Жанаөзен кенорны жағдайындағы мұнай өндірісінің сапа менеджмент жүйесі
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
Өзен кенорны туралы жалпы түсінік.
Өзенмұнайгаз басқармасы және оның ұйымдастырулық құрылымы.
Ауданның мұнайлығы.
Негізгі пайдалану қабаттары, олардың геологофизикалық сипаты.
Өзен кенорындағы мұнайды өндіру әдістері мен құралдары.
2.1 Шыңырауларды
2.1.1 Атқылау шыңырауының жабдығы.
2.2 Шыңырауларды
2.2.1 Газлифттік шыңыраулардың жұмыс сызбасы
2.2.2 Газлифттік шыңырау жабдығы.
2.3 Шыңырауды
2.3.1 Тереңдік сораптық шыңыраулардың жұмыс
2.3.2 Тереңдік сораптар.
2.4 Мұнай
2.4.1 Қабат қысымын сақтау әдстері.
2.4.2 Қолданылатын жабдықтар.
3. Мұнай өндірісінде
3.1 Штангалық
3.1.1 Техникалық тізімі.
3.2. Теңселмелі станок.
3.2.1 Техникалық тізімі.
3.3 Шыңыраулық
4.
4.1 Мекеменің
4.2 Өндіріс
5.
5.1 Қауіпсіздік іс-шараларында және нормативтік
5.2 Қондыру
5.3 Іс-шара
6.
7. Техникалық реттеу.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Кез-келген кәсіпорынның істерінің сәтті жүруі ең алдымен өнімнің сапасының
Жаңа заман, қоғамның жаңа қажеттіліктері, сауда шекарасын кеңейту сапа,
Өзен мұнай өндіру өнеркәсібі–мұнай өндірілетін бірден бір өнеркәсіп. Мұнда
Белсенді инвестициялық және инновациялық саясат “Қазақстан мұнайы” техникалық деңгейі,
“Қазақстан мұнайын” шығарған өнімнің сапасын төмендегілер арқылы кепілдеуге болады:
әр өндіріс учаскесінде алдыңғы қатарлы технологияларды ендіру;
әр технологиялық сатыда физика-химиялық бақылау жүйесін дамыту;
жоғарғы технологиялық тәртіп.
Нақты талаптарға өнімнің сәйкестігін кепілдеу өнім сапасының көрсеткіштерін анықтауға
Өндірісті аналитикалық бақылау арқылы бастапқы өнімнің, өндірістің аралық өнімдерін,
Сараптау нәтижелері негізінде технологиялық үрдісті жүргізеді, сұрыптары немесе маркасы
Жұмыс орындарына ақпараттарды автоматты түрде жинап-теру, өңдеу және жеткізу
Өзен кенорны туралы жалпы түсінік.
Өзен кенорны Маңғышлақ түбегінің Оңтүстік Маңғышлак деп аталатын даланың
Өзен кенорны – Ақтау қаласынан 180-200км арақашықтықта орналасқан.
Өзен кенорнының мұнайы ерекше қасиеттерімен де белгілі. Оның құрамында
Аудан климаты континентті, жазы-ыстық, ал қысы-аз қарлы, желі-қатты
Өзен кенорнында қабатты күрделі құрылымды бор және юра қимасында
XIII-XVIII негізгі мұнайлы қабаттар юра жасында мұнай газдылық
XIII-XXV-өнімді қабаттарының мұнайлылығының алғашқы нұсқасын глорогеологиялық және геофизикалық зерттеулер
Жоғарғы қатардың өнімді қабаттарының сипаттамасы.
Кесте 1.1.
Р/с
Қабаттар Орташа орналасу тереңдігі
Кеніш Өткізгіш
ВНК ГНК
0 1 2 3 4 5 6 7
1 XIII 1080 Қабатсуы Терригенді
1126
2 XIV 1200
252 1136
3 XV 1200
153 1140
4 XVI 1240
95 1140
5 XVII 1280
242 1141 1036
6 XVII 1370
178 1145
Мұнай газдылығының төменгі қатарындағы XIX-XXIV-өнімді қабаттардың геологиялық құрылысы, қабаттардың
Мұнайлылықтың төменгі қатардағы мұнай қасиеті куполдан-куполға өзгереді. Сондықтан
Төменгі қатардың өнімді қабаттарының сипаттамасы..
Кесте 1.2
Р/с Қабаттар Орташа орналасу тереңдігі Түрі Орташа тиімді қалыңдығы
Кеніш Өткізгіш
ВНК ГНК
0 1 2 3 4 5 6 7
1 XIXА 1390 Қабатсуы Терригенді 3,3 1372 1143
2 XIXБ 1480
1372
3 XXА 1490 Газды
3,4
4 XXБ 1560
5,2
5 XXIА 1607 Қабатсуы
1520
6 XXIБ 1640
1569
7 XXIIA 1690
1608
8 XXIIБ 1730
Терригенді
1533
9 XXIIIА 1780
1543
10 XXIVА 1840
1731
11 XXIVБ 1990
1807
XIX-XXIV-қабаттарындағы мұнай қабат жағдайында жеңіл, аз тұтқырлықты, оның газ
1.2 Өзенмұнайгаз басқармасы және оның ұйымдастырулық құрылымы.
Өзенмұнайгаз басқарма бірлестігінің басында жоғарыдан ұйым тағайындап қоятын президент
Президенттің көмекшісі әртүрлі жиындарда, мәжілістерде президентке көмектесіп отырады.
Секретар хатшысы әртүрлі жиындарда дайындау қызметін атқарады.
Заң бөлім- заңгер заң бойынша басқарманың мәселелерін шешеді.
Экономика жөніндегі вице президент барлық өндіріс мәселелеріне, яғни мұнай
Құрылыс жөніндегі вице президент қаладағы мұнайшыларға салынып жатырған құрылыстарға
Бухгалтерлік есеп және департамент бөлімі бухгалтерлік есеп және есеп
Іс-қағаздары және оның орындалуын бақылау бөлімі мекемеге түскен хаттарды
Геология және бұрғылау депортаменті мұнай өнімнің дұрыс игеруіне, шыңыраудың
Маркетинг және материалды құрал-жабдықтарды департаменті мұнай өндірісіне тиісті құрал-жабдықтарды
Өндірісті жедел басқару тобы көлік мәселесіне жауап береді.
Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздік бөлімі жұмыс орнының тәртібін,
Бас эколог – экологиялық мәселелерді қарастырады.
Төтенше жағдай қызметі азаматтық қорғаныс және төтенше жағдайлардағы
1.3 Ауданның мұнайгаздылығы
Өзен ауданында мұнай мен газдың табиғи білінуі болмайды. Мұнайдың
1960 жылы 490-500м тереңдікпен бірнеше шөгінділерден мұнайға қаныққан кен
Өзен ауданында алғашқы мұнайды тану бір шыңырауды бұрғылағанда алынды.
Бұрғылау тізбегімен көтерілген Юра дәуірінің құм және құм таспас
1.4 Негізгі пайдалану қабаттары олардың геолого- физикалық сипаты.
Өзен кенорындарының мысалға XIV-қабатын келтірейік XIV қабатын өнімді қабаттарын
XIV қабаттағы қысым 10,4 МПа қабат температурасы 501
Өзен кенорнының XIII-XVIII квадраттарының мұнайының бір – бірінен айырмашылығы
2 Өзен кенорнындағы мұнайды өндіру әдістері мен
2.1 Шыңырауларды атқылау әдісімен пайдалану.
2.1.1 Атқылау шыңырауының жабдығы
Егер қабат сұйығы табиғи энергия күшімен жер бетіне көтерілсе,
Атқылау шыңырауының жабдығына, оның сағасына орнатылған атқылау арматурасы, жер
Атқылау шыңырауының сағасы атқылау арматурасымен жабдықталады.
Атқылау арматурасы әртүрлі пайдалану шарттарына байланысты сегіз сызба бойынша
Атқылау арматурасы дегеніміз- 7,11,14,21,35,70,100 мПа жұмыс қысымына есептелінген
Арматура қызметі:
Шыңырау сағасын және құбыраралық кеңістікті саңылаусыздандыру;
Атқылау лифтісін ілу;
Шыңыраудан өндірілген өнімді монифольдқа бағыттау;
Шыңырау жұмысын бақылау;
Шыңырау өнімін реттеу;
Шыңырау ішіне және өнім қабатына әртүрлі сұйықтардың ерітінділерін жіберу;
Арматура классификациясы:
Жанындағы саңылау санына байланысты:
А) үшжақты, егер бір саңылау болса;
Б) айқышты, егер екі саңылау болса;
2. Арынды құрылғы түріне байланысты.
А) ысырмалы (задвижкалы);
Б) кранды.
3. Жұмыс қысымына байланысты:
А) төменгі-орташа қысымды, (7,14,21 мПа);
Б) орташа-жоғары қысымды, (35,70,100 мПа).
4. Жалғау тәсілі бойынша
А) фланецті;
Б) бұрандалы;
Арматура екі бөліктен тұрады:
Құбырлар басы. Ол тізбек басына орнатылады;
Атқылау шыршасы. Ол құбырлар басына орнатылады.
Арматура тетіктеріне:
Планшайба, айқыш немесе үшжақ, орынды құрылғылар, фланец, штуцер, катушка,
Арматура екі өлшеммен сипатталады:
Жұмыс қысымы, мПа;
Бағаналық бөлімнің диаметрі, мм.
Арматураның негізгі тетіктері мен тораптары: екі бүйірлік бұрылысы
Айқыш және үшжақ өндірілетін қоспаны монифольдтарға жіберуге немесе құбыраралық
2.2 Шыңырауларды газлифттік әдіспен пайдалану.
2.2.1 Газлифттік шыңыраулардың жұмыс сызбасы.
Атқылауға қабат энергиясы және мұнайлы газ энергиясы жеткіліксіз болған
Газлифт үздіксіз және мезгілді болып екіге бөлінеді. Шыңырауға жұмыстық
Үздіксіз газлифттің жұмысы кезінде тізбектің қатысты батуы сығылған
Қабат қысымының және сұйықтың келтірілген динамикалық деңгейінің төмендеуі әсерінен
Үздіксіз газлифттің жұмысы кезінде көтергіш құбырлардың диаметрін кішірейту арқылы
Мезгілді газлифтке газ беретін желістегі сақиналы кеңістікке үш жақты
Компрессорда сығылған газды немесе ауаны қолдану арқылы мұнай шыңырауларын
Кейде жұмыстық агент ретінде газ көтергіш үшін қосымша сығу
Газлифт шыңырауларын іске қосу сұйықты сыртқы қатардағы құбырлардан ауамен
Екі қатарлы көтергішпен жабдықталған шыңырауды іске қосу процесі келесі
Шыңырауды іске қосар алдында көтергіш құбырлардағы және сақиналық кеңістіктегі
Ауа көтергіш құбырлардың башмагына жетіп, оларға енген бойда, ондағы
Шыңыраудың түб қысымы қабат қысымынан төмен болады, ол сұйықтық
2.2.2 Газлифт шыңырауларының жабдықтары.
