Мазмұны
Кіріспе.......................................................................................................................4
I. Несиенің құрылымы, формалары және қызметтері...................................6
1.1 Несие формалары мен түрлері.......................................................................6
1.2 Несиенің экономикадағы рөлі және несие заңдары................................10
II. Қазақстан Республикасының несие жүйесінің құрылымы және дамуының
2.1. Қазақстан Республикасының несие жүйесінің құрылымы..................15
2.2.Нарықтық қатынастарда әлемдік несие жүйесінің дамуының қазіргі
2.3. Қазақстан Республикасының несие жүйесінің
Қорытынды..............................................................................................................33
Қолданылған әдебиеттер тізімі.............................................................................35
Кіріспе
Несие — нарықтық экономиканың тiрегi ретiнде экономикалық дамудың
Құнның қозғалысы — бұл несиенiң қозғалысының кiндiгiн сипапайды.
Көбiне несиенi ақша ретiнде түсiнедi. Бiр жағынан қараганда
Сонымен қатар, несие мен қаржы категорияларын бiр санайтындар
Несие — бұл пайыз төлеу және қайтару шартында
Несие мен ссуданың арасында да өзара айырмашылық бар.
Қарыз берушi — қарызды беретiн несиелiк қатынасының бір
Қарыз алушы — бұл несиенi алушы және оны
Қарыз берушi және қарыз алушымен қатар несиенiң құрылымының
Несие — ақша сияқты тарихи экономикалық дәреже болып
Құндық қатынасты ерекше формасы сияқты несиенiң пайда болуы
Несиелiк қатынастар пайда болатын және дамығын нақты экономикалық
Қарызға алуына несиенi кедей болғаны үшiн алмайды, ол
Несие объективтi қажеттiлiктен туындаған және ол когамдық өндіріс
Оның көмегімен мемлекеттiң, халыктың, ұйымдардың және кәсiпорындардың табыстары
I. Несиенің құрылымы, формалары және қызметтері
1.1.Несие формалары мен түрлері
Несиенiң мәнiн анықтаған кезде бiрқатар әдiстемелiк принциптердi ұстану
- несие мәмiлесi тұтасымен алғанда несиенiң мәнiн ашуы
- несиенiң мәнiн талдауда несиенің құрылымын, қозғалыс сатыларын,
Несиеде өзгермейтін, тұрақты болып қалатын жәйiт - құрылым.
Несие берушi — несиелiк мәмiленiң қарыз ұсынатын жағы.
Қазiргi уақытта қарызга ақша ұсынатын негiзгi несие беруші
Қарызга алушы — несиелiк қатынастар жағы, несие алып,
Несиелiк мәмiледе қарызга алушы несие берушiге тәуелдi, оған
1-схема
Несиенiң экономикадағы орны мен рөлi, оның атқаратын қызметтерiмен
- қайта бөлу;
- айналыс шығындарын үнемдеу;
- айналыстағы нақты ақшалардың орнын уақытша алмастыру;
- капиталдың шоғырлануын жеделдету;
- ғылымы-техникалық прогрестi желелдету.
Несиенiң қайта бөлу қызметi кез келген елдiң ұлттың
Несиенiң айналыс шығындарын үнемдеу қызметiнің iс жүзіне асуы
Ал келесі, қызметi, яғни несиенiң айналыстағы нақты
Капиталдық шоғыалану процесi қызметi экономиканың турақты дамуына жағдай
Несие формасы — бұл несие қатынасының сырттай нақты
Таңдап алынған жiктеу өлшемiне қарай несиенiң мынадай ең
- қызмет ету саласына қарай — ұлттық
- несие мәмілесінің объектiсiне қарай — ақшалай
- несие қатынасының субъектiсiне қарай — банктiк, коммерциялық,
2-схема. Несиенің негізгі формалары.
Жорғарыда қарастырылган несие формаларының көптеген түрлерi болады. Несие
а) Қазақстанда несие турлерi былайша жiктеледi: несиелеу объектiнiң
— айналым қаражатын қалыптастыруга берiлетiн несие;
— негiзi құрал-жабдықты калыптастыруга берiлетi несие;
— ТМҚ аясында шұгыл қажеттiлiкке, сондай-ақ, нормативтен тыс
— өндiрiстiң маусымдық шыгыны аясында берiлетiн несие;
— жол үстiндегi (жолдагы) есеп айырысу құжаттары аясында
— төлем несиелерi.
