Арнаулы салық режимі


Жоспар
I. Кіріспе
II. Неігізгі бөлім
а) Арнаулы салық режимі
б) Жеке табыс салығының құрылуы принциптері
в) Шағын кәсіпкерге арналған салық режимі
III. Қорытынды
Салық төлеушінің төлем көзінен салық салынатын табысы.
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Бүгінде Қазақстан Республикасының салық жүйесі мен салықтары ұдайы
Салық жүйесі мемлекеттік билік органдары мен салық төлеушілердің
Мемлекеттің салық жүйесі салық салу стратегиясын айқындауға ат
1) салық салу принциптерін;
2) салықтарды белгілеу және аумақта заңи күшіне енгізу
3) салықтар (жекелеген салықтар мен өзге де міндетті
4) салықтан түсетін түсімдерді әр деңгейдегі бюджеттер арасында
5) салықтық қатынастарға қатысушылардың құқықтары мен міндеттерін;
6) мемлекеттік салықтық бақылауды;
7) салықтық қатынасқа қатысушылардың жауапкершіліктерін;
8) салықтық қатынасқа қатысушылардың құқықтары мен тиісті мүдделерін
Мемлекеттің салық жүйесінің жұмыс істеуінің және салық салудың
1) салық салу аясындағы тұрақтылық пен орнықтылықты сақтау
2) салық әкімшілігін жүргізу жөніндегі іс-әрекеттердің мәжбүрлеу-жазалау сипатында
3) экономикалық-қаржылық мүдделердің біршама теңдігін қамтамасыз етуге талпыныс
4) табыстарды тек салықтар арқылы қайта бөлу;
5) салық функцияларының арасындағы біршама теңдікке қол жеткізу;
6) салық салудың бейтараптылығын, ашықтығын, айқындығын және әмбебаптығын
7) салықтардың (өзге де тиісті міндетті төлемдердің) салық
Мемлекеттің салық жүйесінің:
1) трансферттік және индикативтік қасиеттері;
2) императивтік сипаты;
3) ақшалай нысандағы құнды бөлудің қаржылық-құқықтық құралы;
4) фискальдық өзара қарым-қатынастардың принциптерін іске асыру негізі;
5) қоғамның әлеуметтік-экономикалық дамуының әр қилы жағдайларына қарай
6) корпорациялық және мемлекеттік қаржылар аясының мүдделерін теңдестіру
7) әлеуметтік аяларға зиянын тигізбейтін, экономиканы тікелей немесе
Жоғарыда баяндалған жәйттерді ескерсек, мемлекеттің салық жүйесі деп
ҚР салық жүйесі мынадай құрылымдық элементтерден:
1) салықтарды белгілеу және салық салу аясына енгізу
2) салықтар (алынатын салықтар мен міндетті төлемдердің түрлері
3) салықтардың алыну көздерінен;
4) салықтарды (мәжбүрлеп) алудың принциптері мен түрлерінен;
5) салықтарды алу деңгейлерінен;
6) мемлекеттік салықтық бақылаудың нысандары мен әдістерінен;
7) салық төлеушілердің тиісті құқықтары мен міндеттерінен;
8) мемлекеттік органдардың өкілеттіліктерінен;
9) салықтық қатынасқа қатысушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін
Мемлекеттің салық жүйесінің негізінде:
1) салықтық қатынастардағы заңдылықты қамтамасыз ету;
2) салық жүйесінің икемділігі;
3) салық жүйесінің әлеуметтік мақсат-бағдары;
4) салық процедураларының заңмен регламенттелуі;
5) салық жүйесі құрылымының мұқият құрылуы және біртұтастылығы;
6) салықтық міндеттеме салмағының салық төлеушінің қаржылық жай-күйімен
7) салықтық заңдарды (заңнаманы) білу презумпциясы;
8) салық төлеушілердің кінәсіздігі презумпциясы;
9) салық саясатын еліміздің экономикалық өсуі мен тұрақтылығын
10) әкімшілік шығындар мен салық төлеушілердің салық заңдарының
11) инвестициялық процестердің бұзылмауын қамтамасыз ету принциптері жатуға
Қазіргі уақытта мемлекеттің салық жүйесін ұтымдыландыру мақсатында мынадай
1) тікелей және жанама салықтардың арасындағы ара қатынастардың
2) бір салық салу базасына әр түрлі салық
3) экономикалық-құқықтық табиғаты бойынша өзінің құрамына бірден салық
