Мазмұны
Кіріспе . . . . . . .
1 бӨлім. мұнайгаз Өндіретін комплексті дамытудың негіздемелері. .
1.1 Экономикалық қауіпсіздік концепциясы және отын-энергетикалық ресурстары .
1.2 Қазақстан Республикадағы мұнай және газ өндіруді дамытудың
1.3 Зерттеу объектілерінің экономикалық күйін талдау. . .
2 бӨлім. Мұнайгаз Өндіретін кӘсіпорындардың даму стратегиясын модельдеу.
2.1 Мұнайгаз өндіретін саланың негізгі көрсеткіштерін болжамдау үлгісі15
2.2 Болжамды бағалау әдістері. . . . .
2.3 Кәсіпорынның дамуын экономикалық көрсеткіштерін болжамдауды модельдеу. .
3 бӨлім. қазақстан республикасының мұнайгаз саласының кӘсіпорындар қызметінің
3.1 “Кәсіпорын №1” негізгі көрсеткіштерін болжамдау үлгісі. .
3.2 Мұнайгаз өндіруші сала өнеркәсіптерінің экономикалық көрсеткіштерінің көпфакторлы
3.3 Қазақстан Республикасының мұнайгаз саласының кәсіпорындар қызметінің экономикалық
қорытынды. . . . . . . .
Әдебиеттер тізімі . . . . . .
қосымша
Кіріспе
Әлемдік экономикадағы мұнайгаз комплексінің алатын орны ерекше. Энергоқорлармен
Отандық экономиканың мұнайгаз секторы дегеніміз мемлекеттің индустриалды дамуы
Қазақстан мұнайгаз секторының негізгі стратегиялық даму келешегі үш
Мұнай кен орындарын әрі қарай өңдеу (әсіресе Каспий
Мұнайгаз құбырларын салу;
Мұнайдан түскен пайда мен мұнайгазды тасымалдау инфрақұрылымын дамыту.
Мұнайгаз саласының жоғары даму қарқыны халық шаруашылығын дамытуда
Мұнайгаз саласының жоғарғы қарқынмен дамуы ел халық шаруашылығының
Бұл курстық жұмыста Қазақстандағы мұнайгаз шығарушы саланың даму
Теориялық және практикалық жоспардағы мұнайгаз кешенінің және кәсіпорынның
Алынған табыс көлемінің экономикалық-математикалық үлгіленуін талдау және мұнайгаз
Курстық жұмыстың мақсаты экономикалық тиімділікке баға беру әдістерін
Бұл Курстық жұмыс үшін Қазақстан Республикасының энергетика және
Курстық жұмыстың құрылымы компьютерлік машина жазбасындағы мәселелерді кешенді
1 БӨЛІМ. Мұнайгаз өндіретін комплексті дамытудың теориялық негіздемелері
Экономикалық қауіпсіздік концепциясы және отын-энергетикалық ресурстары
Әр түрлі қауіп-қатерден қоғам, адам, мемлекетті қорғау модернизация,
Мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігіне ішкі және сыртқы қауіп-қатердің әсері
Дамыған мемлекеттер компаниялары әр түрлі қауіп-қатер факторларын ескере
Экономикалық қауіпсіздік мәні көрсеткіштер мен критерийлер жүйесі негізінде
Қазақстан өнеркәсібі аралық өнім өндірісіне негізделген отын және
Экономикалық қауіпсіздіктің технологиялық жағдайы деп аз уақыт ішінде
Ғылыми-техникалық сферада алға басып келе жатқан бағыт болып
ҒТП екінші маңызды бағыты болып энергия және металл
Индустриалды дамыған елдер ақпараттық технологияның дамуына көп мән
Біздің ел үшін глобализация энерго-шикізаттық экспорттан көрі отандық
Қазақстанның мұнайгаз кешені бүгінгі таңдағы ел экономикасынң дамуында
Каспий аймағы Рессей, Әзірбайжан, Түрікменстан және Иран сияқты
Шығарылатын мұнайдың ең үлкен көлемінің 46,0% Атырау облысының
1 сурет. Облыс бойынша мұнайды шығару құрылымы.
