Жер салығы

Мазмұны
Қысқартулар мен белгілеулер.................................................................................3
Кіріспе..........................................................................................................................4
1 Жер салығының теориялық аспектілері
1.1 Жер салығының экономикалық мәні және қалыптасу кезеңдері......................8
1.2 Бюджеттің кіріс көзін құраудағы жер салығының атқаратын ролі
1.3. Жер салығы – меншікке салынатын салықтардың бірі ретінде.....................20
2 Қазақстан Республикасында жер салығының төлену және есептелу
2.1 Жер салығының алыну механизміне экономикалық талдау жүргізу.............23
2.2 Жергілікті бюджеттерді қалыптастырудағы жер салығының қажеттілігін бағалау........................................................................................................................31
2.3. Жер салығының есептелу тәртібінің ерекшеліктерін сипаттау.....................36
3 Жер салығының тиімді төлену жолдарын жетілдіру шаралары
3.1 Салық жүйесіндегі жер салығы қызметін дамыту жолдары...................44
3.2 Жер салығын нарық талаптарына сай жетілдіру бағыттары...................48
3.3.Қаржы жүйесінде салықтық жоспарлаудың
Қорытынды..............................................................................................................57
Қолданылған әдебиеттер тізімі.............................................................................60
Қосымшалар.............................................................................................................64
Қысқартулар мен белгілеулер
ҚР – Қазақстан Республикасы
АҚ – Акционерлік қоғам
ҚҰБ – Қазақстан Ұлттық Банкі
ҚР – Қазақстан Республикасы
ЖК - Жарғылық капитал
ҚК - Косымша капитал
ЖШС - Жеке шаруашылық серіктестігі
МҚТП- Меншікті қаражаттың таза пайдалылығы
Кіріспе
Салықтар баршаға белгілі көптеген ғасырлар бойы қоғамның экономикалық
Қоғамның даму процессінде әлеуметтік-экономикалық жүйедегі салықтардың атқаратын рөлі күн
Егер салықтардың қажеттілігі мемлекеттің саяси, экономикалық, қала берді, әлеуметтік
Сонымен бірге, берілген анықтамаларда мемлекет өз қызметін жүзеге асыру
Қазақстанның нарықтық экономикаға көшуі экономикалық процестерді басқару тәсілдерінің сапалы
Жер – белгілі бір өлшемдегі пайдалану мүмкіндігі орасан зор
Жер салығы – жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті орган
Бюджетке жер салығын төлеу жер учаскесінің орналасқан жері бойынша
Қазіргі уақыттағы салық жүйесіндегі жер салығының есептелу және төлену
Жер салығын төлеу бойынша салық міндеттемелері туындаған күннен кейінгі,
Дипломдық жұмыстың мақсаты жер салығының экономикалық мәнін, шығу эволюциясы
Дипломдық жұмыстың мақсатына сәйкес келесідей міндеттер қарастырылды:
Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жер салығының экономикалық мәнін сипаттау;
жер салығын төлеушілер мен салық салу объектілерін айқындау;
бюджет түсімін қалыптастырудағы жер салығының экономикалық қажеттілігін анықтау;
жер салығының есептелуі мен төлену тәртібін талдау;
жер салығының экономикалық ролін арттыруға байланысты ұсыныстар жасау.
Дипломдық жұмыс құрылымы кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер
Дипломдық жұмыстың бірінші тарауында жер салығының экономикалық мәні және
Екінші тарауда жер салығының алыну механизмі, сонымен қатар жергілікті
Үшінші тарауда жер салығының уақытылы да тиімді төлену жолдарын
Бүгінгі күнге дейін алынған салық салудың тәжірибесі көрсетіп бергендей,
Ауыл шаруашылық жерлерін ақшалай бағалауды анықтау, оны баға саясаты
Біріншіден, ауыл шаруашылығында экономикалық өркендеу процесі табиғи дамумен қатар
Екіншіден, ауыл шаруашылығында өндірістік құрал ретінде биология заңдарымен дамитын
Үшіншіден, ауыл шаруашылығында жұмыс кезеңі өндіріс кезеңі мен сәйкес
Барлық жерлер салық салу мақсатында олардың арналған нысанасы мен
1 Жер салығының теориялық аспектілері
1.1 Жер салығының экономикалық мәні және қалыптасу кезеңдері
Жер салығы – жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті орган
Жер салығын енгізу мынадай мақсаттарды көздейді:
- экономикалық әдістерді жерді ұтымды пайдалану;
- тұлғаларды жерге орналастыру;
- жердің құнарлығын арттыру;
- жерді қорғау жөніндегі шараларды енгізу үшін төлемдер төлеу;
- аумақтың әлеуметтік-мәдени дамуы үшін бюджет кірістерін қалыптастыру.
Шаруашылықтың әкімшілік-командалық жүйеден нарықтық жүйеге өту біріншіден жаңа салық
Қазақстан аумағында жүздеген жылдар бойы өзіндік салық салу жүйесі
Табиғатының қатал болуы, қуаңшылық жағдайлар, жауынның, су қорларының аз
Қазақтардан салық алу тәртібін қалыптастыру ХVІІ ғасырға тән болды.
Ішкі Ордада феодалдық төлемнің жүйесі сөгіле, зекет, хан-киіз, пішен
Хандық билік жойылғаннан кейін де жағдай түзеле қоймады, Қазақстан
Қырғыздар ясакты малмен әр жыл сайын 100 ден 1
Мал саны жалпы халықтық санау кезінде анықталып, 3 жылға
Одан кейін ясак кібіттік алымға ауыстырылды, солай бола тұрса
Көшпенділіктен отырықшылыққа аусу кезінде егіншілікпен айналысатын түземдердің жерлерінен егін
ХІХ ғасырдың 70 жылдарынан бастап патша үкіметі белсенді түрде
Ресей патшалығындағы келесі жер қатынастарының кезеңі столыпин реформасымен байланысты
Столыпиндік аграрлық заңнама 1906 жылдан бастап шаруалардың құрамдардан шығуына,
1917 жылға жейінгі жер қатынастарының даму кезеңін және столыпин
Столыпин реформасы қазақ жерін де шарпып өтті. Қазақ жері
Бұл кезең К.Д. Дильяровтың «Қайта құрылған аймақ» деген кітабында
Сөйтіп, қазан революциясына дейінгі Қазақстандағы жер қатынастары патша саясатын
Қазақстан үшін салық салу жүйесін дамытудағы жаңа кезең 1917
Бірақ, осы жағдайда мемлекет экономикасын, оның ішінде ауыл шаруашылығын,
Бұл жерде шаруа азық-түлік салығын төлегеннен қалған барлық өнімін
Осы кезеңде барлық мемлекеттік және кооперативтік кәсіпорындардан 8 пайыз
Сол кезде жанама салықтар еңбекшілерге салынатын салықтар болып есептелсе
1917 жылдан кейін енгізілген және ауыл тұрғындарына салынған салықтардың
Ауыл тұрғындары жергілікті салықпен бірге жалпы азаматтық салықты да
Елімізде ақша реформасын жасау азық-түлік салығын реформалауға әкеліп соқты.
