Мазмұны:
Кіріспе..................................................................................................3-5 І.Бөлім. Маркетингтегі жарнама жүйесі...................................6-10
1.1. Жарнаманың мәні және оның түрлері.................................6-10
1. 2. Жарнаманың компаниядағы атқаратын қызметтері...10-14
1. 3. Жарнаманың тарату құралдары........................................14-18
ІІ. Бөлім. «ҚазМұнайГаз» компаниясы жарнама жүйесінің қазіргі дамуы.........................................................................................................19-29
2. 1. «ҚазМұнайГаз» компаниясының даму тарихы............19-29
2. 2. «ҚазМұнайГаз» компаниясының жарнама жүйесі.....29-30
2. 3. «ҚазМұнайГаз» компаниясының жаңалықтары.........30-33
Қорытынды.............................................................................................34-39
Ұсыныстар.....................................................................................................40
Пайдаланылған әдебиетер..........................................................................41
КІРІСПЕ
Маркетинг коммуникациясы кәсіпорынның өндіріс-өткізу жүйесінде маңызды орын алады.
1. Жарнама дегеніміз - белгілі тапсырыс берушінің
Жарнаманың ерекшеліктері:
• қоғамдық сипатта болады;
• үгіттеуге қаражат қабілеті жеткілікті сатушы жарнама
• мәнерлік, тус, дыбыс, қаріп арқылы тауарды
Жарнаманың атқаратын қызметтері (функциялары):
1) экономикалық - сұранысты қалыптастыру, өтімді ынталандыру,
2) ақпараттық - тұтынушыларды өндірушілер туралы және
3) коммуникациялық - маркетинг зерттеулері кезінде қолданылатын
4) бақылау - нарықтағы өнімдердің жылжуын бақылауға
5) сұранысты басқару - нақты тұтынушылар топтарына
Жоғарыда айтылған жарнаманың функциялары оның сипатын көрсетеді және
а) «қатаң» - қысқа мерзімді, агрессияшыл;
6) «жайлы» - тауар айналысында қолайлы жағдай тудырады;
« жарнама берушілеріне қарай:
а) өндірушінің атынан жүргізілетін - коммерциялық әрекетке байланысты;
б) жеке адамдар атынан жүргізілетін - хабарландыру сипатында
а) оңтайлы - әлеуетті тұтынушының ақыл-ойына әсер етеді;
б) эмоциялы - тұтынушылардың сезіміне, эмоциясы-көсеретеді;
• мақсатты аудиторияның түріне қарай:
а) бизнессаласына арналған;
б) жеке тұтынушыға арналған;
• коммуникация стратегиясына қарай:
а) таңдамалы - нақты нарық сегментіне арналған жарнама;
• фирманың мақсатына қарай;
а) акпараттық - тұтынушыларды жаңа тауармен және жаңа
б) ескерту - тұтынушылар есіне ,-тауар тұрады ақпаратты
в) үгіттеуші- таңдамалы сұранысты қалыптастыруға;
г) көз жарнамасы - баспа және сырт жарнамасы;
б) акустикалық жарнама – радио жарнама;
в) иіс сезу қабілетіне әсер ететін жарнама -
2. Маркетинг жүйесіндегі жарнама қызметі келесі сатылармен сипатталады:
1) жарнаманың мақсатын анықтау;
2) жарнамалық жарияла туралы шешім қабылдау;
3) жарнама тарату құралдардарын таңдау
4) жарнама қаржысы анықтау;
5) жарнама қызметінің тиімділігін белгілеу.
Жарнаманың мақсаттары 2 топқа бөлінеді:
Коммуникация процесі басқару процесінің маңызды, мәнді бөлігі болып
Тиімді маркетингтік коммуникация процесінің мынадай кезеңдері бар.
Бірінші, екі элемент - коммуникацияның негізгі қатысушылары, яғни
Содан кейінгі екеуі - коммуникацияның негізгі қарулары, яғни
1.Маркетингтегі жарнама жүйесі
1.1. Жарнама мәні және түрлері.