4) экономика тұрғысынан тиімді деп табылған салық жеңілдіктерінің
5) резиденттілік принципін қолдануды дұрыс жолға қою;
6) салықтық міндеттемелерді іске асыратын жер мен оны
7) шағын кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты айрықша салық режимдерін
8) жергілікті мемлекеттік басқару органдарының қаржылық базаларын реттейтін
9) салық механизмінің мемлекеттік шаруашылық жүйесінің вертикалі мен
Мемлекеттің салық саясаты салық жүйесінің салықтық механизмі арқылы
Салық деп, мемлекет тарапынан біржақты шығарылған заңның негізінде,
Салықтар қоғамдағы экономикалық қатынастардың аса қажетті буыны, бюджет-қаржы
Салық төлеушінің (оған қатысты заңи фактілерге сәйкес) салық
Салық салу жүйесі мемлекеттің салықтық құзырының ауқымыңда жұмыс
Алымдар дегеніміз уәкілетті мемлекеттік органдар тарапынан өздеріне өтінуші
Баж деп арнайы мамандандырылған уәкілетті органдар тарапынан өздеріне
Төлемақы уәкілетті мемлекеттік органдар тарапынан өзеріне өтінішпен келуші
Бүгінде шағын кәсіпкерлік аясының Казақстан Республикасының экономикасында алатын
Шағын кәсіпкерлік жоспарланған табысты табуға және пайдалы қаржылық
Шағын кәсіпкерлік субъектілері іс-әрекеттерін рыноктың сұранысы басым бөліктерінде
Сонымен шағын кәсіпкерлік субъектілері тауарларға, жұмыстарға және көрсетілетін
Шағын кәсіпкерлік субъектілері өздерінің қаржылық және салықтық міндеттемелері
Бүгінде Қазақстан Республикасындағы осы шағын кәсіпкерліктің микро- және
Қазақстан Республикасы Салық кодексінің 368-бабының 1-тармағында көрсетілген:
1) шағын бизнес субъектілеріне;
2) шаруа (фермер) қожалықтарына;
3) ауыл шаруашылық өнімдерін өндіруші заңды тұлғаларға;
4) кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлеріне қатысты арнаулы салық
Арнаулы салық режимі:
1) акцизделетін өнімді өндіретін;
2) консультациялық, қаржылық, бухгалтерлік қызмет көрсететін;
3) мұнай өнімдерін өтісізетін;
4) шыны ыдыстарды жинайтын және қабылдайтын;
5) жер қойнауын пайдаланатын;
6) мыналарды:
— медициналық, дәрігерлік және мал дәрігерлік қызметті;
— тұрғын үй коммуналдық-тұрмыстық объектілерді газбен жабдықтау жөніндегі
— күзет, өрт сигналы мен өрт сөндіру автоматикасы
— өртке қарсы қолданылатын техниканы, жабдықтарды және өрттен
— жолаушылар лифтілерін монтаждауды, жөндеуді және оларға қызмет
— дезинфекция, дезинсекция, дератизация құралдары мен препараттарын дайындауды,
— автомобиль көлігімен халықаралық жолаушылар және жүк тасымалын;
— емдік препараттар дайындау мен сатуды;
— жобалау-іздестіру, сараптау, құрылыс-монтаждау жұмыстарын, құрылыс материалдарын, бұйымдары
— алкоголь өнімдерін бөлшек саудада сатуды;
— пошта байланысы және телекоммуникациялар саласындағы қызметті, теледидарлық
— жолаушылар мен жүкті өзен көлігімен тасымалдауды;
— жерге орналастыру, топографиялық-геодезиялық және картографиялық жұмыстарды жүргізу
— өлшеу құралдарын тексеруді, жасауды және жөндеуді;
— тарих және мәдениет ескерткіштерін археологиялық және жаңғырту
— жол қозғалысын реттеу құралдарын орнатуды, монтаждауды, жөндеуді
— іздестіру-құтқару, тау-кен жұмыстарының қаупінен құтқару, газдан құтқару,
— пестицидтерді (улы химикаттарды) қолдану жөніндегі қызметті;
— жалпы бастауыш, негізгі жалпы немесе жалпы орта;
— жеке және заңды тұлғалардың күзет қызметін жүзеге
— оқулықтарды, оқу-әдістемелік жинақтарды, білім беруді ұйымдастыру үшін
— аэропорттарда, азаматтық әуе кемелерінде жолаушыларды, экипаждарды тамақтандыруды
— электр және жылу энергиясын өндіруді, беруді және
— өнеркәсіптік жарылыс - өрт қаупі бар және