1930 жылға дейінгі салық жүйесі бойынша ауыл шаруашылық салығының
Қайта құрудың қажеттілігі колхоздастыру құрылысының дамуына байланысты болды. 1930
Артелдер мен коммундарда салық салынатын табыс колхоздағы жан басына
Колхоздарға салық салудың жеңілдетілген түрі болғанмен жалпылай коллективтендіру жағдайында
Қазақстан шаруаларын социалистік жолға еріксіз күшпен салу өте қиын
Коллективтендірудің тарихы туралы әдебиет көздерінен белгілі болғанындай, ауыл шаруашылығының
Сөйтіп, 30 жылдары Қазақстанда ауыл шаруашылығы мен жер салығын
Солай бола тұрса да, салық жүйесін қайта құру жалғасып
- тұтынушылардың шектен тыс сұранысы;
- өндірістік жинақтың аздығы;
- шаруа шаруашылықтарының одан әрі бөлінуінің кең етек алуы;
- жер шаруашылығына зиянды қосалқы және қалдық объектілердің дамуына
- астық шаруашылығының тоқырауы;
1930 жылдан бастап Қазақстанда айналымнан алынатын салық енгізілді, ол
А.В. Сигиневич жазғандай, айналымнан алынатын салық өзінің табиғатында және
Профессор С.И.Лушин айналымнан алынатын салықты зерттей келе, мынадай тұжырымға
Осы кезеңде колхоздар өткен жыл бойынша ақша түрінде және
Сонымен қатар, колхоздар рентабельділік сатысына қарамастан салық салынатын бөлігінен
Жалпы табыс салығының үлесі таза табыстың 2-3 пайызын құрады,
Салық саясаты – ол салық заңдарын нақты мақсатта қолданылуын
Салық саясаты салықтық құқық пен салық салуды басқару негізіне
Белгілі бір салықтың қалыптасуы кезінде қолданылатын нақты салық режимі
Салық техникасы салық саясатының функционалдық мазмұнына ғана емес, жалпы
“Салық” категориясы ішкі потенциалының тәжірибе жүзінде іске асырудың
Жоғарыда аталған салық саясатының қосымша жүйелері (элементтері) шартты
Салық механизмі – салықтық қарым-қатынастар субъектілерімен салық міндеттемелерінің нақты
салық салу жүйесінің нақты негізгі түрлері әлімдік стандарттарға сай
салықтық түсімдердің құрылымы әр қашан өзгеруде;
салықтық сұрақтар бойынша шешім қабылдау механизмі халықаралық салықтық құқық
бюджеттік табыстарды қалыптастыру кезінде салықтық әдістермен жүйелілігі, тұрақтылығы қамтамасыз
Салық механизмінің элементтеріне келетен болсақ:
Салықтық жоспарлау – бюджеттік тапсырмалар мен әлеуметтік экономикалық даму
Салықтық жоспарлаудың маңызы кез келген салық төлеушінің өзінің салық
Салық салу субъектісінің өз мүдделерін қорғау құқығы, оның ішінде
Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасындағы заңдарға сәйкес кәсіпкерлерге өз
Салықтық жоспарлаудың негізгі екі түрі бар:
1)корпоративтік салықтық жоспарлау;
2)жүйелі салықтық жоспарлау.
Корпоративтік салықтық жоспарлау бір кәсіпорын шеңберінде жүргізіледі. Жүйелі салықтық
Экономикалық қызмет шеңберіне байланысты салықтық жоспарлау ұлттық және халықаралық
Салықтық реттеу – салық элементтері арқылы бюджет буындары арасында
Салықтық реттеу дегеніміз салық ставкалары есебінен салық қызметі саласын
Салықтық реттеудің келесі элементі – салық жеңілдіктері. Салық жеңілдіктері
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі және оның филиалдары мен өкілдіктері;
мемлекеттік бюджет есебінен ғана қамтамасыз етілетін мемлекеттік мекемелер;
діни бірлестіктері;
коммерциялық қызметпен айналысатын ұйымдар;
әлеуметтік сала кәсіпорындары;
Ұлы Отан соғысының ардагерлері, қатысушылары, оларға теңестірілген тұлғалар;
көп балалы аналар;
мүгедектер;
бөлек тұратын зейнеткерлер.
Салықтық реттеудің тиімді жүйесін құру үшін мынадай шаралар өткізу
жалпы қаржы жүйесін сауықтандыру, тиімді әдістерге көшу;
кәсіпорындарға жағдай жасау, оның ішінде жеңілдіктер беру, бюджеттен көмек
жалпы мемлекеттік шаруашылықты өзгерту, оған жаңа техника мен технологиялар
Нарықтық экономиканы салықтық реттеу әр түрлі заң шығарушылық және
Салықтық бақылау – салық заңдарының орындалуын қадағалау және бюджетке
Заңшылықтын орындалуын бақылайтын мемлекет құқықтық қарым – қатынастардың екі
Сонымен қатар, салық заңшылығының орындалуын бақылау мемлекеттің мүліктік табысы
Мұндай қарым – қатынастарда мемлекет салықтық қарым – қатынастардың
Басқаша айытқанда, өзге жағдайларда қоғамдық қарым – қатынастарда реттей
Мұның барлығы салықтық бақылауға мемлекеттік бақылаудың ерекше түрі ретінде
Нәтижесінде, салықтық бақылау мемлекттік бақылаудың ең жақсы ұйымдастырылған түрі.
Жер салығындағы салық салу сол кездегі салық салудың экономикалық
- негізгі құралдардың орташа жылдық құны;
- жердің экономикалық құндылығы;
- жұмысшы күшінің шамалық құны.
