МАЗМҰНЫ
бет
Тапсырма
Кіріспе
1 Жалпы бөлім
1.1 Бағдарламалық қамтамасыздандыру сипаттамасы
1.1.1 Операциялық жүйе және оның түрлеріне сипаттама
1.2 Бағдарламалау тілінің сипаттамасы
1.2.1 HTML гипермәтінді парақтарды орналастыру тілі
1.2.2 Web-парақтарда графиканы бейнелеу
1.2.3 Web-сайт жасауда ескерілетін негізгі мәселелер
1.2.4 Web-дизайнге браузерлердің әсері
1.2.5 Диспейлердің Web-дизайнге тигізетін әсері
1.2.6 Сайт жасауға қажетті бағдарламалық құралдарды таңдау
1.2.7 WEB-сайтты басқарудың негізі түсініктері
1.2.8 Web-серверлер
1.2.9 Web- сервердің жұмыс істеу схемасы
1.2.10 Wed-сайты басқарумен байланысты қауіпсіздік саясаты
2 Арнайы бөлім
2.1 Тапсырманың жалпы қойылымы
2.1.1 Сайт кешені сипаттамасы
2.1.2 Сайт кешенінің жұмыс сызбасы
2.2 Проблемалық бөлім сипаттамасы
2.2.1 Проблемалық бөлімді сипаттау
2.2.2 Проблемалық бөлім сызбасы
3 Өндірісті ұйымдастыру
3.1 Сайтпен жұмыс жасауға қажетті техникалық құралдар кешені
3.2 Сайт қызметі
3.2.1 Сайтпен жұмыс істеу нұсқаулары
4 Экономикалық бөлім
4.1 Сайт жасауға кететін шығындарды есептеу
4.2 Техникалық құралдар кешенін сатып алуға кеткен шығындар
4.3 Сайт материалдарын сараптауға кеткен шығындарды есептеу
4.4 Веб-өңдеуге кететін шығындарды есептеу
4.5 Сайтты жазуға және түзетуге кететін шығындарды есептеу
5 Еңбек қорғау
5.1 Еңбек қорғауды ұйымдастырудың құқықтық негіздері
5.1.1 Еңбек қорғау заңдылықтарының негіздері
5.1.2 Бағдарламашының жұмыс орнын ұйымдастыру
5.1.3 Өндірістегі метеорологиялық
5.2 Техника қауіпсіздігі
5.2.1 Электр қауіпсіздігі
5.2.2 Электр тогының адам ағзасына әсері
5.2.3 Электр тогы соққанда көрсетілетін
5.3 Өндірістік санитария
5.3.1 Өндіріс орнына қойылатын санитарлық талаптар
5.3.2 Өндірістік жарықтандыру
5.3.3 Өндірістік жарықтандыруды есептеу
5.3.4 Шу, дірілдеу және дыбыс өрістерден қорғану
5.3.5 Өндірістік сәулеленуден қорғану
5.4 Өрт қауіпсіздігі
5.4.1 Өрт профилактикасы
5.4.2 Өрт сөндіргіш құралдар және өрт
Қорытынды
Қосымшалар
Қосымша А. Кешен жұмысының сызбасы
Қосымша Б. Проблемалық бағдарлама жұмысының сызбасы
Қосымша В. Бағдарлама мәтіні
Әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Компьютердің шығу тарихы
Есептеу қажеттілігі адамзатта әлде қашан болды. Ал, өркениет
Осындай алғашқы машинаның бірін 1642 жылы француз ғалымы
Паскаль машинасы жаңа принципте жасалған алғашқылардың бірі болды.
Жаңа ЭЕМ – дердің шығаруы микроэлектроникалық жетістіктерімен тығыз
Жартылай өзгерткіш кристалдың бірнеше квадрат милиметрінде бірігу схемасымен
1968 жылы Burroughs фирмасы интегралдық схемамен алғашқы компютер
1968 жылы Burroughs фирмасы интегралдық схемамен алғашқы компютер
компьютердің орталық процессорына ұқсас интегралдық схема жасады. Сөйтіп,
Бұл, алып ЕNІАС компьютерінен жылдам істеді. 1974
ІВМ фирмасы өзінің компьютерін ашық архитектуралық деп атады.
Қазіргі уақытта ІВМ РС тектес компьютерлер дүние жүзіндегі
1694 жыл Лейбниц әлемдегі алғашқы арифметикалық әрекеттердің төртеуін
Бірақ механикалық арифмомаметрі мүмкіншіліктері адамзаттық қанағаттандыра алмады. Есептеу
1840 жылдары ағылшын математигі Чарльз Бэббидж жан жақты
ХІХ ғасыр соңында Америкада Холлерит Гермен перфокарталар арқылы
ХХ – ғасырдың 30 – шы жылдары электромагиттік
Екінші дүниежүзілік соғыс электрондық техниканың дамуын жылдамдатты. 1941
1943 жылғы Говард Эйкен ІВМ фирмасында Марк-1 деген
Осыдан кейін компьютерге жеңіл және жылдам енгізу үшін
40-50 жылдары құрылған компьютердің бәрі электрондық лампадан тұрды.
Енді 1948 жылы кішігірім транзисторлар ойлап табылды, бұлар
Ақпаратты өңдеу құрал – бұл адам құрған барлық
Компьютер дегеніміз – программа басқарумен нақты операциялар тізбегін
Дербес копьютер (ДК) сөзі – онымен адам өзі
Компьютерлер басында есеп шығару үшін жасалған болса, кейіннен
Қазіргі компьютерлер тек қана сандар мен мәтінді ғана
Компьютер тек есептеуіш машина (калькулятор) ғана емес, соны
Қазіргі уақытта компьютерлердің тез қарқынмен дамуына байланысты ақпараттармен
Қоғамда ақпараттандыру – азаматтардың, мемлекеттік басқару орындарының, жергілікті
Ақпараттандырудың мақсаты – адамдар өмірін өндірістерді күшейту есебінен
Ақпататтандыру – бұл халықтың өміріндегі айтарлық өзгерістермен байланысты
Қазіргі уақытта әлем ақпараттық қоғам табалдырығында тұр. Мұндай
ХХ ғасырдағы ғылым мен өндірістің жеделдете өркендеп дамуына
Ақпараттық технологияның ғылыми негізі информатика болып есептеледі, ал
Кей кезде ақпататтық технологияны компьютерлік технология немесе қолданбалы
ақпататты қабылдаумен, тасымалдаумен, түрлендіру және сақтаумен байланысты процестерді
математикалық модельдеу, есептеуіш және қолданбалы математика әдістері және
жасанды интеллект әдістері, адамның интеллектуалдық қызметінде логикалық және
жобаланған жүйені және тағайындалған талаптарды талдауда қорытындылатын жүйелік
биологиялық жүйелерде ақпататтық процесстерді оқытатын биоинформатика;
қоғамды ақпараттандыру процестерін үйрететін әлеуметтік информатика;
машиналық ғрафика әдістері, анимациалар, мултимедия құралдары;
барлық адамзатты бір ақпататтық қоғамға біріктіретін телекоммуникация құралдары,
өндірісті, ғылымды, білімді, медицинаны, сауданы, ауыл шаруашылығын, және
Дипломдық жұмыстың мақсаты «Үш арыс» атты анықтама ақпараттық
Бүгінгі күнде web әлемдік хабарласу жүйесіне айнылып, Интернет
Дегенмен, Қазнет желісінің әлі де өзіндік сипаттамасы, ерекшелігі
Бүкіләлемдік Интернет желісінің бір бөлігі – Қазақстан сегментін
1. ЖАЛПЫ БӨЛІМ
Бағдарламалық қамсыздандыруды сипаттау
Операциялық жүйе және оның түрлеріне сипаттама
Операциялық жүйе компьютердің барлық құрылғыларының жұмысын және программалық
Операциялық жүйе қолданушымен сұхбат жасай алады, орындалатын басқа
Операциялық жүйе адам мен компьютердің электрондық құрауыштарды және
Дербес компьютерді, демек, олардың Операциялық жүйесін дүниежүзінде жүздеген
Қазіргі операциялық жүйелер – жылдар бойы жүздеген, мыңдаған
Көптеген операцияларды орындағанда Операциялық жүйе бізді қызықтырмайтын, мысалы,
1981 жылы IBM/PC компьютерлері үшін MS-DOC 1.0
1982 жылы MS-DOC 1.1 операциялық жүйесінде екіжақты иілгіш
1983 жылы IBM/PC/ХТ компьютерлері үшін MS-DOC 2,0
1984 жылы MS-DOC 3.0 операциялық жүйесі шықты. Онда
1986 жылы MS-DOC 3.2 операциялық жүйесі пайда болды.
