әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Философия және саясаттану факультеті
Социология кафедрасы
ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ
ОТБАСЫМЕН ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС
Орындаған ______________________________________ Паргана
4-курс студенті
Ғылыми жетекші_________________________________ Жаназарова З.Ж.
социол.ғ.д, пофессор
Норма бақылаушы ___________________________________Ильясова И.Б.
Оқытушы.
Қорғауға жіберілді:
Социология кафедрасының
меңгерушісі,
социол.ғ.д., профессор ______________________________Садырова М.С.
(қолы, күні)
АЛМАТЫ
2011
ЖОСПАР
КІРІСПЕ..........................................................................................................3
І ТАРАУ. ОТБАСЫМЕН ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС
1.1 Отбасымен әлеуметтік жұмыстың мәні.................................................6
1.2 Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыс
тарихы жайлы ................................................................................................9
1.3 Отбасы ұғымы. Қызметі мен құрылымы..............................................19
1.4 Отбасыны танудың теоретикалық бастаулары....................................24
ІІ ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС
2.1 Қазіргі Қазақстандық отбасы әлеуметтік
мәселелерін зерттеу.....................................................................................31
2.2 Отбасымен жқмыс әлеуметтік қызметкердің ерекше
қызметі ретінде............................................................................................35
2.3 Қазақстандағы отбасы саясаты............................................................37
ҚОРЫТЫНДЫ..........................................................................................49
СІЛТЕМЕЛЕР ТІЗІМІ.............................................................................51
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.....................................52
КІРІСПЕ
Қазір отбасы өзімен өзі қайнап жатқан әлем. Ал
Отбасы барлық уақытта ежелгі философтардан бастап, қазіргі заманғы
Соңғы жылдары Қазақстан Республикасында әлеуметтік жұмыс мамандығы, сондай-ақ
Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыс, өмірдегі кездесетін проблемаларын бөтен
Бүгінгі күні отбасы мен отбасы қатынастарын зерттеу мәселелері
Қазақстанда үкіметтік емес және халықаралық ұйымдардың қолдауымен әйелдер
Әлеуметтік жұмыстардың ұйымдары мен мекеме жүйелері маңызды аспект
Қоғам отбасылық қарапайым түрде көбеюі мен жаңа ұрпағын
Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыс қоғам, ел ауыр кезеңді
Көбінесе, бұл іс-әрекет мемлекеттің әлеуметтік саясатына байланысты, бұл
Қандай да бір әртүрлі күштердің себебінен проблема туып,
Сонымен қатар, қоғамдағы отбасының ең басты негізгі қызметтері
Отбасы өмірі материалдық және рухани процестермен анықталады. Отбасы
Отбасы қазір қоғамның негізгі бір бөлігі болып табылады.
Отбасы адамның әлеуметтік жұмыс істеу жүйесін білдіреді. Ол
Қазір отбасы өрістеудің күрделі кезеңін – дәстүрлі үлгіден
Бала туу төмендеп, ажырасулар саны өсіп, жалғыз басты
Қазақстанда дипломды мамандар жоқ, бірақ әлеуметтік қамсыздандырудың әртүрлі
Отбасы – ол алғашқы және негізгі қоғамдық орта,
Қазіргі заманның отбасы, оның ерекшеліктері тұтасымен қазіргі кезеңнің
Осы айтылған ойлардан автордың таңдаған өзекті тақырыбы туындайды:
Бұл жұмыстың мақсаты - Қазақстандағы отбасын сақтауға және
Бұл қойылған мақсаттарға жету үшін мынадай мәселелер қарастырылуы
Отбасымен әлеуметтік жұмыстың мәні;
Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыс тарихы жайлы;
Отбасы ұғымы. Қызметі мен құрылымы;
Отбасыны танудың теоретикалық бастаулары;
Қазіргі Қазақстандағы отбасы әлеуметтік мәселелерін зерттеу;
Отбасымен жұмыс әлеуметтік қызметкердің ерекше қызметі ретінде;
Қазақстандағы отбасы саясаты.