Газлифт шыңырауларының негігі жабдықтары: газ бөлшектеу батареясы (ГГБ), газлифттік
Жоғарғы қысымды сығылған газ (15-20мПа) компрессорлық станциядан (КС) газ
Газлифттік пайдалану мәні ол жоғарғы қысымда газда құбыраралық кеңістік
Компрессорлық газлифт кезінде компрессорсыздағыдай шыңырауды жұмысқа қосу үшін жұмыс
Көтеру тізбегіне қондырылатын газлифттік клапондар (сурет 3.3) тізбектің жоғарғы
Газлифтті клапонның жұмыс принципін қарастырамыз. Құбырларының кеңістікке газ берілген
Клапонға (2) әсер ететін серіппе күшін реттеуші сомын көмегімен
Газлифттік клапондар арасындағы қашықтық жоғары орналасқан клапон жабылғанда құбыраралық
УIМ клапондары құбыраралық сыртқы бетінде қондырылады, және оларды ауыстыру
Шыңыраулық газлифттік жабдықтың мұндай түрі 168 және 146 мм
Жұмыстың қысымы 21мПа газлифттік клапондардың шифрлары Г-38,
Мұндағы:
38;25;20- клапонның шартты диметрі, мм;
Р- жұмыстық клапон (басқалары жіберуші);
Д- клапон камерасы демпфирлейтін сұйықпен толтырылған.
Шыңыраулық камералар шыңыраулық газлифттік жабдық сияқты белгіленеді: К-73А-210, К-73Б-210,
2.3 Шыңырауды тереңдік сораптармен пайдалану.
2.3.1. Тереңдік сораптық шыңыраулардың жұмыс істеу принципі.
Шыңыраулық штангалық сораптық қондырғының (ШШСҚ) жеке жетекшісі түскен электр
Блок-сызбасы түрінде болады
Күштік орган- штанга тізбегін ұстап тұру үшін және оны
Теңгеру құрылғысы- штанганың жоғары және төменді жүрісі кезінде жетекші
Жетекші- қондырғыны қозғалысқа келтіру үшін қажет.
Осы аталған элементтердің барлығы төмендегідей болып байланысқан, яғни штанга
Штанга төмен түскен кезде энергия (пунктер сызық) жетекші мен
Теңгерілмеген жетекші тек екі элементтен тұрады:
1. Күштік орган
2. Жетекші
Күштік орган
Теңестіру құрылғысы
Жетекші
Сурет 2.3 Тереңдік сораптық қондырғы жетекшісінің блок сызбасы.
Штанга жоғарыға жүргенде
Штанга төменге жүргенде
Шыңырауларды тереңдік штангалық пайдалану кезінде жер үсті жабдығына теңгергішті
Штангалық тереңдік сораптар шыңырау ішіне түсірілу әдісіне байланысты екіге
1. СҚА (шыңырауға қойылатын сорап)
2. СҚМ (шыңырауға қойылмайтын сорап)
Ерекшелігі: СҚА шыңырау ішіне заводта дайындалған, яғни жинақталған күйінде
СҚМ шыңырау ішіне бөлшектеніп түсіріеледі, яғни цилиндр сору клапонымен
Құрылымы: СҚА-цилиндр, плунжер, сору және айдау клапондары және клапон
СҚМ-цилиндр, плунжер, сору және айдау клапондары.
Цилиндр-легірленген, көміртекті, температураға тұрақты болаттан екі түрлі болып жасалады.
А) тіке тартылған (бүтін)
Б) төлкелі (төлкенің ұзындығы 30 см)
Плунжер-цилиндр тәрізді, резиналық жабылуы бар, ұзындығы 1200 мм.
Клапон-шар, тарелка, конус тәрізді беті жылтырлатылған болып келеді.
Диаметрі: 28, 32, 38, ,
Сорап клапондар санына байланысты:
А) СҚА-1, СҚМ-1, егер сору және айдау клапоны болса,
Б) СҚА-2, СҚМ-2, егер 2 сору, 1 айдау клапоны
Плунжердің цилиндр ішіне отырғызылуына байланысты үш түрге бөледі:
Тығыз отырғызылған: егер плунжермен цилиндр арасындағы қуыс 20,70 мкм
Орташа отырғызылған: егер 70-120 мкм болса;
3. Әлсіз отырғызылған: егер 120 мкм жоғары
Көбінесе штангалық сораптарда шарик тәрізді клапон кеңінен қолданылады.
Клапон ерінің конструкциясына қарай клапондар сыртқы беті тегіс және
Сораптық штангалардың негізгі қызметі сорап плунжерін жер үстінде орнатылған
Штанга деп- цилиндр тәрізді екі шетінде бұрандасымен және кілт
Штангалар екі параметрлермен сипатталады:
1. ұзындығы: 8-9 м.
2. диаметрі: 16, 19, 22 және 25 мм.
Штангалар тізбегінің ең жоғарғы штангасы сальникті өзек деп аталады.
СКҚ сұйықта жоғарыға көтеру үшін қолданылады. СКҚ-ны шыңырауды жер
ШШСҚ-ны пайдаланған кезде олардың жұмыс жағдайда өте қиындай түседі.
СКҚ тізбегін ілу, өндірілген өнімді шығыс құбырына бағыттау; шыңырау
Тереңдік шыңыраудың саға жабдығы планшайба мен үшжақ сальниктен
Құбырдың жоғарғы муфтасынан үшжақ кигізіледі. Одан мұнай шығарылады ұшжақтан
ТТС-кривошипті шатунды механизмнің айналмалы қозғалысын теңгергіштің басының ерсілі- қарсылы
Мұндай гидравликалық жетекшісінің ерекшелігінің бірі қондырғының жұмыс процесінде оның
Гидравликалық жетекші жоғарғы пайдалы әсер коэффициентін (ПӘК) штанганың екі
Теңгергішсіз теңселмелі станоктың конструкциясының кішірейтілуінің оның салмағын азайтуының бір
Теңгергішсіз теңселмелі станоктың кривошипі V тәрізді пішінді. Жетекшінің теңгерілуін
Теңгергішсіз теңселмелі станок қаңқадан, канаттық шкивтерден, жүктелген кривошиптен, шатун
Жетекшінің негізгі түйіндері: редуктор, тежегіш, канаттық ілгіш, бекіту түйіні,
Теңгергішсіз теңселмелі станоктың теңгеруі тек роторлық әдіспен қамтамасыздандырылады, кривошиптың
Тереңдік сораптар.
Тереңдік сораптық шыңырауда мұнай, газ және су дебиттерінің түп
Мұнай және су дебиттерінің жүрістерінде өлшеуіш қондырғылар немесе санауыш
Тереңдік сораптық шыңырауды зерттеу үшін сорап астында қондырылатын лифтілі
Шыңырау сағасынан динамикалық деңгейге дейінгі арақашықтықтағы эхалот аспабымен
Шыңырау сағасынан ату немесе ауалы хлапушка арқылы дыбысының толқын
Штангалар салмағын өлшеу үшін және тереңдік сораптың сапалы көрсеткіштерін
Сальниктік өзектегі салмақ сораптық қондырғының, мұның жұмыс тәртібінің, сонымен
Өндірісте гидравликалық динамограф ГДМ – 3 сапабы қолданылады. Аспап
Өлшейтін бөлшек өлшемі месдозадан және рычагтан тұрады. Месдоза қуыстығы
ГДМ – 3 динамографы 4000,8000,10000 кг күш өлшеу шегіне
Тереңдік сораптық шыңырауларда мұнай, газ және су дебиттерінің түп
Мұнай және су дебиттерінің жүрістерінде өлшеуіш қондырғылар немесе санауыш
2.3.3 Шыңырауды штангасыз сораптармен пайдалану.
Электр ортадан тепкіш сораптық қондырғы (ЭОТСҚ) жоғарғы өнімді, сұйық
ЭОТСҚ шыңыраулық сораптардан, саға жабдығынан, электр жабдығынан және СКҚ
Шыңырауға түсірелетін агрегатқа мыналар кіреді: электрлі ортадан тепкіш сорап
Гидроқорғағышқа компенсатор (2) және протектор (4) кіреді. Сорап, электрқозғалтқыш
Штангасыз сораптық қуаты штангалық сорапқа қарағанда айтарлықтай көп. Бұл
Шыңыраулық ортадан тепкіш сорап сұйыққа түсірілген электр қозғалтқышпен әркетке
а) Шыңыраулық сорап көп сатылы 80-400 сатыға дейін болады.
б) Сұйыққа түсірілген электр қозғалтқыш білгі сұйықтан сақтандандырғыш білігімен
в) Автотрансформатор немесе трансформатор кәсіпшілік есебінен алынатын ток кернеуін
г) Басқару станциясы қондырғыны қолмен немесе автоматты түрде қосу
д) СКҚ тізбегі ағызу және кері клапонының жабдықталады. Кері
Ағызу клапоны тізбекте кері клапон орнықтырылса, онда шыңыраудан агрегатты
Шыңыраудың саға жабдықтары шыңырау өнімін монифольдқа ығыстыру үшін тізбек
Электр ортадан тепкіш винтті сораптық қондырғы (ЭВСҚ) ЭОТСҚ
Айнелу жиілігі 50 С қозғалтқышы қолданылады.
Диафраграмалық сораптық қондырғы электр жетекшісі плунжеллі көлемдік сораптар қатарына
Диафрагмалық сораптық қондырғы (ДСҚ) сораптық агрегаттан, кабельден, СКҚ –
Агрегатта айдау және сору клапндары, диафрагма, серіппе және поршень
Жұмысы: қозғалтқыш білігі айналғанда бұрыштық тісті берілісті эксцентрик айналып,
Шыңыраудын орташа және аз мөлшердегі мұнайды және СКҚ –
Тереңдік агрегат (поршендік сорап) метан арқылы гидравликалық қозғалтқыш плунжермен
Гидравликалық қозғалтқышқа жоғарыдан суы, газы және механикалық қоспалардан тазартылған
Сорап Q көлеміндегі сұйықты өндіріп алады. Жұмысын атқаратын
Осы құбырмен өндірілетін сұйықта көтеліледі. Жоғарыға олаадың Q +Q
Дайындау жүйесінен бөлінген су мен газ өнеркәсіпшілік жүйесіне, ол
Гидропоршендік сораптық қондырғының артықшылығы:
а) жетекшіге айдалатын сұйық мөлшерін өзгерте отырып, шыңыраудан өндірілетін
б)шыңыраулық гидропоршендік қондырғылар қиғаш бағытталған шыңырауды пайдалану үшін икемділігі;
в) қондырғы ПӘК – інің жоғарлығы;
г) агрегаттағы көтеріп түсіру операцияның жеңілдігі.
