ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ФИЛОСОФИЯ ЖӘНЕ САЯСАТТАНУ ФАКУЛЬТЕТІ
ӘЛЕУМЕТТАНУ КАФЕДРАСЫ
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: “ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫСТЫҢ БОЛЖАУ ӘДІСТЕРІ”
Алматы
2006
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ: ................................................................................................ 3-4 б.
I. ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫСТЫҢ ҒЫЛЫМИ САЛАСЫНДА БОЛЖАУДЫҢ МЕТОДОЛОГИЯСЫ
1.1. Болжам жасаудың негізгі қағидалары .............................................7-19б.
1.2. Болжамның категориялары ........................................................... 20-27б.
II. ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫСТА БОЛЖАУДЫҢ ТИПОЛОГИЯСЫ
2.1. Болжамды классификациялаудың көрсеткіштері..........................28-34б.
2.2. Әлеуметтік жұмыста болжаудың ерешеліктері.............................35-45б.
ҚОРЫТЫНДЫ ----------------------------------------------------------------- 48-49б.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ---------------------------- 50-51б.
КІРІСПЕ
Жер бетінде адамзат пайда болғаннан бастап “әлеуметтік жұмыс”
Әлеуметтік жұмыс түсінігінің көптеген мағыналық түрлері бар. Осы
Қазіргі менеджмент негізін қалаушылардың бірі Анри Файоль былай
Әлеуметтік жұмыстың ең бір маңызды міндеттерінің бірі
Әлеуметтік жұмыстың болжау әдістерін әртүрлі тұрғыдан қарастыру, оны
Ғылым ретінде әлеуметтік жұмыстың дамуының ғасырлық тәжірибесі шетелдерде
Бітіру жұмысының мақсаты - әлеуметтік жұмыс саласында қолданылатын
Бітіру жұмысының міндеттері – болжау ұғымына қатысты
Жұмыстың зерттеу пәні - әлеуметтік жұмыстағы болжау әдістерінің
Тақырыптың зертелу деңгейі – Қазіргі өтпелі экономикалық
Бітіру жұмысының құрылымы. Бітіру жұмысы кіріспеден, екі тараудан,
Болжау негіздері.
Негізгі ұғымдар.
Прогностиканың негізгі немесе базисті ұғымдары мыналар (келесілер) болып
1) Болжам нұсқасы – болжау объектісін болуы мүмкін
2) Болжау әдісі – болжам жасауға бағытталған, болжау
3) Болжау әдістемесі – нақты объектілердің болжамдарын өңдеу
4) Болжау объектісі – болжау субъектісінің іс-әрекеті бағытталған
5) Болжам тұтынушысы – ұйым, кәсіпорын, мекеме немесе
6) Болжаудың амалы (тәсілі) – болжам жасау процесінде
7) Болжамдық үлгі – болжау объектісінің үлгісі оны
8) Болжамдық қабат, астар (фон) – болжам тапсырмасын
9) Болжау жүйесі – болжау әдістерінің және оларды
10)Іске асыру құралдары – Сарапшы топтары, ұйымдастыру іс-шаралары
11)Болжау субъектілері – осы болжамды жасаушы ұйым, кәсіпорын,
12)Болжау кезеңі - өзінің міндеттері әдістері мен нәтижелерін
Болжау принциптері.
Болжамдарды жасауда келесі талаптарды ұстану маңызды болып табылады.
2) Верифицируемость – үздіксіздік – болжау объектісі туралы
Болжамдардың түрлері және мақсаты.
Болжам түрлерін түрлі жіктеу белгілері бойынша топтастыру 1-ші
Болжамдар түрлері.
№ Жіктеу белгісі Болжам түрі Түсіндірме (болжам мақсаты,
1 2 3 4
1 Болжамның мазмұны Іздеулік Болжамның мазмұны мынаны анықтау
-болашақта болжау объектілерінің жағдайлары.
Нормативті -мүмкін жағдайлардың жолдары мен мерзімдері (берілгеннің қабылдануы
Кешенді Іздеулік және нормативті болжамдардың элементтерінен тұратын, болжам.
