МАЗМҰНЫ
Кіріспе ......................................................................................................................................5
.
І Сот үкімі – процессуалдық акт ретінде
1.1Сот құжаттарының түсінігі, оның негізгі түрлері. Сот үкімі……………...….7
1.2 Сот үкіміне қойылатын іс жүргізу талаптары………………………………..27
ІІ Сот үкімінің іс жүргізуге енуі
2.1 Соттың үкiм шығару кезiнде шешетiн мәселелерi………………………….........36
2.4 Үкімді жариялау және өзгерту……………………………………………......38
2.3 Үкімнің заңды күшіне енуі немесе оны өзгертуге және
Үкімді орындау кезінде сот қарауға жататын мәселелер және мәселелерді
Қорытынды.................................................................................................................55
Пайдаланылған әдебиеттер......................................................................................58
Қосымша................................................................................................................ ...60
Кіріспе
Жұмыстың көлемі. Жұмыс кіріспеден, екі тараудан және қорытындыдан,
Мен өз жұмысымда мынандай мәселелерді қарастырдым: Сот үкімі –
Еліміздің Президенті Н. Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына арнаған "Қазақстан—
«Өткен жылдар ішінде елдің құқық қорғау және сот
Құқықтық мемлекет пен демократиялық қоғамды құру жөніндегі Елбасы Н.Назарбаевтың
1995 жылдың 30 тамызында Республикалық Референдумда қабылданған Ата Заңымыздың
Конституциямыздың 3-бабының –тармағына сәйкес, Республикадағы мемлекеттік билік біртұтас және
Қазақстанның мемлекеттік құрылысының жаңаша қалыптасуы, дамуы кезеңінде келістілік жағдайында
Жоғарыда айтылған пікірлер де құптайтындай бүгінгі мемлекеттік биліктің үш
Қазақстан Ресупбликасында сот билігі тұрақты судьялар, сондай-ақ заңда көзделген
Қазақстан Республикасында сот төрелігін тек сот қана жүзеге асырады.
Соттың ерекше өкілеттігін басқа органдарға беруді көздейтін заң актілерін
Ешқандай өзге органдар мен тұлғалардың судья өкілеттігін немесе сот
Сот ісін қарау тәртібімен қаралуға тиіс өтініштерді, арыздар мен
Сот билігі Қазақстан Республикасының атынан жүзеге асырылады және азаматтар
Әркімге мемлекеттік органдарын, ұйымдардың, лауазымды және өзге де адамдардың
Ешкімді де оның ісін заңның барлық талаптары мен әділеттілікті
Сот билігі азаматтық, қылмыстық және заңда белгіленген өзге де
Судьялар сот төрелігін іске асыру кезінде тәуелсіз және тек
Сот төрелігін іске асыруда сот қызметіне қандай да бір
І Сот үкімі – процессуалдық акт ретінде
1.1Сот құжаттарының түсінігі, оның негізгі түрлері. Сот үкімі
Құжат (лат. Docmentum деген сөзден шыққан) дәлелдеме, куәлік дегенді
Сот құжаты қоғамдағы сот үрдісі процесін қамтамасыз ететін құжаттар
Қылмыстық істерге байланысты сот төрелігін жүзеге асырғанда заң тиісті
Егер де қылмыстық іс рақымшылық (апелляциялық) шағым наразылық бойынша
Жоғарыда аталған іс жүргізу құжаттары негізгі сот құжаттары деп
Сонымен, сот төрелігін жүзеге асыру кезіндегі сот құжаттарына барлық
Сот төрелігін жүзеге асырғанда негізгі сот құжаттары міндетті болып
Сот құжатының осы түрі арқылы судья немесе сот құрамы
Айталық, Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 299-бабына сәйкес, судья келіп түскен
Басты сот талқылауында кез келген сот шешімі істегі туындаған
Сот талқылауы барысында туындайтын барлық мәселе бойынша соттың шығаратын
Басты сот талқылауында шығарылатын сот қаулылары екі түрлі болады:
Ауызша деп аталатын қаулыларды судьялар сол жерде, яғни, сот
Сот күрделі, даулы мәселелер бойынша туындаған дауларды кеңесу бөлмесінде
Басты сот талкылауында шығарылатын соттың барлық қаулылары жедел түрде
1) сот талқылауын бастайтын;
2) сот талқылауын бөлетін;
3) сот талқылауын аяқтайтын,
4) сот іс-қимылдарын көздейтін;
5) жеке;
6) апелляциялық сатының;
7) үкімді орындауға байланысты;
8) қадағалау сатысы тобы;
9) қылмыстық іс өндірісін жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мен
Бірінші топқа: Қазақстан Республикасы ҚДЖК-нің 301, 299-баптарына сәйкес алдын
Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 391-бабында көзделген тәртіпте жеке айыптау ісі
Аталмыш қаулылар сотта қылмыстық істердің түрлі санаттары және материалды
Екінші топқа: басты сот талқылауын кейінге қалдыру және іс
Басты сот талқылауын кейінге қалдыра тұру туралы қаулыны сот
1) сот отырысына шақырылған адамдардың бірінің кедмеуі салдарынан;
2) жаңа дәлелдемелер алдыру қажеттілігіне байланысты;
3) басты сот талқылауында тәртіпті қамтамасыз ету мақсатында;
4) сотталушыға айыптау қорытындысы көшірмесін және басқа құжаттарды тапсырмаған
5) іске қатысушы адамдардың бірі болмауына немесе оны
6) сот отырысына шақырылған қорғаушы, сарапшы және прокурорға
Осы айтылған жағдайдын бәрі сот отырысын кейінге қалдыру, оны
Сот отырысын кейінге қалдырғанда сот келмеген адамдарды шақыру немесе
Мұнда сот талқылауын кейінге қалдыруды сот отырысының үзілісінен айыра
Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 50-бабында көзделген негіздерге сүйене отырып, кодекстің
1) сотталушы соттан жасырынып қалған жағдайда;
2) айыпталушы жүйкесінің заңда көзделген тәртіпте куәландырылған уақытша бұзылуы
3) соттың нақты қылмыстық істе қолданылуға тиіс заңның
4) қылмыстық іс бойынша одан әрі іс жүргізуге уақытша
5) тиісті сараптама жүргізілген;
6) осы Кодекстің 55-тарауында көзделген тәртіппен құқықтық көмек алуға
Алайда, істі кейінге қалдырып, оны тоқтатқан кезде сот жаңа
Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 304-бабының 2-бөлігіне сәйкес, іс бойынша іс
Үшінші топқа: қылмыстық істі қосымша тергеу үшін қайтару және
Сот басты сот талқылауы сатысында қылмыстық істі сот талқылауына
Ондай шешім қабылдау негіздері басты сот талқылауы басталғанға дейін
Істі қосымша тергеуге жібергенде басты сот талқылауы аяқталады, сол
Сот талқылауы істі тоқтату туралы қаулы шығарумен аяқталуы мүмкін,
Жеке айыптау істері және жеке-жариялы айыптау істері, яғни жәбірленушінің
Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 33-бабында көзделген қылмыс туралы істер жеке
Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 34-бабында көзделген қылмыс туралы істер жеке-жариялы
Сот талқылауы, сондай-ақ Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 306-бабында көзделген жағдайларда
Төртінші топқа: тергеу іс-қимылдарын жүргізу үшін сот отырысында шығарылатын
Басты сот талқылауы барысында ең кең таралған тергеу әрекеттерінің
Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 315, 322-баптарында көрсетілген мән-жайлар болса, сот
Сот Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 11-тарауына орай, өз құзыретінің шегінде
Сот отырысы залында қоғамдық тәртіпті бұзған, не сотты сыйламаушылық
Үкімде азаматтық талап, басқа да мүліктік жaзaлap немесе мүмкін
Бесінші топқа: ерекше сипаттағы сот қаулылары жатады. Олар Қазақстан
Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 387-бабында жеке қаулы бойынша бір ай
Сондықтан Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты өзінің «Соттардың қылмыстық істер
Сонымен бірге, Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 183-бабының
Алтыншы топқа: апелляшялық сатыдағы сот шығаратын қаулылар жатады. Қазақстан
Сот істі апелляциялық тәртіппен қараудың нәтижесінде Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің
1) үкімді, қаулыны өзгеріссіз, ал шағымды немесе наразылықты қанағаттандырусыз
2) үкімнің күшін жойып, істі қысқартады;
3) үкімді (қаулыны) өзгертеді;
4) үкімнің күшін жойып, істі бірінші сатыдағы соттың жаңадан
5) үкімнің күшін жойып, істі Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 303-бабында
6) Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 387-бабында көрсетілген мән-жайлар анықталғанда жеке
Алелляциялық сатыдағы соттар қаулы дайындаған кезде ҚІЖК-нің 422-бабының талаптарын
Қаулының кіріспе бөлігінде ҚІЖК-нің 422-бабының 2-бөлігінде көрсетілген мәліметтермен қатар
Сипаттау-дәлелдеу бөлігінде шағымның (қарсылықтың) немесе наразылықтың әрбір дәлеліне тиянақты
Үкім бұзылған немесе өзгертілген жағдайда, үкімге негіз етіліп алынған
Қорытынды бөлікте қабылданған шешімінің мәні баяндалып, үкімге енгізілген әрбір
Апелляциялық сатыдағы соттың іс бойынша шығарылған жеке қаулыны бұзу
Апелляциялық қаулыларды ҚІЖК-нің 423-бабының қағидаларын сақтай отырып шығару қажет.
Сот құрамы қаулының толық мәтінін іс қаралған күннен бастап
Апелляциялық сатыдағы соттың қаулысы ол жарияланған сәттен бастап күшіне
Жетінші топқа: соттың үкімін орындаумен байланысты қаулылар жатады. Қазақстан
Сегізінші топқа: Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 468-бабына сәйкес қадағалау сатысындағы
шағым берілген сот актісін қайта қарау бойынша қадағалау іс
шағым берілген сот актісін қайта қарау бойынша қадағалау іс
қадағалау шағымын қайтару туралы қаулы шығарады.
Соттың қадағалау шағымын алдын ала қарау нәтижелері бойынша шығарған
қаулының шығарылған күні мен орны:
қадағалау шағымын қараған және қаулы шығарған тиісті сот судьяларының
дау туғызған сот актісін көрсете отырып қаулы шығарылған іс;
қалағалау шағымын берген адам;
қадағалау шағымында келтірілген дәлелдер;
Шағым берілген сот актісін қайта қарау бойынша қадағалау іс
осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген шешімдердің бірі көрсетілуге тиіс.
Қадағалау шағымын алдын ала қараудың нәтижелері бойынша шығарылған қаулының
Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 467-баптың алтыншы бөлігінің бірінші тармағына сәйкес
Тоғызыншы топқа қылмыстық іс бойынша өндірісті жүргізетін мемлекеттік органдардың
2003 жылдың 20 наурызында қабылданған Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының
«Судья прокурордың қамауға алу, үйде қамап ұстау не оның
- сот отырысының өткізілетін уақыты мен орны;
- шағымның дәлелдерін тексеру үшін қажетті тұлғалардың сот отырысына
- қылмыстық істің немесе шағымдалып отырған бұлтартпау шарасын таңдап
- шағымды қарау үшін қажетті құжаттардың сұратылғаны;
- қамауда отырған адамның, оның өкілінің, қорғаушысының қажет болған
Шағымды қараудың нәтижелері туралы судьяның қаулысы дәлелді болуға тиіс.
- қаралып отырған шағымның мәні және шағымды кімнің бергені;
- тұлғаның қылмыстық заңның қай бабы бойынша жауапқа тартылып
- оны кімнің қашан ұстағаны, қамауға алғаны;
- прокурордың қамауға алу, үйде қамап ұстау немесе олардың
- прокурордың қамауға алу, үйде қамап ұстау немесе олардың
- бұлтартпау шарасы жеңілдетілген жағдайда өзге қандай бұлтартпау шарасының
- сезіктіні, айыпталушыны қамаудан босатудың негіздері;
- судьяның қаулысына шағымданудың (наразылық келтірудің) тәртібі мен мерзімі
Судья қаулысы ҚІЖК-нің 110-бабының бесінші бөлігіне сәйкес, оны шағымдануға
ҚР Қылмыстық іс жүргізу кодексі істі алдын ала тыңдауды
Біздің ойымызша, заң шығарушы сот мәжілісіне хаттама жүргізуді мынадай
Басты сот талқылауында судьялардың дәлелдемелерді тікелей және ауызша зерттеуі
Жалпыға мәлім, «Хаттама - сот талқылауының айнасы» деген ұғым
Хаттама сот отырысы аяқталғаннан кейінгі бес тәуліктен кешіктірілмей жасалып,
Сот талқылауы хаттамасының дұрыс жазылуы төңірегінде сот отырысының төрағалық
Істі апелляциялық немесе қадағалау тәртібінде қараған кезде қажет болған
Төрағалық етуші тараптарға басты сот талқылауының хаттамасы дайындалғаны туралы
Басты сот талқылауында жауап алынған адам хаттамадағы өз айғақтарының
Сот қаулысына дау айтысу процеске қатысушылардың, хаттамамен танысу мүмкіндігін
Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 329-бабына сәйкес «басты сот талқылауының хаттамасына
Басты сот талқылауы хаттамасына ескертпелер жасау құқығы сот отырысы
Ескертпелерді қарау нәтижелері бойынша судья олардың дұрыстығын куәландыру туралы
Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 301-бабына сәйкес сот отырысының хаттамасы алдын
Алдын ала тыңдау да, сондай-ақ басты сот талқылауы да
Тұлғаның сот отырысына сот отырысының хатшысы немесе соттың приставы
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының нормативтік қаулысы «Сот отырысының хаттамасы
- ҚІЖК-нің 109-бабында тәртібімен прокурордың шешіміне шағымды қарау;
- сезіктіге, айыпталушыға қамауға алу, бұлтартпау шарасын қолдануға және
- Істі апелляцияда қарау кезінде жәбірленушіден, куәдан, сарапшыдан
- ҚІЖК-нің, 452-457-баптарының тәртібінде үкімнің орындалуымен байланысты мәселелерді шешу:
- ҚІЖК-нің 54-56-тарауларында көзделген тәртіпте ерекше өндірісте істерді
Сот практикасын зерделей келгенде, судьялардың сот отырысы хаттамасының дұрыс
Тіпті, кейбір судьялар бұрынғы қылмыстық іс жүргізу заңдарын да
Ал судьялардың кейбіреулері заңда көзделген мүмкін болатын мән-жайларды белгілеп,
Сот тәжірибесінде хаттамаларда соталушының, жәбірленуші мен куәлардың жауаптары қысқартылып,
Сайып келгенде, сот отырысының хаттамасында соттың барлық іс жүргізу
Мәселен, басты сот талқылауының дайындық бөлімінде бір-қатар әрекеттер іске
Сот отырысының хатшысы жүргізетін сот отырысы хаттама болып табылмайды.
