I.Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі.
1.1 Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметінің пайда болуы................4
1.2 Қазақстанның кәсіби бағалаушылар палатасы.............................................11
1.3 Кәсіпорын құнын бағалау қағидалары және түрлері ..................................15
II.Бағалау қызметінің міндеттері мен негіздемелері.
2.1 Бағалаушының құқықтары мен міндеттері...................................................22
2.2 Бағалау қызметін жүзеге асырудың негіздемелері мен
III. Қазақстан Республикасының бағалау қызметі және оның
3.1 Бағалау қызметінде мәселелерді шешу жолдары........................................ 30
3.2 Қазақстан Республикасында бағалау қызметін алға қарай дамыту
Қорытынды............................................................................................................35
Қолданылған әдебиеттер тізімі............................................................................37
Кіріспе
Нарықтық экономика өзімен бірге көптеген қызмет түрлерін, талап-міндеттерді
Жоғары кәсіптік мамандардың бар болуы
Назар аудара кететін жайт, барлық
Бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн сақтандыру бағалаушы көрсететiн қызметтердiң тұтынушылар
Бағалаушының бағалау жүргiзу нәтижесiнде келтiрiлген зиянының салдарынан туындайтын
Бағалау қызметiн лицензиялау Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы заңнамасына
Бағалау қызметiмен айналысу құқығына үмiткер жеке тұлғалар олардың
Бiлiктiлiк емтиханын қабылдау үшiн құрамына мүшелердiң тақ саны
Америка Құрама Штаттарына жүргізілетін бағалау процесстері
Америкада бағалауды жүргізуге әсер ететін фактордың біріне тозуды
Тозуды есептеу мерзімі. 1986 жылғы салық
Кез келген экономикалық қызметтің табыстылығы 4 фактормен
Соңғы кезеңдердегі Қазақстанның қаржы нарығында қалыптасқан маңызды
1.1 Қазақстан Республикасының бағалау қызметiнің пайда болуы.
Тәуелсіздік алғалы нарықтық экономика сөзі санамызға әбден сіңді.
Жиынға Әділет Департаменті бастығының орынбасары Қанат Базарбаев, баспасөз
Бағалау қызметі біздің елімізде де заңмен жүйеленген. 2000
Әділет департаменті құқықтық түсіндіру жұмысы және халыққа заңдық
Елімізде бағалау қызметіне байланысты мәселелер жетерлік. Соның бірі
Жалпы, Қазақстанда төрт мыңға жуық бағалаушы орын тіркелген.
Қазақстан Республикасының 2010-2020 жылдардағы
Толық жетілдіру мақсатымен бағалаушылар
Одан басқа, бағалаушы құрылған
Қазіргі уақытта бағалаушылар қызметі
Нарықтың шегіндегі жақсы
Сонымен қатар, уәкілетті органмен бекітілген
Енгізілген толықтырулар «Жеке кәсіпкерлік
Назар аудара кететін жайт, барлық
Сонымен қатар, «бағалаушылар қызметі туралы
Қазіргі уақытта палатада мүшелікте
2010 жылдың 14 қыркүйегінде «Астаналық
Көптеген жағдайда, Заң мен Жарлыққа
- Бағалаушыларды оқыту және
- Өз мүшелерінің ақпараттық
- Палатаның бағалаушысының бағалау
- Мемлекеттік органдармен, өзін-өзі
- ҚР заңнамасына сәйкес
Қазіргі уақытта Палатаның мүшелері
Бағалаушылар қызметі бойынша толық
Орталық мемлекеттiк органдар мен облыстардың, республикалық маңызы бар
Қазақстан Республикасының бағалау қызметi
1. Қазақстан Республикасының бағалау қызметi туралы заңдары Қазақстан
2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы
Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:
1) бағалау – бағалау объектiсiнiң ықтимал нарықтық немесе
