МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ....................................................................................................................3
1 ӨНІМНІҢ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІГІН арттырудың ТЕОРИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ..........................................................................................................5
1.1Өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің экономикалық мәні мен маңыздылығы……………………………………………………………………...5
1.2 Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін бағалау көрсеткіштері………………9
2 КӘСІПОРЫН ӨНІМІНІҢ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІГІН ТАЛДАУ...........14
2.1 Кәсіпорынның өндірістік-шаруашылық қызметін талдау.....................14
2.2 “Raimbek agro” ЖШС өнімінің бәсекеге қабілеттілігін бағалау ..........23
3 ӨНІМНІҢ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІГІН арттыру ЖОЛДАРЫ..............27
3.1 Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыруда сапа және баға саясатын
3.2 Кәсіпорынның маркетингтік жүйесін жетілдіру – бәсекеге қабілетті өнім
ҚОРЫТЫНДЫ.......................................................................................................39
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.....................................................40
КІРІСПЕ
Қазіргі таңда Қазақстан нарықтық экономикалық ел ретінде танылған мемлекетке
Қазақстан Республикасының президенді Н.Ә. Назарбаевтың 2005 жылы наурыз
Халықаралық бәсекелестік жағдайында елімізде өндірілген өнімдердің бәсекеге қабілеттілігі бірінші
Статистика мәліметтеріне жүгінсек республика бойынша 700 – ге тарта
Алайда бұл бәсекеге қабілетті өнім шығару үшін әлі де
Қарастырылып отырған мәселенің өзектілігі, өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру бойынша,
Курстық жұмыстың негізгі мақсаты - өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің теориялық
Анықталған мақсатқа қол жеткізу үшін келесідей міндеттер шешілуі тиіс:
- Өнімнің бәсекеқабілеттілігінің экономикалық мәні мен маңызын ашып көрсету;
- Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін бағалау әдістемелерін қарастыру;
- Кәсіпорынның ұйымдық – экономикалық сипаттамасын қарастыру;
- Кәсіпорын өнімінің бәсекеге қабілеттілігін талдау;
- Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін анықтауда, кәсіпорын өнімінің сапалық
- Бәсекеге қабілетті өнім шығарудың тиімді тетігі – кәсіпорынның
Курстық жұмысымның теориялық және әдіснамалық негізіне Қазақстан Республикасының Заңдары,
Курстық жұмыстың құрылымы кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланылған
Бірінші бөлімде өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің экономикалық мәні мен маңыздылығы
Екінші бөлімде “Raimbek agro” ЖШС ұйымдық – экономикалық
Үшінші бөлімде кәсіпорынның сапа, баға саясатын және маркетингтіқ жүйесін
Қорытындыда зерттеу тақырыбы бойынша жалпы қорытындылар мен ұсыныстар жасалды.
ӨНІМНІҢ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІГІН арттырудың ТЕОРИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ
1.1Өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің экономикалық мәні мен маңыздылығы.
Өнімнің бәсекеге қабілеттілігі – бұл оның нарықтағы сәттілігін анықтайтын
Өнімнің бәсекеге қабілеттілігі жөнінде көптеген экономист ғалымдар әртүрлі анықтамалар
Кез келген тауар ішкі нарықта бәсекеге қабілетті, ал сыртқы
Ішкі факторлар – кәсіпорынның тиісті сапаға сай өнім өндіру
Техникалық факторлар
Ұйымдық факторлар
Экономикалық факторлар
Әлеуметтік – психологиялық факторлар
Техникалық факторлар – өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттырудың маңызды факторы
Электронды есептеуіш техниканың жылдам дамуы үлкен көлемде ақпаратты жинақтауға,
Ұйымдық факторлар – өндірістік және еңбек ұйымдарының жетілуіне, өндіріс
Өнімнің бәсекеге қабілеттілігіне қатысты жауапкершілік фирманың бірнеше мамандандырылған
Экономикалық факторлар – өнімді өткізу мен шығаруға кеткен шығындармен,
Сапалы емес өнім өндіруге кеткен қосымша қаржылық шығындар кәсіпорын
Әлеуметтік – психологиялық факторлар – ұйымда мықты әлеуметтік
Көптеген индустриалды дамыған елдер компаниялары өнімнің бәсекеге қабілеттілігін ішкі
Сыртқы факторлар – нарықтық ортада өнімнің бәсекеге қабілеттілігін қалыптастырады.
