МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ..................................................................................................................4
1 ТАРАУ. БӨТЕННІҢ МҮЛКІН ТАЛАН-ТАРАЖҒА САЛУДЫҢ ЖАЛПЫ ТҮСІНІГІ..............................................................................................5
1.1 Меншікке қарсы қылмыстардың жалпы көрінісі...................................5
1.2 Талан-таражға салудың түсінігі, белгілері және түрлері....................10
1.3 Талан-таражға салудың объективті белгілері.......................................26
1.4 Талан-таражға салудың субъективті белгілері.....................................30
ТАРАУ 2. ТАЛАН-ТАРАЖДЫҢ НЫСАНДАРЫ ЖӘНЕ ТҮРЛЕРІ.........34
2.1 Талан-тараждың нысандары...................................................................34
2.2 Талан-таражға салудың түрлері..............................................................
ТАРАУ 3. ТАЛАН-ТАРАЖ ҮШІН ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖАУАПТЫЛЫҚТЫ АУЫРЛАТАТЫН МӘН-ЖАЙЛАР.................................................................44
3.1 Талан-тараждың затына қатысты ауырлататын белгілер....................44
3.2 Талан-тараждың объективті жағына және субъектісіне қатысты ауырлататын белгілер...................................................................................44
ҚОРЫТЫНДЫ....................................................................................................52
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТ...........................................................................53
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасының Конституциясы бойынша Қазақстан Республикасында мемлекеттік меншік пен
Меншік иелерінің заңды құқықтары азаматтық құқықтық нормалармен, сондай-ақ меншік
Қылмыстық құқық нормалары бойынша меншік иесінің құқығы меншік нысандарына
Талан-тараж меншікке қарсы бағытталган қылмыс болып табылады. Талан-тараж қылмыстарына
Аталған қылмыстар тергеу тәжірибесінде жиі кездесетін қылмыстар болып табылады.
1 БӨТЕННІҢ МҮЛКІН ТАЛАН-ТАРАЖҒА САЛУДЫҢ ЖАЛПЫ ТҮСІНІГІ
1.1 Меншікке қарсы қылмыстардың жалпы көрінісі
Меншік құқығы, меншіктің өзі сияқты қоғамдық өмірде негізгі орынның
Қазақстан Республикасында меншік құқығы жөніндегі нормативтік ережелердің азаматтық-құқықтық
Қазақстан Республикасы Конституциясының 6 бабының 1 тармағына сәйкес Қазақстан
Меншік иесі өзіне тиесілі мүлікке қатысты өз қалауы бойынша
Сондықтан да, меншік иелерінің заңды құқықтары азаматтық құқық нормаларымен
Қылмыстық құқықта меншік иесінің құқықтары меншік нысандарына қарамастан тең
Әлеуметтік құндылықтар жүйесінде меншікке құқық адамның әлеуметтік игіліктерінің ішіндегі
Меншікке қарсы қылмыстарды кейде мүліктік қылмыстар деп те атайды.