Қылмыстық іс жүргізу заңында стенографиялық жазбалар туралы нақты ештене
Ал енді сот талқылауын машиналық немесе компьютерлік әдістермен қағазға
Шын мәнінде, хатшының хаттама жүргізуден басқа да міндеттері толып
Біздің пайымдауымызша, сот мәжілісі хаттамасын жүргізу әдісін жақсартудың бірден-бір
Сот мәжілісінің барысын жазып алудың ұсынылып отырған әдісі сот
Осындай жаңа жүйені Қазақстанның сот саласына енгізу, әрине, Процеске
Сот құжаттары заң және стилистикалық тұрғыда өте сауатты әзірленуі
Заңда хаттаманың толық және дұрыс жүргізілуіне байланысты төрағалық етуші
Заңда белгіленген тәртіпте жазбаша нысанда, соның ішіңде қосымша техникалық
Л.С.Халдеев «...егер бүгінгі таңдағы техникалық мүмкіндіктерді қолдансақ, онда сот
Сот отырысы хаттамасының негізгі маңызы оның процеске қатысушыларына, сондай-ақ
Сот отырысының хаттамасы, ең алдымен оған жол берілуі тұрғысынан
Хаттамадағы барлық өзгерістер, толықтырулар мен түзетулерді дер кезінде, ұқыпты
Сот отырысының хаттамасын заңда қатаң реттеу тәртібімен жүргізу және
Сот шешімдерінің заңдылығы мен негізділігін бірінші сатыдағы соттың зерттеген
Егер іске тіркелген хаттама істі қарау барысыңда жасалған қорытындылардың
Хаттамалық жaзбaлap - істі бірінші сатыда қарайтын соттар үшін
Істі бірінші сатыдағы сотта қарау кезіндегі хаттамалық жазбалар кеңесу
Жоғарыда мазмұндалғандар басты сот талқылауының толықтығының және объективтілігінің кепілі
Қылмыстық-процессуалдық құқық теориясында үкімнің басты қасиеті ретінде айыпталушыны қылмыс
Демек, үкім дегеніміз сотталушының кінәлылығы немесе кінәсыздығы және оған
Кінәсіздік презумпциясы принципін баянды еткен Қазақстан Республикасы Конституциясының 77-бабына
Үкім мемлекет атынан барлық дәлелдемелер жиынтығын соттың ішкі сенімімен
Кез келген, тіпті салыстырмалы түрде қарапайым болып келетін қылмыстық
Үкімге қойылатын басты талап - оның заңды және негізді
Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 371-бабына сәйкес сот үкім шығару кезінде
1) жасалуына сотталушы айыпталып отырған әрекеттің орын алғаны дәлелденді
2) бұл әрекет қылмыс болып табыла ма және ол
3) сотталушының бұл әрекетті жасағаны дәлелденді ме;
4) сотталушы бұл қылмыстың жасалуына кінәлі ме;
5) оның жауаптылығы мен айыбын жеңілдететін немесе ауырлататын мән-жайлар
6) сотталушы жасаған қылмысы үшін жазаға тартылуы тиіс пе;
7) сотталушыға қандай жаза тағайындалуға тиіс;
8) жаза тағайындамай үкім шығару үшін немесе жазадан босатуға
9) бас бостандығынан айыруға сотталған сотталушы түзеу немесе тәрбие
10) азаматтық талап-арыз қанағаттандыруға жата ма, кімнің пайдасына және
11) азаматтық талап-арызды немесе ықтимал тәркілеуді қамтамасыз ету үшін
12) заттай дәлелдемелерді не істеу керек:
13) іс жүргізу шығындары кімге, қандай мөлшерде жүктелуге тиіс;
14) сот сотталушының кұрметті, әскери, арнайы немесе өзге атағынан,
15) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 88-бабында көзделген жағдайларда медициналық
16) қылмысты жасауға әсер ететін мән-жайлардың болуы туралы;
17) сотталушыға қатысты бұлтартпау шарасы туралы;
18) бұрынғы үкім бойынша шартты сотталудың күшін жою немесе
Осы баптың 5-бөлігіне сәйкес, сот негізгі мәселелерді шешіп, мынадай
1) сотталушының, ал қажет болған жағдайда жәбірленушінің ата-анасыз қалған,
2) сотталушының мүлкін, қажет болған жағдайда жәбірленушінің мүлкін қорғау
3) жеке қаулы шығару қажеттігі туралы мәселелерді шешуге көшеді.
Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты өзінің 2002 жылдың 15 тамызындағы
Мазмұн дегеніміз назарға алынған құбылыстың ішкі көрінісі, оның касисттерінің
Мазмұн мен нысан бір-бірімен тығыз байланысты болады. Өйткені, шешімнің
Шешімді дұрыс рәсімдеу жай ғана техникалық үдеріс (процесс) деп
Әрбір үкім өзінің мазмұны жағынан жеке-дара болып есептеледі. Әйтсе
Сот үкімі айыптау немесе ақтау үкімі болуы мүмкін.
Айыптау үкімін сот қылмыс оқиғасы дәлелденген деп және осы
Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 375-бабының 2-бөлігіне сәйкес айыптау үкімі:
1) сотталушы өтеуге тиіс қылмыстық жаза тағайындала отырып;
2) адамды қылмыстық жауаптылықтан босата отырып;
3) қылмыстық жаза тағайындала және оны өтеуден босата отырып;
4) қылмыстық жаза тағайындалмай;
5) қылмыстық жазаны өтеу кейінге қалдырыла отырып шығарылады.
Ақтау үкімі, егер:
1) қылмыс оқиғасы болмаса;
2) сотталушының әрекетінде қылмыс құрамы болмаса;
3) қылмыс жасауға сотталушының қатысуы дәлелденбесе шығарылады. Аталған негіздердің
Үкімді шығару тәртібі Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 370-373-баптарынша белгіленген. Үкім
Жұмыс уақыты аяқталған соң, сондай-ақ жұмыс күні ішінде сот
Үкім көпшілік жай дауыспен шығарылады және соттың барлық құрамы,
Кез келген сипаттағы үкім кіріспе. сипаттамалы-дәлелді және қорытынды бөлімдерден
Үкімнің қорытынды бөлігінде сотталушыны қылмыс жасауға кінәлі деп тану
Негізгі сот құжаттарына қарағанда қосымша іс жүргізу құжаттары қылмыстық
1.2 Сот үкіміне қойылатын іс жүргізу талаптары
Қылмыстық іс жүргізу заңында сот (судья) жасайтын кез келген
Енді қылмыстық істер жөніндегі барлық сот құжаттарына қойылатын жалпы
Заңдылық. Заңдылық деп барлық мемлекетгік және мемлекетгік емес мекемелер
Осы жалпы құқықтық қағиданың соттөрелігіне тікелей қатысы бар.
