МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
І GPS ЖАҺАНДЫҚ ПОЗИЦИЯЛАУ ЖҮЙЕСІ
1.1 GPS жаһандық позициялау жүйесінің ерекшеліктері
1.2 GPS жаһандық позициялау жүйесінің шығу тарихы
1.3 GPS жаһандық позициялау картографиялық жүйесінің компоненттері
ІІ GPS ЖАҺАНДЫҚ ПОЗИЦИЯЛАУ ЖҮЙЕСІНІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ
2.1 Дифференциальды коррекция
2.2 GPS жаһандық позициялау жүйесінің қызмет аясы
2.3 GPS-қабылдағышы, GPS-навигаторы, GPS-трекері және GPS-логгері
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Зерттеудің өзектілігі. Бүгінгі таңда әр түрлі деңгейдегі GPS
XXI ғасырдағы Қазақстанның жетістігі — бұл оның саяси
Құжат Үкімет пен Қазақстан қоғамының алдында орасан зор
Дүниежүзілік тәжірибе көрсеткендей, жоғары технологиялық индустрияның негіздерін құрудың
Өте үлкен аумағымен және бай қорларымен Қазақстан үшін
Зерттеу мақсаты: GPS жаһандық позициялау жүйелерінің негізгі түсініктеріне,
Зерттеу міндеттері: Тақырып аясында жүйелі жұмыс, тың дереккөздер
Зерттеудің дереккөздері: Е.М.Ахметовтің «Геоақпараттық жүйе негіздері», «Географические информационные
В.Н. Уманец, Е.М. Ахметов, А.Т. Мақыжановалардың «Геоинформационные системы»
Зерттеудің әдіс-тәсілдері: жинақтау, жүйелеу, сұрыптау, ізденіс, талдау.
Зерттеудің құрылымы: Курстық жұмыс кіріспе, негізгі және қорытынды
І GPS ЖАҺАНДЫҚ ПОЗИЦИЯЛАУ ЖҮЙЕСІ
1.1 GPS жаһандық позициялау жүйесінің ерекшеліктері
GPS (ағылш. Global Positioning System — жаһандық
GPS аббревиатурасы қазіргі уақытта ұялы телефонды тұтынушының әрқайсысының
Қазіргі GPS жаһандық позициялау жүйесі қабылдағыштарының мүмкіндіктері анағұрлым
Көлiктiң мониторинг желілі бiр көлiк құралдарының бiрнеше
Көлiктің бақылау желісі қамтамасыз етеді:
- аңду, басқару және бақылау жасалатын нысандарының ағымдағы
- көлiк құралдарының және арнайы техниканың пайдалану тиiмдiлiгiн
- көлiктiң жөндеуiне шығынды төмендету;
- ісіне ықылассыз қызметкерлердi анықтау;
- маршруттарды жоспарлау тиiмдiлiгiн және жүк тасымалдауларды қауiпсiздiгін
Көлiктің бақылау GPS/ГЛОНАСС желісі келесi параметрлер
- ағымдағы тұрған орны;
- тапсырған бақылау орындары бойынша өтіпшыққан маршрут;
- қозғалыс жылдамдығы;
-тұтану қосындының факті;
-бактердегi отынның саны;
- отынның жолдық шығыны;
- отын шығыны, оның толтыруы және құйылыстары;
- жүгi көптiк, механизмнің жағдайы (арнайы техникалар үшін),
- қозғалыс уақыты;
- уақыт және тұрақтардың орыны;
- мотосағат саны;
- «үрейлі батырмаға » қосу;
- атқарушы құрылымдармен басқару;
- автомобиль ішіндегі жолаушылар саны.
Көлiк бақылаудың GPS/ГЛОНАСС желісінің мүмкіндік беруі:
- кез келген уақыт аралығына жауапты объекттердiң маршруттарын
- Қазiргi (көлікті бақылау on-line) уақытта көлiк құралдарының
-Internet-ке тұрақты қосуы болмауға мүмкiндiк беретiн,
-GSM жүйесінің аймағынан көлiктiң шығу кезінде бiрнеше күндер
-объекттердiң баруы туралы есеп жасау және олардың
-жылдамдық, жолдағы уақыт, отын шығыны бойынша кестелiк
-әйгiлi қалыптарда (pdf, excel, cvs, html, xml және
Көлік құралдарының мониторинг жүйесінің көбі GSM 900/1800 желілерінің
Тұтынушылар үшін GPS жахандық позициялау жүйелерінің берер артықшылықтары
Мәліметтердің түрлі ақпараттық жүйелермен қарым-қатынас және т.б.