Дегенмен, өндірістік потенциалдың кейбір элементтері шамамен бағаланатын болғандықтан және
1.2 Бюджеттің кіріс көзін құраудағы жер салығының атқаратын ролі
Нарық кезінде шаруа қожалықтарында экономиканың яғни халық шаруашылығының басқа
Жалпы ауыл шаруашылық өнімін өндірушілерге салық салу жүйесіне ықпал
Ауыл шаруашылығы материалдық өндірістің бір саласы ретінде халық шаруашылығының
Сондықтан шаруа (фермер) шаруашылығына, үй маңындағы жер учаскесіне, сондай-ақ
Жер салығы басқа да жер қатынастарының жүйесі тәрізді, көп
Рентаның теориясын саяси экономия классиктері өкілдері толық түрде қарастырып
Әріге кетпей-ақ, рентілік қатынастардың жер салығын қалыптастыратын ерекшеліктеріне ғана
Бұл сұрақты жүйелеген Қазақстанның көрнекті ғалым-экономисі, академик Г.А. Қалиев
Бірінші бөлімі жердегі адам баласының қызметіне, жерге меншікке, оған
Екінші бөлім, жергілікті құрылымның дамуымен байланысты, яғни селоның элетр,
Үшінші бөлім еңбек және қаржы ресурстары негізінде адам баласының,
Жер салығын алу механизмі осы ерекшеліктерге байланысты және салық
Сонымен қатар, жердің басқа негізгі құралдардан айырмашылығы мынада: ол
Тұтынушылардың жер өніміне сұранысы өте тез өскен кезде, топырақтың
Еліміздің нарықтық экономикаға көшуі жердің ақшалай құнын шығаруды керек
Ауыл шаруашылық жерлерін ақшалай бағалауды анықтау, оны баға саясаты
Біріншіден, ауыл шаруашылығында экономикалық өркендеу процесі табиғи дамумен қатар
Екіншіден, ауыл шаруашылығында өндірістік құрал ретінде биология заңдарымен дамитын
Үшіншіден, ауыл шаруашылығында жұмыс кезеңі өндіріс кезеңі мен сәйкес
Адам уқыты мен өндіріс кезеңінің тұспа-тұс келмеуі, биологиялық заңдылықтардың
Ауыл шаруашылық өндірісінің науқандылығымен еңбек ақы қоры мөлшері, жанар-жағар
Төртіншіден, Ауыл шаруашылық өндірісі еліміздің барлық жерінде орналасқан, әр
-оңтүстік-онда суармалы егістік жердің көпшілігі орналасқан;
-солтүстік-мал азықтық шөптер мен астық шаруашылығы және мал шаруашылығы;
-орталық-жайылымға жарамды далалық жазық жерлер.
Осы табиғи айырмашылықтарды да салық жүйесінде ескерілу керек, әсіресе
Ал қосымша құн салығын есептеген кезде салық төлеушілердің тауар
Бесіншіден, ауыл шаруашылық өнімінің бір бөлігі өнім өндірудің келесі
Құрамдас бөлімшелері бар ірі кәсіпорындарда тұқыммен, жас малмен, мал
Алтыншыдан, ауыл шаруашылығында қоғамдық еңбек ресурстарының бөлінуі өндіріске қарағанда
Қазіргі салық заңнамасы негізгі өндіріс құралы жер болып табылатын
Патент құнын есептеген кезде, жоғарыда аталған ауыл шаруашылығының барлық
Жетіншіден, ауыл шаруашылығы өндірістің науқанды болуына және кең аумақты
Осы жерде көлік және мүлік салықтарын есептегенде де ауыл
Сегізіншіден, колхоздар мен совхоздарды реформалау кезінде селода көп сатылы
Тәжірибе көрсеткендей, экономиканың өтпелі кезеңінде, ауыл шаруашылық өндірісінің құлдырауы
Осы мақсатта төмендегідей шаралар іске асырылды:
жерді пайдаланып алған табысқа салық салық салу табысынан 30
құстар мен малды импорттау мен сату бойынша айналымға салынатын
көлік, мүлік салықтарынан ауыл шаруашылық өнімін өндірушілер тізім бойынша
1999 жылдан бастап шаруа қожалықтары үшін бірыңғай жер салығы
ауыл шаруашылық мекемелері (заңды тұлғалар), егер олар үшін ауыл
Бұл жерде патент құны есептелген салықтан 80 пайызға дейін
Сөйтіп, Қазақстанның салық жүйесі қазіргі таңда ауыл шаруашылығының ерекшеліктерін
Жер салығын болжау үшін мынадай ақпаратты пайдалану қажет:
- санаттар бойынша жер ресурстарын басқару жөніндегі комитеттер беретін
- жердің сапасы мен түрлері бойынша бонитет баллдарына тепе-тең
- салық органдарына берілетін декларациялардың деректері.
Жер салығын болжау кезінде салық заңнамасында көзделген жеңілдіктер ескеріледі.
ZP = S*BS*K, мұнда
ZP – жер салығының болжамды сомасы;
S – жер учаскесінің алаңы;
BS - әр санат бойынша орташа базалық салық ставкасы;
K – салық заңнамасына сәйкес жекелеген төлемшілерге арналған коэффициент.
Жергілікті өкілетті органдар Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес жүргізілетін
1.3. Жер салығы – меншікке салынатын салықтардың бірі ретінде
Жердің белгілі бір немесе өзге санатқа жататындығы Қазақстан Республикасының
1) тұрғын үй қоры, соның iшiнде олардың жанындағы құрылыстар
2) тұрғын үй қоры, соның iшiнде олардың жанындағы құрылыстар
Жердің мынадай санаттарына салық салынбайды:
1) ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерлерi;
2) орман қорының жерлерi;
3) су қорының жерлерi;
4) босалқы жерлер.
Осы аталған жерлер (босалқы жерлердi қоспағанда) тұрақты жер пайдалануға
Біздің республикамыздың агроөнеркәсіптік кешеншің дамуы үшін жер салығы мүмкіндігі
Тәжірибеде орын алған республиканың шаруашылығы тауар өндірушілерін жыл сайынғы
Отандық шаруа қожалықтар тауар өндірушілерін қолдаудың басқа тәсілдерін пайдалану
Мұндай тәсілдердің бірі - экономиканың аграрлық саласының жанама қаржылық
Арнайы салық режимін қолдану үшін қандай нәрселер керек. Ең
мемлекеттік тіркеуден өту;
салық есебіне тұру.