Меншікке қарсы қылмыстар деп - мүліктің меншік иесіне немесе
Меншікке қарсы қылмыстардың топтық объектісін меншік иесінің иелену, пайдалану
Меншікке қарсы қылмыстардың тікелей объектісі болып меншіктің кез-келген нысаны
Қылмыстық заңның Ерекше бөлімін талдап қарасақ, қылмыстың тікелей объектісі
Біз талдайын деп отырған қылмыс құрамдарында меншік қатынастары негізгі
Меншікке қарсы қылмыстардың заты - Азаматтық кодексте көрсетілген меншік
Осылайша, меншікке қарсы қылмыстардың заты ретінде –заттар, яғни ақша,
Меншікке қарсы қылмыстардың объективтік жағы кінәлі адамның бөтеннің мүлкін
Меншік иесінен немесе өзге де иеленушісінен кінәлі адамның бөтеннің
Меншікке қарсы қылмыстардың объективтік жағы негізінен белсенді әрекеттер арқылы
Меншікке қарсы қылмыстардың объективтік жағы материалдық қылмыс құрамдарының көмегімен
Меншікке қарсы кейбір қылмыстардың объективтік жағының міндетті белгісі -
Меншікке қарсы қылмыстар субъективтік жағына келетін болсақ, бұл қылмыстардың
Меншікке қарсы қылмыстардың субъективтік жағының міндетті белгілеріне – пайдакүнемдік
Жалпы ережелерге сәйкес меншікке қарсы қылмыстардың субъектісі – жалпы
Қылмыстық жаупатылық туындайтын жас мөлшеріне қатысты меншікке қарсы барлық
14 жастан бастап қылмыстық жауаптылық келесі қылмыстарда туындайды:
16 жастан бастап қылмыстық жауаптылық келесі қылмыстарда туындайды:
Қылмыстық кодекстің Ерекше бөлімінің 6 тарауындағы қылмыстар пайдакүнемдік ниеттің
Талан-таражға - ұрлық (175 бап), тонау (178 бап), қарақшылық
Меншікке қарсы басқадай пайдакүнемдік қылмыстарға ерекше құнды заттарды талан-таражға
Меншікке қарсы пайдакүнемдік емес қылмыстарға бөтен адамның мүлкін қасақана
1.2 Талан-таражға салудың түсінігі, белгілері және түрлері
Талан-таражға салудың дәлме-дәл анықтамасын беру осы қылмыстардың мәнін анықтауға,
Күші жүріп тұрған заңдарға сәйкес талан-тараж ұғымы бұл топтық
Қылмыстық құқық теориясы мен тәжірибе жүзінде соңғы уақытқа дейін
КСРО және одақтас республикалардың қылмыстық заңдары “талан-тараж”
Отандық тәжірибеге сүйенсек, талан-таражға салудың толық ұғымы Қазақстан Республикасы
Қазіргі таңда алғаш рет заң деңгейіндегі талан-таражға салудың толық
Берілген ұғым талан-таражға салудың белгілерін анықтау үшін, оларды бір-бірінен
Заң деңгейінде берілген талан-таражға салудың ұғымын қарастырған кезде, бұл
Г.А.Кригердің пікірі бойынша, талан-тараждың ұғымы осы қылмыстардың белгілерін жалпылайтын
“Қорлар” ұғымы экономикалық санат болғандықтан біркелкі мағынада қолданылмайды.
.В.А.Владимиров болса, жәбірленуші ретінде мемлекеттік немесе қоғамдық ұйымдардың қорларын
Әрекетке қатысты айырмашылықтарға келетін болсақ, Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі
Осылайша, “талан-тараж” ұғымын анықтау барысында ғалымдар және
Қылмыстық заң және ғалымдар арқылы берілген “талан-таражға салудың”
.Заң шығарушы деңгейінде берілген талан-тараждың анықтамасында, талан-тараж - меншік
Біріншіден, бұл жағдайда меншік иесіне келтірілген қай зиянның бағаланатындығы
Екіншіден, жай талан-таражға салудың мөлшері тек заңды тұлғаларға қатысты
Осы көтерілген мәселелерге қатысты біздің қорытындымыз келесідей:
- Келтірілген зиянның мөлшерін анықтауға байланысты меншік иесіне келтірілген
- Заңда жеке тұлғаларға қатысты ұсақ талан-таражға салудың мөлшерінің
“Талан-тараж” ұғымын жан-жақты түрде қарастырғаннан кейін, тек талан-таражға
Талан-таражға салудың объективті белгілеріне: қол сұғушылықтың объектісі мен
Қол сұғушылықтың объектісі, қылмыстың маңызды және қажетті элементтерінің бірі
Объект - қылмысты бағалауда, оның қоғамға қауіптілігін белгілеуде, қылмыстың
Объект - қылмысты ғылыми және заңдық тұрғыдан белгілі бір
Әрекет етуші Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінде объектінің жалпы анықтамасы
Ең алдымен қандай қоғамдық қатынастарға тікелей нұқсан келеді, бұл
Жалпы объект - бұл қылмыстық құқық нормаларымен қорғалатын барлық
Топтық объект болса, біртектес және бір-бірімен тығыз байланысты қоғамдық
Тікелей объект дегеніміз, нақты қатынастар немесе бір-бірімен тығыз байланысты
Талан-таражға салудың мәнін анықтауда негізгі рөл осы қылмыстардың объектісін
Жалпы объект меншік қатынастары болғандықтан, талан-таражға салу әрекеті тікелей
Сол себептен Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 6 тарауы
Кейбір авторлардың пікірі бойынша талан-таражға салудың тікелей объектісі мүліктің
Жоғарыда айтып кеткеніміздей, талан-таражға салудың объектісі меншік қатынастары дедік.