1987 жылы MS-DOC 3.3 операциялық жүйесі пайда
1988 жылы MS-DOC 4.0 операциялық жүйесі пайда болды.
1989 жылы MS-DOC 4.01 операциялық жүйесі орыс тілінде
1991 жылы MS-DOC 5.0 операциялық жүйесі пайда болды.
1993 жылы МS DOS 6.0 операциялық жүйесі пайда
1995 жылы Microsoft Windows-95 алғашқы графикаклық операциялық жүйесі
1998 жылы Бүкіл әлемдік Интернет желісінің жұмысын
2000 жылы Microsoft Windows 2000 және
2001 жылдың қазан айының 25 күні Windows
Операциялық жүйелер жіктемесі.
Дербес компьютерде арналған операциялық жүйелер бірнеше параметрлері бойынша
Бұдан басқа операциялық жүйенің командалық емес графикалық көп
Бірміндетті операциялық жүйелер қай кезде де адамның компьютерде
Көп міндетті жүйелер бірнеше программаның қатар іске қосуға
Бірміндетті жүйелер қарапайым, жинағы қуатты аз комьпютерлерде жұмыс
Бір қолданушылы операциялық жүйелер компьютерде тек бір ғана
Әрине, дербес компьютерде бірнеше адам кезекпен жұмыс істеуіне
Көпқолданушылы жүйеде жұмыс жасау үшін құрылғылар (пернетақтасы бар
Терминал компьютерден бірнеше метр немесе бірнеше мың километр
Бұдан жиырма жыл бұрын адамның операциялық жүйемен қарым-қатынасы
Мұнда қажетті әрекеттер мен абиектілер дің сипаттамалардың мәтін
Бұдан бірнеше жыл бұрын Microsoft компаниясының мейлінше қарапайым,
1981 жылы МS(РС)DOS операциялық жүйесі ІВМ дербес компьютерлермен
МS-DOS операциялық жүйесі-тек бір қолданушылы және бір мезетте
МS-DOS операциялық жүйесі компьютердің тек 640 кб жедел
Әрине, МS-DOS операциялық жүйесі сонғы нұсқалары қолданбалы программаларға
Адам мен компьютер арасындағы баайланысты ұйымдастырушы қызметін, яғни
Осыдан барып, адам мен операциялық жүйе арасындағы
Жүйелік программалық қоршаулар негізінен компьютердің файлдық жүйесі мен
Бүгінгі күні дербес компьютерлердің қуаты соншалықты күшті болғандықтан,
Қазіргі кезде дербес компьютердің операциялық жүйесінің екі типті
Windows 95 жыне Windows NT операциялық жүйелері –
Өз тарихында Microsoft компаниясы алдымен Windows NT жүйесін
Windows жүйесінің ең маңызды ерекшелігі мыналар:
Windows тұйық жұмыс ортасы болып табылады.
Бұл – операциялық жүйелік деңгейінде мүмкін болған кезде
Windows ортасында терезе және таңбашалар қолданушы интерфейсінің
Барлық қызметші және қолданбалы программалары үшін терезелер құрылымы
2. Windows графикалық жүйе болып табылады.
MS-DOC-тағыдай, қолданушыға командаларды мәтіндік жолдар түрінде пернетақтадан енгізудің
Wicrosoft Word компьютерде мәтінді өңдеудің негізгі жетекшісі
Мәтін – компьютерлік алфавит символдарының кез-келген тізбегі.
Мәтіндік құжат – алфавитті сандық символдардан, басқа тағыда
Мәтіндік редактор – магниттік дискіде мәтіндік процессор мәтіндік
Мәтіндік құжаттардың құрамын негізінде 3 түрлі мәтінге жіктеуге
Қарапайым
Кестелік (кесте, қатар ұяшық)
Программалық мәтін
Unix сөзі арқылы бір операциялық жүйе ғана емес
Unix – тің көп нұсқаулары «үлкен компьютерге және
Unix – жүйесі кең тарала бастады. ЭЕМ өндірушілердің
Бағдарламалау тілін сипаттау
1.2.1. HTML гипермәтінді парақтарды орналастыру тілі
Гипермәтінді парақтарды орналастыру тілі (HTML-Hypertext Markup Language) арнайы
HTML стандарты және басқа да Web-ке байланысты стандарттарWWWC
(World Wide Web Consortium) консоциумының басшылығымен жасалынып отырылады.
Стандарттар WWWC консорциумымен бекітіліп отырғанымен тәжірибе жүзінде HTML
HTML тілі туралы, оның тегтері, тегтердің атрибуттары, сондай-ақ
HTML-дің тегтері. HTML құжатының құрамында екі негізгі мәтін
Кез келген тег бұрышты жақшаларға < > алынады
Мұндай мәндер негізінен файл атаулары мен URL адрестері
Контейнерлер. HTML тіліндегі тегтердің басым көпшілігі контейнерлер болып
Әрине, бұл жерде соңғы тег не үшін қажет
Кей жағдайларда жабушы тегті қоймай-ақ қойса болады. Браузер
Тәуелсіз тегтер. HTML тілінде біраз тегтердің жабушы тегтері
Атрибуттар. Атрибуттар тегтерге олардың инструкцияларын айқындай түсу үшін
егер атрибут мәні әріптерден, не 0-9 арасындағы цифрлардан
егер атрибуттың мәні үтірмен немесе бос орынмен бөлінген
Егер сіз қандайда бір атрибут мәнін жазуда тырнақшаның
Бір элементке байланысты әр түрлі инструкцияларды орындау үшін
Браузерлермен қаралмай кететін ақпарат. HTML тілінде жазылған барлық
жолдардың үзілісі. HTML тілінде сіз мәтін теру кезінде
табуляция символдары мен көптік бос орындар. HTML тіліндегімәтіннен
қатарласқан бірнеше тегтері. Мәтінмен бөлінбеген бірнеше қатарласқан
түсініксіз тегтер. Егер браузер қандай да бір тегті
түсіндірме мәтіндер. Түсіндірме мәтінге арналған мынандай ()
HTML құралдары. HTML тілінің алғашқы нұсқаларында ақпараттың
Біртіндеп интернеттің дамуымен мәтінді тек логикалық бөліктерге бөліп
HTML тілінің 4.0 нұсқасын алдыңғы нұсқалармен салыстырғанда бірнеше
http://www.w3.org/WAI/References/HTML 4-access
http://www.w3.org/TR/REC-html 4.0
HTML 4.0-дің мынандай жаңа мүмкіндіктері бар :
құжаттың құрылымы мен оның сыртқы көрнісін барынша түбегейлі
стильдерді түгелдей стильдердің каскадті кестелерінде орналастыруға;
кеңейтілген навигациялық мүмкіндіктер; мысалға: қосымша жылдам қол жеткізу
графикалық және мәтіндік сілтемелерді біріктіретін жаңа карталық бейне
әртүрлі дауыс құрылғыларына аббревиатуралар мен акронимдерді дұрыс өңдеуге
кестелердің жолдары мен бағандарын логикалық біріктіріп,оларға тақырып қою,
форманың басқару элементтерін біріктіріп қарастыру және ұзақ тізім
әртүрлі көрінбей қалуы мүмкін элементтердің орнына шығатын альтернативті
CSS -құралдары. Стильдердің каскадті кестесі немесе CSS (ағылшын
Web-парақтарды пайдаланушыға көрсету кезінде оның құрылғысына сәйкес келетін
Стильдер кестесін WEB-сайт жасаудың басында ақпарат шығарылуы мүмкін
CSS2 (Cascading Style Sheets, Level 2)- сыртқы каскаттық
жасалған жаңа каскатты стильдік кестенің одан алдын-ала жасалған
пайдаланушының өзінде жоқ енгізілетін шрифтерді арнайы қамтамасыз ету.