Қолданылып жүрген заңнамаға сәйкес шаруа (фермер) қожалықтары, заңды тұлға
Занды тұлға құрмастан жеке кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыратын азаматтарды
"Жеке кәсіпкерлікті қорғау және қолдау туралы" Қазақстан Республикасының 1992
Қолданылып жүрген заңнамаға сейкес шаруа (фермер) қожалығы мынадай нысандарда
-жалпы бірлескен меншік базасына негізделген отбасылық кәсіпкерлік нысанындағы кәсіпкерлік
-жеке кәсіпкерлікті жүзеге асыруға негізделген фермер қожалығы;
-бірлескен шаруашылық қызметі туралы шарт негізінде жалпы үлестік меншік
Бұдан басқа, Қазақстан Республикасының заңнама актілерімен шаруа (фермер) қожалығының
1997 жылдан бастап салық төлеуші ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері
2 Қазақстан Республикасында жер салығының төлену және есептелу
2.1 Жер салығының алыну механизміне экономикалық талдау жүргізу
Жер салығына жалпы сипаттама және оның құрылу ерекшеліктері
ҚР-ның Жер кодексінің 9 бабына сәйкес Қазақстанда жерді иелену
Барлық жерлер салық салу мақсатында олардың арналған нысанасы мен
ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер: жалпы ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер
елді мекендердің (қалалардың, кенттер мен ауылдық елді мекендердің) жерлері,
Елді мекендер жерінің құрамына:
а) құрылыстар алып жатқан әрі көп пәтерлі және көп
ә) денсаулық сақтау, мәдениет, сауда, қоғамдық тамақтандыру, тұрмыстық қызмет
б) өнеркәсіп, комуналдық және олардың жұмыс істеуін қамтамасыз ететін
в) темір жол, автомобиль, өзен, теңіз, әуе және құбыр
г) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, сауықтыру, редакциялық және тарихи-мәдини
ғ) өзендер, табиғи және жасанды су айдындары мен акваториялар,
д) ауыл шаруашылығына пайдаланылатын жер;
е) қала құрылысы қызметіне тартылмаған, елді мекенді аумақтық тұрғыдан
ж) қорғаныс қажеттері үшін берілген және өзге де пайдалану
з) крематорийлерді, мал қорымы, тұрмыстық қалдықтар тастау орындарын және
Жер учаскелерін елді мекендер жеріндегі ортақ пайдаланудағы жерлерге жатқызуды,
3) өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс жері және өзге де
Көлік жерлері автомобиль, теңіз, ішкі су, темір жол, әуе
Байланыс жерлеріне, байланыс, радио хабарларын тарату, теледидар, ақпарат қажеттеріне
Қорғаныс қажеттеріне арналған жерлер Қарулы Күштердің әскери бөлімдерін, әскери
ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлеріне, сауықтыру, рекреациялық және тарихи-мәдени
орман қорының жерлері. Орман қорының жерінің ұғымы мен оның
су қорының жерлері. Су қорының жерінің ұғымы мен
запастағы жерлер. Запастағы жер құрамына меншікке немесе жер пайдалануға
Осы жоғарыда аталған жер санаттарының алдыңғы үшеуіне яғни ауыл
2002 жылдың басынан күшіне енген Салық кодексі ауыл шаруашылық
Шаруа қожалықтары үшін арнаулы салық режимі бюджетпен есептесуді бірыңғай
1998 жылдың 31 наурызындағы Қазақстан Республикасының «Шаруа (фермер) қожалықтары
Арнайы салық режимін қолдану үшін қандай нәрселер керек. Ең
1.мемлекеттік тіркеуден өту;
2.салық есебіне тұру.
Қолданылып жүрген заңнамаға сәйкес шаруа (фермер) қожалықтары, заңды тұлға
Занды тұлға құрмастан жеке кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыратын азаматтарды
Қолданылып жүрген заңнамаға сейкес шаруа (фермер) қожалығы мынадай нысандарда
-жалпы бірлескен меншік базасына негізделген отбасылық кәсіпкерлік нысанындағы кәсіпкерлік
-жеке кәсіпкерлікті жүзеге асыруға негізделген фермер қожалығы;
бірлескен шаруашылық қызметі туралы шарт негізінде жалпы үлестік меншік
Бұдан басқа, Қазақстан Рсспубликасының заңнама актілерімен шаруа (фермер) қожалығының
Қазақстан Республикасында жеке кәсіпкерді мемлекеттік тіркеу тәртібі заңды түрде
Бұдан басқа, шаруа (фермер) қожалығы жер пайдалану қүқығын мемлекеттік
Бірлескен кәсіпкерлік немесе жай серіктестік болсын кез-келген үйымдастырушылық нысанындағы
Қолданылып жүрген зандарға және Қазақстан Республикасының Салық кодексіне сәйкес
"Жер туралы" Қазақстан Республикасының 2003 жылғы Заңы бойынша жер
Шаруа қожалықтары мемлекеттік тіркеуден өткен соң салық органында тіркеу
-тұрған жері бойынша;
-салық салу объектілерінің орналасқан жері бойынша;
-кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жері бойынша.
Салық кодексі бойынша салық төлеуші туркелу мәліметтері өзгерген жағдайда
Егер шаруа қожалығы акциздік тауар өндіретін болса, онда бөлек
Бүгінгі күні мынадай қате пікір қалыптасқан: арнаулы салық режимі
Ауыл шаруашылығы тауарларын өндіретін заңды тұлғалар үшін 2000 жылы
2002 жылдың I қаңтарынан бастап қолданысқа енгізілген "Салық және
Салық төлеушілердің көптеген тілектерін ескеріп, Салық кодексінде ауыл шаруашылығы
Ал шаруа (фермер) қожалықтарына бюджетпен есеп айырысу немесе бірыңғай
Шаруа қожалықтары ай сайын арнайы салық режимін қолданбайтын кәсіпкерлерден
Төлем көзінен ұсталатын жеке табыс салығын есептеу, қоршаған ортаны
Осы арнайы салық режимін таңдаған шаруа қожалықтары жыл ішінде,
2.2 Жергілікті бюджеттерді қалыптастырудағы жер салығының қажеттілігін бағалау
Бірыңғай жер салығын төлеушілер төлемнің бірінші мерзімінде бұрынғы салық
20 қазанға дейін құрылған бірыңғай жер салығын төлеушілер, сондай-ақ
Шаруа (фермер) қожалықтары жер пайдалану құқығында (салық салу объектілерінің
Оны төлеу мерзімінде бірыңғай жер салығын төлеушілер бюджетке әлеуметгік
Аталған сомалар мынадай жолмен төлем мерзімдері бойынша бөлінеді:
-ағымдағы салық кезеңінің 20 қазанынан кешіктірмейтін мерзімде 1 қантардан
- есепті кезеңнен кейінгі салық кезеңінің 20 наурызынан кешіктірмейтін