2 Бейнеленуші қасиеттердің сипаты Сандық Мыналарға негізделген болжам:
-Сандық көрсеткіштерге;
Сапалы -Сапалық көрсеткіштерге;
Жүйелі -болжау объектілерін жүйелі көрсету;
3 Нәтиже көрінісінің дискреттілігі Интервалды Нәтижесі мынадай түрде
-болжамды іске асыру үшін берілген берілген болжау объектілерінің
Нүктелік Сенімдік интервал көрсетпей болжау объектісін сипаттаудың жалғыз
4 Бекіту кезеңі Оперативті(қауырт) Болжау объектілері үшін бекіту
- 1 айға дейін.
Қысқа мерзімді - 1 айдан 1 жылға дейін.
Орта мерзімді - 1жылдан 5 жылға дейін.
Ұзақ мерзімді - 5 жылдан 15 жылға дейін.
Алыс, ұзақ мерзімді - 15 жылдан ары қарай.
5 Болжанушылардың сипатының саны Бір өлшемді Болжам мыналардан
-болжау объектісінің бір сапалы немесе сандық сипаты.
Көп өлшемді -болжау объектісінің бірнеше сапалы немесе сандық
6 Мемлекет ареалы, аймағы (мемлекеттердің) Локалды Мыналарға қатысты
-осы берілген мемлекеттің аймағының бөлігіне.
Аймақтық Осы мемлекеттің аймағына.
Аймақаралық - осы мемлекеттің бірнеше аймақтарына.
Жалпы мемлекеттік -жалпы мемлекетке
Мемлекетаралық Бірнеше мемлкеттерге
Ғаламдық Жалпы жерге және адамзатқа
7 Халық шаруашылығының құрылымы. Салалық Мыналарға қатысты болжам:
-қандайда бір салаға
Салааралық - бірнеше салаларға
Территориалды-өндірістік -территориалды- өндірістік құрылымдарға.
Болжамдардың өлшемдері.
Болжамдардың негізгі өлшемдері мыналар болып табылады.
1) Болжамның сенімділігі – берілген сенімділік интервал үшін
Болжау кезеңдері.
Болжау процесі жалпы түрде 8 кезеңнен тұрады.
1) Болжамның алдындағы бағдар – болжамға және оған
Болжау объектісі.
Болжау объектісінің сипаттамалары.
Болжау объектісінің қандай-да бір қасиетінің сапалы немесе сандық
Болжау объектісі туралы бастапқы ақпарат және оны дисконттаудың
Болжау объектісі туралы мәліметтер жиынтығы болжаудың мақсаттары мен
1.бастапқы ақпараттың толықтығы (сенімді бастапқы ақпаратпен болжам міндеттерін
Болжау объектілерінің ауыспалысының мәнін өлшеу сәттерінің өткен шаққа
Болжау объектісін, оның көкжиегін және фонын талдау.
Болжау объектісін талдау келесі принциптерден құрылады: 1) ерекшелік,
Болжау объектісінің талдауын, талдау субъектісі іске асырады –
Болжамға деген тапсырманы жасау процесінде іске асырылатын болжау
Болжау объектісін талдаумен қатар, мыналар іске асырылады: 1)
Болжау аппараты
Болжаудың фактографиялық әдістері.
Болжаудың фактографиялық әдісі – бұл фактографиялық ақпаратқа негізделген
2-кесте.
Болжаудың фактографиялық әдістері.
№ Әдіс Әдістің қысқаша сипаттамасы
1 2 3
1 Авторегрессионды Талдауға және динамикалық қатардың мәндерінің корреляциясын
2 Үйлесімді таразылар Үйлесімді таразылар көмегімен осы сызықтың
3 Аргументтерді топтық есептеу Бастапқы динамикалық қатардың бөлшектік
4 Интерполяциялар (болжамдық) Болжау объектісінің дамуының шарттарын және
5 Тарихи аналогия Болжау объектісінің аналогиясы оның дамыған
6 Математикалық аналогия Табиғаты әртүрлі объектілердің даму процесінің
7 Озық ақпарат Ғылыми-техникалық ақпараттың қасиеттерін қолдану қоғамдық
8 Патентті Өнер табуды (жаңалықты) және ашылуларды бағалау
9 Икемді құрылым қызметі бойынша болжаулар Экстрополяциялық қызметті
10 Жарияланымдық Болжау объектісі туралы жарияланымдарды бағалау және
11 Регрессионды Ауыспалы – аргументтер мен болжанушы ауыспалы-қызметтің
12 Санақтық Болжау объектісінің сипаттамаларының және олардың санақтық
13 Факторлы Факторлы санақтық талдау аппаратын немесе оның
14 Марков шынжырлары Болжау объектісінің бір жағдайдан басқаға
15 Дәйектемелік-көрсеткішті Болжау объектісі туралы жарияланым авторларын дәйектеу
16 Экспоненциалды жұмсарту, жұқалау(сглаживание). Таразылардың және оның коэфиценттерінің
17 Экстраполяциялар Апроксимиляциялық қызметті таңдау болжау объектісінің даму
Болжаудың сараптық әдістері.