ә) қамтамасыз етiлуi бойынша:
— жылжымалы және жылжымайтын мулікпен, ТМК-пен, кепілдiлiкпен, сактандыру
— iшiнара қамтамасыз етiлген;
— қамтамасыз етiлуi болмайтын банкiлiк (сенiмдiлiк).
б) қайтарылу мерзiмi бойынша:
— қысқа мерзiмдi;
— орта мерзiмдi;
— ұзақ мерзiмдi.
в) өтелу тәртiбi бойынша:
— бөлiп-бөліп төлеу (мерзiмін ұзарту);
— бір жолғы өтеу;
кезең сайын (бір қалыпты емес) өтеу.
г) Тәуекелдi деңгейi бойынша:
— субстандартты;
— стандартты
— күмәндi;
— сенiмдi;
— сенiмсiз;
— ұзартпалы.
ғ) арқылылығы бойынша:
— қалыпты пайыздық мөлшерлемесi;
жоғары пайыздың мөлшерлемесi;
төмен пайыздың мөлшерлемесi;
— пайызсыз.
д) салалық бағыты бойынша:
— сауда-саттық несиесi;
— өнеркәсiп несиесi;
— ауылшаруашылық несиесi;
—құрылыс несиесі;
ж) ашылатын шот турлерi бойынша:
— жай ссудалық шот бойынша несие;
— арнайы ссуда шоты бойынша несие;
— контокорренттiк шот бойынша несие;
— овердрафт бойынша несие;
— несие желiсi бойынша несие.
Несиенiң айрықша түрiне жылдам сатылатын мулiкпен немесе құқықпен
Ломбардтық несиенi негiзгi әр алуан турлерiне кұнды қағаз
Жаңартпалы несие (ағл. Revolve- айналыста болу, кезең сайын
Несие желiсi қарыз алушының алдындагы несие уйымының
1.2. Несиенің экономикадағы ролі.
Несие жүйесi — жалпы банктердiң (ұлттық және коммерциялық)
Несие жуйесi ұғымы банк жүйесiне қарағанда кеңiрек,
3-схема.
Келтірілген сызбаға енген несие жүйесінің құрылымдық
Кесте-1
Несие жүйесі
Иерархия деңгейі Мекеме аты Бөлімшелер аттары Мекеменің қызметі
Банк жүйесі
І
Ұлттық банк Орталық аппарат.
Ұлттық банктің басқармасы 1.Ақша айналысын және қолма-қол ақшасыз
2.Үкіметке несие-есеп айырысу қызметін көрсету.
3.Алтын-валюта резервін басқару.
4.Ақша-несиелік реттеу.
ІІ 1.Екінші деңгейлі банктер
2.Мамандан-ған банктер Орталық аппарат
Филиалдары.
Өкілдік.
Еншілес банкі.
Бөлімшелері Клиенттерге несие-есеп айырысу қызметін кешенді түрде көрсету.
Банк көрсететін қызметтің жекелеген түріне ғана маманданған
Парабанк жүйесі
ІІІ Банктік емес мекемелер Орталық аппарат
Филиалдары.
Өкілдік. Манманданған несие-есеп айырысу және қаржылық қызмет көрсету
IV Пошта-жинақ мекемелер Орталық аппарат
(АҚ Қазпошта)
Бөлімшелері Халыққа несие-есеп айырысу қызметін көрсету, ұсақ салымдарды
Банктердiң саны жыглдан жылға азаюда. 90-шы жылдардың басында
Несиенiң рөлiн несиелік қатынастардың жұмыс iстеуiне әкелiп соқтыратын
Жаңа өндiрiс ашумен оларды кеңейту iсiнде де несиенiң
Қазақстанда экокомиканың шикiзаттық бағытынан арылып, жоғары дамыған өңдеу
Несиенiң ақша айналымы саласында да алатын орны айрықша.