Кемшілігі :
Жоғарыдағы ( жер бетіндегі жабдықтың өте күрделілігі оның ішінде
Мұнай кенорындарының көпшілігін көп қабатты болып келеді. Көп қабатты
Бір мезгілде бөлек пайдалану әдісін қолданып, мұнай өндірісі жабдықтарының
Қазіргі уақытта бірнеше қабатты өндіру арнайы жабдықтар көмегімен шыңырау
Мұндай шыңырауларды пайдалану, бір қабатты шыңырауды пайдаланудан айырмашылығы жоқ.
Қарастырылған жабдықтар варианты бойынша екі қабатты бір шыңыраумен бір
Атқылау – атқылау сызбасы бойынша қабатты пайдалану үшін екі
Екі СКҚ тізбегін параллель түсіру
Екі СКҚ тізбегінің концентрациялы түсірілуі.
2.4 Мұнай кеніштеріне жасанды әсер ету әдістері.
2.4.1 Қабат қысымын сақтау әдістері.
Мұнай өнімін ұлғайтудың ең тиімді әдісі – бұл қабат
Қабат қысымын жасанды түрде ұстау – бұл қабатқа су
Қабатқа су айдаудың бірнеше әдістері бар, бұл қабатқа нұсқа
Су айдау шыңырауларын орналасу ауданы мұнай кенішінің геологиялық құрылысына
Нұсқа сыртына су айдау кезінде қабатқа нұсқа сыртына
Кеніштегі қабатқа нұсқа сыртымен су айдау үшін, бір текті
Жоғарғы тұтқырлықты мұнайды өндіру үшін қабатқа су айдау процесі
Нұсқа бойымен су айдауды, мұнай қабатының аймағымен нұсқа сыртының
Нұсқа ішмен су айдауды үлкен ауданды мұнай кеніштерінде қолданады.
Мұнайлы ауданды бірнеше ауданға бөлшектеу нұсқа ішімен су айдау
Нұсқа ішінен су айдау жүйесінің бір түрі, бұл блоктық
Аудандық су айдаудың өткізгіштігі өте төмен қабаттарда қолданады.
Бұл жүйеде өндіргіш және айдау шыңырауларын төрттік, бестік, алтылық
Ошақтық су айдау – бұл нұсқа ішіне немесе сыртына
Сұрыптау су айдау жүйесі аудандық су айдаудың бір түрі
Қабат қысымын ұстау немесе орнату үшін қабатқа газ немесе
Бұндай қабаттарға сығылған газ немесе ауаны газдық клапанына немесе
Сығылған газды (ауаны) кеніштің суланған бөлігінің сыртында тұрған шыңырауға
2.4.2 Мұнай дайындау қондырғысы.
Мұнай дайындау қондырғысы (МДҚ) оның жұмысы келесі тәртіппен жүргізіледі.
Кәсіпшілікте жинау коллекторлары бойымен мұнай эмульциясы алдымен араластырғышқа, одан
Блоктық автоматтандырылған есептегіштен (БАЕ) айтарлықтай сусыздандырылған мұнай өзінің қысымымен
Газайырғыш демульгатордан кейін қыздырылған мұнай тізбекке жылу алмастырғыш арқылы
Резервуардан сораппен сорылып алынып, тауарлы мұнайдың саны мен сапасын
Егер мұнай конденциялық күйге жетпеген болса (су үлкен 0,1%,
Егер конденсациялы мұнай болса, №20 ысырма ашылып тауарлы мұнай
2.4.3 Қолданылатын жабдықтар.
Қазіргі кезде мұнай кеніштерін пайдалану кезінде, мұнай қабаттарына су
Ортадан тепкіш сорап қалақшалы жұмысшы дөңгелектен, бағыттауыш апараттан немесе
Сорап жұмысы: сұйық сүзгіштен және сору клапанынан келте құбырдан
Ортадан тепкіш сораптық жұмысшы дөңгелегіне байланысты бірінен соң бірі
Мұнай қабаттарына су айдау жүйесінің негізі деп- шоғырланған сораптық
ШСС- бұл өнім қабаттарына су айдау арқылы қабат қысымын
Блоктың шоғырланған сораптық станция (БШСС) қабат қысымын ұстау мақсатында
сораптар блогы
автоматты блогы
төменгі кернеулік аппаратура
есу блогы
бөлшектеу блогы
БШСС-да орнатылған сораптар санына байланысты (2-4 дейін) өнімділігі 3600,
Жұмысшы: магистралды су өткізгіштен 3 мПа күшімен су қабылдау
Айдау шыңырауларының қабылдағыш қабілеттіліні төмендеген кездеоның сүзбесін тазалау үшін
2.4.4 Тасымалдаудың және сақтаудың ережелері.
Жетек жинақталған түрде тасымалданады
Жетектің құрамды бөліктерін тасымалдау 8 – топ (құрлықта тасымалдау)
Тасымалдау және сақтау кезінде барлық өңделген жетектің беті механикалық
Сына белдіктер жинағы, сальникті штоктың арқаның аспасы, бекітпе
Парафинді қағазға оралған құжатнама МЕСТ 9569-79 бойынша, полиэтеленді үлдірден
Консервациялық жетек
Қондыру тәртібі.
6.1 Жетекке түбіне іргетасты жинау немесе құрастыру
Жетек түбіндегі іргетастар монолитті (бутобетонды немесе темірбетонды), метоады немесе
6.1.2 Жинаққа сәйкес, жетектің құрамдық бөліктері қондырғы орнына
Жетектің қондырығысы
Іргетастың орындауы және қондырғысы жетектің жақтауына сәйкес орналастырады.( жинақта
Бұл жағдайда іргетастың және жақтаулық симметрияның тік жазықтығы шыңыраудың
Жақтардың жазықтығы көлденең болу тиіс.
Көлденеңінен жіберілетін ауытқулар.
Көлденең бағытта – 2 мм/м;
Ұзындығынан – 4 мм/м;
Тігінен тексеру, қайрақша деңгейіне екі өзара перпендекулярлы бағыттарда, жақтаудың
Жақтауды іргетасқа бұрама сұқпамен жабыстыру, сонда арқалықтың екі полкасы
2.4.5 Техникалық қызмет көрсету.
8.1 Жетектің техникалық қызмет көрсетуі, қайта –
8.2 Рдеукторда
8.3 Редуктордың картеріне майды
8.4 Жұмыс жасап тұрған
8.4.1 Жетекті тексерген кезде, оны
Амперметр көрсеткіштері бойынша теңестіру қанағаттандырылады, егер амперметр арасындағы көрсеткіштер
Тоқтатылған жетекті тексеру кезінде:
Бұранданы қысып қосу – гайкалық кілттер көмегімен;
Тетіктердің құрылысы, табылған дірілдегіштер және – ерекше шулардың –
Белдік сына тартылуы
Тетіктің өзара ығысуның жіберілмеуі,
Электрқозғалтқыштың қыздыру дәрежесі, редуктор, мойынтірек тұқысы және т. б.
Редуктор картеріндегі май деңгейі – май құрылысы.
Редуктор камераларындағы мойынтіректердің майының болуы – аралық қақпақтың бақылау
8.4.3 Тексеру процесінде табылған ақаулылықтар жоюлу
Мойынтірек майы және басқа сәйкестікте тетіктерді шығарады.
Пайдалану режимінің өзгеруі кезінде жүріс ұзыныдығының және тербеліс саны
Теңестіруді өзгерткен кезде:
Көлденең жағдайда электрқозғалтқыш көмегімен кривашиптерді қондыру және тежегішті бекіту;
Кривошипке теңсалмақтағы бекітілген болттардан босату.
Теңестіру түзетуді орындау үшін, тоқ күшінің максимал мәнінен замерінен
∆ r =
Мұнда: ∆ r – искомды арақашықтық, см;
- төмен және жоғарғы жүріс кезінде тоқ күшініғ максимал
Q - тең салмақ массасы;
n – минуттағы тербеліс саны.
∆ r > 0 кезінде тең салмақты
Тең емес жағдайда жетекпен жұмыс жасауға тиым салынады.
Электрқозғалтқышпен қызмет ету және басқару станцияларын тек пайдалану бойынша
Шыңырауда капиталдық жөндеу және жер асты жөндеуді жасар алдында
Сальникті штокті қыспаққа қондыру, тежегішті созу және сальникті шток
Балансир басын орнықсыздандыру
Балансирдің төменгі бөлігінен соғып ұзарту штропын немесе ілгек сымын
Тежегішті жәйлап босата отырып, балансир басын жоғары көтеру, тежеу
Жөндеу жұмыстары біткеннен кейін балансирдің басын жұмыс қалпына қайтару,
Электрқозғалтқыш көмегімен балансир басын иілген қалыпқа ауыстыру;
Балансир басын штроптың немесе ілгектің көмегімен тарту, оны жұмыс
Қарастырылған 8.9 және 8.10 тақырыпшалардағы жұмыс тәртібі балансир басының
Жетектердің техникалық қызмет көрсетіу кезінде ЗИП жиынтығынан керекті құрал
Кривошип сомының саусақтары үшін айлабұйым кривошип саусақтарының тартып қысу
Шет жақты кілт кривошип саусақтарының сомынын бұрамдау және бұрап
Кілттің басы 6 жақты сомын өлшемімен 95 мм ілгек
Мойынтіректі тіректі майлау үшін арнайы шприцті қолданады.