Сарапшы – болжау объектісіне қатысты бағалауды қалыптастыру үшін
Болжаудың сараптық әдісі – сараптау ақпаратына негізделген болжау
3-кесте
Болжаудың сараптау әдістері.
№ Әдіс Әдістің қысқаша сипаттамасы
1 2 3
1 Дельфилық Бірнеше турда сарапшыларға тәуелсіз, жасырын
2 Жеке сараптау бағалауы Ақпарат көзі ретінде бір
3 Интервью «сұрақ-жауап» сызбасы бойынша сарапшымен болжам жасаушының
4 Идеялардың ұжымдық бірлесуі Белгілі бір ережелермен бекітілген
1)Идеяларды бағалауға тыйым салу;
2)Бір баяндаудың уақытын шектеу;
3)Алдыңғы идеяны дамытушы сарапшының баяндауының басымдығы;
4)Одан кейінгі кезеңдегі идеяларды бағалау;
5)Барлық идеяларды жүйелеу. Идеяларды ұжымдық бірлесу әдісі негізінде
5 Ұжымдық сараптау бағасы Топқа енетін сарапшылар шығарған
6 Матрицалық Жеке аспектілердің байланыстарының сараптау бағаларының матрицалық
7 Морфологиялық матрица Морфологиялық әдісті қолданатын болжаудың матрицалық
8 Морфологиялық Болжау объектісінің құрылымын айқындау және оның
9 Болжамды сценарий құру Фонның түрлі болжамдарында
10 Эфристикалық болжам Болжам үлгісінің эвристикалық амалдарымен логикалық
11 Сараптау комиссиялары Объекттің жеке аспектілері бойынша болжамдарды
Верификация әдістері.
Верификация, верифицируемдік принципінен шығатынындай – бұл болжамдардың сенімдікті,
4-кесте.
Болжамдар верификациясының әдістері.
№ Верификация Оның қысқаша сипаттамасы
1 2 3
1 Инверсті Бұл мына жол арқылы болжамды верификациялау:
-болжамдық ретроспекция кезеңіндегі болжамдық үлгінің адекваттылығын тексеру.
2 Консеквентті -алдын ала болжамдардан болжамды аналитикалық немесе
3 Жанама -басқа жасаушылар алған болжамдармен салыстыру.
4 Қарсыласпен -болжам бойынша қарсыластың сыни ескертулерін жоққа
5 Қайта сұрау - сарапшыларды сұрастыруды қолдану.
6 Тіке, тура - оны басқа әдіспен қайта
7 Қателіктерлі есепке ала отырып - болжамның ұдайы
8 Сарапшымен -Біліктілігі жоғары сарапшының бағалауларымен салыстыру.
Әлеуметтік-экономикалық дамудың макроэкономикалық сценариін жасау.
Макроэкономикалық сценарий жасаудың блок-сызбасы.
Әлеуметтік-экономикалық дамудың болжамын жасау объектісінің дамуының макроэкономикалық сценариін
5-кесте
Макроэкономикалық сценарийді жасаудың блок-сызбасы.
№ Болжау кезеңдері Макроэкономикалық сценарий жасаумен байланысты процедуралар.
1 2 3
1 Болжам алдындағы бағдар Теоретикалық және әдістемелік алғышарттарды
2 Болжамға деген тапсырманы жасау
3 Болжамдық ретроспекция Жүйеленген суреттеуді құрастыру.