Жарнама дегеніміз белгілі тапсырыс берген демеушінің атынан тауарды
Жарнама
Мақсатты аудиторияның түріне қарай Бизнес саласына арналған жарнама
Жеке тұтынушыларға арналған жарнама
Комминикация стратегиясына қарай Таңдамалы жарнама – нақты нарықсегментіне
Жалпылама жарнама – жалпы нарыққа арналған жарнама
Компания мақсатына қарай Ақпараттық жарнама – тұтынушыларды жаңа
Ескерту жарнамасы – тұтынушылар есіне тауар туралы ақпаратты
Кеңесші жарнамасы – таңдамалы сұранысты қалыптастыруға арналған жарнама
Жарнама затына қарай Тауар жарнамасы – тауарға сұранысты
Фирма жарнамасы – кәсіпорынның жұмысын жағымды көрсетін жарнама
Тигізетін әсеріне қарай Тікелей жарнамасы – жеке
Жанама жарнама – көпшілікке арналған жарнама.
Әсер ету жолына қарай Көз жарнамасы (баспа
Акутикалық жарнама (радиожарнама)
Иіс сезу қабілетіне әсер ететін жарнама (хош иіәсті
Жарнама бұқаралық қатынастың қаржыландыру көзін нақты қөрсеткен ақылы
Жарнаманың қолданылу аясы сан алуан. Оны ұйымның ұзақ
Ұйымда жарнама жасауға әртүрлі қарайды. Шағын фирмаларда жарнамамен,
Жарнамалық қызмет бағдарламасын әзірлеу процесінде маркетинг қызметінің басшылығы
Жарнама саласындағы негізгі шешімдер.
Жарнамалық бағдарламаны әзірлеу процесіндегі алғашқы қадам жарнама міндеттерін
Жарнаманың алдына бұқаралық қатынас және өнім өткізу саласында
Жарнаманың қисынды мақсаттары.
Жарнама түрі Жарнама міндеттері.
Ақпараттық Нарыққа жаңалық туралы немесе қолда бар тауардың
Үгіттік Марканы жоғары бағалауды қалыптастыру + сізді маркаға
Еске салушы Тұтынушыларға тауар оларға жақын арада қажет
Ақпараттық жарнама негізінен тауарды нарыққа шығару процесінде алғашқы
Үгіттік жарнама өсу кезеңінде, яғни фирма алдында таңдаулы
Салыстырмалы жарнаманы дезодорант, тіс пастасы, машина доңғалағы және
1. 2. Жарнаманың компаниядағы атқаратын қызметтері.
Сату көлемін ұлғайту және пайда табу үшін сапалы
Маркетингтік коммуникация - тұтынушыларға ықпал ету мақсатында тауарлар
Маркетингтік коммуникацияның мынадай түрлері бар:
▪ жарнама;
▪ өткізуді ынталандыру;
▪ жеке ( дербес, персональные) сату;
▪ қоғаммен байланыс - (РR).
Кейбір авторлар коммуникация түрлеріне тікелей маркетингті, сонымен қатар
Тауардың сырт пішіні, оның түрі, түсі, буып-түюі, орауы
Коммуникациялардың жеке және жеке емес арналары бар. Жеке
Тұтыну тауарларын жылжытудың ең тиімді түрі –
Жылжыту бағдарламасының стратегиясы компанияның алға қозғау
Соңғы жылдары коммуникацияның дамуында көптеген өзгерістер болып өтті.
Кейбір елдердің заңдары бойынша сатушылар тұтынушыларды алалауға немесе
Жарнаманың әлеуметтік рөлі оның адамдардың санасы, көзқарасы, пікірлері
Жарнама сұраныс пен ұсыныс жасауға, бәсекенің пайда болуына,
Жарнама тек өнім туралы ақпарат беріп қана қоймай,оның
Жарнама тауар сұранысының, өткізу көлемінің және фирма пайдасының
Бастапқыда жарнаманың даму орталығы Ұлыбритания болды, кейіннен әлемдегі
«Халықаралық жарнама ассоциациясының көптеген елде жүргізген зерттеулері бойынша
Жарнама экономика, мәдениет, өнердің бір бөлігі болып табылады.
Жарнама - көптеген білім шеңберлерін қамтитын қоғамның күрделі
1. 3. Жарнаманың тарату құралдары.