І ТАРАУ. ОТБАСЫМЕН ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС
1.1 Отбасымен әлеуметтік жұмыстың мәні
Отбасы әлеуметтік жұмыстардың маңызды салаларының бірі әрі негізгі
Отбасы бір қарағанда, әлеуметтік түсініктер танымының қарапайым ғана
Кәсіптік жұмыстардың шетелдік тарихына ондаған жылдар болған деп
Әлеуметтік жұмыстардың мәні әлеуметтік қайта құру дәуірінде өсіп
Әлеуметтік жұмыс әлеуметтік қиыстырылған іс-әрекет болып табылады, онда
Әлеуметтік жұмыстардың дәстүрлі тұжырымдамасы жеке, отбасылық, өндірістік және
Әлеуметтік қызметкердің отбасымен жүргізетін жұмысындағы рөлін атап өтудің
Әлеуметтік мәдени жағдайлар үнемі өзгеріп тұратындықтан, отбасында болып
Соңғы жылдары социологтар мен көптеген ғалымдар айналысқан басты,
Отбасына біз қандас немесе интимдік, жыныстық қатынастар арқылы
Н.Смелзер, адам өміріне сипаттама бере отырып, «Біздің көпшілігіміз
Мектеп бітіргеннен кейін де бізге ұйымдарға баруға тура
Н.Смелзер біздің өміріміздің бір жағын байқап қалған. Туғаннан
Адамның бейресми өмірі ата-анасының отбасында, өзінің отбасында және
Адамның ресми өмірі өзгермелі ұйымдарда (мектеп, жоғары оқу
Адамдардың дұрыс өмір сүруге қмтылуы ауыр тұрмыс жағдайын
Ғылыми пәннің сипатты белгілері ұйым, оқу кафедралары мен
Қазақстанда үкіметтік емес және халықаралық ұйымдардың қолдануымен әйелдер
Аса кәсіби қызметкерлер талап етілуде, олар философия, социология,
Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыстың басқа да ғылымдар сияқты
Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыстар ғылымның келесі принциптері оларды
Психологиялық-педагогикалық принциптер – эмпатия, (жан ашуы), сенімді психологиялық
Әдістемелік принциптер – мирасқорлық, бірізділік, үздіксіздік, құзырлылық;
Ұйымдастырушылық – жинақтылық, делдалдық (психология, құқық, медицина және
Нормативті актілер мен заңдарда әлеуметтік жұмыс тәжірибесі мен
Сондай-ақ, мақсатқа жету үшін өз ұмыс тәсілдері мен
1.2 Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыс тарихы жайлы
Қазақстан қазір өзінің дамуының қиын сәттерін бастан кешіріп
Қазіргі кезде журнал, мақала сипатындағы әлеуметтік жұмыстар жөніндегі
Әрине, отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыстар тарихының өз тарихы,
Шетел және ресей зерттеушілері әлеуметтік жүмыстардын дүние жүзінде
Әлеуметтік жұмыстар қиын жағдайда қалған адамдарға қолдау көрсету,
Өздеріңіз білетіндей, кем бағал, мүгедек жандарға көмек, қайырымдылық
Қазақ халқының салт-дәстүрі, рулық қауым, туысқандығы кем бағал,
Бірақ Ресейде әлеуметтік жұмыстар ХІХ ғасырдың аяғы ХХ
Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыс қоғам, ел ауыр кезеңді
Көбінесе, бұл іс- әрекет мемлекеттік әлеуметтік саясатына байланысты,
Қандай да бір әртүрлі күштердің себебінен проблема туып,
Аналардың отбасылық үй-жайынан жеке еңбек төлемін алатын нарықтық
Ағылшын мәдениеттанушысы Джон Девис мемлекеттің назары дәстүрлі отбасынан
Аналар мен балалар туралы осы «қамқорлықтардың» барлығы әкелерді
Жеке жалақы жүйесіне байланысты, барлық әлеуметтік институттардың қазіргі
«Отбасы объектісін жеке адамға алмастыруға бейімділік зерттеу жүргізуге
Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыс немесе отбасы терапиясы осы
«Жеке-айыру методологиясына» сәйкес, осы проблемалар жалпы отбасын емес,
Отбасын қамқорлық пен емдеуді қажет ететін жеке адам
«Терапия сөзі даңқының өсуі тек медицинамен әуестеніп қана
Әлеуметтік жұмыстар барлық уақытта екі негізгі нысанда-қоғамның, соның
Бірінші кезең, Русьтағы шоқынуға және осы деректің әсерінен
Осы кезеңде Русьта ең бірінші Еуропада өскелең ұрпаққа,
Екінші кезең, бұл - Ресейде қоғамдық қамқорлықтың тұтас
І Петр кезінде қайыр сұраумен күресу әрекеті сәтті
ХХІІІ ғ. 2 ж басында кіші офицерлерге қамқорлық
ІІ Екатерина тұсында қоғамдық қамқорлық жасау жүйесі жалпы
Халықтың барлық тобын әлеуметтік қорғауға мемлекеттік қаржы жетпеді.
Қамқорлық жасау проблемасын шешуде земства көп роль атқарды.
Үшінші кезең, революциядан кейінгі және кеңес дәуірі, 1918
1922 жылдан бастап әлеуметтік қамтамасыз ету тәртіпке келді.