Бәсеке
Нормативтік құжаттар
Нарықта белгілі бір орынға иелену
Имиджбен қамтамасыз ету
Ішкі және сыртқы факторлар бір – бірімен тығыз
Өнімнің сапасы мен бәсекеге қабілеттілігін көтерудің экономикалық маңызы өндіруші
Еркін нарық жағдайында өндірушіге де тұтынушыға да өндіріс тиімділгін
Біріншіден, өнім сапасын көтеру пайдалы әсер бірлігіне материалдық−техникалық және
Тұтынушыға ағымдық шығындардың мұндай үнемделуі жаңа техниканың жақсартылған көрсеткіштерін
, (1)
Мұндағы: материалдық−техникалық және еңбек ресурстарын үнемдеу;
Өнімнің сапасы мен бәсекеге қабілеттілігін көтеру өңдеушіге баға мен
Екіншіден, жаңа техниканың сапасын көтеру тұтынушыға құндық фактор есебінен
Эөқ(т) Штшн х (Кжтө−
Мұндағы: Штшн −негізгі кезеңдері тұтынушыдағы өнімнің құнының шартты
Үшіншіден, жаңа техниканың сапасын көтеру тұтынушыға техникалық қызмет көрсету
Этқж(т) Штқжн х (Көз−
Мұндағы: Штшн −машиналар мен құрал−жабдықтар паркінің жөндеу
Төртіншіден, өнім сапасын көтеру тұтынушыға өндірісті ұлғайтуға кеткен капитал
Ө х Ққт х Кс
Мұндағы: Ө −заттық түрдегі жоғары сапалы бәсекеге
Сонда, бәсекеге қабілетті өнім сапасын көтеру нәтижесіндегі тұтынушыдағы экономикалық
Эфк(т) (Эмр(т) + Этқж(т) +Эөқ(т)) −Рефн(т)х
Мұндағы Sнқ(т)−негізгі кеендегі негізгі өндірістік қорлардың рентабелділігі
Бір қарағанда бір жолғы және ағымдық шығындардың артуына алып
Бірақ, тіпті нарықтық экономика жағдайында өнім сапасы мен бәсекеге
Жаңа техниканы өндіруші, біріншіден, бәсекеге қабілетті өнімге өте жоғары
П(ө) [(Бқ шжт−Өқжт ) −( Бқ шет
Мұндағы: Бқ шжт және Бқ шет −жаңа және
Екіншіден, өнім сапасын көтеру өнімге тұтынушылардың кінәрат−талабы және ол
Эфк(ө) П(ө) + Псанк −Реф(ө)х Кс(ө),
Мұндағы: Псанк −жарамсыз өнімнің құны мен ақауларын жоюға
Бір− бірімен байланысты салалардағы әсерді (Эфкс) есептеу арқылы өндіруші
Эф(хш) Эфк(т) + Эфк(ө) + Эфк(с)
1.2 Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін бағалау көрсеткіштері
Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін бағалау және болжау – бірнеше этаптардан
бірнеше кәсіпорындар арасында өнімнің жағдайын анықтау;
нарықта өнімді таратудың перспективасын бағалау;
өнім көрсеткіштерін анықтау; Оған бәсекеге қабілеттілік деңгейін анықтауға қажетті
өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру бойынша іс-шараларды жасау;
тауарға баға тағайындау;
нақты нарықта тауармен жұмыс істеу стратегиясын таңдау;
Екінші этапта өнімге талаптар қарастырылады. Оған ақпарат тұтынушылардың талаптары
нормативтік
техникалық
экономикалық.