— химиялық, бұрғылау, мұнай-газ кәсіпшілігі, геологиялық барлау, кен-шахта,
— астық қабылдауды, өлшеуді, кептіруді, тазалауды, сақтауды және
— аэродром, аэропорт, аэронавигация объектілерін ұстауды, жөндеуді және
— жылжымалы темір жол құрамын, қауіпті жүктерді тасымалдау
— шетелдік валютамен қолма-қол бөлшек сауда жасауды және
— ақпаратты қорғаудың техникалық құралдарын, ақпаратты өңдеудің қорғалған
— Салық кодексінің 371, 372, 374, 376-баптарында белгіленген
Шағын бизнес субъектілері үшін арнаулы салық режимі, төлем
Аталған салықты есептеудің оңайлатылған тәртібі салық салу объектісіне
Салықтық төлем көзінен салы ұсталғанын растайтын құжаттар немесе
Жеке кәсіпкердің, мүлікті жалға беруден түскен табыстарды қоспағанда,
Патент негізінде бюджетпен есеп айырысуды жүзеге асыратын жеке
Арнаулы салық режимін қолданатын шағын бизнес субъектілері кәсіпкерлік
Шағын бизнес субъектілері салықтарды есептеу мен төлеудің, сондай-ақ
1) жалпыға бірдей белгіленген тәртіп;
2) біржолғы талон негізіндегі арнаулы салық режимі;
3) патент негізіндегі арнаулы салық режимі;
4) оңайлатылған декларация негізіндегі арнаулы салық режимі тәрізді
Бұл талап базарларда (жалдау шарттары бойынша базарлар аумағындағы
Жеке кәсіпкерді мемлекеттік тіркеу туралы куәлік, біржолғы талон
Салық кодексінің 378 және 385-баптарында көзделмеген қызметтер бойынша
Базарларда тауар сату бойынша (жалдау шарттары бойынша базарлар
Бұл ретте, рыноктарда өткізу бойынша бюджет есеп айырысуды
Салық кодексінің 392-бабының 1-тармағында белгіленген тұлғалар бюджетпен есеп
Біржолғы талон негізіндегі арнаулы салық режимін қызметі ішінара
Қызмет түрлерінің тізбесін, біржолғы талондардың нысаны мен берілу
Жалдамалы еңбекті қолданбай біржолғы талон негізінде ара-тұра сипаттағы
Патент — арнаулы салық режимін қолдану құқығын куәландыратын
Патент негізіндегі арнаулы салық режимін: жалдамалы қызметкерлердің еңбегін
Патент жеке кәсіпкерге бір күнтізбелік жыл шегінде кемінде
Жеке кәсіпкер лицензиялауға жататын қызметті жүзеге асырған жағдайда
Салық төлеушінің кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын орны бойынша
Патенттің құнын есептеуді жеке кәсіпкер мәлімдеген кірістің 3
Нақтылы табыс патент алған кезде мәлімделген табыстан асып
Патент негізінде арнаулы салық режимін қолдануға мүмкіндік бермейтін
Оңайлатылған декларация негізіндегі арнаулы салық режиміне салық кезеңі
Қызметін бір елді мекен шетіндегі әртүрлі аумақтық-әкімшілік бірліктерде
Мынадай талаптарға сай келетін шағын бизнес субъектілері:
1) жеке кәсіпкерлер үшін:
— жеке кәсіпкердің өзін қоса алғанда, қызметкерлердің шекті
— салық кезеңі ішінде шекті табысы 4500,0 мың
2) заңды тұлғалар үшін:
— қызметкерлердің шекті орташа тізімдік саны салық кезеңі
— салық кезеңі ішінде шекті табысы 9000,0 мың
Осындай талаптарға сай келмеген жағдайларда немесе арнаулы салық
Салықты есептеу мен төлеудің жалпыға бірдей белгіленген тәртібінен
Жеке кәсіпкердің тоқсандық табысына мынадай ставкалар бойынша:
1) 2000,0 мың теңгеге дейін қоса алғанда, табыс
2) 2000,0 мың теңгеден жоғары – 3000,0 мың
3) 3000,0 мың теңгеден жоғары, 110,0 мың теңге
Ал заңды тұлғаның тоқсандық табысына мынадай ставкалар бойынша:
1) 2000,0 мың теңгеге дейін қоса алғанда, табыс
2) 2000,0 мың теңгеден жоғары – 4500,0 мың
3) 4500,0 мың теңгеден жоғары — 6500,0 мың
4) 6500,0 мың теңгеден жоғары – 345,0 мың
Егер есепті кезеңнің қорытындысы бойынша жалдамалы қызметкерлердің орташа
Табыстың шекті мөлшері белгіленген мөлшерден асып кеткен жағдайда,
