Мазмұны
Кіріспе
Бөлім1. ТМД елдерінің ортақ экономикалық кеңістікті құрудағы тұжырымдамалық
ТМД елдерінің ортақ экономикалық кеңістікті құрудағы мақсаттары, мәселелері
ТМД елдерінің ортақ экономикалық кеңістікті құрудағы негізгі
Бөлім 2. ТМД елдерінің ортақ экономикалық кеңістікті құрудағы
Бөлім 3. ТМД елдерінің ортақ экономикалық кеңістікті құрудағы
Қортынды
Қосымша
Әдебиеттер тізімі
Кіріспе
ТМД елдерінің ортақ экономикалық кеңістікке енуінің басты
- Қатысушы- мемлекеттер арасында сауда және инвестициялық байланысты
-Инфрақұрылымдық кешенді интеграциялау және біркелкі реттеу жүйесі
-Сыртқы нарықтарда қатысушы- мемлекеттер бәсекелес жағдайда
Аталған одақты құру идеясы Қазақстан Республикасының президентінің меншігінде.
Европалық және Азия мемлекеттерін біріктіре алатын Қазақстан, Украина
Қазақстан үшін бұл қадам тиімді, себебі осыған
Менің курстық жұмысымның басты мақсаты болып: ортақ
Ортақ экономикалық кеңістікті құру ең алдымен мемлекет тұрғындарына
Осы тақырыпты толық қамту үшін мен қазақстандық
Бөлім 1. ТМД елдерінің ортақ экономикалық кеңістікті құрудағы
1.1. ТМД елдерінің ортақ экономикалық кеңістікті құрудағы мақсаттары,
Елдердің ортақ экономикалық кеңістікке енулерінің тұжырымдамасының құрылуы ол
Бұл бағдарлама қатысушы елдердің қандай интергациялық шараларға қатысатындарын
Ортақ экономикалық кеңістікке ену барысында мемлекеттер шарттар
- Қатысушы мемлекеттердің экономикалырының дамуына себін тигізетін сауда
- Кәсіпкерліктін дамуына мүмкіндік жасау;
- Сыртқы экономикалық жағдайда қатысушы- мемлекеттерге бәсекелестік жағдай
Интергацияның ұлғайуына қол жеткізу үшін қатысушы- мемлекеттер келесі
- Шектеулерсіз еркін экономикалық аймақ құру, бәсекелестіктін ортақ
- Санитарлық және фитосанитарлық мөлшерлер, техникалық шектулерді орнатуда
- Макроэкономикалық саясатты үйлестіру;
- Жұмыс күшінің, тауарлар мен қызметтердің еркін қозғалысын
- ОЭК тің қызмет етуіне сонымен қоса сауда
- Табиғи монополияның (теміржол транспорты, мұнай және газ
ОЭК-тін құрылуының басты принциптері болып: қатысушы мемлекеттер шекарасынан
ОЭК интеграцияның әрдеңгейлігі мен әржылдамдығын ескере отырып сатылар
Әржылдамжықтылықты әр мемлекеттін әр түрлі уақытта келісімшарттарға отыруын
Интеграцияның деңгейлеріне байланысты әр мемлекет интеграцияның жоғары
ОЭК-тің құрылуында еркін сауда аймағын құру процессі бастапқы
ОЭК келесі қағидаларға негізделе отырып құрылады:
мемлекеттердің еркіндігі;
экономикалық екіжақты табыстылығы;
дискриминацияның жойылуы;
құқықтық білімділік;
мақсаттардың бірбағытылығы;
міндеттер алдында жауапкершілігі.