2) бағалау амалы – бағалаудың бiр немесе бiрнеше
3) бағалау әдiсi – бағалау объектiсiнiң нарықтық және
4) бағалау күнi – бағалау объектiсiнiң ықтимал нарықтық
5) бағалау қызметi – егер Қазақстан Республикасының заңдарында
6) бағалау қызметi саласындағы нормативтiк құқықтық актiлер –
7) бағалау стандарттары – бағалау қызметi саласындағы ережелер,
8) бағалау туралы есеп – бағалаушының бағалау жөнiндегi
9) бағалаушы – бағалау қызметiн жүзеге асыруға лицензиясы
10) бағалаушылар палатасы – бағалаушылардың құқықтары мен заңды
11) бұрыс бағалау – жоқ объектiге немесе бағалау
12) қайталап бағалау – бағалау қызметi субъектiлерiнiң арасында
13) нарықтық құн – мәмiле жасасушы тараптар бағалау
мәмiле жасасушы тараптардың бiрi бағалау объектiсiн иелiктен шығаруға,
мәмiле жасасушы тараптар мәмiленiң нысанасы туралы жақсы хабардар
мәмiленiң бағасы бағалау объектiсi үшiн ақшалай сыйақының баламасы
14) өзге құн – бағалау объектiсiнiң нарықтық құнынан
15) тапсырыс берушi – бағалаушы көрсететiн қызметтердi тұтынушы
16) уәкiлеттi орган – бағалау қызметi саласындағы мемлекеттiк
17) үшiншi тұлғалар – бағалаушылар мен тапсырыс берушiлердiң
1. Бағалаушылар, тапсырыс берушiлер және үшiншi тұлғалар бағалау
2. Бағалаушы жеке тұлғалар осы Заңға сәйкес бағалау
3. Бағалаушы заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы
Бағалау объектiлерi
Бағалау объектiлерiне:
1) жекелеген материалдық объектiлер (заттар), оның iшiнде қараусыз
2) тұлғаның мүлкiн, оның iшiнде мүлiктiң белгiлi бiр
3) меншiк құқығы және мүлiкке немесе мүлiктiң құрамындағы
4) мiндеттеменi (борышты) талап ету құқығы;
5) жұмыстар, көрсетiлетiн қызметтер, ақпарат;
6) интеллектуалдық меншiк құқығының объектiлерi;
7) азаматтық құқықтардың өзге де объектiлерi жатады. K941000
Бағалау түрлерi
1. Мiндеттi және бастамашылық бағалау - бағалау түрлерi
2. Мiндеттi бағалау Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес:
1) жеке тұлғалардың кәсiпкерлiк қызметте пайдаланылмайтын жылжымайтын объектiлерiне
2) жекешелендiру, сенiмгерлiк басқаруға не жалға (кейiннен сатып
3) ипотекалық кредит беру үшiн;
4) меншiк иесiнен мүлiктi мемлекеттiк қажеттерге сатып алу
5) борышкер немесе өндiрiп алушы сот орындаушысы жүргiзген
6) мемлекеттiк меншiкке түскен мүлiк құнын анықтау үшiн;
7) өзге де жағдайларда жүргiзiледi.
2-1. Республикалық меншiкке түскен мүлiктi бағалау жөнiндегi жұмыстарды
2-2. Коммуналдық меншiкке түскен мүлiктi бағалау жөнiндегi жұмысты
3. Бастамашылық бағалау кез келген бағалау объектiсiне бағалаушының
Бағалау объектiсiне бағалау жүргiзу құқығы мiндеттi құқық болып
Осы құқық бағалау объектiсiне қайтадан бағалау жүргiзуге де
1.2 Қазақстанның кәсіби бағалаушылар палатасы.
1.1. «Қазақстанның кәсіби бағалаушылары Палатасы» бағалаушылар палатасы (бұдан
1.2. Палата мемлекеттік әділет органдарында 2001 жылғы 26
1.3.Палатаның атауы
Палатаның мемлекеттік тілдегі атауы: «Қазақстанның кәсіби бағалаушыларының Палатасы»
Палатаның орыс тіліндегі атауы: Палата оценщиков «Палата профессиональных
Палатаның ағылшын тіліндегі атауы: The Chamber of
Палатаның қысқартылған атауы: қазақ тілінде БП «ҚКБП»,
1.4.Палатаның орналасқан жері
Палатаның орналасқан жері: 050036, Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы,
1.5.Палатаның заңды мәртебесі
Палата меншік құқығында жекеленген мүлікке иелік етеді, өз
1.7. Палатаның мүлігі.