WEB арқылы жеткізілген дыбыстық ақпаратты шығаруды басқарудың жаңа
навигациялық мүмкіндіктердің артуы, атап айтқанда адаспас үшін құжатқа
1.2.2 Web-парақтарда графиканы бейнелеу
Қазіргі кезде Web –тегі барлық графикалар екі форматта
GIF. GIF - Grafic Interchange Format – Web
JPEG. Web-тегі екінші бір кең тараған графикалық форматтың
Түстері жабық градациялы фотосуреттерді немесе кез келген бейнелерді
PNG.. Web-те тұрақты қолдануға белсенділік танытатын тағы да
Файлдың өлшемі. Web-ті бүгінгі күні біз көріп
Бұл қатынаста Web-дизайнер үшін ең маңызды жалғыз ереже
1.2.3. Web-сайт жасауда ескерілетін негізгі мәселелер
Бүгін интернет жүйесін шарлап жүріп неше түрлі сайттарды
Сыртқы көрінісі әдемі, негізгі ақпаратты оңай да сыйымды
Ақпарат ағынын дұрыс жоспарлап алу керек.
Өзіңіздің сайтты барынша тиімді жасау үшін сіз ондағы
Сайттың жасалу мақсатын дұрыс анықтап алу қажет.
Сіздің сайтты пайдаланушыларды дұрыс анықтап алу қажет.
Сайттың сырт көрнісін әдемі қылуға тырысу керек.
Web-парақтың мазмұнын дұрыс ұйымдастыру қажет.
Барлық затты бір параққа қыстырыстырмауға тырысу керек.
Сайтта навигациялық бастырмаларды жасауды ұмытпау керек.
Көптеген Web-сайт жасушы дизайнерлер міндетті түрде сайттың әртүлі
1.2.4 Web-дизайнге браузерлердің әсері
Көптеген Web-дизайнерлердің пікірінше сайт жасаудың ең басты кедергісі
Осындай жағдайға байланысты кез келген компания өз сайтын
Біздің мақсатымыз сайтты неғұлым көп адамға пайдалану мүмкіндігін
Кез келген Web-сайт жасау үшін ең алдымен сіздің
1.2.5 Диспейлердің Web-дизайнге тигізетін әсері
Көп адамдар дисплейді оның өлшемдеріне қарап (немесе, нақтырақ
Браузердің терезесіндегі жұмысшы кеңістік. Дисплейдің өлшемін білу –
Терезенің ең аз жұмысшы кеңістігі браузердің барлық мүмкін
Дисплей түсінің ерекшелігі. Егер мониторлар түсті болса, онда
Ақиқат жолымен алған түс 24-разрядты кеңістікте 8-разрядты дисплейде
Алайда, МасOS және Windows-тың жүйелік политрасының түстерінен құралған
Егер монохромды немесе жартылай тонды дисплейді пайдаланушыларға бағытталса,
Дисплейлердің стандартты өлшемдері мен шешімдері. Сіздің Web-парағыңыздың ықтимал
Барынша маңызды сипаттама дисплейдің шешімі-экрандағы пиксельдің жалпы саны
Берілген дисплейде шешім жоғары болған сайын экранның кеңістігінде
Балама дисплейлер. Қазіргі кезде Web тек қана дербес
Қалталық құрылғы. WEB-тің танымалдылығы қалталық байланыс пайдалануына байланысты
Web-парақтардың құрылымын дұрыс таңдау
Белгіленген және икемді Web-парақтарын құру. Дисплейдің шешімінің ерекшелігі
Икемді парақтарды дайындау. Web-парақтар жасырын түрде икемді болып
Бекітілген өлшемдегі парақтарды дайындау. Кімде кім парақты белгілеуге
Web-бұл баспа басылымы емес, оның өзіндік ерекшеліктері мен
Құрама Web-парақтарын дайындау. Әрине, Web-парақтарының толықтай белгіленген немесе
1.2.6 Сайт жасуға қажетті бағдарламалық құралдарды таңдау
Жалпы кез келген сайт жасау компьютер технологиясымен байланысты
HТML-ді редакциялау құралдары. HTML құжатты кәдімгі қарапайым ASCII
HTML құжаттарын жасауға бейімделген мәтіндік редакторлар өте көп,
Авторлық WYSIWYG технологиялы бағдарламалық жабдықтар. Соңғы жылдары Web-сайт
WYSIWYG технолгиялы ең танымал прогламалар болып бүгінде мына
1.2.7 WEB-сайтты басқарудың негізі түсініктері
Бүгінде, күн сайын интернет жүйесінде мыңдаған сайттар тіркеліп,
Алайда келесі бір жағынан қарағанда оған оп-оңай жауап
Web-сайтты басқарудағы басты негіз болатын зат бұл басқаруға
Web-сайтты басқару оңай шаруа емес,сондықтан оны жүзеге асыру
1.2.8 Web-серверлер
Қазіргі кезде интернетпен жұмыс істеу барысында кез-келген операцияны
Сервер-бұл әртүрлі құжаттарға немесе басқада мәліметтерге сырттан келген
Web-сервер – бұл жаһандық немесе ішкі корпоративтік жүйелерді
1.2.9 Web- сервердің жұмыс істеу схемасы
Web-сервердің жұмыс істеу принципін жалпылай мынандай үш қадамнан
жүйені пайдаланушы браузер деп аталатын бағдарламалық жабдықтар пакетін
Сервермен байланыс орнату;
Қажет құжатты не файлды алу;
Сол алынған құжатты пайдаланушыға бейнелеп көрсету;
Бейнеленген құжатқа байланысты пайдаланушының келесі іс әрекетін өңдеу.
Браузер іске қосылғаннан кейін пайдаланушы бұйрығы бойынша немесе
Бұл байланыс сұраныстар арқылы жүзеге асады. (1-сурет).
Сұраныс
Сұраныс
1.1-сурет. Пайдаланушының серверге сұраныс жасау схемасы.