Алғашқыда өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің нормативтік параметрлері анықталады. Бәрінен бұрын
Jнп = Пqi; (9)
мұндағы: Jнп – нормативтік параметр бойынша жалпы топтық
qi − әр көрсеткіштердің туындысын көрсетеді;
Өнімнің техникалық мінездемесін санды түрде техникалық параметр бірлігі шамасының
(10)
мұндағы: t ні – талданып жатқан өнімнің i –
t эі – ұқсас немесе эталон өнімнің i –
Техникалық параметр бойынша (Jтп) топтық көрсеткішті белгілу үшін әр
Jтп = ∑ Tei*Li; (11)
мұндағы: Jтп − техникалық параметрлер бойынша жалпы
Тei – i параметрі бойынша бірлік техникалық көрсеткіш;
Li – жалпы параметрі бойынша коэффициент;
n – бәсекге қабілеттілік бағаланатын техникалық параметр саны;
Параметрлердің үшінші тобына экономикалық көрсеткіштер жатады. Топтық экономикалық көрсеткішті
(12)
мұндағы: Jэп − экономикалық параметрлер бойынша жалпы көрсеткіш;
Цnі − талданып жатқан өнімнің тұтыну бағасы;
Цnэ – эталон немесе ұқсас өнімнің тұтыну бағасы;
Тауардың тұтыну бағасы сату нарық бағасы мен барлық шығындар
Цni = Цpi + ∑ Зэкс і;
мұндағы:
∑ Зэкс і – тауардың сомалық шығыны;
Осы формулаға сәйкес тұтыну бағасы неғұрлым төмен болса, соғұрлым
Нормативтік, техникалық, және экономикалық параметрлер бойынша топтық көрсеткіштер
Кk = Jнп *Jтп > 1;
Jэп
мұндағы: Кk – талданып жатқан өнімнің кешенді көрсеткіші;
Jнп – нормативті параметр бойынша топтық көрсеткіш
Jтп – техникалық параметр бойынша топтық көрсеткіш
Jэп – экономикалық параметр бойынша көрсеткіш
Есептелген коэффциент негізінде талданып отырған өнімнің бәсекеге қабілеттілігі жөнінде
Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін бағалау жолдары келесідей жүзеге асырылады:
І кезең: Нарықта бәсекеге қабілеттілігі жоғары тауарды таңдап алу.
ІІ кезең: Тауардың салыстырылатын көрсеткіштері мен параметрлерін анықтау.
ІІІ кезең: Салыстырылатын тауардың бәсекелік көрсеткіштер деңгейін анықтау.
Тауарлардың көрсеткіштері мен параметрлерін әртүрлі белгілер бойынша топтастыруға болады:
экономикалық көрсеткіштері: бағасы, өзіндік құны, пайдасы.
техникалық көрсеткіштері: нақтылығы, жүк көрсеткіштігі.
қолдану көрсеткіштері: персоналды оқыту шығындары, монтаждау және т.б.
Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін бағалау процесінде келесідей принциптерді ескеру қажет:
−нарық субъектілерінің мақсаттары мен құралдарының қарама – қарсылығы;
−нарық сегменттерінің әртүрлі ерекшеліктерін ескеру;
−зерттеу кезеңдерінің нарық конъктурасы;
−нарық субъектілерінің рационалды мінез-құлқы.
Мақсаттар мен құралдардың принципі өнімнің бәсекеге қабілеттілігін басқаруда аталған
Тұтынушы мен өндіруші қатынас арасындағы байланыс ақша, тауар, айырбас
Өнімді сатып алуды жетілдіру мақсатында тұтынушы үшін оның сапасын
Өндіруші қөзқарасы мен өнімнің пайдалылығы екі шығын бағалы факторлармен
Соған байланысты өнім нарықтың екі субъектісі үшін де тұтынушы
Нарықтың әртүрлі сегменттерінің ерекшеліктерін есепке алу принципі.
Нарықтық қатынастар тәжірибесінде негізделген және тұтынушыларды бірлік қоғам ретінде
Олар бір қасиетті бір тауарға әртүрлі әсер етеді. Тұтынушы
Әрбір сатып алушының сатып алуы кешенді фактор негізінде жүзеге
Бірақта жиынтық сұраныс белгілі бір тұтынушылар топтамасында тауардың сапасы
Қолайлы сегмент ретінде 20% тұтынушы иеленетін өнімді сатуды іске
Соған байланысты өнім бәсекеге қабілеттілігі әртүрлі сегменттерде әртүрлі болады.
Нарық конъюктурасының тұрақтылық принципі. Өнімнің бәсекеге қабілеттілігі – белгілі
Бәсекеге қабілеттілікті бағалау кезінде негізгі параметрлердің ішкі сәйкессіздігін болдырмау
Бірақта аталған жағдай ішкі және сыртқы ортаны аз өзгерістерде
Нарық субъектісінің рационалды мінез – құлық артықшылық принципі. Нарықтық
Өнімді тұтынушылар рационалды принципке сүйенеді. Аталған қажеттіліктерді қанағаттандыруға тұтынушылар
тауардың пайдалығына сыртқы әсер
спекулятивті сұраныс
ирроционалды сұраныс
Рационалды сұраныс көбінесе тауардың пайдалығының сыртқы әсерінен болады. Яғни
Спекулятивті сұраныс өзінің қажеттілігін қанағаттандыру мақсатында емес өзінің байлығын
өнім тұтынуды және тұрақтылық принципіне сәйкес келмейді.
