Әл-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Экономика және бизнес факультеті
Экономикалық процестерді модельдеу кафедрасы
ЕКІНШІ ДЕҢГЕЙДЕГІ БАНКТЕРДІ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ
Орындаған
1 курс магистр.
ГиМУ тобы
Ғылыми жетекші
э.ұ.к.,доцент
Алматы, 2003
Мазмұны
ЕКІНШІ ДЕҢГЕЙДЕГІ БАНКТЕРДІ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ 2
Банктерді реттеудің жүйесі 9
ҚОРЫТЫНДЫ 10
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 13
ЕКІНШІ ДЕҢГЕЙДЕГІ БАНКТЕРДІ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ
Жақында жүргізілген банк жүйесін реформалау дамыған
Бұл мәселені зерттегендер: Каленова Р.А.,Хамитов Н.Н.,Сейтқасымов
Нарықтық экономикаға көшу кезінде Қазақстанның деңгейлік
Екі деңгейлік банк жүйесі екі жазықтықтағы
Бүгінгі күнде Қазақстанның қазіргі екі деңгейлі
Банк жүйесін қайта құрудың бірінші әрекеттері
Госбанк эмиссиялық орталық ретінде роль атқарды,
Соған қарамастан банктік реформаның бастапқы этаптарының
Бірінші коммерциялық банктер аяқ астынан, ешбір
Нарықтық дербестігін алған банктер өздерінің клиенттерге
Бірақ, несие ресурстарының басым бөлігін орталықтандырылған
Берілген дербестікті, олардың қызметін белгілейтін шын
Өтпелі кезеңде қатар өмір сүрген жаңа
Нұтижесінде республикамызда екі деңгейлі банк жүйесі
Банкімен, жалпы мемлекеттік ақша - несие
Ақша айналымының ұйымдастырылуы Ұлттық Банкпен, 1994
Қазақстан Ұлттық Банкі Қазақстан Республикасы Президентінің
Қазақстан Ұлттық Банкі заңды тұлға -
Қазақстанның банк жүйесінің төменгі (екінші) деңгейін
1. Орталық эмиссиялық банк;
2. Коммерциялық банк;
3. Арнайы қаржылық мекемелер.
Банктер туралы заңға сәйкес, банк -
Коммерциялық банктер көп функциялы мекемелер болып
Коммерциялық банктердің екі типі болады: Универсалды
Банктің осындай түрлері Германия, Франция, Швейцария,
Бүкіл дүние жүзінде универсалды банк жүйесіне
Қазіргі коммерциялық банктер корпоративті типтегі ұйымдар
Коммерциялық банктер – кәсіпорындар мен ұйымдарға,
Бүгінгі күнде Қазақстанда негізінен екі деңгейлі
2003 ж. 1 қаңтарына республикада 38
Соның ішінде шетел капиталының 100% қатысуымен
Теңгемен және шетел валютасымен банк операцияларын
Банктің орналасқан жерінен тыс есеп-айырысу бөлімдері
Екінші деңгейдегі банктердің халықаралық стандарттарға көшу
Республикада шетел банктерінің 14 өкілдігі ашылды.
Егер банк топтарын ҚР облыстары бойынша
1 кесте- Қазақстандағы екінші деңгейдегі банктер
N Банк атауы құрылған күні
1 Қазақстан Халықтық Жинақ Банкі 03.06.91
2 Заман-Банк ААҚ 06.06.91
3 Валют-Транзит Банкі ААҚ 10.10.91
4 Казкоммерцбанк ААҚ 21.10.91
5 Қазақстан Наурыз Банкі ААҚ
6 Б ТАИБ Қазақ Банкі
7 Бірлескен банк Лариба-Банк ААҚ
8 Демир Қазақстан Банкі ААҚ
9 Темірбанк ААҚ 26.03.92
10 Алаш-банк ЖАҚ 15.04.92
11 Нұрбанк ААҚ 03.08.92
12 Данабанк ААҚ 20.10.92
13 Қазақстан-Зараат Интернешнл Банкі ЖАҚ
14 Түркия Қазақстан Халықаралық Банкі
15 АҚС банкінің ЕБ Апогей Банкі
16 Алматы қ-ғы Қытай сауда-өнеркәсіптік банкі
17 Қазақстандағы Қытай Банкі ЖАҚ
18 Халықаралық Алма-Ата банкі ААҚ
19 ТехаКаВаnк ААҚ
20 Сенім-Банк ААҚ 03.08.93
21 Қазақстан Индустриалдық Банкі ААҚ
22 Абидбанк ААҚ 27.08.93
23 Нефтебанк ААҚ 01.09.93
24 Қазақстан Интернациоанлдық Банкі ААҚ
25 ЕАБ АБН АМРО Қазақстан
26 Эксимбанк Қазақстан ЖАҚ 07.09.94
27 ЕБ Альфабанк
28 Евразиялық банк ЖАҚ 26.12.94
29 Алматы сауда-қаржы банкі ААҚ
30 Тұран ұлем Банкі
31 Каспийский Банкі ААҚ 04.12.97
32 Қазақстан Ситибанкі ЖАҚ
33 ЦентрКредитБанкі ААҚ 30.06.98
34 HSBC Қазақстан Банкі ЖАҚ
35 Альянс Банк ААҚ 13.07.99
36 ЕБ Қазақстандағы Пұкістан Ұлттық Банкі
37 Қазақстан Даму Банкі ЖАҚ
38 Сенім-Банк ААҚ 03.08.93
Ұлттық Банк жағынан қадағалау қызметінің күшеюі
Банк жүйесінің тұрақтылығын және орнықтылығын сақтауды
Екінші деңгейдегі банктердің бұзушылық динамикасын талдау
Соңғы уақытта банктер максималды пайдалылыққа жету
Қазақстандағы екінші деңгейдегі банктердің сандық өсуінің
Ең бірінші коммерциялық банктер Қазақстанда 1988
Менің ойымша, банктер қызметін тоқтатудың және
Жылдың ақша-несие саясатының негізгі бағыттарына сұйкес,
Республика экономикасының қолдағы бар ақша
Айналымдағы қолдағы бар ақша көлемі
2 кесте- ҚР-ғы екінші деңгейдегі банктердің
01.01.
