тақырыбы: «№1 Сыра зауытының тауар саясатын жетілдіру»
Мазмұны
КІРІСПЕ 3
1. Тауар саясатының теориялық негіздері 6
1.1 Маркетингтегі тауар саясатының ролі 6
Тауардың бәсекеге қабілеттілігі 16
Тауарды маркілеу 18
2. Алматы қаласындағы №1 Сыра зауытының тауар саясатын жетілдіру
Алматы қаласындағы №1 Сыра зауытының тауар саясаты 23
2.2. №1 Сыра зауытының тауар ассортименті 33
2.3. №1 Сыра зауыты тауарларының бәсекеге қабілеттілігі 39
2.4. №1 Сыра зауыты тауарын маркілеу 47
Қорытынды 48
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 51
КІРІСПЕ
Елімізде өтіп жатқан эканомикасы түбейгейлі жүйелік өзгерістер кезеңін басынан
Бүгінгі таңда қалыптасқан экономикалық жағдайларында кәсіпорындар алдында тұрған жаңа
Кәсіпорын тауар саясатын жетілдіру тауар көп түрлігі (ассортимент), тауар
Тауар ассортименті - функционалдық және тұтынушылық сипаттамалары ұқсас
Тауар ассортиментін толтыру жайлы шешімдер қабылдау тауар номенклатурасы түсінігімен
Тауар номенклатурасы – бұл нақты сатушылармен тұтынушыларға ұсынылатын тауар
Тауар маркасы басқа тауарлардан оны айыру үшін, қабылданған тәртіпке
Тауар маркасы экономикалық мән мағынасы жоғары және ол ол
Кәсіпорынның тауар саясатын жетілдіру үшін үнемі тауардың өміршеңдік кезеңін
Тауардың бәсекеге қаблеттілігі- бұл нарықта жемістіліктілікті анықтайтын
Осы жоғарыда айтылған тауар саясатын біз тәжірибе жүзінде Алматы
Қазіргі таңда Қазақстанның сыра нарығында 27 өндіруші бар. Соның
Уаақыт өте келк сыра зауытының өнімді шығару деңгеі өсе
Зауыт үлесін ең үлкен жетістік болып американдық – техналогияларды
Қазіргі таңда зауыты дайын өнімнің дизайнын және тауардың бәсекеге
Зеріттеу нәтежесінле біз сыра зауытының тауар саясатын жетілдіруде жетістіктерге
№1Сыра зауытының тауар саясатын жетілдіру жолдарының бірі ассортимент. Сыра
Сыра зауыты жаңа пештерді қолдана отырып ассортименттерін кеңейтіп, тауардың
Сыра зауытының бәсекеге қаблеттілігінің ең алдымен оларға арттықшылдық бере
№1Сыра зауыты тауарының сапасын жақсарту жаңа позитивті қасиеттерді алумен
Функционалдық сайкестік:өз базалық функциясының орындайтын тауар қаблеттілігі;
Нормалармен стандарттарды нормативтік қолдау;
Сенімділік, берілген уақыт ішіндегі жұмысты деффекциясының болмауы ;
Ұзақ мерзімділігі;
Тауар қызметініңпайдалы мерзімі;
сервис;
көркемділігі;
тауар имиджі.
Тауар саясатында маңызды аспектісі болып зауытының тауарлық немесе сауда
Тауар саясатын жетілдіруде Сыра зауыты шығаратын тауар түрінің сапалы
Жалпы алматы қаласындағы №1 Сыра зауытының тәжірибесін талдау барысында,
1. Тауар саясатының теориялық негіздері
1.1 Маркетингтегі тауар саясатының ролі
Маркетинг кешенінің басты құрамдасы тауар болып табылады. Нарықта сатып
Тауар келесі белгілері бойынша жіктеледі:
1. Белгілеуіне қарай: тұтынушылық, өндірістік белгілеу;
2. Қолдану мерзімдері бойынша: ұзақ мерзімді, қысқа мерзімді
және қызметтер (өндіріс пен тұтыну қатар жүреді);
3. Сұранысы мен бағасына қарай: күнделікті сұранысы бар тауарлар,
4. Тұтыну сипаты және өңдеу дәрежесіне қарай: шикізат,
5. Дайындау тәсілдері бойынша: стандарттық және бірігей өнім.
Тауар саясатын басқарудың күрделігіне неғұрлым үлкен рыноктың үлесті сақтап
Кәсіпорынның тауар саясатындағы әр қилылық тауардың әр түрлі деңгейлері
-ой бойынша тауар;
-нақтылы орындаудағы тауар-оның тұтынушылар алдындағы көрнісі,тауардың фирмалық аты, дизайын,
Қазіргі нарықта тауардың тұтынушылық қасиеттері тармағын немесе қызметтер кешенін
Тауар саясатының қалыптасуында нарықта сатылған және жаңадан ұсынылған өнім
-маркетинг бөлімі қажетті түрдегі ақпаратты (болашақ нарық мөлшері, мүмкін
-жаңа өнім құру процесі алғашқы кезеңінд жеткілікті түрде маркетинег
Фирманың тауар саясаты жекелей тауар бірліктері, тауар көп түрлігі,
Тауар ассортименті. Тауар ассортиментін жоспарлау , құру және
Тауар ассортименті – кәсіпорын өндіретін белгілі тауардың барлық түрлерінің
Тауар ассортименті мына көрсеткіштермен сипатталады екі тереңділігі және салыстырмалығы.
Ассортиментті құру арқылы нақты тауарлар түрлері, олардың жеке серияларының
Тауарлар ассортименті – функционалдық және тұтынушылық сипаттамалары, сонымен қатар
Тауар ассортиментінің кеңдігі фирма мәселелері мен мақсаттарына тәуелді. Рыноктың
Жоғары өңдеу. Екінші рольдегі әрекет ететін фирма және төмен
Төмен өңдеу. Көптеген фирмалар жетекші рольдегі иеленуге тырысып, рыноктың
Жоғары және төмен өңдеу. Орта эшелонда әрекет ететін фирмалар
Тауар ассортиментін толтыру. Тауар ассортиментін кеңейту бар рыноктар үшін
пайданы өсіру қажеттілігі;
ассортиментті кеңейтуді сұрайтын делдалдарды қанағаттандыруға тырысу;
фирманың әрекет етпейтін өндірісін қолдану мүмкіндіктері;
максимал тауарлық көптүрлілікпен жетекші фирма болуды мақсат ету;
бәсекелестер әрекетін ырықтандыру;
Тауар ассортиментін кеңейту кезінде шығарылатын тауарлардан жаңа өнімнің ерекшеліктерін
Тауар ассортиментін толтыру жайлы шешімдер қабылдау тауар номенклатурасы түсінігімен
Тауарноменклатурасы – бұл нақты сатушылармен тұтынушыларға ұсынылатын тауар бірліктері
Тауар номенклатурасының тереңдігі бұл фирма шығаратын тауар ассортименттік топтарының
Тауар номенклатурасының тарату тораптары, түрлі ассортименттік тауарлар арасындығы жақындық
Тауар номенклатурасын сипаттайтын төрт көрсеткіш фирма тауар саясатын анықтауға
Жаңа тауарды жоспарлау. Жаңа тауар дегеніміз қолда бар тауарларға
Жаңа тауарлардың маңыздылығын мына факторлар бейнелейді:
пайданы өсіруге байланысты көмектеседі;
қалыптасқан тауар және ассортимент топтарына қарағанда ерекше қасиеттері бар;
өндіріс қалдықтарын пайдалануға мүмкіндік жасауы мүмкін;
фирманың инновациялық қабілетін сақтауға және оны көтеруге ықпалы бар;
маусымды жұмыс жасайтын фирмалардың шығындарын азайтып, өткізу арналарын жыл
тұтынушылардың демографиялық өзгеріс сипаттамаларына өндірісті сәйкестендіруге жағдай жасауы мүмкін.