Талан-таражға салудың заты - қылмыскер иеленген мүлік болып табылады.
Жалпы қағидаға сәйкес, қылмыскер иеленген зат басқа біреудің меншігінде
Заттық белгі.
Экономикалық белгі.
Құқықтық белгі.
Талан-таражға салудың заты болғандықтан мүлік әруақытта да материалдық, яғни
Осыған байланысты, мүліктік қылмыс ретінде, талан-таражға салудың заты ретінде
Талан-таражға салудың затының келесі белгісі – экономикалық белгі. Талан-
Мүліктік емес сипаттағы құжаттар, сондай-ақ тек мүлікті алуға құқық
Талан-таражға салу затының үшінші белгісі - құқықтық белгі. Бұл
Жоғарыда айтылғандарды қорытындылай келе, төменедегідей тұжырымдарды жасауға болады:
Талан-таражға салудың заты - қылмыспен қол сұғылып бұзылатын заттар,
Талан-таражға салудың заты жылжитын да, жылжымайтын да мүлік бола
Талан-таражға салудың заты азаматтық айналымнан алынған заттар да бола
Талан- тараждың заңдық анықтамасының маңызды элементі, кінәлінің немесе
Талан-тараж барысында мүлік меншік иесінің немесе басқа да
Осыған байланысты талан-тараждың әрбір нақты фактісіне байланысты алынған мүліктің
Талан-тараждың келесі белгілерін атауға болады:: талан-тараж заңмен тыйым салынған
Сот-тергеу тәжірибесінде келесі жағдайлар жиі кездеседі. Адам мүлікті заңды
Бірінші жағдайда, рұқсат етілгеннен мүлікті ірі мөлшерде алу, егер
Екінші жағдайда, жауаптылық туралы мәселе адамның білуіне байланысты шешілуі
Мүлікті талан-таражға салудың қоғамға қауіптілік себебінің бірі- мүліктің қайтарымсыз
Қайтарымсыз, тегін деп, ақшалай эквивалентсіз немесе орнына басқа мүлікті
Талан-тараждың қайтарымсыз, тегін белгісі екі жағдайда орын алмайды: Біріншіден,
Талан-таражға салудың объективтік жағының барлық белгілерін анықтау, оның қоғамға
Талан-тараждың субъективтік белгілеріне:
1) қасақаналық;
2) пайдақорлық мақсат;
3) субъект жатады.
Талан-тараждың субъективтік жағы кінәнің тікелей қасақаналық түрімен сипатталады. Адам
Іс-әрекетті талан-тараж ретінде саралау үшін, кінәлі мүліктің басқа біреудің
Іс-әрекетті талан-тараж ретінде саралау барысындағы келесі мәселе, кінәлінің алынған
Талан-таражға салудың заңда берілген анықтамасында пайдақорлық мақсат көрсетілген. Заң
А.А.Пинаевтің пікірі бойынша: “Субъектіде пайдакүнемдік ниеттің негізінде белгілі бір
Талан-таражға салудың субъектісі, жалпы субъект болып табылады. Субъектінің белгілері
Талан-таражға салудың субъектісінің заңдық белгілері аса қиыншылықтарды туындатпайды. Олар
Заң әдебиеттерінде талан-таражға салудың нысандарын бөліп көрсетуде бірыңғай позиция
Талан-тараждың нысандарына байланысты көңіл аударалық мәселе, қорқытып алушылыққа байланысты.
