Тақырыбы: Қаржыны басқару және қаржы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1. Қаржыны басқару ұғымы
2. Шаруашылық жүргізуші субъектілердін қаржысын басқару
3. Мемлекеттін қаржысын басқару
4. Қаржыны басқарудын автоматтандырылған жүйесі
5. Қаржы менеджментінің мазмұны және міндеттері
6. Бәсекелестік қабілетті қамтамасыз етудегі қаржы менеджментінің ролі
7. Қаржы менеджменті және маркетингтік саясаттың өзара байланысы
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Басқару адам қызметінің барлық аясына, соның ішінде қаржы
Адамдардың саналы, мақсатты қызметі ретіндегі басқару экономикалық заңдардың
Қаржыны басқару — бұл қаржыны және шектесуші экономикалық
Отандық экономикалық теорияда және тәжірибе жүзінде кәсіпорын қызметін
Жалпылай айтқанда қаржы менеджменті дегеніміз – бұл кәсіпорынның
1. Қаржыны басқару ұғымы
Қаржыны басқарудың екі аспектісін ажырата білген жөн: біріншіден,
Қаржыны басқаруға ғылыми көзқарас қаржы қатынастарының әрбір сферасында,
Қаржы қатынастарының әрбір сферасы мен әрбір буынында басқару
Қаржылық, ақпараттың ғылыми негізделген жоспарлау мақсаты үшін де,
Қазақстанның шаруашылық практикасында пайдаланылатын термин.
Жоспарлау (болжау) қаржыны басқарудың жүйесінде маңызды орын алады.
Ұйымдастыру — басқарудың барлық буындарының жөнге салынғандығын, айқындығын,
Қаржыны басқаруды дұрыс ұйымдастырудың маңызы зор. Көбінесе қаржыны
Қаржымық реттеу — бұл жоспарлы тапсырмалардың орындалуы үшін
Бақылау басқарудың элементі ретінде жоспарлау процесінде де, соньшен
Қаржыны басқаруда басқа кез келген басқарылу жүйесіндегідей басқарудьщ
Кәсіпорындарда және ұлттық шаруашылық саласында қаржыны басқаруды кәсіпорындардың,
Нарықтық экономиканың қалыптасып, дамуы жағдайындағы қаржыны басқару қаржы
Өткен кездің оңтайлы тәжірибесіне келеңсіз қарау қаржының дамуына,
Тәжірибе көрсетіп отырғандай, мемлекеттің қаржысын басқарудың қолданылып жүрген
Біріншіден, өкіметтік операцияларды қамтудың толық еместігі.
Қазіргі кезде өкіметтік операциялардың едәуір бөлігі, биліктің аймақтық
Екіншіден, түсімдерді уақтылы алуға жеткілікті бақылау жасамау.
Қаржы министрлігі, Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі бұл
Үшіншіден, мемлекеттік бюджет тапшылығын қаржыландыру жүйесінің кемшіліктері.