Занды тұлғаларды мемлскеттік тіркеу Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген зандарына
Ауыл шаруашылығы тауарларын өндіруші - заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеуде
Салық кодексіне сәйкес (Салық кодексінің 93-тарауы) мемлекеттік тіркеуден өту
Салық төлеушінің мемлекеттік тіркеу рәсімінен өтуінен кейін ауыл шаруашылығы
-заңды тұлғаның, онын құрылымдық бөлімшесінің орналасқан жері бойынша;
-салық салу объектілерінің немесе салық салумен байланысты объектілердің орналасқан
Тіркеу есебіне қою үшін өтінішті берумен бірге заңды тұлға,
Тірксу есебіне қою кезінде көрсетілген тіркеу деректерін өзгерту кезінде
Қазақстан Республикасыныц заңнамасына сәйкес бір жылдан астам жер пайдалану
"Жер туралы" Қазақстан Республикасы Заңының қолданысқа енгізілуімен байланысты тұрақты
Ауыл шаруашылығы тауарларын өндіруші заңды тұлғалар үшін арнайы
Басында ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері үшін жеңілдетілген арнайы салыққ
өз өндірісінің көрсетілген өнімін ұқсатумен және сатумен байланысты жерді
ауыл шаруашылығы өнімінің толық кезеңдегі (жас төлді өсірумен) мал
Ауыл шаруашылығы тауарларын өндіруші - заңды тұлғалар үшін арнайы
еншілес ұйымдары, филиалдары мен өкілдіктері бар заңды тұлғалар;
заңды тұлғалардың филиалдары, өкілдіктсрі жәнс өзге де оқшауланған құрылымдық
осы арнайы салық режимін қолданатын басқа заңды тұлғалардың тазартылған
Арнайы салық режимі акцизделген өнімді өндіру, ұқсату және сату
Мысалы, заңды тұлға дәнді дақылдар өндірумен айналысады және бұрын
Осы арнайы салық режимінің күші таралатын қызмет түрлерін жүзеге
Бірыңғай жер салығын төлеушілер үшін Салық кодексімен салықтар мен
Бірыңғай жер салығын төлеушілер салық кезеңінің ағымдағы жылдың 15
ағымдағы салық кезеңіне бірыңғай жер салығы бойынша ағымдағы төлем
бұрынғы есепті жыл үшін бірыңғай жер салығы бойынша декларация;
әлеуметтік салық бойынша декларация;
төлем көзінен ұсталатын жеке табыс салығы бойынша есеп;
жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналары бойынша есеп беру;
үстіңгі көздерден су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлем мен қоршаған
Бүл ретте, соңғы тармақшада көрсетілген декларациялар бұрын болмағанының фактісіне
Бұдан басқа, соңғы жылдары осы арнайы салық режимін қолдануда
Қоғамның дамуы тұрақты түрде жүріп жатқанын және көптеген шаруа
Көрсетілген арнайы салық режимін қолдану құқығын алу үшін қайта
Қайта құрылған салық төлеушілер тіркеу есебіне қою сәтінен бастап
Салық салу режимін таңдауды жыл сайын жүргізу қажет және
2.3. Жер салығының есептелу тәртібінің ерекшеліктерін сипаттау
Жер салығының мөлшерi жер иеленушiлер мен жер пайдаланушылардың шаруашылық
1) меншiк құқығын, тұрақты жер пайдалану құқығын, өтеусiз уақытша
2) жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган әр
Жер салығын төлушілер:
1) жеке меншiк құқығындағы салық салу объектілері бар жеке
2) тұрақты жер пайдалану құқығындағы салық салу объектілері бар
3) бастапқы өтеусiз уақытша жер пайдалану құқығындағы салық салу
Бүгінгі таңда жер салығын төлеуден босатылады:
1) шаруа немесе фермер қожалықтары үшін арнаулы
2) мемлекеттік мекемелер;
3) уәкiлеттi мемлекеттік органның қылмыстық жазаларды атқару саласындағы түзеу
4) Ұлы Отан соғысына қатысушылар және соларға теңестiрiлген адамдар,
- тұрғын-үй қоры, соның iшiнде, оның жанындағы құрылыстар мен
- үй маңындағы жер учаскелерi;
- өзіндік (қосалқы) үй шаруашылығын жүргiзу, бағбандық үшiн берiлген
- гаражға арналған жер учаскелерi бойынша;
5) тұрғын үй қоры, соның iшiнде оның жанындағы құрылыстар
6) тұрғын үй қоры, соның iшiнде оның жанындағы құрылыстар
7) дiни бiрлестiктер.
Осында 2),3),7)-де аталған салық төлеушiлер жер учаскелерін пайдалануға немесе
Қазақстан Республикасында жерге мемлекеттік меншік пен жеке меншік танылады
Салық салу нысандары болып салық төлеушіге өз иелігіне тұрақты
Сонымен қатар заңды не жеке тұлғаларға белгіленген тәртіппен берілген
Салықты есептеу әрбір жер учаскесі бойынша және салық базасына
Салық Кодексінде өзгеше көзделмесе, жер салығы салық төлеушіге жер
Жер учаскесін иелену құқығы немесе пайдалану құқығы тоқтатылған жағдайда
Елді мекен таратылған және оның аумағы басқа елді мекеннің
Салық төлеушілер орналасқан жер учаскелері бонитетінің балдарын анықтау мүмкін
Ортақ үлестік меншіктегі салық салу объектілері бойынша салық олардың
Заңды тұлғалар жер салығы сомаларын салық базасына тиісті салық
Жеке тұлғалар (өз қызметінде пайдаланатын жер учаскелері бойынша жекелеген
Автотұрақтар мен автомобильге май құю станциялары орналасқан басқа
Салық төлеушілер әрбір жер учаскесі бойынша жеке салық базасына
Бюджетке жер салығын төлеу жер учаскесінің орналасқан жері бойынша
Заңды тұлғалар салық кезеңі ішінде жер салығы бойынша ағымдағы
Ағымдағы төлемдердің сомалары ағымдағы жылдың 20 ақпанынан, 20 мамырынан,
Жаңа құрылған салық төлеуші құрылған күннен кейінгі кезекті мерзім
Жеке тұлғалар (өз қызметінде пайдаланатын жер учаскелері бойынша жекелеген
Жер салығы бойынша ағымдағы төлемдер есеп-қисабы ағымдағы салық кезеңінің
Ағымдағы төлемдерді төлеудің соңғы мерзімінен кейін құрылған салық
Салық кезеңі ішінде жер салығы бойынша салық міндеттемелері өзгерген
Уәкілетті органың қылмыстық жазаларды атқару саласындағы түзету мекемелерінің мемлекеттік
Салық төлеуші жер салығы бойынша декларацияны салық салу объектілері
Ауыл шаруашылығы өнімін өндіруші - заңды тұлғалар үшін патент
корпорациялық табыс салығы;
қосылған құн салығы;
әлеуметтік салық;
мүлік салығы;
көлік құралдарына салық
жер салығы.