сот қызметін заң негізінде және соған сәйкес ұйымдастырудан, судьяларды
соттерелігін заңды құзырет шегінде және іс жүргізу заңдарының талабына
соттың сот кұжаттарында (үкім, қаулы) заңнын тиісті нормаларын тура
Сөйтіп, сот төрелігі саласындағы заңдылык сот құрылымының нормаларын (Қазақстан
Қылмыстық іс жүргізу заңдарында заңдылық қылмыстық істер бойынша
Айталық Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 10-бабына сәйкес:
Сот, прокурор, тергеуші, анықтау органы және анықтаушы қылмыстық істер
Соттардың адам мен азаматтың Конституциямен баянды етілген құқықтары мен
Соттың қылмыстық ізге түсу органдарының қылмыстық істер бойынша іс
Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-бабының 2-тармағында Конституцияның ен жоғарғы зандық
Басты сот құжатының бірі үкімнін зандылығына қойылатын талаптар, Қазақстан
Сот үкімі занды және негізді болуға тиіс.
Егер үкім заңнын барлық талаптары сақтала отырып және заң
Зандылықты үкім шығарған сәтте сақтау міндетті және қажетті ғана
Осыдан барлық сот құжаттарына қойылатын талаптың бірдейлігі туындайды және
Сот құжаттарын қылмыстық іс жүргізу зандарында белгіленген тәртіпте нақты
Сот құжатынын зандылығы оның соттың іс бойынша қабылдаған шешімінін
Үкім ретіндегі сот құжаты қылмыстық іс жүргізу занын сот
Занды бұзатын сот өзінің алдына қойылған міндетгерді орындамайды, сөйтіп
Сот құжатының зандылығы мен оның, негізділігі де тығыз байланысты
Негізділік. Заңның талап етуі бойынша әрбір сот құжаты сот
Соттың негізді қорытындыларына сот құжаттарында мазмұндалған барлық пайымдаулар мен
Қазақстан Республикасы ҚІЖК-нің 369-бабының 3-бөлігіне сәйкес «егер үкім сот
Көптеген жағдайларда фактілер туралы пайымдаулар дәлелдемелерді саралау нәтижелеріне сүйенеді.
Қылмыстық процесте акиқатты абсолютті акиқат ретінде талдаудын сот практикасы
Сондықтан, сот үшін абсолютті акиқаттылыктын жоқ екенін пайымдайтын кез
Сот құжатын болжамдарға, қандай да бір фактілердің ықтималдығы туралы
Жеткілікті дәлелдемелер жоқта дәлелдеуге жататын фактілердің жойылмайтын күмәндардың туындауы
Егер сот қылмыстық іс қосымша тергеу үшін қайтарылуы керек
Қылмыстық-кұқықтық саралауды және жазалау не жазадан босату мен айыптау
Соттың кез келген қорытындысы негізсіз деп есептелсе, сот құжаты
Мәселен, кінәліні қылмыстық жауапкершіліктен босататын қылмыстық істі қысқарту туралы
Кінәсізді соттау туралы үкім немесе айыпты растайтын жеткілікті дәлелдемелер
Егер сот, іс үшін маңызы бар елеулі мән-жайларды анықтамаса,
Сотталушының, жәбірленушінің, куәнің, анықтау немесе алдын ала тергеу өндірісінде
Сотта зерттелмеген дәлелдемелерге негізделген сот құжаттары негізсіз және заңсыз
Шынтуайтында, егер сот құжаты соттың іс жүргізу нормаларын елеулі
Сонымен заңдылық және негізділік — бұл әр түрлі ұғымдар,
Сот кұжатынын негізділігі оның дәлелді болуын да көздейді.
Дәлелділік. Сот құжатынын дәлелділігі - бұл сот құжатында келтірілген
Сот құжатынын дәлелділігі үкім мен қаулы негізділігінін, сондай-ак оның
Сот (судья) сот құжатын өзінің ішкі сеніміне сәйкес шығарады
Сот қорытандыларының дәлелділігі толық болуы керек, яғни нақты жағдайға
Сот дәлелдемелерінде қайшылықтар болған жағдайда, сот құжатының негізіне олардын
Сот құжатынын дәлелділігі сотталушыны, сондай-ақ, басқа тұлғаларды қоса алғанда
Сот құжатының дәлелділігі — бұл зандылық және негізділікке қол
Сот құжатының дәлелділігін талап ету соттың іс бойынша негізделген
Зандылық, негізділік және дәлелділікпен қатар, сот құжаты әділ де
Әділеттілік. Әділдік туралы көзқарас қоғамдық сананын барлық деңгейінде (теориялық
Әділеттілік құрылымындағы жетекші орынды кұқықтық, (зандық) әділдік алады. Құқықтық
Сондықтан әділеттілік идеясы барлық сот құжаттарында болуы тиіс. Әділеттілікті
Қылмыстық іс жүргізу заңдарында сот құжаттарына қойылатын әділдеттілік
Сот құжатының тиімді әрекет етуі, ең алдымен онын әділеттілігіне
Әділеттіліктің құкықтық саласында үстемдік етуі үшін, онда мемлекеттік құрылыстық
Занды, негізді, дәлелді және осы негізде әділетті сот құжатын
қылмыстық іс жүргізу және өзге де құқықтық кепілдіктер
(мысалы, сот жүйесінің, прокуратура мен адвокатуранын ұйымдасуы мен қызметін
құқықтық емес кепілдіктер (сот төрелігін жүзеге асырудың әлеуметтік-экономикалық кепілдіктерін
Бірінші кепілдікке орай, сот құжатын кабылдау сот отырысында қаралған
Сөйтіп занды, негізді және дәлелді сот құжатын шығару қылмыстық
Сот құжаттарының тілі мен стилі. Сот құжатынын ерекшелігі оның
Сот құжаты кез келген ресми құжат сияқты ресми-іскерлік стильде
Сот құжатын жасаушы адам соттың анықтаған мән-жайларын заңдық сауатты,
Сонымен ресми-іскерлік стилге бірқатар тілдік ерекшеліктер, соның ішінде дұрыс,
Мәселен, сот құжатының, тиімділігін айқындайтын маңызды сипатының бірі оның
Төнкеріске дейінгі орыс заңгері П.С. Пороховшиков: «Сөз қысқа және
Қысқалық — бұл сот құжатынын мазмұндалу мәдениетін кебірек айқындайтын
Айқындылық — бұл сот құжатының мазмұндалуы үшін ерекше маңызы
Ойлау айқындығы, оның жүйеленуі сот құжатының дәлме-дәл тұжырымды сапасын
Сонымен бірге, кейде қысқаша мазмұндалу мақсатында тілдік ораш олақтықтарға
Сот құжатындағы мазмұндаудың айқындығы мен дәлдігіне арнайы заң және
Нақты ұғымдар мен ойлар қисынды болуы керек, яғни құбылыстар
ІІ Сот үкімінің іс жүргізуге енуі
Соттың үкiм шығару кезiнде шешетiн мәселелерi
Сот үкiм шығару кезiнде кеңесу бөлмесiнде мынадай мәселелердi
1) жасалуына сотталушы айыпталып отырған әрекеттің орын алғаны дәлелденді
2) бұл әрекет қылмыс болып табылама және ол нақ
З) сотталушының бұл әрекеттi жасағаны дәлелдендi ме;
4) сотталушы бұл қылмыстың жасалуына кiнәлi ме;
5) оның жауаптылығы мен айыбын жеңілдететін немесе ауырлататын мән-жайлар
6) сотталушы жасаған қылмысы үшін жазаға тартылуға тиіс пе;
7) сотталушыға қандай жаза тағайындалуға тиіс;
8) жаза тағайындамай үкім шығару үшін немесе жазада босатуға
9) бас бостандығынан айыруға сотталушы түзеу немесе тәрбие беру
10) азаматтық талап-арызды қанағаттандыруға жата ма, кімнің пайдасын және
11) азаматтық талап-арызды немесе ықтимал тәркілеуді қамтамасыз ету үшін
12) заттай дәлелдемелерді не істеу керек;
13) іс жүргізу шығыстары кімге, қандай мөлшерде жүктелуге тиіс;
14) сот сотталушының құрметті, әскери, арнайы немесе өзге атағынан,
15) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 88-бабында көзделген жағдайларда медициналық
16) қылмысты жасауға әсер ететін мән-жайлардың болуы туралы;
17) сотталушыға қатысты бұлтартпау шарасы туралы;
18) бұрынғы үкім бойынша шартты сотталудың күшін жою немесе
2. Ақтау үкімін шығару кезінде сот тергеу, прокуратура, сот
3. Сотталушы бірнеше қылмыс жасағаны үшін айыпталған кезде сот
4. Егер қылмыстың жасалуына бірнеше сотталушы айыпталса, сот оның
5. Сот осы баптың бірінші бөлігінде аталған негізгі мәселелерді
1) сотталушының, ал қажет болған жағдайда жәбірленушінің ата-анасыз қалған,
2) сотталушының мүлкін, қажет болған жағдайда жәбірленушінің мүлкін қорғау
3) жеке қаулы шығару қажеттігі туралы.
