ҚР Білім және
Қолданбалы информатика кафедрасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы Тұрғындардың жұқпалы аурумен
( ЭАЖ жаңа технология пәні
Жетекші
Орындағандар:
Мамандығы:
Жоспары:
Кіріспе………………………………………………………………. 3
1. Халық денсаулығының және денсаулық сақтау жүйесінің қазіргі
жай-күйін талдау................................................................................................ 5
1.1 Медициналық-демографиялық ахуал
және науқастанушылық................................................................................... 9
1.1.1 Денсаулық сақтауды қаржыландыру жүйесі.....................................12
1.2 Салауатты өмір салтын қалыптастыру
Жұқпалы аурулар және олардың
1.3 Тұрғындардың жұқпалы ауруымен
ауруының статистикасы.........................................................................16
2. Статистикалық ақпарат жүйесінің тағайындалуы
және мақсаты..................................................................................................21
2.1 Есептің берілуі.
2.2 Ақпараттық база.................................................................................27
2.3 Программалық жабдықталуы. DELPHI
2.4 Есепті шешілу
Қорытынды (Денсаулық сақтаудың бірыңғай
ақпараттық жүйесі)..........................................................................................34
Әдебиеттер...........................................................................................................37
Қосымшалар
Кіріспе
Қазіргі кезеңде жұқпалы ауру актуалды тақырыпта болып отыр.
Халық денсаулығының жай-күйі қоғамның әлеуметтік бағдарлылығының, мемлекеттің өз
Қазақстан, мемлекеттік қалыптасуы кезеңінде елеулі экономикалық құлдырауға ұшырап,
Соңғы жылдары Қазақстан едәуір экономикалық өсуге қол жеткізді,
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (бұдан әрі – ДДҰ)
Осыған байланысты денсаулық сақтауға азаматтардың өздерін, жұмыс берушілерді
Бүгінгі таңда саланы дамытып отырған негізгі бағдарламалық құжаттар
Жинақталған пробламалар денсаулық сақтау саласын басқару қағидаттарын түбегейлі
Денсаулық сақтауды реформалау мен дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған
1. Халық денсаулығының
қазіргі жай-күйін талдау
Қазақстан Республикасы халқы денсаулығының жай-күйі, санитарлық-эпидемиялогиялық ахуал және
Соңғы жылдары негізгі медициналық көрсеткіштерді – тууды, өлім-жітімді,
Қазақстан Республикасында тәуелсіздік жылдарында саланы реформалау қадамдары бірнеше
Саланы басқару құрылымында соңғы жылдары болып өткен өзгерістер
Қазіргі кезде республикалық денсаулық сақтау жүйесі, барлық ведомстволарды
қаржыландыру және басқару функцияларын топтастыру деңгейі;
бір тұрғынға есептегенде тегін медициналық көмектің кепілдік берілген
пайдаланылатын қаржыландыру әдістері;
БСМК құрылымы;
медициналық ұйымдардың ұйымдастыру нысандары;
медициналық көмек сапасын бақылау жүйесі бойынша айырмашылықтары бар.
Істің мұндай жай-күйі азаматтардың денсаулығын сақтау саласындағы жалпы
2001 жылдан бастап ауруханалық мекемелер санының көбеюі байқалады.
Халықтың төсек-орындармен қамтамасыз етілу көрсеткіші халықтың 10 мың
Дәрігерлердің саны 54,6 мыңға, орта медициналық қызметкерлер –
Соңғы жылдарда фельдшерлік және фельдшерлік-акушерлік пункттерді (бұдан әрі
Қазіргі уақытта БМСК объектілері білікті мамандармен жасақталмаған. Емдеу-алдын
Медициналық ұйымдар, негізінен, бейімделмеген, санитарлық-гигиеналық талаптарға жауап бермейтін
Жүктелген функцияларды жүзеге асыру қажеттіліктеріне байланысты БМСК-ға шығындарды
1.1 Медициналық-демографиялық ахуал және науқастанушылық
Қазақстанда соңғы жылдары белгілі бір медициналық-демографиялық өзгерістер болды.