Жаңа жоспарлау ісі келесі сатылардан тұрады:
Идея жинау сатысы жаңа тауар шығару мүмкіндіктерін үздіксіз ізденуден
Өнімді бағалау сатысында іріктеу арқылы жарамсыз идеяларды талдаудан тыс
Тұжырымдаманы тексеру сатысында тұтынушыға өндірілетін тауар ұсынылады. Сол арқылы
Экономикалық талдау сатысында талдау сұранысы болжамдалады және шығындар мен
Өнімді шығару сатысы идеяны нақты іс- қимылға айналдыру деген
Байқау маркетинг сатысы дегеніміз өнімді бір немесе бірнеше таңдалған
Коммерциялық өткізу сатысы тауар өміршеңдік кезеңінің енгізу фазасына сәйкес
Демек, жаңа шығарылған тауарлардың бәріне нарықта сұраныс бірдей болмайды.
Тауар жайғасымы(позициялау). Бар тауарлардың қатарында жаңа тауарлардың орнын анықтау
Позициялау және саралау- бір-бірімен тығыз байланысқан түсінік. Позициялау тұтынушылардың
Позициялау мақсаты- сатып алушыға ұқсас тауардың ішінен сол тауарды
Клиенттердің тұтыну сипаты және тауар артықшылығының басымдылығын анықтау негізінде
Кәсіпорын өз тауарларын нарықта жылжыту үшін түрлі маркетингілі маниторинг
КЕСТЕ-1
Шартты жағдайларға мысал: жаңа өнім түріне өту
Өнім түрлері және оның көлемі
өсу кезеңі
кезеңі
А
Б
В
Қазіргі жағдайда шығарылатын өнімнің 80%-ы нарықтың қауіпті аймағында, ал
Тауардың өміршеңдік кезеңі
Фирма жаңа тауар шығаруға байланысты барлық әрекеттерінің, зиян- қауыптерінің
Нарыққа шығару кезеңі-тауарды өткізудің шабан өсу кезеңі. Тауарды нарыққа
Өсу кезеңі-тауарды нарықта қабылдау және табыстың тез өсу кезеңі.
Кәмелеттену кезеңі- тауарды потенциялды сатып алушылардың қабылдануына әлде қашан
Құлдырау кезеңі- өткізу өте тез және табыстың төменднген кезеңі.
Келтірілген тауар өміршеңдік кезеңінің ирегі типті болғанымен,ол бұл түрде
Енгізу
Сату
көлемі
Уақыт мерзімдері
Бір кезеңнен басқа кезеңге ауысқан кезде күрт өзгерістер әдетте
Тауар өміршеңдік кезеңі сипаты және әрбір кезеңінің ұзақтығы тауардың
Тауардың өміршеңдік кезеңінің түрлері. Жоғарыда дәстүрлі түрде орын алған
Дәстүрлі ирегі: нарыққа тауарды енгізу, өсу, кемеліне жету және
Классикалық ирегі: тауардың тұрақты өтімі ұзақ уақытпен сипатталған.
Иілу ирегі: тауардың өтімі аса тез көтеріліп және тез
Ұзақ созылған елігу ирегі: бұл да жоғарыдағыдай, тек өнімнің
Мерзімді немесе сән ирегі: тауар жақсы өтімін тауып, маусым
Сәтсіздікке ұшырау ирегі: нарықта мүлдем табыс бермейтін тауарды сипаттайды
Сату
көлемі
Уақыт мерзімдері
Дәстүрлі
Сату
көлемі
Уақыт мерзімдері
в) елігу
Сату
көлемі
Уақыт мерзімдері
д) мерзімді
Сату
Көлемі
Уақыт мерзімдері
ж) сәтсіздікке ұшырау
Нарыққа бір мезгіл ішінде өміршеңдік кезеңіне байланысты келесі тауар
Негізгі тобы – кәсіпорынға негізінен пайда әкелетін және өсу
Қолдаушы тобы – табысты тұрақтандыруға әсері бар және кемеліне
Стратегиялық тобы – болашақтағы пайданы қамтамасыз етуге арналған тауарлар
Тактикалық тобы – негізгі тобын сатуды көтермелеуге бағытталған, әдетте,
Зерттелінетін тобы – рынокқа шығаруға дайындық жобасындағы тауарлар (Д);
Өндірістен алынатын тауар тобы – құлдырау фазасындағы тауарлар (Е);
Ең ұтымдысы тауарлардың негізгі тобының сатудағы үлесі 75-85 %
өткізу арналарында көптеген ескірген тауарлар жинақталып жатады;
оларға жұмсалған жарнамалық шығындар тиімсіз көбейеді;
басқару және өткізу жұмыстың уақытын айтарлықтай босқа алады;
тұтынушылардың алдында кәсіпорынның беделін төмендетеді.
Тауардың өміршеңдік кезеңіне қатысты және бір маңызды жағдайды айта
жалпы өміршеңдік кезеңі мен оның фазаларының мерзім ұзақтығы жоғарыда
белгілі бір тауардың өміршеңдік кезеңі әр нарықта әрқалай болады.