1996 01.01.
1997 01.01.
1998 01.01.
1999 01.01.
2000 01.01.
2001 01.01.
2002 01.01.
2003
Екінші деңгейдегі банктердің барлығы: 130 101
Соның шінде:
Мемлекеттік 4 4 6 1 1
Мемлекетаралық 1 1 1 1 1
Шетел капиталының қатысуымен 8 9 22
2-кестеден көріп отырғанымыздай, банктеріміздің саны жылдан
Қазақстанның банктік секторында шетел капиталының қатысуы
1999 жылы Халықаралық стандартқа өту бағдарламасын
Банктерді реттеудің жүйесі
Екінші деңгейдегі банктердің пруденциалдық нормативтерді бұзушылар
3 кесте- Пруденциалды нормативтерді бұзған екінші
01.01.03 01.04.03
Пруденциалды нормативтерді бұзған банктер саны,
Оның ішінде 1 1
Жарғылық капиталдың минималды мөлшері 0 0
Жеке капиталдың жеткіліктілігі (К1) 0 0
Жеке капиталдың жеткіліктілігі 0 0
Бір қарыз алушыға тұуекелдің максималды көлемі
Ағымдағы өтімділік (К4) 0 1
Қысқа мерзімді өтімділік (К5) 0
Негізгі құралдарға инвестициялардың максималды мөлшері (К6)
Ашық валюталық позиция 0 0
2003 жылдың ішінде банк жүйесінің өтімділік
4 кесте бойынша 1999 жылдан бастап
4 кесте- Екінші деңгейдегі банктер депозиттерінің
1999 2000 2001 2002 01.07.03
Депозиттер, барлығы 30401 53027 88273 184865
Аударылатын депозиттер, барлығы 13511 17744 19315
ұлттық валютада 12822 15374 15245 1912
шетел валютада 504 689 2370 4071
Басқа депозиттер, барлығы 16890 35283 68964
Ұлттық валютада 8098 12911 17592 48026
Шетел валютада 8792 22372 51377 134077
-٪ к ВВП 4.6 8.5 11.2
Несиелер, барлығы 93442 148830 276218 489817
Оның ішінде :
Қысқамерзімді 41387 51208 57927 75426 143195
Ортамерзімді 16769 15313 26978 136112 159507
Ұзақмерзімді 8537 36210 61430 112569 144177
ҚОРЫТЫНДЫ
1.Жүргізілген зерттеу жұмыстары нәтижесінде халық шаруашылығының
2.Қазақстанның банктік қадағалау органдарының ерекшелігі –
Бұның барлығы мәселені банктер санының тез
4.Осы жағдайларда банк қызметін пруденциалды (дистанционды,
Сондықтан, пруденциалды қадағалауды ұйымдастыру әдістемесін жетілдіру
Осыған байланысты, шешуге қажет мұселелердің негізгілері
Егер қазіргі әдістеменің негізінде банктердегі мәселелерді
Сонымен қатар, шетелдік қадағалау органдарының тәжірибесін
5.ҚР Ұлттық банкіндегі банктік қадағалау органдарының
6.ҚР Ұлттық банкімен жасалған банк қызметін
7.Мәселені банктерді ерте анықтау жүйесінде аудиттік
Бұл жерде аудит туралы Заң қабылдау
8.Банктік заңдардың жетілдірілуі қажет етеді.
Банк мекемелерін құру және олардың қызметін
Ұлдттық Банк орындайтын негізгі міндетіне –
Банктердің бірігуі және қайта құрылуы процестерін
Банк мекемелерінің банкроттығы туралы Заң қабылдау
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
О Национальном банке Республики Казахстан /Указ
О банках и банковской деятекльности /Указ
О валютном регулировании /Закон Республики Казахстан
О денежной системе /Закон Республики Казахстан
Деньги, Кредит, Банки /Под ред. Сейткасымова
Банковское дело /Под ред.Сейткасымова Г.С. Алматы:
Парамонова Т.В. Принципы регулирования банковской сферы
Введение в банковское дело. –М.: 1997.
Лунтовский Г.И. Проблема оздоровления коммерческих банков:
Банковская система России: основные тенденции 1997
Современная денежно-кредитная политика Национального Банка Казахстана
5 лет тенге: становление денежно-кредитной системы
Финасовые рынки Казахстана: анализ и оценка
Долан Э., Кэмпбелл К., Кэмпбелл Р.
Борапов Ю.В. США: Центральный банк и
Салиев М.С. Банковская система в условиях
Ахметова А. Роль системы гарантирования вкладов
2
Банк қызметін реттеу
Лицензиялау
Банктік қадағалау
Банктік заңдар
Дистанциондық қадағалау
Инспекторлық қадағалау
Сауықтыру бойынша әсер ету шаралары мен
Сауықтыру бойынша ұсыныстар мен әсер ету
Санкциялар. Лицензияларды тоқтату не тартып алу.
Банк мүлкі мен құжаттарын тапсыру