Бұрынғы КСРО-да мемлекеттік бюджеттің тапшылығын қаржыландырудың дәстүрлі көзі
Мемлекеттік бюджет тапшылығын жабудың баламалы қаржы көзі ретінде
2. Шаруашылық жүргізуші субъектілердін каржысын басқару
Бұл буынның қаржысын басқаруды министрліктердің, ведомстволардың, концерндердің, ассоциациялардың,
Қоғамдық ұйымдардың қаржысын осы ұйымдардың қаржы бөлімдері мен
Министрліктер мен басқа жоғарғы органдардың қаржы басқармаларының аппараты
Қаржы жүйесінің бұл буынында нарық жағдайында басқару қаржы
Кәсіпорындарда қаржы менеджментінің объектілері мыналар болып табылады: жылжымайтын
Қаржы менеджменті уәждемелерге — адамдардың немесе ұжымдардың қажеттіліктері
Шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржы бөлімдері (службалары) кредит және
Шаруашылық серіктестіктерінде қаржыны басқаруда басқа функциялармен қатар, жоғарғы
Қаржы бөлімінің құрылымы (3.1 сызбаны қараңыз) әдетте болжамды
Қаржы-өтім бөлімдері бюджетпен, банктермен, жоғарғы ұйымдармен есеп айырысу
Шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржы службаларының маңызды міндеттері мыналар
табысты немесе пайданы өсірудің жолдарын іздестіру және рснтабедділікті
өндіріс, күрделі қаржылар, жаңа техниканы өндіру жәнс басқа
1 сызба. Шаруашылық жүргізуші субъектісінің қаржысын басқару
Шаруашылық жүргізуші субъектінің
Жоспарлау-экономикалық бюросы Банк және кассалық операциялар бюросы
Т 0 П Т A P
Қаржылық,-кредиттік жоспарлау Оператизтік-
жоспарлау және бақылау Эконо-микалык. талдау Сатып
алушылар-мен есеп айырысу бюросы Жеткізуші-лермен есеп айырысу
мемлекеттік бюджет, банктер, жеткізушілер, жоғарғы ұйымдар алдындагы қаржылық
есеп айырысуларды ұйымдастыру;
өндірістік капитал мен күрделі жұмсалымды тиімді пайдалануға жәрдемдесу;
қаржы ресурстарын дұрыс пайдалануды бақылау, айналым қаражаттарының сақтапымдылығы
Қаржыны оперативті басқаруға банк мекемелері қатысады. Екінші деңгей
Шаруашылықты жүргізудің нарықтық негізіне көшкеннен кейін кәсіпорын басшыларының,
3. Мемлекеттін қаржысын басқару
Қаржыны басқару стратегиялық, яғни қаржыны жалпы басқару және
Қазақстан Республикасы Президентіне көп жағдайда Президснт аппараты арқьшы
1) республикалық бюджетті әзірлеу және оның атқарылуы туралы
2) Республикалық бюджет комиссиясын құрады, ол туралы
3) Қазақстан Республикасының аумағында төтенше мемлекетік бюджет енгізу
4) мемлекеттегі жағдай мен республиканың ішкі және сыртқы
5) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын басқару
6) Қазақстан Рсспубликасындағы төтенше немесе соғыс жағдайларында тиісті
Қаржыны жалпы басқару Қазақстан Республикасының заң шығару қызметін
Парламенттің құзырында қаржы проблемаларын шешу заңнамалық актілерді —
Парламенттің жұмыс органдары тұрақты негізде жұмыс істейтін сенат
Қазақстан Республикасының Үкіметі — Министрлер Кабинеті Республика Президенті
Экономика мен әлеуметтік саланы басқару жүйесін түбірлі қайта
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 3 қыркүйектегі №962
Министрліктің негізгі міндеттері мыналар болып табылады:
республикалық бюджеттің атқарылуын жөне жергілікті бюджеттердің атқарылуына кассалық
салықтардың, алымдардың және бюджетке төленетін басқа да міндстті
республикалық және жергілікті бюджеттердің атқарылуы, бухгалтерлік есеп, есептеме
өз құзыры шегінде республикалық және жергілікті бюджеттер қаражатының
мемлекеттік меншікті басқарудың тиімділігін арттыру;
