КІРІСПЕ
І Теориялық бөлім . . . . .
1.1 Мәліметтер базасын ұйымдастыру . . . .
1.2 BDE Administrator . . . . .
1.3 Мәліметтер базасының кестесін құру . . .
1.4 Кестенің қасиетін беру . . . .
1.5 Paradox форматының кестелері . . . .
1.6 Компоненттер парағы . . . . .
ІІ Программаның баяндалуы . . . . .
2.1 Жалпы мағлұматтар . . . . .
2.2 Функционалдық тағайындалуы . . . . .
2.3 Логикалық құрылымның баяндалуы . . . .
2.4 Шақыру және жүктеу . . . .
2.5 Қажетті техникалық жабдықтар . . . .
2.6 Кіріс мәліметтер. . . . . .
2.7 Шығыс мәліметтер . . . . .
ІІІ Тәжірбиелік бөлім
3.1 Есептің қойылымы......................................................................
3.2 Есептің алгоритмі.........................................................................
V Қорытынды . . . . . .
Қосымша А . . . . . .
Қосымша Б . . . . . .
КІРІСПЕ
ЭЕМ (электронды есептеуіш машиналардың) маңызды ерекшеліктерінің бірі-
Объект деп мағлұматтары мәліметтер базасында сақталатын ақпараттық жүйесінің
Атрибут-объектінің қасиеттерін ақпараттық бейнелеу.Әрбір объект атрибуттардың кейбір жиынтығымен
Мәліметтердің басты элементі деп мәліметтердің басқа элементтері-нің мәндерін
Алғашқы кілт- объектінің(жазбаның) әрбір данасын бірегей түрде ұқсастарын
Екінші ретті кілт-бірнеше жазбалар үшін мәні қайталанатын атрибут
Мәліметтер базасы ұғымымен мәліметтер базасын басқару жүйесінің ұғымы
МББЖ-жаңа құрылымын құруға арналған программалық құралдар кешені,оны құрамын
1.Кестеге бір немесе бірнеше жазбаны қосу;
2.Кестеден бір немесе бірнеще жазбаны жою;
3.Кейбір өрістердің бір немесе бірнеше жазбаларындағы мәндерді жаңарту;
4.Берілген шартты қанағаттандыратын бір неме,се бірнеше жазбаларды табу.
МББЖ-ның тағы бір функциясы-мәліметтерді басқару.Мәліметтердібасқару ретінде,әдетте,мәліметтерді рұқсат етілмей
Мәліметтер базасын жіктеу.Мәліметтер арсындағы байланыстарды орнату әдістері бойынша
Ирархиялық және желілік МБ қайсыбір ортақ белгісі бар
Курстық жұмыс тақырыбы: « АТС жұмысының мәліметтер базасын
Теориялық бөлім
Мәліметтер базасын ұйымдастыру
Мәліметтер базасы кейбір қолданбалы ақпараттық жүйеде қолданылатын деректерді
иерархиялық
желілік
реляциялық
объекті-бағытталған
Иерархиялық модельде деректер ағаштәріздес (иерархиялық) құрылым түрінде беріледі.
Желілік модельде деректер ерікті граф түрінде ұйымдастырылады. Желілік
Объекті-бағытталған модельде мәліметтер базасының жазбасы объект түрінде беріледі.
BDE Administrator
DELPHI қолданбасы деректер базасына қатынауды BDE ( Borland
Жергілікті деректер базасы және онымен жұмыс істейтін қолданба
Сурет 1.1. Дербес сәулет
Деректер базасымен жұмыс, ережеге сай, бірқолданушылық режимде жұмыс
STANDART типті драйверлерді тек Paradox, dBASE, FoxPro кестелері
Жергілікті деректер базасына қатынау үшін BDE деректер базасының
Мәліметтер базасының кестесін құру
Деректер базасын құрайтын кестелер қатты дискідегі каталогта тұрады.
Өріс мүмкін болатын типтің деректерін қамтиды. Кестенің негізін
өріс сипаты
кілт
индекс
өрістің мәтініне шек қою
кестелер арсындағы біртұтастықты сақтау
парлольдер
кіреді. Кестені құрғанда кестенің аты және құрылымы беріледі.
Жаңа кестені құру келесі команда бойынша іске асады:
ОК-ді басып, біз осы форматты аламыз. Экранда келесідей
Сурет1. Кестенің құрылымын құру суреті
Құрылып жатқан кестенің әрбір өрісіне бір жазба сәйкес
Кестенің қасиетін беру
Validity Checks – бұл қасиет кестенің мәндерінің дұрыстығын
2 – кесте Validity Checks қасиеттері.