Осы жетістіктер КСРО-ның Бірінші Атазаңында бекітілді (1924). 20-жылдардың
Кеңес дәуірі кезінде адамның әлеуметтік қорғалу дәрежесіне жасалған
Шетелдегі әлеуметтік жұмыстар туралы сөз болғанда немесе солар
Әлеуметтік жұмыстардың шетелдік тәжірибесін оқып-үйренуге бірқатар әдістерді пайдалану
Тарихи әдіс қайырымдылықтың қалыптасу және даму үдерісі елдерде
Салыстыру әдісі салыстыру объектілерін бөліп алуға, соның ішінде
Шетелдегі әлеуметтік жұмыс тәжірибесін оқып-үйрену қалыптасқан әлеуметтік жұмыс
Әлеуметтік жұмыстарды салыстыру шаруашылық жүргізудің нарықтық немесе жоспарлы
Шетел тәжірибесін оқып-үйрену кезінде халықаралық мәслихаттар, коллоквиумдар мен
Көрсетілген методологиялық және әдістемелік аспектілер жекелеген елдер мен
АҚШ-та табысы төмен отбастарына тұрмыстық жәрдемақы беріледі, олардың
Елімізде балалары бар отбасылармен жүргізілетін әлеуметтік жұмыстарда да
Үйінен қашып кеткен және үйі жоқ балалармен жұмыс
АҚШ-та жарым-жанды отбастарымен әлеуметтік жұмыс жүргізумен айналысатын, «Серіксіз
Көбінесе, осындай жалғыз басты аналардың отбасы некеден тыс
Америкалық қоғамның маңызды мәселелерінің бірі елдегі нәсілдік және
Жұмыссыздық салдарынан отбасының бүзылуы, күйзеліс мынадай жағымсыз құбылыстарға:
АҚШ-тағы отбасымен жүргізілетін практикалық жұмыс отбасындағы ұқсас сипаттамаларды
Қазіргі уақытта АҚШ-та үлкен жоспарлы мемлекеттік «отбасына қайту»
Қазақстан қазір өзінің дамуында қиын сәттерді бастан кешіріп
Қазір әлеуметтік жұмыстар жөнінде журнал, стихиялық сипаттағы жұмыстар
Әрине, Қазақстандағы отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыстың өз тарихы,
Біздің ойымызды растайтын келесі бір маңызды құжат бұл
Сол уақытта дін, өсиет және жазбалар өте күшті
Бұдан кейін мемлекетте жетімхана, мекемелер, қамқорлыққа алудың әртүрлі
Бірақ, сахарада халықтың өмір салты (қиындыққа ұшыраған туыстарына
Алғаш рет революциядан кейінгі жылдары Кеңес үкіметінің халық
Отбасы мәселесін шешудің жаңа жолдарын іздеді. ХХ жүз
Отбасы қарым-қатынасын жақсарту мақсатында отбасы ісіне араласудың мәдениет
А. Коллонтай бала тууда және тәрбиелеуде отбасының ролі
Тек орыс әйелдері емес, сондай-ақ қазақ әйелдері арасында
Қазіргі кезде Қазақстан әйелдері көпшілік жағдайда,
Әлеуметтік қызметкер жекелеген отбасының немесе оның мүшелерінің барлық
Біздің елімзде осындай қызмет түрінің практикасы мүлдем дамымаған.
Отбасы мүдделерін қорғау, әйелдер қажетті жағдайлармен қамтамасыз ету
Комиссияның негізгі міндеттерінің бірі: отбасы, әйел және бала
1.3 Отбасы ұғымы. Қызметі мен құрылымы
Отбасы қай қырынан алсақ та, отбасы әлеуметтік көпқырлы
Отбасы анықтамасы әрсападағы жанұялық әртүрлікті, сонымен қатар әлеуметтік
Отбасы анықтамасы. Отбасы туралы көптеген түсініктер бар, оның
Отбасын ата-ана мен балалар қатынасы құрайды, ал неке
Отбасы ыәнін тереңІрек бағамдау үшін жанұяның окшаулану кеңістігін
Өз ерекшеліктерінен тыс бір-бірімен байланыстағы жұбайлар бақытсыздықтарын айтады.
Отбасы- жалпы отбасылық қызметке негізделген жұбайлар- ата-аналарбалалар тізбегін
Отбасы қызметі. қоғам деңгейінде көрінетін миллиондаған өмірге бейім
Жанұяның ерекше қызметіне баланың тууы, оларды қамтамасыз ету,
Отбасының ерекше емес қызметі жеке меншікті жинап, оны
Сондықтан да әртүрлі тарихи этаптарда отбасылық өзгерістер ерекше
ХХ ғасыр басында әлеуметтік институттар отбасымен тығыз қатынаста
Отбасы құрылымының типологиясы - көп қырлы және жұбайлық,
Моногамды жұбайлар - бір әйелдің бір еркекпен некелесуі.
Франеталдыполиандрия (бірнеше ағайынды жігіттің бір әйелмен некесі) және
Экзогамды неке - жұбайды басқа
Эндогамды неке екі экзогамды некеден тұратын топ арасынан
Ата-аналық – жүбайлық - туыстық байланыстардан анықталатын отбасы
Үкімет өлшемі бойынша патриархалды отбасын отбасы мемлекетінің «басшысы»
Синкретикалық түр де жұбайлардың тепе-тең әсерлерінен пайда болады.