мемлекеттік салық саясатын әзірлеуге және іске асыруға қатысу;
банкроттық рәсімін жүргізуге (банктерді және сақтандыру (қайта сақтандыру)
Министрлік заңнамада белгіленген тәртіппен мынадай негізгі функцияларды жүзеге
тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджеттің жобасын, мемлекеттік
бюджетке түсетін түсімдерді болжауіа және мемлекетгік бюджетке юрістердің
өз құзыры шегінде мемлекеттің қаржысын және мемлекеттік басқару
мсмлекет қаржысы, фискалдық саясат және мемлекепік меншік саласындағы
ұтымды үкіметтік және мемлекет кепілдігімен қарыз алуды, сондай-ақ
мемлекеттік меншікті пайдалану мониторингі жүйесін жетіддіру;
заңнамада белгіленген тәртіппен шикізат секторы ұйымдарынан бюджетке түсетін
өз құзыры шегінде бюджетгің атқарылуы жөнівдегі нормативтік құқықтық
өз құзыры шегінде қосарланған салық салуды болдырмау туралы
жср қойнауын пайдалануға арналған кслісімшарттардың салық сараптамасы, сондай-ақ
мемлекеттік мекемелердің бухгалтерлік есебін, сондай-ақ өз құзыры шегінде
жергілікті бюджеттердің шоттарын, мсмлекеттік мекемелердің шоттарын жүргізу және
республикалық бюджетті қаржыландырудың жиынтық жоспарын бекіту және оларға
республикалық бюджеттен шығыстарды қаржыландыру және республикалық бюджетте көзделген
Ұлттық қордың қалыптасуы және атқарылуы жөніндегі қызмет туралы
республикалық бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мсксмелердің шығыстар сметасының дұрыс
республикалық бюджетгің атқарылуын, сондай-ақ жергілікті бюджеттердің атқарылуын бақылау
бухгалтерлік есеп пен аудит саласында, оның ішінде өз
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкіндегі қазынашылық комитетінің тиісті шоттары
мемлекет кепіддігімен тартылған мемлекеттік емес қарыздардың және жергілікті
үкіметгік қарыздардың қаржылық шарттарын анықтау, жергілікті атқарушы органдардың
Қазақстан Республикасының Үкіметі беретін екілсттіктергс сәйкес келіссөздер жүргізу,
үкімсттік қарыздарды алу, пайдалану, өтеу және оларға қызмст
республикалық бюджетте көзделген және Үкімет шешімдеріне сәйкес инвестициялық
үкіметтік сыртқы қарыздар туралы келісімдсрді бекітуге қажетті құжаттарды
түпкілікті қарыз алушылар мен екінші деңгей банктерінің үкіметтік
уәкілетті банк-агенттермен бірлесіп республикалық бюджеттсн оқшауландырылған қаражатты өндіріп
төлемдердің бюджетке түсуін көздейтін заңнаманың сақталуын, міндетті зейнетақы
мемлекеттің кірістері бойынша мемлекеттік есептемені жинаудың нысандары мен
Ұлттық банкпен келісім бойынша конкурстық негізде үкіметтік қарыздарға,
заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасында лотерея ұйымдастыруға жөне
салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
өз құзыры шегінде салықтық құқық бұзушылыққа қарсы күрес
банкроттық рәсімдердің жүргізілуін (банктерді және сақтандыру (қайта сақтандыру)
Қаржыны басқару жөніндегі сан алуан функцияларға байланысты Қаржы
Министрліктің негізгі міндеттерін іске асыру және өз функцияларын
мемлекеттік органдардан, өзге де ұйымдардан және жеке тұлғалардан
өз құзырының шегінде барлық мемлекеттік органдардың, өзге де
Министрліктің қарауындағы комитеттер мен мемлекеттік ұйымдардың бұйрықтарын, өзге
акционсрлік қоғамдардағы мемлекеттік үлеске және республикалық басқа да
өз құзырындағы мәселелер бойынша халықаралық ұйымдармсн ынтымақтастықты жүзеге
бірыңғай қазынашылық шоттағы және Қазынашылық комитетінің корреспонденттік шоттарындағы