Required Field
Бұл индекаторда әрбір жазбада керекті жолдар белгілену керек.
Minimum Мәннің минимумы. Бұл қасиет сандық өріске берілу
Maximum Мәннің максимумы. Бұл қасиет сандық өріске берілу
Default Бұл қасиетті сандық және логикалық өрістерге, ал
Picture Енгізілетін мәннің түрін корсетуге болады. Мысалы, телефон
Assist Бұл батырма Picture түрін құруға көмектесетін диалогтық
Table Lookup – бұл бөлім берлген кестенің өрісін
Secondary Index – бұл бөлім ары қарай жұмыс
Жаңа индекс құру үшін Define – анықтау батырмасын
Index Options радиобатырма панелі келесідей қасиеттерді құруға мүмкіндік
Unique Бұл опция екінші индекс болатын өрісті болдырмайды,
Descending Бұл опция кестені кему бойынша реттейді.
Case Sensitive Бұл опция енгізілген символдардың регистріне назар
Maintained Егер бұл опция тұрса, онда кестеде өзгерістерден
Индексі таңдалғаннан кейін, оның индексін беретін терезе ашылады.
Referential Integrity – бұл бөлім әртүрлі кестелердің арасында
Update rule – радиобатырмалар тобы егер бас кестеде
Strict Referential индекаторын орнатқанда Paradox – тың алғашқы
Current Password (ағымдағы пароль) терезесінде сіз парольді көрсетесіз
All Барлық операциялар қабылданады, кестені өшіру, құрылымын өзгерту,
Insert & Delete Кестедегі жазбаларға барлық операциялар қолданылады
Data Entry Мәліметтерді редактерлеуге және жазбаларды қоюға болады,
Update Кестені көруге және кілті жоқ өрістерді өзгертуге
Read Only Тек кестені көруге болады.
Table Language – бұл бөлім BDE Administrator арқылы
Dependent Tables – бұл бөлім Referential Integrity сілтемелі
Барлық керекті құрылымдық мәліметтер кестеге енгізілгеннен кейін Save
Paradox форматының кестелері
Delphi – дің өзіндік кестелік форматы жоқ, бірақ
Paradox кестесі деректер базасын құруға және онымен жұмыс
Оның негізгі артықшылықтарын атап өтейік :
деректердің тұтастығын
әртүрлі типті деректерді ұсынуға арналған өрістік типті
енгізілген деректерді тексеруді
кестенің парольдық қорғанысын
қамтамасыз етеді . кестесінде Paradox 7 кестесінің өрістік
Тип Белгіленуі Мәннің мазмұны
Alpha A Символдар қатары. Ұзындығы 255 символ .
Number N Жүзбелі нүкте саны .
Money $ Ақшалық қосынды .
Short S Бүтін сан . Диапазон -32768...32767
Longinteger I Бүтін сан . Диапазон -2 147
BCD # Екілік – ондық жүйедегі сан .
Date D Күн .
Time T Уақыт
Timestampt @ Күн мен уақыт
Memo M Символдар қатары. Ұзындығы шенелмеген .
Formatted F Символдық қатар. Memo-дан айырмашылығы,
қатар құрамында форматталған текст болады.
Graphic G Графиктік көрініс.Форматтары BMP,PCX,TIF,GIF.
OLE O OLE технологиясын қамтитын деректер форматы.
Logical L Логикалық мән.
Autoincrement + Автоинкрементті өріс.
Binary B Байттар тізбегі. Ұзындығы шенелмеген .
Bytes Y Байттық тізбек. Ұзындығы 255 символдан аспайды
Кесте1.2. Paradox7 кестесінің өрістік типі тізімі
Ескерту !