4 Болжамдық диагноз Математикалық аппаратты таңдау, даму
5 Болжамдық проспекция Сценарийдің сандық сипаттамаларын алу, қорытындыларды
6 Болжам верификациясы Қорытындылардың дәлдігін тексеру.
7 Болжамды түзеу
Сценариді жасау, қиыстыру
Верификациялық синтез негізінде
8 Болжамдар синтезі
Болжамдарды жасауда қолданатын бастапқы көрсеткіштер.
Әлеуметтік көрсеткіштер.
Адам дамуының көрсеткіші.
Негізгі әлеуметтік индикатор – адам дамуының көрсеткіші
Адам дамуының көрсеткішін қалыптастырушы көрсеткіштер.
Өмір ұзақтығының көрсеткіші. Негізгі көрсеткіштері;
1) Халықтың үй жағдайлары: а) халықтың үймен орташа
2) денсаулық қорғау: а) дәрігерлер және орташа медициналық
3) халықтың азық-түлікті қолдану және тамақтың құндылығы;
4) қоғамдағы қылмыс жағдайы.
Халықтың білім деңгейінің көрсеткіші. Негізгі көрсеткіштер:
1) мектепке дейінгі мекемелер саны;
2) балаларды мектепке дейінгі мекемелермен қамту;
3) мектепке дейінгі балалар саны;
4)мектепке дейінгі мекемелердегі балаларды орынмен қамтамасыз ету;
5) білім беру мекемелерінің саны: а)кешкі орта білім
6) білім бері мекемелерінде оқитындар саны;
7) білім беру мекемелеріне абсолютті мәнмен; 10000 халық
8) мамандар шығару (абсолютті мән; 10000 халық).
Шын ВВП деңгейінің халық санына деген көрсеткіші. Негізгі
Әлеуметтік жұмыстың әдіснамасы және оның маңызы.
Әлеуметтік жұмыс біздің еліміз үшін салыстырмалы түрде ғылыми-тәжірибелік
Жалпы ғылыми мағынада әдіс – философиялық және ғылыми
Әдіснамалық ғылымның негізінде практикалық іс-әрекетті жүзеге асырудың және
Қазіргі уақытта әлеуметтік жұмысты әдіснама тұрғысынан үш көзқарас
тұрғысында қарастыруға болады:
1. Әлеуметтік жұмыс ғылым ретінде;
2. Әлеуметтік жұмыс практикалық іс-әрекет түрі ретінде;
3. Әлеуметтік жұмыс оқу пәні ретінде;
Әрине, әлеуметтік жұмыс әр аспектіде әртүрлі сапада көрінеді
Әлеуметтік жұмыс ғылым ретінде.
Ғылымдағы әдіснамалық талдау ғылымның объектісі мен пәнін белгілеуді,
Ғылымнын пәнін анықтау -сол ғылымның білім аймағында жеткен
Осыған сэйкес, ғылымның объектісі мен пэнінің таңдалуы элеуметтік
В «Словаре-справочнике по социальной работе» ( 2000г )
«Основы социальной работы» ( 1999г ) /3/ деген
Әлеуметтік жүмыстың объектісі мен пәні, бір жағынан, практикалық
2. Ғылыми білім аясындагы әлеуметтік жұмыстың әдістері
Әлеуметтік жұмыста объектіні тану үшін қолданылатын объективті ғылыми
Ғылымда білім алу жолдарына қатаң қатынас бар. Олардың
Қазіргі кездегі ғылыми әдістер жүйесінің көп түрлілігі, қоршаған
1. .Жалпылама немесе философиялық әдіс ~ субъектінің түрлі
2. Жалпы гылыми әдіс қызметтің көп саласында қолданылады.
Ғылыми таным екі деңгейде: эмпирикалық жэне теориялық деп
Бақылау.
Ғылыми таным ақиқатты бейнелеудің тәсілі ретінде адам іс
қалыптасқан : ол басқа әдістерден ерекше әдіс, ол
Эксперимент - ғылыми танымның басты әдісі. Сонымен қатар
Ғылыми зерттеудің теориялық деңгейінде логикалық таным іске қосылады.
Ғылыми абстракция әдісі таным процесінде сыртқы құбылыстардың дерексізденуін
- зерттеу нақты анализ бен эмпирикалық материалды алудан
Мұнда жалпы ғылыми түсініктерді, анықтамаларды бөліп көрсетеді.