Талан-таражды түрлерге бөлу алынған заттың мөлшеріне байланысты. Осы белгілерге
Егер ұрланған мүліктің құны әрекет жасалған кезде Қазақстан
ҚР ҚК-ң 175 бабының ескертуіне сәйкес: “Ірі мөлшер
Талан-тараждың түрлеріне байланысты Ресей Федерациясының заңдарына көз жүгіртсек, елеулі
Азаматқа елеулі мөлшерде залал келтірілгендігін анықтау барысында алынған заттың
Жай талан-таражға салу деп - алынған заттың мөлшері ірі
Алынған заттың мөлшерін меншік иесіне келтірілген және өтелінуі қажет
1.3 Талан-таражға салудың объективті белгілері
Қазақстан Республикасының Конституциясы бойынша Казақстан Республикасында мемлекеттік меншік пен
Меншік иелерінің занды құқықтары азаматтық құқықтық нормамен, сондай-ақ меншік
Қылмыстьіқ құқық нормасы бойынша меншік иесінің құқығы меншік нысандарына
Меншікке қарсы қылмыс деп мүліктің меншік иесіне немесе иеленушісіне
Заңға сәйкес талан-тараж деп пайдакүнемдік мақсатта айыптының бөтен мүлікті
Заң әдебиетінде талан-таражға байланысты ғалымдардың анықтамаларын кездестіруге болады. Профессор
Профессор Г.А. Кригер: "Талан-тараж бұл пайдакүнемдік мақсатпен жасалған қылмыстық
Бұл анықтамалардағы мәнді айрмашылықтарды көрсету қажет. В.А. Владимиров талан-тараж
Талан-тараждың топтық объектісі меншік нысандары қатынастарының жиынтығы, ал тікелей
Талан-тараждың заты болып адам еңбегі арқылы
Қазақстан мемлекетінде меншік қатынастары құқықтық нысансыз өмір сүрмейді, олардың
Кейбір ғалымдар талан-тараждың тікелей объектісі меншік қатынастары емес, керісінше
Қылмыстық заң мүлікті, заттарды емес, адамдардың арасындағы заттарға байланысты
Сонымен, мүлік талан-тараждың тікелей объектісі бола алмайды, ол талан-тараждың
Мүліктің физикалық қасиеті дегенде талан-тараж кезінде мүлік заттандырылған, кеңістікте
Талан-тараждың заты әдетте сырттай сезілетін зат. Ол газ, сүйық,
Негізінен, талан-тараждың заты қозғалатьш мүлік болып табылады. Олар: көлік
Экономикалық көзқарас жағынан талан-таражға салудың заты құнға ие болып,
Сондықтан, жер қойнауы, су көздері, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі,
Талан-тараждың объективтік жағының белгілеріне;
1) мүлікті алу;
2) мүлікті заңсыз алу;
3) мүлікті тегін алу жатады.
Бөтеннің мүлкін алу деп осы мүлікті меншік иесінің немесе
Талан-тараждың елеулі белгісі бөтеннің мүлкін тегін алу болып табылады.
Талан-тараждың міндетті белгілерінің бірі - негізінен заңға қайшы іс-әрекетімен
Мөрлерді, мөр таңбаларды, бланкілерді, жеке құжаттарды ұрлау басқару тәртібіне
Т.Л. Сергеева осыған байланысты: "Құжаттарды үрлау кезінде қылмыскердің түпкілікті
Автобус, троллейбус, трамвай билеттері оралымдарын үрлап, кейінірек сату мақсатын
Талан-тараждың қылмыстық құқықтық жолмен мүлікті иеленудің табиғаты, мәні азаматтық
1.4 Талан-таражға салудың субъективті белгілері
Талан-тараждың субъективтік жағы кінәлінің
Қоғамға зиянды зардаптың болуын тілеу немесе оның тууына саналы
Яғни, талан-тараж кезінде кінәлі тұлға өз іс-әрекетінің қоғамға қауіпті
