Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі
Ш.Есенов атындағы Каспий мемлекеттік технологиялар және инжиниринг университетінің
Курстық жұмыс
Пәні: Кәсіпорын экономикасы және өндірісті басқару
Тақырыбы: Кәсіпорынның айналым капиталы
Орындаған: АТЖ-08-01 т.с.
Тажиев Т.
Тексерген: Мендалиева А.
Ақтау – 2010 жыл.
Жоспар
Кіріспе.................................................................................................................3
I. Кәсіпорынның айналым капиталына шолу
Айналым құралдарының мәні, құрамы мен құрылымы.................................................................................................4
Кәсіпорында айналым қорларын қолдануды бағалау.......................................................................................................8
1.3. Кәсіпорында айналым қорларын
II. Өнеркәсіптегі айналым қорларының тиімділігін талдау.
2.1. Қаражаттың ауыспалы айналымы және айналым қаражаттарын қалыптастыру
2.2. Айналым қаражаттарын анықтау.............................................................21
2.3.Қазақстан мұнай химия саласында айналым қорларының ролі........23
III. Айналым қорларын жақсартудың бағытттары.
3.1. Айналым қорларының айналысы және жеделдету жолдары................25
Қорытынды.......................................................................................................27
Пайдаланған әдебиеттер.................................................................................29
Кіріспе
Бұл курстық жұмыстың тақырыбы:
Айналым қорлары - бұл кәсіпорындардың,
Кәсіпорындағы айналым қорлары кәсіпорынның
Айналым қорларын қолдануды ұйымдастырудың
Бұл курстық жұмысты жазу
Бөлім 1.Кәсіпорынның айналым құралдарына шолу.
1.1.Айналым құралдарының мәні, құрылымы және құрамы туралы
Кәсіпорындардың іс-әрекеттерін қамтамасыз етудегі міндетті шарт-қолда бар
Айналым қорлары 2 бөлімнен тұрады:
өндірістік айналым қорлары;
айналыс қорлары;
Өндрістік айналым қорлары өнеркәсіптегі айналым қорларының
Өндірістік айналым қорлар мынадай топтарға бөлінеді:
Өндіріс қалдықтары. Оларға- шикізат, негізгі материалдардың, отынның
Аяқталмаған өндіріс. Оның ішінде өз ішінде шығарылған жартылай
Болашақ кезенің шығындары-жаңа өнімдерді әзірлеуге кеткен және
Айналым қаражаттарының құрылымы деп барлық жиынтығындағы олардың бөлек
Дебиторлық берешек - заңды
Кәсіпорында айналым қаражаттарының құрылымы тұрақсыз және көптеген себептердің
Түрлі салаларда айналым қорларының үлес салмағы кәсіпорындардың
Өндіріс тиімділігін арттырдың елеулі резервтері құрамына шикізат пен
Өндіріс нәтижелілігін арттыру жөніндегі
Айналыс қорларының құрамына дайын өнім,жөнелтілген, бірақ ақысы төленбеген
Дайын өнім - техникалық бақылаудан өткізілген шығарылған дайын
Ақша құралдары - кәсіпорындардың материалдық ресурстарды сатып алуға,
Кәсіпорынның қаржылары айналым қорларын нормалау- кәсіпорындарға, ұйымға өздерінің
Бұл арада айналым қаражатының нормативі- қаржы жоспарында белгіленетін
Айналым қаражаттары 2 түрге бөлінеді: меншікті айналым қаражаттары
Меншікті айналым қаражаты - кәсіпорындаврдың, бірлестіктердің, ұйымдардың
Қарызға берілген айналым қаражаты- кәсіпорындардың, бірлестіктердің және
Айналым қаражатының құрамы мен
график-1
1.2. Кәсіпорында айналым қорларын қолдануды
Айналым қорларын әлемдік жақсарту
Шығын көрсеткіші материалдық ресурстар
Материалдық шығындар ресурстары өндіріс
Материалдық ресурстардың ортақ шығыны –
Материалдық ресурстардың ортақ шығыны -
Меншікті шығындар (m) дегеніміз – ресурстардың
m= Q / N;
Материалдық ресурстардың ортақ шығыны
көрсетілуін бағалайды. Бұл көрсеткіш материалдық
Өнімнің материалдық сыйымдылығы әртүрлі
Материалдық ресурстардың өнімділігін өнім
М= m=Q / N,
Бірнеше материалдық ресурстардың құндық
М= Q*P / N,
Мұндағы Р – материалдық ресурстардың көтерме
Бұл формулалар өнімнің жай
Осындай машина құрастыру саласындағы
өнімі үшін толықтай материалдық
М= N / q1P,
мұндағы, q1P-нақты салыстырмалы бағадағы
Өнім программасын жоспарлау немесе
Салаларда шикізатты бастапқы қайта
Шикізатта пайдалы заттардың құралы (рудада
Ақырғы жарамды өнімнің шығуы,
Шикізаттағы пайдалы заттардың қолдану
Жарамды өнім шығару көрсеткіші
Қара металлургия саласындағы темірді
Машина құрастыру салаларында да
Машиналарды құрастыру мен механизмдерді
Ом = Чв.м / Кэ.м ;
Мұндағы, Чв.м – машинаның құрамы мен
Кэ.м – машинаны эксплуаттау кезіндегі
Машина құрастыруда кеңінен металды
Ки.м= Гв.м – Vi
Мұндағы , Гв.м - өнім бірлігіне
Vi – номенклатура құрайтын бұйым
Вм - өнім шығаруға кеткен
Металды тиімді қолданудың басқа
тиімді пайдалану коэффициенті жоғары
Металл өңдеуде қалдық деңгейі қалдық
Уотх=Qотх / уобщ *100
мұндағы, Уотх – қалдық деңгейі,
Qобц – қолданылған металл саны,кг;
Qотх – қалдық саны.