Сотталушының есі дұрыстығы туралы мәселені шешу. Алдын ала
Сотталушыны әрекет жасаған уақытта есі кіресілі-шығасылы күйде болған немесе
Істі алқада қарау кезінде судьялардың кеңесу және шешім қабылдау
Істі алқалы қарау кезінде үкім шығарудан бұрын судьялардың кеңесуі
Әрбір мәселені шешу кезінде, осы баптың үшінші бөлігінде көзделген
Сотталушыны ақтау үшін дауыс берген және азшылықта қалған судьяға
Ерекше жаза түрі -өлім жазасы –кінәліге тек барлық судьялардың
Азшылықта қалған судья кеңесу бөлмесінде ерекше пікірін жазбаша түрде
2.2 Үкімді жариялау және өзгерту
Үкімді жариялау (384-бап) - Сот үкімге қол қойғаннан кейін
Төрағалық етушi сотталушыға (ақталушыға), процестің басқада қатысушыларына үкiмге шағым
Егер сотталушы ерекше жаза түрi - өлiм жазасына кесiлген
Сотталушыны қамауда ұстаудан босату. Сотталушы ақталған кезде не жаза
Үкім көшірмесін табыс ету. Үкім жарияланғаннан кейін бес тәуліктен
Жеке қаулы алу. Сот негіз болған кеңесу бөлмесінде жеке
Жеке қаулы, сондай-ақ сот анықтау, алдын ала тергеу жүргізу
Сот жеке қаулысымен ұйымдар мен еңбек ұжымдарының назарын жекелеген
Сот, егер мұны қажет деп таныса, сот талқылауының материалдары
Сот жеке қаулысымен ұйымдар мен еңбек ұжымдарының назарына қылмыстың
Жеке қаулы бойынша бір ай мерзімнен кешіктірілмей қажетті шаралар
Сот үкім шығарумен бір мезгілде шешетін мәселелер -бас
Іске тағайындау бойынша қорғаушы қатысқан жағдайда, сот үкім қабылдаумен
Осы баптың бірінші және екінші бөлігінде аталған іс жүргізу
Үкімнің күшін жоюға немесе оны өзгертуге негіздер. Мынала:
Сот тергеуінің біржақтылығы және толық еместігі;
соттың үкімде /қаулыда/ айтылған тұжырымдарының істің нақты мән-жайына сәйкес
қылмыстық іс жүргізу заңының едәуір бұзылуы;
қылмыстық заңның дұрыс қолданылмауы;
жазаның қылмыстың ауырлығына және сотталғанның жеке басына сәйкес келмеуі
Сот тергеуінің біржақтылығы немесе толық еместігі. Анықталған
Іс бойынша:
айғақтарының іс үшін елеулі мәні бар адамдардан жауап алынбаған
істі соттың жаңадан қарауына берген сот қаулысында аталған дәлелдемелер
сотталғанның жеке басы туралы апелляциялық саты анықтай алмайтын деректер
Соттың үкімде /қаулыда/ айтылған тұжырымдарының істің нақты мән-жайына сәйкес
Егер тұжырымдары сот отырысында қаралған дәлелдемелермен расталмаса;
сот өз тұжырымдарына едәуір ықпал ете алатын мән-жайларды ескермесе;
сот тұжырымдары үшін елеулі мәні бар қарама –қайшы дәлелдемелер
соттың үкімде /қаулыда/ айтылған тұжырысдарында елеулі қайшылықтар болып, олар
Қылмыстық іс жүргізу заңының елеулі түрде бұзылуы. Істі сот
Сот тергеуінің біржақтылығы немесе толық еместілігі істі талқылаудан жол
Егер:
сот осы Кодекстің 37-бабында көзделген негіздер болғанда қылмыстық істі
үкімді соттың заңсыз құрамы шығарған болса;
осы Кодекстің 315-бабының екінші бөлігінде көзделген реттерді қоспағанда, іс
заң бойынша қорғаушының қатысуы міндетті болғанда, іс оның қатысуынсыз
сотта сотталушының ана тілін немесе өзі білетін тілді не
сотталушыға сот жарыссөзіне қатысу құқығы берілмесе;
сотталушыға соңғы сөз берілмесе;
үкім шығарылған кезде судьялар кеңесінің құпиясы бұзылса;
үкімге судьялардың бірі қол қоймаса;
істе сот отырысының хаттамасы болмаса, кез келген жағдайда үкімнің
Қылмыстық заңды дұрыс қолданбау. Мыналар:
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің жалпы бөлімі талаптарының бұзылуы;
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексі ерекше бөлімінің қолданылуға тиістісінен басқа
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексі ерекше бөлімнің тиісті бабының санкциясында
Сот тағайындаған жазаның қылмыстың ауырлығына және сотталған адамның жеке
Істі қысқарта отырып айыптау үкімінің күшін жою. Апелляциялық шағымдарды,
Ақтау үкімінің күшін жою. Аппелляциялық саты тек прокурордың наразылығы
Егер ақталған адамның кінәсіздігіне немесе сотталушының пайдасына шығарылған өзге
Істі сотта талқылауға жібере отырып үкімнің күшін жою. Егер
2) сот тергеуінің біржақтылығын немесе толық еместігін;
3) азаматтық талап қою шешілмегенін немесе дұрыс шешілмегенін анықтаса,
Үкімді өзгерту.
Заң дұрыс қолданылмаған жағдайда апелляциялық сатыдағы сот.