Web-сервер браузер сұраған файлды іздеп табады да, ізденіс
Браузер серверден сұралынған құжатты алғаннансоң оны пайдаланушыға бейнелеп
- Алынған құжатты қағазға шығару немесе өзгерту, т.б.
- Алынған құжаттағы басқа құжаттармен байланыс өрістерін басу
- Жаңа бір құжатқа өз бетімен сұраныс жасау.
Бірінші жағдайда браузер ешқандай сұраныс жасамайды, ал екеінші
1.2.10 Wed-сайты басқарумен байланысты қауіпсіздік саясаты
Интернет жүйесі өте үлкен көлемдегі ақпаратты пайдалануға мүмкіндік
Бүгінде интернетпен байланысты қауіпсіздік мәселелерінің техникалық шешімдері көп,бірақ
Интернеттегі қауіпсіздік саясатының басты мақсаты- ұйымның интернетпен байланысты
Сондай-ақ интернеттегі қауіпсіздікке арналған әдебиеттерде қауіпсіздік саясатын үшке
Қауіпсіздік саясаты тиімді болу үшін оны қарастырушылар ұйымның
Интернет-көптеген ұйымдар мен адамдардың қызмет стилін өзгертіп жіберген
Жалпы ең басты проблем аның туындау себебі-интернет жасалған
Интернетте жүріп жататын ақпарт ағынының басым бөлігі шифрланбаған
Жалған адрес беру мүмкіндіктердің бар болуы;
ТСР/ІР құралдарының кей жерлерінде әлсіз орындардың болуы. Осындай
Қауыпсіздік саясатының болмауы. Көптеген сайттар өз ресурстарына сырттан
Хостқа қатынас жасауды басқару құралдарының өте күрделілігі. Дұрыс
Компьютерлік саясаты термена әртүрлі адамдар үшін өзіндік ерекше
Интернетегі қауіпсіздік саясатын жүргізу кезінде администраторларға ұйымның жұмыс
1.2.11 Macromedia Dreamweaver МХ 2002 программасы
Macromedia өнімдері жеке мамандарға, сондай-ақ кәсіптік дәрежедегі компанияларға
Macromedia Dreamweaver - өңдеуге арналған пакет. Жарты миллионнан
PC деректері бойынша 2000 жылдың наурызында Macromedia Dreamweaver
Электрондық оқулық HTML форматында жазылған, ал Macromedia Dreamweaver
1.2.12 Adobe Photoshop графикалық редакторы
Adobe Photoshop – суреттерді редакторлеуге арналған ең әйгілі
Кез келген суреттерді редакторлеу программалары сияқты Photoshop- та,
сканерленген фотосуреттер;
сандық фотокамералардан түсірілген суреттер;
қанық түсті суреттер;
логотиптер және эмблемалар
Adobe Photoshop CS CE немесе Photoshop 8 графикалық
Adobe Photoshop-та батырмалардың суреті салынды, ал олардың сілтемелері
2 АРНАЙЫ БӨЛІМ
2.1 Тапсырманың жалпы қойылымы
Сайтты құру және өңдеу үшін бірнеше модельдер
Өңдеушілердің көп бөлігі үшін сайттардын жобалау модельдерінің
Уолт Дисней моделі сайтты жобалау үшін үш қадамнан
- концептуалды жобалау;
- логикалық жобалау;
- физикалық жобалау.
Қадамдар бірінен кейін бірі тізбектеліп келеді, бірақ кейбір
Концептуалды жобалау. Сайттың әсерін бағалауға өндеушілер сайтқа
- негізгі және екілік дәрежедегі мақсаттар;
- қойған мақсаттарды іске асыру үшін қажетті іс
- қолданушылар құрамы;
- қолданушылар тобының қызығушылықтары ;
- сайттың бөлімдері;
- мақсатқа жету критерилері.
Жобаға ұсынылған сайт концептуалды жобалаудан өткеннен кейін мынадай
сайт Macromedia Dreamweaver бағдарламасында орындалады;
«Үш арыс» деп аталады;
сайттың негізгі мақсаты: қазақ елінің ұлттық ерекшеліктерін жинақтап,
сайттың дизайнін тек ұлттық бағытта ғана жасау қажеттігі;
жұмыс барысында Adobe Photoshop, Microsoft Office Manager, Microsoft
сайттың негізгі бөлімдері: тарих, рухани мәдениет және материалдық
Логикалық жобалау. Алдыңғы қадамда ойластырылған сайттың бөлімдері толық
Бұл қадамда келесілерді сипаттаймыз:
- сайт құрылымының типі (сызықтық иерархия, контекстік, басқа);
- бөлімдердердің аттары;
- әр бөлімнің мазмұны;
- бөлімдер арасындағы байланыстарды ұйымдастыру;
- сайттың арнайы беттерінде қандай ақпарат орналасатыны
Логикалық жобалауды құжаттандырудың ақырғы нәтижесі блок-схема,құрылымды диаграмма
Логикалық жобалау сатысын өткеннен кейін мынадай нәтижелер пайда
сайт құрылымы кестелік принципке негізделеді;
сайт бетінің графикалық объектілері Adobe Photoshop бағдарламасында дайындалды;
беттердің жалпы шаблоны жасалды және көбейтілді;
навигациялық кітапханалық объектілер құрылды;
мынадай бөлімдер анықталды:
Қазақстан тарихы
Ежелгі Қазақстан тарихы;
Қазақ ұлтының қалыптасуы;
Ресейдің қазақ даласын отарлауы;
Кеңес үкіметі кезіндегі Қазақстанның дамуы;
Қазақстанның жаңа тарихы.
Рухани мәдениет
Әдебиет;
Өнер;
Салт-дәстүрлер және әдет-ғұрыптар;
Ұлттық ойындар.
Материалдық мәдениет
Қазақ халқының ұлттық киімдері;
Қазақ халқының ұлттық зергерлік бұйымдары;
Киіз үй – баға жетпес өнер туындысы.
Кері байланыс;
көптеген ақпарат ішінен қажетті мәліметтер таңдалды;
мәліметтер сәйкес беттерге орналастырылып, форматталды;
мәтін суреттермен безендірілді.
Физикалық жобалау. Сайттың техникалық жағымен байланысты проблеммаларды шешу
Бұл қадамда келесілерді сипаттаймыз:
- сайтта пайдаланылатын технологиялар;
- пайдаланылатын программалық қамтама;
- мүмкін болатын проблемалар және оларды жою;
- ақпаратты жаңарту жолдары.
Физикалық жобалау:
сайтта қалып (форма), навигациялық тақта, батырма орналастыру технологиясы
Macromedia Dreamweaver мүмкіндіктеріне қосымша шолу жасалды, кемшіліктер дұрысталды;
Жобаланған сайт тек Mozilla Firefox браузеріне негізделіп жасалған
Кез келген уақытта сайттағы ақпаратты жаңарту үшін сайт
2.1.1 Сайт кешені сипаттамасы
../3arys/www/ түпкі каталогыннан бір деңгей төмен жатқан каталогтар
history – «Қазақстан тарихы» бөлімінің файлдары және каталогтары;
img – жалпы сайтта пайдаланылатын суреттер орналасатын каталог;
Library – кітапхана элементтері орналасқан каталог;
Matmad – «Материалды мәдениет» бөлімінің файлдары және каталогтары;
Ruhmad – «Рухани мәдениет» бөлімінің файлдары және каталогтары;
Tagam – «Тағамдар» бөлімінің файлдары орналасқан каталог.