Кривошиптердің бөлектеу редуктордың білігі бойынша жұмыс жүргізу келесі де
Кривошиппен көлденең қалыпқа жеткенде, егер бұлғақтардың төменгі бастары электроқозғалтқышқа
Қыспаққа сальникті (тығыздама) соташықты қондыру, бұлғақты төменгі бастарынана айырып
Жәй үдеуде тежеу, кривошипті тік жағдайға жеткенше жіберу
Майлау кестесі
Атаулары
Қоспа кезеңі
Ауыстыру кезеңі
Жылдық уақыт МЕСТ 16350-80 бойынша аймақтар
Суық Аздап-салқын Аздап-жылы Қатты ыстық, құрғақ
1. Тісті ілініс Қажеттілік бойынша 6 айдан кейін
Жазда И-30А И-40А И-40А И-50А
МЕСТ 20799-88
Қыста Осьтік С Осьтік З И-20А И-30А
МЕСТ 610-72 МЕСТ 20799-88
2.мойынтіректі таяныш және балансир басының отырғышты шарнир
3.балансир таянышының мойынтіректері
4.маңдайша таяянышының мойынтірегі
5.шатундар жоғарғы басының мойынтірегі
6. шатунның төменгі басының мойынтірегі
3 айда 1 рет
Қысы және жазы
Салидол С
МЕСТ 4366-76
Литол 24
МЕСТ 21150-87
7. тежегіштің жүрісті бұрамасы және электрқозғалтқыш түбіне айналым плитасы
8.кривошип саусағының сомындары және сомындардың бұранда беті түлкелер үшін
9.редуктор білігінің жүргізуші мойынтірегі
10.редуктор білігінің аралық мойынтірегі
11. редуктор білігінің мойынтірегі 6 айдан кейін
Жылына 1 рет
3 жыл сайын
Мұнай өндірісінде қолданылатын құралдардың нормативті –
3.1 Штангалық сорап.
Штангалық сораптың жетекші қондырғысы ПНШ 80-3-40 (тақырып бойынша әрі
Климаттық орындалуы – У1 МЕСТ 15150-69.
Бұйым сондай-ақ микроклиматтық аудандардағы суық климат шарттарында пайдалану үшін
Шартты мағынасында жетекті тапсырыс бергендегі мысалы:
электр қозғалтқышпен орындау үшін n=12,5 с (750
ПНШ 80-3-40 ТШ 39-1572-91
электр қозғалтқышпен орындау үшін n=16,6 с (100
ПНШ 80-3-40-01 ТШ 39-1572-91
электр қозғалтқышпен орындау үшін n=25 с (1500
ПНШ 80-3-40-02 ТШ 39-1572-91
Жетек орындалуына тәуелді емес, төменгі төсенішпен және жоғарғы алаңмен
Жетек шыңыраулық тереңдік сораптың қондырғысын теңгергіш жетек көрсетеді. Бұның
Параметр атауы Параметр шамасы
ПНШ 80-3-40 ПНШ 80-3-40-01 ПНШ 80-3-40-02
1. Мойынтірек
1.1 Теңгергіш басы
1.2 Теңгергіш мойынтірегі
1.3 Маңдайша тірегі
1.4 Шатунның төменгі басы
1.5 Шатунның жоғарғы басы
1.6 Редукторды жүргізуші білік
1.7 Редуктордың аралық білігі
1.8 Редуктор білігі
Мойынтірек 8118 МЕСТ 7872-89
Мойынтірек 3620 МЕСТ 5721-75
Мойынтірек 3626 МЕСТ 5721-75
Мойынтірек 53615 МЕСТ 24696-81 (немесе 3615 МЕСТ 5721-75)
Мойынтірек ШС 60К МЕСТ3635-78 (немесе ШСЛ 60К ТШ 37553.130-90)
Мойынтірек 2619 немесе 32619 МЕСТ 8328-75
Мойынтірек 2622 немесе 32622 МЕСТ 8328-75
Мойынтірек 3534 МЕСТ 5721-75
Кесте – 1
Штангалық сораптардың қондырғы жетегі ПНШ 80-3-40 заводтық номері Н
Бұйым МЕСТ 12.2.007.0; МЕСТ 5866 нормативті құжат талаптарына сәйкес
Сәйкестікті растау сәйкестігі № РОСС RU. АЯ 04. В
Сәйкестікті растаудың пайдалану мерзімі 23.07.2002
Сәйкестікті растау бойынша орган РОСТ RU. 000111 АЯ 04.
3.2 Теңселмелі-станок 7СК8-3,5-400Ш
Теңселмелі- станок 7СК штангалық тереңдік сораптардың жетегі болып табылады
Консервация
Консервация мерзімі
Консервацияның пайдалану уақыты
Кепілдеме
Тербеліс- станогының пайдалану мерзімінің кепілдеме мерзімі – 24 ай
Пайдалану кезіндегі, ақаулылық мінездемесіқұрамды бөлімдерді ауыстырулары және тербеліс-станок жұмысының
3.3 Паспорт
7СК8-3,5-400Ш теңселмелі-станогының құжаты
Шығару мерзімі
_______________________
Қабылдау актінің нөмірі
_______________________
Қабылдау мерзімі
_______________________
Тағайындалуы
Штангалық тереңдік сораптардың жетегі болып табылады және шыңыраудан мұнайды
Негізгі техникалық деректер
Штангі аспа нүктесіндегі ең көп жіберілетін күш, кгс
Штангі аспа нүктесінің жүріс ұзындығы, мм
Редуктордың жүргізуші білігіндегі ең көп
жіберілетін айналу моменті, кгс. м
Минуттағы балансирдің тербеліс саны
Теңдестіру әдісі
Редуктор
Клиндық ремендер
Электроқозғалтқыш
Габариттік өлшемдер: ұзындығы, мм
ені, мм
биіктігі, мм
Массасы, кг
Акт
Негіздеме жасалынған ______________________________________________
бұйым_____________________________________________________________
шартбелгі__________________________________________________________
сызбалармен сәйкес__________________________________________________
және техникалық шарттармен__________________________________________
және пайдалануға жарамды деп табылған________________________________
Ст. текс. мастер
Цех бастығы
ТТБ бастығы
«____» _____________________ 197 ж.
3.3 Паспорт
7СК12-2,5-4000Ш теңселмелі-станогының құжаты
Шығару мерзімі
_______________________
Қабылдау актінің нөмірі
_______________________
Қабылдау мерзімі
_______________________
Тағайындалуы
Штангалық тереңдік сораптардың жетегі болып табылады және шыңыраудан мұнайды
Негізгі техникалық деректер
Штангі аспа нүктесіндегі ең көп жіберілетін күш, кгс
Штангі аспа нүктесінің жүріс ұзындығы, мм
Редуктордың жүргізуші білігіндегі ең көп
жіберілетін айналу моменті, кгс. м
Минуттағы балансирдің тербеліс саны
Теңдестіру әдісі
Редуктор
Клиндық ремендер
Электроқозғалтқыш
Габариттік өлшемдер: (көп болмау керек)
ұзындығы, мм
ені, мм
биіктігі, мм
Массасы, (көп емес) кг
АМУ және Салааралық Ст. 26.16.06-86 бойынша жасалатын, бағдарламаға сәйкес
Сорап түрлері АМУ бойынша сораптардың мәні Салааралық ст. бойынша
1 2 3
Жоғары механикалық бекітпесімен ендірме қалың қабырғалы сораптар 20-106-RHAM-XX-4-X
20-125-RHAM-XX-4-X
25-150-RHAM-XX-4-X
25-175-RHAM-XX-4-X HB 1 Б-29
HB 1 Б-32
HB 1 Б-38
HB 1 Б-44
Төменгі механикалық бекітпесімен ендірме қалың қабырғалы сораптар 20-106-RHВM-XX-4-X
20-125-RHВM-XX-4-X
25-150-RHВM-XX-4-X
25-175-RHВM-XX-4-X HB 2 Б-29
HB 2 Б-32
HB 2 Б-38
HB 2 Б-44
Жоғары механикалық бекітпесімен ендірме жұқа қабырғалы сораптар 20-125-RWАM-XX-4
25-150-RWАM-XX-4
Ұқсамасы жоқ
Төменгі механикалық бекітпесімен ендірме жұқа қабырғалы сораптар 20-125-RWВM-XX-4
25-150-RWВM-XX-4
Ұқсамасы жоқ
Сораптық құбырлар 20-125-THM-XX-4-X
20-125-THM-XX-4-X
25-225-THM-XX-4-X
30-275-THM-XX-4-X
40-375-THM-XX-4-X HH 2Б-32
HH 2Б-44
HH 2Б-57
HH 2Б-70
HH 2Б-95
Сораптар (арнайы орындалу кезінде) өте кең ауқым шарттарында пайдаланылуы
еңістің максималды тереңдігі 3500 м-ге дейін;
алынатын судың сулылығы 99 % дейін;
минералдығы – 200 г/л дейін;
алынатын судағы механикалық қоспасының құрамы 15 г/л дейін;
сероводород құрамы 300 мг/л дейін;
водородтың иондар концентрациясы (pH) – 3....8.
Әрбір нақты сораптардың пайдалану шарты оның құрылымынан және материалдық
Бұл жағдайда барлық сораптар үшін жүріс ұзындығы 3,0 м
Тығынжыл сораптардың пайдалану шартына тәуелді әртүрлі құрылымды орындаулардан көміртегіден
Қондырма тобы
Қондырма тобы ( fit ) Саңылау, мм
Fit-1 0,025
Fit-2 0,050
Fit-3 0,075
Fit-4 0,100
Fit-5 0,125
Дайындаушының кепілдік беруі
Дайындаушының мекемесі жетектің жұмысқа қабілеттілігін тұтынушылардың тасымалдау ережесін, сақтауды,
Кепілдік мерзімі дайын болған мезеттен бастап сақтау және пайдалану
Бір кепілдік мерзімінің бітуі дайындаушының кепілдік беруін тоқтатады.
Тоқыраудың орташа жұмысы 5000 сағаттан кем болмауы керек.
Бұйымның атауы және түрі ПШН 8-3-3500 жетегі
Дайындау-заводы
Заводтық номері
Жіберу мерзімі
Қондыру орны
Пайдалануға енгізген мерзім «___ » ______________ 200__ж.
Инвентарлы саны
Сапа менеджмент жүйесін енгізу бағытында іс-шаралар
Қауіпсіздік іс-шаралар және нормативтік құжат дайындауын белгілеу
4.1.1 Техника қауіпсіздік ережелері.
Жұмысшыларды қауіпсіз еңбек тәсілдеріне мамандыққа даярлау және оқытудың сапасы
Жоғары қауіпті жұмысты орындайтын жұмысшылар (бу қазандарына және жүк
Жұмысшыларды оқыту келесі кезеңдерден тұрады:
-кіріспе инструктаж (жұмысқа кірген кезде);
-еңбекті қорғау бойынша арнайы курстарда немесе мекемелерде мақсатты оқыту;
-мақсатты оқыту жұмыс орнындағы инструктаж;
-білімін тексеру және өзіндік жұмысқа рұқсат беру;
-қайта инструктаж;
-вахтаны ауыстырған кезіндегі инструктаж.
