Мазмұны
Кіріспе…..............................................................................................3
І. Аралас экономика: мазмұны және негізгі белгілері………………………4
1.1. Аралас экономиканың атқаратын қызметі …………………………………5
1.2.Аралас экономиканың қалыптасуы - әлеуметтік бағыттағы қоғамның экономикалық
ІІ. Қазақстан экономикасын басқару.........................................................................15
2.1.Дамыған нарықтық экономикаға негізделген мемлекеттің араласуы........16
2.2. Қазіргі заманғы экономикалық жүйелер.....................................................24
ІІІ. Қортынды..........................................................................................................26
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі................................................................27
Кіріспе
Қазақстан Республикасының саяси тәуелсіздігі оның алдына экономикалық
Аталып өткендерді ескерсек, әңгіме негізгі тауарлар елдің өз
Жоғарыда айтылғандар, аралас экономиканы қалыптастыру проблемасын айқындаған қоғамдық
Адамзат тіршілігінде нарыққа өту жағдайы біркелкі болуы мүмкін
Толықтай ғылыми негізделген зерттеудің өзі де микро және
І.Аралас экономика: мазмұны және негізгі белгілері
Ірі өнеркәсіпті бір сатысынан басқасына ауыстырған өндіргіш күштердің
Екінші жағынан, болып жатқан өзгерістерді айтқанда қоғамдық өндіріс
Аралас экономика шаруашылықты жүргізудің бір нақты жүйесі емес,
Жаңалық енгізуге қарсы американдық және кеңестік топтар шаруашылық
Тауарлы шаруашылық тауар өндірушілердің оқшаулауына сүйенетін өзіне қажетті
Кеңес экономикасы шаруашылықтың салалық принципіне сүйеніп, тауарлы қатынастарды
Мемлекеттің жеке кәсіпкерлікке араласуын, нарықтың экономиканы көрсетіп экономикалық
1.1. Аралас экономиканың атқаратын қызметі
ХХ ғасырдың барысындағы аралас экономика түсінігі туралы көзқарастар,
Бұлардың ой-пікірлірінде аралас экономиканың өмір сүру кезеңдері туралы
Бұрынғы КСРО-ның кәзігі экономисттердің теориялық еңбектерінде “бұл проблеманы
теңестіреді. Екіншілері аралас қоғамда.”Фармацияға жатпайтын қоғамның типі” деп
Тауарлы өндіріс аралас экономика, өйткені мұнда ұжымдық өндіріс
Аралас экономиканы түрлі өндіріс әдістер арасындағы кедергі, ол
Аралас экономиканы формациялық емес деп қарау да күмәнді.
Қазіргі қоғам дамуының объективтік процестерін талдау мынаны білдіреді.
Аралас экономика өзінің бойына мемлекет пен кәсіпкерлердің арасындағы
Онсыз шын танып білу болмайды, ал шаруашылық процестерін
«Аралас экономиканың» қоғамның өтпелі типі, «мұнда жаңа метацивилизация
Ол мынандай тәсілдермен дәлелденеді: болашақ қоғамдық құрылыстың моделі,»
Аралас қоғамда ешкімді, ештеңені, ешқандай қыстау, қинау, шыңдау
Шаруашылықты жүргізудің жаңа түрінің қалыптасуын айтқанда мынаны атап
Түрлі елдердің қазіргі экономикасын аралас экономика деп сипаттауға
Аралас экономика шаруашылықты жүргізу жүйесі ретінде пайда болып,