../3arys/www/ каталогындағы файлдар:
index.htm – басты бет файлы;
bailanys.htm – кері байланыс қалпы бар бет файлы;
send.php – кері байланыс қалпын толтырылғаннан кейін оған
style.css – каскадтты стильдер кестесінің файлы.
../3arys/www/history каталогындағы файлдар:
1_ejelgi.htm – Қазақстанның ежелгі тарихы жазылған бет файлы;
2_ult.htm – зазақ ұлтының қалыптасуы жазылған бет файлы;
3_otarlau.htm – Ресейдің қазақ жерін отарлауы туралы мағлұмат
4_kenes.htm – Кеңес дәуірі кезіндегі Қазақстанның жағдайы туралы
5_jana.htm – Қазақстан Республикасының қазіргі тарихы жазылған файл;
tarih.htm – Қазақстан тарихы бөлімінің басты беті жазылған
img каталогы – Қазақстан тарихы бөлімінде пайдаланылған суреттер,
../3arys/www/img каталогындағы файлдар jpg форматында берілген, негізінен басты
../3arys/www/Library каталогындағы файлдар:
1_nav_tarih.lbi – «Қазақстан тарихы» бөлімінің беттерінде орналасатын навигациялық
2_nav_ruh.lbi – «Рухани мәдениет» бөлімінің беттерінде орналасатын
3_nav_mat.lbi – «Материалды мәдениет» бөлімінің беттерінде орналасатын навигациялық
navigation.lbi – басты бетте орналасатын навигациялық тақтаның кітапханалық
../3arys/www/Matmad каталогыннан бір деңгей төмен жатқан каталогтар:
Img – «Материалды мәдениет» бөліміндегі беттерде пайдаланылған суреттер;
Kuim – «Қазақ ұлттық киімдері» бөлімінің файлдары және
kuiz_ui – «Киіз үй» бөлімінің файлдары және каталогтары
zergerlik - «Зергерлік бұйымдар» бөлімінің файлдары және каталогтары
../3arys/www/Matmad каталогында «Материалдық мәдениет» бөлімінің басты бетіне жауап
../3arys/www/Ruhmad каталогыннан бір деңгей төмен жатқан каталогтар:
Adebiet – «Әдебиет» бөлімінің каталогтары және файлдары орналасқан
Dastur – «Дәстүр» бөлімінің каталогтары және файлдары орналасқан
Img – «Рухани мәдениет» бөліміндегі беттерде пайдаланылған суреттер;
Oiyn – «Ойындар» бөлімінің каталогтары және файлдары орналасқан
Oner - «Өнер» бөлімінің каталогтары және файлдары орналасқан
../3arys/www/Matmad каталогында «Рухани мәдениет» бөлімінің басты бетіне жауап
2.1.2 Сайт кешенінің жұмыс сызбасы
«Үш арыс» сайттың кешен жұмыс сызбасы А қосымшасында
2.2 Проблемалық бөлім сипаттамасы
2.2.1 Проблемалық бөлімді сипаттау
../3arys/www/Matmad/Kuim каталогыннан бір деңгей төмен жатқан каталогтар:
Img – «Ұлттық киімдер» бөліміндегі беттерде пайдаланылған суреттер;
../3arys/www/Matmad/Kuim каталогыннан бір деңгей төмен жатқан файлдар:
1_kuim.htm – «Ұлттық киімдер» бөлімінің басты беті;
2_kuim_yrym.htm – «Киімге байланысты ырымдар» беті;
3_er_kuim.htm – «Қазақ ерлерінің киімдері» беті;
4_aiel_kuim.htm– «Қазақ әйелдерінің киімдері» беті;
«Қазақ ұлттық киімдері» бөліміне өту үшін «Үш арыс»
«Қазақ ұлттық киімдері» бөлімінің басты бетінде өз алдына
2.2.2 Проблемалық бөлім сызбасы
«Ұлттық киімдер» проблемалық бөлім жұмысының сызбасы Б қосымшасында
ӨНДІРІСТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
3.1 Сайтпен жұмыс жасауға қажетті техникалық құралдар кешені
Бағдарлама ең аз жүйелік талаптармен табысты келу үшін:
Pentium 3 600 процессоры;
128 МБ жады;
19 МБ қатты тегеріште орын;
32 МБ видеокарта;
Windows 2000/XP операциялық жүйе;
Дисплей SVGA экран қабілеттілігі 1024х780 пиксел;
Клавиатура, тышқан;
Mozilla Firefox веб-браузері.
3.2 Сайт қызметі
«Үш арыс» сайты қазақ халқының ұлттық бағыты арнасында
3.2.1 Сайтпен жұмыс істеу нұсқаулары
Сайтпен жұмыс істеу үшін навигациялық тақтаны пайдалану керек.
«Басты бет» – сайттың басқа бөлімдеріне өткенде басты
«Қазақстан тарихы» – «Қазақстан тарихы» бетіне өтіп қана
Ежелгі замандағы Қазақстан;
Қазақ ұлтының қалыптасуы;
Ресейдің қазақ даласын отарлауы;
Кеңес үкіметі кезіндегі Қазақстан;
Қазақстанның жаңа тарихы.
«Рухани мәдениет» – «Рухани мәдениет» бетіне өтіп, сонымен
Әдебиет;
Өнер;
Салт-дәстүрлер және әдет-ғұрыптар;
Ұлттық ойындар.
«Материалды мәдениет» – «Материалды мәдениет» бетіне өтіп, сонымен
Ұлттық киім;
Зергерлік бұйымдар;
Киіз үй.
«Кері байланыс» – сайт қолданушыға ұнаса және қолданушы
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
Қазіргі уақытта халық шаруашылығының қызметіне және байланыс ортасына,
Өз кезегінде техникалық жетістіктерді қолдану аппараттық габаритті өлшемін
4.1 Сайт жасауға кететін шығындарды есептеу
Сайт жасауға кететін шығындар жалпы алғанда төмендегі формуламен
С=Cтққ+Cмат+Cөңд+Cтүз,
мұндағы
Cтққ – жобаны жасауға керекті техникалық құралдар кешенін
Cмат – материалды сараптау уақытына кеткен ақшалай шығындар;
Cөңд– сайтты веб-өңдеуден өткізуге кеткен ақшалай шығындар;
Cтүз –сайтты жазуға және түзетулер енгізуге кеткен ақшалай
4.2 Техникалық құралдар кешенін сатып алуға кеткен шығындар
Ақпараттық жүйенің бағдарламалық қамтамасын жасау үшін біз CELERON(R)/512Mb/232Gb/64MbAGP/DVDROM/SUMSUNG
Техникалық құралдар кешенін сатып алуға кеткен ақша:
Стққ = Сдк+Спринтер ,
мұнда Сдк – дербес компьютер құны.
Сонда :
Спринтер = 18000 теңге
Сдк= 120000 теңге
Сонда техникалық құралдар кешенінне барлығы:
Стққ = 120000+18000 = 138000 теңге жұмсалды.
4.3 Сайт материалдарын сараптауға кеткен шығындарды есептеу
Сайт материалдарын сараптауға кеткен шығындар былай есептеледі:
СМАТ=ЖС( УС + СӘС,
мұнда ЖС – сараптаушының еңбек ақысы;
УС – сараптауға жұмсалатын айлар саны;
СӘС - әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер;
Әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер былай есептеледі:
СӘС= ЖС ( КӘС ,
мұнда ЖС – сараптаушының еңбек ақысы;
КӘС - әлеуметтік сақтандыру коэффициенті.