сот белгілеген жазаны немесе түзеу мекемесінің түрін жеңілдетуге;
онша ауыр емес қылмыс туралы заңды қолдануға және қылмыс
тағылған айыптау шегінен немесе соттың басты талқылауы кезінде мемлекеттік
егер жаза мөлшерін ұлғайту арифметикалық қателерді немесе алдын ала
егер бірінші сатыдағы сот қолданбаған болса, қылмыстық заң
сотталған адамға түзеу мекемесінің заңда көзделгенінен неғұрлым жұмсақ түрін
егер бірінші сатыдағы сот жасамаса немесе дұрыс жасамаса, тиісті
Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 64-бабының бөлігіне сәйкес бұрынғы үкім
Үкімнің заңды күшіне енуі немесе оны өзгертуге және орындауға
Үкімнің заңды күшіне енуі және оны орындауға кірісу. Аудандық
Апелляциялық шағым жасалған немесе наразылық келтірілген жағдайда, аудандық немесе
Үкім заңды күшіне енген немесе іс апелляциялық сатыдағы соттан
Қылмыс жасағаны үшін сотталған адам, егер айыптау үкімі Қазақстан
Егер сот ақтау үкімін қабылдаса не сотталушы жаза тағайындалмай
Сот қаулысының заңды күшіне енуі және оны орындауға кірісу.
Соттың шағымдануға немесе наразылық білдіруге жатпайтын қаулысы ол шаққаннан
Істі қысқарту туралы сот қаулысы сот отырысын тағайындау тағыйындау
Апелляциялық сатыдағы соттың қаулысы ол жарияланған кезде бастап
Апелляциялық сатыдағы соттың қаулысы осы Кодекстің 444-бабында көзделген тәртіпте
Жеке қаулы бойынша бір айлық мерзімнен кешіктірмей қажетті шаралар
Соттың үкімін, қаулысын орындауға кірісу тәртібі. Заңды күшіне
Үкім мен қаулыны орындауға кірісу бірінші саты бойынша істі
Егер үкімде сотталушыны Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградасына, Қазақстан Республикасының
Үкімді орындаушы органдар оның орындалғаны жайында үкімді шығарған сотқа
Үкімді орындауға кірісу жайында сотталушының туған-туысқандары мен азаматтық талапкерге
Азаматтық талап қанағаттандырылған жағдайда сот атқарушысы азаматтық талапкерді үкімнің
Туыстарына сотталушымен жүзеге рұқсат ету. Үкім орындалғанға дейін іс
Үкімнің атқарылуын кейінгі қалдыру. Адамды қоғамдық жұмыстарға, түзеу жұмыстарына
жазаны өтеуге кедергі келтіретін сотталушының ауыр сырқаты болса –ол
Сотталған әйелдің жүкті болуы немесе сотталған әйелдің жасы балалары
өрт немесе кездейсоқ апаи, отбасының еңбекке жарамды жалғыз мүшесінің
Айыппұл төлеу, егер төлеу сотталушы үшін мүмкін болмаса, алты
Үкімді орындауды кейінге қалдыру туралы мәселені сотталушының оның заңды
2.4 Үкімді орындау кезінде сот қарауға жататын мәселелер және
Үкімді орындау кезінде сот қарауға жататын мәселелер.
Соттың жүргізуіне үкімді орындауға байланысты мынадай мәселелерді қарау жатады:
жазаны өтеуден қасақана жалтарған жағдайда айыппұл төлеу түріндегі жазаны
қылмыстық-атқару заңдарына сәйкес бас бостандығынан айыруға сотталған адамға шығарылған
жазаны өтеуден мерзімінен бұрын шартты түрде босату (Қазақстан Республикасы
науқастануына байланысты медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолданып немесе қолданбай
шартты түрде сотталуды жою немесе сынақ мерзімін ұзарту (Қазақстан
соттың айыптау үкімінің ескеру мерзімінің өтіп кетуіне байланысты жазаны
басқа да орындалмаған үкімдер болған кезде, егер бұл уақыт
қамауда ұсталған мерзімін, сондай-ақ емдеу мекемесінде болған уақытын есепке
медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдануды ұзарту, өзгерту немесе тоқтату
кері күш бар қылмыстық заңның, сондай-ақ рақымшылық жасау актісінің
қылмыстық –атқару заңдарына сәйкес түзеу жұмыстарына сотталушының жалақысынан ұстау
үкімді орындау кезінде туындаған қандай да болса күмән мен
сотталған адамның қайтыс болуына байланысты іс жүргізуді қысқарту туралы.
Үкімді орындаумен байланысты мәселелерді шешетін соттар. Осы Кодекстің 452-бабына
Егер үкімді шығарған соттың қызмет ету ауданынан тыс жерде
Бас бостандығынан айыруға сотталған адамға тағайындалған түзеу мекемесінің түрін
Үкімді орындаумен байланысты мәселелерді шешудің тәртібі. 453-бабының 4-тармағында көзделген
Үкімді орындаумен байланысты мәселелерді жазаны орындайтын органның ұсынуы бойынша
Сотталушы өзінің құқықтарын қорғаушының көмегімен жүзеге асыра алады. Сот
Науқастануына байланысты сотталушыны босату туралы не оны емдеу мекемесіне
Егер мәселе үкімді орындаудың азаматтық талап бөлігіне қатысты болса,
Сот мәжілісіне прокурор қатысып отырады.
Істі қарау ұсынуы бойынша іс қаралып отырған органның өкілінің
Соттылықты алып тастау туралы өтінішті қарау. Қазақстан Респуболикасы Қылмыстық
Сот отырысына өзіне қатысты соттылықты алып тастау туралы өтініші
Қарау өтініш білдірген адамның түсінігін тыңдаумен басталады, бұдан соң
Соттылықты алып тастаудан бас тартылған жағдайда бұл туралы сот
Судьяның қаулысына шағым жасау және наразылық білдіру. Үкімді орындауға
Соттың заңды күшіне енген шешімдерін қайта қарау жөнінде іс
1. Соттың заңды күшіне енген үкімдері мен қаулылары осы
2. Заңды күшіне енуі бойынша қадағалау тәртібімен:
1) айыптау және ақтау үкімдеріне;
2) соттың бірінші сатыдағы сот ісін жүргізуді қысқартатын,аппеляциялық шағым
3) аппеляциялық қадағалау сатыларындағы соттардың қаулыларына шағым жасалуы, наразылық
3. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотының қадағалау алқасының қаулыларын қайта
Заңды күшіне енген сот үкімдері мен қаулыларын қайта қараудың
1. Заңды күшіне енген сот үкімдері мен қаулылары қайта
1) кінәсіз адамды соттауға;
2) орташа ауырлықтағы қылмыс, ауыр немесе аса ауыр
3) жәбірленуші сот арқылы қорғалу құқығынан айыруға;
4) сот тағайындаған жазаның қылмыстың ауырлығына және сотталушының жеке
5) азаматтық талап қоюдың дұрыс шешілмеуі;
6) істің сотта жаңадан қарауға заңсыз жіберілуі негіз болып
2. Заңды күшіне енген сот шешімдері де егер:
1) істі қайта қарау кезінде осы Кодекстің 446-бабының талаптары
2) Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесі сот шешімін шығаруға негіз
3) адамды өлім жазасына кескен үкім апелляциялық сатыда қараудың
Заңды күшіне енген сот үкімдері мен қаулыларына шағым
1. Заңды күшіне енген үкімдер мен қаулыларға істерді қадағалау
2. Заңды күшіне енген үкімдер мен қаулыларға;
1) Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры- облыстық және оған теңестірілген
2) Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының орынбасарлары- облыстық және оған
3) облыс прокурорлары мен оларға теңестірілген прокурорлар –облыстық және
3.Наразылық осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген адамдардың өз бастамасы
Осы Кодексте көрсетілген негіздер болған жағдайда, процеске қатысушылардың шағымдары
4. Шағымды, наразылықты іс қадағалау сатысында қаралғанға дейін оны
5. Осы Кодекстің 463-465 баптарында көзделген ережелер прокурордың наразылықтарына
Заңды күшіне енген сот шешімдеріне шағымдану мерзімдері.