маркетинг құралдары арқылы тауардыңөміршеңдік кезеңі нарықта қалай ұзартылса, сондай-ақ
Тауарды тестілеу. Жаңа тауарлардың сапасы мен сұранысын анықтау үшін
Кейінгі жылдарда бұл орталықтарда негізінде тұрмыстық электроника бұйымдары және
Кейінгі кезде Ресейде рынокқа ұсынылған шетелдік жаңа тауарларға тестілеу
1.2 Тауардың бәсекеге қабілеттілігі
Өнімнің бәсеке қабілеттілігіне қазіргі әлемде барлық фирмалар көп көңіл
Нарық байланыстарын қызметтендіру маңызды шарттары нақты бәсекелестер болып
Бағалық және бағалық емес бәсекелес, олигополиялық, еркін бәсекелестер болып
Еркін бәсекелес - нарықта көп өндірушілермен кез келген тауарды
Олигополиялық бәсекелес - нарықтың көп бөлігін бақылайтын
Бағалық бәсекелес - өндіруші тауардың бағасын төмендету немесе көтеру
Бағалық емес бәсекелес- сұранысқа түрлі жолдар арқылы әсер етуі,
Тауардың бәсекеге деген қабілеттілігі дамыған бәсекелестік рынокта оның коммерциялық
Өзінің қажетін қанағаттандыру үшін сатып алушыға тек тауарға ие
Әдетте тұтыну бағасы сату бағасынан біршама артық болады (жалпы
Тауардың бәсекеге қабілеттілігін зерттеу жұмысы үзіліссіз және жүйелі түрде,
Тауардың бесекеге деген қабілеттілігін анықтау көрсеткіштері:
өнімге қойылатын талаптарды тұжырымдау;
нарықты зерттеу;
тауарға деген әлеуетті тұтынушылардың сұранысы;
бәсекелес туралы мәліметтер жинау;
бәсекеге қабілеттілігін талдау мақсатын анықтау;
жобаны талдау, құнын бағалау, нарық сыйымдылығын және өткізу мүмкіндіктерін
бағалауға қажет параметрлер тізімін анықтау;
бәсекеге қабілеттілік көрсеткішін экономикалық параметрлермен есептеу: бәсекеге қабілеттілігінің
салыстыру негізін анықтау;
нормативтік параметрлерді талдау;
бәсекеге қабілеттілік көрсеткішін техникалық параметрлермен есептеу;
тұтыну бағасын талдау.
Кәсіпорынның бәсекелес қабілеттігі сандық факторларының әсерінен қалыптасады. Олардың ішінен
Тұтынушы тауарды таңдамас бұрын, ереже бойынша алдымен сапасын, оның
Өнімнің бәсеке қабілеттілігін және кәсіпорынның бәсеке қабілеттілігін айыру қажет.
Кәсіпорынның бәсеке қабілеттілігі – бұл бәсекелес алдында оның артықшылығы
1.3 Тауарды маркілеу
Бұрынғы кездері тауарлардың көпшілігіне маркілік атаулар берілмейтін. Өндірушілер және
Маркалық атаулар беру тәжірибесінің кең тарағаны сонша, бүгінгі күндері
Нақтылы тауарлардың маркетингтік стратегиясын дайындағанда, сатушы оларды маркалы түрінде
Тауарлық белгі неғұрлым экономикалық мән және меншіктің құнды объектісі
Бұл заң тауар белгілері, қызмет көрсету және тауарлардың шығу
Тауар белгісін тіркеуге өтініш патенттік мекемеге беріліп, экспертиза негізінде
Қазақстан Републикасында келесі белгілеулерді енгізетін тауарларды тіркеуге жол берілмейді:
мемлекеттік гербтер, эмблемалар, тулар, халықаралық және үкіметаралық ұйымдар атаулары,
қоғамдық мүдделер бойынша қарама-қайшы тауарға қатысты аддастыруға қабілетті немесе
бұрында тіркелген тауар белгілерімен ұқсас белгі;
Қазақстан Республикасында қорғалатын өнеркәсіп көрмелері;
өнер әйгілі әдебиет шыраымдары атаулары және т.б.
Қазақстанда тауар белгісіне куәліктердің әрекет ету мерзімі 10 жыл.
Тауар маркасы – басқалардан тауарды ерекшелеу мақсатындағы заңды қорғалған,
Маркалық атаулар – марканың ауызша аталатын бөлшегі, мысалға, «Эйвон»,
Өз бұйымын маркалы тауар түрінде шығарушы тағы да бірнеше
Маркалық атаудың жеке түрі. Бұл стратегияны «Проктер энд Гэмбл»
Барлық маркалы тауарларға біркелкі атаулар беру. Мұндай саясатты «Хейнц»
Тауар жанұялары үшін ұжымдық маркалық атаулар. Мұндай саясатты «Сирс»
Тауардың жеке маркасымен үйлестірілген фирманың сауда атауы. Бұл саясатты
Тауарларға жеке маркалық ат берудің қандай айырмашылығы бар? Оның
Барлық тауарларға біркелкі маркалық атау берудің де бір қатар
«Дженерал фудз» фирмасы нарыққа жаңа тауарларды ұсынарда «Джелло» біркелкі
Егер фирма көп айырмашылықтары әртүрлі тауарлар шығаратын болса, біркелкі
Кейбір өндірушілер әрбір жеке тауардың жеке маркалық атауымен фирма
Марка атауы кездейсоқ болмауы керек. Олтауар туралы ұғымды нығайта
Көптеген фирмалар соңынан барлық тауар категорияларын ассоциялайтын бірден-бір марка
Маркалық белгі (эмблема) – марканың айырмашылығын көрсететін көрсететін, бірақ
Тауар белгісі дегеніміз заңға сүйенген, (құқықтық) қорғаумен қамтамасыз етілген
«Тауар белгілері, белгінің қызмет көрсетуі, тауар өндірушінің аты» деген
Таңбасы бар тауарлар таңбасы жоқ тауарларға қарағанда 15-25% артық
Тауар белгілерінің тіркелуі бәсекелестермен бәсекеге түсу, жарнама жасау, тұтынушылардың
Жоғарыда айтылғандай, тауар белісі экономикалық мән мағынасы жоғары және
Өзімен-өзі тауар белгісінің соншалықты мәні шамалы, әсері де аз.
Таңбалық белгісінің 4 түрі болады:
1. Фирманың аты. Ол міндетті түрде айтылатын әріп, сөз,
Фирма белгісі-көрінетін символ, сурет, болмаса айырмашылығы бар түстер;
3. Саудалық бейнесі-жекелеген сауда таңбасы;
4. Сауда белгісі – фирма аты, фирма белгісі,сауда бейнесі.
Тіркелген тауар белгісін қолданған кезде белгілі шеңбері ішінде әріппенен
Лицензияланған тауар белгісі шеңбер ішінде S әрпімен белгіленеді.
