ҚазаҚстан РеспубликасыныҢ Білім
жӘне Ғылым министрлігі
Қ.И.СӘтбаев атындағы ҚазаҚ ҰлттыҚ
техникалыҚ университеті
Ақпараттану кафедрасы
КурстыҚ жҰмыс
Тақырыбы: Кестелік процессор. Mіcrosoft Excel.
Орындаған: АиСУ-02-3қ
тоб. ст. Каналиева А.Б.
Тексерген: оқытушы
Ноғайбаева Р.К.
Алматы 2006
Мазмұны
Кіріспе 3
І тарау. Ехсеl бағдарламасы және оның атқаратын
1.1. Ехсеl – программасымен жұмыс істеуді бастаймыз. 5
ІІ тарау. Ұяшықтар мен формулаларды көшіру 10
2.1. Ұяшықтар аты 10
2.2. Арифметикалық операциялар және мәтіндік операция 11
2.2. Ұзын сандар мен жазулар 13
2.3. Дөңгелектеу және сандар пішімі 15
2.4. Түзету 19
2.5. Функция шебері 22
2.6. Қате түрлері 25
2.7. Excel функциялары 26
Қорытынды 27
Қолданылған әдебиеттер: 28
Кіріспе
Ехсеl – бүгінгі таңда ең тиімді электрондық кесте
Ехсеl программасы қосындыны баған және жол бойынша есептей
Кестені толтыру әр түрлі болуы мүмкін, жақсы мәтін
Программаның күшті екендігін айтып кету керек, әсіресе соңғы
Негіз болып Ехсеl 5.0 және Ехсеl 97 версиялары
І тарау. Ехсеl бағдарламасы және оның атқаратын
1.1. Ехсеl – программасымен жұмыс істеуді бастаймыз.
Іске қосқаннан кейін Ехсеl 5.0(1.сурет) және Ехсеl 97(2.сурет)
Шын мәнінде бір файлда бір ғана емес, бірнеше
Ал егер жұмыс кітабында беттер жетіспесе, онда оны
Ехсеl – көп терезелі программа, сол себепті біз
Кестенің әрбір жолы санмен, ал бағаналары әріппен белгіленген.
Егер біз ұяшыққа басқа файлдан кіргіміз келсе, онда
Айтпақшы, ұяшықтың қоршаумен ерекшеленуі оның активті екендігін және
Кестенің әр бір ұяшығында сан, мәтін немесе формула
Ең қарапайым формула – бұл қосынды (сумма). Программаға
Қалай орындалатынын көрейік. Курсорда А1 ұяшығына әкеліп қандай
Қосындылауды басқа жолмен орындаған жөн, Excel стандартты функцияларын
ЕндіА1 мен А5 аралығындағы басқа ұяшыққа ауыссақ және
Дәл солай формула басқа да өзгерістерді байқайды, егер
А6 ұяшығында құрылған формуланы көру үшін тілсызықтар немесе
N.B. Тек теңдік белгісінен басталатын өрнек Excel’де формула
Формула қатарына тышқанмен курсорды апарып қойсақ, онда өзімізге
Мысалы, қосындылау аймағына В және С бағандарының берілгендерін
Баған немесе жол бойынша қосындыны табу үшін басқа
N.B. Excel 97 итерациялық есептеулерді орындаған кезде циклдық
Есепті сәл қиындатайық. Айталық, бізге А және С
Шын мәнінде, жоғарыда айтылған барлық амалдарды тышқан арқылы
Ерекшелеуге байланымты жақшада ұяшықтар аты пайда бола бастайды.Аяқтап,
Кейде басқа берілгендерді формулада қолдану керек болып қалады.