Қазіргі мұнай өндірісі Қазақстанның ең аз ішкі қажеттіліктерін
Құбыр жүргізу жүйесінің әлсіз дамуы мен сенімсіздігі Қазақстанның
Дегенмен, республиканың шамасы едәуір жоғары. Құрғақ жердегі және
Шығарылатын мұнайдың көбісі отандық мұнай өндіруші зауыттарды қайта
Мұнай мен газ конденсатының табиғи және құнды түрінде
Қазақстан Республикасындағы мұнай және газ өндіруді дамытудың қазіргі
Мұнай мен газды өндіру, қолдану, өңдеу экономиканы қайта
Мұнай мен газды өндіру алдыңғы қатарлы және табыс
Қазақстан территориясында 207 өндіріс орны бар, соның ішінде:
Қазақстан Республикасы әлемнің ертеден мұнай өндіріп келе жатқан
Президенттің халыққа жолдауындағы стратегиялық мақсаты, Қазақстанды нарықтық экономикасы
Қазақстан кен орындарынан өндірілген мұнай жоғары физика-химиялық қасиетке
Шетелдік компаниялармен жүзеге асырылған анализ көмірсутекті өндіруге және
Ірі мұнай жіне газ ресурстарының қорын иелене отырып,
Перспективті регионалды саясаттың құрылымдық, инвестициялық, ғылыми-техникалық, экологиялық, әлеуметтік
Қазақстанның мұнайгаз саласының сенімді дамуы және оның үлесінің
Эксперттердің болжамы бойынша 2010 жылы ішкі қажеттілікті қанағаттандыратын
2005 жылы – 51258 мың тонна мұнай шикізаты
Қазақстан 2005 жылдың қаңтар-наурызында 13437,4 мың тонна мұнай,
2 сурет – Қазақстан Республикасының мұнай және газ
Статистикалық агенттік мәліметтері бойынша 3541,2 млн. м3 табиғи
3 сурет – Қазақстан Республикасының табиғи газ өндіру
Статистика агенттігі хабарлағандай, осы жылдың қаңтар-наурызында 496,5 мың
Минералды – шикізат ресурстары қалпына келмейтін ұлттық байлық
Табиғи байлықтарды меңгеру, серіктес өндірістерді дамыту, мұнайгаздық машина
Шикізат ресурстарын қолдану өндірісінде үлкен проблема бар. Бұл
Қазақстанның мұнайгаз өндірісіне зерттеу жүргізе келе нарықтық экономика
Зерттеу объектілерінің экономикалық күйін талдау
“Кәсіпорын №1” болып табылатын берілген зерттеу объектілерінің есеп
4 сурет. №1 кәсіпорында мұнайды өндіру.
Іске асырылған өнімнің көлемі 818,3% дейін, қарызға алынған
“Кәсіпорынның №2” экономикалық қызметін талдай отырып, кірістер мен
1 кесте – “Кәсіпорынның №2” кірістері мен шығындары
Көрсеткіштер 1-ші жыл 2-ші жыл 3-ші жыл 4-ші
Өнімді іске асырудан түскен кіріс (жұмыс, қызмет) 2
Өнімді іске асырудан түскен өзіндік құны (жұмыс, қызмет)
Жалпы кіріс 241 4 582 14 202 14
Барлық кезең шығындары: 1 684 3 765 7
Соның ішінде:
Жалпы және әкімшілік шығындар 1 115 2 452
Іске асыруға кеткен шығындар 570 1 313 3
Пайыз бойынша шығындар - - 295 765
Кен орнын жою бойынша шығындар - - 217
Амортизация бойынша шығындар - - 295 575
Кіріс салығына кеткен шығындар (1 331) (57)
Негізгі қызметтен түскен кіріс (1 443) 818 6
Негізгі емес қызметтен түскен кіріс 573 (66) (6)
Қарапайым қызметтен салық салуға дейінгі кіріс (870) 751
Салық салудан кейінгі қарапайым қызметтен түскен кіріс
694 4 684 4 528
Таза пайда (870) 693 4 684 4 528
Объектінің жалпы мүлік бағасындағы ұзақ мерзімді активтер үлесі
2 кесте – “Кәсіпорынның №2” ақша қаражаттарының қозғалысы
Көрсеткіштер 1 жыл 2 жыл 3 жыл 4
Негізгі қызметтен келген ақша ағыны
Таза пайда (шығын) (870) 694 4 684 4
Күмәнді қарыздар бойынша резерв - 70 19 2
АЖ пен материалдық емес активтердің іске жарамай қалуынан
Негізгі қаражаттарды тоздыру және амортизациялау 278 251 295
Келешектегі жерлерді рекультивациялау және мұнайгаз жабдығын жөндеу үшін
Байланысқан жақтардың қарыз болуындағы кустық айырмашылықтардан кеткен шығын
Дебиторлық қарызды арттыру (азайту) (387) 472 - (144)
Тауарлы-материалдық қорларды арттыру (азайту) 234 (41) (520) (996)
Салық бойынша арттыру (азайту) (391) (50) (419) (301)
Басқа ағымдағы активтерде арттыру (азайту) 175 (470) 138
Несиелік қарызды арттыру (азайту) (299) (625) (404) 129
Басқа несиелік қарызды арттыру (азайту) 145 (514) (688)
Клиенттерден алынған аванстарда арттыру (азайту) - - 1
Операциялық қызметтен түскен таза ағын (8) (384) 4
Инвестициялық қызметтен түскен ақша ағыны
АЖ мен материалдық емес активтер құнын азайту (157)
Байланысқан жақтар алдындағы қарызды көбейту 135 400 (4166)
АЖ іске асырудан түскен ақша қаражаттарын арттыру 5
Инвестициялық қызметтен түскен таза ағын (17) 294 (7833)
Қаржылық қызметтен түскен ақша ағыны
Төленген дивиденттер (15) (46) (890) (2 593)
Облигацияны шығарудан түскен пайда - - 898
Ұзақ мерзімді несиелерді арттыру (кеміту) - - 5689
Төленген банктік пайыздар - - (1862) -
Акцияны сатудан түскендерді арттыру (азайту) - - 626
Қаржылық қызметтен түскен таза ағын (15) 354 295
Қолма-қол ақшадағы таза өзгерістер (40) 264 1063 (315)
Бастапқы кезеңдегі сальдо 35 (75) 189 1 669
Соңғы кезеңдегі сальдо (75) 189 1252 1 355
Өсуі құрылымындағы оң жылжуы болып табылады: мүлік жылжымалыға
Барлық талдау мерзімінде жеке айналым қаражаттарының кемшіліктері қарастырылады.