1.7.1. Палата мыналардың меншік иесі болып табылады:
1)кіру және мүшелік жарналар;
2)оның мүшелерімен оның меншігіне берілген мүлік;
3)ерікті жарналар, қайырмалдықтар және гранттар;
4)дәрістер, семинарлар, сынақ істерін, басқа да шаралар өткізуден
5)Қазақстан Республикасының коммерциялық емес ұйымдар туралы заңнамасымен тыйым
2. Палата қызметінің мақсаты және мәні
2.1. Палат қызметінің мақсаты:
Палата құрылуының мақсаты оның мүшелерінің экономикалық, әлеуметтік, мәдени
2.2. Палата қызметінің мәні:
1) бағалаушылардың оқытылуына және кәсіби білім деңгейі көтерілуіне
2) бағалау стандарттарын әзірлеуге қатысу;
3) бағалау қызметтерінің сапасын жақсарту, бағалаушылардың есептерін рецензиялауды
4) Алынып тасталсын
5) бағалау қызметі саласындағы бағдарламалар зерттелуіне, енгізілуіне және
6) Алынып тасталсын
7) мүлікті бағалау, консалтинг қызметтері нарығын зерттеу;
8) бағалаушыларға олардың жұмыстарын ұйымдастыруда кеңес беру-әдістемелік және
9) халықаралық бағалау стандарттарын,есептерін және әдістемелік нұсқаулықтарын зерттеу,енгізу
10) Палата бағалаушыларының іскерлік және кәсіби этикасы Кодексін
11) Қазақстан Республикасының кәсіби бағалаушыларымен ұсынылатын кең көлемді
12) халықаралық ұйымдарға мүшелікке кіру және қолдау, халықаралық
13) Алынып тасталсын
14) бағалау қызметі саласындағы білімдерді тарату мақсатында дәрістер,
15) қоғамдық пікір сауалнамасын және басқа да зерттеулер
16) жарғылық мақсаттарға қол жеткізу үшін кәсіпкерлік қызметті
17) бағалаушылар палатасының мүшелігіне қабылдау ережелері мен шарттарын,
18) мүшелерінің мемлекеттік органдармен, жергілікті өзін-өзі басқару органдарымен,
19) өз мүшелерімен бағалау қызметі туралы заңнаманың, бағалау
20) бағалаушылар палатасы мүшелерінің тіркелімін жүргізу және өкілетті
21) өз мүшелерінің ақпараттық және әдістемелік қамтамасыз етілуін
22) палата бағалаушыларының, бағалау қызметі саласындағы қызметтерді тұтынушылардың
23) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына
24) біліктілік комиссиясының құрамына өз өкілдерін қосу.
3. Палатаның құқықтары мен міндеттері
3.1. Палатаның өкілеттіктері:
8)кәсіби біліктілікті жоғарылату мақсатында бағалау қызметіне оқыту
9)бағалау қызметін жүзеге асыруға ниеті бар және бағалау
10) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес басқа да өкілеттіктерді
3.2. Палатаның құқықтары:
5) халықаралық қоғамдық ұйымдарға кіру, шетелдік коммерциялық емес
6) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес басқа ұйымдардың қатысушысы
7) сәйкес облыстың, астананың аумағында тіркелген басқа палаталармен
4. Палатадағы мүшелік. Палата мүшелерінің құқықтары мен міндеттері
4.1. Бағалау қызметін жүзеге асыруға лицензиясы бар жеке
4.2. Алынып тасталсын
4.3. Алынып тасталсын
4.4. Алынып тасталсын
4.5. Палатаға мүшелікке қабылдау кіріс жарнасын төлеген бағалаушымен
Палата мүшесінің құқықтары:
1) Палатаны басқару органдарына сайлау және сайлану;
2) Палатамен өткізілетін барлық шараларға қатысу;
3) Палатаның атқарушы органының қарастыруына Палата қызметінің аясына
4) Конференцияға шығарылған кез келген мәселелер талқылануы кезінде
5) атқарушы органнан Палатаның қызметі туралы ақпарат алу;
6) Палатаның басқару органдарына өз құқықтары мен заңды
7) Палатаға жаңа мүшелерді тарту.
4.7. Палата мүшесінің міндеттері:
1)Палатаның жарғылық міндеттері шешілуіне және мақсаттарына қол жеткізілуіне
2)Палатаның Кеңесімен бекітілген тәртіпте, мерзімдерде және мөлшерлерде кіру
3) осы Жарғының және Палатаның қызметін реттейтін басқа
4)Палатаның мүлігіне ұқыпты қарау және оның көбеюі үшін
5)Палата бағалаушысының Кәсіби этикасы кодексін сақтау;
6)Қазақстан Республикасында қолданылатын бағалау стандарттарын, Палатаның, Палата мүшесі
7)Палатаның мүдделеріне зиян келтірмеу.
4.8. Палатадағы мүшелікті тоқтату мынадай жағдайларда Конференциямен бекітілген
1) Палатадағы мүшеліктен шығу туралы жазбаша өтініштің негізінде
2) осы Жарғының 4.7. тармағымен белгіленген Палата мүшесінің
3) заңмен белгіленген тәртіпте бағалау қызметін жүзеге асыруға
1.3 Кәсіпорын құнын бағалау қағидалары және түрлері.
Нормативтік база шегіндегі бағалау технологиясының нарықтарында кәсіпорын бизнесін
Бизнес- бұл заңды, жеке тұлғалардың нақты қызметі.