Ары қарай әлеуметтік жағдайына қарай жұбайлар немесе жұбайлардың
Кеңестік-территориялық оқшауланатын патрилокалды отбасына - жас жұбайлардың күйеуінің
қазіргі қала отбасыларында уникалды отбасылары туралы көп айтылады.
Ең кең таралған қазіргі заманғы отбасыларда 2 ұрпақ
Бүны нуклеарлы отбасы дейміз. Нуклеарлы отбасында 3 топтың
қайта құрылған отбасында (бірінші неке емес) жұбайлармен бірге
Біріншісі, бір жұбайлардың нақтылы некеден туған балаларынан, немесе,
Енді бір жағдайда нуклеарлы және кеңейген отбасын басқа
Отбасы өмірін, отбасы мәселелерін шешу механизімін түсіну үшін
Социология мен демографияда отбасын бала санына қарай үш
Басталуынан құлдырауға дейінгі аралықты уақыт бойынша өзгеруін классификациялық
Ағылшын тілді әдебиеттануда адамның жас мөлшерінің ұзақтығының өзгерісін
«Отбасының дамуы» процесі жеке бастың жас мөлшерінің дамуымен
Отбасы циклы аталық сатыдан және некеге тұрып бірінші
Бұлардың барлығы отбасы микросоциологиясының негізгі міндеттері болып саналады.
1.4. Отбасыны тaнудың теоретикалық бастаулары
Отбасы мен некенің тарихи бастауларына көзқарастардың көшбасшысында швейцариялық
Матриархат және отбасының тарихи өсуі туралы пікірлер өз
Функционализмнің непзін салушы Э.Дюркгейм отбасына тән ынтымақтастық пен
Дюркгеймнің жанұяның құрылым-қызметіне сараптама жасаған еңбегі социология тарихында
Отбасылық қызметтің жан-жақтылығына көңіл бөле отырып, функционалистер отбасының
«Некенің тарихы» атты көлемді еңбегінде Вестермак некелі қатынас
Шеше мен әке рөлінің мәселелері, олардың мәдени- әлеуметтік
Отбасын белгілі бір «әлеуметтік топ» ретінде қарастыруды ұсынушы
Э.Фромның тұлғаны жаншу және адамдарды алшақтату теориясы қазіргі
Эрик Берн бүгінгі таңдағы жанұялық психотерапияның негізін салушы.
Отбасының социологиялық бастауларын зерттеу француздік социолог Фредерик Ле
П.А.Сорокиннің Миннесот университетінен таныс досы Карл Цилимерман ауыл
Ол жанұяны әлеуметтік-психологиялық топқа жатқызып, У.Джемс, Ч.Кули,У.Томас, Ф.Знанецкий,
ХХ ғ екінші жартысында отбасын бір мезгілде институт
Р.Хилл және оның достары А.Катц және Р.Симпсонов алғашқы
Макросоциологияға қайшылық теориясын және функционалды-құрылымдық сипаттамасын, микроға феноменологиялық
Микро және макро деп бөлу барысында көптеген басқа
Бүгінгі таңда жанұяны кішкене топ ретінде қарастыратын зерттеулер
Екі альтернативтік парадигма іспетті фамилизм мен феминизм әйел
Фамилизм институттардың тепе-теңдігін қоғам мен тұлғаның, қоғам мен
Фамилист адам отбасын институт сияқты әлеуметтік әлем ортасына
Сонымен, феминистік социология бір жағынан «біргенді» әлеуметтік әлемді
Фамилистік социология болса, индивидтен тыс, геннен тыс (әйел
Теория немесе «таза» социологиялық көзқарас өзінің «терапевтік рөлін»
а) әр саладағы тәжірибе міндеттерін шешу барысында басты
б) дәл сол мезеттегі жағдайға байланысты оны шешудің
1. Жанұя мүшелерін реттеу;
2. Жанұя мүшелеріне физикалық тұрғыдан қолдау көрсету;
3. Үлкен адамдар арасынан еркек-әке, әйел-ана рөлін меңгерушіні
4. Отбасындағы қызметтер мен міндеттерді бөлісу (билікті бөлісу,
5. Жанұя ішіндегі, сондай-ақ отбасылар арасындағы тәртіпті сақтау;
6. Отбасылық адамгершілікті қолдау, сондай- ақ отбасы міндеттерін
Отбасы мәселесі жалпы әлеуметтану ғылымының қалыптасу тарихында алдыңғы
М.М.КовалевскиЙ «Очерк происхождения и развития семьи и собственности»
Алғашқылардың бірі болып М.М.Коволевский славяндықтарға отбасы қауымдастығына талдау
М.М. Коволевскийдің кітабында этнографиялық материалдар, әртүрлі халықтағы тұлғаның,
Германдықтар мен славяндықтардағы отбасының құрылымның типологиясына талдау жасалған.