Халық шаруашылығы өндірісінде айналым
Химиялық өндірісте материалдарды қолдану
1.3. Кәсіпорында айналым қорларын үнемдеу
Нарықтық экономикаға көшу
Көздер және материалдық ресурстарды
Үнемдеу көздері ненің есебінен
Әрбір кәсіпорында материалдық ресурстарды
Материалдық ресурстарды үнемдеу
Халық шаруашылық;
Ортақ өндірістік - салааралық;
Ішкі өндірістік (цехтық, зауыттық, салалық).
Халық шаруашылығының резервтеріне: халықшаруашылығында және
Ортақ өндірістік – салааралық резервтер –
Ортақ өндірістік – салааралық резервтерге:
Ішкі өндірістік резервтерге: материалдық ресурстар
ҒТП ғасырында барлық халықшаруашылық
Өндірісте немесе өнеркәсіпте ресурстарды
Өндірісті – техникалық бағытқа өндірістік
Шикізатты бастапқы жөндеу
Халық шаруашылығы саласындағы негізгі
Машина құрастыру саласында барлық
ҒТП-ң жеделдеуінен машинаға қатысты
Прокаттың түрлерін үнемдеуге бағытталған
Конструкторлық материалдарды дәстүрлі түрде
Пластикалық массалар автомобиль құрастыруда,
Машина жасау базасындағы өндірістік
Осы шаралардың барлығы “Металдысақтау” Федералды
Материалдарды қағаз формасында болатын
Маңызды рөлде жергілікті шикізат
Ғылыми-техникалық прогресс жағдайындағы өнеркәсіптің
Металдық ресурстарды экономикада негізгі
Бөлім 2.Өнеркәсіпте айналым қорларының тиімділігін талдау.
2.1.Қаражаттың ауыспалы айналымы және айналым қаражаттарын
Айналым қаржылар үнемі қозғалыста болады.Бір өндірістік кезең аралығында
Екінші сатыда алынған айналым қорлары өндірс процесіне тікелей
Үшінші сатыда дайын өнім сатылады, нәтижесінде айнылым қорлары
Ауыспалы айналым қаражаты мына тәсілмен шығады:
А-Қ…Ө…Д-А1,
Мұнда, А-шаруашылық субъектілерін авансылаудағы ақша
Қ-өндіріс құралы;
Ө-өндіріс;
Д-дайын өнім;
А1- өнімді сатудан түскен және өзіне қосылған пайданың
Шаруашылықты жүргізудегі нарықтық жүйе жағдайында кәсіпорын экономикасын дамытуда
Айналым қаражаттарының айналымдылығын сипаттайтын бірнеше көрсеткіштер болады. Олардың
Қақ=Өқ / О,
Мұнда, Өқ – белгілі бір кезеңде өткізілген өнімнің
Оқ – сол кезеңдегі айналым қаражатының орташа қалдығы.