Database Desktop программалық ортасында жұмыс істегенде Graphic, Binary,Memo
Paradox кестесінде өріс аты әріптен басталып, әріптер мен
Paradox кестесінің кемшілігі болып, кестелік деректерді сақтайтын типтік
Paradox кестесінің файлдарының келесі кеңейтінділері бар :
DB – деректі кесте
MB – BLOB-деректер
PX – негізгі индекс
XG* және YG* – екінші индекстер
VAL – деректердің және сілтемелік тұтастықты тексеретін параметрлер
TV және FAM – Database Desktop программасында кестені
Delphi-дің өзіндік деректер базасының кестелік форматы болмаса да,
аспаптық құрал
компоненттер
Аспаптық құралдарға арнайы программалар мен пакеттер жатады. Олар
Компоненттер парағы
Деректер базасының қолданбасын құруда қолданылатын компоненттерді қарастырайық. Деректер
Data Access парағында деректерге қатынауды ұйымдастыратын визуалды емес
DataSource – деректердің басы
Table – ДБ кестесіне негізделген деректер жинағы
Query – SQL – сұранысқа негізделген деректер жинағы
StoredProc – серверде сақталатын процедураны шақыру
DataBase – ДБ қосылу
Session – ДБ жұмысының ағымды сеансы
BatchMove – топ жазбалармен операцияларды орындау
Update – деректер жиынтығын модификациялау
NestedTable - қойылған кесте
Data Controls парағында деректерді басқаратын визуалды компоненттер орналасады:
DBGrid – кесте
DBNavigator – навигациялық интерфейс
DBText – жазба
DBEdit – бірқатарлы редактор
DBMemo – көпқатарлы редактор
DBImage – графиктік көрініс
DBListBox – қарапайым тізім
DBComboBox – комбинацияланған тізім
DBCheckBox – тәуелсіз ауыстырғыш
DBRadioGroup – тәуелді ауыстырғыш топтары
DBLookupListBox – басқа өріс деректерінің қарапайым тізімі
DBLookupComboBox – басқа өріс деректерінің комбинацияланған
DBRichEdit – толық функционалды тестілік редактор
DBCtrlGrid – модификацияланған кесте
DBChart – диаграммма
Программаның баяндалуы
Жалпы мағлұматтар
Қарастырылып отырған мәліметтер базасы Delphi 7 ортасында құрылды.
Функционалдық тағайындалуы
Мәліметтер базасының көмегімен қолданушы мәліметтерге қатынаудың жолын қысқартады.
Логикалық құрылымның баяндалуы
1) Unit1
1) unit-ке Unit1 деген ат беріледі
2) интерфейсін құру
3-5) модульдерді баяндау
6) типін беру
7) бірінші форманы ашу
8-16) Компонентер қою
17-30)Менюларды қою
31-40) Процедуралар баяндамасы
41-45) декларациясы
46) айнымалылар бөлімі
47-51) Form1 құру және unit термен байланыс
52-55) Form1-ға жабу процедурасы
56-59) Form3-ға ашу процедурасы
60-63) Form4-ға ашу процедурасы
64-67) Form5-ға ашу процедурасы
68-71) Form6-ға ашу процедурасы
72-75) Form7-ға ашу процедурасы
76-79) Form8-ға ашу процедурасы
80-83) Form9-ға ашу процедурасы
84-87) Form10-ға ашу процедурасы
89-91) Form11-ға ашу процедурасы
92) соңы
2) Unit3
1) Unit3 атын беру
2) интерфейсін құру
3-4) модульдерді таңдау
5-10) Компонентерді белгілеу
11-13) процедураларды баяндау
14-18) Диклорациялар
19) Айнымалылар бөлімі
20-23) Form3 құру
24-27) Insert ашу программасы
28-31) Cancel программасы
32-35) Form3- жабу процедурасы
36) соңы
3) Unit4
1) Unit4 атын беру
2) интерфейсін құру
3-4) модульдерді таңдау
5-10) типтерін беру
11-13) процедураларды баяндау
14-18) Дикларациялар
19) Айнымалылар бөлімі
20-23) Form5 құру және unit термен байланыс
24-27) Insert ашу программасы
28-31) Cancel программасы
32-35) Form4- жабу процедурасы
36) соңы
4) Unit5
1) Unit5 атын беру
2) интерфейсін құру
3-4) модульдерді таңдау
5-10) типтерін беру
11-13) процедураларды баяндау
14-18) Дикларациялар
19) айнымалылар бөлімі
20-23) Форма5 құру Unit-термен байланыс
24-27) Insert ашу программасы
28-31) Cancel программасы
32-35) Form5- жабу процедурасы
36) соңы
5) Unit6
1) Unit6 атын беру
2) интерфейсін құру
3-4) модульдерді таңдау
5-13) типтерін беру
14) процедураларды баяндау