Айтпақшы, біз формуланы редакциялауды бастағаннан бері формула қатарында
Ехсеl 97-де fx –тің орнында батырмада (=) белгісі
Тышқан рқылы баған емес жол бойында орналасқан
Егер тышқанмен тікбұрышты аумақты ерекшелесек, мысал, алғашқы
Егер осындай әріппен әр жол бойынша қосындысын есептегіміз
Егер берілгендер блогына қоса оң жақтан бос бағанды
ІІ тарау. Ұяшықтар мен формулаларды көшіру
2.1. Ұяшықтар аты
Активті ұяшықтар ерекшелейтін қоршауға дүрытап қарасаңыз, оң жақ
Егер де бастапқы ұяшық формула болса, онда ол
Мысалы, сізде дайын кесте бар және оған бір
Дәл осылай жол бойынша орындауға болады. Егер қасында
Егер Ctrl-ды баспасақ, онда формула жаңа жерге жылжиды,
Бірақ көшірудің өзінің қайшылықтары бар. Оның ішінде бастысы
Айтпақшы, аттар терезесінің көмегімен керек ұяшыққа тез көшуге
2.2. Арифметикалық операциялар және мәтіндік операция
Excel’де ең қарапайым арифметикалық операциялар қолданылады: +(қосу), -(азайту),
Іс-әрекет реті мектепте үйреткендей. Жақшаны да қолдануға болады,
Мысалы: =((F4+С5)/Е6)*(В2-D2)+С4^2
Мәтін мен формуланы бір ұяшыққа жазу үшін немесе
Өкінішке орай, құрамында сөзі бар сан нәтижесі –
Текстерді бір-бірімен біріктіруге болады, Мысалға, А1 ұяшығында “Рахат
Нәтижесі былай болады: Қаланың үлкен предприятиялары біздің әрқашандағы
2.2. Ұзын сандар мен жазулар
Ұшықтың шекарасынан шығып тұратын ұзын жазулар (мәтіндер) толығымен
Не істеу керек?
Біріншіден, шрифтің өлшемін кішірейтуге немесе жіңішке, компктты гарнитураны
Ал екіншіден, колонканы кеңейтуге болады, ол үшін клонканың
Сандармен салыстырғанда мәтін үшін тағы бір әдіс бар.
Сонымен, колонка ені мен жол биіктігін біріктіріп (қиыстырып)
Шын айтқанда, мұндай әдісті қолданғанда жолдардың биіктігі әр
Ал жол биіктігін автоматты түрде анықтау үшін Формат(Жол(Биіктікті
Кестеде ұзын жазуларды орналастыру әдістерін қарастырғанда ұяшық шекарасын
Ол үшін бірнеше ұяшықтарды ерекшелеп Баған бойынша центрлеу
Енді жаңа біріктірілген ұяшықта мәтіннің түратын орнын өзгертуге
2.3. Дөңгелектеу және сандар пішімі
Егер де колонкадағы сандар үтірден кейін әр түрлі
Осыған байланысты Форматтау панелінде бірнеше пернелер бар:
Осы батырманың көмегімен көрсетілген санды бір бірлікке кішірейтеміз.
-ал мұның көмегімен үлкейтесіз.
Бұл батырма санды “р.” атаулы қаржылық пішімді береді,
Айтпақшы, Пішімдеу қатарында тұрғаннан кейін осы топтың басқа
Бұл батырма мыңдыққа бөлуді білдіреді (мысалы, 126 521
Ехсеl 97-де бұл батырма пиктограммасы өзгеше.
Бұл батырма санның процентті форматын береді.
Ұяшық шекарасынан шығып тұрған процентті және қаржылы пішімдегі
Жалпы колонка немесе кестелегі қандай да бір фондар
Алдыңғы панелге тек ең көп таралған сандар пішімі
Бухгалтерлік (Ехсеl 97-де финанстық) және қаржылық пішімдер көрсетілген
Тағы да күндер мен уақыт форматтарының нұсқауларының бірнеше
Ехсеl-де уақыт, мезгіл басқа форматта қалай көрсетілгеніне қарамастан
Ал уақыт форматында сандарды қосып алған кезде Ехсе1
Ал Ехсе1 97-де, егер сіз 23:59:59 деп жазсаңыз,
Мезгіл мен уақыт пішініндегі ұяшықтардың бір ерекшелігі бар
Егер де сізге мезгілді білдіртетін стандартты форматтардын еш
0-қай жерде сан болу керек (егер ол жоқ
#-санда жоқ жерде, сәйкес разряд бос орын болып
Мезгіл және уақыт форматы өзге белгілерді қолданады.