1. Сотталушының кінәсіздігі себептері бойынша, сондай-ақ неғұрлым жеңіл қылмыс
2.Неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдану қажеттілігі, жазаның жұмсақтығы
Заңды күшіне енген сот шешімдеріне қадағалау шағымын, наразылығын берудің
1.Қадағалау шағымы, наразылығы оларды қайта қарауды жүзеге асыруға өкілетті
2.Шағымға, наразылыққа шағым жасалып отырған сот шешімдерінің көшірмелері және
3.Егер шағым, наразылық қадағалау тәртібімен істі қайта қарауға өкілеттігі
4. Заңды күшіне енген сот шешімдеріне шағым берілуі, наразылық
Қадағалау шағымдарын сотта алдын ала қарау
1.Қадағалау шағымдарын облыстық және оларға теңестірілген соттарда алдын ала
2.Қадағалау шағымдарын ҚР Жоғары Сотында алдын ала қарау тиісті
3. Егер қадағалау шағымы мен оған тіркелген құжаттардың мазмұны
4.Осы баптың екінші және үшінше бөліктерінде белгіленген қадағалау шағымын
Шағымды қарау нәтижелері бойынша қабылданатын шешімдер
1.Қадағалау шағымын алдын ала қарау нәтижелері бойынша.
1)шағым жасалып отырған сот актісін қадағалау тәртібімен қайта қарау
2) шағым жасалып отырған сот актісін қайта қарау үшін
2.Шағым жасалып отырған сот актісін қайта қарау туралы ұсынымды:
1) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соттың Төрағасы- облыстың және оған
2) Қазақстан Республикасы Жоғары Сотының алқа төрағасы- облыстық және
3) облыстық және соған теңестірілген соттың қадағалау алқасының судьясы
Қадағалау шағымын алдын ала қараудың іс жүргізу салдары.
1. Жоғарғы Сот Төрағасы,Жоғарғы Сот алқасының төрағасы, облыстық және
2.Заңды күшіне енген сот актісін қайта қарау туралы ұсыным
3.Қадағалау сатысындағы іс келіп түскен күннен бастап бір ай
4.Шағым жасалып отырған сот қаулыларын қайта қарауға негіздер болмағанда,
5.Осы Кодекстің 460-бабының бірінші бөлігінде аталған адамдар сол қадағалау
Сот үкімінің қаулысының орындалуын тоқтату тұру.
Соттың үкімін, қаулысын одан әрі орындау сотталушының өміріне немесе
Істі қадағалау сатысында қараудың тәртібі, қадағалау сатысы сотының шешімдері.
1.Қадағалау сатысының сот отырысы төрағалық етушінің қандай сот шешімі
2.Мәлімделген наразылықтар мен өтініштер шешілгеннен кейін сот тыңдауды жалғастыру
3.Шағым (наразылық) беруші адам, өз пікірі бойынша, шағым жасап
4. Егер шағымды қорғанушы тарап берген болса, онда алғашқы
5. Егер шағымды (наразылықты) айыптаушы тарап берген болса, онда
6. Істі қадағалау тәртібімен қараудың нәтижесінде сот осы Кодекстің
1) шағымды (наразылықты) қанағаттаңдырусыз қалдырады
2) апелляциялық және қадағалау сатыларының үкімі мен қаулысын өзгертеді.
3) Әкімнің және барлық бұдан кейінгі шешімдердің күшін жояды
4) үкімнің және кейінгі бпрлық қаулылардың күшін жояды және
5) соттың үкімін өзгертіп немесе оны өзгеріссіз қалдыра отырып,апелляциялық
6) апелляциялық сатыдағы соттың үкімі мен қаулысын өзгеріссіз қалдыра
7. Істі қадағалау тәртібімен қарау кезінде үкімнің күшін жоюға
8. Бірінші, апелляциялық және қадағалау сатыларындағы соттардың қаулылары, егер
9. Егер қадағалау тәртібімен қарау істі қарау кезінде істі
10.Істі қадағалау тәртібімен қарайтын сот сотталған тағайындалған жазаны
11. І жаңадан қарауға жіберілген жағдайда қадағалау сатысындағы сот
12. Істі қарайтын сот қадағалау шағымдарын берген адамдарға қатысы
Қадағалау сатысындағы сот қаулысының мазмұны.
Қадағалау сатысындағы соттың қаулысы осы Кодексте апелляциялық қаулы үшін
Істі соттың үкімі мен қаулысының күшін жойған соң қарау.
1.Қадағалау тәртібімен сот үкімінің немесе қаулысының күші жойылған соң
2. Істі тиісінше бірінші, апелляциялық, қадағалау сатысындағы сот қараған
Соттың үкіміне және қаулысына қайта шағым жасау наразылық білдіру.
Апелляциялық тәртіппен немесе қадағалау тәртібімен бұрынғы үкім мен қаулының
Жаңадан ашылған мән-жаиларға баиланысты іс бойынша іс жүргізуді қайта
Іс бойынша іс жүргізуді қайта бастаудың негіздері.