Нарықтық қатынастар жағдайындағы кәсіпорынның шаруашылық қызметінің мақсаты пайда
БӨЛІМ. Мұнайгаз өндіретін кәсіпорындардың даму стратегиясын модельдеу.
2.1 Мұнайгаз өндіретін саланың негізгі көрсеткіштерін болжамдау үлгісі.
Болжамдау – бұрынғы тәжірибелермен болып жатқан өзгерістер негізінде
Болжамдау бұл билік құрып тұрған субъект жағдайымен, сыртқы
Математикалық сипаттамасы мұнайгаз өндіретін саладағы экономикалық процесстердің көрсетілуі
Экономикалық-математикалық үлгіні құру модельдеу мақсатына құруды ғана емес,
Экономикалық көрсеткіштерді математикалық модельдеу келесі алгаритм бойынша жүзеге
экономикалық үрдістерге адекватты көрсеткіштер жүйесін құру;
экономикалық құбылыстар көрсеткіштері арасындағы байланысты көрсететін математикалық үлгі
мұнайгаз саласындағы экономикалық нәтиже туралы ақпарат беретін қорытынды
үлгі параметрлерін, өзара байланыс қызығушылығы мен формасын бағалау
болжамдау үшін экономикалық-математикалық үлгіні қолданудың негізі.
Көрсеткіштік 3 типті үлгіні құру моделі анықталады: сыртқы
Үлгі параметрлері қабылданған статистикалық критерийлерге сәйкес регрессия әдісімен
Экономикалық факторларды өзара байланыстығын анықтау және зерттеуді терең
Факторларды жинағанда үлгіге мұнайгаз өндіретін саланың негізгі көрсеткіштерін
саланың дамуына әсер ететін факторларды жинау;
мұнайгаз өндіретін саланың даму көрсеткіштерін үйретумен байланысты факторларды
мұнайгаз өндіретін саланың дамуына әсер ететін, оның арнайы
Байқау нәтижесінде кез келген процессті дифференциалды және бөлшектеп
Болжамның стационарлық әдісінде болжанатын процесс үлгісінің үзгерістері ерте
Анализдің негізгі мақсаты зерттелетін процесске әсер ететін себептер
Көбінесе динамика қатарын тегістеу үшін аз мөлшердегі квадрат
Алдын-ала жүргізілген анализ нәтижесінде түсіндіріліп жатқан құбылысты құбылысты
Таңдалған қызметтің параметрлерін анықтағаннан кейін одан көбірек қолданылатынын
Болжау әдістері бір нәтижеге әкелу керек – таңдалған
Егер тарату қалыпты заң бойынша жазылса, онда орта
Соңғы мәліметтерді тіркеу кезінде орын алатын сыртқы әсерлермен
Математикалық әдістер кез келген полиномы түрінде болжанатын үлгіні
Болжамдау үрдісінде белгісіз факторлар кездесетін болғандықтан детерминирленген үлгіні
N тізбекті бақылаудан алынған динамикалық
Айнымалы орташа үлгісі. алдыңғы а
(1)
үрдісі q реттінде айнымалы орташа үрдісі деп аталады.
(2)
сонда
.
Үлгіде бақылау бойынша баға беруге жататын
.
Аз квадраттар әдісі таңдап алынған қызмет факторының детерминалдық
(5)
функциясы үшін базистік мерзімде функция мәнінің идеалдықтан айырмашылығы
Барлық қолданылатын болжау әдістерінде үлгі коэффициенттері алдымен үлгілерді
Сонымен, жалпы түрде жазылған аз квадраттар әдісінің үлгілері
,
шамасы таңдап алынады.
Практикадағы қарапайым болжауларды есептеу тәсілі – бұл тіркеме
.
шартты математикалық күтуді есептеу үшін белгілі у орнына
1,2,…,l реттелген болжауды және олардың ағымдағы және
,
мұндағ және қалған
(1-(1B-…-(p-dBp+d)(1+(1B+(2B2+…)=(1-(1B-(2B2-…-(qBq) өрнегіндей бірдей В дәрежелерінде коэффициенттерді теңестіріп, олар
.
.
мұнад j