ЖОСПАР
.. 1
Кiрiспе 1
1- тарау Дала Жiбек жолы 3
1. 1 Жiбек жолы мәдениетiнiң Iшкi Қытайға ықпалы
1. 2 Жiбек жолы саудасының дәуiрленген кездерi. 5
1. 3 Жiбек жолы елдерi мен қалалары 9
2- тарау Ұлы Жiбек жолының даму тарихы 12
2. 1 Жiбек жолының жолдары 12
2. 2 Сауда–саттық және тауарлар 16
2. 3 Мәдени мәлiметтерi және дiн жолдары. 20
Қорытынды 26
І тарау бойынша сілтемелер: 28
..
Кiрiспе
ЮНЕСКО ұйымының Бас конференциясының 24-ншi сесиясында 1987 жылы
Осы жобаға баға бере отырып ЮНЕСКО-ның Бас директоры
Он жылға есептелген бұл жоба өзi қамтып отырған
Келешекте адамгершiлiк ынтымақтастықты жолға қоюдың тиiмдi құралы болуы
1- тарау Дала Жiбек жолы
1. 1 Жiбек жолы мәдениетiнiң Iшкi Қытайға ықпалы
Ежелгi Қытай елiнiң батысқа зор ықпал жасағаны сияқты
Будда мәдениетi iрi қалаларда ғана емес дала жерiнде
Автор түсiнiк бере алмаған бiр сөзi монғол және
1. 2 Жiбек жолы саудасының дәуiрленген кездерi.
Әлемге әйгiлi Жiбек жолының ең алғашқы жолы дала
Ғалымдардың зертеуiнше Жiбек жолы тоғанатары шығыста қазiргi Ниншаның
Хан дәуiрiнде ( бiздiң жыл санауымызға дейiнгi 3-1
Демек дала Жiбек жолының ең алғаш дүниеге келген
Әрине әрқандай заттың дамуы түзу сызық бойынша iлгерiлеп
6 –12ғасырлардағы Жiбек жолының басты саудасы әрi де
.Ферғана Худың аттары.
.Сымбатына адам тойғандай.
.Неткен әсем сүйегi
.Қылышпен қиып ойғандай.
.Құлақтары бiздиген
.Бене қамыс кескендей
.Төрт тұяғы сыпылдап
.Самал жел боп ескендей, – деп тебiрене тамсана
Ол кезде Таң елiнiң жазбаларына халқымыздың арғы ата-
Дала Жiбек жолының бойында көптеген қалалар дүниеге келiп
Миң хандығы дәуiрiнiң 1371 жылынан бастап 1547 жылға
1758 жылы Қабанбай батырдың негiз салуымен ғана жасаған
18-19 ғасырдағы Жiбек жолы бойындағы Үрiмжi, Құлжа, Шәуешек
1. 3 Жiбек жолы елдерi мен қалалары
Жiбек жолының ең алғашқы сiлемi Чаң Эн бүгiнгi
Әрине замана тегершiгi өзiнiң бiр қалыпты жүрiсiнен танбағанымен,
Ұлы Жiбек жолы Жетiсуда жалпы қазақ даласында көптеген
Жiбек жолы негiзiнiң қалануы тым аридан болалады. Оны..
Б. з б 1 мыңжылдықта “ Дала жолы
Халықаралық керуен жолының өркендей түсуiне Соғды көпесшiлерi зор
Сауданың дамуы 7 ғасырда қалалардың саны көбеюiне ықпал
Әсiресе, олардың қанат жаюы Кореядан Қара теңiзге дейiнгi
2- тарау Ұлы Жiбек жолының даму тарихы
2. 1 Жiбек жолының жолдары
“ Жiбек жолы” дегенiмiз не ол қашан пайда
Бұттқа табынушы (аудармасы – будда дiнiндегi ) қажы
Чань-Ашан шыққан саудагерлердiң қоспақ-түйелi керуен менатақты Гоби шөлiн
Қағаның өзiн қалай қабылдағанын сипатай отырып Сюань –Цзян
Жiбек жасап шығару және онымен сауда жасау кезеңi
Көп ұзамай халықаралық сауда тiзгiнi Орта Азияның Зеравшан
Қытайдың Батысқа Ферғананың үстiнен өтiп баратын бұрынғы қысқа
Жiбек жолы шеңберiне ену қарсаңында Қазақстанның Оңтүстiгi мен
Қазақстан мен Орта Азия халықтарының бiр-бiрiне осылайша кiргiзуi
Қағанат 6 ғасырда Шығыс түрiк және Батыс түрiк
Жiбек жолы осы кезде жанданып Жетiсу мен Оңтүстiк
Бұл жерде осындай қалалардың қаулап өсуiнiң өзi iс