Кіріспе инструктажда жаңа жұмысшыны ішкі еңбектік жоспар ережелерімен, сол
Еңбекті қорғау бойынша мақсатты оқытудан барлық жұмысшылар оқу курстық
Жұмысшыны мақсатты оқытудан кейін міндетті түрде жұмыс орнындағы инструктаж
Кіріспе инструктаждан, мақсатты оқытудан және жұмыс орнындағы инструктаждан кейін
Жыл сайын жұмысшылар және қызметкерлер мезгіл-мезгіл еңбекті қорғау бойынша
Жоғары қауіпті жұмысты орындайтын жұмысшылар қайта инструктаждан үш айда
Егер жұмыс орнында қайта инструктажды қажет етпейтін елеусіз технологиялық
Арнайы инструктаж ерекше қауіпті жұмыстарды орындар алдында жүргізіледі.
4.1.2 Өндірістік санитария.
Еңбек гигиенасы дегеніміз- еңбек әрекетінің және өндірістік ортаның
Өндірістік санитария-еңбек гигиенасының ғылыми негіздерін тәжірибе жүзінде қолдану үшін
өндірістік санитария, еңбек гигиенасы жұмысшылардың денсаулығына кері әсер ететін
Адам денсаулығына, өндірістік ортадағы қоршаған ауасының температурасынан, ылғалдылығынан, қызған
Жұмысшылар уақытының 1/3 бөлігін өндірістік ортамен байланыста өткізеді. өндірістік
4.1.3 Техникалық реттеудің негізгі мақсаттары мен принциптері.
техникалық реттеудің негізгі мақсаттары:
өнімнің көрсетілетін қызметінің, процестердің адам өмірі мен денсаулығы және
ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету;
өнімнің, көрсетілетін қауіпсіздігіне қатысты тұтынушыларды жаңылыстыратын іс - әрекеттердің
саудадағы техникалық кедергілерді жою;
өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыруболып табылады.
2. техникалық
1) мемлкеттік техникалық
2) біріңғай технологияны өнімге,
3) техникплық реттеу мақсаттарының орындылығы мен қолжетімді
4) отандық және импортталатын өнімге, көрсетілетін қызметке
5) техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтық
6) техникалық реттеу саласындағы нормативтік құқықтар актілер талаптарының
7) мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын
8) стандарттарды
9) сәйкестікті
10) бір органның аккредиттеу және сәйкестікті растау
11) бір мемлекеттік органда
12) сәйкестікті растау жөніндегі органдардың дайындаушылардан (орындаушылардан),
13) сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарда бәсекелестіктің
Іс-шара нұсқаларында жасалатын жұмыстар (акт толтырылады) қосымшадан қараңыз.
Акт – рекламация туралы мағлұмат.
Акт – рекламация, тетіктердің және жетектің бірлік жинақтарының уақытынан
Акт – рекламация дайындаушы - мекеменің өкілдерінің міндетті
Егер өкілдер хабарланғаннан кейін 10 күн ішінде келмеген жағдайда,
Акт – рекламация жасалынған форма бойынша құрастырып, жазылуы тиіс.
Рекламация қанағаттандырылмайды, егер:
а) ақау пайдаланған кездедұрыс қолданбағандықтан пайда болса;
б) актта бұйымның заводтық номері туралы мағлұмат болмаса, мекемеден
6. Акт – рекламация 2 көшірмеде болады, бір көшірмесі
7 Акт – рекламация, тетіктердің және жетектің бірлік жинақтарының
8. Акт – рекламация дайындаушы - мекеменің өкілдерінің
9. Егер өкілдер хабарланғаннан кейін 10 күн
10. Акт – рекламация жасалынған форма бойынша құрастырып, жазылуы
Рекламация қанағаттандырылмайды, егер:
а) ақау пайдаланған кездедұрыс қолданбағандықтан пайда болса;
б) актта бұйымның заводтық номері туралы мағлұмат болмаса, мекемеден
Акт – рекламация формасы.
Қайда: 426063, Ижевск қ. АП “Нефтемаш”, Орджонекидзе көшесі ,
Кімге: ТББ бастығына
Акт – рекламация №
Хаттама жіберілді «______» _____________________ 200__ ж.
а) қала ______________________________________________________________
б) шарушылығы ______________________________________________________
в) пошталық адрес ____________________________________________________
г) теміржолдағы адресі _________________________________________________
д) жетектің мәні _______________________________________________________
е) дайындаушы мекеме ________________________________________________
ж) жетек саны (заводтық) _______________________________________________
з) жетекті мекемеден алғандағы уақыты ___________________________________
и) жетектің консервациясы және қабылдау туралы куәлікке қол қойғандардың
к) пайдалана бастаған уақыт ____________________________________________
л) ақаулық жинақты бірліктердің атауы ___________________________________
м) пайдалана бастағаннан бастап сынғанға дейін жетек _________ сағат
н) сынғанға дейін жетек жөнделген бе (ия, жоқ) ____________________________
о) алдын ала тозуды, сынықты байқаған уақыты 200__ ж__________ай_____күні
шебер аты – жөні ______________________________________________________
жұмыс деңгейі ________________________________________________________
п) алдын ала тозуды, сынықты байқағандағы жазбалар ______________________
р) алдын ала сынған, тозған себептері комиссияның қорытындысы бойынша
с) жетек шаруашылық жабдықтарымен, мекеме жабдықтарымен,сол олрында,жөндеу орнында қайта
т) жетекте келесі жинақты бірлікті немесе тетіктерді ауыстыру керек
у) рекламация қанағаттандырылу керек ___________________________________
Акт – рекламация «______» _____________________ 200__ ж. құрылды. 2
а) 1 көш.- дайындаушы мекемесіне
б) 2 көш. – шаруашылық ісіне
Комиссия мүшесі __________________
___________________________________
(аты –жөні, қызметі)
Дайындаушы мекеменің мүшелері ______
___________________________________
(аты –жөні, қызметі)
Шаруашылық мүшелері _______________
___________________________________
(аты –жөні, қызметі)
Акт – рекламация, тетіктердің және жетектің бірлік жинақтарының уақытынан
Акт – рекламация дайындаушы - мекеменің өкілдерінің міндетті
Егер өкілдер хабарланғаннан кейін 10 күн ішінде келмеген жағдайда,
Акт – рекламация жасалынған форма бойынша құрастырып, жазылуы тиіс.
Рекламация қанағаттандырылмайды, егер:
а) ақау пайдаланған кездедұрыс қолданбағандықтан пайда болса;
б) актта бұйымның заводтық номері туралы мағлұмат болмаса, мекемеден
Сертификация, аккредитация, лицензия алудағы жұмыстар.
4.3.1 Халықаралық стандарттың менеджменті.
ISO 9000 1987 жылы пайда болғаннан бастап өзін менеджмент
ТМД елдері бойынша BSI бөлімшесінің бизнес бойынша дамуының менеджері
Стандарт әрдайым өңделуде екенін естен шығармау қажет. Жаұында ғана
4.3.2 Үрдістер және ISO 9001
Берілген халықаралық стандарт тұтынушылардың олардың талаптарының орындалуына қанағаттануын жақсарту
Мекеменің әсерлі жұмысы үшін көптеген өзара байланысты үрдістерді анықтау
Мекемеде үрдістер жүйесін қолданумен қатар, олардың арасындағы байланысты анықтап,
а) талаптарды түсіну және оларға сай болу;
б) үрдістерді қосымша құндылықтар тұрғысынан қарастыру қажеттілігі;
в) үрдістердің орындалуы мен нәтижелілігі бойынша соңғы мәліметтер алу;
г) объективті өлшемдер негізіндегі үрдістерді үнемі жақсарту.
Төмендегі сызбанұсқада үрдістік көзқарасқа негізделген сапа менеджменті жүйесінің моделі,
Стандарт талабы - өнеркәсіп сапаның 8 қағидасын қанағаттандыруы тиіс:
Тұтынушыға бейімделуі. Мекеменің бар болуы тұтынушының қанағаттануына тәуелді. Мекеме
Көшбасшылық. Көшбасшылық - әкімшілік іс-әрекет емес: ол мақсаттың
Адамдардың қатысуы. Әрбір іске қатысушылар (жұмысшылар) арасында жақсы қарым-қатынас
Үрдіске сияқты көзқарас. Әсерлі нәтижеге жету үшін өндірісті үрдістер
Жүйелік көзқарас. Мәселелерді шешуде компания бүтіндей, өзара байланысқан және
Әрдайым жақсару. Өнеркәсіп өзінің үрдістерін үнемі жақсартып отыруы тиіс.
Фактілер негізінде шешім қабылдау. Әсерлі шешімдер негізінде фактілі берілгендерді
Жеткізушілермен өзара тиімді қатынастар. Екі жақты пайданың болуы сәтті
Нәтижелер:
ISO 9001 талаптарына сай келудің негізгі шарты үрдістік көзқарастарды
Қазір консалтингтік қызметтер нарығында осындай жобаларды қолдайтын компаниялар бар.
Жобалардың ұзақтығы мен бағасы кәсіпорынның мөлшеріне, ерекшеліктеріне, жұмысшылар біліктілігіне,
Мұндай жобаларды жоспарлауда олар бір сәттік пайдаға бағытталмағанын, бұл
Қандай тәуекелдер мүмкін:
Басқарушының жеткіліксіз ерік-жігері. Көбінесе ерік-жігердің жетіспеушілігі алаңдатады. Басшылар жоба
Жұмысшыларды оқытып-үйретудің жеткіліксіздігі. Мұндай жағдайларда барлық жұмыс тек «қағаз
Әдістемелікті және үрдісті басқару құралдарын таңдаудағы стратегиялық қателіктер.
Қордың жетіспеушілігі. Егер жобаны орындаушыларға толық мәліметтер қоры берілмесе,
ТЕРМИНОЛОГИЯ:
ISO 9001 – сапа менеджменті жүйесінің халықаралық стандарты. Стандарт
Өнім – тұтынушы тапсырыс берген және тұтынушыға арналған тауар
Крылова
Сапаны басқарудың әлемдік тәжірибесі 1987 жылғы наурызда Халықаралық стандартизация
Қазіргі күні халықаралық стандарттардың осы сериясының стандартизация объектілері кеңейіп,
Осыған орай сапаны қамтамасыз етуші халықаралық стандарттарын енді ИСО
ИСО 9000 халықаралық стандарты ның үш нұсқасы бар: ИСО
ИСО 9000-4 стандарты сенімділік бағдарламасын басқару басқару нұсқаулығы.
ИСО 9004 әдістемелік стандарты да осылай бөлшектенген: ИСО 9004-1
Осылай ИСО стандартының 9000 сериясы “туыстығының” әдістемелік бөлімі дамытылған.