Қазіргі кезде жарнама тарату құралдарының көптеген түрлері қалыптасқан
Жарнама түрлері және оны тарату құралдары 2-кесте
Жарнама түрлері Жарнаманы тарату құралдары
1 2
Тікелей жарнама а) пошта хаттары, баспа материалдары
б) пошта арқылы видеокассеталар, видео-дисктер
Баспа жарнамасы а) анықтамалар, каталогтар
б) пресс-релиз, баспасөз хабарламасы
в) буклет
г) анықтама
Баспасоз жарнамасы а) газеталар
б) журналдар
Хабар жарнамасы а) радиожарнама
б) тележарнама
Сыртқы жарнама а) үлкен габариттік плакат
б) газжарығы құрылымдар
в) роллер г) мультивизио плакаты д) электронды панносы
Экран жарнамасы а) кино және видеофильмдер
б) слайд-фильмдер
Транспорт жарнамасы а) транспорт сыртындағы жарнама
б) транспорт салонындағы плакаттгю және хабарландырулар
Сату орнын-дарындағы жарнама а) витрина
б) тауар қорабы
в) зат таңбасы
г) назар аударуға арналған жазулар, таңбалар ("ай-стоппер")
Жарнаманың баска түрлері а) көрме және жәрмеңке
б) компьютер жарнамаеы
в) кәдесый
г) купон, лотерея
Баспасөздегі жарнама.
Бүгінде баспасөз бүкіл әлемде ұсынылатын қызмет түрлері бойынша
Әрбір қызмет түрі басылым аудиториясына маркетингтік мақсатқа, стратегияға,
Газет пен журналда жарнама берушілер модульді және жолма-жол
Жарнама безендірілуіне байланысты мынадай болып бөлінеді: ақ-қара, көп
Қазіргі таңда газеттегі жарнаманың орналасу аумағына байланысты 70%-
Жарнама беруші газетке жарнама жариялау кезінде мынадай факторларды
- мақсатты аудиторияны анықтау;
- баспасөзді зерттеу;
- жарнама орналасатын орынның құнын білу;
- жарнаманың жарияланатын орнын белгілеу;
- жарнаманың түрін, түсін, көлемін т.б анықтау.
Радиодағы жарнама.
Хабар таратуды әуе толқынында жүзеге асыратын саланың бірі
Нарықтағы жарнама уақытын сату.
Біздің экономикалық өсуіміз телеарна, телестанциялардың табыстарын үлкен нәтижеге
Мысалы, 2005 жылы республиканың барлық телерадио арналары президенттік
ІІ. «Қазмұнайгаз» компаниясының жарнама жүйесі.
2.1. Даму тарихы.
1991 жылдың соңында, республиканың мемлекеттік басқару жүйесінің жалпы
1992 жылы Қазақстан, Ресей және Оман Каспий құбыр
Сол жылы Қазақстан Республикасы мен «Аджип» (Италия) және
1993 жылы 4 ақпанда ең алғаш Республикамызда мұнай-газ
1993 жылы наурызда, Қазақстан секторындағы Каспий теңізіне барлау
1993 жылдың 6-сәуірінде «ғасыр келісім шарты» жасалынды. Қазақстан
1993 жылы республикада Германия қаржысының үлесімен ең үлкен
1994 жылдың 13 маусымында Қазақстан Республикасы Президентінің қаулысы
1995 жылдың наурызында «Қарашығанақ» атты өндіріс жерінде Қазақстан
1995 жылы 28 шілдеде Қазақстан Республикасы Президентінің «Мұнай
1995 жылы Қазақстан Республикасы Үкіметімен Қазақстандағы көмірсутек шығатын
1996 жылдың сәуірінде Қазақстан, Ресей, Оман және халықаралық
1996 жылы Грузия жерімен өтетін, «Баку-Батуми-Супса» атты мұнай
1997 жылдың 4-наурызында Қазақстан Республикасы мұнай-газ өндіру Министрлігін
1997 жылдың 18 қарашасында Президент Нұрсұлтан Назарбаев Вашингтонда
1997 жылдың 18 қарашасында Каспийдің солтүстігіндегі өнімдерді, компания
1998 жылдың қаңтарында Қарашығанақ кен орнының өнімін бөлісу
1999 жылдың мамыр айында Каспий құбырының Консорциум құрылысы
1999 жылдың маусым айында Астрахан кәсіпорынының «Астрахан кемесі»
1999 жылдың қыркүйегінде Атырауда, Қазақстан аймағынан алғашқы рет
2000 жылдың ақпан айында мұнай тасымалдаушы Ұлттық «ҚазТрансОйл»
2000 жылдың маусымында Қазақстан, «Қазақойл» Ұлттық компаниясы «Шеврон»
2000 жылы Қазақстан Республика Президентінің бұйрығымен, «Ұлттық қор»
2001 жылдың ақпанында Қазақстандағы Солтүстік Каспий мұнай кен
2001 жылдың 26 наурызында Атыраудағы КТК құбыр желісі
2001 жылы 30 тамыздан – 2 қыркүйек аралықтарында
2002 жылдың 20 ақпанынан бастап Қазақстан Республикасы Президентінің
2003 жылдың 16 мамырында Қазақстан секторындағы Каспий теңізін
2003 жылдың желтоқсан айының аяғында «ҚазМұнайГаз» және «Лукойл»
2004 жылдың 9 қаңтарында қазақстан-ресей келісімімен Каспийдегі Тюб-Қараған
2005 жылы наурызда «ҚазМұнайГаз» АҚ Солтүстік-Каспий жобасымен, Бритиш
2005 жылдың мамырда Ақтауда «Астана» мұнай танкерін қабылдау
2006 жылдың 12 мамырында мемлекет Басшысының қатысуымен Атыраудағы
«ҚазМұнайГаз» БӨ АҚ IPO-ға көшуі. Атырау қаласында Елбасының
11 қаңтарда Батуми мұнай терминалының 62 пайыз акциялар
11 шілдеде «ҚазМұнайГаз» China National Petroleum Company International-мен
24 тамызда «ҚазМұнайГаз» Сауда үйі» АҚ Rompetrol Group
8 қарашада «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ және Қытай Ұлттық
29 желтоқсан Қазақстан Республикасы Энергетика және минералдық ресурстар
Батуми мұнай терминалы және теңіз портын иеленуші Batumi
Пайплайн Венчурсқа BP қатысу үлесін сатып алу мақұлданды.
