Қазақстан Республикасындағы
банктегі несиелендіруді ұйымдастырудың ролі.
Мазмұны
Кіріспе...............................................................................................................2
1 Бөлім. Несие жүйесі және оның
1.1. Несиенің мәні, қажеттілігі ...........................................................3
П Бөлім. Несиенің нысандары мен
Ш Бөлім. Несиені беру механизмі.
2.1. Жеке тұлғаларды несиелендіру..................................................9
2.2. Заңды тұлғаларды несиелендіру...............................................11
2.3. Шағын, орта бизнеске несиені беру..........................................13
Қорытынды...................................................................................................15
Қолданылған әдебиеттер............................................................................17
Кіріспе.
Рефераттың мақсаты несие жүйесімен оның элементтерін
Несие - өндіріс, ұдайы өндіріс процесінің
Ұдайы өндіріс фазаларының бірлігі мен өзара
Әр түрлі шаруашылық жүйелерінде кездесетін мәміле
Қарыз алушыға байланысты несие формасының 4
Мемлекеттік несие- бұл мемлекет тарапынан нақты
Шаруашылық несие- бұл несиелік қатынас жабдықтаушы
Азаматтық тұтыну несие түрі. Әр жеке
Халық аралық тұтыну несие түрі. Әр
Банктік несие, коммерциялық несие субъектілері жеке,
I Бөлім. Несиенің жүйесі және оның
Несие мәні, қажеттілігі.
Несие - өндіріс, ұдайы өндіріс процесінің
Ұдайы өндіріс фазаларының бірлігі мен өзара
Ұдайы өндіріс процесі фазаларының өзара әсері
Несие құнының белгіленіп үлгерген қызметіне байланысты
Несиені экономикалық категория ретінде қарыз мәмілесі
Әр түрлі шаруашылық жүйелерінде кездесетін мәміле
Несие шаруашылық жүйелерінің ауысуына жағдай жасай
Несие түсінігі келесі түрде белгіленеді. Бақыланатын
Біріншіден, олардың барлығына тән белгілері; екіншіден,
Қарыз мәмілесі ретінде несиені екі көзқараста
Несиенің мүмкіндігі нақты болуы үшін белгілі
Несиелік мәмілеге қатысушылар – кредитор және
Несие қажеттілігі, егер қарыз алушы мен
Несиелік қатынастар, бір жағынан, кредитор мен
П Бөлім. Несиенің нысандары мен түрлері.
Несие экономикалық категория ретінде формаларға ие.
Экономикалық әдебиетте,әдетте несиенің негізгі екі формасы
Коммерциялық несие – бұл жеткізушінің
Ол оның иесіне белгілі бір уақыт
Екіншеден, коммерциялық несие өзінің бағыты бойынша
Коммерциялық несиенің ерекшелігі мынада: қарыз келісімі
Әдетте төлеуді кейінге қалдырудың ең жоғарғы
Банктік несие – бұл банктердің, арнайы
Банктік несие сферасы коммерциялық несие сферасына
Банктік несие әмбебап болып келеді, өйткені
Қарыз алушыға қайтарымдылық, мерзімділік және пайыз
Несиенің тағы бірнеше формалары бар. Олар:
Тұтыну несиесі – бұл тұрғындарға тұтыну
Ипотекалық несие – жылжымайтын мүліктерді, жерді,
Мемлекеттік несие – азаматтарға және заңды
Халықаралық несие – валюталық және тауарлық
Несиенің түрлері бұл белгілі бір түрдегі
Түрдің формадан айырмашылығы - диалектика
Мерзімдері бойынша:
а) Қысқа мерзімді (1 жылға дейін);
ә) Орта мерзімді (1 жылдан 3-5
б) Ұзақ мерзімді (3-5 жылдан жоғары).
2. Несиелеу объектілері бойынша:
а) Негізгі қорларға берілетін несие;
ә) Айналым қорларына берілетін несие.
3. несиелеу әдістері бойынша:
а) Қалдық бойынша несиелеу;
ә) Айналым бойынша несиелеу.