Кінәлінің санасымен талан-тараж үшін тән барлық белгілер қамтылады: тұтастай
Талан-тараж кезінде қасақаналықтың еріктілік кезеңі кінәлінің қылмыстық әрекеттерді жасау
Субъективтік жақтың міндетті белгілеріне пайдакүнемдік ниет және пайдакүнемдік мақсат
Талан-тараж кезінде кінәлі тұлға мүлік бөтен тұлғаның меншігінде екенін
Қылмыскер бөтен тұлғаның қорынан материалдық құндылықтарды алғанда жеңіл, зансыз
Қылмыстық құқықтық әдибиетте және сот тәжірибесінде көп уақыт талан-тараж
Кез келген қасақана қылмыс бұл адамның санасында пайда болған
Ниет бұл адамның санасында пайда болған және оның жеке
Талан-таражда пайдакүнемдік ниеттермен бірге қосымша түрде басқа да ниеттер:
Негізінен, ұрлық, тонау, қарақшылық, алаяқтық және басқа да меншікке
Пайдакүнемдік ниеттер дегенімізде бұл материалдық игіліктерді иеленуге ешқандай құқықтық
Қылмыстық мақсат деп адамның қылмыс істеуі арқылы болашақта белгілі
Ниет пен мақсат өзара тығыз байланысты ұғым болғанымен олар
Талан-тараждың субъектісі он төрт жасқа толған адам, ал иеленіп
Қылмыстық заң қылмыстық жауаптылыққа өзінің істеген іс-әрекетіне есеп бере
Сонымен, талан-тараждың субъектісі болып заңда көрсетілген жасқа толған, есі
2 ТАЛАН-ТАРАЖДЫҢ НЫСАНДАРЫ ЖӘНЕ ТҮРЛЕРІ
2.1 Талан-тараждың нысандары
Қоғамдық өмірдің кез келген қүбылысы секілді талан-тараждың өзіндік мазмұны
Қылмыстық заң әрқашанда талан-таражды жасаудың нысанына көніл бөлген. Оның
Талан-тараждың келесідей нысандары бар: ұрлық, сеніп тапсырылған бөтен мүлікті
Ұрлық дегеніміз бөтен мүлікті жасырып алу, меншік иесінің еркінен
Бөтен мүлікгі жасырын алу екі түрлі-объективтік және субъективтік беліілер
Осыған байланысты жөбірленуші үйде болмауы себепті оның пәтеріндегі заттарын
Қүрылысына қарай ұрлық материалдық қүрамға жатады. Соңдықтан да қылмыс
Ұрлық субъекгивтік жагынан тікелей қасақаналықпен жасалады. Кінөлі адам бөтеннің
Тонау, яғни бөтен мүлікті ашық талан-таражға салу деп есептеледі.
Тонаудың тікелей объектісі болып бөтеннің мүлкіне қол сүгу болып
Тонау объективтік жағынан белсеңді әрекет күйінде бөтеннің мүлкін ашықтан
Тонаудың жиі кездесетін түрі бөтеннің мүлкін жәбірленушінің көзінше оған
Көптеген ғалымдардың пікірінше ауырлататын мән-жайлар бойынша тонау кезінде дене
Әрине сөзсіз, күш қолданамын деп қорқыту, өмірге және денсаулыққа
Өзінің сипаты жағынан тонау кезіндеіі дене күшін қолдану өмірге
Жәбірленушінің өмірі мен денсаулығына қауіпті емес түрде күш қолданамын
Тонауға байланысты күш қолдану немесе күш қолданамын деп қорқыту
Тонауды оған ұқсас қылмыстардан ажырата білу керек. Тонау ұрлықтан
Қарақшылық - талан-таражға салудың ең қауіпті түрі болып табылады.
Қарақшылықтың қүрамын күш қолданумен бірге адамның өмірі мен денсаулығына
Қарақшылықтағы күш қолдану бөтеннің мүлкіне иелік етудің қүралы болып
Қарақшылық шабуыл жасаган уақыттан бастап, оның бөтеннің мүлкіне иелік
Қарақшылық субъективті жағынан тікелей қасақаналықпен және пайдакүнемдік мақсатпен сипатталады.
Тонау мен қарақшылық бір-бірінен күш қолдану мөніне байланысты ажыратылады.