тұтынушы спекулятивті сұраныс кезінде кәсіпкер ретінде, яғни өнімнің қолайлы
Ирроционалды сұраныс табиғаты тұтынушы мінез – құлқының негізгі факторлар
Соған байланысты нарық рационалды мінез – құлқы өнімнің бәсекеге
2 КӘСІПОРЫН ӨНІМІНІҢ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІГІН ТАЛДАУ
2.1 Кәсіпорынның өндірістік-шаруашылық қызметін талдау.
“Raimbek agro” ЖШС 2001 жылы, қызметі тоқтатылған “Жетісу” аяқ
майлылығы 2,5%, 3,2%, 6% “Айналайын”
0,2л, 1л, 10% кілегей;
0,2л, 7,5% концентратталған сүт;
2,5%, 8% йогурт өнімі;
Зауытта Шведтік “Tetra Pak” фирмасы мен Италияндық
Қазіргі таңда кәсіпорын өнімі Қазақстан Республикасының барлық аймақтарында бөлшек
Оңтүстік аймақ: Алматы, Шымкент, Тараз, Қызылорда, Талдықорған, Балқаш;
Орталық аймақ: Қарағанды, Теміртау, Жезқазған, Астана;
Шығыс аймақ: Өскемен, Семей, Павлодар;
Солтүстік аймақ: Көкшетау, Қостанай, Петропавл;
Батыс аймақ: Ақтөбе, Орал, Атырау, Ақтау;
Ішкі нарықта сатудан басқа, кәсіпорын өнімін Қырғыстан мен Өзбекстанға
Сүт шикізат пен қосымша материалдардың келіп түсуіне қатаң бақылау
Жеміс – жидек толықтырғыштар
Арналуы:
Құрғақ заттар:
pH мәні:
Мөлшері, кг:
Жемістердің құрамы: 35% (таңқурай, бүлдірген, құлпынай), 37% (құлпынай),
Қант:
Тәттілеуіш:
Стабилизатор:
Қышқылды реттеуіш: трисодиумцитрат Е331
Хош иістендіргіштер: табиғи және табиғиға ұқсас заттар
Консерванттар:
Бояғыштар:
Қосымша
ингридиенттер:
Ашытқы:
Зең:
Біртума жабық сыйымдылықта +4 - +8 С температурасында 6
1 – кесте. Йогурттың тағамдық және энергетикалық құндылығы.
Өнім Негізгі тағамдық заттардың массалық бөлігі, өнімнің 100гр, гр
Құрғақ заттар Белоктар Майлылығы Көміртегі Күлдер
Жеміс -жидек йогурты
майлылығы 2,5%
майлылығы 8,0%
18,0
17,0
2,7
2,8
2,5
8,0
11,0
11,0
0,6
0,6
71
86
2 – кесте. Йогурттағы минералды заттар.
Өнім Минералды заттардың массалық бөлігі, өнімнің 100г, мг
натрий калий кальций магний фосфор темір
Жеміс - жидек йогурты
майлылығы 2,5%
майлылығы 8,0%
50
48
152
146
124
120
15
15
95
95
0,1
0,1
3 – кесте. Бактериясыздандырылған сүт пен кілегейдің тағамдық және
Өнім Негізгі тағамдық заттардың массалық бөліг, өнімнің 100гр, гр
Су Белок Көміртегі Органикалық қышқылдар Күл
Лактоза Сахароза
Бактериясыздандырылған сүт
майлылығы 3,2%
майлылығы 2,5%
майлылығы 1%
Бактериясыздандырылғын кілегей
майлылығы 10%
88,5
89,1
90,0
84,2
2,80
2,82
2,84
3,0
4,70
4,73
4,78
4,0
-
-
-
-
0,14
0,14
0,14
0,17
0,7
0,7
0,7
0,6
58
52
44
102
4 – кесте. Бактериясыздандырылған сүт пен кілегейдегі дәрумендер құрамы.