Оңайлатылған декларация тоқсан сайын, есепті салық кезеңінен кейінгі
Шаруа (фермер) қожалықтарына арналған арнаулы салық режимі бірыңғай
Жеке меншік құқығымен және (немесе) жер пайдалану кұқығымен
Шаруа (фермер) қожалықтары арнаулы салық режимін қолдану үшін
20 ақпаннан кейін құрылған шаруа (фермер) қожалықтары жеке
Бірыңғай жер салығы бойынша күнтізбелік жыл салық кезеңі
1) осы арнаулы салық режимі қолданылатын қызметтен түскен
2) осы арнаулы салық режимі қолданылатын қызметті жүзеге
3) осы арнаулы салық режимі қолданылатын қызметте пайдаланылатын
4) Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген қажеттілік нормативтері шегінде
5) Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген қажеттілік нормативтері шегінде
Жер учаскесін бағалау құны бірыңғай жер салығын есептеу
Бірыңғай жер салығын төлеу жер учаскесі орналасқан жер
Төлеудің бірінші мерзімінде бірыңғай жер салығын төлеушілер ағымдағы
Шаруа (фермер) қожалықтары үшін арнаулы салық режимі қолданылмайтын
Шаруа (фермер) қожалығы жер учаскесін басқа шаруа (фермер)
Жер учаскесін жалға беруден алынған табыс бойынша шаруа
Бірыңғай жер салығын төлеушілер жыл сайын ағымдағы салық
Сонымен бірге бірыңғай жер салығын төлеушілер бірыңғай жер
1) әлеуметтік салық бойынша декларацияны;
2) төлем көзінде ұсталатын жеке табыс салығы бойынша
3) жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналарын төлеу
4) жер бетіндегі көздерден су ресурстарын пайдаланғаны үшін
5) мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік аударымдар бойынша
Бірыңғай жер салығын төлеуші осы арнаулы салық режимін
1) ағымдағы салықтық кезең үшін бірыңғай жер салығы
2) нотариат немесе селолық (поселкелік) атқарушы органдар куәландырған
3) жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті орган берген
4) әлеуметтік салық сомаларын есептеу үшін қажетті деректерді
Кейінгі нарықтық кезендерде бірыңғай жер салығын төлеуші бірыңғай
Таратылған немесе қайта ұйымдастырылған кезде бірыңғай жер салығын
Бірыңғай жер салығын төлеушілер осы салық бойынша декларация
Бірыңғай жер салығын төлеушілер шаруа (фермер) қожалығының басшысын
Төлем көзінен ұсталатын жеке табыс салығын есептеу Салық
Төлем көзінен ұсталатын әлеуметтік салықтың, жеке табыс салығының,
1) ағымдағы салықтық кезеңнің 20 қазанынан кешіктірілмейтін мерзімде
2) есепті кезеңнен кейінгі салықтық кезеңнің 20 наурызынан
Ауыл шаруашылық өнімдерін өндіруші заңды тұлғаларға арналған арнаулы
1) жерді пайдалана отырып, ауыл шаруашылық өнімдерін өндіру,
2) толық кезеңді мал (төлді өсіруден бастап) шаруашылығы
Арнаулы салық режимі салық төлеушілердің акцизделетін өнім өндіру,
Салық төлеушілер осы арнаулы салық режимі қолданылмайтын қызмет
Арнаулы салық режимін қолдану үшін салық төлеуші жыл
Салық төлеуші осындай арнаулы салық режимін қолданудың алғашқы
1) заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің нотариат
2) уәкілетті органдар берген, нотариат немесе селолық (поселкелік)
3) салықтық кезеннің басындағы жағдай бойынша көлік құралдарына
4) мүлікке салық салу объектілері болып табылатын және
5) қызметтің лицензияланатын түрін жүзеге асырған жағдайда лицензиясын;
6) жұмыс берушінің (жаңадан құрылғандарын қоспағаңца) мәлімделген қызметкерлер
7) уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген нысан мен тәртіп
Жоғарыда аталған құжаттардың бәрі болған жағдайда салық органы
Патент құны есебіне енгізілген салықты есептеуге арналған салық