Мұнда заңды тұлға – кәсіпорын, азаматтық құқықтардың объектісі
Мүліктік кешен жер телімдері, ғимараттар мен құрылыстарды, машина
Бизнесті бағалаудың бірінші концепциясы
Бірінші концепция мүліктік кешеннің құрамдастарын бағалаумен байланысты.
Кәсіпорын бизнесін бағалау мүліктік кешеннің құрамдастарын бағалауына әкеледі:
Мұнда, бір-бірінен жекеше бағаланатын (орындық, компьютер, ғимарат, станок,
Бизнесті бағалаудың екінші концепциясы
Екінші концепция, кәсіпорын бизнесін бағалағандағы пайда болатын қосымша
Кәсіпорын бизнесін жүйе ретінде қарастырсақ, құрамына тауар нарығының
Құқық жүйесі немесе қоржыны кәсіпорынға бизнес жүйе ретінде
- кәсіпкерлік қызметті іске асыратын, кәсіпорынға республикалық және
- кәсіпорынға табыс әкелетін жал құқығы, субжал, кепіл
- бизнес бойынша әріптестердің келісім – шарт жүйелерінен
- кәсіпорын акцияларының бақылау пакеттерінен пайда болатын құқықтар;
- материалдық емес активтерді қалыптастыратын артықшылығы бар құқықтар.
Жоғарыда аталғандарды ескере отырып, кәсіпорынның бизнесін бағалаудың объектілері
- кәсіпорынның мүліктік кешені;
- кәсіпорынға(фирмаға) нарықтың секторын бақылауға рұқсат ететін құқықтар
- кәсіпорынның(фирманың) тауар нарықтарында бәсекелесуге қабілеттілігі.
Сөйтіп, кәсіпорын(фирма) бизнесін бағалау екі концепцияны қолдану арқылы
Бірінші концепция, сатып алу – сату мәміле кезіндегі
Екінші концепция, бағалау кезінде тауар нарығындағы бағаланатын сектордың
Қазақстан Республикасы заңнамасының талдауы мен нарықта неғұрлым салмақты
- иелігіндегі интеллектуалдық меншік объектілерін өз талабына сай
- белгілі шарт негізінде, интеллектуалдық меншікті бағалауға жеке
Аталған ғылыми дәлелденген артықшылықтарды, құқық иеленуші өнім нарығында
Айрықша құқықтарының ірі портфелі шоғырланған технологияларды меңгерген жоғары
Айрықша құқықтар портфелінің көмегімен тауар нарығының ірі секторларын
2. Бағалау мақсаты мен құн түрлері
Бағалау мақсаты – кәсіпорынның нарықтық құнын есеп айырысуымен
Кәсіпорындарды бағалау белгілі бір нақты міндеттің орындалуына бағынады.
Кәсіпорынның құнын бағалау көбінесе келесі жағдайлардан туындайды:
1) кәсіпорынды сату;
2) кәсіпорын мүлігінің бөлігін сату (жер телімі, ғимараттар,
3) ұйымды қацта құру немесе кәсіпорынды тарату(қосылу, бөліну,
4) бағалы қағаздар нарықтарында кәсіпорын акцияларын сатып алу
5) жауапкершілігі шектеулі қоғамда немесе серіктестіктің жарғылық қорының
6) кәсіпорынды жалға беру. Құнды бағалау жал төлемін
7) кәсіпорынды жетілдіру мақсатында инвестициялық жобаның орындалуы мен
8) несие алу үшін кәсіпорын мүлігін кепілге беру;
9) кәсіпорын мүлігін сақтандыру;
10) мүлікке салық салу үшін, оның салық баасын
11) негізгі қорларды қайта бағалау.
Сонымен, мүліктік кешен құнын бағалану негізділігі мен дәлелділігі
Кез келген мүліктің құнын, бір – бірімен тығыз
Құн, шығындар және баға түсініктемелері бойынша айырмашылықтарды білу
Құн негізінен төрт шарттан туындайды: сұраныс, пайдалылық, тапшылық
1. Сұраныс. Сұраныс-белгілі бір уақыт үшінде нарықта сатып
2. Пайдалылық. Адамдардың белгілі бір қажеттенділіктерін қанағаттандыратын, тауарлар
3. Тапшылық. Үлкен сұраныс пен жоғары пайдалылыққа қарамастан,
4. Меншік құқығын біреуге беру мүмкіндігі. Кез келген
Мүліктің құнын бағалау нақты бір мақсатпен жүргізіледі (сатудың
Сөйтіп, бағалаудың тағайындалуына тәуелді мүлік әр түрлі құнға
Нормативті есептелетін құн – нормативтер мен әдістер басқару
Мүліктік кешеннің нормативті есептелетін құнының көрсеткішін салық салу
Бухгалтерлік есеп жүйесі баланстық құнды бастапқы, қалпына келтіру
Баланстық құн – кәсіпорынның балансында белгіленген, құрылысқа кеткен
Бастапқы құн – белгілі кәсіпорын объектілерінің эксплуатацияға енгізілген
3. Бағалау құнының қағидалары
Бағалау қызметі ғылымының негізінде, бағалау бойынша кез келген
Кәсіпорынның мүліктік кешен құнын бағалау кезіндегі қажет негізгі
- иесінің мүлік туралы көзқарасымен;
- нарықтық ортамен;
- мүлікті эксплуатациялаумен.