- танылған құбылыстардың негізінде жаңа қүбылысты
шығады. Бүл абстракциядан нақтыға шығудың жолы.
Анализ бен синтез әдісі.
Талдау арқылы зерттелініп отырған қүбылыс, процесс құрамдас бөліктерге
Индукция мен дедукция әдісі.
Индукцияның көмегімен дара фактор зерттеуден жалпы қорытындыларға ауысу
Әлеуметтік жүмыстың технологиясы кеңінен алғанда өзіне элеуметтік даму
Тарихи әдіс.
Тарихи зерттеулер пайда болу мен қалыптасудың тарихи уақыт
Қарапайымнан күрделіге өту әдісі Әлеуметтік процестер күрделі жэне
Сандық және сапалық анализ бірлігі.
Бұл әлеуметтік қатынасты тану эдісі болып табылады. Әлеуметтік
Жалпы ғылыми әдістерге статистикалъщ әдісті жатқызуға болады. Математикалық
Жеке арнайы гылыми әдістер - шынайы өмірдің жеке
М.Г.Зайнышевтың айтуы бойынша, отандық және шетелдік әлеуметтік жұмыс
Танымал әлеуметтанушы В.А.Ядов бұл терминдердің мәнін былай ашады
Ғылыми зерттеулер көмегімен практик-мамандар олар қолданған әдістер өз
Әлеуметтік жұмыс пэнаралық білімнің облысында пайда болып дамуда,
жаратылыстану ( медицина, биология т.с.с. ) әлеуметтік-гуманитарлық
бағыттағы ( әлеуметтану, психология, антропология ) әрқайсысында жеке
әдістер қолданылады. Олардың мақсаттарына байланысты эдістер мен
техникалар қолданылады. Жеке эдістердің мысалына
интервъю.анкета,контент-анализ,эксперттік әдістер, тестілеу, фокус— групп әдісі жэне осы
3. Әлеуметтік жүмыстыц практикальщ цызмет
Әлеуметтік жұмыстың эдістерінің классификациясы практикалық іс -әрекет тұрғысынан
Кез - келген ғылыми ұйымдастырылған теориялар мен тэжірбиесіндегі
Ғылымда қызмет эдісі осы әдісті іске асыру жолы
Жалпы ғылымда олеуметтік жұмыстың келесі әдістері қалыптасқан :
1 .Социологияльщ эдістер алғашқы ақпарат
2, Әлеуметтік жүмыстың педагогикальщ әдісі:
• Сананың қалыптасу эдісі;
• Іс-эрекеттің қалыптасу эдісі;
• Қолдау мен сегу әдісі;
• Түлғаның үжымдық қызметке ену әдісі;
• Уақыт өте киындайтын қызметке бейімделу эдісі;
• Педагогикалық түзету әдісі;
3. Психологиялық әдістері
• Психодиагностика эдісі;
• Психологиялық кеңес әдісі;
• Психологиялық таңдау ;
• Әлеуметтік -психологиялық тренинг, аутотренинг ;
• Жүріс —тұрысты түзеу эдісі, мотивация, қарым -қатынас,
бағалау ;
Осы классификацияда элеуметтік жұмыс түрлі аспектілерде психологиялық, педагогикалық
Әлеуметтік жұмыстың әдістерін классификациялауда түрлі пікірталастар жүріп, кейінірек
Әлеуметтік жүмыстың практикасында қолданылатын әлеуметтік көмек беру әдістері
1. Әлеуметтік - экономикалық ;
2. Әкімгиілік — үйымдастыругиылық;
3. Психо — педагогикалық ;
Әлеуметтік—экопомикалыц әдістерге элеуметтік жұмыстағы көрсетілетін барлық көмек көрсетудің
Үйымдастырушылықреттеу әдістері.
Бүл эдістің негізінде элеуметтік қызметтің ұйымдастырушылық, басқарушылық регламентті,
Регламенттеу - үйымдастырылған әсер ету жолы,ұйымдастыру жағдайларына кіріспе
Нормаландыру - жоғарғы жэне төменгі шектерде қалыпты ережелерді
Инструкциялық - ұйымдастырушылық эсер етудің ең бір жеңіл
Психо – педагогикалық әдістер.