Патент құнының есебі кезінде бюджетке төлуге жататын салықтар сомасы
Патент құны есебінің негізінде жүзеге асырылатын кірістер мен шығыстар
Патент құнының есебіне енгізілген салықтарды, сондаи-ақ осы арнайы салық
-20 мамырдан кешіктірмей - патент құнының есебінде көрсетілген салықтардың
-20 қазаннан кешіктірмей - патент құнының есебінде керсетілген салықтардың
-есептіден кейінгі жылдың 20 наурызынан кешіктірмей - берілген қайта
Арнайы салық режимдерін қолдану салықтар мен басқа да міндетті
Төлем көзінен ұсталатын жеке табыс салығының есептелген сомасын, жинақтаушы
- ағымдағы салық кезеңінің 20 қазанынан кешіктірмейтін мерзімде 1
- есептіден кейінгі салық кезеңінің 20 наурызынан кешіктірмейтін мерзімде
Ауыл шаруашылығы тауарларын өндіруші заңды тұлғалар үшін арнайы салық
Ауыл шаруашылығы тауарларын өндіруші - заңды тұлғалар үшін осы
Салық кодексінің 388-бабына сәйкес Салық кодексінің 247-бабымен белгіленген тәртіпте
Салық кодексін қолданысқа енгізуге дейін бюджетпен есеп айырысудың негізінде
Бұдан басқа, ауыл шаруашылығы тауарын өндірушіге патент құнына енгізілген
Арнайы салық режимін қолданатын ауыл шаруашылығы тауарын өндіруші -
үстіңгі көздерден су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлем бойынша декларация;
қоршаған ортаны ластағаны үшін төлем бойынша декларация.
Салық кодексін енгізгенге дейін салық төлеушілер тоқсан сайын -
Арнайы салық режимін қолданатын ауыл шаруашылығы өнімін өндіруші -
ағымдағы салық кезеңінің 1 қаңтарынан 1 қазанына дейінгі кезең
1 қазаннан 31 желтоқсан аралығындағы кезең үшін есептелген сомалар
Қайта құрылған кәсіпорындар үшін мәлімделген еңбекақының орташа мөлшері Қазақстан
Жер салығының, мүлік салығыньщ және көлік салығының сомасы патент
Сіздің назарыңызды осы арнайы салық режимін қолданудағы бірқатар өзгерістерге
-Салық кодексіне сәйкес патент құнының есебін салық төлеуші өзі
-"Жер туралы" (124-бап) жаңа Заң енгізілгеннен кейін тұрақты немесе
Жазылғанды ескеріп патент құны осындай жерлер бойынша есептелген жер
Енді патент құнына кіретін салықтарды жеке-жеке есептеуге тоқталайық.
1-мысал. Корпорациялық табыс салығы барлық жиынтық табыс пен шегерімдердің
Жылдық табыс 7298 теңге, яғни бұл жиынтық табыс пен
2-мысал. Жер салығы. Жер салығының салық салу объектісі болып
Ал Ақтөбе қаласы бойынша базалық ставка 6,75 тең және
Мысалы, жалпы көлемі 300 га ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер
Мұндағы, 300 – жер учаскесінің алаңы, га;
0,96 – 10 бонитет балы кезінде а\ш мақсатындағы жерге
3. Жер салығының тиімді төлену жолдарын жетілдіру шаралары
3.1 Салық жүйесіндегі жер салығы қызметін дамыту жолдары
ҚазақССР Жоғарғы Кеңесінің 1990 жылы қабылдаған «Жер кодексінде» Қазақ
Одан кейін ҚазақССР-нің 1991 жылғы агроөнеркәсіп кешені туралы Заңында
Жерге салық салудың негізі болып 1976 жылы сол кездегі
Біздің республикамыздың агроөнеркәсіптік кешенінің дамуы үшін мүмкіндігі өте жоғары.
Әсіресе, біздің елде экономиканың агроөнеркәсіп саласы қалыптасу жолында бірнеше
Тәжірибеде орын алған республиканың ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерін жыл
Отандық ауылшаруашылық тауар өндірушілерін қолдаудың басқа тәсілдерін пайдалану қажеттілігі
Бұндай тәсілдердің бірі - экономиканың аграрлық саласының жанама қаржылық
1997 жылдан бастап салық төлеуші ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері
Бірақ салық салудың оңайлатылған түрін қолдану, білікті экономикалық кадрлармен
2002 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енгізілген "Салық және
Салық төлеуші - Салық кодексінде ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің
Соңғы уақытта көптеген инвесторлардың тарабынан осы саланың дамуына қызығушылық
Адамзат тарихы әлі саяси өкіметі, яғни мемлекеті болмаған қоғамды
1. Экономиканы толықтай, жаппай мемлекет реттейді деген пікірді жақтаушылар:
2. Экономикаға мемлекеттің араласуын шектеуді жақтайтындар
экономикалық мәселелерді шешетін мемлекет емес, адам және өзін-өзі реттейтін
3. Мемлекеттің экономикаға белсенді араласуын жақтайтындар экономикаға мемлекет міндетті
Нарықтық қатынастар кеңінен дамып отырған Қазақстанда мемлекет экономикалық істерге
Мемлекет жекеше сектор басты роль атқаратын нарықтың заңды шеңберлерін
Нақты түрде мемлекеттің қазіргі экономикада ролі усақ-түйекке араласпай, бүкіл
Мемлекет арқылы шешілетін экономикалық мәселелерді мынандай топтарға біріктіруге болады:
1) адамдардың және шаруашылықтардың табысын қайта бөлу;
2) бүкіл елдің ресурстарын қоғам мүддесі үшін қайта бөлу;
қоғамдық өнім өндірісі мен қызмет көрсетуді ұйымдастыру;
экономиканы тұрақтандыру;
5) адамдарды әлеуметтік қорғауды ұйымдастыру.
Жоғарыда айтылған сұрақтармен нарық нашар айналысады немесе тіпті айналыспайды.