Қарақшылықтың орын алғанын ажыратуда және қорытынды пайымдаулар жасауда қылмыскерлердің
Жәбірленушіні жүріп келе жатқан автокөліктен лақтырып жіберу, буындыру үшін
Қарақшылықтың тонаудан келесі айырмашылығы мынада: тонау материалдық қылмыс қүрамы
Қарақшылықты қорқытып алушылық қүрамынан ажырата білу керек. Қарақпшлық жасағанда
Сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иеленіп алу немесе ысырап ету
Қылмыстың объективтік жағы сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иелену немесе
Иеленіп алу дегеніміз кінәлінің өзіне сеніп тапсырылған бөтеннің мүлкін
Ысырап етуге кінәлі адамның өзіне сеніп тапсырылған бөтен мүлікті
Сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иеленумен ысырап
Қылмыстың субъектісі болып арнаулы субъект-талан-таражда түскен мүлік өзіне заң,
Қылмыстық кодексте алаяқтық, бөтен мүлікті талан-таражға салу немесе бөтен
Алаяқтың кезінде жәбірленушінің санасы және еркі фальсификацияланады. Бұл мақсатқа
Алаяқтық кезіндегі алдаудың ерекшелігі — оның бағытталғандығында. Ұрлық, тонау,
Алаяқтықта жәбірленушінің еркін фальсификацияланып, ол мүлікті қылмыскерге өз еркімен,
Алаяқтық алдау ретінде кез-келген ақиқатты фальсификациялау танылады. Алдаудың қандай
Алаяқтық қаншалықты өнерлі және алдау қаншылықты сараланған болса, соншалықты
Алаяқтық алдау белсенді немесе пассивті жүріс-түрыста көрініс табуы мүлкін.
Алаяқтық алдау бүрьш, өткен шақта болған фактілерді бүрмалау, осы
Төжірибе көрсеткендей келешек оқиғаларға байланысты айтылған алдау алаяқтықтың кең
Өзінің сыртқы көрінісі бойынша алдау ауызша түрде немесе эртүрлі
Алдау әрекеттері алаяқтықтың белгісі ретінде көптеген әрекеттердің орындалуы түрінде
Мәмле затындағы алдау деп жәбірленушіні қандай-да заттың нәтижелері болатындығы
Алаяқтық жолмен алдау кезінде мәлімдеме жасау, жалған құжаттар көрсету
Заң әдебиетінде "сенімге қиянат жасау" алаяқтық алдаудың бір түрі
Алаяқтық алдау және сеніге қиянат жасау алаяқтықтың тәсілдері ретінде
Жаңылысып қалған немесе алаяқ адамға сеніп қалған жәбірленуші өз
Тәжірибе көрсетендей, алаяқ адамдар жөбірленушінің пайдакүнемдік мүдделігіне әсер етіп
Алаяқтықтың қүрамы-материалдық. Оның субъективтік жағының міндетті белгілерінің бірі қылмыстың
Субъективтік жағынан алаяқтық тек қана тікелей қасақаналық ниет және
2.2 Талан-таражға салудың түрлері
Қазіргі қолданылып журген қылмыстық заңда талан-тараждың түрі негізінен үшке
а) жай-яши талан-таражға түскен мүліктің құны заңда белгіленген айлық
б) талан-тараждың екішпі бір түрі ~ азамттарға едәуір залал
в) талан-тараждың - үшінші түрі ірі мөлшер немесе ірі
Талан-таражға түскен мүліктің құны қылмыс істеген уақыттағы зиянмен
Таран-таражға үшыраған мүліктің бағасы мемлекеттік өткізу багасымен, егер мүлік
Ерекше құнды заттарды
Заттар мен құжаттардың ерекше тарихи, ғылыми, көркемдік немесе мәдени
Қылмыс объективтік жағынан ерекше тарихи, гылыми, көркемдік немесе мөдени
Қылмыстық кодекстің 180-бабы ерекше құнды заттарды мемлекеттік немесе қоғамдық
Ерекше құнды заттар мен құжаттарды талан-таражға салу сол заттарга
Осы көрсетілген қылмыс қүрамын - ұрлық, тонау немесе қарақшыльіқ
Көрсетілген қылмыс қүрамы субъективтік жагынан тікелей касақаналықпен және пайдакүнемдік
3 ТАЛАН-ТАРАЖ ҮШІН ҚЫЛМЫСТЫҚ ЖАУАПТЫЛЫҚТЫ АУЫРЛАТАТЫН МӘН-ЖАЙЛАР
3.1 Талан-тараждың затына қатысты ауырлататын белгілер
Ұрлықтың затына байланысты ауырлататын түрі-ірі мөлшердегі ұрлық болып табылады.
Қазақстан Республикасы Жоғары Соты Пленумының 1996-жылы 25 шілдедегі 9
Мүлікті ірі мөлшерде талан-таражға салу мақсатында жасалған қарақшылықта кінәлі
3.2 Талан-тараждың объективті жағына және субъектісіне қатысты ауырлататын белгілер.