бюджеттік заңнамада көзделген жағдайларда бюджет каражаттарын қайтарып алуға,
қымбат бағалы металдар мен асыл тастарды басқаруды, есебін
ұлттық және шетелдік валютада банктік операциялардың жекслеген түрлерін
Қаржы министрлігінің орталық аппараттарында бслгілі міндеттер мен функцияларды
Қазіргі кезде Қаржы министрлігінің орталық аппараттарында бірқатар дспартаменттер
Мемлекеттік бюджетті атқару департаменті;
Фискалдық саясат пен болжам департаменті;
Макроэкономика және қаржы статистикасы департаменті;
Мемлекеттік органдарды қаржыландыру департаменті;
Кірістсрді талдау департаменті;
Кірістер мен кслісімшарттар департаменті;
Элсктронды мониторинг департаменті;
Жұмыстарды ұйымдастыру және қаржылық қамтамасыз ету департаменті;
Құжат айналымы және кадр жұмыстары департаменті;
Акциздерді реттеу департаменті;
Заң қызметі департаменті;
Ақпараттық тсхнологиялар департаменті;
Мониторинг және трансферттік баға белгілеу департаменті;
Мемлекеттік органдарды қаржыландыру департаменті;
Бухгалтсрлік есеп және аудит әдіснамасы департаменті;
Мемлекеттік қарыз алу департаменті;
Қазыналық саясат және жобалар департаменті;
Мемлексттік борыш жәнс кредит беру дспартаменті;
Халықаралық қаржы қатынастары департаменті;
Халықаралық салық салу департаменті және т.б.
02-1 Департаменттер өз кезегінде нақтылы функциялық міндеттерді орындайтын
Министрліктің мынадай ведомствалары бар: Қазынашылық комитеті, Кедендік бақылау
Қазынашылық комитетінің ұйымдық құрылымы Қаржы министрлігі құрамындағы Қазынашылықтың
Қазынашылық органдары мынадай міндеттер мен функцияларды орындайды:
республикалық бюджетті ұйымдастыру, оның кассалық атқарылуын жүзеге асыру,
касса бірлігі қағидатын негіздей отырып, қазынашылықтың шоттарындагы ақша
республикалық және жергілікгі бюджеттер арасында өзара есеп айырысуды
республикалық және жергілікті бюджеттер арасында салықтарды және басқа
мемлекеттік мекемелердің валюталық операцияларын басқару және есепке алу,
мемлекет қаржысының мән-жайы туралы ақпаратты жинау, өндеу және
республикалық бюджеттің қолма-қол ақшасының ағынын болжау;
мемлекеттік сыртқы қарыздарды жәнс мемлекеттің кепілдігі бар мемлекеттік
бухгалтерлік есеп пен бюджет жүйесіндегі есептемені жөне қазынашылық
қазынашылықтың құзырына жататын мәселелер бойынша есептік операцияларды жүргізудің
Қазынашылық қызметкерлерінің мемлекеттің қаражаттарын пайдаланатын мсмлскеттік көсіпорындардың, мемлекеттік
(қайтарып алуға) құқық берілген, сонымен бірге қазынашылық бюджет
Қаржылык, бақылау комитеті бақылау саласындағы ұйымдық-әдіснамалық және талдамалық
Мемлекеттің кірістерін жұмылдыру жөніндегі аса маңызды функцияларды Салық
Салық комитеті органдарына салық және бюджетке төленетін басқа
Қаржы министрлігі жүйесіндс ең көбі жергілікті қаржы органдарының
Жергілікті қаржы органдарының міндеттеріне мемлекеттік қаржы тәртібін сақтауды
Салық заңнамасына сәйкес салық органдарына облыстар, республикалық маңызы
Салық органдары тиісті жоғарғы салық службасы органына төменнен
Мемлекеттің қаржысын басқаруға өзінің функцияларының өзгешілігіне сөйкес Қазақстан
Қаржыны басқаруға Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі мен
Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігінде мына департаменттерді бөліп
департамснті; Әлеуметгік сфера шығыстарын жоспарлау департаменті жәнс басқалары.