Клиентке түрлі әлеуметтік - психологиялық жэне педагогикалық реттеу
Әлеуметтік терапия ~ бұл жүйеленген жэне де топқа,
Әлеуметтік терагшяның қызметтері:
1. Түзетушілік
2. Мінез - құлықты түзету
3. Дисфункцияны ескерту
4. Қолайлы дамумен қамтамасыз ету
5. Тұлғаның танылуы
Әлеуметтік терапия
1. Отбасы терапиясы
2. Еңбек терапиясы
3. Социодрама және психодрамат.б.
Психологиялық жүмыстың көп түрлерінде мына формаларды атайды :
1 .Бихевиористік көзқарас
2.Гешталът терапия
З.Когнитивті терапия
4.Проблемалық багытталган көзқарас
5.Психо — әлеуметтік көзқарас
Әлеуметтік талдау процесі әлеуметтік жүмыстың батыстық моделінде кездеседі.
Әлеуметтік жұмыстың теориялық құрылымдары сол істің әлеуметтік жүмыскерге
Бұл классикалық академиялық теория «түрлі объектілер ортасында». Бұл
Сәйкесінше, әлеуметтік жүмыс әдісінің проблемасы да мүлдем басқаша
Әлеуметтік жұмыс көптеген шет мемлекеттерде функционалды мамандандырылған қызмет
Индивидуалды элеуметтік жүмыс.
Индивидуалды элеуметтік жұмысқа байланысты бағыттар өзара эрекеттестікті ұйымдастырудың
Бастапқы теориялық
1) алғашқы коммуникацияның
интеллектуалды байланыс );
2) проблемалы жағдаятты зерттеу мен талдауды ;
3) бірлескен жұмыстың мақсаты мен міндеттерін анықтауды ;
4) индивидтің әлеуметтік қоршаумен жэне / немесе өз
қарым - қатынасының түр өзгертуін ;
5) бірлескен жұмыстың нәтижесі
ұйғарады.
Бұл бағыттар көмектің алуан түрлеріне бағытталған , мэселен
Топпен әлеуметпгік жүмыс топтың іс - әрекетінің басымды
Топ азаматтық жэне құқықтық мақсаттардың кең контекстегі жалпы
Топтың мақсаты оның мүшелерінің интенсивті және рефлексивті қарым
Осылайша, топпен әлеуметтік жүмыс :
• топтық іс - әрекет тэжірбиесі мен ортақ
топ мүшелерінің әлеуметтік белсенділіктерін ұйымдастыру ;
• интенсивті және рефлексивті қарым -қатынаста өзіндік сана
индивидуалды тәжірбиенің аясының кеңеюі;
• топтың продуктивті,шығармашыл жэне дамушы іс -әрекетке ендеуі
есебінен жүзеге асырылады.
Бірлестіктегі элеуметтік жұмыс
• адамдардың жергілікті, географиялық шектеулі бірлестігінің
дамуы бойынша кейбір ортақ маңызды мәселелермен салыстырғанда
жеке және топты қ қатынастарды координациялау мен ынталандыру
арқылы ;
• әлеуметтік жоспарлау , эртүрлі мекемелердің әлеуметтік білім
мэселесі бойынша әрекеттердің стратегияларын жасау және денсаулық
сақтау мен қорғау бойынша ;
• түрғындардың осал топтарының негізгі азаматтық қүқықтарының жүзе
ге асуына кедергі келтіретін қолданыстағы заң шығарушы жэне
ұйымдастырушы гәжірбиенің өзгеруіне бағытталған қоғамдық
кампаниялар мен көпшілік элеуметтік акцияларды үйымдастыру
бойынша;
Әлеуметтік жұмыстың әдістерін анықтауға байланысты тағы бір бағыт
Тура әдістер - бұл индивидтерге,отбасыларға, топтарға бетпе -бет
әрекетінің координациясы, үкіметтік
Соңғы жылдары әлеуметтік жұмыстың тәжірбиесінде кең түрде қолданылатын
Индивидуалды менеджмепт индивид деңгейінде қызмет көрсету мен көмекті
Индивидуалды менеджменттің моделдері өзінің идеологиясы, іс -эрекетінің түрлері
Әзірге индивидуалды менеджменттің әдісін сипаттайтын ортақ қабылданған көзқарас
Индивидуалды менеджмент процесінде элеуметтік жұмыскер келесі міндеттерді
1) проблеманы табу эісэие клыентпен байланысты орнату ;
2) клиенттіц өтініштерін орындау ;
3) бірлескен эрекеттерді жоспарлау ;
4) клиенттің элеуметтік
координациялау ;
5) қызмет көрсетуді орындау мониторингі;
6) клиент мүддесін крргау ;
Пайдананушы жетектеуші маман оның атынан қызмет көрсету бойынша
Әлеуметтік қолдау желілерін ұйымдастыру.