Иесінің мүлкі туралы көзқарасымен байланысты қағидалар. Бұл топ
Пайдалылық қағидасы. Меншік объектілерінің иемденуге қабілеті жоқ болса,
Орын басу қағидасы. Иесінің қажеттіліктерін қанағаттандыра алатын және
Күту қағидасы. Инвестор объектіге қаражатты салып, ол меншік
Нарықтық ортамен байланысты қағидалар – бұл сұраныс пен
Сұраныс пен ұсыныс арасындағы сәйкестік қағидасы. Мүлікке деген
Негізгі заңдылықтар:
Егер сұраныс тұрақты болып, ал ұсыныс ұлғайса, онда
Егер сұраныс тұрақты болып, ал ұсыныс төмендесе, онда
Егер ұсыныс тұрақты болып, ал сұраныс өссе, онда
Егер ұсыныс тұрақты болып, ал сұраныс төмендесе, онда
Егер нарықта сұраныс пен ұсыныс арасында сәйкестік орнатылса,
Бәсеке қағидасы. Жал шарты немесе мүлікті сатып алу
Құнның өзгеру қағидасы. Мүлік объектілері әр уақытта өзгерістерге
Эксплуатациядағы мүлікпен байланысты қағидасы - берілген топ мынандай
Өндіріс факторларының қағидасы. Мүліктік кешен өндірістік жүйе болып
Қалдық өнімділіктің қағидасы. Жердің құнын бағалау негізінде оның
Салым қағидасы – кез келген бір жаңа факторларды
Баланстандырылған қағидасы. өндіріс факторлары экономикалық баланстандырылған болса, онда
Неғұрлым тиімді пайдалану қағидасы – барлық қарастырылған үш
2.1 Бағалаушының құқықтары мен міндеттері.
1. Бағалаушының:
1) дереккөздерiн көрсете отырып, бағалау стандарттарына және (немесе)
2) бағалау жүргiзу кезiнде тапсырыс берушiден объектiге, сондай-ақ
3) тапсырыс берушiден бағалауды жүзеге асыруға қажеттi түсiнiктемелер
4) қажет болған жағдайда бағалау жүргiзуге шарттық негiзде
5) егер тапсырыс берушi шарт талаптарын бұзған, бағалау
6) мемлекеттiк құпияларды, коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге
Егер аталған ақпаратты беруден бас тарту бағалау нәтижелерiнiң
Бағалаушының мiндеттерi
Бағалаушы:
1) бағалау қызметiн жүзеге асыру кезiнде осы Заңның,
1-1) өзi мүшесi болып табылатын бағалаушылар палатасы бекiткен
1-2) бағалаушылар палаталарының бiреуiнiң ғана мүшесi болуға;
2) объективтi бағалау жүргiзуге кедергi болатын жағдайлардың туындауы
3) бағалау жүргiзу барысында тапсырыс берушi мен үшiншi
4) уәкiлеттi орган өкiлiнiң және тапсырыс берушiнiң талап
5) заң актiлерiнде көзделген жағдайларды қоспағанда, бағалау жүргiзу
6) объектiлердi тiкелей зерттеудi жүзеге асыруға және тапсырыс
7) бағалау жүргiзу шарттарының нөмiрлерiн көрсете отырып, хронологиялық
8) бағалау туралы жасалған есептердi 5 жыл бойы
9) Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайларда сақтаулы
Бағалаушының жауапкершiлiгi
Бағалаушы:
1) бағалау қызметi саласындағы нормативтiк құқықтық актiлердiң, сондай-ақ
2) мемлекеттiк құпиялар, коммерциялық құпия болып табылатын мәлiметтердi
3) бұрыс бағалағаны;
4) бағалау өткiзу үшiн өзiне берiлетiн құжаттар мен
5) Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген жағдайларда мемлекеттiк
Бағалаушылар палатасы
1. Бағалаушылар палатасы өзiнiң құрамына бағалаушыларды бiрiктiретiн коммерциялық
2. Бағалаушылар палатасының қызметi Қазақстан Республикасының заңнамасымен, құрылтай
Тиiстi облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында
3. Бағалаушы палатаның құрылтай шартын және жарғысын таныған
4. Бағалаушылар палаталары қауымдастық (одақ) нысанында Республикалық бағалаушылар
Бағалаушылар палатасының функциялары