Аралас экономиканы бұл өндіріс әдісінен екіншісіне ауысу ретінде
Зерделеп отырған құбылыстың белгілірін атау қиын емес, өйткені
Алдымен аралас экономика қоғамдық өндірістегі тауарлы және ұжымдық
Аралас экономика нақтылы экономикалық шындықтың әрекетін білдіреді. Олар
бизнесмендерді қозғаушыкүш қызмет көрсетумен тауарларды сату, ал
Құбылыстың бетінде аралас экономиканың алғашқы көрінісі – экономикаға
Аралас экономиканың басты белгісі – мемлекеттік меншік. Айталық,
Қазіргі өндірістің бұл салалары тек үлкен көлемде ақша
Мемлекеттік меншіктің пайда болуы – тауар қатынастарында жаңа
Аралас экономиканың маңызды бір белгісі құндық және жоспарлылық
Жапония аталған шараларын басқаларын да жүргізеді. Олар»бүкіл экономика
Аралас экономиканың мәнді бір сипаты микро – макро
«Басқару жағынан алғанда. – деп жазды Евенко.Л.И. мен
Аралас экономиканың белгілерінің тағы бір жағы –
Аралас экономикада нарықты бағалау болады, ол үшін жарнама,
Экономикалық орталықтың мемлекет, концерн қызметі өскенге қарамастан тек
Аралас экономиканы қазіргі қоғамның индустриалдық жүйе сипаттайды,
Аталған заңдылықтарды елемеудің жалғасуы, әсіресе, кәсіпорын деңгейінде,
1.2.Аралас экономиканың қалыптасуы - әлеуметтік бағыттағы қоғамның экономикалық
Аралас экономиканың қалыптасу тегін алатын шын мәніндегі алғы
Ірі кәсіпорындарға бірлескен еңбекпен өндірілген өнім шын өмірде
Ғылыми әдебиеттерде әртүрлі бағыттардың дамуын көрсететінін материалдар көп.
Қоғамда өндірілген өнімге белгілі қатынастар жолсерік жасайды. Бұл
Еңбек өнімнің бір қасиеті өнімнің заттық жағына
Жоспарлық тарихи және қисынды категория ретінде тауарға қарсы.
Қазіргі эканомиканың жоспарлылық сипатына белгілі экономист Дж. Гэлбрейт
Жоспарлықтың категориялар жүйесінің бастапқы мәндік қатынастары ретінде мазмұны
Теория мәселесінде жоспарлықтың құбылыстық мәні ретіндегі мазмұнына қарамай,
Көрсетілген проблеммалар – жоспарлықты ұжымдық өндірістің бастапқы түрі
Экономикалық әдебиеттерде жоспарлылықтың екі анықтамасы кеңінен таралған. Біреулері
жоспарлылық қатынастарды білдіреді. Жоспарлылықтың өзге анықтамаларының мәнін көрсетпейді,
Жоспарлылық – тікелей қоғамдық еңбек әрекетінің, оның өндірістік
Қоғамдық өндірісте жеке – дара жұмыс күшінің шығыны
«Тікелей қоғамдастырылған өнімді тікелей қоғамдықпен салыстыруға болмайды. Олар
Айтылғандардан шығатыны: тікелей қоғамдық өндіріс және тікелей қоғамдастырылған
Жоспарлылық – тікелей қоғамдық еңбектің білдіретін жоспарлылықтың бұл
Жоспарлылық – ұжымдық өндірістің мәндік қатынасы ретінде «жалаңаш»
Жоспарлылық мәнді құбылыс ретінде пайда болып, белгілі бір
Жоспарлылықтың алғашқы көрінісі қарапайым, мұнда еңбекшілердің әртүрлі қызметтері
Реттеу капитал дамуының бастапқы кезінде тек өндіріс процесін
Еңбек өнімін өндіру процесі үнемі қайталанып, өндірушілердің алдын
Нормалау – жоспарлылық дамуының тарихи түрінің қажетті элементі.