Сараптаушының төлем-ақысы – 160000 тенге. Әлеуметтік сақтандыру коэффициенті
СӘС = 160000 ( 0,26 = 41600 теңге.
Материал сараптауға кеткен шығындар былай есептеледі:
СМАТ=ЖС( УС + СӘС,
мұнда ЖС – дайындаушының еңбек ақысы;
УС – дайындауға жұмсалатын айлар саны;
СӘС - әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер.
Осыдан шығатыны:
СМАТ=160000 (1/2+41600 = 121600 теңге
4.4 Веб-өңдеуге кететін шығындарды есептеу
Веб-өңдеу кезінде кететін шығындарды төмендегі формуламен есептейді :
СӨҢД = КӨҢД + ЖӨҢД ,
мұнда КӨҢД – веб-өңдеу уақытындағы машиналық уақытты
ЖӨҢД – веб-өңдеуге кеткен уақыт бойынша веб-өңдеу бағдарламаушының
Машиналық уақытты пайдалануға кеткен шығындар былай есептеледі:
КӨҢД = k( d ( g,
мұнда k – ЭЕМ –де бір күнде жұмыс
d – ЭЕМ –де жұмыс істетін күндер саны,
g – машина уақытының бір сағатының құны.
ЭЕМ – де жұмыс істеу уақыты күніне 6
Осыған байланысты:
КӨҢД = 6*50*115 =34500 теңге
Веб-өңдеу бағдарламалаушының жалақы қоры:
ЖӨҢД = ЖБ +СӘС,
мұнда
ЖБ – веб-өңдеу жұмысымен шұғылданатын бағдарламалаушының жұмыс
СӘС - әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер.
Веб-өңдеу бағдарламалаушының жұмыс істелген уақыт бойынша еңбек
ЖБ =QӨҢД ( d/D,
мұнда QӨҢД – бағдарламалаушының айлық жалақысы;
d – жұмыс істелген күндер саны;
D – бір айдағы жұмыс күндер саны.
СӘС - әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер.
Веб-өңдеу уақытындағы бағдарламалаушы есебіне әлеуметтік сақтандыру қорына
СӘС= ЖБ( КӘС ,
мұнда ЖБ – веб-өңдеу бағдарламалаушының еңбек
КӘС - әлеуметтік сақтандыру коэффициенті.
Веб-өңдеу бағдарламалаушысының айлық жалақысы 97500 тенге құрайды.
Веб-өңдеу бағдарламалаушысының жұмыс күнінің саны 18. Әлеуметтік сақтандыру
Сонда:
СӘС = 97500 ( 0,26 = 23350 (18/24
ЖБ = 97500 ( 18/24 = 73125 тенге
Веб-өңдеу бағдарламалаушысының жалақы қоры:
ЖӨҢД = ЖБ +СӘС
мұнда
ЖБ – веб-өңдеу жұмысымен шұғылданатын бағдарламалаушының жұмыс
СӘС - әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер.
Сонда:
ЖӨҢД = 73125+19013= 92138 тенге
Сайтты веб-өңдеу кезінде кететін шығындарды төмендегі формуламен есептейді:
СӨҢД = КӨҢД + ЖӨҢД
мұнда КӨҢД – веб-өңдеу уақытындағы машиналық уақытты
ЖӨҢД – веб-өңдеуге кеткен уақыт бойынша бағдарламаушының еңбек
Сонда веб-өңдеумен байланысты шығындар:
СӨҢД = 34500+92138= 126638 тенге
4.5 Сайтты жазуға және түзетуге кететін шығындарды есептеу
Сайтты жазуға және түзетуге кететін шығындар былай есептелінеді:
Стүз = Ктүз + Кжал
мұнда Ктүз – жасау және түзету кезінде машинаның
Кжал – жасау мен түзетуге қатысқан веб-бағдарламаушының жалақы
Веб-бағдарламаушының жалақы қоры:
Кжал= Кай ( (Жжасау + СӘС)
мұнда Кжал – жасау мен түзетуге кеткен айлар
Жжасау- веб-бағдарламаушыға төленетін жалақы;
СӘС - әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер.
Әлеуметтік сақтандыру қорына төлемдер:
СӘС=Жжасау(КӘС
мұнда Жжасау- веб-бағдарламаушыға төленетін жалақы көлемі;
КӘС - әлеуметтік сақтандыру коэффициенті.
Машинаны пайдалану уақытындағы шығындар:
Ктүз= кай (ккүн (ксағат (g,
мұнда кай - жасау мен түзетуге кеткен
ккүн – бір айдағы күндер саны;
ксағат – бір күнде істеу уақыты;
g – машиналық уақыттың бір сағатының құны.
Сайтты жасау мен түзетуге бір веб-бағдарламалаушы қатысты. Бұл
СӘС= 95000 ( 0,26=24700 тенге
Содан :
Кжал=1/4 ((95000+24700) = 29925 тенге
Ктүз= 1/4 ( 24(8(115 =5520 тенге
Стүз = Ктүз + Кжал
мұнда Ктүз – жасау және түзету кезінде машинаның
Кжал – жасау мен түзетуге қатысқан веб-бағдарламаушының жалақы
Осыдан шығады:
Стүз = 5520+29925 =35445 тенге
Жасауға кететін шығындар жалпы алғанда (4.1) формуласымен есептеледі.
Қорыта келгенде «Үш арыс» сайтын жасауға және енгізуге
С = 138000 +121600+126638+35445 =421683 тенге
5 ЕҢБЕК ҚОРҒАУ
Жұмысшылардың денсаулығын қорғау, жұмысшының жұмыс істеу қауіпсіздігі, жұмыс
Еңбек қорғау құқығы заңды және нормативті актілерге сәйкес
Еңбекті қорғау мақсаты жұмысшылардың жұмыс барысында денсаулықтарын
Еңбекті қорғау міндеті – жұмысшылардың қауіпсіздігін арттырып қауіпті
Еңбек қорғауды ұйымдастырудың құқықтық негіздері
Еңбек қорғау заңдылықтарының негіздері
Қазақстан Республикасының еңбек қорғау заңында азаматтардың денсаулығын қорғау
Қауіпсіздік техникасының ережесінен және санитарлық тазалық нормалары;
Еңбекті қорғау жүйесінің стандарттарынан;
Жеке адамның еңбек келісімі;
Еңбекті қорғау жөнінде ұжымдық келісім;
Еңбекті қорғау шарты бұзылған жағдайдағы жауапкершіліктің түрлері.