2003 жылы бала туу көрсеткіші халықтың 1000 адамына
Соңғы 5 жыл ішінде халықтың табиғи өсімі 1000
Республика халқының болжамды орташа өмір сүру ұзақтығы соңғы
Қазақстан Республикасы халқының жалпы науқастанушылық көрсеткіші серпінді өсті
Науқастану құрылымында халықтың 100 мың адамына шаққанда бірінші
Республикада сәби өлім-жітімі көрсеткішінің азаю үрдісі бар, алайда,
Ана өлім-жітімі көрсеткішінің 1999 жылмен салыстырғанда 2003 жылы
Балалар денсаулығының жай-күйі алаңдатушылық туғызады. Балаларды жаппай алдын
Әлеуметтік жағынан елеулі аурулардың жоғары көрсеткіштері сақталуда. Психикалық
АҚТҚ/ЖҚТБ-ның (ВИЧ/СПИД) пандемиясына байланысты Қазақстанда, соның ішінде пенитенциарлық
Тұтастай алғанда қазақстандықтардың денсаулығы жай-күйінің қанағаттанғысыз болуына денсаулық
1.1.1 Денсаулық сақтауды қаржыландыру жүйесі
2002-2004 жылдар ішінде жүргізілген мемлекеттік басқару деңгейлерінің арасындағы
Соңғы жылдары денсаулық сақтау жүйесіне жұмсалған мемлекеттік шығыстар
Жан басына шаққандағы шығыстардың соңғы жылдардағы серпінінде белгілі
2002-2003 жылдардағы қаржыландыруды ұлғайтудың, станционарларда емделген аурулар
Азаматтарға медициналық көмектің тегін кепілді көлемін ұсыну жөніндегі
Ресурсты үнемдеудің кешенді салалық саясаты жоқ.
Бүгінгі күні медициналық қызметтерді сатып алушылар мен
Осылайша, салада басқарушылық шешімдерді қабылдауды талап ететін бірқатар
Біріншіден, денсаулық сақтау жүйесін ұйымдастырудың аса маңызды принципі
Екіншіден, медициналық көмек көрсетудің көлемі мен сапасы, тұтастай
Үшіншіден, басқару жүйесінің міндетті құрамдас бөліктері – тұтастай
Төртіншіден, дәрілік заттарды сатып алу кезіндегі бірыңғай
Бесіншіден, денсаулық сақтауды басқару органдарының қызметін халық денсаулығының
Алтыншыдан, БМСК денсаулық сақтау жүйесінің орталық буыны бола
Жетіншіден, амбулаториялық-емханалық және стационарлық көмекті осының соңғысы жағына
Сегізіншіден, мемлекеттік денсаулық сақтау жүйесі орналасу жағынан жекеше
Тоғызыншыдан, салада дайындықтан өткен, білікті менеджерлердің болмауы басқарушылықтың
Оныншыдан, қазіргі жағдайлардағы денсаулық сақтау жүйесінің қызметі ішкі
Осыған байланысты, медициналық көмек көрсетудің халық үшін айқын,
Салауатты өмір салтын қалыптастыру.
Жұқпалы аурулар және олардың
Халықтың әлеуметтік жағынан елеулі аурулары қашанда мемлекеттің жіті
Халық өмірінің сапасы мен ұзақтығын көтеру мақсатында
мүдделі ведомстволар, халықаралық және үкіметтік емес ұйымдардың өзара
АҚТҚ жұқпалары мен ЖҚТБ аурулары вирустарына қарсы емдеудің
психикасы мен мінез-құлқы бұзылған ауруларды емдеу мен сауықтырудың
нашақорлыққа тәуелді адамдардың өңірлік медициналық-әлеуметтік орталықтары (бөлімшелері), кәмелеттік
нашақорлықты емдеу мен оның медициналық алдын алу саласында
Қазақстан Республикасында есірткінің таралуына қарсы іс-әрекеттің тиімді, үйлестірілген
2006 жылдан бастап аудандық медицина ұйымдарында эндокриндік аурулармен,
Туберкулезге қарсы күреске, эпидемиологиялық жағдайды жақсартуға, аурушаңдық пен
Ұдайы бацило бөлетін созылмалы туберкулез түрімен ауыратын ауру
Емдеу-диагностикалық іс-шаралары DOTS-қосу стратегиясын одан әрі іске асыруды
СПИД– Бұл адамның дифицитпен вирусымен жұқтыру
СПИД ең бірінші рет
СПИДпен жұқтыру жолдары
СПИДті жұқтыру тек қана
Нашақорлар СПИД пен біреумен қолданылған
СПИДпен ауратын нашақорлардың орташа
Вич инфекция анадан балаға
Медициналық қызметкерлердің жұқтырылған қан
Тағы сол сияқты қайнатылған медициналық
ВИЧті жұқтырудың түрлі жолдары
Әлемдегі барлық ВИЧ ауруларын
Жыныстық жолдары -70 – 80 %
Егілген нашалар нәтижесі- 5-10%
Мед жұмысшылары жүқтыру – 0,01 %
Жұқтырылған қанды ауыстыру арқылы 5
Аурудың дамуы
СПИД ауруының даму бірнеше
Белгенді иммуналь реакция аурудың
Иммуналдық жүйе вируспен тоқтаусыз күресіде
Қандағы СD 4 лимфоциттарының көлемі
Аурудың дамуы ауырған жеке
2. Статистикалық ақпарат жүйесінің тағайындалуы және
Қандай болмасын ақпараттық жүйенің мақсаты ақпараттық жүйені тұрғызудың
Статистикалық ақпараттық жүйесін тұрғызу мақсаты екі жағдайдан түрады:
Ақпараттық жүйесінің негізгі мақсаттарына байланысты оның негізгі есебі
ішкі есеп берудегі ақпараттың толық болуын қамтамасыз ету;
ағымдағы ақпараттың тиімділігін және оның айқындылығын арттыру; статистикалық
ұсынылатын мәліметтердің нақты және дәл болуын қамтамасыз ету;
талаптар кешені және ақпарат қорларының орындалуын қамтамасыз ету;
қызметкерлердің жұмыс туралы беретін ақпараттарының жеделдігін арттыру;
қызметтік процедуралардың жүзеге асуының бақылауын жақсарту.