Ұжымдық өндірістердегі жоспарлы қатынастардың басты буыны – есеп
айырбасын тепе – теңдестіруді қамтамасыз ететін үйлестіруді жүзеге
Есеп пен бақылау өндірістік процестерді айырбас және бөлу
ІІ.Қазақстан Экономикасын Басқару
Қазакстан Республикасынын әлеуметтік-экономикалық дамуьн баскарудагы дербестілік саяси алғы
Орталықтың Республика мен
Рсспубликамызда терең де батыл өзгерістерді жүзеге асыруда нақтылы
Аталып өткен құжаттардың Республикадағы саяси-экономикалық процестерді басқаруда маңызы
Қазақстан экономикасы мемлекеттік реттеудің субъектісі болып табылады. Буған
Қазакстан Рсспубликасы Конституциясының
Екіншідсн, жске меншіккс қол сұғуға болмайды.
Үшіншіден, мемлекет жеке кәсіпкерлік
Төртіншіден, монополистік
Бұл кағидалар Қазақстан экопомикасын
Көпшіліккс әйгілі, амсрикандық миллиардер Кариеги «Біздегі барлық
2.1. Дамыған нарықтық экономикаға негізделген экономикалық өсу.
Біздің салауатты экономикалық өрлеу стратегиямыз мықты нарықтық экономикаға,
Мемлекеттің белсенді рөл атқара отырып, экономикаға араласуының шектеулі
Орталықтағы және жергілікті жерлердегі өкімет экономикаға араласудың барлық
Мемлекет жекеше сектор басты рөл атқаратын нарықтың заңды
Бірақ нарық дамымаған, нарықтың кеңістік- әкімшілік жүйенің қалдықтарына
Жаңа әлемдік экономикалық үлгерімге сай болу үшін біз
Осымен бір мезгілде мемлекеттің өзі еркін экономиканың кепілі
Екінші жағынан алып қарағанда, салықтар мен бождарды ала
Соңғы үш жылдың ішінде біздің экономикалық стратегиялық макроэкономиканы
Бірінші Азиялық Барыс болу үшін біздің басымдықтарымыздың қатарына
Инфляцияны қолайлы деңгейге түсе отырып, біз стратегиялық күшті
Жеке меншік институттары жерге деген құқықтың, сондай –
Кәсіпорындарды жекешелендіру негізінен аяқталды. Енді оны, ең алдымен
Көптеген ірі рыноктар арасындағы байланыстырушы буын ретіндегі біздің
Ішкі рынокторы шағын бола тұрып аса биік экономикалық
Өзіміздің энергетикалық және өзге де табиғи ресурстарымызды игеру
Шетел инвестицияларын тиісінше қорғауды және пайданы кері қайтарып
Қазақстан үшін индустриялы технологиялық стратегияны қалыптастыру қажеттілігі дүниежүзілік
Тек шикізатқа бағдарланған ел болып қалмау үшін біз
Экономикалық өрлеудің еліміздің дамуы үшін қаншалықты маңызды екенін
Сондықтан бұл басымдық бүгін де, ертең де және
2.2. Әлемдік экономиканың жаңа
Сарапшылардың болжамы бойынша 2008 жылдан
Әлемнің аса ірі экономикалары
(халықтың сатып алу қабілеті бойынша)
сызба №1
Елдер ІҰӨ(млрд.доллар) 2008 жыл Әлемдегі
АҚШ 12457 1 28830 2
Қытай 8200 2 29590 1
Жапония 4008 3 6795 4
Үндістан 3718 4 13363 3
Германия 2426 5 4857 5
Ұлыбритания 1962 6 4189 6
Франция 1905 7 3831 7
Бразилия 1636 8 3823 8
Италия 1630 9 2884 10
Ресей 1542 10 3793 9
ХХІ ғасырда әлемдік экономикада АҚШ пен қатар жаһандануға,өңірленуге,сауданы
Қол жеткізілген даму қарқынына негізделген болжамдар бойынша,2050 жылға
Сарапшыларының пікірі бойынша, алдағы 15 жылда жаһандық экономикалық
Қытайдың әлемдік саудадағы 2008 жылғы үлесі 11 пайызды
Дамыған елдерге дамушы экономикалардың өңдеуші өнеркәсіп өнімдерін экспорттау
Дамушы елдер шикізат шылауы рөлінен арылып, индустриялық елдерге,
Әлемдік экономикада транс ұлттық корпарациялардың рөлі артуда. Олар
Қазақстанда шетелдік капиталдың қатысуымен,трансұлттық корпорацияларды қоса алғанда,7 мыңнан
Әлемдік эономикада құрылымдық өзгерістер жалғасып жатыр. Бұл тұрғыда
Дамыған елдердегі ауыл шаруашылығының үлесіІЖӨ-нің 3,8 пайызға жуығын
Отын шикізатының және өндіруші өнеркәсіптегі басқа өнімдердің әдемдік
Мегарыноктар
Әлемдік рыноктың аса ірі сегменттерінде серпінді һөзгерістер жүріп
1990 жылдан бастап ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (АКТ) саласында сауданың
Болжамдар бойынша 1,8 трлн. долларды құрайтын химия өнімдері
Мұнайдың жоғары бағасы оның сату көлемін 1,7 трлн.