Қазақстан Республикасының еңбек қорғау заңында, бүкіл жұмысшылардың өзара
Еңбекті қорғау заңдарын және де нормативтік актілерді Қазақстан
Белгілі бір кәсіпорын қызметкері еңбек шартын бұзғаны үшін
Кәсіпорындағы еңбекті қорғау қызметкерлері құрылыс бюросымен ұсынылуы мүмкін,
Еңбекті қорғау мәселелерін шешу барысында басқару әректтерінің толық
Жұмыс барысында жұмысшылардың жұмыс істеу қабілеттілігі мен денсаулық
Еңбекті қорғаудың жұмыс жоспары, олардың ұйымшылдығымен үйлесірімділігі, есепке
Еңбек жайындағы заңды орындауды қадағалау инспекцияның арнйы мүшесінің
Ведомстволық бақылау- министрлік және олардың бөлімдерінің еңбекті қорғау
Жұмыс барысындағы қауыпсіздік ережелердің нұсқаулары көпдеңгейлі мінездеменің үздіксіз
Нұсқаулар былай бөлінеді:
Кіріспе
Жұмыс орындағы біріншілік
Қайталану
Жоспардан тыс
Қалыпты
Кіріспе нұсқаулық – жұмысқа бірінші рет алынған жұмысшылармен
Жұмыс орындағы біріншілік – өндірістік жұмыстар басталмас бұрын
Қайталанатын нұсқаулар – жарты жылда бір рет жұмысшылардын
Жоспардан тыс – жаңа ережелер, стандарттар енгізілген жағдайда
Қалыпты – тікелей міндеттемелерге қатысы жоқ жұмыстар үшін,
Жұмыс барысында қанағаттандырылмаған білім көрсеткен үшін – берілген
Әр өткізілген нұсқау арнайы журналда бекітіліп отырады және
Қазақстан Республикасы «Еңбек туралы» заңы жұмыскерлердің денсаулығы және
Құрылымдық бөлімшелердің жұмысын бақылаудағы еңбек қорғаудың ережесі мен
Еңбек қорғау қызметкерлері: оқытады, дәйекті нұсқау береді, білімін
Халық шаруашылығының әр түрлі салаларындағы ғылыми ұйымдастырулар, еңбекті
Еңбекті қорғау ережелері бойынша кәсіпорын жобасы, құрылысы және
Техника қауіпсіздігінің және ұйымдастырылған санитарияның мөлшерлері
Орта салалы ережелер халық шаруашылығының көптеген салаларында кездесетін
Салалары ережелер белгілі бір шаруашылық саласында және осы
5.1.2 Бағдарламашының жұмыс орнын ұйымдастыру
Бағдарламашының жұмыс орны – ақпарат көрсету құрылғылары, басқару
Жұмыс орнын ұйымдастыру, негізінен еңбек түріне және еңбек
Ыңғайлы еңбек шарты – бағдарламашы денсаулығымен жақсы көңіл-күй
Жұмысшының күйін таңдау кезінде мыналар есепке алыну керек:
Жұмыстың физикалық ауырлығы
Жұмыс аймағының ауданы
Жұмыс барысында жұмысшының қозғалуы
Технологиялық процестердің ерекшеліктері
Шаршауды төмендетуге бағытталған іс-шаралар
Жұмыс орнындағы еңбек шарты ыңғайлы және жоғары өнімділікті
Сондықтан олар эргономикалық талаптарға сай болу керек.
Өндірістік ауданның көлемі де жұмыс орнын ұйымдастыруда негізгі
Біріншіден, бұл ауданда қауіпсіз әрі аз қуат жұмсап
Екіншіден, өндірістік ұйымдарды жобалаудың санитарлық нормаларымен қарастырылғанындай бір
Жұмыс орынының ұйымдастырылуы көбінесе оператордың жұмыс мінезіне және
Қолайлы жұмыс жағдайлары – жұмыс орнында операторға тиімді
5.1.3 Өндірістегі метеорологиялық жағдайлар
Өндірістік ортаның метеорологиялық шарттарын мінездейтін негізгі факторлар: температура,
Жағымсыз метеорологиялық шарттардың ұзақ әсері адамға көңіл күйін
ДЭЕМ орналасқан негізгі өндірістік бөлмелер бірдей болады және
Ауа температурасы суық кезде – 20-22 С,
Ауа ылғалдылығы суық кезде – 40-60%, жылы кезде
Ауа қозғалысының жылдамдығы – 0,2м/с
Бөлмеде ауа температурасы 22С кезінде ауа ылғалдылығы 31%
Вентиляцияның негізгі мақсаты – ауаның алмасуын қамтамасыз ету,
Табиғи вентиляция бөлмедегі ауа температура және сырттғы температура
Механикалық вентиляция вентилятормен жасалады. Механикалық вентиляция кезінде қыста
Ауаны кондиционерлеу – бұл кез келген жыл мезгілінде
5.2 Техника қауіпсіздігі
Техника қауіпсіздігі – жұмыс істеушілерге қауіпті өндірістік факторлардың
5.2.1 Электр қауіпсіздігі
Құрылғының жұмыс істеуі үшін электр желісімен қоректену кернеуі
Электрлік оқшаулану күйін бақылау үшін оқшаулауды периодты сынау
Электрі қоректену бейтарап жерлендірілген станциядан жасалынады. Яғни, кездейсоқ
ЭЕМ-де нөлдеу тарату пунктіне қосылған желілік сым көмегімен
Қорғаушы құрылғыларды дұрыстығы әрбір қолданылуы алдында және әр
Дербес ЭЕМ-ді орналастыру кезінде келесі ережелер сақталады:
- құрылғылар қыздырғыш приборлардан бір метрден кем емес
- құрылғы түбімен үстел бетінің арасындағы саңылау ауаның
- құрылғы қаңқасындағы желбіршектер басқа заттарман жабылмауы керек;
- құрылғы күн сәулесінің тікелей әсеріне түспеі тиіс.
Желілік розетка мен электр желісіне қосушы айырда жерлендіруші
Дербес ЭЕМ құрылғыларына дірілдік және соққылы салмақтар әсеріне
Электр тогына түсуден сақтайтын жеке заттар (диэлектрлі резеңке
5.2.2 Электр тогының адам ағзасына әсері
Адам ағзасына электр тогының әрекеті жылулық күю, механикалық
Электрлі ток зақымы келесі жағдайларда болады: кернеу астында
Электрлі ток зақымдалудың деңгейіне әсер ететін факторлар. Электрлі
Зақымдалмаған, құрғақ және таза тері, ал сонымен бірге
Зақымдалған, таза емес және ылғалды терінің қарсылығы төмен
Тері қарсылығы, сонымен қатар дененің қарсылығы келесі жағдайлар
5.2.3 Электр тогы соққанда көрсетілетін алғашқы медициналық көмек
Электор жарақат ауырлығы ток параметрі мен әсер ету
Электр тогы адамды соққаннан кейін алғашқы медициналық
Адамға әсер етіп жатқан токты тоқтату; разеткадан сымды
Токты өшірген кезде, зиян шеккен адам биікте болған
Ток кернеуін өшірмей тұрып, зиян шегушіге тиіп кетсеңіз
Естен тану мен ауыр жарақат болса, зиян шегушінің
Және осы әрекеттерді «жедел жәрдем» келгенше, керек болған
Жүрек соғысы мен тыныс алу қалпына келгеннен кеі\йін,
Егер дененің күйген жері кішкентай болса, кәдімгі бинт
Күйген жерлерге дәрілік заттар қолдануға болмайды – сұйықтық
Электро ток әсеріне ұшыраған барлық адамдарды күйіне қарамастан
Өндірістік санитария
Өндірістік санитария деп – жұмысшыларға өндіріс ортасының
5.3.1 Өндіріс орнына қойылатын санитарлық талаптар
Оператордың жұмыс орны келесі мінездемеге сәйкес келеді:
Жарықтандыру: табиғи (жақ терезелері арқылы) және жалпы жасанды;
Жасалатын жұмыстардың түрі: қолданбалы программалардың
сұхбат тәртіпте үздіксіз жұмыс;
көзге түсетін салмақ: жұмыс орнының жарықтандырылуы, 300лк;
объектінің мөлшері, 0.3 – 0.5 мм.
Жұмыс орнында операторға келесі факторлар кері әсер етеді:
жеткіліксіз жарық.
жұмыс істеп тұрған машиналардың шуы;
электромагниттік сәулелену, инфрақызыл сәулелер,т.б.;
метеорологиялық жағдайлар.