Табысты болғанмарка атауының пайдалану шекарасын кеңейтуге болады. Марканың шекарасын
Марка шекарасын кеңейту стратегиясы – тауардың модификациясын не жаңа
Марканың шекарасын кеңейту өндірушіге жаңа маркаларды насихаттауға керекті көптеген
Көп маркалы тәсіл – сатушының бір тауар категориясында екі
өткізу шамалы төмендегеніне қарамастан, екі ұнтақ түрінің де жалпы
Көп маркалы тәсіл стратегиясын пайдаланудың бірнеше себептері бар. Біріншіден,
Соңғы кездері бірқатар негізгі тұтыну тауарларына және дәрі-дәрмектерге маркалы
2. Алматы қаласындағы №1 Сыра зауытының тауар саясатын жетілдіру
Алматы қаласындағы №1 Сыра зауытының тауар саясаты
Қазіргі таңда Қазақстанның сыра нарығында өнімді жеткізетін 27 сыра
№1 сыра зауыты 1974 жылы құрылған. Сыра зауыты
Уақыт өте келе сыра зауытының өнімді шығару деңгейі өсе
Зауыт үшін ең үлкен жетістік болып американдық-технологиялық жаңа қайнату
Жаңа қайнату цехының құндылығы өндірістен қара қара металдың шығарылуы
Сыра зауытының тағы бір үлкен жетістігі болып тауар саясатының
Дайын өнімнің дизайнын және бәсеке қабілеттілігін жақсарту саясатында 1997
Қазіргі таңда Алматы қаласының №1 сыра зауыты саладағы негізгі
№1 сыра зауытындағы маркетингтің төмен тиімділігін жоюды талап ететін
Рынок пен рыноктық қатынастар мәдениеті дамуының төмен деңгейі;
Сыра зауытының маркетингтік іс-әрекетін жоспарлау мен жүзеге асыру бойынша
Өндірістік менталитет және маркетингтік тұтынушыға емес, өткізуге бағдарлануы. Пайда
Кешенді маркетингтік зерттеулер жүргізу, нарық коньюктурасын моделдеумен болжау тәжірибесі
Ақпараттық база дамуының жеткіліксіз деңгейі;
Кәсіпорынның барлық бөлімшелері мен түгел персоналының нарыққа «толассыз» бағдарының
Маркетингтің төмен тиімділігінің аталған себептермен сыра зауытының маркетинг іс-әрекеті
№1 сыра зауытындағы тауар саясаты шектерінде негізгі өндірістік қорлардың
Алматы №1сыра зауытының алдында отандық шикізат қоры негізінде жаңа
№1 сыра зауытының негізгі мәселесі деп импорттық шикізаттың жеткізулерін
№1 сыра зауытында алдыңғы қатарлы тәжірибие шикізатты үнемді жұмсаудың
Шикізатты рационалды пайдаланудың резерптерінің біріне ақаулы өнім
Қазіргі кезде өндірісті материалды ресурстармен қамтамассыз ету процесінде құрылымдық
№1 Сыра зауытының 1996 жылы өндіріс көлемі ұлғайды. Осы
Жаңа қайнату пештерін қолдана отырып өнімнің сапасын жақсартып, дизайнын
тауар қозғалысының арналарын қалыптастыру;
тауардың жақты қозғалысын ұйымдастыру;
тауар сұранын қалыптастыру;
Қазіргі уақытта Қазақстан нарығындаөте көп сауда-делдал кәсіпорындары әрекет етеді
№1 Сыра зауытының тауар қозғалысын ұйымдастыру
ТАУАР ҚОЗҒАЛЫСЫ
КӨТЕРМЕ
Тарапорллллр
Кесте-2
Тауар қозғалысы арнасы типінің атауы Оң жақтары Теріс жақтары
Зауыт- соңғы тұтынушы моделі бойынша тікелей өткізу
Бағаны қатаң қадағалап, аймақтарға әр қилы етіп, нарық пен
2. Делдал арқылы сату Сатуға шекті шығындар Делдалдың
3. Делдалдардың көп деңгейлік жүйесі арқылы сату Салыстырмалы
Бағаны бақылаудың төмен деңгейі, делдалдармен тығыз байланысты қажет етеді
4. Аралас арналар арқылы сату 1-3 жоғарыдағының барлығы 1-3
5.Модель бойынша сату өте төмен шығындар; делдалдардың үмтиемі жоқ
бағаны бақылау және ақпарат болмайды;
соңғы нәтежесінде нарықты нашар біледі.
№1 Сыра зауытының тауарды таратудағы бөлшек және көтерме саудасы.
Бұл жұмыс ел экономикасы шегіндегі бөлшек сауда және көтерме
Өткізудің негізгі түрлерін және әдістерін зерттеп жетілдіру барысында түпкі
Бөлшек сауда – тауар не қызметтерді тікелей соңғы тұтынушының
№1 Сыра зауытының бөлшек саудасы мына жұмыстарды атқарады:
тауарды сұрыптау үрдісінде қатысады;
жарнама, жайма сөре және сауда қызметкерлері арқылы тұтынушыға ақпарат
тауарды сақтау, оны сауда құжырасына орналастыруды, оған баға белгілеуді
сауда шартын соңына дейін орындауды қамтамасыз етеді.
Бөлшек сауда үрдісін екі топқа бөліп қарастыруға болады:
дүкен арқылы;
дүкенсіз жүргізілетін бөлшек сауда
кесте -3
Бөлшек сауда кәсіпорындарын түрлі әдістермен топтастыру
Ұсынылған тауар ассортименті Бағаға көзқарас Сауда қызметінің сипаттамасы Дүкеннің
Маманданды рылған дүкен әмбебап дүкен Төмен баға дүкендер Пошта
Универсам күнделікті сұраным баға тауарлар дүкені Қойма- дүкен
дел-дал дүкен Жеңілдікпен тапсырыс қабылдау қызметі Өз ерікті
Аудандық сауда орталығы
Комбинация-ланған универсам, кең профильді универсам сауда кешені
Шығарып сату Тұтынушылар кооперативі. Жеңілдікті ұстаушылар бірлестігі Мөлтек аудан
Қызмет жасау бөлшек сауда кәсіпорыны
Бөлшек сауда конгломераты
№1 Сыра зауытындағы қабылдауға тиісті ең мәнді шешімі –
№1 Сыра зауытындағы бөлшек саудашыға өз клиенттерін қанағаттандыруға сенімді
№1 Сыра зауытының бөлшек сатушылары үш негізгі «Тауар айнымалылар»:
Бөлшек саудашы клиенттерге ұсынатын қызметтер кешені туралы мәселені де
Кесте -4
Бөлшек саудашыларының атқаратын типті қызметтері
Сатар алдындағы қызметтер Сатқаннан кейінгі қызметтер Қосымша қызметтер
Тапсырысты телефон арқылы қабылдау
Тапсырыс қабылдау (не тауарды пошта арқылы жөнелту)
Жарнамалау
Витринаны құрастыру
Дүкен ішіндегі экспозиция
Киім өлшейтін орын
Жұмыс істеу уақыты
Мода көрсету
Көнерген тауарларды қайтарып алу Сатып алған тауарды жеткізу
Тауарды қиыстыру
Тауарды қайтару
Тауарды қайта істеу
Тауарды орнықтыру
Тауарға жазу
Ақысын жеткізгеннен кейін төлеу
Чектарды инкассалау
Анықтама қызметі
Төлемсіз автотұтағы
Ресторандар, кафелар
Жөндеу қызметтері
Интерьерді безендіру
Несие беру
Демалыс бөлімдері
№1 Сыра зауытындағы сұрайтын бағасы – бәсекелестікте шешуші фактор
Тұтынушыларды қамту үшін бөлшек саудашылары ынталандырудың қарапайым құралдарын жарнаманы,
Дүкеннің орналасу орнын таңдау – сатып алушыларды тарту көз
№1Сыра зауытының көтерме саудашылары бөлшек саудашылардан бірқатар сипаттамаларымен айрықшаланады:
№1 Сыра зауытының көтермеші ынталандыруға, өз кәсіпорнының атмосферасына және
№1 Сыра зауытының көтерме сауда келісімдері әдетті жағдайда бөлшек
Үкімет, заң жинақтары және салық жағынан көтермешілермен бөлшек саудашыларға
№1Сыра зауытындағы көтерме сауданың атқаратын мынадай қызметтері бар
өндірушілерге тауарларын қысқа және тиімді байланыс жолымен өткізуге көмектеседі;
білікті сауда кәсібі мамандары арқылы жұмыс жүргізеді;
өндірушіге және бөлшек сауда саласына маркетингтік және техникалық қолдау
тұтынушыларға қажетті тауар ассортиментін анықтап жеткізеді;
тауарды дұрыс сақтау үшін материалдық негізін жасайды;
өндірушіге және бөлшек саудаға қаржы көмегін береді;
ақаулы өнімдерді төмен бағамен өткізеді;
тауардың жоғалу, бұзылу тәуелдігін өзіне алады.