Ортақ экономикалық саясатты жүргізу келесілерді шамалайды: 1)Ортақ одақтық
2) Ортақ экономикалық кеңістікте ортақ валютаны қолдану; одақ
3) ортақ кедендік ережелер еңгізу;
4) Экономикалық одақтастықпен келісіліп қабылданған тауарлар мен қызметтер,
5) сыртқыэкономикалық саясаттын ортақ стратегиясын бекіту;
6) тұрғындардың экологиялық қайыпсыздығын қамтамассыз ететін шараларды бекіту;
7) тұрғандардың әлеуметтік қорғау жөніндегі шарттарды бекіту
8) Ортақ патенттік қызметті құру, халықаралық тсандарттарды қолдану,
9) Одақ деңгейіндегі ортақ басқаруды талап етеін салаларды
Рессей, Белоруссия, Украина және Қазахстан, Ялтада ортақ экономикалық
Келісім мәтінінде келтірілгендей, ортақ реттеуші мүшені қабылдау «барлық
Ортақ реттеуші мүшеде ОЭК барлық шешімдер
1.2 ТМД елдерінің ортақ экономикалық кеңістікті құрудағы
ОЭК сатылар бойынша құрылады, сатылай құрылу келесілерді қарастырады:
- интеграция деңгейін жоғарлаты;
экономикадағы өзгерістерді синхрондау арқылы біріктіру
европалық одақтастықтардың тәжірибелеріне жүгіне отырып сонымен қоса халықаралық
ОЭК құрылуы келесі міндетті шаралардың іске асырылуын талап
- Тауарларға базада шектеулерсіз саудалық тәртіп орнату;
- Тарифтік және тарифсіз реттеудегі келісілген саясат жүргізу;
- Ортақ кедентік тарифтер орнату;
- Табиғи монополияны реттеу, бәсекелестік күрестің ортақ ережелерін
Әлемдік сауда ұйымының ережелеріне негізінде тарифтік емес шараларды
Тарифтік және тарифтік емес шектеулерді екіжақты саудада қолданбау;
- Қатысушы мемлекеттердің басқа мемлекеттерге қатысты сауда
соңғы сатыда жойылатын кедендік ережелердің және кедендік бақылауды
санитарлық және фитосанитарлық шектеулердің техникалық регламенті мен стандарттарды
Қызметтер нарығына орнатылған шектеулер мен кедергілерді біртіндеп жою;
Басымдырақ өндіріс салаларына инвестицияларды тарту үшін жағдай жасау;
Инттелектуалды меншіктің құқықтарын қорғау саласындағы ортақ саясатты еңгізу;
Салықсалу қағидаларын үйлестіру, жанама салықтарды алуда келісімділік қағидаға
Қатысушы мемлекеттердің тұрғындары еркін жүре алатын ортақ
ОЭК құрудағы ортақ құқықтық шектеулер жасау;
Қабылданған шешімдерді орындау және іске асыруын қадағалайтын механизмді
Аталған шаралардын орындалуын негізгі шарттар кешенің талаптары қамтамассызетеді.
Дүниежүзілік сауда ұйымының (ДСҰ) ережелерін ескере отырып
Қатысушы мемлекеттердің интеграциялау процессінің әр деңгейде және әруақыттылығымен
ДСҰ қатарына қосылу туралы әр айсайынға, әр квартал
Қатысушы- мемлекеттердің ДСҰ келісімде шарттар бойынша қосылуы.
Егер қатысушы мемлекеттердің бірі бұрын ДСҰ- ның құрамына
Басқа қатысушы мемлекеттерге ДСҰ-ның құрамына жеделдіп енуіне
Басқа елдердің ДСҰ- ның қатарына қосылуын талап
ОЭК- тің құрылу процессі арнайы құрылған мүшелермен іске
Комиссияда барлық шешімдер дауыс беру арқылы қабылданады. Әр
МБО- ның негізгі уәкілеттіліктері:
ОЭК- тің ішіндегі болашақ интеграциялану мүмкіндіктері;
Ортақ экономикалық кеңістіктін пайдаболуын реттейтін шарттар кешенін орындауды
ОЭК-ті құрудағы келтірілген қағидалар мен шектеулерді орындауды қадағалау;
ОЭК- ке басқа мемлекеттерді қабылдау туралы шешім қабылдау;
Кедендік- тарифтік және бәсекелестік саясатын үйлестіру туралы мәселелерді
ОЭК- тің қызмет етуіндегі негізгі сұрақтарды шешу.