Бағалаушылар палатасының функциялары:
1) бағалаушының iскерлiк және кәсiптiк әдеп ережелерiн әзiрлеу
2) бағалаушыларды оқыту және қайта даярлау;
3) палатаға мүшелiкке қабылдау және одан шығару негiздерiн
4) өз мүшелерiнiң мемлекеттiк органдармен, жергiлiктi өзiн-өзi басқару
5) өз мүшелерiнiң бағалау қызметi туралы заңнаманың, бағалау
6) бағалаушылар палатасы мүшелерiнiң тiзiлiмiн жүргiзу және осы
7) өз мүшелерiнiң ақпараттық және әдiстемелiк қамтамасыз етiлуiн
8) палатаның бағалаушысына палата бағалаушыларының, бағалау қызметi саласында
9) уәкiлеттi органға Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк құқық бұзушылық
10) бiлiктiлiк комиссиясының құрамына кiргiзу үшiн өкiлдер жiберу
Республикалық бағалаушылар палатасы
1. Республикалық бағалаушылар палатасы өзiнiң құрамында Қазақстан Республикасының
Республикалық бағалаушылар палатасы ретiнде тiркелмеген заңды тұлғаның атауында
2. Республикалық бағалаушылар палатасының қызметi осы Заңмен, құрылтай
3. Қазақстан Республикасының аумағында бiр Республикалық бағалаушылар палатасы
4. Республикалық бағалаушылар палатасының функциялары:
1) бағалау қызметi саласындағы мемлекеттiк саясатты жетiлдiру жөнiнде
2) мемлекеттiк органдарда, жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарында, сондай-ақ
3) бағалаушылар палаталарының құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғау;
4) бағалау стандарттарын әзiрлеуге қатысу;
5) бағалаушыларды кәсiптiк қайта даярлау бағдарламаларын әзiрлеуге қатысу;
6) тағылымдамадан өту тәртiбi туралы ұсынымдар әзiрлеу;
7) бағалаушылар палатасына бағалаушылар палаталарының, бағалау қызметi саласында
8) Республикалық бағалаушылар палатасы мүшелерiнiң тiзiлiмiн жүргiзу және
Тапсырыс берушiнiң құқықтары
Тапсырыс берушiнiң:
1) бағалаушыдан бағалау жүргiзуге қатысты заңдардың талаптары туралы
2) бағалаушының бағалау туралы есебi мен тұжырымдары негiзделетiн
3) бағалаушыдан бағалау жүргiзу әдiстерi туралы қажеттi ақпарат
4) бағалаушы шарттың ережелерiн бұзған жағдайда оның қызмет
Тапсырыс берушiнiң мiндеттерi
Тапсырыс берушi:
1) бағалаушыға шартқа сәйкес бағалауды дер кезiнде және
2) бағалаушыға бағалауды жүргiзу үшiн қажет құжаттаманы, толық
3) егер бағалаудың дұрыстығына терiс ықпал ететiн болса,
4) бағалаушының талабы бойынша бағалауды жүргiзу үшiн қажеттi
Бағалау қызметi саласындағы уәкiлеттi органның құзыретi
Уәкiлеттi органның құзыретiне:
1) бағалау қызметi саласындағы мемлекеттiк саясатты iске асыру;
2) өз құзыретi шегiнде нормативтiк құқықтық актiлердi әзiрлеу
3) бағалау стандарттарын әзiрлеу және бекiту;
4) бағалау қызметiн лицензиялау;
5) бағалау қызметiмен айналысуға үмiткер адамдар үшiн бiлiктiлiк
6) бағалау қызметi саласында мамандарды кәсiптiк қайта даярлау
7) бағалау қызметiнiң барлық субъектiлерi үшiн тең жағдайлар
8) бағалау қызметiнiң субъектiлерiне бағалау қызметiне байланысты мәселелер
9) бағалау қызметi саласындағы мемлекеттiк бақылауды жүзеге асыру
Қазақстан Республикасында бағалау қызметiн лицензиялау
1. Бағалау қызметiн лицензиялау Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы
2. Бағалау қызметiмен айналысу құқығына үмiткер жеке тұлғалар
Бiлiктiлiк емтиханын қабылдау үшiн құрамына мүшелердiң тақ саны
Емтиханға "бағалау" мамандығы бойынша жоғары бiлiмi және (немесе)
Емтиханнан өткен адамдар оны тапсырған күннен бастап үш