№1 Сыра зауытында көтерме сауданы ұйымдастырудың үш нұсқасы бар:
өндірушілер көтерме саудасы;
коммерциялық көтерме саудасы;
сауда агенттері мен брокерлер арқылы көтерме саудасы.
Көтермешілердің көмегімен бір немесе мынадай бірнеше функцияларды тиімді шешу
Өткізу және оны ынталандыру.
Тауар ассортиментін сатып алу және құрастыру.
Тауарлардың ірі партияларын майда партияларға бөлу.
Жинақтау-сақтау.
Тасымалдау.
Қаржылау.
Қауіпті қабылдау.
Нарық туралы ақпарат беру.
Басқару қызметтері.
Соңғы кездерде көтерме сауданың өсуіне экономикадағы бірнеше маңызды тенденциялар
Ірі кәсіпорындарда дайын өнімдерді пайдаланушылардан қашықтаған жалпылама өндірістің өсуі;
Өндіріс көлемінің тек қана келіп түскен нақтылы тапсырыстарды орындау
Арадағы –өндірушілер және пайдаланушылар сан деңгейінің көбеюі;
Тауарды орауыш және түрлілігі көзқарасы бойынша аралықтағы және соңғы
Қорыта айтқанда,маркетинг алдына қойылатын талаптардың бірі тауарды тұтынушыларға жеткізіп,
2003 жылғы Қазақстан Республикасындағы сыралар нарығы бойынша мәліметте Алматы
кесте -5
MARKET VOLUME
30036.1
IMPORT
6607.9 22.0
KAZAKHSTAN 23528.9 23428.1 78.0
Алматы №1Сыра зауыты 1955.5 1957.5 6.5
Балтика (эксперттік бағалау)
3904.7 13.0
Ак Нар 2364.6 2404.1 8.0
Ақмола алкагольсыз сыра
зауыты 20.4 20.4 0.1
Арай 820.9 798.6 2.7
АҚ Арасан 483.6 483.6 1.6
Арасан Руднен. Фил. 866.6 865.1 2.9
Арасан қорытындысы 1350.2 1348.7 4.5
Арман 49.9 49.9 0.2
Атамекен 162.0 152.2 0.5
Восток - пиво 0.0 0.0 0.0
Динал 1705.3 1661.2 5.5
Ирмад 73.0 74.0 0.2
Нуржанар 615.6 615.6 2.0
Роса 1770.9 1763.1 5.9
Семей су 41.8 109.7 0.4
Сусындар 1000.2 1001.4 3.3
ӨСЗ 589.1 589.0 2.0
Шымкентпиво 5365.0 5371.3 17.9
Эвес Қараганда 4709.5 4522.0 15.1
Эвес Қараганда (Алматы) 587.4 400.7 1.3
Эвес қорытындысы 5296.9 4922.7 16.4
Қалғандары 869.4 887.0 3.0
Жоғаыда берілген кестеде біз Алматы қаласындағы №1 Сыра зауытының
2.2. №1 Сыра зауытының тауар ассортименті
Маркетинг жүйесіндегі тауар, тауар өндірушінің сату үшін нарыққа шығарылатын
Тауарлық түрлендіру (ассортимент) ұғымы тауар түрлері деген түсінікке жақын.
№1 Сыра зауытының ассортименті құру үшін, аз дегенде мынандай
Тауар ассортименті – не қызмет ұқсастығына, не оларды клиенттердің
№1 Сыра зауатының тауар ассортименті кеңдік, тереңдік, толықтылығы, жаңартылу
Ассортимент кеңдігі дегеніміз ол белгілі бір қолдануға арналған тауар
Ал ассортимент тереңдігі дегеніміз ол белгілі бір тауардың көрсетілген
Ассортимент толықтылығы нақты бір тауар саны мен тиісілі прейскурант
Жаңартылу деңгейінде сатуға түскен ассортименттің толық көлемінде жаңа тауарлар
Ал ассортимент құрлымы №1Сыра зауытының бүкіл тауар айналымындағы
Барлық тауардың топтары, топшалары, түрлері соммасының салыстырмалы үлесі. Егер
№1 Сыра зауытындағы тауар ассортиментін басқарушы осы ассортименттің кеңдігі
Тауар ассортиментін өсіру туралы шешім қабылдау. №1 Сыра зауытының
№1 Сыра зауыттының маркетинг бөлімшесінің басшылары ассортиментік саясатын
№1Сыра зауытының мамандары нарықта бір уақытта келесі тауар топтары
Бас пайда әкелетін және жаңадан өсу кезеңіндегі негізгі тауарлар.
Сүйемелдеуші. Сауда саттық көмегімен алынатын пайдпны тұрақтандырушы және жетілу
Стратегиялық бағыттағы- кәсіпорынның келешек пайдасын қамтымассыз етуге бейімделген тауарлар.
Тактикалық бағыттағы –негізгі тауар топтарын сатуды ынталандыруға бейімделген.
Өсу мен жетілу кезеңінде тұрған тауарлар. Бұл жағдайда жаңадан
Ал маркетинг саласындағы италиан ғалымы А. Фолио тауар ассортиментінің
Ассортиментік саясатын жүргізетін әр фирма бірнеше ережені ұстану керек.
Нақты ассортиментік концепцияны ұстану. «№1Сыра зауытының» негізделген. Бұл концепцияда
- Мүмкіндігінше концепция ұзақ мерзімді болған жақсы, яғни бұл
- Ассортимент көлеміне, қаржылық жағдайына байланысты өткізу нүктелерінің санын
- Тұтынушылық болашақ және қазіргі сұраныстарын табу арқылы ассортиментін
- Бұл бағытта әрекет етіп жатқан
- Алдымен жаңа тауардың моделін шығарып, оны тұтынушылар
- Тауар ассортиментінде белгілі бір фирмалық стильде
- Жаңа шығарылған тауарға жарнама жасау.