ОЭК- тің дұрыс және толық қызмет етуінде Комиисия
ОЭК- тің мақсаттары мен мәселелерін шешуде мүмкіндік
Қойылған мақсаттардың шешілуі туралы қортынды жасау;
ОЭК- тің мақсаттарына жету үшін қағидалалар кешенін, нормативті
Басқа да құзыреттерді атқару.
Әрдеңгейлі және әржылдамдықты интеграциялық жағдайды ескере отырып ОЭК-
ОЭК- ті құрудағы құқықтық шектеулер мен қабылданған шешімдерді
ОЭК-тің қызмет етуін қамтамассызету үшін ақпараттар базасы құрылған,
Бөлім 2. ТМД елдерінің ортақ экономикалық кеңістікті құрудағы
Гуманитарлық және экономикалық салалары жағынан тереңдетілген байланыстар туралы
29 наурыз 1996 жылғы келісімге қол қоюмен байланысты
- жұмыс күші, капитал, тауарлар мен қызметтер нарығын
- кедендік одақтастықтын әрі қарай дамуы;
ұлттық заңдылықтарды үйлестіру арқылы құқықтық негіздерін дамыту.
1998 жылғы 22 қантарда Халықаралық одақ келісімін Қазақстан
Бес мемлекеттен құрылған Халықаралық одақтастықтын төрағасы Назарбаев Н.А.
Кедендік одақтастық және ортақ экономикалық кеңістікті құру
I Тарау «Түсініктер мен терминдер» негізгі түсініктердің анықтамасы
II Тарау «Жалпы бөлім» ОЭК- тің мақсаттары, қағидалалары
III Тарау: «Кедендік одақтастықтын қалыптасуының аяқталуы» үш бөлімнен
1 Бөлім «Еркін сауда ережесі»
2 Бөлім «Сыртқы сауданы реттеу»
3 Бөлім «Кедендік одақ»
IV Тарау «Ортақ экономикалық кеңістікті құру» бұл
1 Бөлім: «Инфрақұрылымның дамуы және жалпы экономиалық саясат»
2 Бөлім: «Жалпы қызметтер нарығы»
3 Бөлім: «Әлеуметтік саясат және жалпы еңбек нарығы»
4 Бөлім: «Капиталдар қозғалысы»
5 Бөлім: «Ақпараттық және ғылыми- технологиялық кеңістік»
V Тарау «Заңдылықтарды үйлестіру және жақындату»
Тарау VI «Қортынды ережелер»
Қазіргі уақытта қатысушы- мемлекеттер отырысының хаттама бойынша шешім
2000-2005 жылдарға арналған 26 ақпан 1999 жылы қабылданған
Халықаралық саудада қызметтер нарығы ірі орынды алады.
Көп мемлекеттерде қызметтер еншісіне ішкі жиынтықты өнімнің екінден
1998 жылы жұмыс күші, капитал, тауарлар мен қызметтер
Ортақ нарықтын дамуындағы логикалық сызба келесі түрде көрсетіле
Іскерлік қызметтер
Байланыс саласындағы қызметтер
Инженерлік және құрылыс қызметі
Дистибьюторлық қызметтер
Білім беру саласындағы қызметтер
Қоршаған ортаны қорғау бойынша қызметтер
Қаржылық қызметтер
Әлеуметтік саладағы және денсаулық сақтау саласындағы қызметтер
Туристік агенттіктердің, саяхат бюроларының қызметтері
Спорттық, мәдени шараларды ұйымдастыру бойынша қызметтер
Көлік қызметі
Басқалар
Жұмыс күшінің ортақ нарығы- қатысушы- мемлекеттермен ортақ экономикалық
Еңбек нарығы саласындағы еңбекті қорғау, жұмыс күшінің миграциясын
Біздің ойымызша ортақ жұмыс күшінің нарығын еңгізу
Бірінші кешен- Еңбекке жарамды тұрғындарды жоғары квалификациялы
Екінші кешен- Халықаралық қабылданған құқықтық негізінде миграциялық процессті
Үшінші кешен- мемлекеттерде экономикалық және әлеуметтік жағдайдың тиімсіз
Мәселелердің төртінші кешені- Мемлекеттер арасында еңбек күшін тиімді
Құқықтық нысанда біріге отырып қабылданатын және жеке отырып
Аталған кешен бойынша бағдарлманы орындаудың басты мақсаттары болып
Басқа мемлекетте тұрып жатқан тұрғындарға бірдей құқықтық
Бір мемлекет территориясында екінші мемлекеттін тұрғынына медицияналық қызметті
Пошталық байланыс, ақпарат алмасу, ақша аударымдарды қамтамассызету.