Бұған 10000 шифрлі әдістемелік стандарттар қосылды, бірақ олардың біразы
ИСО 9001, ИСО 9002 және ИСО 9003 нормативті стандарттары
ИСО 9000-1 стандартында фирма немесе кәсіпорын ішінде сапамен қамтамасыз
Бағалауды импорттаушының өзі немесе екі жақ келісілген бейтарап ұйым
өнімге деген сұранысты анықтау;
өнімді жобалау;
жобаға сәйкестік;
оның тіршілік цикліндегі барлық сатыларында өнім параметрлерін сақтау.
Сапа жүйесінің стандартизациясы қалыптасып қалмауы тиіс әйтпесе ол кәсіпорындағы
Әсіресе маңызды болып сапа жүйесіне сәйкестік сертификатын алуға қажетті
Тәжірибе ИСО стандартының 9000 сериясын нақтылау және босату бағытында
іске асырылған стандарттарға қатысы;
стандарттарды қайта қарастару талаптары;
ИСО 9000 стандартының қоршаған ортамен байланысы.
Жауаптарды талдау нәтижесінде тұтынушыларды көпшілігі ИСО стандартының 9000 сериясын
Осы және басқа ескертулер мен тілектерді ескеріп және олардың
1. ИСО стандартының 9000 сериясының туыстығы негізгі төрт стандарттан
ИСО 9000 “Сапаны басқару жүйесі. Түсініктер және сөздік.” (ИСО
ИСО 9001 “Сапаны басқару жүйесі. Талаптар.”
ИСО 9004 “Сапаны басқару жүйесі. Басқарушы нұсқаулықтар.”
ИСО 1011 “Сапа жүйесін тексеруге арналған басқарушы нұсқаулықтар.”
2. ИСО 9001, ИСО 9002 және ИСО 9003 стандарттары
Басшылықтың жауапкершілігі (саясат, мақсаттар, жоспарлау, сапаны басқару жүйесі, басшылық
Қорларды басқару (адам, ақпарат, инфрақұрылым қорларын);
Үрдістерді басқару (тұтынушылардың қанағаттануы, жобалау, сатып алу, өндіріс);
өлшемдер, талдау, жақсару (тексерулер, үрдістерді басқару, үнемі жақсару).
Жаңа ИСО 9001 стандартының аталуында “сапамен қамтамасыз ету” термині
4.3.4 Өнім сапасын бағалау әдістері
“Сапа” түсінігі стандартизация тәжірибесінде және теориясында негізгі түсініктердің бірі
Отандық және шетел тәжірибесі мен ғылым мен техниканың соңғы
Қасиетінің көлемі әдетте физика-механикалық және материалдың немесе бұйымның
Сапаны бағалау топтық қажеттіліктің қанағаттану дәрежесін сипаттайды және қоғамдық
Өнім сапасы туралы ғылымда түрлі бағыттарды қарастыруға болады: сапаның
Сапа ғылымының осы аспектілерін егжей-тегжейлі талдау арнайы зерттеу болып
Ғылыми зерттеулер анықтағандай, сапа күрделі ғылыми-экономикалық категория, ол ауыспалы
Сапаны бағалау тұрғысынан өндіріс өнімі екі класқа бөлінеді:
қолдану кезінде шығынға ұшыраған өнім;
өз қорын қолданғанда шығындалатын өнім.
Бірінші класс өнімі қолдану үрдісінде мақсатпен жұмсалады. Байланыстырушы заттар,
Екінші класс өнімін қолдану оның қорларын пайдаланумен іске асады.
Квалиметрия стандартизациямен тығыз байланысты. Өнім сапасын бағалау мен өлшеудің
Өнім сапасының қасиеттерін өлшеу үшін квалиметрия құралдық, органолептикалық және
Құралдық әдістер өнім қасиеттерінің көрсеткіштерін бағалау үшін құралдарды қолдануға
Органолептикалық дәістер адам әсерлерін талдауда негізделген. Бұл әдістерді құрал
Аралас әдіс - өнім сапасын бағалаудың құралдық әдістері органолептикалық
Есептеу әдістерін қолдануда есептеуді бекітілген өнім сапасының теориялық және
Органолептикалық әдісте өнім көрсеткіштерін бағалау нақтылығы (туралығы) бағалауды жүргізетін
Бұл әдісті практикада қоладну ғылыми негізделген сауалдама жүйесін әзірлеу
Сарапшы әдістерді қолданғанда өнім сапасының көрсеткіштерін сарапшы-мамандар тобының шешімі
Бұдан кем болған жағдайда, кездейсоқ шешім қабылдануы мүмкін.
Сарапшы комиссия шешімі баға қою (балл, қою жүйесі) арқылы
4.3.5 Өнім сапасын аттестаттау
Өнім сапасын аттестаттаудың сапалық және зауыттық әдістері бұйымдар мен
Өнім сапасының деңгейі – деп өнім сапасының көрсеткіштерінің жиынтығын
Өнім сапасын бақылауда негіз ретінде нормативті көрсеткіштерді қолданады; сапа
Эталон ретінде қажетті сапа көрсеткіштері бекітілген шын мәнінде бар
Өнім сапасының эталондары орташа әлемдік сапа деңгейін, халық шаруашылығының
Әлемдік немесе халықшаруашылық сапасының орташа және жоғары деңгейлерін көрсететін
Жоспарланған бұйым нақты бұйым немесе стандарт эталон бола алады.
Стандартизацияның маңызды бағыттарының бірі өнім сапасын бақылау саласында ережелер
Материалдарды енгізудегі бақылау ережелері мен нормалары, операциялық технологиялық бақылаудың
Сынағыш және өлшеп-бақылау қондырғыларына талаптар.
Ғылыми негізделген бақылау әдістерін әзірлеузерттеу жұмыстарын өткізумен байланысты. Оларға
Бақылауды әсерлі жүзеге асыру үшін әрбір кәсіпорын нақты ерекшеліктерін
Технологиялық карталарда технологиялық операцияларды жүргізу ережелері, үрдіс пен өнімді
Бақыланатын өндірістік кезеңге байланысты кіріспе, технологиялық және қабылдаушы бақылаулар
Кіріспе бақылау – келген материалдар, бұйымдар және құрылымдық бекітілген
Технологиялық бақылау технологиялық үрдістің сипаттамаларын режімдерін және т.б.
Қабылдап алуды бақылау – дайын заттың және құралдың стандартқа
4.3.6 Сапа жүйесінің жалпы қағидалары
Өндірістік, сапа және қүрылыс ұйымдары тұтынушыларды олардың талаптарын қанағаттандыратындай
Тұтынушылар талаптарына техникалық шарттар да жатады. Егер өніммен қамтамасыз
Сапа – бекітілген және мүмкін талаптардықамтамасыз етуге мүмкіндігі бар
Сапа саласындағы саясат – басшылықпен ресми тұжырымдалған сапа саласындағы
Сапаны жалпы басқару (сапаны әкімшілік басқару) – сапа саласында
Сапа жүйесі – сапаны жалпы басқаруға қажетті ұйымдық құрылым,
Сапаны басқару – сапаға қойылған талаптарды орындауға қолданылатын оперативті
Сапамен қамтамасыз ету – сапа жүйесі саласындағы барлық жоспарланған
Сапаны жақсарту (сапа деңгейін көтеру) – мекеме және оның
Өнім - өнеркәсіп жұмысының немесе орындаған үрдістер нәтижесі.
Қызметтер – тұтынушылар талаптарын қанағаттандыратын жеткізушілер (орындаушы), тұтынушы және
Тұтынушы – жеткізушілер ұсынған өнімді алушы.
Жеткізуші (поставщик) – тұтынушыларға өнімді ұсынатын ұйым (мекеме).
Үрдіс – кіріс пен шығысты іске асыратын іс-әрекеттер мен
Сапаны басқару жүйесі ұйым міндеттері, өндірілетін өнім түрі мен
ИСО 9000 сериясының стандарттары өзінің әдістемелік нұсқаулары мен талаптарын
Бүкіл әлемде қоғамның талаптары күшейе түсті. Сондай-ақ жұмыс орнындағы
ИСО 9000 сериясының халықаралық стандарттары сапаға деген талаптарды қанағаттандыра
Өнімге қойылатын техникалық талаптармен салыстырғанда, сапа жүйесіне қойылған талаптар
ИСО 9000 сериясының халықаралық стандарттары шешілуге тиісті сапа жүйесінің
Өнімді келесі санаттарға бөледі:
Қондырғы (техникалық құрал);
Ақпаратармен қамтамасыз ету (құрал);
Қайта өңделетін материал;
Қызметтер.
Бұл санаттар мекемелер ұсынған барлық өнім түрлерін қамтиды. ИСО
Өнім сапасының 1-ші аспектісі – сапасымен анықталатын өнімге сұраныс
Өнім сапасының 2-ші аспектісі – тұтынушылар мен басқа да
Жобалаумен шартталған өнім сапасы (жобалау көрсеткіші) өнім сипаттамаларына және
Өнім сапасының 3-ші аспектісі - жобаға өнімнің сәйкестік
Өнімнің кейбір түрлері үшін маңызды сипаттамалар қатарына сенімділік сипаттамасын
ИСО 9000 сериясының мемлекетаралық стандарттарының мақсаты - өнім сапасының
Өнімнің жан-жақты ұсынылуын қарастырғанда тұтынушы келесі қосымша факторларды ескертеді:
Нарықтағы жеткізуші компаниялардың орны және стратегиясы;
Жеткізуші компаниялардың қаржылық жағдайлары және стратегиясы;
Жеткізуші компаниялардың еңбек қорының жағдайы және стратегия.
Бұл қосымша факторлар жеткізуші ұйымның кәсіпорын ретінде ұсыныстарын бағалауда
Егер жеткізуші компания нарықта беделді болып, белгілі қаржылық деңгейге
Сапа жүйесі бірқатар элементтерден тұрады. Ол қызметтер әсерлесуі негізінде
Сапа жүйесін бағалауда әр бағалануға тиісті үрдіске негізгі үш
Үрдістер анықталған ба, және оған сәйкес олардың әдістемесі құжатта
Құжаттамаларға сәйкес үрдістер толығымен ашық көрсетіліп енгізілген бе?
Күтілетін нәтижеге жету үшін бұл үрдістер әсерлі ме?
Тұрғы, ашық көрсету және нәтижеге қатысты бұл сұрақтар бағамның
Тексеруді ұйымның өзі немесе оның атынан басқа ұйым (бірінші
Сапаны тексерудің 3-ші тарапы потенциалды тұтынушылардың сенімділігін қамтамасыз ететін
ИСО 9000 сериясының стандарттары келесі жағдайларда қолдануға арналған:
Сапаны жалпы басқару кезіндегі әдістемелік көмек көрсету;
1-ші және 2-ші тараптар арасында келісімшартқа отыру;
2-ші тараптың сапа жүйесін мақұлдауы немесе тіркеуді жүргізу;
3-ші тараптың сертификацияны жүзеге асыруы немесе тіркеу.