Бағалау қызметiмен айналысу құқығына үмiткер адамдардың бiлiктiлiк емтиханынан
2.2 Бағалау қызметін жүзеге асырудың негіздемелері мен
Бағалау жүргiзудiң негiздемелерi
1. Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарына сәйкес бағалаушы мен
Бағалау жүргiзу шарты бойынша бағалаушы бағалау объектiлерiнiң нарықтық
2. Заң актiлерiнде көзделген жағдайларда объектiнi бағалау, оның
3. Сот және уәкiлеттi орган бағалаушыны таңдауда дербес
Бағалау жүргiзу шартына қойылатын мiндеттi талаптар
1. Бағалау жүргiзу шартына Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң
2. Бағалау жүргiзу шартында мыналар қамтылуға тиiс:
1) тапсырыс берушi мен бағалаушының деректемелерi:
жеке тұлға үшiн - тегi, аты, әкесiнiң аты
заңды тұлға үшiн - атауы, орналасқан жерi (почталық
2) бағалау объектiсiнiң (объектiлерiнiң) атауы және (немесе) орналасқан
3) бағалау түрi;
4) бағалау объектiсiнiң түрi;
5) бағалау жүргiзудiң мерзiмдерi;
5-1) бағалау жүргiзу кезiнде қолданылатын бағалау стандарттарына нұсқау;
6) көрсетiлетiн қызметтер үшiн ақы төлеудiң шарттары, тәртiбi
7) тараптардың құқықтары, мiндеттерi және жауапкершiлiгi;
8) тапсырыс берушiнiң бағалау объектiсiне меншiк құқығын растайтын
9) мүлiктi бағалау жөнiндегi қызметтi жүзеге асыру құқығына
Бағалау жүргiзу шартында осы тармақта көзделмеген өзге де
Бағалау туралы есептiң мазмұнына қойылатын талаптар
1. Жүргiзiлген бағалаудың нәтижелерi бойынша екi дана етiп
2. Жеке кәсiпкер болып табылатын бағалаушы жасаған есепке
Бағалау қызметiн жүзеге асыруға лицензиясы бар заңды тұлғаның
3. Егер бағалауды бағаланатын бағалау объектiсiнiң құрамына кiретiн
4. Бағалау туралы есепте мыналар көрсетiлуге тиiс:
1) бағалаушының атауы (тегi, аты, әкесiнiң аты, (ол
2) мүлiктi бағалау жөнiндегi қызметтi жүзеге асыру құқығына
3) айқындалатын құнның түрi;
4) есеп жасаудың күнi және бағалау жүргiзудiң күнi;
5) бағалау объектiсiнiң (объектiлерiнiң) атауы және (немесе) орналасқан
6) бағалау жүргiзу кезiнде пайдаланылатын бағалау амалдары мен
7) бағалау жүргiзу кезiнде пайдаланылатын бағалау стандарттары;
8) нақты деректердi алу көздерi көрсетiле отырып, бағалау
9) есеп негiздемесi;
10) бағалау нәтижесi;
11) жүргiзiлген бағалаудың нәтижесiн толық және айқын түсiндiру
Бағалаушының тәуелсiздiгi
1. Бағалаушы, егер:
бағалаушының бағалау объектiсiне қатысты шарттан тыс заттық немесе
бағалаушы заңды тұлғаның - тапсырыс берушiнiң акционерi, құрылтайшысы,
бағалаушы-заңды тұлға басшысы не ол уәкiлеттiк берген адам
2. Егер бұл бағалау жүргiзу нәтижесiнiң дұрыстығына, оның
3. Бағалау жүргiзгенi үшiн бағалаушыға төленетiн ақының мөлшерi
Бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн сақтандыру
Бағалаушының азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн сақтандыру бағалаушы көрсететiн қызметтердiң тұтынушылар
Бағалаушының бағалау жүргiзу нәтижесiнде келтiрiлген зиянының салдарынан туындайтын
Бағалау стандарттары
1. Қазақстан Республикасында бағалау стандарттары деп Қазақстан Республикасының
Бағалаушылардың бағалау қызметiн жүзеге асыру кезiнде бағалау қызметi
2.Бағалау стандарттары бағалау қызметiнiң барлық субъектiлерi үшiн жалпыға
3. Бағалау стандарттары қабылдануы Қазақстан Республикасының техникалық реттеу
3.1 Бағалау қызметінде мәселелерді шешу жолдары.