- Тұтынушыларды қызықтырмайтын тауарларды нарықтан алып тастау.
- Бір орында тұрып қалмай, үнемі ізденісте
Ассортиментік саясат тұтынушылар талаптарына сай және тауарлардың өмірлік цикіліне
Шығарылатын өнімнің рационалды таңдалған көп түрлілігі нарықта №1 Сыра
Кейбір ғаламдар есебінше нарықта бір уақытта келесі тауар топтары
- негізгі - өсу сатысында болатын және кәсіпорынға
- қолдайтын - жетілу сатысында болатын және сатудан
- стратегиялық - кәсіпорынның болашақ пайдасын қамтамасыз ететін тауарлар;
- тактикалық - өсу немесе жетілу сатыларында болатын негізгі
Итальян ғалымы А. Фолио өнім ассортиментінің қатынасы фирма шығаратын
№1Сыра зауытының ассартименттік саясатында нарықтан шығаратын өнімдер мен тауарлар
№1 Сыра зауытының ассортиментік саясаты келесі бағыттарда жүруі тиіс:
өндіріс мамандануы;
дифференциация;
диверсификация;
интеграция.
Мамандану саясатын қолдануда келесі факторлар әсер етеді:
өнімді өткізу аумағын шектеу;
- өндірісті кеңейтуге ресурстардың болмауы;
техналогиялық процестің ерекшеліктері мен сол тауардың өзгешелігі;
сол тауардың нарығын терең сегменттеу.
Дифференциация саясаты бәсекелестер тауарлар мен қызметерден ерекшеленетін сапада бөліп
Тауарлардың ерекше сапаларының болуы ереже ретінде неғұрлым жоғары шығындарды
Шоғырланған және таза диверсификация ерекшелінеді. Шоғырланған диверсификациякезінде зауыт өндірістік
Диверсификация саясаты тәуекелді және күрделі, бірақ кәсіпорынның тұрақты жұмысын
Интегративті саясат зауыт өз пайдасын арттырып өткізу мен өндіріс
Осы кезде синергизм принципн қолданып, шығарылатын тауар мен қызметтермен
Синергизм эффектісі сол өндірістік қуаттылықтар, ғылыми техникалық прогресс, жалпы
Тік интеграция саясатын №1Сыра зауыты өндірісті дамыту саласында шарттарында
Маркетинг жүесіндегі тауар, тауар өндірушінің сату үшін нарыққа шығаратын
№1 Сыра зауытының ассортиментін жоспарлау тұрақты үрдіс және маркетингтің
№1 Сыра зауытының тауар ассортиментін біріншіден зауыттың мүмкіндіктерінен туындайды.
Тауармен жұмыс жасау бағытының мақсаты – тұтынушылар параметрлерінің техникалық
№1 Сыра зауытының тауар саясат обылысында шешімдер қабылдауда біріншіден,
2.3. №1 Сыра зауыты тауарларының бәсекеге қабілеттілігі
№1 Сыра зауыты тауарларының бәсекелестік қабілеттілігі бұл нарықта жемістілікті
№1Сыра зауыты тауарларының бәсеке қабілеттілігі ең алдымен оларға артықшылық
П = (T/ То) * а
мұндағы: Т - өнім
То- базистік өнім параметрі;
а – берілген параметрдің шамалық үлесі, яғни салмақтылық (маңыздылық)
Параметр салмақтылығы талдаулық және экспорттық әдістер арқылы бағаланады.
Базистік өнім ретінде берілген қажеттілікті 100%-ға қанағаттандыратын «идеалды» тауар
Нарықта табысты әрекет ету үшін зауыт тауардың бәсекеге қабілеттілігін
бәсекеге қабілетті тауар;
бәсекеге қабілеттілік деңгейіне жеткізуді талап ететін өнімдер;
өндірістен шығаруға жататын өнім.
№1 Сыра зауыты жемісі тиімсіз және моральді ескірген тауарлар
№1 Сыра зауытының басты мәселесі болып – бәсекеге қабілеттілігі
Бірінші топ көрсеткіші – тауар сапасы өнімнің техникалық деңгейі
Екінші топ көрсеткіші – тұтынушы шығындары. Олар тауардың бағасы
Бұл көрсеткіштер тауардың тұтынушылық қасиеттерімен анықталатын тауар пайдалылығы ерекшеленеді.
Тауардың құндылығы үшін емес, пайдалылық қасиеті үшін сатып алады.
Тауардың тұтынушылық қасиеті – бұл тұтынушы қасиеті – тұтынушы
№1 Сыра зауыты тауарының бәсекеге қаблеттілігі сапа үлгісі ретінде
Базалық үлгі болып – тауар бәсекелесі, нормативті перспектива және
Ал экономикалық параметрлерге байланысты бұл жерде өндіріске кеткен шығындар,
№1Сыра зауыты тауарының бәскеге қаблеттілігінің бағалық методикасы.
Бәсеке қаблеттілік жалпы түрде төмендегідей болады:
Б*Т/Ш максимум
Мұндағы: Т – жағымды тиімділік;
Ш- өндіріскен кеткен шығын және тауар реализациясы;
Б – бәсеке қаблеттілік.
Тұтынушылық тауар нақты көрсеткіштер және параметрлермен көрсетіледі. Сол үшін
№1Сыра зауыты тауарының бәсеке қаблеттілік бағалығы келесі этаптары арқылы
І. этап:
№1Сыра зауыты тауарының бәсеке қаблеттілігінің деңгейін аықтайды және тауар
ІІ. этап:
Тауар көрсеткіштері және параметрлері салыстыру тізімін анықтайды;
III. этап:
№1 Сыра зауыты тауарының бәсеке қабілеттілік көрсеткіштерінің
І. Бәсеке қабілеттілікті сараптаудың негізгі жауапкершілігінің бірі болып тауар
ІІ. Нарыққа шығарылатын тауар түрлері сатып алушыларға іріктеу параметрлеріне
ІІІ. Қазіргі уақытта интегралды коэффициенті есебінде жалпы әдістемеде
Тауардың бәсекеге қаблеттілігін бағалау келесілерден тұрады:
Тауар талаптарын қалыптастыру;
Бағалауға жататын параметрлер;
Параметрлерді салыстыру топтары (эканомикалық, техникалық, пайдалану);
Тауар параметрлері және көрсеткіштері бойынша түрлі топтарға бөлуге болады:
Эканомикалық көрсеткіштер: тауар бағасы, пайда нормасы, тауардың өзіндік құны;
Техникалық параметрлер: жүк көтерімдігі, нақтылық, тауар сенімділігі, салмағы мөндеу
Пайдалық көрсеткіштері: пайдалық шығындар, мамандарды дайындауға кеткен шығындар, монтажға
№1Сыра зауыты тауарының бәсеке қаблеттілікке жарамдылығының көрсеткіштері.