Жаңадан құрылған салық төлеушілер тіркеу есебіне қойылған кезден
Салық кезеңінің басында патент құнының есебіне енгізілген салық
1) корпорациялық табыс салығын және қосылған құн салығын
2) әлеуметтік салықты анықтау кезінде — Салық кодексінің
3) жер салығының, жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлейтін
Патент құнын есептеу кезінде бюджетке төленуге тиісті салық
Патент құны есебіне енгізілген салық және жерді пайдаланғаны
Төлем көзінен ұсталатын жеке табыс салығын есептеу Салық
Төлем көзінен ұсталатын жеке табыс салығы, жинақтаушы зейнетақы
1) ағымдағы салықтық кезеңнің 1 қаңтарынан 1 қазанына
2) 1 қазан мен 31 желтоқсан аралығындағы кезең
Арнаулы салық режимін қолданатын ауыл шаруашылық өнімдерін өндіруші
Арнаулы салық режимін қолданатын ауыл шаруашылық өнімдерін өндіруші
1) Еншілес ұйымдары, филиалдары мен өкілдіктері бар заңды
2) заңды тұлғалар филиалдарының, өкілдіктері мен өзге де
3) осы арнаулы салық режимін қолданатын басқа заңды
Аффилиирленген тұлға ретінде шешімдерді тікелей және (немесе) жанама
Кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлеріне арналған арнаулы салық режимі:
— ойын бизнесі саласында;
— ақшасыз ұтыс ойын автоматтарына;
— боулинг (кегельбан) бойынша;
— картинг бойынша;
— бильярд бойынша;
— лото ойынын ұйымдастыру бойынша қызметтер көрсететін жеке
Арнаулы салық режимі осы аталған тұлғалар салық төлеушілер
— тіркелген жиынтық салық түрінде корпорациялық немесе жеке
— осы аталған салықтар мен акциз бойынша бірыңғай
Осындай тәртіп төлем кезінен ұсталатын жеке табыс салығы
Корпорациялық (жеке) табыс салығы — тіркелген жиынтық салық
Салық төлеушілер тіркелген жиынтық салықты төлеумен қатар Салық
Салық кодексінің 393-бабында аталған ойын мекемесінде пайдаланылатын салық
Тіркелген жиынтық салық салу объектісіне:
1) ойын бизнесі саласындағы қызметті жүзеге асыратын салық
— тарап ретінде өз өкілдері арқылы ойын мекемесі
— өз өкілдері арқылы ұйымдастырушы және (немесе) байқаушы
— ақшалай ұтысы бар ойын автоматы;
— тотализатор кассасы;
— букмекерлік кеңсе кассасы;
2) ақшасыз ұтыс ойын автоматтары қызметін көрсететін салық
— ақшасыз ұтыс ойын автоматы;
3) боулинг (кегельбан) бойынша қызмет көрсететін салық төлеушілер
— ойын жолы;
4) картинг бойынша қызмет көрсететін салық төлеушілер үшін:
5) бильярд бойынша қызмет көрсететін салық төлеушілер үшін:
6) лото ойынын ұйымдастырушы салық төлеушілер үшін: лото
Бір салық салу объектісінен алынатын тіркелген жиынтық салық
Салық төлеушінің бір елді мекен шегінде орналасқан бірнеше
Күнтізбелік бір жылда төленуге тиісті тіркелген жиынтық салық
Объектілер есепке алынған тіркеу карточкасының түпнұсқасы әрбір ойын
Акциз және тіркелген жиынтық салық сомасы есепті айдан
Салық төлеушінің облыста (қалада) бірнеше ойын мекемелері (тұрақты
Тіркелген жиынтық салықты және акцизді есептеу мен төлеу
Салық салу объектілері салық кезеңінің 15-іне дейін шығып
Салық төлеушілер тіркелген жиынтық салық және акциз бойынша
Қорытынды
Жеке табыс салығы – Қазақстан Республикасының резиденттері жеке
Салық салу объектілері бар жеке тұлғалар жеке табыс
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Найманбаев С.М. Салықтық құқық. Алматы, 2002.
Найманбаев С.М. Қаржылық құқық. Алматы, 1994.
2002 жылғы 9 қазандағы Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен
2003 жылғы 6 тамыздағы ҚР Қаржы министрлігі Салық
2003 жылғы 6 тамыздағы ҚР Қаржы министрлігі Салық
Химичева Н.И. Налоговое право. М., 1997.
Худяков А.И. Налоговое право РК (общая часть). Алматы,
1