бiрiншiден, ақша белгiлерiн дайындау, шығару, есеп жүргiзу мен
екiншiден, несие бос ақша қаржыларын сан рет пайдалана
үшiншiден, айналымның шыгындары маусымдық қажеттiлiктерді қосымша қаржылар есебiнен
Экономиканың төмендеп, инфляцияның өрлеген кезiнде мемлекет пайыздық ұтысты
Несиелiк (ипотекалық тұтыну несиесі) арқасында тұрғын‚ үй құрылысы,
Несиенiң көмегiмен басқа мемлекеттермен байланыстар ныгайып, әлемдiк экономикага
Сонымен, жекелеген шаруашылықпен айналысушы экономикалық субъектiлердiң өмiр сүруi
Несие саласын мейлiнше тарылтудың да керi әсерi бар,
Несиенiң шектерiн негiздеп анықтау мен сақтаудың сұраныс пен
Несиенiң сандық шегi несиелiк қаржыларды сандық жағынан шектеумен
Несиенiң экономика циклiнің тиiстi кезеңiне байланысты кең көлемдi
Несиенiң пайдаланылуы мен оның тар көлем деңгейiнде әсер
— қарыз алушылардың қарыз қаржыларына деген мұқтаждығы
— банкiлердiң өз табыстарын ұлғайту мақсатымен несие салымдарын
Екi жақтың несиелiк тынымдарға ықыластары жасалған несиелiк келiсiмдерде
Несие заңдары
Несие заңдарын бiлу және соның негiзiнде тиiмдi несие
Несие заңдарына ең алдымен Несие заңының пайда болуы
Несиенiң пайда болу заңының экономикадағы тауар-ақша қатынастарының
Егер шаруашылық субъектiсiнiң өзi атқарып отырған жұмысының нәтижесi
Несие заңдарының басқа да экономикалық заңдар сияқты жалпыламалық,
Несие заңдарының өзiнiң қозғалыс заңдары іспеттес көрiнiсi бар.
Несие заңына тән Заң - оның қайта айналып
Тарылған құчдылық өзi шыққан пунктке қайта оралып келу
Несиенiң қарастырылған заңдары мен олардың ерекшелiктерiн танып бiлудiң
ІІ. Қазақстан Республикасының несие жүйесінің құрылымы және дамуының
2.1. Қазақстан Республикасының несие жүйесінің құрылымы
Несие жүйесінің өз қызметтерін орындауы барысында несиелік қатынастар
Бірақ, несиелік қатынастар мазмұны тек қана ақшалай капиталды
Несие жүйесінің елдегі ақша айналымын реттеудегі, заңды және
Несиелік қатынастар екі жақты сипатқа ие және шаруашылық
Екі жақты қатынас: шаруашылық ұйымдары мен несие жүйесі,
Жоғарыда түсіндіргеніміздей, несиелік қатынас негізінен ақшалай формада несие
Несие екі формада болады: тауарлық және ақшалай. Тауар
2.2.Нарықтық қатынастарда әлемдік несие жүйесінің дамуының қазіргі
Бүгінгі таңдағы несие жүйесі соңғы жылдары біршама өзгеріске
Ірі әмбебап банк өз клиенттері үшін депозиттік шоттарды
Несиелік мекемелердің әмбебаптануы екі бағыт бойынша көрінеді. Біріншісі
Екіншісі - банктік нарықтарда банктік емес мекемелердің (сақтандыру,
Соңғы жылдары банктер мен басқа арнайы қаржы-несие мекемелері
Бұрын коммерциялық банктер халық жинақтарын тартудағы депозиттер бойынша
Ірі банктік мекемелерге ортақ әмбебаптану тенденциясы олардың мамандануын
Өзгерген экономика жағдайларына сәйкес банктік қызметтің өзінің, дәстүрлі
Банктік қызметті бейреттеу активтік те, пассивтік те операцияларға
Несиелеу объектілерін ірілендіру жүзеге асады. Коммерциялық банктер өз
Банктер басшылығы өз активтерінің сапасына, жаңа несиелерді беруге,
Үзақ мерзімді несиелеу де даму үстінде. Коммерциялық банктердің
Нәтижесінде тартылған қаражаттар құрылымы күрт өзгерді: егер 1950
Банктердің пассивтік операцияларының инновациясы сонымен бірге қосымша ақша