4.3.7 Сапа жүйесіне қойылатын стандарттар
Сапаны басқару саласында сапаны басқарудың негізгі қағидаларының әмбебаптылығы
Әзірленген ИСО стандарттары 1990 жылдардың басында жиналған сапа жүйесіненгізу
ИСО стандартының талаптарына жауап беретін сапа жүйесінің ұйымда болуы
ИСО 9000 сериясының стандарттары негізіндегі сапа жүйесі өндіріс және
Бәсекеге тұрақтылығын қамтамасыз ететін өнеркәсіптің мақсаттарға жету қабілеттілігі онда
ИСО 9000 сериясының стандарттарына сай келетін сапа жүйесінің негізгі
жұмыс мақсаты – ақаулардың жоқтығы;
жұмыс ережесі – ақауларды болдырмау емес, олардың алдын алу;
өзіндік бақылаудың жетілдірілген жүйесі – қызметкерлердің арасындағы өндірістік қарым-қатынастар
қызметкерлерді үнемі оқыту.
Ресей өнеркәсіптерінің өндіретін өнім мен көрсететін қызметтердің бәсекеге тұрақтылығын
МЕСТР ИСО 9001-96 – “Сапа жүйелері. Жобалау, өндіру, әзірлеу,
МЕСТ Р ИСО 9002-96 – “Сапа жүйелері. Өндіру, жөндеу
МЕСТ Р ИСО 9003-96 – “Сапа жүйелері. Дайын өнімнің
Жобалау, әзірлеу, өндіру, жөндеу және қызмет көрсету үрдістерінде өнімнің
Сертификатталатын өнімнің, сондай-ақ ИСО 9000 сериясының стандарттарының талаптарына сай
Өнеркәсіпте стандартқа сай жүйесінің болуын міндетті шарт етіп қоятын
Алайда, МЕСТ Р ИСО 9001-96, МЕСТ Р ИСО 9002-96,
Осы қалыпта мемлекеттік стандарттарды қолдану кезінденақты жағдайларға қатысты сапа
Құрылыс өнімдерінің сапасы құрылыстың түрлі кезеңінде қалыптасады және сенімділік,
Құрылыс өнімінің сапасын қамтамасыз ету деп салынған ғимарат немесе
Құрылыс өнімінің қажетті сапасын қамтамасыз ету үрдісін 3 сатыға
Қажетті өнім деңгейін бекіту;
өндіріс үрдісінде берілген сапа деңгейіне жету;
жүзеге асыру үрдісінде қол жеткізген сапа деңгейін қолдау.
Сапа жүйесін әзірлеу және сертификаттау үшін құрылыс және жөндеу
МЕСТ Р ИСО 9002-96 мемлекеттік стандарты барлық құрылыс мекемелері
Құрылыстың нақты шарттары құрылыс мекемесінде сапа жүйесінің элементтері бойынша
Дайын құрылыс объектісін ескертпелерсіз, тапсырыс берушінің барлық талаптарын
Осылай ИСО 9000 сериясының стандарттарын қолдану құрылыс мекемелеріне сапа
Сапа жүйесіне қойылған ИСО 9000 сериясының стандарттарын 4 топқа
негізгі стандарттар;
өнім немесе қызмет көрсету санаттары бойынша стандарттар мен жобалар;
сапа жүйесін тексеру стандарты;
сапаның жеке аспектілері бойынша басшылық нұсқаулары мен әдістемелік құралдар.
ИСО 9000 сериясының стандарттары сапа жүйесінің моделін таңдауға қойылатын
Сапа жүйесіне қойылатын ИСО 9000 сериясының стандарттары сапа мәселелерін
Ерекше болып нақты мекемеде қолданылатын мақсаттар, өнім мен үрдістер,
4.3.8 Сапаның ішкі мәні
Стандарттау, сәйкестікті растау және метрология жұмыстары өнімнің үрдіс нәтижесі
Сапа – сәйкес сипаттамалардың талапқа сәйкестену дәрежесі. Сапа түсінігіне
Сапа объектісі - өнім, үрдіс, мекеме немесе жеке тұлға,
Сапа түсінігі алда коммерция тұрғысынан қарастырылады және оның негізгі
Тауар – сату-сатып алу шартымен бір адамнан келесіге ауысатын,
Тауар – қажеттілік пен мұқтаждықты қамтамасыз ете алатын және
Қызмет – орындаушы мен тұтынушы қатынасының нәтижесі, сондай-ақ орындаушының
Үшінші элемент – талаптар. Талаптар – бұл ең алдымен
Жеткізушілер қажеттіліктерді қамтамасыз етуі тиіс, жеткізушілердің сапа саясатының негізі
Доктор Э.Деминг ұсынған сапамен қамтамасыз етудің бірінші қағидасы –
Өнім сапасы – қолданылуына байланысты кейбір қажеттіліктерді қанағаттандыра алатын
Өнім сапасының көрсеткіші - өндіріп, іске асыру немесе қолданудың
Сапа көрсеткіштері түрлі бірліктермен өлшенеді және әртүрлі болуы мүмкін.
4.3.9 Өнім сапасына қойылатын талаптардың сипаттамасы
Әмбебап, яғни көптеген тауарлар мен қызметтерге қолдануға болатын талаптар:
Іске асу мақсаттарына қойылатын талаптар – қолдану мақсатының негізгі
Эргономика талаптары – қолайлы қолдануды қанағаттандыру мақсатында өнімнің
Қорды тиімді сақтау талаптары – бұл шикізат, материал, жанармай,
Технологиялылық талаптары – берілген сапа көрсеткіштері ауқымында өнімнің дайындалу,
Эстетикалық талаптар - өнімге немесе қызметке қойылатын көркемдік кескініне,
Ресей федерациясының 1993 жылғы 10 маусымдағы №5154-1 “Сәйкестікті растау
Ресей федерациясының “Тұтынушылар құқығын қорғау” туралы заңының 7 бабына
Жоғарыда айтылған екі заң бойынша, өнім сапасына қойылған міндетті
Міндетті талаптар құрамын анықтағанда екі жайтты ескеру қажет:
Заңға немесе стандартқа сай міндетті талаптар тізімі кеңейтілуі мүмкін,
Кейбір тауарлар үшін сенімділік талаптары сондай-ақ қауіпсіздік талаптары болып
Қанағаттандырылуы тиіс талаптары бар стандарт қағидаларын нормалалар
4.3.10 Сапаны бақылау
Сапаны бақылау – бекітілген талаптарды объект орындай алуын жүйелі
Тексерудің негізгі түрі – бақылау болып табылады. Кез-келген бақылау
Өнім сапасын бақылау - өнімнің сандық және (немесе) сапалық
Өлшеу жеке процедура түрінде метрологияның объектісі болып табылады.
Өнім, материалдар мен шикізаттың құрамы мен құрылысын аналитикалық әдістермен
Сынау -бекітілген процедураларға сәйкес өнімнің, үрдістің немесе қызметтердің бір
Кешенді процедура ретінде өнім сапасын бақылаудың суреттемесі – мысалы
4.3.11 ISO эволюциясы
Импорт алмасу және осыған байланысты ISO 9000 стандартын енгізу
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
4.1 Мұнай құбырөткізгіш құрылысындағы инвестицияның
Мұнайды тасымалдау – бұл өндірістің ірі
Бірақ, құбырөткізгішті пайдаланушы компаниялар тұрғындарға қажетті
Осыған байланысты экономикасы жоғары өркендеген елдер мұнай өткізгіштің
Осындай реттеулер келесі мақсаттарды қарастырады:
- салаға өздігінен жаңартылу және тұрмыс әрекетінің өркендеуін
- Энергиятасығыштарды жеткізу бойынша сенімді қызмет және экологиялық
Қазақстан Республикасында құбырөткізгіш саласында едәуір инвестицияларды тарату үшін, құбырөткізгішті
Құбырөткізгішпен мұнайды тасымалдаушы компаниялар, өзінің қызметіне қарай
.
4.2 Кәсіпорының қаржылық
Қауіптің және бастапқы қаржыландыру көлемі өте үлкен мұнай газ
Қаржыландыруды таңдау үшін компаниялар
Инвестициялық жобалаудың баламаларын экономикалық бағалаудың жүзеге асуын, инвестициялық
Нақтылы жағдайда инвестициялық баламаларды талдауда қарастырылып отырған шығындар
Бір доллар пайда табу
4.3 Уақытқа тәуелді ақша
Инвест жобаны бағалауды негізгі әдістердің бірі болып салықтарды
Күрделі пайыздарды есептеу әдісі уақытында ақша құндылығының өзгеруін
Бүгінде анықталған күрделі пайызбен ақшаны салу нәтижесінде жақтауға
Ағымдағы құнды анықтау күрделі пайызды кері әкету әрекеті болып
Экономиялаудан немесе пайдадан түскен ақшадан мындай мақсаттарға ақша
Толассыз ақшалай қаржының дисконтталу анализі негізінде экономикалық
Инвест жобадағы күтіліп отырған пайданы есептеу үшін пайдаланылған
Қолмақол ақша ағыны әр –
Қарыз немесе несиеге ақша ұсынылған
Қарыздың негізгі соммасы – бұл
Қарыз мерзімі – қарыз толық төленетін уақыт кесімі немесе
Пайыздық саты- бұл қарыз алушылардың ,
Жай пайыз - бұл тек қана
Негізгі үлестен (немесе қарыздың
J = Pvo(i(n
Мұнда Pvo- нольдік кезеңдегі негізгі сомма
i - пайыз мөлшері
n –жылдар саны
Болашақ құн (кезеңіне төленетін соммасы) жай пайыздың қолдану,
FV(= PVo+J
(4.1) формуланы қолдана отырып
FVn = Pvo + Pvo (I ( n =
Осындай түрмен күрделі
Әр кезеңдегі төленетін пайыздың соммасы - бұл алғашқы кезеңдегі
Инвестициялық жобаның ұзақ мерзімдегі
FVn= Pvo(1+i)n
PVо = 100000 $
I = 0,15
n = 5 жыл
FVn = 100000(1 + 0,15)5 = 201136
(1+i)n коэффициенті болашақтағы бір
Капитал сметаларын тұрғызу - бұл
Негізгі капиталға ие болу шығындары –
Капиталсалу смет моделі шығындады
- бизнестің жаңа
саланы кеңету үшін активті
негізгі бар заттарды ауыстыру;
зерттеуге және дамуға
материалды – техникалық базаны жиі ұлғайту инвестициясы;
лизинг;
Компанияның капиталдық құны – бұл
Компанияның капиталының құны- бұл инвесторге талап ететін
Капитал салым бойынша жобаны бағалау
Таза ағымдағы ақшалай қаражаттар инвестициялық
Таза ағымдағы құн инвестицияның
Инвестицияланған жобаның таза ағымдағы
ТАҚ=КОАҚТА – БИ
Мұндағы: КОАҚТА – күтіліп отырған ақшалай қаржының
БИ – бастапқы инвестициясы
БИ - РVo = 100000 $
t= 5 жыл
КОАҚТА =
КОАҚТА
Таза ағымдағы құн мынаған тең
ТАҚ = -БИ
ТАҚ
ТАҚ > 0
Таза ағымдағы құнның көрсеткіші ол
ТАҚ дұрыс, яғни қолма-қол ақша
Инвестиция бойынша табысты есептеудің ең
Пайданың ішкі нормасы - бұл белгілі
Пайданың ішкі нормасы - бұл
=БИ
мұнда R – пайданың ішкі
R= 29%
Яғни таза ағымдағы
Инвестордың талабы бойынша ТАҚ
Осы түр бойынша ішкі
ТАҚ және ПІН критерилері ылғида
ТАҚ > 0, онда ПІН > i
ТАҚ < 0, онда ПІН
Инвестициялық жоба үшін сатып
Сатып алу кезеңін мына формуламен
Ток
4.4 Пайдаланудағы шығындар есебі
Амартизация официалды норма жжәне
Амортизация - негізгі қордың физикалық
Нақтылы кезеңдегі амартизацияның соммасы
(25)
мұнда Сn- аймақтың баланстық құны;
Na – амортизацияның өлшемі.