Нарықтық жағдайда тұтынушының қанағаттану тауарға деген өзінің ерекшелігінің жиынтығы
№1Сыра зауыты тауарының жарамдылығы ерекше жағдайын қанағаттандыруына мүмкіндік беретін
Сонымен №1Сыра зауыты тауарының бәсекеге жарамдылығы сапалық және құндылық
№1Сыра зауытының бұл көрсеткіштердің анықтауда бірнеше тәсілдері бар. Олардың
Бірінші тәсіл. №Сыра зауыты техникаға бәсекенің жарамдылығын анықтайтын белкісі
Бт =Бс + Шт
Мұнда, Б т -
Б с- сатылу бағасы
Шт – бұл өнімдітұтынушылардың шығындары (оның барлық нормативтікмерзімі шегіндегі
Екінші тәсіл. Тауардың бәсекелестік жарамдылығын анықтағанда бұл тәсіл сыра
Үшінші тәсіл. Бұл тәсіл сыра зауытының техникалық деңгейін және
КК = КК э ККт ККс
Мұнда, КК – тауар
ККэ – эстетика-эргономикалық деңгейінің кешенді көрсеткіші;
ККт – техникалық деңгейінің кешенді көрсеткіші;
ККс - көрсеткіш кешенінің сенімділігі.
Төртінші тәсіл. Бұл тәсілде сыра зауытының бәсекеге жарамдылығының деңгейі
№1 Сыра зауатының бәсекеге қаблеттілігі бәсекелес кәсіпорындарға қарағанда даму
№1Сыра зауытытының бәсекеге қаблеттілігі бірнеше деңгейден тұрады:
Бірінші деңгейі жақсы тауар есебінен нарықта тұрақты орынға, сәтті
Екінші деңейде №Сыра зауыты тауарды шығаруда, сервисті ұйымдастыруда, зауыт
Үшінші деңгейі өндірісте сапалы тауардың жоғарлануына және басқару жүесінің
Төртінші деңгейі бәсеке қаблеттілікті қамтамасыз етілген қатаң шарттарда жетістіктерге
№1 Сыра зауытының бәсекеге қаблеттілігінің бірінші және екінші деңгейі
Бәсекеге қаблеттілікті тек тұтынушы жағынан ғана емес, сонымен қатар
нарықтағы зауыттың үлесі;
динамикасы;
көлемі және тауарды сатудаға құрлымы;
пайда көлемі және өндіріс еңбігі.
№1 Сыра зауытының бәсеке қаблеттілікке жету жолдары:
мұмкіндігінше өндіріс шығынын төмендету (өндіріс шығыны төмен болған сайын
Зауыттың өндіріс факторларын анықтау (еңбек, табиғи және қаржылық ресурстар);
Сыртқы ортаның өзгеруіне байланысты, зауыттың сол ортаға тез беімделуі
Тауар артықшылдықтарын құру немесе қызметтер бойынша тауарлармен немесе бәсекелес
Қазіргі нарықтық эканомика негізінде шығарылған өнім сапасына басқалай талап
№1Сыра зауаты өз кезігінде бәсекеге жарамдылық екі көрсеткішке байланысты
Ал екінші фактор бірте-бірте бірінші орынға шығады. №1 Сыра
Тауап саясатында, Сыра зауытының шығаратын тауар сапасы енеді.
№1 Сыра зауыты тауарының сапасы – бұл белгілі мұқтаждықты
№1 Сыра зауыты тауарының сапа деңгейі салалық көрсеткіштері арқылы
Сатып алушы үшін сапалы тауар – бұл тұтынушылықтар мен
Функционалдық сайкестік: өз базалық функциясын орындайтын тауар қаблеттілігі;
Нормалар мен стандарттарды нормативтік қадағалау;
Сенімділік, берілген уақыт ішіндегі жұмыстарды деффектердің болмауы;
Ұзақ шыдамдылығы;
Тауар қызметінің пайдалы мерзімі;
Сервис: диапазон, жылдамдық және сатуға дейінгі мен кейінгі қызметтер
Көркемділігі:дизайн, түрі, түсі, дәмі және т.б.;
Тауар имиджі.
Тауарлардың сапасын жақсарту жаңа позитивті қасиеттердіалумен жүреді. №1 Сыра
Сапаның көрсеткішін анықтау оның сандық маңызын өзін-зі түсіну болып
өлшеуші әдіс (аспаптар, приборлардың көмегімен);
тіркеу әдісі – бұл тіркеуге және есептеуге негізделген.Тіркеу әдісі
есептеу әдісі – бұл тауардың сапасы жөніндегі көрсеткіштерді анықтау
оргонолептік әдіс – адам мүшесі сезу-көру, есту, дәм, түйсінуді
социалогиялық әдіс – тауар, оны нақты немесе тұтынушылардың мүмкіншілігі
сарапшылық әдіс – Сыра зауытының мамандары арқылы іске асырылады.
№1Сыра зауыында сапа деңгейін бағалау үшін көрсеткіштер жүйесін пайдаланады.Онда
№1Сыра зауытының сапа жөніндегі саясаты келесілерден құрылады:
сапа жүесі;
сапасын басқару;
Сапаны жинақтау қорыту көрсеткіштері жалпы №1 Сыра зауытында тауар
сұрыпталығы;
маркасы;
жүктелімі;
пайдалы заттың мазмұны;
тауардың стандартқа сай үлесі, т.б.
№1Сыра зауытының жеке көрсеткіштер тым әр түрлі және не
№1 Сыра зауытының өнім сапасын басқару жүйесі.