Өзара талас-тартыстар мен жортуыл-жорықтар сондай-ақ Қытайда теңiз жолдарының
2. 2 Сауда–саттық және тауарлар
Жiбек жолы айтып өткенiмiздей алғашынды Қытай Жiбегiн Батыс
Жiбек жолы мен өтетiн жiбектер мен тауарлардың белгiлi
Отырар алқабындағы мардан мауыры кесенесiн қозған кезде бейiттiң
Батыстан Шығыстан бағалы бұйымдар iшiнде Жетi судам Византиялықтарға
Жамбыл қаласында Тараз ойысының бiр бетiнде дулыға киiп
Шетелдiң былтырғы олжасы Еске –Талғар қаласы жұртынан да
Осы қазына құрамына кiретiн 3 ыдыстың өрнектi қалдықтары
Жiңiшке доға тәрiздi қанаттары жоғары көтерiлген. Алқаның бос
Бұл- сақина иiлiп жатқан жолбарыспен барыстың будырмақ бейнесi
Мұндай жолбарыс жапсырма белгiнiң сыңарлары Тжаз дәуiрiнiң Чжанго
Жiбек жолымен бұйымдар ғана таратылып қойған жоқ, сонымен
Бұл мәнер Юань династиясы кезiнде 1279-1368 Қытайдың императорлық
2. 3 Мәдени мәлiметтерi және дiн жолдары.
Орта ғасырдың бас кезiнде Азияда ұланғайыр аймақтармен елдердi
Ою-өрнектердiң жекеленген әшекейлердiң салынған мәнерi мен үлгiсi Афраслаб
Әр түрлi елдердегi авторлар сол бiр алыс дәуiрдiң
Тауарлар қол өнердiң сәулет өнерiнiң қабырғалық көркем суреттердiң
Иран соғды және түрiк актерлары Қытайдың хореограф би
Бұл дәстүрлер мұсылман елдерiнде күнi кешеге дейiн ұзақ
Жiбек жолындағы түрлi ескерткiштердi қазған кезде музыка және
Жiбек жолымен дiни сенiмдерде таратылды. Ол әр алуан
Зертеушiлердiң пiкiрiне қарағанда будда дiнi Қытайға Үндiден Орта
Мервтегi ескi қираған Гуяр - қаладан да будда
Жiбек жолымен буддизiммен қатар Батыстан Шығысқа қарай христиан
11-12 ғасырлардағы зираттар кешендерiнде зәулiм де сәулеттi мазарлар
Сырдарияның төменгi ағысындағы Сырылташ мазары -12 ғасырлық мавзолей.
Осы бiр дүниежүзiлiк өркениеттiң аймақты да айрықша куәсi-“Жiбек
Қорытынды
Жеңiл де шапшаң жүрiп тұруға кең ауқымды байланыстар
Дегенмен бүгiндегi тәрiздi саяхат жасау сауда қылу дипломатиялық
Қазiргi кезеңде анықталғандай Ежелгi Жiбек жолының тарихы өте
Бұл жетiстiктер Евразия аймағында мәдени және сауда қатынастарының
Жiбек жолының дамуына Қытай саяхатшысы Чжан Цянянның еңбегi
Батыс пен Қытайды жалғастырған жолдағы ерекше кедергi Тянь-Шянь
Ұлы Жiбек жолы бұл кезеңде шығыста қытай империясынан
6 ғасырдан кейiн Жiбек жолының саяси және экономикалық
Ұлы Жiбек жолы 2 мың жыл бойы өмiр
Ұлы Жiбек жолы әртүрлi сауда мәдениет жаңалық және
Жiбек жолы өркениет жолы болды.
І тарау бойынша сілтемелер:
1 “Шинжяңның жергілікті тарихы”, қазақша, 144 бет
2 “Сұң дәуірінен бұрынғы батыс солтүстік саудасы”, қытайша,
3 Чың Фуұй, “Қытай мен Батыс мәдениетінің алмасу
4 “Қазақтың мәдениет тарихы”, қытайша, 183- бет
5 “ Миң тарихы”, 80- том, шежіренің 56
6 “Батыс өңір тарихы жөніндегі мақалалар”, 3 кітап,
ІІ тарау бойынша сілтемелер:
( “Атамекен”,4-бет, Алматы, “Жалын” баспасы, 1992 ж.
2 “Мұралар нені айтады”, 52-бет
3 “Қазақтың мәдениет тарихы”, қазақша, 186-195 беттер
4 “Қазақтың мәдениет тарихы”, қытайша, 219-бет