Мемлекеттің нарықтық экономикаға араласуы дұрыс емес те шығар,
Жылжымайтын мүлік нарығының даму цикл кезеңдері экономикалық
Мемлекет жылжымайтын мүлік объектісін өндіруге басқа да
Жылжымайтын мүлік мәміле жасау кезінде пайда болатын экономикалық
Ерекше тауар ретіндегі жылжымайтын мүлік объектілерінің саласы ретінде;
Адамның өмір сүруі мен өмірлік қамтамасыз етілуі үшін
Дегенмен, жылжымайтын мүлік нарығы да өзіндік ерекшеліктерге
Қағидалардың көп болуы оның барлығын бір мезгілде
Кез келген мүлік құнының ең басты
Кез келген экономикалық қызметтің табыстылығы 4 фактормен
Қалған өнімділік жердің пайдаланушыға максималды табыс
3.2 Қазақстан Республикасында бағалау қызметін алға қарай дамыту
Соңғы кезеңдердегі Қазақстанның қаржы нарығында қалыптасқан маңызды
Мүліктің нақты, дұрыс бағалануына мемлекет ғана емес,
Есептемелерді сараптаудың нәтижесі қанағаттандырылмаған сапа көп жағдайда бағалаушылардың
Соңғы кезеңдегі бағалау сапасының бірден төмендеуінің себебі
Заңды тұлғаларға берілген лицензия саны 600 бірлікке жетті.
Заңды тұлғалармен аналогтық үлдіс жүргізе отырып, аудиторлардың
Қазіргі кезде Қазақстан негізі тауар мен қызметтер
Бағалау қызметін жетілдіру үшін екі жыл бұрын
Маманданған – бағалаушы - бұл ең жоғары квалификациялық
Құқықтық реттеу объектісі ретіндегі бағалау қызметі
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жасалған бағалау артынан белгілі
Бағалаушылар мен бағалау қызметін тұтынушылар арасындағы
Қазақстанда бағалау, бағалау қызметін атқарудың Мемлекеттік лицензияның
Келісімшартқа қатысушы жақтмінардың біреуі бағалау объектісін сатып
Қорытынды.
Қорытындылай келетін болсақ бағалау қызметі – бұл ғылым
Назар аудара кететін жайт, барлық
Қазақстан Республикасында бағалау қызметiн лицензиялау
1. Бағалау қызметiн лицензиялау Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы
2. Бағалау қызметiмен айналысу құқығына үмiткер жеке тұлғалар
Бiлiктiлiк емтиханын қабылдау үшiн құрамына мүшелердiң тақ саны
Емтиханға "бағалау" мамандығы бойынша жоғары бiлiмi және (немесе)
Емтиханнан өткен адамдар оны тапсырған күннен бастап үш
Кәсіпорын бизнесін жүйе ретінде қарастырсақ, құрамына тауар нарығының
Кез келген мүліктің құнын, бір – бірімен тығыз
Бірінші жағдайда, құнның мөлшері құрылғылардың элементтеріне кеткен шығындармен,
Кез келген мүлік құнының ең басты
Қолданылған әдебиеттер тізімі.
1. Асқарова Ж.А. «Бизнесті бағалау», оқу құралы.
2. Акимбеков С «Экономикалық теория» Алматы – 1999ж.
3. Есипов В, Маховикова Г, Терехова В
«Оценка бизнеса» Питер – 2002ж.
4. Мейірбеков А.Қ, Әлімбетов Қ.Ә, «Кәсіпорын экономикасы»,
оқу құралы. Алматы. «Экономика – 2003»
5.Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі. I және П бөлімдер.
6.«Бағалаулық қызмет туралы » Қазақстан Республикасының заңы.
7. Алан Коуд. Введение в корпоративную стратегию: Учеб.-метод.
8. Ансофф И. Стратегическое управление: Учеб. пособие /
9. Ансофф И. Новая корпоративная стратегия СПб.: Питер,
10. Бакаев А. С, Шнейдман Л. 3. Учетная
11.Григорьев В. В., Островкин И. М. Оценка предприятии.
12. Есипов В., Маховикова Г., Терехова В. Оценка
13. Инвестиционно-финансовый портфель (Книга инвестиционного менеджера. Книга финансового
14 Ковалев А. П. Оценка стоимости активной части
15. Короткое Э. М. Концепция менеджмента. М.: Инжиниринго-консалтинговая
Уткин Э. А. Управление фирмой. М.: АКАЛИС, 1996.
16. Федотова М. А., Уткин Э. А. Оценка
17. Четыркин Е. М. Методы коммерческих и финансовых
18. Юданов А. Ю. Секреты финансовой устойчивости международных
1