Банктік операциялардың дамуында ерекше рольді ақпарат пен коммуникацияның
Банк жүйесі дамуындағы маңызды құбылыс ретіндегі несиелік мекемелердің
Сондықтан кейінгі кезең нарықтық қатынастары дамыған елдер экономикасындағы
Біз тек дамыған нарықты экономикалы елдердегі қазіргі несие
Қазақстан Республикасында несие жетімсіздігі құбылысының дамуы, әсіресе, 1994
Ақыр соңында, мемлекеттік қазыналық міндеттемелер (МҚМ) бойынша пайыздық
Т = (НК • ДБ/ДБ) • (365 •
мұнда:
Т - жылдық табыстылық, %; НҚ - МҚМ-нің
Акша қорынын ауыспалы пайналымы кезінде кәсіпорын, бірлестік, акционерлік
Әлеуметтік-бағытталған аралас нарықтық экономикада қарыз нарығы қалыптасады. Ол
Карыз нарығы - қаржы нарығыіың бір бөлігі. Ұдайы
Банк ұсынатын несиелер — қысқа мерзімді, орта мерзімді,
Ұзақ мерзімді несие он жылға және одан да
Несиенің бірнеше түрлері бар: а) банктік, ә) чектік,
Несие өзінің қызметін банк арқылы жүргізеді. Экономикалық көзқарас
Банк жүйесіне әлемдік тәжірибе көрсеткендей ұлттық банк, басқада
Коммерциялық банктер кәсіпорын мен компаниялар тұрғындардың бір бөлігін
ә) Коммерциялык банктер жеке және занды тұлғаларға түрлі
Ұлттық банк ресурстарды тарту жағынан коммерциялық банкпен бәсекелесе
Коммерциялык банктің классикалық қызметі вексельдік айналымға негізделген. ТМД
Банк мекемесінің басты табыс көзі болып берген қарыздың
Банкке табыс әкелетін операцияны- активті (қарқынды); ал ақша
Активті (қарқынды) операциялар: вексельді, тауар ішіндегі қорлық (қаржылық)
Осы операциялардың бастысы - вексель есебі мен вексет
Вексель иесіне онда көрсетіп ақша сомасынан есептегі ди
Банктің корлық операциялық бағалы қағаздар-акция, облигация арқылы жүзеге
Соңғы 10-15 жылда банк қызметінде операцияның жаңа түрлері
Лизинг (ағылшын сөзі) мүліктерді (машина, ірі құрал-жабдықтар т.б.)
Каржы лизингтік контрактсына - арендаға беруші күрдел каржысының
Оперативтік лизингке (қаржы лизингіне енбеген) содан казіргі аренданың
2.3. Қазақстан Республикасының несие жүйесінің
Несие нарығындағы ахуалға мониторинг
2007 жылдың екінші жартыжылдығында
капиталдың ішкі нарықтарындағы қаржы
борыштық ауырпалықтың өсуіне байланысты
жылжымайтын нарықтағы жағымсыз үрдістер
тұтастай алғанда елдің экономикалық
Сыртқы нарықтардағы қарыз алу
Екінші жартыжылдықтың жағымсыз үрдістері
Сондай-ақ банктер 2008 жылдың
Маңыздылығы жөнінен 2-ші орында
Осылайша, банктер өтімділікке қолдау
Кесте-2
Несие нарығы
Экономикаға берілген несиелер, кезеңнің соңына, млн.
Барлығы Оның ішінде валюта түрлері
ұлттық
валютада шетелдік
валютада қысқа
мерзімді орта және ұзақ мерзімді Банктік емес заңды
12.07* 7258369 4158399 3099970 1457607 5800763 4681174 2577195
01.08 7242981 4147127 3095854 1428749 5814232 4685205 2557776
02.08 7239542 4115322 3124220 1401884 5837685 4696270 2543272
* қорытынды айналымдар есепке алынды
Жоғарыдағы кестеден көріп отырғанымыздай
Қазақстанда экономика өсімі бұрыңғы
Соңғы уақытта мұнай емес
Елдің алтын-валюта қоры үнемі
Негізгі экспорттық құрам бағасының
Тікелей шетелдік инвестициялардың үнемі
Қазақстанның халықаралық рейтингтері өткен
Жоғарыда аталған факторлар елдің
Алайда, бұған қарамастан өзге рейтинг
2007 жылы ақша массасының
Мемлекеттің макроэкономикалық саясаты баға
Келешегі бар ірі жобалар
Мәселен, « Алдыңғы кезектегі іс-шаралар