Г- жыл(екітаңбалы), ГГГГ- жыл толығымен;
Д- күн;
ММ- ай санмен белгіленеді, МММ- ай әріппен, бірақ
ч- уақыт;
м- минут;
с- секунд.
Осы батырманың көмегімен сандар пішімі мен ұяшықты безендіруді
2.4. Түзету
Excel’дегі редакциялау WіnWord’тан айырмашылығы аз. Бұл соңғы команданы
Толтыру командасы (төмен, жоғары, оңға, солға) бұрын жасаған
Бет бойынша толтыру командасы ерекшеленген ұяшықты жұмыс кітабының
Excel 97-де толтырудың барлық түрлері Толтыру менюінде жиналған,
Тазарту командасының түрлері ұяшықтың ішіндегісін, тек форматталағанын, тек
Өшіру, Бетті өшіру және Орнын өзгерту/бетті көшіру командалары
Арнайы кірістірме командасы түсіндіруді қажет етеді. Оның көмегімен
Бұның барлығы оңай жасалады. Бір терезеге беруші файл,
=[Сводка на 16.06.98.xls]Лист10!$E$13
немесе мынадай:
=’C:\Мои документы\[Сводка на 16.06.98.xls]Лист1’!В10
Көріп тұрғаныздай, квадрат жақшада беруші- файл аты, одан
Сонымен қатар, абсолют адресінің орнына ұяшық атын енгізген
Беруші ұяшықта болған өзгерістер қабылдауышта сол мезетте бейнеленеді.
Осы әдіспен бір ұяшықты ғана емес, ал төртбұрышты
{=[Сводка на 16.06.98.xls]Лист1!$А$1:$В$14}
Сонымен бірге, осы интервалдағы қабылдауыш ұяшықтың қайсысына тұрсаңыз
Excel 97 арнайы жолмен ендірілген блоктың әрбір жолы
=[Сводка на 16.06.98.xls]Лист1!В11
әрі оны өшіруге, орнын ауыстыруға, өзгертуге болады.
Түзету менюіндегі байланыс командасы арқылы қабылдауыш пен беруші
Excel 97-де Түзету менюінде жаңа Гиперсілтеу сияқты кірістіру
Ұяшықты тышқанмен екі рет шерту немесе бір рет
Ұяшық ішіндегі жазуды немесе басқасын өзгерту үшін:
Курсордың бағыттауыш тілсызықтары арқылы ұяшыққа өтіп, ал сосын
Аты терезесіне ұяшық адресін енгізіп, Enter’ді басу арқылы;
Тышқанның оң жақ батырмасы арқылы ұяшыққа тұрып, контекст
2.5. Функция шебері
Excel’де формуланы құрастыру процессін жеңілдететін арнайы бағыныңқы программа
Мысалға D1 ұяшығына тұрып А және С бағандарындағы
Осы батырманы басу арқылы стандартты құрал-жабдық панеліндегі
Соs-ты таңдап, Қадам> батырмасын басамыз. Функция шеберінің екінші
Бұл функцияның терезесі кішкене ерекше көрінеді. Бұл жерде
Бірінші аргумент ретінде А:А деп, ал екінші ретінде
Ехсеl 97-де барлық операциялар дәл осылай жасалады, тек
Алынған формуланы редакциялау ешқашан кем емес екені тұсінікті,
Функция шеберімен қатынас жасап, кез келген уақытта:
Бір әрекетке кері қайтуға