Статистикалық ақпарат жүйесінің тағайындалуының негізгі шарты тұрғындардың
АЖ тұрғызудың негізгі мақсаты - нақты объектінің басқару
Жүйенің функционалды, ақпаратық құрылымы әрі қарай даму үшін
АЖ ендірілгенде ақпаратты өңдеу үрдісіне қызметкерлер жұмысының
есеп беруді жинау, сақтау,
АЖ-нің ақпараттық және программалық қамтамассыз етуді жаңарту;
нақты уақыттағы Басқарманың қаржы-несие шаруашылығын толық талдау;
алынған дүрыс ақпаратты басқару
есеп беруді автоматтандырылған түрде алу;
бірегей МБ құру.
Сонымен қатар келесілер қамтылуы тиіс:
жұмыс жеделділігі;
ұсынылған мәліметтердің дұрыстылығы;
қағазбен жұмыс көлемінің азаюы.
Автоматтандырылған жұмыс орны (АЖО) - ақпараттың нақты есеп
Ақпаратты қамтамасыз етуге қойылатын талаптар
Басқару кезеңі ақпаратсыз жүзеге асырылмайтындықтан, АЖ-дағы ақпаратпен жабдықтауды
Ақпаратты қамтамасыз ету болып әкономикалық ақпаратты кодтау және
есептеу жүргізетін объектілер мен субъектілердің сипаттамаларына сәйкес келуі
есептеу мәліметтерінің есебіне қойылатын талаптарына сай келуі және
ақпарат құпиялылық деңгейі бойынша жіктелуі тиіс;
ашық ақпаратқа қол жеткізу максималды түрде жеңілдетілгені жөн;
Ақпаратты қамтамасыздандыру ақпараттық
Автоматтандырылған АЖ-ны тұрғызу мен жұмыс істеудің негізгі шарты
АЖ-ны тұрғызу - ақпараттық кезеңдерін зерттеу, жобалау шешімдері
АЖ-ның функционалдық бөлімі - бүл басқарудың маңызды бөлігін
АЖ құқъқтық қамтамасыздандыру — АЖ функциялау мен құрудағы
Математикалық қамтамасыздандыру - АЖ есептерін шешудегі, АЖ өңдеудегі
1) өңделген ақпарат пен жиналған алгоритм, өңделген
2) сортталған мәліметтер, ізделген алгоритмдер.
Математикалық қамтамасыздандыру келесі талаптарды қанағаттандыру керек:
ақпаратты жинау және
мәліметтерді іздеу, іріктеуі құжаттарды
қолданылатын математикалық әдістер техникалық және программалық құралдардың мүмкіндіктерін
Алгоритмнің кез-келген
Математикалық қамтамасыздандыру
қарапайым блоктарды декомпозициялау;
қолданбалы программалық пакеттеріне және программалау тілдеріне қолданылатын стандарттарды
программалардың орындалуын және есептің қызмет көрсету байланысын бақылау.
Техникалық құралдар кешені ақпараттың ауысуының негізгі шарттарына толығымен
Кесте 1
Техникалық жабдықтау
Техникалық қүралдар Физикалық модуль Сипаттамалары
атауы
ДЭЕМ Іпіеі Реntіum 4 Процессор Evo N620c
Зерделік сақтаушы
құрылғы 512МБ
МҚДЖ 120Об
Монитор 17 дюймдік
Батырмалар тақтасы 102 батырмалы
Тышқан 2 баспалы
Принтер Принтер НР лазерный
Факс - модем Факс - модем Sonу -
Телефон Телефон Panasonic
2.1 Есептің берілуі.