Бұл әдіс белгілі бір айтарлықтай деңгейде әлеуметтік жүмыс
Анағұрлым түсінікті терминдерде желіні спецификалық мағынасы бар нүктелер
Әлеуметтік желілерде нүктелер, бүл :
• адамдар
• адамдар кездесетін жерлер
• адамдар орындайтын әрекеттер
Байланыстар адамдар бір - бірімен кездесу, оларды қызықтыратын
Табиғи әлеумегттік желілерді формалды әлеуметтік көмекті қолдау және
Әлеуметтік болжам - әлеуметтік теорияға көзқарас, онда бірқатар
????
Мәселенің мәнін аша отырып, түсінік ақпаратын ажырытып алу
Әлеуметтік жұмыстағы болжау – жоспарлау алдында жүргізіліп, жағдай
Болжамның типологиясы әлеуметтік болжаудың мақсатына, міндетіне, нысанына, әдіс-тәсіліне,
Әлеуеттік ізденістік болжам – болашақтағы әлеуметтік жұмыс субъектісінің
Алдын алу кезеңі – болжам есептелген уақыт аралығы
Болжамдардың уақыттық градациясы түр-типтеріне, мақсат, міндеттеріне қатысты шама
Әлеуметтік жұмыс объектісін болжау құралы. Әлеуметтік жұмыс объектісін
• Әлеуметтік жұмыс
• Өткендегі және
• Әлеуметтік жұмыс
Осыған сәйкес әлеуметтік жұмыс объектісін болжауды әзірлеу тәсілінің
• Анкеталау (сұхбаттасу,
• Экстрополирлеу және
• Модельдеу –
Модельдер түрі: теңдеулер жүйесі, сценарийлер, имитациялар, графалар, матрицалар,
Бейресми әдістер. Ауызша таралатын ақпарат. Жазбаша және ауызша
Мұндай ауызша таралатын ақпарат сыртқы қоршаған ортадағы мекемелерге
Жазбаша ақпарат. Жазбаша ақпараттар көзі ақпараттық бюлетендер, кәсіби
Жапондық “Хитачи” және “Митцубиси” әлемдегі электрондық өкілі, компьютер
Тұтқындалғандар “Ай Би Эм” фирмасының жаңа заман талабына
Тыңшылық (шпионаж) – бұл корпорациялық бірлестіктердегі алғашқы жаңалық
Болжаудағы сандық әдістер. Сандық әдістерді болжамдау барысында қлдануға
Уақытша қатар сараптамасы. Анализдің бұл түрі негізінен болжамға
Аталмыш сараптама өнім, қызмет, қажеттіліктер бағасы, болжамдар құрылымының
өткен мен болашақтың үндестігі болжамның дәлдігін ұсынады. Егер
Себепті қалыптау. Себепті қалыптау – бүгінгі таңдағы атифметикалық
Себепті қалыптау – бұл ситуациялық жағдайларда нендей процестердің
Статистика тілінде бұл коррелляция (өзара байланыстылық) деп аталады.
Каузальдық (себепті) қалыптаудағы ең күрделі тип – экономикалық
Болжаудың сапалық әдістері.
Ақпараттардың жеткіліксіздігі, жетекші мүмкін қиын әдісті түсінбейді, мүмкін
Қазылар пікірі (Мнение жюри). Бұл әдіс болжамы ремвантты
Өтемшінің жиынтық пікірі. Тәжірибелі сауда агенттері негізінде болашақ
Тұтынушыларды күту моделі. Өзінің аты көрсетіп тұрғандай тұтынушыларды
Эксперттік бағалар әдісі. Бұл – коллективті пікірдің формальды
Сараптауға (анализ) арналған ситуация.