№1 Сыра зауытының тауар сапасын басқару – бұл белгілеу,
Соңғы кездерге дейін Сыра зауыты сапа проблемасын шешу кезінде
Тауар сапасын басқаруды жетілдіруде №1 Сыра зауытының алдына қойлатын
өнім сапалығын басқару жүесінің маркетинг қызметі механизімін қосу;
ттұтынушыға және барлық өндірістік қызметтерде сапаны басқару жүйесін қалай
тауардың өмірлік кезеңінің барлық белестеріндегі сапаны басқару жүйесіндегі механизм
Сапаны басқару жүйесін енгізу Сыра зауытында мынандай міндеттемелерді шешуге
жоғары сапалытауардың тұрақтылығын қамтамассыз ету;
өнім көлемін ұлғайту және оны сататын нарықты табу;
жоғары тағада сататын тауарды көбейту мүмкінділігін қарастыру;
өнімнің бәсекеге жарамдылығын және қаржы жағдайының тұрақтылығы жөніндегі проблемаларды
Сонымен №1 Сыра зауытында тауардың сапасы жүйелі түрде жүзеге
№1 Сыра зауыты жаңа қайнату қанату пештерін қолдана отырып
1997 жылы №1 Сыра зауыты Германдық фирмамен «Кронес» келісім
2.4. №1 Сыра зауыты тауарын маркілеу
№1 Сыра зауытының тауар саясатында маңызды аспекті болып зауыттың
№1 Сыра зауыттың маркасы тауарды аумқты қоғамның мойындауы. Марка
№1 Сыра зауытының маркасы толықтай немесе оның бөлімшесі, құқтық
№1 Сыра зауытының белгісін нақты талаптарды қанағаттандыру. Мысалы,
№1 Сыра зауытының маркетинг қызметі тауар белгісі облысында шешімдер
Тауар маркасы нақты тауарды немесе тауар қатарын және шығарылатын
Марка тауар саясатымен тығыз байланысты. Нарық ортасында және жоспарлау
Қорытынды
Жалпы қорытындылай келе, тауар саясаты кәсіпорындарда маркетингтің құрамдасы ретінде
Кәсіпорынның нарықтық қатынастарға өту тиімділігі ұйымдастық құрылымдар мен маркетинг
Маркетинг төмен тиімділігін жоюды талап ететін келесі негізгі факторларды
нарық пен нарық қатынастарының мәдениеті дамуының төмен деңгейі;
отандық кәсіпорынның маркетинг іс-әрекетін жоспарлау мен жүзеге асыру бойынша
өндірістік ментолитет және маркетингтің тұтынушыларға емес өткізуге бағдарлануы. Пайда
кешенді маркетинг зерттеулерін жүргізу, нарық коньюктурасын моделдеу мен болжау
ақпараттық база деңгейінің жеткіліксіз деңгейі;
кәсіпорынның барлық бөлімшелері мен түгел персоналының нарыққа «толассыз» бағдарының
Маркетингтің төмен тиімділігінің аталған себептері мен кәсіпорынның маркетинг іс-әрекеті
№1 Сыра зауытындағы тауар саясаты шектерінде негізгі өндірістік қорлардың
№1 Сыра зауытындағы тауар саясаты шектерінде келесі бағыттар
зауыт басшылығы мен қызметкерлерін маркетингтік дайындау;
маркетинг қызметі мен зауыттың жалпы әрекет ету тиімділігін көтеру
жақсартылған сапалы өнімнің халықтың қажеттіліктерін максималды қанағаттандыру және шикізат
№1 Сыра зауытының ассортименттік саясатын дамытудың келесі шаралары орынды:
Шығындарды азайту пайданың қосымша көзі ретінде пайдаланып нарықтық бағаны
Клиенттердің жеткілікті аумағына бағдарлану үшін өнімді сатудың әр деңгейіндегі
Маркетингтік зерттеулер негізінде тұрғындардың әр түрлі топтарын маркетинг құралдары
№1 Сыра зауытында маркетингтің әрекет етуіндегі кемшіліктерді жою үшін
№1 Сыра зауыты тауар саясатын жетілдіруде тауар ассортименті, тауардың
№1 Сыра зауытының тауар ассортимент шығаруды құрғандағы басты мақсаты
№1 Сыра зауытының тауар ассортименті кеңдік, тереңдік, жаңартылу, толықтылық
№1 Сыра зауытының нарықта келесі тауарлар топтары болады:
Бас пайда әкелетін және жаңадан өсу кезеңіндегі негізгі тауарлар;
Бұл сүйемелдеуші;
Стратегиялық бағыттағы – зауыттың келешек пайдасын қамтамасыз етуге бейімделген
Тактикалық бағыттағы – негізгі тауар топтарын сатуды ынталандыруға бейімделген;
өсу мен жетілдіру кезіндегі тұрған тауарлар. Бұл жағдайда жаңадан
Нарықта табысты әрекет ету үшін зауыт тауарының бәсекеге қабілеттілігін
бәсекеге қабілетті өнім;
бәсекеге қабілеттілік деңгейіне жеткізуді талап ететін тауарлар;
өндірістен шығаруға жататын тауарлар.
№1 Сыра зауыты жемісі тиімсіз және моральді ескірген тауарлар
Қорыта айтқанда, біздің республикамызда өткізіліп жатқан нарыққа көшу сапа
№1 Сыра зауыты шығаратын тауар сапасы – нарықтық жағдайда
№1 Сыра зауытының сапасын басқару стандарттауға негізделеді. Тауардың сапасын
№1 Сыра зауытында маркетинг қызметі тауар белгісі облысында шешімдер
№1 Сыра зауытындағы тауар маркасы нақты тауарды немесе тауар
Қорыта айтқанда, №1 Сыра зауытындағы кемшіліктерді жою үшін маркетинг
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1.Закон РК «о товарны, знаках обслуживания и ноименваниях мест
Закон РК «о стандартизации и сертификации». // Каз.
Афанасьев М. П. Маркетинг: стратегия и практика фирма –
Болт Т.Дж. практическое руководство по управлению сбытом:Пер.с англ.-М.: Эканомика,
Голубков Е.П. Основа маркетинговые иследование: теория, практикаи металогия. –М.:
Голубков Е.П. Основы маркетинга: Учебник.- М.: Издательство «Финпресс».1999.
Дихтель Е.,Хершген Х. Практический маркетинг: маркетинг учебное пособие. /
Далинская М.Г., Соловьев И.А. Маркетинг и конкурентоспособность продукций. –
10.Дорович А.П. Конкурентоспособность товаров в системе маркетинга. – Минск:
11.Исикава К. Японские методы управления качество. – М.: Экономика,
12.Кожамкулова Ж.Т. Маркетинг: Уч. Пособие. – Алматы: Қазақ университеті,
13.Котлер Ф. Основы маркетинга. – М.: Прогресс, 1992.
14.Крылов И.В. Маркетинг. – М.: Центр, 1998.
15.Крылова Г.Д. Зарубежный опыт управления качеством. – М.: Изд
16.Нысанбаев С.Н., Уразбаева Н.А., Садыханова Г.А. Управление качеством: Учебное
17. Нысанбаев С.Н., Садыханова Г.А. Маркетинг негіздері. – Алматы:
18. Феоктистова Е.М., Красюк И.Н. Маркетинг: теория и практика:
19.Уразбаева Н.А. Маркетинг тотального качества. Алматы: Қазақ университеті, 2000.
20.Ильясов Д.К. Маркетинг теориясы мен практикасы. Алматы: Қазақ университеті,
21.Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.А. Кәсіпорын экономикасы. Оқу құралы. –
22. Соловьев Б.А. Маретинг: Учеб. Пособие. М.: Изд –
23.Қалдыбаев О., Темирбаев А. Экономика предпрития (фирмы). – Учеб.
24.Леонтив И.А., Есимжанова С.Р., Айтжанова А.Е. Учеб. пособие для
СЕРВИС
ТОРАПТАРДЫ ТАҢДАУҒА ӘСЕР ЕТЕТІН ФАКТОРЛАРДЫ ТАЛДАУ
ТАСЫМАЛДАУ
САҚТАУ
ТОРАПТАР ЖҮЙЕСІН ТАҢДАУ
ДЕЛДАЛДАР-МЕН ЖҰМЫС
ТАУАР ЛОГИСТИКАСЫНЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫ
ТАРАПТАРДЫ
ӨНДІРІС
ТҰТЫНУ