Елімізде Республикалық бюджеттің атқарылуын сыртқы бақылаумен байланысты мәселелермен
Есеп комитстінің құқықтық жағдайы Қазақстан Республикасының Коституциясымен, зандарымен,
4. Қаржыны басқарудын автоматтандырылған жүйесі
Қазіргі уақытта қаржыны басқаруды жетілдіру - бұл процесте
Қаржыны басқаруда қаржы есеп-қисаптарының автоматтан-дырылған жүйесі (ҚЕАЖ) қолданылады.
Ұйымдық тұрғыдан ҚЕАЖ дегеніміз бір-бірімсн өзара байланысты мына
1) ұйымдық-экономикалық қамтамасыз ету;
2) ақпараттық қамтамасыз ету;
3) бағдарламалық қамтамасыз ету;
4) техникалық қамтамасыз ету;
5) ұйымдық-құқықтық қамтамасыз ету;
6) технологиялық қамтамасыз ету;
7) кадрмен қамтамасыз ету. Ұйымдық-экономикалық қамтамасыз етудің қосалқы
ҚЕАЖ-да әр түрлі функциялық қосалқы жүйелер болуы мүмкін:
"Бюджеттің жиынтық есептері" қосалқы жүйесінде есептердің кешендері бір
Автоматтандырылған басқарудың орталықтандырылған жүйелерінен басқа, автоматгандырылған жұмыс орындарын
1) микро-ЭЕМ базасында басқарудың құрылгысы;
2) бейнетерминал (дисплей);
3) магнит дискілеріндегі жинақтаушы;
4) деректер жинақталымының клавитатурасы;
5) шағынғабаритті басып шығаратын қондырғы. АЖО-ның техникамен жарақтауының
бағдарламалық құралдарға сойкес бірқатар экономикалық есептерді шешумен қатар
Косіпорындарды басқарудың автоматтандырылған жүйелерінде (КБАЖ) қаржыны басқарудың дербес
Ол өнім өндіріп, оны өткізудің белгілі бір жағдайында
Дербес ЭЕМ-ның, әсіресе кәсіби КДЕЭМ-нің, электронды поштаның, деректер
ҚЕАЖ жағдайында қаржыны басқару аппараты жұмысының мазмұны айтарлықтай
Қазіргі уақытта қаржы органдарның төменгі жергілікті органдарының, аудандық
Қаржыны басқарудың автоматтандырылған жүйесі тұрақты экономика жағдайында ойдағыдай
5. Қаржы менеджментінің мазмұны және міндеттері
Нарықтық экономика және бәсекелестіктің дамуы жағдайларында кәсіпорындардың қаржылық
Қаржы менеджментінің қызметтерінің түрлерін келесідей тәртіп бойынша бір
жоспарлау – стратегиялық, оперативтік және ағымды қаржылық жоспарлауды,
баға саясатын анықтауға және өнімді сату жоспарын құруға
өзге кәсіпорындармен қосылу немесе бөліну нәтижесінде мүмкін болатын
қаржыландыру көздерімен қамтамасыз ету: қысқа және ұзақ мерзімді
қаржы ресурстарын басқару: есеп шоттардағы және кассадағы ақша
қаржылық есеп, бақылау және талдау: есеп саясатын қалыптастыру;
Аталған қызметтерді жүзеге асырудың нақты нысандары мен әдістері
есеп саясаты;
несие саясаты;
инвестициялық саясат;
ақша ағындарын басқару саясаты;
шығындарды басқару саясаты;
дивидендтік саясат.