Cooperative KazMunaiGaz PKI U.A. пайдасына KazMunaiGaz Finance B.V.
«Атырау халықаралық әуежайы» АҚ 100% акциялар пакетін «ҚазМұнайГаз»
2009 жылғы қарашада “Маңғыстаумұнайгаз” компаниясының 100 пайыз акциялар
«ҚазМұнайГаз» 2009 жылғы 24 маусымда бұрын Rompetrol Holding
Қазақстан-Қытай газ құбырының 1-ші желісі іске қосылды. Жоғары
27.09.2010 жылғы № 12/2010 хаттама бойынша ҚМГ ДК
2010 жылғы 12 шілдеде бекітілген заң тәртібінде ҚМГ
2010 жылғы 25 мамырда «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ еншілес
30.11.2010 ж. Маңғыстау облысының Бейнеу ауылында Маңғыстау облысының
2.1. «ҚазМұнайГаз» компаниясының жарнама жүйесі
Қазіргі таңда «Қазмұнайгаз» компаниясы өзінің өнімдерін көбінесе интернет,
Фирма өз жарнамасының міндеттерін айқындап алғаннан кейін әрбір
Жарнамалық қабылдау туралы шешім.
Басшылық жарнаманың міндеттері мен бюджетін анықтап, бұдан кейін
2.3. Компания жаңалықтары.
Мемлекет басшысы былтыр Үкімет алдына «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат
KAZENERGY дамудың жаңа жолын таңдады. Бұл жөнінде аталған
Мемлекет басшысының биылғы Жолдауында көрсетілген 10 бағыттың алғашқысы
Алдағы уақытта отандық нарықта тағы да жанармай тапшылығы
Ғылымсыз өндіріс өркендемейді. Қазіргі инновациялық бағдарламалардың болашағы да
Былтырғы жазда «Жекелеген мұнай өнімдері өндірісі және оның
Биылғы Мемлекет Басшысының Жолдауында тұрғындарды көгілдір отынмен қамтамасыз
Бүгінгі таңда ақпарат кеңістігінде қазақ тілді балаларға арналған
Іргетасы сонау сұрапыл Ұлы Отан соғысы жылдарында қаланған
«ҚазМұнайГаз» Ұлттық компаниясы және KAZENERGY қауымдастығы «Техникалық және
«ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясы «Қазақстандық үлесті дамыту: Норвегия тәжірибесі»
ҚОРЫТЫНДЫ
Қоғаммен байланыстар (паблик рилейшнз) дегеніміз - ол фирма
Бұл қызмет аясындағы барлық күш-жігердің басты міндеті фирмаға
1) ішкі саясатты жүзеге асыру: фирма тағдырына
2) сыртқы саясатты жүзеге асыру: тұтынушыларды фирма
3) фирма беделін көтеру: фирманың бейнесін, беделін,
Коммуникация жүйесіндегі басқа құрамына қарағанда қоғаммен байланыстардың мынадай
түсінігі жоғары - жарнамаға қарағанда ресми таныстырулар, баяндамалар
түтынушылар кеңінен қамтылады - сатушыларға, жарнамаға сеніңкіремей жүргендерге
көзге тартымды да жағымды келеді. Қоғаммен байланыстың негізгі
бұқаралық ақпарат құралдарындағы редакция материалдары;
көрмелердің беделді бөлімдері;
кино және видеофильмдер;
басылым туындылары;
фирма өкілдтерінің маңызды және әйгілі қоғамдық оқиғаларға қатысуы;
тауармен ресми таныстыру, конференцияларға, семинарларға фирма басшыларының қатысуы
спорт жарыстары, қоғамдық оқиғалары, музыка концерттері, білім бағдарламалары,
Бұл шаралардың кеңінен қолдануы ыңғайлы болады,
1) фирма рынокқа жаңа тауар ұсынған болса;
2) бәсекелестер жағынан қарсы әрекеттер жүргізіле бастаса;
3) фирманың беделі төмендесе, фирма жаңа
4) дағдарыс жағдайға ұрынса: өнімнің сапасына көпшілік
5) бірлесіп істейтін фирмалардың жұмысшыларымен және қызметкерлерімен өзара
Жарнама экономика, мәдениет, өнердің бір бөлігі болып табылады.