Статистикалық ақпараттық жүйесінің концептуалды сызбасы
Концептуалды сызба ақпараттық жүйенің қызмет етуінің негізгі әдістемелік
Негізгі концептуалды жүйенің біртұтастылығының қүрылуының ақпараттық жүйе әдістемелері
Жүйенің жабдықтаушы бөлімі - өңдеу деңгейі және ақпараттың
Кесте 2
Есеп кешені Есеп атауы Кіріс ақпарат Шығыс ақпарат
Статистикалық зерттеулер және талдау жүргізуді автоматтандыру Ішкі есеп
Сала мамандары
Ағымдағы ақпаратты жинау Сұраулар Зерттеу ақпараты Сала мамандары
Статистикалық зерттеулер жүргізу Қажеттіліктер Зерттеулер негізінде
есеп беру Сала мамандары
Статистикалық ақпаратты талдау Үсынылымдар Талдау негізіндегі болжамдық көрсеткіштер
2.2 Ақпараттық база.
Статистикалық агенттігінің денсаулық сақтау
Есепті шешпес бұрын алдымен
Әртүрлі деректерді сақтаудың көп
Иерархиялық ДҚ –да жазба элементтері
Реляциялық ДҚ - кесте
Реляциялық деректер қорын құру және
Алғашқы кезде пайдаланылып жүрген dBase
FoxPro жүйесі MICROSOFT фирмасында
FoxPro мәліметтерді басқаруға арналған
Мәліметтерді басқару бойынша операцияның
Негізгі терминдер
FoxPro функциялары мен
Уақытша ауыспалылар( временная переменная)
Мәліметтер базасы жолы -
Функция – бұл FoxPro ның кез
Оператор. Нәтижені алу үшін
2.3 Программалық жабдықталуы.
Жоғарыда көрсетілген программалау
DELPHI тілінің негіздері
DELPHI программалау ортасы күрделі интегралданған
DELPHI ортасында пішін құру
DELPHI программасының құрылымы
Жобаның құрылымы
Жоба файлы Object Pascal
Program Project 1;
unit Unit1;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,
Dialogs;
type
TForm1 = class(TForm)
private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;
var
Form1: TForm1;
implementation
{$R *.dfm}
end.
Код терезесінде қарайтылған шрифпен
Object Pascal тілінде
Program сөзінен кейінгі жазылған
сипатталады. Идинтификаторларға айнымалылар, процедуралар, функциялар тәрізді
Сонымен, DELPHI ортасында
Статистикалық бюллетень Барлық министерстваның
Қорытынды
Денсаулық сақтаудың бірыңғай ақпараттық жүйесі
Сонымен, жоғарыда көрсетілген мәліметтерді
Қазақстан Республикасын ақпараттандыру шеңберінде 2005-2007 жылдары денсаулық сақтаудың
азаматтар денсаулығының жай-күйі туралы ақпарат жинаудың, өңдеу мен
ақпаратты талдау, қорыту және денсаулық сақтау ұйымдары мен
әрбір емдеу-алдын алу ұйымдары мен мемлекеттік денсаулық сақтау
медициналық-демографиялық көрсеткіштер жиынтығы мен азаматтардың медициналық көмекті тұтыну
БМСК, емханалар, стационарлар деңгейінде медициналық көмек көрсетудің сабақтастығын
2007 жылдан бастап республиканың жекелеген аймақтарында медициналық
емделушілердің медициналық электрондық картасын пайдалану жөнінде пилоттық жобалар
ДБАЖ-ды 2010 жылға дейін дамыту үшін мынадай міндеттер
басқарушылық шешімдер қабылдау мен ДБАЖ-да жинақталған ақпараттар негізінде
қолда бар ведомстволық ақпараттық жүйелерді жетілдіру мен біріктіру
ведомстволық, статистикалық және медициналық-технологиялық ақпараттық жүйе әзірлеп, енгізу
емделушілердің медициналық-электрондық картасын енгізу.
Денсаулық сақтауды ақпараттық қамтамасыз етуді дамыту мақсатында денсаулық
Бірыңғай ақпараттық жүйе барлық жеке және заңды тұлғалардың
Әдебиеттер тізімі
Бралиева ,Биярова А. Ө . « Ақпараттық
О. Камардинов « Информатика»
Оснавные показатели здравоохранения в
Информационный бюллетень "ВИЧ инфекция 2000" сборник годовой -
Информационный сборник "ВИЧ инфекция" выпуск 1 -Алматы, РЦ
Егоров В. "Почему наркомания в России "молодеет" -
Лакхумалани В. "Положение с проституцией в ряде городов
Информационный бюллетень "ВИЧ инфекция 2000" сборник годовой -Алматы.РЦ
Информационный сборник "ВИЧ инфекция" выпуск 1 - Алматы,
Медицинский журнал Казахстана № 2,2000
Медицина .2000
www. yandex .ru
www . google. Kz
www. Ak Orda .kz
www. Mail .ru
- 2 -