Айналым бойынша сауда және жабдықтаушы өткізуші
несиелеу объектісі бойынша: тауарлы және қаржылық
Экономикалық мазмұны бойынша: сыртқы сауда операцияларымен
несие субъектілері бойынша: жеке, үкіметтік және
Мерзімдері бойынша: қысқа мерзімді, орта мерзімді,
Шетелдік әдебиеттерде несиелердің келесі жіктеулері кездеседі.
Несиелердің категориялары:
Қарыз алушының типі бойынша:
тұтыну;
бөлшек / көтерме;
ауыл шаруашылығы;
коммерциялық / өнеркәсіптік;
қозғалмайтын мүлік;
энергия;
Үкімет (жергілікті үкімет, штаттар, ұлттық)федералдық.
Мақсаты бойынша:
Тұтыну (мыс, тұтыну тауарлары, автомобильдер);
Айналым капитал;
Құрылғылар;
Ғимараттар;
Жобалар;
Лизингтік қаржыландыру.
Әрекет ету мерзімі бойынша:
қысқа мерзімді (1 жылдан кем емес);
орта мерзімді (1- 4 жылға дейін);
ұзақ мерзімді (5 жыл және одан
Өтелу кестесі бойынша:
Бірдей төлемдермен (мыс, тұтыну несиесі үшін
Кезеңді төлемдермен (тоқсан сайын, жарты жыл
Бір рет төлемді (қысқа,орта және ұзақ
Қамтамасыз етілуі бойынша:
қамтамасыз етілмеген;
кепілмен қамтамасыз етілген (қолма-қол бағалы қағаздар,
Кепілдендірілген;
Басқа да қамтамасыз етілулер (міндеттеме, келісім,
Қазақстанда несиелердің келесі түрлері дамыған:
Ұлттық банктің несиелері:
аукциондық – Ұлттық банктің ақша несие
Ломбардтық - Ұлттық банктің мемлекеттік
Бюджеттік – Ұлттық банктің Қазақстан Республикасының
Ұлттық банктің републикалық бюджетті несиелеуі қысқартып
Екінші банктегі банктердің несиелері:
өз айналым қаражаттың жеткіліксіздігін уақытша толықтыруға;
күрделі жұмсалымдарды қаржыландыруға;
импорттық бойынша контрактілерді төлеу үшін берілген
ипотекалық;
несиелік желі негізінде- қарыз алушының 1
консорциумдық – несиелік кепілдік немесе басқа
П1 Бөлім. Несиені беру механизмі.
2.1. Жеке тұлғаларды несиелендіру.
Қарыз алушыға байланысты несие формасының 4
Мемлекеттік несие- бұл мемлекет тарапынан нақты
Шаруашылық несие- бұл несиелік қатынас жабдықтаушы
Азаматтық тұтыну несие түрі. Әр жеке
Халық аралық тұтыну несие түрі. Әр
Банктік несие, коммерциялық несие субъектілері жеке,
Несие субъектілері – несиені алушылар мен
Несие объектісі – несие алушы мен
Банктік несиені несиелендіру объектісіне қарай: тар
Қысқа мерзімді несие - өндірістік қорлардың
Ұзақ мерзімді несие - өндірістік объектілер
Несиенің қағидалары: несиенің жұмсалу мақсаты, несиенің
Несие беру Ұлттық банк ережелеріне сай
Несие беру кезінде белгілі бір сомма
Жеке тұлғаға несие беру кезінде клиенттің
Анықтамаларға келесілер жатады: анықтаманы берген ұйымның
Клиент шотынан немесе карточкалық шотынан төлемнің
Мәтінді құжаттардың ақшалай соммасы, күні және
шетел валютасында алынған қарыз бойынша құжаттар
Кепіл келісім шарты мен кепілдік келісім
Келісім шартта банк атынан қатысатын тұлғалардың
Рәсімделгеннен кейін, екі жақ қол қойғаннан
Несие қызметкері бағдарламаға сай қарыз алушы,
Мұнда банктің қарыздық келісім шарты:
Несиені қайтару ай сайын бөлшектенген түрде
шоттан немесе карточкалық шоттан аударады, егер
кіріс кассалық ордері арқылы қолма қол
Осы қолданылған құжаттар бойынша бақылаушы
Банктік келісім шарттың іс әрекет кезеңі
қарыз алушының келісім шартының дұрыс орындалуын
қарыз алушы жөнінде қосымша ақпараттарды еңгізеді;
қарыздың дер кезінде қайтарылуы мен проценттің
2.2. Заңды тұлғаларды несиелендіру.