Сонымен қатар үкімет қаулысына
Мұнымен қоса қазіргі кезде
Атап айиқанда, даму институттары мен
Сонымен қатар шағын неcие
Жылдары шағын несие беретін
Жалпы алғанда, аталған шараларды жүзеге
Республикада құрылған әлеуметтік – кәсіпкерлік
Мәселен, 2007 жылы « Сарыарқа »
Үстіміздегі жылы « Сарыарқа »
Қазақстан Республикасының мемлекет басшысының
1999 жылдың 16 тамызынан
Несиелік мониторинг – несиені берген
Несиелік мониторингті жүргізуге арналған
банкте жинақталған қарыз алушы
қарыз алушыдан алатын ақпараттар;
өзге де көздерден алынатын
Ақпараттың толықтығына қарай несиелік
Ағымдық мониторинг – ай сайын
Ағымдық несиелік мониторинг әр
Ағымдағы мониторингтің негізгі қадамдарына
қарыз алушының шотындағы ақша
клиентке ескертулер жасау ( несиені
клиенттің орналасқан жеріне бару (
Қарызды қайтару күнінде несиені
Тереңдетілген мониторинг – ай сайын
Тереңдетілген мониторингтің ұзақтылығы мыналарға
қарыз алушының несиелік рейтингіне;
қарыз алушының саласының жағдайына;
Несиелік рейтинг – несиені қайтару
Кесте-3
ТМД елдерінің несиелік рейтингтері
Эмитент Дефолтты эмитенттің ұзақ мерзімді рейтингі шетел валютасында
лық рей-
тинг бойынша болжам Қысқа мерімді рейтинг ұлттық валютада
лекет-тік шек Берген
күні/
соңғы
қаралу
Азербайжан
Қазақс
тан
Украина
Армения
Ресей
Федера
циясы
Молда
вия
ВВ+
ВВВ
АА+(ukr)
ВВ-
ВВ-
ВВВ+
В-
Шығыс көзі: Fitch Ratings. Экономика және
Статистикалық мәліметтер негізінде мемлекеттік ұлттық
Қазақстан Республикасы ТМД елдері
2006 жылдың маусымында Standart &
Экономиканың қазіргі жағдайындағы банктің
Қазақстан жоғарыда көрсетілген уақытта
Кесте-4
Банктік сектордың құрылымы
Банктік сектордың құрылымы
01.01.2007ж 01.01.2008ж
Екінші деңгейдегі банктердің саны, оның ішінде:
Мемлекеттің жарғылық капиталына 100 пайызға
Екіншідеңгейлі банктердің филиалдарының саны
Екінші деңгейлі банктердің есептік-кассалық
Екінші деңгейлі банктердің шетелдегі өкілдерінің
Қазақстан Республикасындағы резидент емес
банктердің өкілдерінің саны
Міндетті жүйеге қатысатын жеке
ұжымдық кепілдік (сақтандыру), салымдар (депозит) бойынша
Кастодианды қызметіне іске асыруға лицензиясы
Шығыс көзі: Қазақстанның банкі журналы
Екінші деңгейлі банктердің саны
Екінші деңгейлі банктердің есептелген
Кесте-5
Екінші деңгейлі банктердің несиелік
млрд. теңге
Атауы 01.01.07
Бірінші деңгейдегі капитал
Жарғылық капитал
Қосымша капитал
Өткен жылдың бөлінбеген таза
табысы
Екінші деңгейдегі капитал
Бөлінбеген таза табыс
Қарыздар
Үшінші деңгейдегі капитал
Барлық өзіндік капиталдың есебі
Шығыс көзі: Қазақстанның банкі журналы
Банктік сектордың өзіндік капиталының
Қазақстан Республикасының банк жүйесінің
«Алматы сауда-қаржы банкі» АҚ
Кесте-6
«Алматы қаржы-сауда банкі» АҚ филиалының
көрсеткіштері
мың теңге
Баптардың аты
I
квартал
II
квартал
III
квартал
IV
квартал Жыл
б/ша
барлығы
Табыстар
58376,4
61 647,2
55 504,2
73 651,6 249
179,4
Шығындар
56959,1
38 310,3
33 972,1
28 047,8 157
289,4
Табыс салығын
ескермегендегі нәтижеже
1 417,2
23 336,9
21 532,1
45 603,8
91 890,0
Табыс салығы
2 889,6
7 285,2
4 383,4
5 136,1
19 694,2
Табыс салығын ескергендегі нәтиже
-1 472,3
16 051,7
17 148,7
40 467,7
72 195,8
Зерттеу нәтижесі бойынша филиалдың
Банк филиалы қызметінің негізгі
Қорытынды.
