ЖОСПАР
КІРІСПЕ 3
1 Ақша айналымы туралы түсінік 3
2 Ақша айналысы және оның заңы
3 Қағаз ақшалар және олардың айналысы
ҚОРЫТЫНДЫ 13
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 14
КІРІСПЕ
Шаруашылықтағы тауарларды өткiзуде, сондай-ақ тауарлы емес
Осы ақша айналысының тұрақтылығын, бірқалыпты айналысын
1 Ақша айналымы туралы түсінік
Көптеген шетел басылымдарында ақша айналымы деген
Қолма-қол ақша да, қолма-қол емес ақша
Мемлекет заңымен ақша айналымын: қолма қол
Ақша айналымы мемлекеттік жоспарлау жүйесінің объектісі
Ақша айналымы біртектес мемлекеттік меншік формасына
Ақша айналымының алғашқы және қорытынды кезеңдері
Қолма-қол ақша және қолма-қол емес ақша
Мемлекеттік жүйелер алдын-ала өнімге баға белгілеумен
КСРО негізінде құрылған ТМД елдерінің нарықтық
Нарықтық экономика үлгісі жағдайында ақша айналымына
Ақша айналымы негізінен шаруашылықтағы нарықтық қатынастарға
Қолма-қол ақша және қолма-қол емес ақша
Ақша айналымы мемлекеттің, коммерциялық банктердің, заңды
Ақша айналымы әр түрлі меншік формасы
Ақша айналымының алғашқы және қорытынды кезеңдері
Қолма-қол ақша және қолма-қол емес ақша
Қолма-қол ақша эмиссиясын орталық банк жүргізіп,
Сонымен, ақша айналымы деп қолма-қол және
Ал металл ақша жүйесінде әрі тауар
Қазіргі ақша айналымын құн айналымы деп
Айналыста жүретін тек қолма-қол ақша, ол
Ақша айналысы мен ақша айналымы арасында
Ақшаның өмiр сүруiндегi объективтiк
Ақша айналысы - шаруашылықтағы тауарларды өткiзуде,
Ақша айналысының объективтiк негiзiнде де тауар
Ақша белгiлерi әр түрлi жағдайда қамтамасыз
Бiрақ ақша айналысы тауар айналысын қайталап
Жалпы ақша айналысының көлемi тауар бағаларының
Ақша айналысың реттеудiң маңызды элементi –
Бұл екеуi өзара тығыз байланыста, сондықтан
Сонымен, бүкiл ақша айналымы: қолма-қол
өнiмдi өндiру және сату процесiн, яғни
тауалы емес сипаттағы есеп айырысулармен байланысты
ақша айналысы бiрнеше тарихи кезеңдерден өттi
Сонымен қатар ақша айналысында оның металл,
2 Ақша айналысы және оның заңы
Айналыстағы ақшаның саны К.Маркстiң ашқан ақша
Монетаристер деп аталатын, ағылшын классикалық
PY = TV+DV1
мұндағы: P – бағаның жалпы
Y - өндiрiс көлемi;
T – ақша белгiлерiнiң саны;
D – депозиттер;
V және V1 – ақшаның және
Ақша айналысы заңы – құн заңының
M = P * Y /
Мұндағы:
М – ақша мөлшерi;
Р – тауарлар бағасы;
Y - өнiм көлемi;
V – ақшаның айналым жылдамдығы.
Ақша айналысы заңының мәнi – ақшаның
Ақша тек айналыс құралы ғана емес,
Сөйтiп айналысқа қажеттi ақша мөлшерi өндiрiстiң
Несиенiң даму деңгейi, егер тауардың көп
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың дамуы;
Ақша айналысы санының өсуi.
Айналысқа ақша екi түрде шығарылады немесе
Ақша айналымының екі жағының (қолма-қол ақша
Өнеркәсiбi өркендеген мемлекеттерде ақша жиыны құрамын
М1 – айналыстағы қолма-қол ақша (
М2 – оған М1 агрегаты және
М3 – бұған М2 агрегаты және
L – оған М3 агрегаты және
Қорыта айтқанда, әрбiр келесi ақша атрегаты
Ақша жиыны нақты әр мемлекеттiң өзiне
Ақша агрегаттарының құрылымы тұрақты қалыпта болмайды.
Ақша жиыны бiрнеше жолмен өсуi мүмкiн:
Банкноттар мен тиындарды эмиссиялау есебiнен;
Орталық банктен коммерциялық банктердiң несие алуымен;
Мемлекеттiк бюджеттiң кемшiлiгiн жабу үшiн Орталық
Орталық банктiң асыл металдарды, шетел валютасын
Ақша жиыны көлемiнiң өзгеруiне айналыстағы ақша
Ақша жиыны айналымының баяулауы – ұлттық
3 Қағаз ақшалар және олардың айналысы
Қағаз ақшалар – бұл нағыз ақшалардың
Металл ақшалардың қағаз ақшаларға ауысу негізгі
Металл ақшаларды тасымалдап алып жүру қолайсыз.
Металл ақшалардың мемлекттiк билiк органдарының жасаған
Бағалы металдарды өндiрудiң қағаз ақшаларды өндiруден
Бюджет тапшылығын жабу мақсатында қағаз ақшалардың
Алғашқы қағаз ақшалар б.э. XII ғ.
Сонымен қағаз ақшалар – бюджет
Қағаз ақшалар тек қана айналыс құралы
айналысқа артық ақша эмиссиялау,
эмитентке деген сенiнiң төмендеуiн;
төлем балансының қолайсыздық жағдайы.
Қазiргi уақытта алтын тауарға тiкелей айырбасталмайды
Бүгінде еліміздің ақша айналысындағы қағаз ақшалардың
Ал 1999 жылы ұлттық валютамызды ұлттық
Қағаз ақшамыз теңге толық қанды даму
Еліміздің Ұлттық банкі бүгінде осы деңгейде
Ұлттық банктің бұндай қатаң ақша айналысын
Сонымен қатар елде қолма-қол ақшалармен қатар
Сурет-1 – Ақша массасы мен қолма-қол
1-ші сурет бойынша зерттеу бойынша ұлттық
Қағаз ақшалар тек қана айналыс құралы
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта келгенде, экономикалық қатынастарда ақша айналыс
Мұндағы қағаз ақшалар – бұл нағыз
Қазақстан Ұлттық банкі және қаржы салаларының
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Ақша, несие, банктер:
С.Б. Мақыш, Оқу құралы /
Аубакиров Я. А. Байжұманов Б.Б.
Деньги, кредит, банки:
2-е, - Москва: 1999г.
Абрамова М.А., Александрова Л.С.
Баян Көшенова , Оқу құралы
Бункина М.К. / Деньги,
А.И. Добрынина, Л.С. Тарасевича. - Экономическая
“Қ.Р-ның ақша жүйесi туралы” Қ.Р-ның Заңы
А.К.Омарбаева “Ұлттық ақша өлшемiнiң валюталық бағамын
Баймуратов У.Б. «Электронные деньги: проблемы и
«О текущей ситуации на финансовом рынке»
№ 10, 7- 2005 г. 2-3
14