Мазмұны :
Кіріспе
2. Негізгі бөлімі :
1.1 Модуль құрылымы
1.2 Стандарт модульдер
1.3 Экранға мәтін шығару
3. Есеп
4. Қорытынды
5. Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Паскалъдың өз алфавиті, синтаксисі,симантиксі(түсіндірмелерінің ережелері)бар.Алфавит-программада
өрнектерді жазу ережелері.Олар –машинаға түсінікті шартты
Паскалъ алфавитінің символдары:
1.Латының алфавитінің бас және кіші әріптері
2.Араб цифрлары.
3.Өрнек таңбалары:+ -* / .
4.Қатынас таңбалары:= - > <
5.Арнайы символдары: : ; “ (Бос
Паскалъда меншіктеу белгісі : = түрінде
санды дәрежелеу белгісі жоқ. Дәрежелеу санды
-мәтіндер мен символдар Бейсик тілінде пайдаланатын
- қызметші сөздер,операторлар және функцияларды жазуда
Турбо Паскалъға мынадай жай және күрделі
1)жай типтер : скалярлық (стандарт, скалярлық
2)күрделі типтер : жиым (регулярлық тип)
3) сілтеме (көрсеткіш).
Типтер жүйесіндегі негіздік тип –жай типтер
1.1 Модуль құрылымы
Программалық модуль (Unit)
Модуль дегеніміз өз алдына компиляцияланатын
Модуль келесі бөліктерден
- аты немесе тақырыбы
- интерфейс немесе хабарламалар
- орындаушы бөлігі немесе секциясы
- инициализация бөлімі немесе
Модуль интерфейсі:
Interface {бұл бөлімнің Uses
[Uses…{Осы модуль қосқан
[Var…{Программаларда көрінетін немесе басқа
[Procedure...{Формальды параметрлер сипаттамасымен толық
[Function...{Формальді параметрлер сипаттамасымен толық
...{Осы модульді іске қосқан
Бұнда көрсетілген модуль
Модуль тақырыбы .
Модуль тақырыбы Unit
Мысалы , модуль тақырыбы :
Unit Modul 1 ;
болса , онда оның мәтіні
Модуль аты оны негізгі
Uses
анықтауы арқылы жүзеге асырылады
Uses CRT , Graph , Modul
Uses анықтауын негізгі программаның
Анықтау бөлімі INTERFACE
Орындау бөлімі IMPLEMENTATION
Дайындау бөлімі Begin қызметші сөзімен ашылады
Модульдерды пайдалану үшін оларды
Модуль құрылымына программа
Модульдің орындаушы бөлігі
[Uses…{Берілген орындау бөлігінде
[Label …{Берілген модуль бөліміндегі ,
[Const …{Берілген модуль бөліміндегі
[Var…{Берілген модуль бөліміндегі
[Procedure …{Interface- те сипатталған
{Процедура денесі}
[Function … {Interface- те сипатталған
{Функция денесі}
Бұл бөлімде интерфейсте
1.2 Стандарт модульдер
Турбо Паскальде көптеген
SYSTEМ модулі .
Турбо Паскальдің негізгі кітапханасы
DOS модулі .
DOS модулінде MS-DOS
ОЖ модулдік принцип негізінде
BIOS жүйесі - тұрақты
Жүйе жүктеуші –компьютерді жұмысқа
BIOS кеңейту модулі жабдықтардың
MS-DOS базалық модулі ішкі
Командалар интерпретаторының басты қызметі пайдаланушының
MS-DOS утилиттері деп ОЖ толықтыратын
Жүйелік программалауды меңгеру
Алғашқы версиялары компьютердің 1Мбайт
Операциялық жүйенің жұмысында
Компьютер жадына жүктелген әрбір
DOS модулін пайдаланып программалау
DOS модулінде кейбір жүйелік
DOS модуліне енгізілген кейбір
Типтің сипатталуы
DirStr =string [67] Логикалық диск және
Name = string[8] Файл атауы
ExtStr = string [4] Файл кеңеюі
ComStr= string [127] Командалық жол
Path Str = string [79] Файлдың
Data Time = record
Year ,Month , Day ,Hour :
Үзілістер орталық процессор регистрлерінің
Registers типі регистрлердің күйін
Код сегменті орындалатын машиналық
Мәліметтер сегменті программаға
Стек сегменті операциялық жүйеге
Программалауда жиі қолданылатын DOS
Procedure Intr (Int No
Procedure MS DOS (var R: Register
Funtion DiskFree (Disk:word ): longint
Funktion FExpand (Name :PathStr) : PathStr
Function FSearch (Name : PathStr; DirList:string
Procedure FindFirst (Path : string; Attr
Procedure FindNext (var Search : Search
Procedure FSplit ( Path:PathStr; var Dir:
Function DiskSise (Disk: word) : longint
Параметр мәні
0
1
2
3
Диск Ағымдағы диск
А:
В:
С:
CRT модулі .