ІІ ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫС
2.1 Қазіргі Қазақстандық отбасы әлеуметтік мәселелерін зерттеу
Отбасы мүшелері өз топтарын біртүтас ұжым ретінде сақтай
Қазақстанда да басқа елдердегі сияқты баланың туылуының азаюы,
Халықтың репродуктивті және некелік тәртібі этникалық, әлеуметтік, жыныстық,
Қазақстан халықтары репродуктивті тәртіптің жаңа типіне көшу нақтылы
Некеге отырушылар саны да азая түсу де. Ал
Әрине отбасы мамандары жеке отбасы мен оның мүшелерінің
Біздің елімізде, әсіресе оңтүстік региондарда әйелдер мен ерлер
Отбасы үйреншікті бала туу және оны тәрбиелеу, күнделікті
Отбасы әлеуметтік институт сияқты қоғамның әлеуметтік элементі есебінде
Президенттің Қазақстан халқына жолдауында денсаулық мәселесі мен адамдардың
Басты назарды жұмыс істейтін әйел адамдарға бөлуіміз керек.
Бұл мәселеге де мемлекеттің араласуы қажет. Мүмкін әйелдер
ажырасу санының көбеюі;
некеге отырудың азаюы;
некесіз одақтың өсуі;
жезөкшеліктің өсуі;
бала тууының азаюы;
әйелді ерінің қамқорлығынан босату;
некедегі діни негізді жою;
отбасындағы зорлық;
мемлекеттің некені қорғауының әлсіреуі.
Егер берекесіз отбасына келсек:
1) қарама- қайшылықты отбасы (ең көп таралған);
2) адамгершілігі төмен отбасы (ішкілікке салынған, төбелес);
3) педагогикасы жеткіліксіз отбасы (жалпы мәдениеттің және психопедагогикалық
4) асоциалды отбасы- жалпы қабылданған әлеуметтік норма мен
Бұл отбасылар балалар тұлғасын бұзып, психикасына, тәртібіне ауытқу
1) аз балалы отбасының көбеюі;
2) некеге тұрушылар жасының үлкендігі;
3) жас отбасыларын ата-анадан бөлек шығару;
4) ажырасу салдарынан ата-ананың біреуі ғана бар отбасы,
Егер отбасы құрылымын Қазақстандағы өмір сатысы бойынша қарасақ:
1) кедей отбасы- (35%);
2) аз қамтамасыз етілген-(27%);
3) бай қамтылған- (8%) (байлары 4-5%).
Кедей (жарлы) отбасына көбіне- аз зейнетақы алатын, көп
Республикадағы нарықтық жаңғырту салдарынан жұмыссыздар саны 2 есеге
Кез- келген мемлекеттің әлеуметтік саясатының негізгі бағыты қоғамның
Кедейлік бүгінде халық өмірінің көрсеткіші ғана емес, қоғамның
1980ж соңы әсіресе 1990ж жекешеленудің жаңа түрлері туды
Баланың дүниеге келуі отбасының өмір сатысын 30% төмендетеді.
Қазақстандағы отбасының мынадай типтері бар: жай нуклеарлы, конъюгалды,
Отбасының мамандар жұмыс істейтін түрлерін мынадай топқа бөлеміз:
1. Отбасынын кез келген мүшесі басқа отбасы мүшелерімен
2. Отбасы мүшелерінің бір бірімен қиын қатынаста болуы.
Отбасының түрін бөлетін басқа да негіздегі топ бар
Яғни мемлекеттен материалдық қолдауды қажет ететін отбасындағы ерекше
2.2 Отбасымен әлеуметтік жұмыс әлеуметтік қызметкердің ерекше
қызметі ретінде
Іс-әрекет дегеніміз қандайда бір затты өзгертуге бағытталған адамның
Әр қызметкер өзі айналысатын мақсатқа жетуге бағытталған қандай
Отбасы адамның әлеуметтік жұмыс істеу жүйесін білдіреді. Ол
Қазіргі отбасы өрістеудің курделі кезеңін - дәстурлі үлгіден
Бала туу төмендеп, ажырасулар саны өсіп, жалғыз басты
Қазақстанда дипломды мамандар жоқ, бірақ әлеуметтік қамсыздандырудың әр
Отбасымен жургізілетін әлеуметтік жұмыстың субъектісі туралы айта отырып,
Отбасымен жұмыс жургізетін әлеуметтік қызметкерге міндетті болып табылатын
Кез келген қызметкер өз жұмысын қызметтің қандай да
Қызметкер отбасы жағдайына жиналған мәліметтер негізінде «диагноз» қояды:
Отбасымен әлеуметтік жұмыс жургізетін қызметкер, маман «диагнозбен» бірге,
Жұмыстың сипатына қарай (жас балалары бар отбастарына көмек
Мақсат дегеніміз не? Мақсат - бұл іс-әрекеттегі заттың
Отбасымен әлеуметтік жұмыс жүргізетін қызметкердің жалпы мақсаты осыдан