Ұлттық табысты мемлекеттің араласуы арқылы қайта бөлу адамдардың арасыида
Ұлттық табысты мемлекет екі жолмен қайта бөледі:
1) трансферттік төлемдер арқылы ақша төлеуді,
2) баға құрылымы процесіне араласу арқылы мемлекет кейбір халыққа
Мемлекет ұлғаймалы түрде өндіруге болмайтын ресурстар мен бүкіл адамзатқа
Қазіргі уақытта нарық айналысқысы келмейтін көптеген қоғамдық тауарлар мен
Ауыл шаруашылығындағы қоғамдық тауарларға жеке өндіруші шығара алмайтын товарлар
3.2.Жер салығын нарық талаптарына сай жетілдіру бағыттары
Салық жүйесіндегі жер салығының экономикалық категория ретіндегі маңыздылығы –
Қазақстан экономикасы дамуының қазіргі сатысында мемлекеттік реттеу арқылы меншік
Дүниежүзілік экономикалық тәжірибе көрсетіп отырғандай нарықты монополияландыру кезінде қоғамға
Ауыл шаруашылығындағы инвестициялық саясат өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығы өнімдеріне
Ауыл шаруашылығын мемлекеттік реттеудің басты құралдарының бірі - салық
Алғашқы екі жыл бойына ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіретін және
Жер ауыл шаруашылығы өндірісінің негізгі құралы екендігін және оны
Мұның барлығы, әрине, ауыл шаруашылығы өндірісін дамытуға ынталандырғаны сөзсіз.
Тағы бір агроөнеркәсіп кешеніне жасалған жеңілдік сол, шаруашылықтарда өндірістік
Жаңа тәртіп бойынша агроөнеркәсіп кешеніндегі
Көптеген шаруа қожалықтарында түпкілікті қаржылық нәтижені анықтағанда,
Мысалы, шаруа қожалықтары бойынша табыс және жер салығын бірге
Ауыл шаруашылығында мемлекеттің бағаға ықпал етуінің үш нұсқасы болып
Сонымен мемлекеттік басқару жүйесінің ролі маңызды және сан алуан.
Тағы бір мәселе - бұл қазіргі кезде басқару жүйесіндегі
3.3. Қаржы жүйесінде салықтық жоспарлаудың
Мемлекеттік салықтық жоспарлау тактикалық және стратегиялық жоспарлау болып бөлінеді.
Мемлекеттік салықтық жоспарлау салықтар бойынша жоспарлы тапсырмаларды қарастыру кезінде
Үкіметтің және салық органдарының осы аядағы нақты іс
стратегиялық қоғамдық саяси мақсаттарды есепке ала отырып салық
салық салуға қатысты тәсілдер мен жолдарды өзгертетін немесе
Осы мемлекеттік салықтық жоспарлау белгілі кезеңдеріне байланысты:
жедел салықтық жоспарлау (бір тоқсанға);
ағымдағы салықтық жоспарлау (бір жылға);
ұзақ мерзімді және стратегиялық салықтық жоспарлау болып бөлінеді.
Мемлекеттік салықтық жоспарлауды іске асыру кезінде салық салуға байланысты
Мемлекеттің салықтық жоспарлауының барысында қалыптастырылып, заң жүзінде көрініс тапқан
Мемлекеттік салықтық жоспарлау көбінесе ағымдағы салықтық жоспарлау
Сонымен, салықтық жоспарларды іске асыру механизмі мынадай:
салық төлеушілердің құрамының өзгеруін есепке алу;
бағалар мен баға саясатының өзгеруін есепке алу;
рынок коньюнктурасын есепке алу;
өндірістік және әлеуметтік инфрақұрылымдардың өзгеруін есепке алу;
экономикадағы салалық тенденцияларды есепке алу;
корпорациялық және жеке қаржылық шаруашылық қызметтерді есепке алу;
қоғамдағы саяси тенденцияларды есепке алу;
бюджеттердің салықтық бөлігін орындаудың экономикалық талдауын жүргізу;
салық механизмі және оның элементтерін атқаратын элементтері қорытындылау;
бюджеттердің салықтық бөлігінің орындалуына бақылау жүргізу;
салық салу жүйесін жетілдірудің негізгі бағыттарын анықтау;
салық салу тактикасы стратегиясын іске асыру жөнінде есептеме беру;
бюджеттік салықтық қатынастар аясына үнемі бақылау жүргізу;
есеп кезеңдер бойынша экономикада қалыптасқан тенденцияларда есепке ала отырып
салық төлеушілердің топтары, қаржылық шаруашылық қызметтерінің типтері және аумақтар
болашақ салық режимдерінің тиімділігін негіздеу;
салықтық түсімдер бөлігінде бюджеттің орындалуына талдау жүргізу кезін есепке
мемлекеттік деңгейде алынатын салықтар мен өзге де міндетті төлемдердің
бюджеттік кірістерді салықтық түсімдер арқылы қалыптастырудың тиісті баптары бойынша
бюджеттік кірістерді нақтыландыру және осы жөнінде түпкілікті келісімге келу
Мемлекеттік деңгейде алынатын салықтар мен өзгеде міндетті төлемдердің тиісті
Салықтық жоспарлау барысында нормативтік құқықтық бала ретінде салықтық және
Салық салуды жоспарлау жүйесі бюджеттік құрылыс ауқымында, оларды негіздеу
Мемлекеттік салықтық жоспарлауды және оған байланысты іс шараларды жүргізу
Салықтық жоспарлау – салық төлеушілердің өзінің салықтық міндеттерін қысқартудың
Корпорациялық және жеке салықтық жоспарлау ҚР заң актілері мен
Демек, салық төлеуші заңды немесе жеке тұлғалардың салықтық
Салық төлеушілердің (заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлердің) салықтық міндеттемелерінің
Корпорациялық салықтық жоспарлау тактикасы салықтық төлемдерді ықшамдау, салық заңнамасын
Есептелген салықтар мен басқа міндетті
Кәсіпорындардағы тексерулер, әдеттегінше, өте тиімді
Мұндай жағдайларда кәсіпорындардың үстінен тегіс
Салықтың бақылау кезіндегі басқа маңызды
Салықтардың бір қатар маңызды қайта
Салық саясатының негізгі бағыттарын анықтау
Яғни, өз мүлкін заңдастырған әрбір тұлға жергілікті салық комитетіне
Қорытынды
Жер салығы – Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі ең негізгі
Жердің белгілі бір немесе өзге санатқа жататындығы Қазақстан Республикасының
Жер салығы жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті орган әр
Жер салығын есептеу әрбір жер учаскесі бойынша жеке салық
Жер учаскесін иелену құқығы немесе пайдалану құқығы тоқтатылған жағдайда