Сондықтан осы қауіпті факторларға қарсы қорғану шараларын құру
Өндірісте шаршағандыққа әсер ететін факторлар:
жұмыс орнының дұрыс ұйымдастырылмауы, эргономикалық талаптардың орындалмауы, құрылғылардың
еңбек ету процесі ұйымдастырылуының өзі оператордың келгеннен-ақ, жүйке
5.3.2 Өндірістік жарықтандыру
Желілік энергия көзінің табиғатына байланысты: ол қарапайым, жасанды
Қолдану түріне қарай жасанды жарық: жұмыстық, апаттық, эвакуациялық
Апаттық жарық жұмыс жарығы кенеттен өшіп қалған жағдайда
Эвакуациялық жарық апаттық жағдайларда адам өмірін сақтап қалу
Жүйелік жарық үшін келесі шарттар орындалу керек:
жұмыс орынында жарықтың біркелкі таралуы;
жұмыс орны мен қоршаған ортада жарықтың жеткілікті мөлшерде
жарықтың тұрақтылығы;
жарық ағымының дұрыс бағытталуы;
электр қауіпсіздігі, өрт қауіпсіздігі талаптарының орындалуы,
ұзақ мерзімділігі, қолданудағы қарапайымдылығы және ыңғайлылығы.
Өндірістік жарықтандыруды есептеу
Есептеу мақсаты – шамның жарық ағынын анықтау, типін
Кабинет көлемі 15х10х3, 3м.
Қажетті жарық ағыны (5.1) формуласымен анықталады:
(5.1)
мұндағы, ЕН – лк, жұмыс орнындағы мөлшерленуші жарықтану,
КЗ – қор коэффиценті, КЗ = 1,5 газды
S – м2, жарықталатын бет ауданы, осы жағдай
Z – ең кіші жарықтанудан орташаға өту коэффиценті,
N – шам саны,
- қолдану коэффиценті, яғни шамның S бетке түскен
Жарық ағынының еденнен және төбеден шағылу коэффиценттері мен
і=Д*Г/Нр*(Д+Г)=15*10/2,5*(15+10)=1500
мұндағы, Нр=2,5 – жарықшамның есептелетін беттен биіктігі,
Д – бөлме ұзындығы;
Г – бөлме ені.
- коэффицентін анықтайық. ОД жарықшамдары үшін
Шамның жарық ағынын (5.1) формула бойынша анықтаймыз:
F*N=(400*1,5*150*1,1)/0,7=141 428,57 лм
Жарық ағыны Ғл= 5 220 лм люминнесцентті ЛБ80
N=141 428,57/5 220=27 дана.
Жағарыда айтылғандай, біз есептеу техникасын қолданамыз, сондықтан біз
Бөлмедегі ауа температурасы мен ылғалдылығы IBM/PC маркалы есептеу
Бөлмедегі климаттық жағдайлар санитарлық гигиеналық мөлшердің барлық талаптарына
- ауаның жұмыс температурасы 20-24 С;
- ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 40-60%;
- ауадағы шаң 0,5 мг/м3-тан көп емес.
5.3.4 Шу, дірілдеу және дыбыс өрістерден қорғану
Шу – бұл күнделікті өмірдің бөлінбес бөлшегі. Адамның
Өндіріс орындарында дыбысты изоляциялау оны жобалау кезеңінен басталады.
Дербес компьютер орналасқан бөлмедегі негізгі акустикалық шуды есептеуіш
Өндірістік бөлмелердегі дербес компьютермен жұмыс қосалқы болғанымен,
Дербес компьютерде негізгі жұмысты (диспетчерлік, операторлық, есептеуші
Зерттханалық, аналитикалық немесе өлшеулер басқармасының инженерлі-техникалық
Дербес компьютерлердің (дисплейсіз) операторлары орналасқан бөлмелерінде шуыл деңгейі
Шулы қондырғылардың шу деңгейі мөлшерлерден жоғары болса,
Дербес компьютер орналасқан бөлмедегі шуды әдейі дыбыс басу
Діріл тудыратын негізгі факторларға негізінен инженерлі және санитарлы-техникалық
Діріл деп материалдық қатты денелер мен нүктелердің механикалық
Дірілдің әсері адамның орталық жүйке жүйесіне ғана емес,
Дірілдің екі түрі бар:
қондырғылардың, машиналардың жалпы дірілі;
жергілікті тербеліс.
Өндірістік сәулеленуден қорғану
Электрлі магниттік және рентген сәулелерінің зиянды әсерлерін азайту
Электрлі магниттік өрістен сақтану, өзіне “уақытпен сақтануды” (4
Магнитті өрістен сақтану үшін “қашықтан сақтану” (экраннан қашықтық
Сәулеленудің рұқсат етілген мөлшерлері радиобелсенді қауіпсіздігі мен иондаушы
Қызметкерлердің қауіпті аймақта болу уақыты ол рұқсат етілген
Өрт қауіпсіздігі
Өртке қарсы қорғаныс – адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге,
5.4.1 Өрт профилактикасы
Өрт профилактикасы – өрт болған жағдайда жұмысшыларды қауіпсіз
Өндірістік ортада негізінен көмірқышқыл өртсөндіргіштері қолданылады. Олардың негізгі
Өрт сөндіргіш құралдар және өрт сигнализациясы
Кіші көлемді өртті жоюға арналған өрт сөндіргіштерге келесі
ДК машиналық залдарда, басқарып өлшеу құрылыстары бар
Бастапқы кезеңдегі өртті тоқтатуға көбіне өртсөндіргіштер пайдалынылады. Отты
Көбікті өртсөндіргіштер жанғыш сұйықтар, әртүрлі материалдар, ток көзіне
Газдық өрт сөндіргіштер, бұл көбінесе сұйықтар мен қатты
Қөмірқышқыл өртсөндіргіштер, бұлар өрт сөндіруде жоғары сапалы болып
Қазіргі кезде сулы және көбікті өрт сөндіргіштердің 2
Спринклерлі орнатқыш - өрттің алғашқы кезеңіндегі тез өртенетін
Дренчерлі жүйе қолмен немесе бақылау бөлімінің автоматты
Жанудың бастапқы кезеңін білу үшін өртке қарсы
Өрт хабарлаушылардың негізгі міндеті әр түрлі өрттің пайда
ҚОРЫТЫНДЫ
Бұл сайтты жасау барысында интернеттегі сайттардың кемшіліктері ескеріліп,
HTML, СSS тілдерінің көптеген мүмкіндіктерімен таныс болып, Web-құжат
Әдебиеттер тізімі
Шүй-Джян Web беті туралы
Чэн-Джэн-Хэн Web бет жобалау. - Пекин
Джаң-Шяу-Шяң HTML және JavaScript.-
А.О. Коцюбинский, С.В. Грошев. Современный самоучитель работы в
М.: "Демос", Энциклопедия пользователя Internet. (на
Шапошников И.В. Самоучитель HTML 4. –СПб.: БХВ-Петербург, 2001.
Пайк М. Internet в подлиннике. СПб.: BHV-Санкт-Петербург, 1996.
Дузбаева Р.М. Основы создания HTML-документов. Уч. пособ. для
Е. В. Давыдова Информатика и
Шапошников И.В. Самоучитель HTML 4. –СПб.: БХВ-Петербург, 2001.
Пайк М. Internet в подлиннике. СПб.: BHV-Санкт-Петербург, 1996.
Қосымша А
Қосымша Б
Қосымша В
Басты бет
Мен - қазақпын, мың өліп, мың