Өнім Дәрумендердің массалық бөлігі, өнімнің 100гр, мг
А β−каротин В1 B2 PP C
Бактериясыздандырылған сүт
майлылығы 3,2%
майлылығы 2,5%
майлылығы 1,0%
Бактериясыздандырылғын кілегей
майлылығы 10%
0,02
0,01
0,01
0,06
0,01
0,01
0,01
0,03
0,02
0,02
0,02
0,03
0,13
0,13
0,13
0,10
0,10
0,10
0,10
0,15
0,6
0,6
0,6
0,5
“Raimbek agro” 2005 жылдың қазан айында ИСО
Бактериясыздандырылған сүтті өндірудегі технологиялық үрдіс, өндірісте қолданатын барлық
1.Сүттің келіп түсуі – ыдыстың сыртқы жағын қарастыру, температураны,
2.Тазалау – сапа бойынша іріктелініп алынған сүт тазартылып, содан
3.Сүтті сепаратордан өткізу – бұл сүтті, кілегей мен майсыздандырылған
Сүтті сепаратордан өткізу кезінде оптимальді температура 35 - 40ºC.
4.Нормалау – тазартудан кейін сүтті майлылығы бойынша нормалайды. Нормалау
5. Сүтті гамагенизациялау (кілегей мен сүт қоспалары) –
6.Пастерлеу – 4сағат бойы, сүтті бактериясыздандыруға дейін, оның
Пастерлеудің мақсаттары төмендегідей:
― Патогендік микрофлораларды жою, тұтынушыға санитарлы –
― Жалпы бактериялар мөлшерін төмендету, шикі сүт ферменттерін жою;
― Дайын өнімнің қасиеттерін алу үшін оның физика
Патогенді ағзалардың бірі – туберкулез таяқшасын құртуды қамтамасыз ететін
Егер пастерлеу нәтижесінде фосфотаздар бүлінсе, онда ауру жұқтырғыш патогендік
7.Тұздар – стабилизаторын қосу – бактериясыздандыруға жібермес бұрын сүттің
8.Сүтті бактериясыздандыру - өнімнің санитарлы – гигиеналық жағынан қауіпсіз
Бактериясыздандырудың танымал әдістерінің (химиялық, механикалық, радиоактивті, электрикалық, жылулық) ішіндегі
Бактериясыздандырудың жылулық әдісінің мәні − 100ºC жоғары температурамен бактерияларды
Сүтті алдын – жылыту, тазарту, даэрациялау, гамогенизациялау, бактериясыздандыру және
Сүтті бактериясыздандыруға дайындауда, алдын – ала 76+/-2C дейін жылытады,
Гамогенизацияланған сүт 140+/-1C дейін жылытылады, одан кейін регенерация және
Буып – түю мен таңбалау.
Астауда таза ауа қысымынан суытылған және бактериясыздандырылған сүт “Тетра
Пакеттер бес қабатты құрама материалдан тұрады. Құрамы: полиэтилен −
Бактериясыздандырылған кілегей.
1.Шикізатты қабылдау және дайындау − бактериясыздандырылған кілегейді дайындауға I
2. Кілегейді нормалау – кілегейдің құрамындағы майлылығы белгіленген стандарттан
3. Пастерлеу – нормаланған кілегей 78ºС температурасында 15 –
4. Тұздар – стабилизаторын қосу – шикізатты термртұрақтылыққа сынау
5. Кілегейді құю алдында оны жылыту, астауда бактериясыздандыру және
6. Кілегейді құю және буып – түю -
“Raimbek agro” ЖШС – нің негізгі техника – экономикалық
5 – кесте. “Raimbek agro” ЖШС 2004 – 2006жж.
№ Көрсеткіштер Өлшем бірлігі 2004 2005 2006 Ауытқу
2005 - 2004 2006 - 2005
+ / - % + / -
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1 Өнімді өткізуден түскен табыс Мың.тг. 877644
2 Өткізілген өнімнің өзіндік құны Мың.тг. 84755
3 Жалпы табыс Мың.тг. 792889 859255
4 Кезең шығындары Мың.тг. 25325 31556
5 негізгі емес қызметтен түскен табыс Мың.тг. 12090
6 Корпоративті табыс салығы Мың.тг. 233896 270125
7 Таза табыс Мың.тг. 545758 630290
8 Жұмыскерлер саны Мың.тг. 152 168
9 Негізгі құралдардың орташа жылдық құны Мың.тг. 44987
10 Қор қайтарымдылығы теңге 19,51 21,08
11 бір жұмыскердің орташа жылдық еңбек өнімділігі Мың.тг.