Балалары бар отбастарының әлеуметтік қорғалу күйін қанағаттандыратын отбасымен
Мәселен, отбасының жұмыссыз мүшелері мен жұмыссыз отбастары сиякты
Әлеуметтік жұмыстардың ұйымдары мен мекеме жүйелері маңызды аспект
2.3 Қазақстандағы отбасы саясаты
Отбасы - өмір жасында кездесетін әртүрлі құбылыстарды, қоршаған
Отбасы мемлекет, адам және басқа да әлеуметтік институттар
Тарихтың, ұлттың дамуы кезеңінде әлеуметтік- экономикалық өзгерістерге бейімделе
Бүгінгі отбасы, оның ерекшеліктері қоғамның жаңару және реформалану
Ұлттың, қоғамның, әлеуметтік-экономикалық, материалды өндірістің негізгі салаларының басты
Отбасында қоршаған ортаның әлеуметтік табиғатын тануға болады. Отбасында
Мемлекетті егер халық пен ұлттың болашағы толғандыратын болса,
Отбасы саясаты, біздіңше, ең алдымен отбасының, оның әрбір
Бірақ, нақ осындай ісшараларды іске асыруды қолға алған
Тағы бір отбасылық мәселелердің топтамасы бар, оны жалпы
Осылайша, отбасылық мәселе - барлық әлеуметтік саясаттың ішіндегі
Сондай-ақ отбасының саясатына қоғамның отбасына деген қарым-қатынасы, әлеуметтік
Отбасы саясатының отбасының және бүкіл қоғамның өміршеңдігіне байланысты
Отбасылық саясаттың субъектісі- біздіңше, мемлекет және оның органдары,
Қазақстандық отбасы арнайы әлеуметтік құбылыс ретінде көп ұлтты
К.Маркс өз еңбегіндегі отбасы - өндіріс түрі және
Отбасында адам әлеуметтік рольдерге үйренеді, білімнің, тәрбиенің негізін
Отбасының ережелері, ғұрыптары мен салты әр ұлтқа және
Бұл сауалға жауапты отбасының туу және даму маңыздылығының
1861ж. Баховен «Материнское право» еңбегінде келесі қағиданы ұсынады:
1) ең алғашында адамдар арасында ешқандай шектеу қойылмаған
2) бұндай қатынастан нақтылы әкені анықтау мүмкін болмады,
3) осының нәтижесінде әйел адамдары жоғары мәртебеге ие
Осы жоғарыдан байқағанымыз, отбасы алғашқыда өз қызметін атқара
Отбасы жан-жақты: ол бізге белгілі барлық қоғамдық жүйе
Қоғам ұяшықтарының негізі ретінде табылатын отбасын ұрпақтың дамуынан
Әлеуметтік мекемелер отбасы өзінің қызметін, тәрбиелеу рөлін, сондай-ақ
Осыған байланысты отбасы қоғамға қажетті осы қасиеттерді жүзеге
Қазақстандағы ажырасудың жоғарғы көрсеткішке жетуі қоғам өміріндегі, жеке
Ажырасқан некелерге сараптама жасау бүгінгі Қазақстандық отбасының дамуы
Туысқандық қатынастардың азаюы да отбасының қызметіне кері әсерін
Туысқандық қатынастың әлсіреуі біздің елімізде отбасының дағдарысына, құлдырауына
Ұрпақтардың бір-бірінен алшақтау себебінің екі түрін бөліп алу
Отбасы саясаты ең алдымен мемлекеттің отбасын әлеуметтік, қаржылық
Қаржы ресурстарының Қазақстандағы жетіспеушілігі бұл көмекті мардымсыз, әйтеуір
Отбасындағы дағдарыстың ушығуы оны күн тәртібіне қойып, бұдан
Қазақстан Республикасындағы отбасы саясатының стратегиялық мақсаты- отбасы өмірінің
Стратегиялық мақсатты шешудің жолы ретінде Қазақстанда теориялық және
Мемлекеттің отбасы саясатына қоғамның мүддесінде отбасының қызметін қамтамасыз
Барлық елдерде отбасы маңызды әлеуметтік институт болып есептеледі,
Дүние жүзілік тәжірибе әлеуметтік қолдау жөнінде бірқатар шараларды:
отбасына жәрдемақы беру;
әйелдерге декреттік демалысты төлеу;
әйелдерге екіқабаттығы мен бала туу кезінде медициналық көмек
нәрестенің және кіші жастағы баланың денсаулығын бақылау;
ата- анаға демалыс беру;
жарым- жанды отбасына жеңілдік беру;
салық жеңілдіктері, үй- жай сатып алуға немесе жалға
Қазақстан мемлекеті негізінен, отбасына көмек көрсетудің ұқсас түрлерін
Көптеген отбасының, соның ішінде жас отбасының өмір сүру
Отбасы саясаты мен мемлекеттік отбасы саясатын басқару құрылымына