Бұл формула - тасымалдау компаниясының
Әр нақтылы аймақ үшін
Құбырөткізгіш негізгі жіп:
$
Мұнда Сn = 548287,8 $-болашақ құн.
Құбырөткізгіш сақтық жіп:
Сn = 548287,8 $
$
Релестік жол, релестік жол астындағы
Сn = 220 93,1 $
$
Монтаждық тоннель
Сn = 91740.8 $
$
Құбырөткізгіш компенсатор астындағы астау:
Сn = 10 308,7 $
$
Тіректер:
Сn = 63083,9 $
$
Қоймалар:
Сn = 57883,7 $
$
Ғимараттар және құрылыстар:
Сn = 30180 $
$
Құрал жабдықтар:
Сn = 36279,1 $
$
Амартизациялық есептредің соммасын табамыз.
19738,3 + 19703,1 + 2143 + 2660,4 + 350,4
+ 3802,6 + 7255,8 = 66752 $
Электроэнергисына қажеттіліктер тең болады Эн=181,2
Құны 1 КВА =5520 тг=65 $
Эн=181,2 КВА =11779 $
Өндірістік -өнеркәсіптік жұмысшылардың еңбек ақы
Негізгі еңбек ақы қоры (ЕАҚ)
еңбекшінің еңбегіне қарай кәсіпорыннан төленетін
атқарылған жұмыс немесе уақыт үшін төленетін
жоспарды орындағаны үшін сыйлықтар, мейрам күндері
жұмыс уақытысынан тыс жұмыс істегендерге
кезекті демалыс уақытының төлемдері.
Еңбек ақы -қоры мына
ЕАҚ = Жор(Кқос.ж ( Ктер (Ксала( 12( ч
Мұнда Жор - ортатша жалақы;
Жор = 400 $
Кқос.ж - қосымша жалақы коэффициенті;
Кқос.ж = 1,25
Ктер - территориалды коэффициенті
Ктер = 1,14
Ксала - салалық коэффициенті
Ксала = 1,4 - мұнай және
Ч - жұмысшылар саны
Ч = 146 адам
ЕАҚ =400(1.25(1.14(1.4(12(146=1398096 $
Қазақстан Республикасында еңбек ақы
1. 25 % - пенсиондық қор;
2. 3 % - медициналық сақтандыру;
3. 1,5 % - әлеуметтік сақтандыру;
4. 2 %- еңбек ақы қорынан шығарылу
От = ЕАҚ (32 %
От=1398096(0,32һ447390 $
Негізгі өндірістік қор (НӨҚ) құнын
Снөқ= 1421958,2*85 %=1208664.47 $
Снөқ= БИ*85 %
Р к.ж = Снөқ *1,2 %
Р к.ж = 1208664,47*0,012=14504 $
Басқада шығындардың құрамына қосымша
Рбас=ЕАҚ ТАҚ
ТАҚ > 0
25%
Рбас = 1398096 ( 0,25һ349528 $
Жұмсалған қаржы мен шығындардың
Эш = Аг + Эн + ЕАҚ +
Эш = 4000 + 6500 + 38304 + 12257
Экономикалық тиімділікті мына формуламен
(30)
мұндағы: С = Эш = 2288052 $
Ц = С + П
П = КОАҚТА = 572013 $
Ц = 71657 + 40227 = 111884 $
Мұнай және газ өнеркәсібі
Яғни:
Э > Ен
0,4 > 0,15
Рентабелділік - өндіріске тиімді
Материалды еңбектер және ақшалай
п аталады. Барлық өндірістік
Барлық тартымды жобалар пайда
Бұл нүктеде пайда да,
Жылдық өндірістік шығындарды есептеу үшін өндірістік
Ауыспалы шығындар - бұл
шикізат пен материалдар;
электрэнергия;
транспорт;
отын;
жөндеу;
мөлшері;
су, канализация.
Осындай түрде, ауыспалы шығындарға
Белгіленген шығынлар – бұл қандай
ғимарат пен құрылғының амартизациясы;
аренда және лизинг (құрылғыға немесе
өндірістік -өнеркәсіптілік жұмысшылардың жалақысы;
әкімшілік шығындар;
әлеуметтік сақтандыруға шығарулар;
кредит бойынша пайыздар.
Тұрақты және арқылы рентабелділік
Залалсыздық нүктесі – бұл жиынға
Тұрақты шығындарды табамыз.
(тұр = Аг + ЕАҚ + От
тұр = 4000 + 38304 + 12257 = 54561
(үз = Эн + Рк.ж + Рбас
үз = 6500 + 1020 + 9576 = 17096
Пайда (П = 40227 $
Жылдық жүк айналым – Q = 14
Осы график мұнайды көлденең
АВ - жиынтық шығын сызығы
ОД - табыстың сызығы
Ас сызығы, көлденең оське
Барлық аталған көлемде АС
Айдау көлемі 0 тең
ЕВ = ЕС + СВ (ЕС = ОА-
Жиынтық табысының сызығының (ОД - диогональді
Залалсыздық графигін тұрғызу арқылы
ЗН = 10,7 млн т/жыл
Оны есептік жолмен мына формула
ЗН = ;
Мұнда F – белгіленген шығындар
F = 54561
P – өнім бірлігін өткізу бағасы
P = 3,85
V – өнім бірлігіне ауыспалы шығындар
V = 3,7 $
Графикалық жолмен табылған ЗН
Магистралды мұнай өткізгішті өзен арқылы
Жобаның негізгі технико -экономикалық көрсеткіштері
Пайдаланылған әдебиеттер
В.М.Муравьев Москва Недра 1978 ж.“Эксплуатация нефтеных и газовых
А.Г.Молчанов Москва Недра 1984ж. “Машина и оборудования для
Г.С.Лутошкин Москва “Недра” 1983ж “Сбор подгатовка нефти и
А.Г.Молчанов Москва “Недра” 1986ж. “Подземный ремонт скважин”
П.В.Куцын Москва “Недра” 1987ж. “Охрана труда в нефтяной
В.М.Муравьев Москва “Недра” 1987ж. “Охрана труда в нефтяной
В.Г.Уметбаев Москва “Недра” 1989ж. “Геолого-технические мероприятие при эксплуатации
А.Г.Молчанов, Л.Г.Чичеров Москва “Недра” 1989ж. “Нефте промысловые машины
В.И.Лопшин Москва “Недра” 1986ж. “Поддержание пластового давления путем
Өнім категориялары бойынша стандарттар
ИСО 9000-3. Программалық қамтамасыз етудегі қызмет көрсету, жеткізу және
ИСО 9004-2. Сапа жүйелері. Қызмет көрсету бойынша басқару нұсқаулықтары.
ИСО 9004-3. Сапа жүйесі. Өңделетін материалдар бойынша басқару нұсқаулықтары.
Сапа жүйесін тексеру стандарттары
ИСО 10011-1. сапа жүйесін тексерудің басқарушы нұсқаулықтары.
ИСО 10011-2. сапа жүйесін тексеретін сарапшы-аудиторларға мамадандырылу критерийлері.
ИСО 10011-3. тексеру бағдарламаларын басқару.
Негізгі стандарттар
ИСО 9000-1. сапаны қамтамасыз ету стандарты. Таңдау және қолдану
ИСО 9001. Жобалау, әзірлеу, өндіру, жөндеу және қызмет көрсету
ИСО 9002. Өндіру, жөндеу және қызмет көрсету модельдері.
ИСО 9003. Соңғы бақылау мен сынақтан өткізу моделі.
ИСО 9004-1. Сапа жүйесінің элементтері. Басқару нұсқаулықтары.
ИСО 8402. сапаны басқару және сапаны қамтамасыз ету. Сөздік.
Сапа жүйесінің элементтерінің жобалары мен стандарттары
ИСО 9000-2
басқару нұсқаулықтары.
ИСО 9004 (МЭК 300-1) Сенімділік бағдарламасын басқару
ИСО 9004-4
ИСО 10005
ИСО 1006
ИСО 10007
ИСО 10012-1
жүйе
ИСО/ПМС 10012-2 Өлшеу үрдісін басқару
ИСО 10013
ИСО/ПМК 10014 Сапа экономикалық аспектілерін басқарудың басқару
нұсқаулықтары
ИСО/ПМК 10015 Үздіксіз білім беру және мамандарды
нұсқаулықтары
ИСО/РП 10016 Бақылау және
ИСО/РП 10017 ИСО 9000
нұсқаулығы.
т
ұ
т
ы
н
у
ш
ы
л
а
р
қ
а
н
а
ғ
а
т
т
а
н
у
т
а
л
а
п
т
а
р
Т
ұ
т
ы
н
у
ш
ы
л
а
р
Өнім
Өнім өндіру
Өзгерістер, сара-
лау және дамыту
Ресурстарды басқару
Басшының жауапкершілігі
Сапа менеджменті жүйесін үнемі дамыту
Үрдістік көзқарасқа негізделген сапа менеджменті жүйесі