12 Сату рентабельділігі % 62,2 65,0
13 Өнім рентабельділігі % 905/6 750,8 236,0
5 – кестедегі берілген мәліметтерге қарасақ, өткізілген өнімнен түскен
“Raimbek agro” ЖШС қаржылық қызметінің нәтижесіне, негізгі емес қызметтен
Қор қайтымдылығының жоғарлауы негізгі құралдарды қолданудың тиімділігін көрсетеді 2004жылы
Жұмыскерлердің жылдық орташа саны 2004жылы 152 адамға, 2006жылы
Кәсіпорын қызметінің тиімділігін сипаттайтын көрсеткіштерді қарастырсақ, өнімді сату рентабельділігі
Кәсіпорынның ұйымдық – құрылымы 1- суретте көрсетілген.
1- сурет. Кәсіпорынның ұйымдық – құрылымы.
Маркетинг қызметінің жоқ болуы, “Raimbek agro” ЖШС барлық өнімінің
2.2 “Raimbek agro” ЖШС өнімінің бәсекеге қабілеттілігін бағалау.
Бәсекеқабілеттілікті бағалау үшін таңдалған тауар − майлылығы 3,2% ультрапастерленген
Алматы қаласының нарығында сүтті негізінен тұрғылықты өндірушілер ұсынады, сонымен
Сүт кең көлемді жарнамалық тауар екенін айтып өткен жөн.
Негізгі бәсекелестер болып, аналогтық өнімді ұсынатын тұрғылықты кәсіпорындар болып
UNT – сүтін сатудан бүгінгі күні Nestle және Miss
47
43
39
28
21
14
9
6
0 0
Kosmis
12
9
8
7
6
5
3
2
0
Агропродукт
– сурет. Қазақстан нарығындағы UNT – сүтін өндіретін компанияларының
Бәсекелестерді бағалаумен қатар, өнімдерді салыстыру қажет. Осы мақсатта көрсеткіштер
6 – кесте. Критерийлер жүйесі және кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін
Бәсекеге қабілеттіліктің көрсеткіштері "Raimbek Agro" ЖШС Бәсекелестер
Өнім
Буып - түю:
Сауда белгісінің беделі:
Қолданудың көпнұсқаулылығы:
Кепілдік мерзімі (сақтау мерзімі):
Баға
Прейскурантты:
Жарнама:
Тұтынушылар үшін
5
5
4
5
5
5
4
4
4
4
3
4
3
4
Барлығы 33 26
“Raimbek agro” ЖШС өнімінің бәсекеге қабілеттілігін бағалау нәтижесінде, бұл
Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін модельдеу әдісі есептеу қарапайымдылығымен, түсініктілігімен, универсалдылығымен,
Кәсіпорын өнімнің бәсекеге қабілеттілігін модельдеу, бірнеше этаптардан тұрады:
Жеке бәсеке артықшылығын (баға, сапа) модельдеу.
Мысалы: “Айналайын” сүті, “ФудМастер” сүтіне бағаға қатысты кері тәуелділікте
“Айналайын” сүті – 1л, 3,2% - 140тг
“ФудМастер” сүті – 1л, 3,2% - 135тг
135
α = --------- = 0,96; (15)
140
α - “Айналайын” сүтінің, “ФудМастер” сүтіне бағаға қатысты
2. Кәсіпорын өнімнің, бәсекелестер өніміне сапаға қатысты бәсекеге қабілеттілігі
5
β = --------- = 1,25;
4
β - “Айналайын” сүтінің, “ФудМастер” сүтіне, сапа критерийлерінің көлеміне
5 - “Айналайын” сүтінің, сапа көрсеткішінің нақты деңгейі;
4 - “ФудМастер” сүтінің, сапа көрсеткішінің нақты деңгейі;
3.Кәсіпорын өнімнің жеке бәсекелік артықшылықтарын бәсекеге қабілеттілік моделінде біріктіру.
J = 0,96*1,25 = 1,2
J = сүттің бәсекеге қабілеттілігін көрсететін интегралды көрсеткіш;
“Айналайын” сүтінің, “ФудМастер” сүтіне қатынасы.
Шешім: Егер J