Әлемдік әуе көлігі аралас салалармен бірлесіп, қызметтер мен
2004 жылы «Эйр Астана» әлемдегі 225 жетекші авиакомпаниялар
Есептеулер бойынша, жеңіл автомобилтдердің әлемдік өндірісі 2008 жылғы
580 компаниясы және 51 зауыты бар жпондық «Тойота»
Қазақстанда барлық дерлік әлемдік маркалардың жолаушылар автомәшинелреін сату
Алкогольді ішімдіктер сатудың әлемдік көлемі 701 млрд. долларды
Кейбір бағалаулар бойынша фармацевтік рыноктың көлемі 2006
Шетелдік туристер саны 2004 жылы 808 млн. адамнан
100 аса ірі құрылыс компаниясының жиынтық айналымы 2004
Болат шығару рыногы 400 млрд. долларға жетеді. Бұл
Қазақстан әлемде болат балқыту жөнінен 28-ші орын
Жиһаз шығару 2004 жылы 218,5 млрд. еуроға дейін
Спорт тауарларының дүние жүзіндегі
Әлемдік саудада жаңа, жоғары технологиялардың, ғылымды көп қажет
2.2. Қазіргі заманғы экономикалық жүйелер
Қажеттілікті қанағаттандыру үшін ресурстарды пайдалану өздерінің экономикалық қызметінде
Қазіргі заманның басты экономикалық мақсаттары. Экономикалық өсу, өндірістің
Қазіргі заманғы әлемде экономикалық жүйенің келесі жүйелері бар:
Нарықтық экономика - жеке меншікке, таңдау еркіндігі мен
Қорытынды
Меншік құқылығы экономикалық баға немесе талдаудан бұрын болатын
Соңғы кезде Қазақстанда шетел капиталын қатыстыратын бірлескен кәсіпорындар
Импорттың тауар құрылымында халық тұтынатын тауарлар үлесі 46%
Мұнда басқа факторлардың орны ерекше. Осылардың ішінде адамдардың
Соңғы кезде шетел кәсіпкерлерінің үлкен тобының «барлығын түбірімен
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Н.Ә.Назарбаев ХХІ ғасыр асуында. Тарау 2. А.,1996
ҚР Президентінің Қазақстан халқына Жолдауы «Қазақстан -2030» А.,1996
Н.Ә.Назарбаев Сындарлы он жыл. «Атамұра» баспасы.2003 ж.
Н.Ә.Назарбаев Ғасырлар тоғысында. «Атамұра» баспасы. 2008ж.
Қ.К. Тоқаев. Жаһандану жағдайындағы Қазақстанның сыртқы саясаты. А.,2006
Жаһандық экономика және Қазақстан. //
Ж.Әкіміш. Мұнай, Биожанармай және туберкулез // Жас
Қазақстан экономикасының даму қарқыны шетелдік сарапшылар тарапынан бағлануы.