Есеп саясатын мемлекеттік бухгалтерлік есеп туралы заңнамаға және
Несие саясаты шеңберінде кәсіпорынның айналым қаражаттарымен қамтамасыз етілуі
Инвестициялық саясат барысында меншікті және тартылған қаражаттарды тиімді
Ақша қаражаттарын басқару саясаты кәсіпорынның есеп шоттарындағы қаражаттардық
Шығындарды басқару саясаты шығындардың барлық элементтері бойынша сметалар
Дивидендтік саясат кәсіпорын иелерінің және акционерлері мен менеджерлерінің
дивидендтер табыстан бірқалыпты пайыз ретінде бөлініп отырады. Бұл
тіркеулі дивидендтік төлемдер саясаты – дивидендтер әрбір акцияға
кепілді минимум және экстра дивидендттік төлемдер саясаты;
дивидендерді капиталдандыру – дивидендтерді акциялар түрінде төлеу. Мұндай
Қаржы менеджментінің негізгі міндеті – қаржыны басқарудың кәсіпорынның
Қаржыны басқару барысында көптеген әдістер қолданылады, солардың ішіндегі
Кез-келген қаржыны басқару жүйесінің қызмет етуі қолданыстағы заңнамалық
Сонымен, кәсіпорынның қаржысын басқару осы саладағы маманнан стратегиялық
5. Бәсекелестік қабілетті қамтамасыз етудегі
қаржы менеджментінің ролі
Бүгінгі таңда әлемдік жетекші компаниялардың іскерлік стратегиясы бәсекелестік
қаржылық дағдарысты немесе қолайсыз жағдайларды болдырмау;
өндіріс және өнімді өткізу көлемін арттыру;
бәсекелестермен күресте жетекші орынға ие болу (қаржыгерлердің көзқарастары
кәсіпорын құнын барынша арттыру.
Қаржы менеджменті бәсекелестік ортадағы ортадағы ролі өндіріс барысын
Кәсіпорынның өндіретін тауары, көрсететін қызметі немесе атқаратын жұмысының
Жалпы алғанда кәсіпорынның қаржы менеджерлері нарықтық даму жағдайларында
Шаруашылық етуші субъектінің табысына тауар сапасының жанама түрде
Сондай-ақ, қаржы менеджерлері бәсекелестермен күрес барысында мынаны ескерген
Сонымен, қаржы менеджментінің стратегиялық негізгі мақсаты түптеп келгенде
7. Қаржы менеджменті және маркетингтік саясаттың
өзара байланысы
Кәсіпорынның қаржы менеджменті мен маркетингтік саясатының бәсекелестік ортадағы
Бағалық және басқа да қаржылық шешімдер қабылдау үшін
Қаржы менеджерлері, әдетте, кәсіпорындағы баға қалыптасудың негізгі екі
Базалық бағаны анықтау, яғни шегерімдерсіз, үстеме бағаларынсыз, тасымалдау,
Жоғарыда келтірілген компоненттерді, шегерімдерді, үстеме бағаларды есептей отырып,
Базалық бағаны анықтаудың тәжірибеде бірнеше әдістері қалыптасқан. Бұл
толық шығындар әдісі;
өндіру (өңдеу) құнының әдісі;
бағаны қысқартылған шығындар негізінде анықтау;
тікелей шығындар әдісі және маржиналды шығындар әдісі;
инвестициялардың рентабельділік (табыстылық) әдісі;
маркетингтік немесе нарықтық бағалау әдістері.
Баға қалыптасуының аталған әдістері кәсіпорынның стратегиялық маркетингтік мақсаттарына
Әрине, маркетингтік саясаттың бағаларды анықтау әдістері тауардың нарықта
Жоғары бағалар, яғни жаңа немесе жетілдірілген тауардың нарықтағы
Тауарды нарыққа енгізу үшін қолданылатын бағалар, яғни кәсіпорын
«Психологиялық» бағалар – қандай да бір бүтін сомадан
Нарықтағы немесе саладағы жетекші фирманың бағалары – тауардың
Өндіріс шығындарын өтеу бағалары, яғни жаңа өнімнің бағасын
Салтанатты бағалар, яғни қандай да бір ерекше, қайталанбас
Нарыққа жаңадан енгізілетін тауарлармен қатар, кәсіпорындар қазіргі кездегі
Тауарлар мен қызметтердің ауытқымалы төмендеу бағалары. Мұндай бағалар
Ұзақ мерзімді бағалар ұзақ уақыт бойында өзгерістерге бой
Нарықтық тұтынушылар сегментінің бағалары. Мұндай бағалар бір тауарға
Икемді бағалар, яғни нарықтағы сұраныс пен ұсыныстың өзгерістеріне
Артықшылықты бағалар нарықта жетекші орын алатын кәсіпорындардың өз
Өндірістен шығып қалған, қазіргі кезде өндірілмейтін тауарларға белгіленетін
Нарықтағы басқа кәсіпорындармен салыстырғанда біршама төмен орнатылаты бағалар.