Отбасы саясатындағы стратегия отбасының өз қалауымен үлгілі болуын
Күрделі қаржы бөлуді талап ететін шараға қарсы, отбасы
Қазақстандағы реформалар көптеген теориялық мәселелрді шыңдап әзірлеу және
Үш жыл бұрын мемлекет басшысы ТМД- да ұқсасы
Ұлттық комиссия өкіметтік емес барлық үйымдармен белсенді түрде
Парламентте отбасының, әйел мен баланың мүддесін қорғау үшін
Қазіргі уақытта отбасы институтын нығайту, отбасына, әсіресе жастар
Қазақстанда Қазақстан іскер әйелдерінің Ассоциациясы қүрылған, оның базасында
Партия жыныстық емес, идеалогиялық белгі бойынша қүрылған және
«Прагма» американдық бағдарламасымен қоса көптеген семинарлар, жұмыс тапқысы
Қазақстанда халықаралық және өкімет емес ұйымдардың қолдауымен әйелдер
Қазақстанда 2001-2005 жылдарға арналған «Ана мен баланың денсаулығын
Әлеуметтік жұмыстың ең маңызды бағыттарының бірі зорлық көрген
Әйелге қатысты зорлық мәселесі қоғамдағы гендерлік дискриминациялаудың нағыз
Елдегі зорлық мәселесін шешу үшін шараның негізгі үш
Халықаралық әлеуметтік қызметкерлер бірлестігі әзірлеген әлеуметтік жұмысқа жаңа
белсенді болуына әлеуметтік жұмысты «жүргізушіні» акцент пен ауыстыру
Клиенттің өзінің белсенділігі және өкілеттігі- «өзгеріске кім дайын
Осыған байланысты, әлеуметтік жұмыстың жетістігі клиенттердің өз өмірінің
Отбасы саясатының қажеттілігі отбасы құрылымы мен қызметінің өзгеруінің
Біздің елде бұл үдерістер өзінің сипаты бойынша жалпы
Бұлардың ішіндегі алғашқысы отбасы өзгерісінің «табиғи» үдерісі, оның
Мұнымен отбасы қызметін «қағып кету» кезіндегі мемлекеттің немесе
Отбасына немесе институт ретінде зиян келтірілді және 60-
Қазақстандағы отбасы дағдарысы мәселесіне қатысты қолданылуын қажет ететін
Іс жүзіндегі өзгертулер кезінде қабылданатын кез келген шешім
Біздің отбасымыздың тарихы жолының осындай ерекшелігі отбасы саясатының
ҚР мемлекеттік отбасы саясаты тұжырымдамасы, отбасы жөнінде көптеген
Отбасы саясаты бір-екі балалы бөлектенген нуклеаралық отбасына материалдық
Отбасының нақты осы түрі оқиғаның спонтанттық жолын статистиканың
Шындығында, біздің көзқарас бойынша отбасы саясатының жоғарыда сипатталған
Отбасы саясаты- ол мемлекеттік саяси партиялардың, қоғамдық үйымдардың,
Осымен қатар, отбасы саясатының негізгі және үзақ мерзімдік
Отбасы саясатының негізгі принциптері: егемендік принципі (отбасының мемлекеттен
Отбасының егемендік принципі отбасының мемлекетен тәуелді емес, оның
Егемендік принципі таңдау еркіндігі принципімен тығыз байланысқан. Бұқаралық,
Біз айтып отырған таңдау еркіндігі принципі бұған қарама-
Сондықтан, отбасы саясаты таңдаудың түпнұсқалық еркіндігін құруға, кез
қоғамдық келісім- шарт принципі жоғарыда сипатталған егемендік және
қоғам отбасының қарапайым түрде көбеюі мен жаңа ұрпағын
Мемлекеттік және аумақтық отбасы саясаты мақсаттарының бірлігі принципі
Әлеуметтік қатысу принципі. Қазіргі заманда отбасы саясатының мақсаттары,
ҚОРЫТЫНДЫ
Қандай да қоғамның болсын дамуы табиғи процесс болып
Сонымен, отбасы қоғамның ажырамайтын бір бөлігі. қоғамның да
Отбасы мәдениеті қанша жоғарыласа демек бүкіл қоғам мәдениеті
Жалпы отбасында, отбасы қарым- қатынасында адамгершілік принципі маңызды.
Жаман қылықтардың нәтижесінде отбасында жанжал, ажырасулар пайда болады.
Яғни, қоғам тікелей отбасының денсаулығына тәуелді, сонымен қатар
Қазіргі отбасылар күрделі эволюциялық кезеңнен өтіп жатыр. Ол
Социологиялық зерттеулер соңғы 30 жылдан қаңғылы заңдылықты анықтады:
Бүгінгі уақытта, отбасы «қауіпсіз баспана, махаббат және тыныштықты»
Отбасы қоғамдағы негізгі әлеуметтік институттардың бірі болып табылады.