1. Несиелік қатынастар қайтарымдылық, мерзімдік және төлемдік шарттарымен
Несие жүйесі кең мағынада - бұл несиелік қатынастар,
Несиелік жүйенің маңызды элементтері: Орталық банк, коммерциялық банктер
Банктік қызмет - бұл Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің
Банк - Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің лицензиясы бойынша
Тарихи даму барысында сегменттелген және әмбебап банктік құрылымдар
Эмиссиялық банк - бұл Қазақстан Республикасы ¥лттық банк,
Функционалды жағынан маманданған банктерге: инвестициялық, ипотекалық, жинақ және
Банктік емес несие-қаржылық мекемелерге: олардың көрсететін қызметтері
ломбарттар, т.б. жатады.
Несие жүйесін құрудың негізгі принциптері: елдегі банк
ісін ұйымдастыруға мемлекеттік монополия, елдегі ақша-несие саясатының бірлігі,
Қазіргі әлемдік несие жүйесі біршама
Соңғы кезде әртүрлі банктер белсенді лизинг ролін артыру.
факторинг - қаржы коммерциялық қызметтің бір түрі. Сондай-ақ
Кейіндеу сатып алушылардан қарызды факторингтік қызметті көрсеткен ұйым
Пайдаланылған әдебиеттер:
Сейітқасымов Ғ.С. «Ақша Несие Банктер»: Оқулық. – Алматы:
Мақыш С.Б. «Ақша айналысы және несие»: -Алматы: «ИздатМаркет»,
Баймұханова С.Б.; Балапанова Ә.Ж. «Бухгалтерлік есеп». –
Ержанов М.С; Ержанова А.М.; «Основы бухгалиерского учета и
Международные стандарты финансовой отчетности КМСФО/ Пер.И.Тарусина/ Ред. коллегия:А.С.Бакаев,
Радостовец И.К. ; Радостовец В.В.; Шмидт.О.И. Центраудит-Казахстан, 2002
Кеулимжаев К.К. Корреспонденция счетов хозяйственных операций по типовому
Бункина М.К. Национальная экономика. М: 2006 г.
Гальперин В.М. и д.р. Макроэкономика: учебник СПБ.:экономическая школа,
Саяси экономия. Оқулық-Алматы, Ана тілі, 1992.
Банковское дело. Учебник. / Под ред. Сейткасымова Г.С.—
Алматы: Қаржы-қаражат, 1998
Банковское дело / Под ред. Сейткасымова Г.С. —
Банковское дело / Под ред. Лаврушина О.И. —
Банки и банковские операции в России / Под
5.Банковское дело / Под ред. Колесникова В.И. —
6.Банковское дело: стратегическое руководство / Под ред.
Платонова В., Хиггниса М. — М.: Консалтбанкир, 1998.
Банки и банковские операции / Под ред. Жукова
Екінші деңгейдегі банктердің несиелік саясаты.-Аль-Пари,2004,N6.
«ҚР-дағы банктер және банктік қызмет туралы» ҚР заңы.30.03.
10.2002 жылы 3 маусымдағы Ұлттық банк Басқармасының
№ 213 қаулысымен бекітілген «Екінші деңгейдегі банктерге арнал-
ған пруденциялық нормативтер туралы» ереже.
«ҚР Ұлттық банкі туралы» ҚР заңы. 30.03. 1995.
«ҚР-дағы банктер және банктік қызмет туралы» ҚР заңы.
30.03. 1995.
3
Несиенің құрылымы
Несие беруші
Несиеленген құн (несие)
Қарызға алушы
Несие формасы
Ұлттық
Халықаралық
Ақшалай
Тауарлық
Аралас
Ақшалай
Банктік
Мемлекеттік
Ипотекалық
Тұтынушылық
Тауарлық
Коммерсиялық
Тұтынушылық
Лизингтік
Ломбардтар
Несиелік серіктестіктер
Сақтандыру
қоғамдары
Инвестициялық
компагиялар
Ипотекалық
компаниялар
Қазпошта
Пошта-жинақ жүйесі
Банктік емес мекемелер
Екінші деңгейлі банктер
Қазақстан
Ұлттық банкі
Парабанк жүйесі
Эмиссиялық
емес банктер
Эмиссиялық
банктер
Банк жүйесі
ҚР-ның несиелік жүйесі жүйесіжүйесі