Мелекеттерде еркін білім алу жүйесін орнату, біліктілік және
Жұмыс нарығы бойынша статистикалық мәліметтермен бөлісу, мемлекеттер арасында
Табиғи миграцияға мүмкіндік жасау
Ресей, Қазақстан, Белоруссия және Украина мемлекеттерінің президенттері 2003
2004 жылдың 14 мамырында Астана қаласында жоғары
Қазақстан Республикасының Премьер Министр орынбасары- индустрия және сауда
Еш бір ел ортақ экономикалық кеңістік тұрақты экономикалық
Ресейдің энергетика және өндіріс минимтірі Виктор Христенконың айтуы
Ол шешімді талқылай отырып Украйна экономика министрі Сергей
Мемлекеттер басшыларының кездесулеріне шектерлген уақыт қалғандықтан өкілдер мен
Жоғары деңгейдегі топтын келесі отырысы Киев қаласында 24
Сөйлесуде қазақстандық жақты вице- министр Сауат Мыңбаев, ресейлік-
Отырыс барысында жақтар алдыңғы уақытта қабылданған келісімдерді
Концепция жобасында «Ортақ экономикалық кеңістікті құрудың басты мақсаты
ОЭК-тің құрылуыандағы бірінші саты болып шектеулер мен тиыймдарсыз
Төрт мемелекеттін басшыларының қатысуымен 2005 жылдың 7 сәуірінде
2005 жылдың тамыз айында мемлекеттер басшыларының саммитінде Виктор
ОЭК-ті құруда мемлекеттер қазірдің өзінде пайда алуда
ЕврАЗЭС генеральды хатшысы Григорий Рапотаның айтуынша ортақ
2006 жылдын 27 қыркүйегінде Ортақ экономикалық кеңістік құрудағы
Ресей Федерациясының Президенті В. Путиннің айтуынша Қазақстан және
Ресейлік лидер В.Путиннің айтуынша Ортақ экономикалық кеңівтікті
Осы айда Минск қаласында өткізілетін саммитте Серіктестіктін
Ресей Федерациясының энергентика және өнеркәсіп министрі Виктор Христенко
Министірдің айтуы бойынша Евразиялық Даму банкінің жарғылықты капиталы
Христенконың айтуы бойынша Евразиялық Даму Банкі постсоветтік кеңістікте
Экібастұз ГРЭС-2- нің өндірістік қуаттылығын жоғарлатуға.
«Заречное» уран алу орның өндірістік дамыту.
Таджикистанда Сантудинстік ГЭС-1- дің құрылысын аяқтау.