Отбасымен жұмыс істейтін әлеуметтік жұмыстың маңыздылығы-отбасын сақтауға және
Қазіргі уақытта ғалымдардың айтуынша отбасы дағдарыстардан өтіп, оның
Сонымен, отбасы өмір жолында кездесетін әртүрлі қүбылыстарды, қоршаған
СІЛТЕМЕЛЕР ТІЗІМІ
Эпштейн С.И. Индустриальная социология В США М.1972. б.
М.Сапис, К.Уэллс. Опыт социальной работы. Введение в профессию.
Могgап D.H.TҺe Family Politics and Social ТҺеоу7 London,
П.А.Сорокин. Человек. Цивилизация. Общества. М., 1992.
Ласлетт П. Семья и домохозяйство: исторический подход. Брак,
Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства.
Маркс К. Проект закона о разводе ІІ Маркс
Источник: Zeldicһ М.Ратіlу, Marrige and KinsҺip IIHandbook of
Смелзер Н. Социология. М., 1994. С.399.
Годелье Морис. Секс, родство и власть ІІ Пол,
Семенов ІО.И. Происхождение брака и семьи. М., 1974,
Сколько Вам лет? І Под ред. А.А. Кроника
Гегель. Соч., Т. УІІ. М., 1934., С.200.
Маркс.К, Энгельс Ф, Соч, Т 21, стр25
Маркс К, Энгельс Ф, Соч, т2 , с
Жаназарова З.Ж. Современная семья в казахстане и ее
Сарсенова Ж.Н. Әлеуметтік жумыс: Оқу қуралы Алматы; 2004,
Биекенов К. Ч, Жаназарова З.Ж, Нурбекова Ж.А. Отбасымен
Теория социальной работы: Учебник І Под ред. Проф.
Технологий социальной работы :Учебник под общей ред. проф.
Основы социальной работы: Учебник І отв. Ред. Павленок
Тетерский С.В. Введение в социальную работу: Учебное пособие.
Сарсенова Ж.Н. Әлеуметтік жумыс: Оқу қуралы.- Алматы; 2004.,
Биекенов К.У., Жаназарова З.Ж., Нурбекова Ж.А. Отбасымен әлеуметтік
Жаназарова З.Ж. Современная семья в Казахстане и ее
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Антонов А.И., Медков В.М. Социология семьи. Издательство Международного
Жаназарова З.Ж. Современная семья в Казахстане и ее
Мацковский М.С. Социология семьи: Поблемы теориий методелами и
Хорчев А.Т Социология семьи : проблемы становления науки.
Жизнедеятельность семьи: Тенденций и проблемы / отв. Ред
Дементьева И.Ф . Правые годы брака : Проблемы
Актуальные проблемы семьи и детства сегодня. под редоктора
Молодая семья и реализация активной социальной политики в
Савинов Л.И. Семья и общество: история, современность и
Н.Д.Шимин. Семья как общественное явление. Воронеж: Издательство Воронежского
Технологии социальной работы: Учебник под общ. Ред. Проф.
Теория социальной работы: Учебник / Под ред. проф.
Основы социальной работы: Учебник /отв. ред. П.Д.Павленок. -
Биекенов К.У., Жаназарова З.Ж., Нурбекова Ж.А. Отбасымен әлеуметтік
Сарсенова Ж.Н. Әлеуметтік жүмыс: Оқу қүралы.- Алматы; 2004.
Семья и молодежь: профилактика отклоняющего поведения /В.А.Балцевич, С.Н.Бурова,
Трапезникова т.М. Этика и психология семейных отношении. Учеб.пособ.-
Шуман С.Г., Шуман В.П. Конфликты в молодой семье:
Социология негіздері: Оқу құралы. М.С.Садырова, М.С.Әженов, Г.Әдбікерова, З.Ж.Жаназарова
Аитов Н.А., Биекенов К.У. Социология.- Алматы: Қазақ университеті,
Сәрсенова Ж., Тәңірбергенова Г. Әлеуметтану: Оқу құралы. Алматы.
Тетерский С.В. Введение в социальную работу: Учебное пособие.
Харчев А.Г., Мацковский М.С. Современная семья и ее
Теория и методика социальной работы: І Под ред.
Бедный М.С. Семья- здоровье - общество. М.:, 1986.
Ковалевский М.М. Очерк происхождения и развития семьи и
П.А.Сорокин Человек. Цивилизация. Общества. М., 1992. с.404-407.
Арғынбаев Х.А. Қазақ халқындағы семья мен неке. Алматы.,
Харчев А.Г. Брак и семья в СССР. М.,
Гуд У. Социология семьи ІІ Социология сегодня: М.,
Сорокин П.А. Кризис современной семьи. Ежемесячный журнал для
Мукажанова А. Семейная политика. Мысль., 200З, N~ 12.
Жаназарова З.Ж. Семейный социум как предмет внимания социальных
Алимбекова. Факторы семейного насилия в отношении женщин. Саясат.,
5