1.Соттың заңды күшіне енген үкімінің қаулысының күші жойылуы және
2.Жаңадан ашылған мән-жайларға байланысты қылмыстық іс бойынша іс жүргізуді
1) соттың заңды күшіне енген үкімінде анықталған жәбірленушінің немесе
2) соттың заңды күшіне үкімінде анықталған анықтаушының , тергеушінің
3) соттың заңды күшіне енген үкімінде анықталған судьялардың осы
4) осы Кодекстің 474-бабында көзделген тәртіппен тексеру немесе тергеу
3. Осы баптың екінші бөлігінің 1-3 тармақтарында аталған мән-жайлар
ҚОРЫТЫНДЫ
Зерттеу жұмысында Қазақстан Республикасының сот жүйесі органдарының ұйымдастырылуы мен
Қоғамда болып жатқан өзгерістер мен жаңалықтардың мазмұнына жүгінсек, аталған
Осыған орай, бұған дейін тәжірибеден кездеспеген мемлекеттің, билік органдарының
Зерттеу кезінде пайдаланған ғылыми –көпшілік әдебиеттердің құнды ережелері, бұқаралық
Бір сөзбен айтқанда бұл жұмыста көптеген ғылыми болжамдар, қорытындылар,
Заңгер мамандығы, оның қызмет ету саласына қарамастан, оның зандарды
Сот органдарындағы қызмет пен көптеген қылмыстық істердің сот құжаттарын
Жүргізген зерттеуіміздің қорытындыларын түйіндесек, мынадай практикалық ұсыныстар жасауға болады:
Судья және сот отырысынын хатшысы лауазымына тағайындаған кезде заңгердің
Жоғары заң оқу орындарының оқу бағдарламаларына сот лингвистикасы және
Әрбір облыстық сотта сот қызметкерлерін даярлау және қайта
даярлау бойынша, құзыретті комиссияға міндетті түрде сынақ тапсыратын (сот
4. Сот практикасына оқытып-үйретуді ұйымдастыру және компьютерлерді, кинотүсірімдерін, бейне-дыбыс
5. Әрбір сот отырысы аяқталғаннан кейін 1,5-2 сағатта дайын
Қорыта айтқанда, қоғамда болып жатқан өзгерістер мен жаңалықтардың мазмұнына
Демократиялық қоғамда мемлекет қана шын мәнінде азамат пен адамның
Бүгінгі таңда қайта жаңғыру мүмкіндігіне ие болған дәстүрлі әдет-ғұрыптар
Әрине, заң шығарушы қазақ мемлекеттігін қайта көркейту жауапкершілігін өзіне
Кең байтақ Республикамыздағы халық соттарынан келіп түскен сот құжаттарының
Түрлі сатыдағы сот құжаттарының маңызы ерекше. Азаматтық істер мен
Барлық сатыдағы сот мекемелерінің іске қатысты құжаттарын жазғанда оған
Осыған орай, бұған дейн тәжірибеде кездеспеген мемлекеттің, билік органдарының
Жергілікті өзін-өзі басқару құрылымдарын дамыту әрбір деңгейдегі биліктердің қолданылып
Сонымен қатар, мұндай іргелі мәселе ұзақ, білікті және арнаулы
Бір сөзбен айтқанда бұл жұмыста көптеген ғылыми болжамдар, қорытындылар,
Мұның шын мәнінде, сот құрылысының, сотта іс жүргізудің, қазіргі
Қорыта айтқанда, осы ғылыми еңбекгімде нәтижесі демократиялық бағыттағы жаңа
Пайдаланылған әдебиеттер
Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу кодексі. –Алматы: ЮРИСТ, 2002.
Сот құжаттарының үлгілері. –Алматы: Жеті жарғы, 1995. -160 бет.
С. Молдабаев. Алматы Жеті Жарғы 2006ж. Сот құжаттары: теория
Мақұлбеков Б.Д. Қазақстан Республикасының сот билігін: оқу құралы –Алматы:
Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу құқығы. Ерекше бөлім.
Сотқа дейінгі сатылар: Оқулық/. Төлеубекова Б.Қ., Қапсәләмов Қ.Ж. :-Алматы:
ҚР Қылмыстық кодексіне. Түсінік. –Алматы: ЖШС "Издательство "Норма-К", 2004.
ҚР Қылмыстық кодексі. 1997 ж. (толықтырулар мен өзгертулермен).
Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық. Ерекше бөлім: -Алматы: Жеті жарғы,
Бүғыбай Д.Б. Қылмыстық жауаптылық ұғымы туралы /Проф.Қайыржанов Е.І. 70
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Согы Пленумдарының жинағы. 1-том, Алматы. “Санат”
Паридинова А.Л. Мерзімінен бұрын шартты түрде босатудың күшін жою
Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу кодексі. –Алматы: ЮРИСТ, 2002.
Сот құжаттарының үлгілері. –Алматы: Жеті жарғы, 1995. -160 бет.
Мақұлбеков Б.Д. Қазақстан Республикасының сот билігін: оқу құралы –Алматы:
Криминалистика негіздері: Оқу құралдары. –Алматы: Жеті жарғы, 2004. -256
Сотқа дейінгі сатылар: Оқулық/. Төлеубекова Б.Қ., Қапсәләмов Қ.Ж. :-Алматы:
Криминалистика негіздері: Оқу құралы. –Алматы: Жеті жарғы, 2004. -256
ҚР Қылмыстық кодексіне. Түсінік. –Алматы: ЖШС "Издательство "Норма-К", 2004.
ҚР Қылмыстық кодексі. 1997 ж. (толықтырулар мен өзгертулермен).
Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық. Ерекше бөлім: -Алматы: Жеті жарғы,
Бүғыбай Д.Б. Қылмыстық жауаптылық ұғымы туралы /Проф.Қайыржанов Е.І. 70
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Согы Пленумдарының жинағы. 1-том, Алматы. “Санат”
Паридинова А.Л. Мерзімінен бұрын шартты түрде босатудың күшін жою
Қазақстан Республикасының Конституциясы − Алматы: Юрист, 2001.–39 .
Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы //
Назарбаев Н.Ә. Қылмыспен күрес – ортақ іске үлес //
Ағыбаев А.Н. Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім: Оқулық. −Алматы: Жеті
Уголовное право Казахстана. Общая часть: Учебник / Под
Қылмыстық іс №583 // Түркістан қаласы сотының архиві. –
Қылмыстық іс №785 // Түркістан қаласы сотының архиві. –
Қылмыстық іс №1567 // Шымкент қаласы сотының архиві.
Уголовное право России. Общая и Особенная часть: Учебник /
Қосымша
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АТЫНАН ҮКІМ
2004 жылғы 12 каңтар
Кент қалалық соты мына құрамда: төрағалық етуші — судья
АНЫҚТАДЫ:
Абылаев Б.Б. 2002 жылдың 7 желтоқсанындағы сағат 17 шамасында
Осылайша, сотталушы Б.Б. Абылаев өзгенің мүлкін ұрлауға, яғни Қазақстан
Сотталушы Б.Б. Абылаев сот тергеуінде төмеңдегідей түсініктеме берді: 2002
Сот тергеуі барысындағы жауабында жәбірленуші М. Ш. Рашидова 2002
Куә Б.У. Мырзахметова 2002 жылдың 7 желтоқсанындағы сағат 17
Басты сот талқылауында берген жауабында куә В.К. Пархоменко 2002
Куә Ж.А. Сұлтанғалиев сотқа берген жауабында 2002 жылдың 7
Сот сотталушы Б. Абылаевтың өзі, жәбірленуші М. Рашидова, сондай-ақ
Сонымен қатар алдын алатергеу органдары Б.Б. Абылаевты өзгенің мүлкін
Мұңдай мән-жайлар жағдайында, сот алдын ала тергеу органдары Б.
Сотталушы Б.Б. Абылаевка жаза шарасын белгілеген кезде сот қылмыстық
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 48-бабына сәйкес Б.Б. Абылаевқа жазасын
Баяндалғанның негізінде, Қазақстан Республикасыньщ ҚІЖК-нің 368-375, 377-380, 384-баптарын басшылыққа
ҮКІМ ЕТЕДІ:
Абылаев Болат Бақытжанұлын Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінін 24-бабының 3-бөлігінде
Абылаев Болат Бакытжанұлына қатысты бұлтартпау шарасы бұрынғысынша қамауда қалдырылсын.
Қол хатпен Рашидоваға сақтауға берілген ақша купюрларының бағасы 1000
Үкімге 10 тәулік ішінде Кент калалық соты арқылы Кент
Кент қалалық сотының судьясы А. С.
Үкімді судья А. Биев кеңесу бөлмесіндегі «Пентиум-2» компьютеріне басқан.
60