CRT модуліне монитор экранына
PRINTER модулі .
PRINTER модулі кез-келген
GRAPH модулі .
GRAPH модулінде монитор
Graph модулі IBM – типтес дербес
Турбо Паскальда графикалық дравейлер
драйверлер
CGA.BGI
EGAVGA.BGI
HERC.BGI
ATT.BGI
PC3270.BGI
IBM8514.BGH
Көптеген видеоадаптерлердің монитордың көрсету
Олардың 16 түсін айыруға
Uses Graph операторын программа
InitGraph (Gd , ‘c/TP7’) процедурасы
Мұнда ‘c/TP7 ‘ –
Gd
Detect =0 EGALo =0 {640x200; 16түс,4
CGA =1 EGAHi =1 {640x350;16
MCGA =2 EGA64Lo =0 {640x200;16
EGA =3 EGA64Hi =1 {640x350; 4
EGA64 =4 EGAMonoHi =3 {640x350; 64K
EGAMono =5 VGALo =0 {640x200;
IBM8514 =6 VGAMed =1 {640x350; 16:
HercMono =7 VGAHi =2 {640x480;16;1}
ATT =8 PC3270Hi =0 {720x350;1}
VGA =9 IBM8514Lo =0 {640x480;256}
PC3270 =10 IBM851Hi =1 {1024x768;256
GraphResult функциясының нолден
CloseGraph процедурасы графикалық драйверді
OVERLAY модулі .
MS-DOS операциялық жүйесі орындалатын
TURBO3 , GRAPH3 модулдері .
Турбо Паскаль 7.0 нұсқасымен
CRT модулін программада пайдалану
System модулі мен процедураларының
1.3 Экранға мәтін
1982 жылдан бастап
TextMode процедурасы адаптердің
Procedure TextMode (TM :Word );
Мұнда ТМ – мәтіндік режимнің
Const
BW40=0; {40x25 ақ-қара режим}
Co40=1; {40x25 түсті
BW80=2; {80x25 ақ-қара режим}
Co80=3;{80x25 түсті режим }
TextMode процедурасымен қойылған
TextColor процедурасы экранда бейнеленетін
Procedure TextColor (Color:Byte);
TextBackground процедурасы экран
Procedure TextBackground (Color: Byte );
Мұнда Color –түс коды . CRT
Сonst
Black = 0
Blue =
Green = 2
Red =
Brown = 6
White = 15
ClrScr процедурасы экранды
Window процедурасы мәтіндік терезені анықтайды
Procedure Window (x1,y1,x2,y2:Byte);
Мұнда (х1,у1) – теренің сол
GotoXY процедурасы көрсеткішті
Procedure GotoXY (x,y:Byte);
Мұнда (х ,у) – көрсеткіштердің
Where X және Where Y
ClrEOL процедурасы экранның
DelLine процедурасы экранның көрсеткіш тұрған
Есеп.
1. Берілгені:
Экранда алдымен , ақ түспен
Program Prost 1;
Uses CRT;
Var
ch: char;
begin
TextBackground (2); TextColor (15);
Window (15,5,45,13); ClrScr;
Goto XY(7,5);Write (‘Алгебра’);
Ch:=ReadKey ;
TextBackground(5);TextColor(14);
Window (30,11,62,19) ; ClrScr ;
GotoXY(7,5); Write(‘Экология’);
Ch :=ReadKey;
TextBackground(0); ClrScr ;
End.
Қорытынды
Стандартты Паскальда программаны компиляцияланған бөліктерден құрастыру
Пайдаланған әдебиеттер
1. Нүриденова К.Н. , Омарова Н.Ы.
2. Мадамбаев , М.Булатұлы «Паскаль
3. Дәулетқұлов А.Б. «Паскаль тілінде
4. Рустамов.Н.Т. «Алгоритмдеу негіздері»
1