Егер де өткізуден алынған түсім бір жылға есептелгенде,
Әуелі кәсіпорын құрылғанда айналым қаражаттары жарғылық қордың бір
Өндірістік бағдарламаның өсу мүмкіндігіне
Айналым қаражаты ретінде кәсіпорын
Орнықты пассивке жататындар:
Жалақы жөнінде ең аз
Ақы төлеудің мерзім ішіндегі
Аванс және өнімге ішінара
Салықтардың бірсыпыра түрлері бойынша
Айналым қаражаттарын қалыптастырудың басқа
Кәсіпорынның айналым қорларына мұқтажы
2.2. Кезекті айналым қаражатын анықтау
Айналым капиталын тиімді пайдалану
Кәсіпорында айналым қаражатының қажеттілігін
Тауар өткізу, қоймадағы дайын
2.3.Қазақстанның мұнай химия саласында айналым қорларының ролі.
Қазақстан Республикасының Президенті 18 қаңтар күні 2006
Қазақстан жанар-жағар май энергетикалық комплексінің дамуында мұндай сала
Энергетика мен минералдық ресурстар саласының министірі 2004-2006 жылдарға
Бағдарлама бойынша және министрліктің мемлекеттік және салалық бағдарламаларында
мұнайхимия кәсіпорындарының қызметіне мұнай және газ ресурстарының тиімді
мұнай химия технологиясы мен халықаралық масштабқа сай құрал-жабдықтар
мұнай химия өндірісін қалыптастыратын нормативті- құқықтық база қарастырылған,
Мұнай химия саласының айналым қорлары болып құны 2006
Бөлім 3. Айналым қорларын жақсартудың
3.1. Айналым қорларының айналысы және
Айналым қаражаты әрқашан да
Айналым қаржысының айналымдылығы - айналым
Айналымдық коэффициенті – сатылған өнімнің
Ко= Рn/ CO
Айналым қорларының айналымын жылдамдату
ғылыми – техникалық прогрестің соңғы
өнеркәсіптік өндірісті ұйымдастыру формаларын
арзан конструкциялық материалды қолдану;
шикізат, отын –энергетика ресурстарын үнемді
Айналым қорларын қолдануды ұйымдастырудың
Өз қозғалысында айналым қорлары
ақшалық;
өндіргіш;
тауарлық.
Ақшалық сатыда дайындық жұмыстары
А – Т.... Ө .....Т1 – А1 ,
Мұндағы: А – кәсіпорынның ақша құралдары;
Т - өндіріс құралдары;
Ө - өндіріс;
Т1 – дайын өнім;
А1 - өнімді сатудан түскен
Кәсіпорындағы айналым қорлары
Айналым қорларының көздеріне пайда,
Қорытынды.
Курстық жұмысты аяқтай келе
Айналым қордың заттық мазмұны –
Айналым қорларды оңтайлы және
Айналым қорының құрамы, оның
Кәсіпорындағы айналым қорларды пайдаланудың
Нарықтық экономиканың негізгі
Қазақстан экономикасының мұнайхимия секторындағы айналым қорларымен жұмыс жасау
Пайдаланған әдебиеттер:
1. Абдильдина Л.И., Абдильдин С.С. Экономика предприятия. А
2. Әлімбетов Қ.Ә., Мейірбеков А.Қ. Кәсіпорын экономикасы: Оқу
3. Булатов А.С. Экономика, М. 1994.
4. Горфинкель Б.Я., Швандер Б.А. Кәсіпорын
5. Жолдасбаева Ғ.Ө. Кәсіпорын экономикасы: Оқу
6. Қалдыбаев Ө., Темірбаев - А. Экономика
7. ҚР Президентінің заң күші
8. Раицкий К.А. Кәсіпорын экономикасы, М: 1999.
9. Сейітқазиева А.М., Бекназарова:А. Кәсіпорын экономикасы
4
Нормаланатын айналым қаражаты
Дебитор-лық берешек
Ақша-лай қара-жаттар
Өнді-рістік
босалқы
қор
Тауар жөнел-ту және жолдау
Өндірістің айналым қорлары
Қойма-дағы дайын өнім
Алдағы кезең-дердегі шығын-дар
Өндіріс процесінде
Айналым қорлары
Айналым қаражаты
Есеп ажырасу қаража-ты
Банкідегі
ағым есеп
айырысу
шоты
Нормаланбайтын
айналым қаражаты
Қор қайтарымының өсу факторлары
Техникамен қайта жабдықтаудың, жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарды қайта
Жабдықтардың маусымдық жұмыстарының коэффициенттерінің артуы
Уақыт пен қуатты пайдаланудағы жақсарту
Жаңадан қатарға қосылатын қуаттарды игеруді жеделдету
Жаңадан қосылатын кәсіпорындар-дың қуат өлшемінің құнын азайту
Қол еңбегін машинамен алмастыру