“Метро Стадиума” сынды басшы операцияларымен Кэти Макрэ мерекеге
Ол жиі салтанатты кеш өткізуші спорт командаларының, ойын-сауық
Содан кейін Кэти болжаудың тиімді тәсілдерін үйренуге көшкен.
1) әдіс тез әрі жағдайға тәуелсіз қарапайым болжамдармен
2) салтанатты кешке тәулік уақыты қалғанда ақпараттарды толығымен
A=C
А- қатысу болжамы, барлық х- құбылмалы; қатысуға тәуелді,
Кэти мынаны түсінді : әр түрлі кешке сай
Болжамды әзірлеудің маңызды операцияларының логикалық реттелгісі келесі кезеңдерге
1) Болжам арасындағы бағдар. Болжам жасау тапсырмаларын анықтау:
2) Болжанатын әлеуметтік жұмыс объектісінің бастапқы (базалық) моделін
3) Жоғарыда аталған әдістермен болжамдық аяны жинақтау.
4) Болашақтағы болжамдық иодельдердің негізі – динамикалық қатарын
5) Ең аз, ең көп жіне едәуір ықтимал
6) Болжанатын әлеуметтік жұмыс объектісінің гипотетикалық нормативтік модельдердің
7) Болжамның сенімділігі мен дәлдігін, сондай-ақ негізділігін (верификациясын)
8) Ізденістік және нормативтік модельдерді шеңдестіру негізінде басқару
9) Болжамдар мен ұсыныстардың сараптамалық талқысы (сараптамасы), талқыны
10) Болжамдық аяның жаңа мәліметтері бар әлдеқашан әзірленген
Болжам жасаудың негізгі салалары мен олардың арасындағы байланыс
«Қазақстан Республикасының
2005-2007 жылдарға арналған халықты жұмыспен қамту бағдарламасын бекіту
№ Жобада көрсетілуге тиіс мәліметтердің тізбесі Әзірлеуші мемлекеттік
!. Қазақстан Республикасы Үкіметі қаулысы жобасының атауы Қазақстан
қамту бағдарламасын бекіту туралы
2. Әзірлеуші мемлекеттік орган Қазақстан Республикасының
3. Жобаны кабылдау қажеттігінің негіздемесі Қазақстан Республикасы
4. Жоба қабылданған жагдайда болжанатын әлеуметтік-экономикалық жэне /немесе
5. Жобаны іске асыруға байланысты болжанатын қаржы шыгыстары
2006 жылы - 4 269,1 млн. теңге
2007 жылы - 4 497,5 млн. теңге
6. Нақты мақсаттары және жоба қабылданған жағдайда күтілетін
7. Жобада көрсетілген мәселелер құзіретіне жататын мемлекеттік орган
немммәселел Барлық визалар бар
мәселелер құзіретіне жататын мемлекеттік орган басшысы визасының болмауы
8. Жобада құралған мәселелер бойынша Президенттің және/немесе Үкіметтің
9 Кейіннен заңнаманы жобаға сәйкестікке келтірудің қажеттігі Қажеттігі
10 Өзге мәліметтер Жоқ
11 Заң жобалау қызметі мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссия
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
1. Агафонов А. Н. Социальная работа : введение
Караганды, 2004.
2. Козлов А. А., Иванов Т. Б. Практикум
М ., 2000.
3. Лифинцев Д.В.
взаимодействия в процессе социальной работы . Автореф. дис...
канд.соц. паук . М., 1996 .
4. Основы социальной работы
Инфра - М , 2001 .
5. Психология социальной работы / Под
СПб.:Питер,2002.
6. Социальная
дечтельность / Под общ. ред. Козлова А .
7. Социальная работа / Под общ. ред. В
н/ Д., 2003 .
8. Социальная работа : теория и практика
Холостова , А. С. Сорвина . М.: Инфра
9. Справочное пособие по социальной работе .
10. Теория и методология социальной работы
Григорьеиа. М.: Наука, 1994 .
11. Теория социальной работы
Холостовой . М, 2000 .