Бүгінгі таңда баспасөздегі жарнама дәстүрлі БАҚ-тың бір
Баспасөзді негізгі жарнама құралы ретінде пайдалануға болады. Теледидардағы
Бұқаралық ақпарат құралдарының бір саласы – радионың басты
Тележарнама өмірдегі шынайы оқиғалар көрсетілген шағын сахналық қойылымды
Жарнаманың тиімділігі және сапасы көп аспектілерге тәуелді. Жарнаманың
БАҚ-тағы жарнама тарату кестесі үш түрге бөлінеді. Біріншісі
Қорыта айтқанда, жарнама жасау біздің қоғамдық-ғылыми өмірімізге немесе
Ұсыныстар
«ҚазМұнайГаз» компаниясы мұнай мен газ өндіреді. Осындай мұнай
Мұнай дүние жүзілік жанар-жағар май-энергетикалық балансында орасан зор
Химия мен мұнай-химия өнеркәсіптерінің қарқынды дамуына байланысты
Пайдаланған әдебиеттер:
Маркетинг негіздері. СТойкин Ж.Тоқбаева, Нысанбеков, Есімжанова
www.Google.kz
Бердалиева К.Б. «Қазақстан экономикасын басқару негіздері».
Алматы -2001 ж.
Ермаков В.А. «Қазақстан қазіргі дүние әлемінде»,
Алматы – 2002 ж.
Мейірбеков А.Қ. «Кәсіпорын экономикасы», Алматы - 2003
Набиев Е.Н. «Халықаралық экономикалық қатынастар»,
Алматы – 2001
Сәбден О., Тоқсанова А. «Шағын кәсіпкерлікті
Алматы – 2002 ж
Сахариев С.С «Әлем экономикасы», Алматы – 2003 ж.
Шеденов Ө.Қ. «Жалпы экономикалық теория», Алматы –
«Экономикалық саясат», Экономика –Алматы, 2002 ж
Менеджмент негіздері, 2005
Экономика предприятия. Учебник, 2000
Ілиясов Қ.Қ., Құлпыбаев С. «Қаржы». Алматы 2003 ж.
Мамыров Н.К. «Халықаралық экономикалық қатынастар»
Мейірбеков А.Қ. «Кәсіпорын экономикасы», Алматы - 2003
Ахметов К.Ғ. Менеджмент негіздері, Алматы - 2005
Сәбден О., Тоқсанова А. «Шағын кәсіпкерлікті
Алматы 2002 ж
Сахариев С.С «Әлем экономикасы», Алматы – 2003 ж.
Шеденов Ө.Қ. «Жалпы экономикалық теория», Алматы –
2
Міндеттердің қойылуы
Коммуникация мақсаты, өткізу мақсаты
Бюджеттің толық дайындалуы туралы шешім
Қолма қол қаражаттан есептеу әдісі
Сату сомасынан «пайызға шаққанда»
Есептеу әдісі
Жарнамалық болжау туралы шешім
Жолдау ойларын қалыптастыру
Жолдаудың орындалуы
Жолдау нұсқаларын таңдау және бағалдау
Ақпарат тарату құралдары шешім
Қамту жиілігі, ықпалы
Ақпарат тарату құралдарының негізгі түрлері
Жарнаманың нақты атқарушылары
Жарнама құралдарын пайдалану кестесі
Жарнамалық бағдарламаны бағалау
Коммуникатив тиімділігі, сауда тиімділігі