитализмге тән қайтаөндіру кризисі;
Халық санының тез өсуі, жанұядағы халық санының көп
Ұлы депрессияның пайда болу факторларының бірі болып 1930
Бірінші дүниежүзілік соғыс та өз кезегінде ұлы депрессияның
Ұлы депресияның салдарлары:
өнеркәсіп өндірісі деңгейі XX ғасырдың басындағы деңгейге дейін
Дамыған нарық экономикасы бар индустриалды елдерде 30 млн
Фермерлер, кіші сатушылар, орта класстың өкілдер жағдайлары төмендеді.
Туу көрсеткіші тез төмендеді. Бүкіл АҚШ территориясы бойынша
Фашистік, коммунистік жақтаушылар саны өсті ( мысалы, Германияда
1910—1960 жж АҚШ- тағы жұмыссыздық
(Ұлы депрессия жылдары (1929—1939) айрықшаланған)
пайызбен
1 -диаграмма
Ұлы депрессия жылдарында жоғарыдағы диаграммадан көріп отырғанымыздай АҚШ-
1910—1960 жж АҚШ- тың ЖІӨ деңгейі (1929—1939жж Ұлы
2-диаграмма
1910—1960 жж АҚШ- тың ЖІӨ деңгейі құлдырау үстінде
Экономикалық дағдарыс және оның әлеуметтік салдарлары
Экономикалық дағдарыс жылдарындағы АҚШ
1929 жылы АҚШ-та эқономикалық дағдарыс басталды. Бірінші дүниежүзілік
Экономикалық дағдарыстың басталуына 1929 жылғы Нью-Йорк қаласындағы қор
1929 жылы қазан айының 24-і күні қор биржасында
Ол АҚШ-тың өнеркәсіп салаларын түгелдей қамтыды. Өнеркәсіп өнімдерін
Экономикалық дағдарыс еңбекші халықтың тұрмыс жағдайын төмендетті. Әлеуметтік
АҚШ-тың ауыл шаруашьшық саласы дағдарыс жылдарында көп зардап
1929-1933 жылдарда АҚШ-тың банк жүйесі айтарлықтай дағдарысқа жетті.
АҚШ-тағы дағдарыс жылдарында кезекті Президент сайлауына дайындық басталды.
Демократиялық партияның сайлау қарсаңындағы үгіт-насихат жұмысы халық арасында
Ф.Рузвельт сайлау алдында
айтып отырды. 1932 жылы қыркүйек айының
идеясын ұсынды. XX ғасырда американдықтар үшін тәуелсіздік Декларациясына
жүргізу екенін сайлаушылар алдында сөйлеген
1932 жылы қазан айында АҚШ-та президенттік сайлау өтті.
Франклин Делано Рузвельт 1881 ж. Нью-Йорк штатында дүниеге
Рузвельттің «жаңа бағыт» саясаты.
1933 ж. мамыр айында ауыл шаруашылығын реттеу туралы
1935 ж. конгресс Вагнер заңын қабылдады (заңды ұсынушы
Жұмысшы ұйымдарының іс-әрекетіне кәсіпкерлердің араласуына, жұмысшыларды кәсіподақтарға кіргені
1935 ж. АҚШ тарихында бірінші рет еңбекшілерді әлеуметтік
Ауыл шаруашылығындағы кедей топтарға көмектесу үшін фермерлік шаруашылықтарды
Ф.Рузвельт әкімшілігінің реформалары әлеуметтік-экономикалық мәселелерді шешуде мемлекеттің рөлін
Сыртқы саясат. Ф.Рузвельт елдің сыртқы саясаттық бағдарларына да
Латын Америкасы елдеріне байланысты саясат та жаңартылды: 1933
30-жылдарда фашистік мемлекеттердің басқыншылық саясат жүргізуі және соғыс
1933 жылы наурыз айының 9-ы күні Рузвельт үкіметі
Әлеуметтік-экономикалық салада 1933 жылы маусым айының 16-ы күні
НИРА заңдарының негізгі бағыты жұмысшы табының әлеуметтік саласын
Өнеркәсіпті қалпына келтіру НИРА заңы жұмыссыздықты азайту туралы
АҚІП сыртқы саясатының артықшылықпен пайдаланған бағыты Латын Америкасы
Екінші дүниежүзілік соғыс басталғанша оқшауланушылық үкімет саясатының жетекші
Экономикалық дағдарыс жылдарындағы Германия (1929-1933 жж.). 1929-1933 жылдардағы
1929—1933 жж. Германияда қатты және терең болды. Өндіріс
Жүз мыңдаған кызметкерлер күнкөріс қаржыларынан айырылды. Көптеген ұсақ
Экономикалық дағдарыс Веймар Республикасының әлеуметтік-қоғамдық құрылымын түгел қамтыды.
Экономикалық дағдарыс ірі буржуазия топтарына айтарлықтай ықпал етті.
Фашизм идеологиясын ұлтшыл шовинизм, тоталитарлық билік, Германия қоғамындағы
Еуропа елдері мен Ақш-тың дағдарыстан шығу жолдары.
Мемлекет пен мемлекеттік реттеудің рөлі туралы мәселе экономикалық
Сайып келгенде, барлық пікірталастырдың ұшы ең басты мәселеге
Бұл мәселе сол кездің басты идеялық-саяси кайшылығы —
Тоталитарлық режимдердің ерекшеліктері.
Екі дүниежүзілік соғыс арасында Еуропада саяси режимдердің негізгі
Тоталитарлық үлгідегі толық логикалық шыңына жеткен көрінісі алдымен
Тоталитарлық режимдер белгілі бір мақсаттарды: күрделі саяси және
Тоталитарлық жүйелерге азаматтық коғамды мемлекеттің басып-жаншып, аяқ асты
Тоталитаризм мемлекеттік реттеудің коғамдық өмір мен жеке адамдардың
1929 жылы шет елге шығарылған инвестиция мөлшері 16,5
АҚШ үкіметі Қиыр Шығыста Жапонияның ықпалын әлсіретіп, Вашингтон
Қорытынды
Осы жұмысты жазу барысында мынадай қорытындыларға келдік. Дағдарыстар
Алғашқы экономикалық дағдарыс 1825 жылы Англияда басталған болатын.
Дағдарыс 1929 ж. қазандағы Нью-Йорк фондылық биржасында миллиондаған
Ұлы депрессияның жағымсыз әсері АҚШ, Канада, Ұлыбритания, Германия,
Ұлы депресияның салдарлары: өнеркәсіп өндірісі деңгейі XX ғасырдың
Пайдаланылған әдебиеттер
Қаржы-экономика сөздігі. - Алматы: ҚР Білім және ғылым
Захаров В.Я. – «Антикризисное управление», Мосвка 2010ж.
К.В.Балдин., О.Ф.Быстров., А.В.Рукосуев. – «Антикризисное управление. Макро и
Джеффри Д. Сакс Фелипе, Ларрен Б. «Макроэкономика –
http://www.assessor.ru/forum/index.php?t=788
http://www.assessor.ru/forum/follow.php?url=http://www.forexpf.ru
26