Адамдар тобының алдын ала сөз байласуы
Қылмыстық заңда қылмысты бірлесіп жасау туралы күні бүрын уағдаласқан
Бірнеше рет жасалған ұрлық Қылмыстың бірнеше мөрте жасалуының түсінігі
Түргын-жай дегеніміз адамдардың түрақты немесе уақытша түруына арналған немесе
Қылмыскердің ұрлық қылмысын өртүрлі техникалық қүралдарды және қүрылғыларды пайдаланып
Көп жағдайларда қылмыскер арнаулы техникалық қүралдарды алдын-ала дайындайды, жасайды.
Тергеу және сот тәжірибесі көрсеткендей қылмыскерлердің арнаулы үрылық инструменттерді,
Техникалық қүралдар қатарына қолдан жасалған немесе арнаулы түрде ұрлық
Ұрлықты жасау үшін қылмыскерлер автокөліктерді, мотоциклдерді және басқа да
Қоймаға — түрақты немесе уақытша материалдық игіліктерді сақтайтын, қоршалған
Көрсетілген объектілерге заңсыз кіру деп түрғын, қызметтік немесе өндірістік
Ұрлықтың аса ауырлататын түрі үйымдасқан топпен жасалған ұрлық болып
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 1996 жылгы 25 шілдедегі
Тонаудың ауырлататын түріне:
а) жәбірленушінің өмірі мен денсаулығына қауіпті емес күш
қолданумен, не осындай күш қолданамын деп қорқыту арқылы;
б) бірнеше рет;
в) адамдар тобының алдын ала сөз байласуы бойынша;
г) түрғын, қызметтік, өндірістік үй-жайга не қоймаға заңсыз
кірумен жасалған тонау;
аса ауырлататын түріне.
А) үйымдасқан топ;
Б) ірі мөлшерде;
В) ұрлық немесе қорқытып алушылығы үшін бүрын екі немесе
Тонау кезінде күш қолдану жәбірленушіге дене жарақаттарын келтіру түрінде
Дене күшін қолдану тонау кезінде жәбірленушінің бостандығын шектеу, яғни
Дене күшін қолданамын деп қорқыту жөбірленушінің денсаулыгына және өміріне
Қарақшылық қүрамының ауырлататын түрлері болып:
а) адамдар тобының алдын ала сөз байласуы бойынша;
б) бірнеше рет;
в) түрғын, қызметтік, өндірістік үй-жайға не қоймаға заңсыз
кірумен жасалған;
г) қару немесе қару
қолданумен жасалған қарақшылық танылады.
Қарақшылық қүрамының аса ауыр түріне:
а) үйымдасқан топ;
б) денсаулыққа ауыр зиян келтірумен;
в) мүлікті ірі мөлшерде үрлау мақсатында;
г) ұрлық немесе қорқытып алушылығы үшін бүрын екі немесе
Қылмыстық құқық ғылымында және қылмыстылықпен күрес тәжірибесінде қарулар макеттерінің
Мысалы, Г.Л Кригер, В.Н Кудрявцев және Г.А Кригер қару
Макетпен қорқытатын адам не объективті, не субъективті түрде ешқандай
Демек, өзінің нысаны бойынша қаруға үқсайтын қүрал тек жәбірленушіге
Шабуыл жасайтын тұлға сонымен бірге пистолеттің ауыр темір макетін
Қарақшылықтың ауырлататын түрі денсаулыққа ауыр зиян келтіру болып табылады.
Бір көздің көруін жогалту ауыр дене жарақаты ретінде бағаланады.
Денсаулыққа ауыр өсер келтірумен үштасқан қарақшылық деп, меншік иесіне
Егер қарақшылықпен шабуыл жасау нөтижесінде адамның өміріне қол сүғатын
ҚОРЫТЫНДЫ
Меншік иесі өзіне тиесілі мүлікке қатысты өз қалауы бойынша
Сондықтан да, меншік иелерінің заңды құқықтары азаматтық құқық нормаларымен
Талан-тараждар меншікке қарсы бағытталған қылмыстар болып табылады. Талан-тараж қылмыстарына
Талан-тараж қылмыстары қоғамға қауіпті болып келеді. Талан-тараждың қылмыстық заңца
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. ҚР Конституциясы, Алматы Жеті жарғы 2000 ж.