Қазақстан сенатының спикері Абыкаевтың айтуынша Ресей мен Қазақстаның
Сонымен президенттер кездесулері ТМД елдерінің Ортақ экономикалық кеңістікті
Бөлім 3. ТМД елдерінің ортақ экономикалық кеңістікті құрудағы
Ортақ экономикалық кеңістіктін құрылуындағы мәселелрді қарстырмас алдында Тәуелсіз
Жеке тауарайналым бойынша- 106 % )ең төмен деңгей
Жиынтықты ішкі өнім бойынша- 82 % (ең төмен
Ауыл шаруышалақ өнімдерін өндіру бойынша- 77% (ең төменгі
Өкінішке орай 1991 жылдын негізгі капиталға инвестициялар бойынша
2003 жылғы 19 қыркүйек күні қабылданған ортақ
Қатысушы мемлекеттер алып отырған жер көлемі үлкен осы
Мемлекеттер тауар алмастыруды дамытуға болатын еді, бірақ ТМД
Белоруссияда ғылымды жетілдіру және оның жетістіктерін өндірісте
Экономикалық және саяси басымдылықты орнату мақсатында Украина ОЭК-ті
Постсовет одағының кеңістігіне АҚШ, Турция, Қытай және Европа
«ТМД елдері ұйымдастықты құрған кезде нақты
Үшінші фактор ретінде бірлестіктердің құрылуы басқа мемлекеттер
Төртінші фактор- шаруашылық байланыстардың бұзылуы. Л. Ивашовтын айтуынша
Ортақ экономикалық кеңістікті құру туралы көзқарастарын талдау үшін
ОЭК-ны құру туралы идеяны қозғаушы болып табыладтын Ресей
ВЦИОМның генералды директоры Валерий Федоровтын айтуы бойынша сауалнама
Әлеуметтанушылардың айтулары бойынша ресейліктер қазіргі уақытта Белоруссия, Қазақстан,
Осыған қарағанда Ресей тұрғындары ОЭК-ның құрылуына қорқа
Украинаның Европалық одаққа қосылуын 42.6% тұрғындар, ал Ортақ
Осы ақпаратты қорта келе барлық қатысушы елдер
Қортынды
Экономкалық және жанжақты серіктестікті дамыту мақсатында жасалған Республика
Аталаған бағдарламада мемлекеттер интерациялық процессте қандай бағытта жылжып
Ортақ экономикалық кеңістікті құруда келесі қағида
Ортақ экономикалық саясатты жүргізу келесіні болжайды: 1) одақтастықтын
1998 жылы қабылданған тауарлар мен қызметтер, капитал және
2003 жылдың 23 ақпанында Ресей, Белоруссия, Украина
Ортақ экономикалық кеңістікті құру туралы келісімнің басты
Қатысушы мемлекеттердің экономикалық қызығушылықтары әр түрлі болғандықтан жоғары
2006 жылғы 3 қазанында кездесудің нәтижесінде қазақстандық көшбасшы
Қосымша 1
«Ортақ Экономикалық Кеңістікті құру бағдарламасы бойынша жоспарланып отырған
Кәсіпкерлік сектор ОЭК Ұлттық деңгей
Макроэкономикалық саясатты іске асыру Мемлекеттегі құрылымдық реформаны бағалау.
Трансшекаралық сұрақтар Болашақ салдарды бағалау. Реформаларды өткізудегі мүмкіндіктерді
Тауарлар саудасы:
Ауылшаруашылығы
• Текстильді өнеркәсіп
• Тау- кең секторы Дүниежүзілік сауда ұйымына енудің
Қызметтер саудасы ДСҰ-на, ОЭК ке енуінің салдарын бағалау
Инвестицияларды реттеу ОЭК-ны құрудың, ДСҰ-на енуінің салдарын
Сұрақтар Реттеу сұрақтары. Аймақтын басымдылық көрсеткіштерін бағалау Қаланың
Инттелектуалдық меншікке құқық Жаңартпашылықтарды қорғау құқығын реттеуді бағалау.
Реттеу сұрақтары:
• Техникалық стандарттар
• Тарифтік емес кедергілер
• Денсаулықты сақтау, қорғаныс Экспорт және импортқа
Институциональды аспектілер Аймақтық ең үздік келісімді анықтау Аймақтық
Консультациялардың процедурасы және нысаны Іскерлік бірлестікті дискуссияға тарту
Әдебиеттер тізімі:
Назарбаев Н.А. Тәуелсіз Қазақстанның қалыптасу стратегиясы г.Алматы 1996
Казахстанская правда 2006 г. №145, №146, №201
Масанов Н. Проблемы Единого экономического пространства журнал «Аль-Пари»
Сулейменов Г. Быть ли Единому экономическому пространству ?
Қысқартулар:
ОЭК- Ортақ экономикалық кеңістік.
ДСҰ- дүниежүзілік сауда ұйымы
МБО- Мемлекеттік басқарушы орган.
ТМД- Тәуелсіз мемлекеттер достығы