Жер салығының негізденуінің және қазіргі заманға сай келуі қоғамдағы
Бүгінгі күні барлық салық жүйелерінің міндеті салық жинау жұмысын
Мемлекеттік басқарудың сәттілігі бюджеттің өте ұшқыр және маңызды мәселерін
Жер салығын қолданудың тиімділігі шетел тәжірибесімен дәлелденген. Жер
Салық жүйесінде жер салығын дұрыс қолданбау экономиканың тұрақсыздығы шартында
Жалпы ауыл шаруашылық өнімін өндірушілерге салық салу жүйесіне ықпал
1. Ауыл шаруашылығы материалдық өндірістің бір саласы ретінде халық
2. Жер салығы басқа да жер қатынастарының жүйесі тәрізді,
"Жеке кәсіпкерлікті қорғау және қолдау туралы" Қазақстан Республикасының 1992
Қолданылып жүрген заңнамаға сейкес шаруа (фермер) қожалығы мынадай нысандарда
-жалпы бірлескен меншік базасына негізделген отбасылық кәсіпкерлік нысанындағы кәсіпкерлік
-жеке кәсіпкерлікті жүзеге асыруға негізделген фермер қожалығы;
-бірлескен шаруашылық қызметі туралы шарт негізінде жалпы үлестік меншік
Бұдан басқа, Қазақстан Республикасының заңнама актілерімен шаруа (фермер) қожалығының
Сондай-ақ Қазақстан Республикасындағы салықтық ауыртпалық өте жоғары, жер салығының
Осы уақытқа дейін жер салығының жеткілікті әрекет етуіне қарамастан,
Қолданылған әдебиеттер тізімі
«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы»
«Қазақстан Республикасындағы салық жүйесі туралы» Заң, Алматы «Қаржы қаражат»
«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы»
Ермекбаева Б.Ж. «Жалпы мемлекеттік салықтар» (оқу құралы), Алматы «Экономика»
«Қазақстан Республикасы Мемлекеттік кіріс министрлігінің жаршысы», № 12 Арнайы
«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы»
«Қызмет көрсететін кәсіпорындардың табысына салық салу туралы Салық кодексі»
Үмбеталиев А.Д., Керімбек Ғ.Е. Салық және салық салу: Оқулық
«Налоги и налогообложение» под ред. И.Г.Русаковой, В.А.Кашина. -
Идрисова Э.К. «Налоговое регулирование предпринемательской деятельности в сфере малого
Илиясов К.К., Идрисова Э.К. «Налоги развитых зарубежных государств», Алматы:
Карагусова Г. «Экономическая сущность налогов» Алматы: Қаржы-Қаражат, 1994.
Киперман Г.Я., Тимофеева О.А. «Налоги в рыночной экономике», М.:
Мельников В.Д. «Государственные финансовое регулирование экономики Казахстан», Алматы: Қаржы-Қаражат
Мельников В.Д. «Современная экономическая парадигма государственных финансов», материалы международной
Мещерякова О.В. «Налоговые системы развитых стран мира» Справочник. М.:
Оспанов М. Методические и концептуальные основы Кодекса Республики Казахстан
Оспанов М.Т. «Налоговая реформа и гармонизация налоговых отнешений», 1997
Смит А. Исследование о природе и причинах богатств наролов.
Рикардо Д. Начало классической экономии и налогового облажения. Сочинение.
Маршалл А. Принципы экономической науки. Т.2./Пер.с англ.М.:Прогресс, 1993 г.
Самуэльсон П. Экономика. Т.1-2/Пер. С англ. В.Д. Антонова и
Кейнс Д. Общая теория занятости, процента и денег. В
Валиханов Ч. Избранныепроизведения. М.: Главная редакция Восточной литературы «Наука»,
«Методы налоговой оптимизации, или как избежать опасных ошибок» Оқу
«Налоги и налогообложение». Юткин Т.Ф. Оқу құралы. М.: ЮНИТИ,
«Налоги и налогообложение». Оқу құралы(Гурин А.С.). Сант-Петербург, 2001г.
«Налоговое право» Оқу құралы (Пепеляев С.Г.). М.: ИД ФБК
«Налоги». Оқу құралы (Құрастырған профессор Черник Д.И.). М.: Финансы
«История финансовой мысли и политики налогов» М.: Инфра-М. (Пушкаев
Сутырин С.Ф., Погорлецский А.И. «Налоги и налоговое планирование в
«Налоги и налогообложение в Казахстане». Оқу құралы. / Идрисова
Худяков А.И. «Налоговое право в РК». Оқу құралы. Алматы:
Сейдахметова Ф.С. «Налоги а Казахстане» Оқу құралы. Алматы. ЛЕМ,
Батаева С. Там, где платят налоги. Московские новости. 1996г.
Черник Д. Налоги Германии. Финансы, 196 г. №6.
Попонова Н.А. Контроль
Тикунов Н. Организация работы
Аттапханов К.А. Сравнение национальной налоговой системы и индустриально развитых
Балакаев Т.Б., Бисенов К.И., Куанышев Ж.И. История коллективизации сельского
Қосымша А
2004-2010 жылдар аралығындағы Мемлекеттік бюджет кірісіндегі салықтық түсімдердің өсу
(млрд.тг)
Түсімнің түрлері 2004ж 2005ж 2006ж 2007ж 2008ж 200ж 2010ж
Кірістер, оның ішінде 587,7 730,5 807,8 1004,5 1286,7 2098,5
Салықтық түсімдер 524,0 635,7 750,7 947,2 1186,1 1998,3 2209,1
КТС 163,5 169,0 207,3 272,6 382,8 834,3 776,6
ЖТС 51,0 68,5 77,3 93,2 98,5 122,9 165,0
Әлеум.салық 99,0 124,2 133,8 157,6 167,9 197,3 236,5
ҚҚС 115,1 159,9 175,8 231,3 242,9 343,9 489,5
Акциздер 19,2 21,8 25,4 26,9 29,9 33,4 47,4
Мүлік салығы 14,7 20,9 24,4 27,1 31,5 37,2 48,3
Жер салығы 5,5 5,4 5,3 5,4 5,9 6,9 7,9
Көлік құралдары салығы
5,9
6,3
5,0
5,1
5,9
7,0
8,4
Табиғи ресурстарды пайд-ны үшін түсімдер
22,0
27,2
48,7
73,6
157,8
335,6
301,0
Халықаралық сауда және сыртқы опер-ға салық
18,4
25,9
38,6
42,4
50,3
62,2
109,8
Басқа да салықтар мен алымдар 8,6 5,4 3,2 3,4
Салыққа жатпайтын түсімдер 38,6
70,5 47,5
44,8
81,5
66,0 53,7
Қосымша Б
Бюджет түсімін қалыптастырудағы жер салығының өсу қарқыны, процентпен
Левшин А. Описание киргиз-казачьих или киргиз-кайсацских орд и степеней.
Юткина Т.Ф. Налоги и налогообложение: Учебник. Издательство 2-е, переработано
Умбеталиев Ш. Налогообложение сельского хозяйства: проблемы, пути и развития.
«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы»
Үмбеталиев А.Д., Керімбек Ғ.Е. Салық және салық салу: Оқулық
64