2. ҚР Қылмыстық кодексі, Алматы Жеті жарғы 2000 ж.
3. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты
4. А.Н Ағыбаев Қылмыстық құқық, Жалпы бөлім Алматы Жеті
5. А.Н Ағыбаев Қылмыстық құқық, Ерекіпе бөлім, Алматы 2000
6. Я.М. Брайнин Советское уговлоное право, вып 2, Киев
7. Бородин С.В. Квалификация преступлений против жизни. М.;- Юридическая
8. Борзенков Г.Н.
М.Юридическая литература, 1971.
9. В.А Владимиров
имущества. М, 1974.
10. Владимиров В.А. Квалификация преступлений против личной
собственности. М., 1968
11. Владимиров В.А..,
собственность под охраной
литература, 1979.
12. Ворошилин Е.В. Ответственность
М:ВЮЗИ, 1980.
13. Гаухман Л.Д. Борьба с насильственными посягательствами.
М, 1969
14. М.М. Исаев Преступления против личной собственности. М.,
1939
15. Кригер Г.А. Квалификация
имущества.-М.: Юридическая литература, 1974
16. Кригер Г.Л.
Литовченко Уголовная ответственность за посягательства на
социалистическую собственность. (понятие хищения). Москва
- 1985
17. Кудрявцев В.Н.
преступлений, М. 1963.
18. Михайлов М.П. Уголовная ответственность за кражу личного
имущества и разбой. М.-; Госюриздат, 1958
19. Пионтковский А.А. Курс советского уголовного права. Т. 5-
М.; Наука 1971
20. Пинаев А.А. Уголовно-правовая борьба с хищениями. Харьков: Вища
21.Погребняк И.Г. Квалификация хищений, совершеннолетних
по предварительному сговору группой лиц. См ст. Борьба с
хищениями государственного и общественного имущества. —
М.; Юридическая литература
22.Т.Л. Сергеева Уголовно-правовая охрана социалистической
собственности в СССР, М, 1954
23. Т.Л. Сергева
государственного или
хозяйственные преступления и взяточничества" М., 1967.
24. Холостов В. Разграничение грабежа и кражи. — Советская
юститция 1972.
Владимиров В.А.., Ляпунов Ю.И. Социалистическая собственность под
охраной закоиа- М.:Юридическая литература, 1979,с.21.
Кригер Г.А. Квалификация хищений социалистического имущества.-М.:
Юридическая литература, 1974, с. 88.
Пионтковский А.А. Курс совстского уголовного права. Т. 5-М.; Наука
с. 296-297.
Михайлов М.П. Уголовная ответственность за кражу личного имущества и
разбой. М.-; Госюриздат, 1958, с.46.
В.Н. Литовченко Уголовная
Кригер Г.А. Квалификаіщя хищений социалистического имущества. Москва 1974, стр
Т.Л. Сергеева Уголовно-правовая охрана социалистичсской собственности в СССР, М,
Т.Л. Сергева "Уголовная сггветственность за хищения государственного или общественного
Владимиров В.А, Квалификация похищений личного имущества. Москва, 1974. стрЗЗ.
Г.А. Кригер Квалификация хищений
Владимиров В.А. Квалификация
В.Н. Литовченко Уголовная ответственность за посягательства на социалистическую собствешюсть
Гаухман Л.Д. Борьба с насилъственными посягательсттами. М, 1969, стр.
Кригер Г.Л. Ответственность за разбой. М.,1968. Стр 17-18.
В.Н. Литовченко Уголовная
В.А. Владимиров Квалификация похищений личного имущества. М., "Юрид лит-ра",
Ворошилин Е.В. Ответственность за мошенничество. М:ВЮЗИ, 1980. Стр 30.
М.М. Исаев Преступления против личной собственности. М., 1939 стр
Я.М. Брайнин Советское уговлоное право, вып 2, Киев 1952,
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумдарының жинагы. 1-том. Алматы. "Санат",
Погребняк И.Г. Квалификация хищений, совершеннолетних по предварительному сговору группой
4