Заңды тұлға банктен несие алардан бұрын,
өз кәсіпорын құжаттарын қол қойылған және
өзінің қаржылық жағдайының қортындысын аудиторлық шешімін
соңғы жылда өзінің қаржылық есеп беруін,
Несие бөлімнің жұмыскер клиенттен өтініш алынғаннан
Анықтамаларға келесілер жатады: анықтаманы берген ұйымның
1. Клиент шотынан немесе карточкалық шотынан
2. Мәтінді құжаттардың ақшалай соммасы,
3. шетел валютасында алынған қарыз бойынша
4. Кепіл келісім шарты мен кепілдік
5. Келісім шартта банк атынан қатысатын
Рәсімделгеннен кейін, екі жақ қол қойғаннан
Несие қызметкері бағдарламаға сай қарыз алушы,
Мұнда банктің қарыздық келісім шарты:
Несиені қайтару ай сайын бөлшектенген түрде
шоттан немесе карточкалық шоттан аударады, егер
кіріс кассалық ордері арқылы қолма қол
Осы қолданылған құжаттар бойынша бақылаушы
Банктік келісім шарттың іс әрекет кезеңі
қарыз алушының келісім шартының дұрыс орындалуын
қарыз алушы жөнінде қосымша ақпараттарды еңгізеді;
қарыздың дер кезінде қайтарылуы мен проценттің
Заңды тұлға кепіл болса, онда оның
2.3. Шағын, орта бизнеске несиені беру.
Нарықты экономикада шағын бизнестің нарықты экономика
Шағын және орта бизнестің дамуы өзінде
меншіктер санын ұлғайту, яғни орта класты
төмен шығынмен, жаңа жұмыс орнын құру;
жаңа технология, техника еңгізу мен өңдеу;
бәсекелес ортаны құру;
әр түрлі экономикалық секторлар арасында өзара
Соңғы жылдары Қазақстанда шағын кәсіпкерлік динамикалық
Қазірге дейін Қазақстанда 470 мың шағын
Шағын кәсіпкерлік әлеуметтік проблемаларды шешудегі негізгі
Атап айтқанда, ақшалай несие және салық
Нарықтық қатынастарға көшу барысында кәсіпорынның өзіндік
Лизинг көмегімен қозғалмалы және қозғалмайтын мүлікті
Несиелендірумен салыстыру бойынша лизингтің өзіндік құн
Лизингтің негізгі ерекшеліктері:
лизингтік төлем жүйесі икемді, яғни лизинг
Лизингтік төлемді лизингке алынған мүлікті пайдаланудан
Салықтық жеңілдіктер;
Сақтандыру;
Лизингтің нақты тиімділігін бағалау, сапалық және
Шағын және орта бизнесті несиелендіру тиімділігі
Қорытынды.
Қорытындылай келсек, мен бұл реферат тақырыбын
Сонымен, коммерциялық несие – бұл жеткізушінің
Ол оның иесіне белгілі бір уақыт
Екіншеден, коммерциялық несие өзінің бағыты бойынша
Несиелер бойынша банктердің зиянға ұшырауының өсуіне
Несие бойынша банктердің зиян шегуіне себеп
Сонымен қорыта келгенде мен өзім осы
Несие көлемін ұлғайту;
Проценттік ставканы орташа деңгейде қарастыру;
Шет елдердегі несиенің кейбір түрлерін еңгізу,
несиені алушының заңдылық, құқықтық, экономикалық және
қарыз алушының өндірістік қызметін көрсету.
4. Қарыз алушының белгілі несиеге деген
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы. -
2. Салық Кодексі. Алматы 2004ж.
3. «Республикалық және жергілікті бюджеттердің
4. Қазақстан Республикасының Президентінің «Қазақстан
5. Аубакиров Я. «Экономикалық теория негіздері»
6. Әкімбеков С. «Экономикалық теория» Астана
7. Дорнбуш Р. Фишер С.
8. «Курс экономической теории» под ред.
1
2