Келісімді бағалар бір немесе бірнеше кәсіпорындардың арнайы тауарларына
Маркетингтік зерттеулердің нәтижесінде кәсіпорынның қаржы менеджерлері жоғарыда келтірілген
ҚОРЫТЫНДЫ
Қаржыны басқарудың мақсаты макроэкономикалық теңгерілімдікте, бюджет профицитінде, мемлекеттж
Қаржыны басқарудың негізіне мына қағидаттар қойылған:
басқарудағы демократизм;
қаржы мәселелеріне саяси тәсілдме (көзқарас);
басқарудағы экономикалық және әкімшілік әдістердің оңтайлы үйлесуі (ұштасуы);
басқарудың ғылымилығы;
орталықтандырылған, салалық және аумақтық басқарудағы кслісушілік;
басқарудағы жауапкершілік;
шаруашылық шешімдерінің сабақтастығы.
Жалпылай айтқанда қаржы менеджменті дегеніміз – бұл кәсіпорынның
Қаржы менеджментінің негізгі міндеті – қаржыны басқарудың кәсіпорынның
Бүгінгі таңда әлемдік жетекші компаниялардың іскерлік стратегиясы бәсекелестік
қаржылық дағдарысты немесе қолайсыз жағдайларды болдырмау;
өндіріс және өнімді өткізу көлемін арттыру;
бәсекелестермен күресте жетекші орынға ие болу (қаржыгерлердің көзқарастары
кәсіпорын құнын барынша арттыру.
Қаржы менеджменті бәсекелестік ортадағы ортадағы ролі өндіріс барысын
Кәсіпорынның қаржы менеджменті мен маркетингтік саясатының бәсекелестік ортадағы
Кәсіпорын қандай да бір нарықта немесе салада болмасын,
Маркетингтік зерттеулердің маңызды көрсеткіштері – бұл тауардың сұраныс
Отандық кәсіпорындардың бәсекелестік қабілетін арттыру кәсіпорындардың өз тарапынан
Біріншіден, дамыған елдермен салыстыруға келмейтін отандық кәсіпорындарға мемлекеттік
Екіншіден, технологилық жағынан артта қалғандық. Өнеркәсіп саласындағы көптеген
Үшіншіден, қаржы менеджерлерінің, маркетингтік мамандардың, брокерлер мен дилерлердің
Төртіншіден, құнды қағаздар нарығының бәсекелестік қабілеті. Барлық елдерде
Жоғарыда аталған факторлар, сонымен қатар отандық кәсіпорындардың бәсекелестік
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Балабанов И.Т., «Основы финансового менеджмента», Москва – 1998
Демеуов Б., «Финансовая конкурентоспособность компаний и пути ее
Джумагельдиева Т.А., «Конкуренция: теория и механизмы развития», Алматы
Ковалев В.В., «Финансовый анализ», Москва – 1998
Ковалева А.М., «Финансы фирмы», Москва – 2002
Колчина Н.В., Поляк Г.Б., «Финансы предприятий», Москва –
Романовский М.В., Сабанти Б.М., «Финансы», Москва – 2002
Сәрсенбаев А., «Тұтыну тауарлары нарықтарындағы табыстық стратегиялық факторлар»,
Слепов В.А., «Финансы и цены», Москва – 1999
Стоянова Е.С., «Финансовый менеджмент», Москва – 2003
2