15-19) Дикларациялар
20) айнымалылар бөлімі
21-24) Форма6 құру Unit-термен байланыс
25-29) Form6- жабу процедурасы
31) соңы
6) Unit7
1) Unit7 атын беру
2) интерфейсін құру
3-4) модульдерді таңдау
5-16) типтерін беру
17) процедураларды баяндау
18-22) Дикларациялар
23) Айнымалылар бөлімі
24-27) Форма7 құру Unit-термен байланыс
28-32) Form7- жабу процедурасы
33) соңы
7) Unit8
1) Unit8 атын беру
2) интерфейсін құру
3-4) модульдерді таңдау
5-25) типтерін беру
26-30) Дикларациялар
31) айнымалылар бөлімі
32-35) Форма8 құру Unit-термен байланыс
36) соңы
Unit9
1) Unit9 атын беру
2) интерфейсін құру
3-4) модульдерді таңдау
5-21) типтерін беру
22-24) процедураларды баяндау
25-29) Дикларациялар
30) айнымалылар бөлімі
31-34) Форма9 құру Unit-термен байланыс
35-38) Next программасы
39-42) Prior программасы
43-46) Form9- жабу процедурасы
47) соңы
9) Unit10
1) Unit10 атын беру
2) интерфейсін құру
3-4) модульдерді таңдау
5-34) типтерін беру
35-39) Дикларациялар
40) айнымалылар бөлімі
41-44) форма 11құру
45) соңы
10) Unit11
1) Unit11 атын беру
2) интерфейсін құру
3-4) модульдерді таңдау
5-23) типтерін беру
24-26) Процедураларды баяндау
27-31) Дикларациялар
32) айнымалылар бөлімі
33-36) форма 11 құру
37-40) Next программасы
41-44) Query1.Prior программасы
45-48) Form11- жабу процедурасы
49) соңы
11) Unit13
1) Unit13 атын беру
2) интерфейсін құру
3-5) модульдерді таңдау
6-23) типтерін беру
24-26) Процедураларды баяндау
27-31) Дикларациялар
32) айнымалылар бөлімі
33-36) форма 13 құру
37-40) Query1.Next программасы
41-44) Query1.Prior программасы
45-48) Form13- жабу процедурасы
49)соңы
Шақыру және жүктеу
Мәліметтер базасын Delphi-де ашу үшін Пуск|Программы|Borland Delphi7| Delphi7
Қажетті техникалық жабдықтар
МБ жасауда Pentium 2660| 512 Mb| 80 Gb|
Кіріс мәліметтер
Мәліметтер базасындағы мәліметтер толығымен кестеде көрсетілген. Ол үшін
Шығыс мәліметтер
МБ қолдана отырып, екі документ жасадым. Оларды Қосымша
Есептің қойылымы
Программаға арналған негізгі шарттар және орындау жолдар. Бұл
Атрибуттарға есім берілуі керек және олардың құрылымы біртекті
Жолдың реттілігі маңызды емес.
Атрибуттардың реттілігі маңызды емес.
Қайталанатын жолдары болмауы тиіс.
Осы жұмысты іске асыру алдында, қатынас құру схемасын
АТС жұмысы қала кодтарын, қала тұрғындары және олардың
Телекоммуникация секторының ырықсыздануы және әлемдік экономиканың ғаламдануы жағдайында
Желінің техникалық мүмкіндігін абонент қатынауы деңгейінен магист-ралдыққа дейін
Алдымен, осы курстық жобаны сақтайтын бір папка құрып
DBD-да байланыстырған кестелерімді, Delphi-де қайта байланыстырдым. Ол File|New|Others|DataModule
Data Access парағындағы DataSource,яғни деректердің басын тастадым. (Сурет
Негізгі менюдағы Rabota s BD ішіндегі үш кетеге
Келесі Documenty менюінің ішіне екі документ жасадым. Біреуі
Statistica менюіне отчеттарды жасадым. Отчеттарды жасау барысында отчет
O Programme менюына инструкция Form9 (Сурет №13) және
Vyhod менюына Delphi –дан шығу терезесін құрдым Form11
Қорытынды
Қорыта айтар болсақ, АТС жұмысын жеңілдету үшін автоматтандырылған
XXI ғасырды ақпараттық технологиялар дәуірі деп атайды. Қазіргі
ЭЕМ – дер адам қызметінің барлық салаларына еніп
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Уэйт М., Прата С., Мартин Д. Язык СИ.
С.В.Федотова. Москва: “ Создание Windows – приложений в
Фаронов В.В. Москва, изд.” Нолидж ”: “ Работа
Архангельский А.Я. “ Программирование на Delphi - 7
Гофман В.Э, Хоманенко А.Д. “ Delphi - 6
Иванова Т.С, Ничушкина Т.Н, Пугачев Е.К. “ Объектно
Фаронов В.В. “Delphi - 6” Учебный курс –
Сурет №1
Сурет№2
Сурет №3
Сурет №4
Сурет №5
Сурет №6
Сурет №7
Сурет №8
Сурет№9
Сурет №10
Сурет №11
Сурет №12
Сурет №13
Сурет №14
Сурет №15