Жоспар
«Қазақ» атауының төркіні туралы 1
«Қазақ» атауының мән – мағынасы туралы
Қазақ деген сөздің қайдан шыққаны туралы
Пайдаланған әдебиеттер 16
«Қазақ» атауының төркіні туралы
Бір ұлттың атының «этнонимінің» шығу тегі,
«Қазақ» атауының төркіні, қай кезде, қалай
1.«Қазақ» деген атау 15-ғасырда жарыққа шыққан.
2. Ежелгі Жұңго жылнамаларындағы «үйсін», «усын»
3. «Қазақ» атауы «Таң патшалығы тарихында»
«Қазақ» атауы ерте кезде қазақтармен қарым-қатынас
Араб саяхатшысы және жазушысы Мұхаммед Әл-Ауфи
982-жылы парсы тілінде жазылған «Хұдұд Әл-Ғалам»
Шығыс әдебиетінің әйгілі классиктерінің бірі -
Оныншы ғасырда араб авторы Мәсғудидың шығармасында
Византияның императоры Константин Порфирордный (905-959) өз
Оныншы ғасырдан бастап орыс жылнамаларында да
Орыс шежірешісі Никонның мәліметінде: Кавказға келіп,
Мауараннахрдың билеушісі Әмір-Темірдің жылнамасында: һижрияның 737-жылы
Зерттеуші П.Путков өзіінің «Қазақ атауы туралы»
Орыс тарихшысы Карамзин: «1481-жылы Алтын Орданың
Әйгілі тарихшы, этнограф, тіл ғылымы А.
Моңғол Халық Республикасы Ғылым академиясының қызметкері
Телқожа Жанұзақов: «Қазақ атауы Кавказдағы түркі
Біз жоғарыдағы жазба деректер мен дәлелдерден
Ежелгі «усин», «үйсін» яки «асо» деген
Қазақ атауы «Таң патшалығы тарихында» (7-8
Тарихи деректердің қисынына қарағанда, осы «Таң
Алан (аса) тайпалары заманымыздан бұрынғы үшінші
Жоғарыдағы жазба мәліметтер «қазақ» атауының тарихи
«Қазақ» атауының мән – мағынасы туралы
Қазақ атауының мән – мағынасы туралы
Бұл аңызда қазақ халқының негізін салған
Аққу – қаздың кейпіне кіріп, аспаннан
Жоғарыда айтылған қазақтың халық аңызы мазмұндас
Бұл деректердің түп төркіні өз заманында
Қазақ халқы арасына кең жайылған тағы
Осы үш жүз жігіт ешкімге бағынбай
Түркия тарихшысы Зәки Уәлиди Тоған: «Қазақ»
Шоқан Уәлиханов: «қазақ» сөзі әскери термин
Атақты ғалым В. В. Радлов «қазақ»
Жоғарыда баяндалғандардың басым көпшілігі өткен ғасырда,
А. Абдрахмановтың пікірі бойынша: «Қазақ сөзінің
Тарихшы М. Ақынжанов пен жазушы
«Кейбір авторлар бұл терминнің («қазақ») шығу
«Бұл термин («қазақ») алғашында феодалданушы әскери
«Алғашында саяси термин болған «қазақ» деген
Академик Н. Я. Маррдың байымдауынша: «қазақ»,
Чехословакия академигі Б. Грозный (1879 –
Армян жазушысы – Мұса Харенийдің айтуынша,
Қазақстан академигі Әлкей Марғұланның айтуынша, «қазақтар
Әйгілі ғалым Рамстедт жоғарыда келтірген «қазақ»
Тарихшы Табиридің айтуынша, Амудария өлкесінде де
Ш. Уәлиханов: «Шайбаннамада» - «қазақ» өте
«Қазақ» терминінің төркінің тым ерте заманға
Әйгілі ғалым Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарих
«Қазақ» деген атаудың шығу төркіні, оның
«Қазақ» сөзінің бірінші сыңары «қаз» дегеннің
Көне түркі тілінде жазылған «мәңгі тастарда»
Мағынасы: «Ілтеріс қаған ерлікпен күреспесе, мен
Орхон жазумен жазылған Күлтегін ескерткішінде: «inim
Мағынасы: «інім Күлтегінмен бірге, екі шадпен
«Еліңіз үшін ерлікпен жауға тиіскен әскерің
Қазақ деген сөздің қайдан шыққаны туралы
Бұл мәселе жөнінде де талас көп,
Кейбіреулер «Па шіркін мынау қазы –
Біздің заманымызға шейін «сақ», «қас» деген
IX -X ғасырларда қазіргі Каспий
Парсы ақыны Фирдаусидің атақты «Шахнамасында» (патшалар
Абайдың кітабында қазақ арабтың «құзақ» деген
Жоғарыда біз «қазақ» деген сөздің әр
1924 жылға шейін осы күнгі өзбектер
Пайдаланған әдебиеттер
Қазақстан тарихы 5 томдық – Алматы
Қазақстан тарихы – Алматы 1998 жылы.
Қазақ. Алматы, «Білім» 1994 жылы.
Мыңжан Н. Қазақттың көне тарихы –
Қазақ тарихы – Алматы, 1993 –
Ирмуханов. Б. Б. Этническая история древнего
Ақынжанов. М. Б. Қазақтың тегі туралы
Кляшторный. С. Г. Сұлтанов. Т. И.
1