GPS – аймақта таралған ақпаратты жинап, өңдеп, сақтап,
Экономикадан басқа, инновациялық технологияларды енгізудің басты нәтижесі компанияның
1.2 GPS жаһандық позициялау жүйесінің шығу тарихы
Навигациялық жүйе Global Positioning System (GPS) NAVSTAR құрылымының
GPS жаһандық позициялау жүйесінің шығарылу мерзімінен 20 жыл
GPS жүйесінің негізі – навигациялық спутниктер болып саналады,
Спутниктер GPS Жерді айнала 12 сағат айналыс
Орбиталық топтарды қадағалау бас басқару жүйесі станциясының көмегімен
GPS жүйесінің кеңістіктегі деректерді, жекеленген нысандар мен географиялық
GPS жүйесінің жер үсті бөлігі қадағалаудың он станциясынан
Қазақстанда соңғы уақытқа дейін GPS жүйесінің көлік
GPS мониторинг жүйесін қолданудың барлық басымдылықтарын жақсы түсіну
Адамдар жұмыс істейтін кез келген салада «адамзат факторының»
Геоаймақ – бұл географиялық картадағы виртуалдық шектеулі аймақ.
Автокөлік әлде бір себептермен бағытын өзгерткен жағдайда немесе
Автокөлікке жүк іздеу үшін немесе жүктің қожайынына автокөлік
GPS-мониторингтің кез келген басқа жүйесі сияқты, NOMAD жүйесі
Жүйе бір уақытта бірнеше жүздеген объектілердің қозғалысын бақылауға
Әлсіз жағы - GSM-желісінің жабын аймағына тәуелділігі
Басқа да маңызды анықтау – жүк және көлік,
Аналитикалық құралдар тапсырыс бойынша техникалық тапсырмаға сәйкес жасап
GPS жаһандық позициялау картографиялық жүйесінің компоненттері
GPS жаһандық позициялау жүйесі (GPS или Global
Табиғи ресурстар.
Картографиялау әдісінде тікелей сәйкестіктер болмағанымен, картаның өзі деректерді
GPS топырақтың түрлері туралы деректерді жинақтауға көмек береді,
Қалалық шаруашылық бойынша.
Қалалық шаруашылық жұмыстарында картографиялық жүйе - Trimble өз
GPS картографиялық жүйелері сол сияқты су, газ, канализациялық
Апатты машиналар мен жөндеу бригадалары GPS жүйесін коммуникациялық
Ауыл шаруашылығында GPS картографиялық жүйелерін пайдалану.
GPS картографиялық жүйелері құбылыстарды фотосуреттер немесе суреттік
GPS картографиялық жүйелері қарқынды түрде ауыл шаруашылығында қолданылатын
Әлеуметтік ғылымдардың салаларында қолдану.
Археологтар мен тарихшылар GPS картографиялық жүйелерін тарихи
Басқа салаларда қолдану жолдары.
Картографиялық жүйе GPS басқа да атрибутивтік ақпараттарды кез
Тұжырымдарды былай деп шығаруға болады:
1. GPS жаһандық позициялау жүйесі өз алдына кең
2. Жүйенің навигациялық мүмкіндіктері адамдарды құтқару мен іздеуде,
3. Картографиялық жүйе GPS қабылдағышын ұшақ пен тікұшақтарға
GPS-навигаторлардағы карталар.
Карталардың болуы елеулі түрде навигаторлардың пайдаланыс ерекшеліктерін жақсартады.
Деректерді басқару және сараптау — деректер негізінде оларды
Электрондық картаның артықшылығы - төлем кезiнде уақыттың үнемделуiнде.
Егерде біз картаны зерттесек, ол әртүрлі санды элемент-терден
GPS жүйесі – белгілі бір аумақта пайда
GPS жүйесі – аймақтың кеңістік контурынан әртүрлі
Қорыта келгенде, GPS
GPS жахандық позициялау жүйесінің артықшылықтары мынада:
- GPS-мониторинг қыметін тегін көрсету;
- GPS-трекер жабдықтарын машинаға тегін орнату және алдағы
- Көлік құралдарының қозғалысын бақылауға мүмкіндік береді; Автомашина
- Автомашина УСҚ-ға дейін және республикадағы шекаралар арасында
- Алыс жолға шыққан жүргізушіге өзінің өмірі үшін
- Жанармай шығыны мен жылдамдықты бақылауға мүмкіндік
- Клиентке транспорт қозғалысының бүкіл мұрағаты беріледі;
- GPS-мониторинг бақылауының арқасында жүк тасымалдау қауіпсіздігі қамтамасыз
- Автокөлік кедендік бақылау аймағынан өткен кезде құжаттарды
ІІ GPS ЖАҺАНДЫҚ ПОЗИЦИЯЛАУ ЖҮЙЕСІНІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ
2.1 Дифференциалды коррекция
Дифференциалды коррекция – бұл әдіс жинақталған GPS
GPS жаһандық позициялау жүйесі дегеніміз – табиғи және
GPS жаһандық позициялау жүйесінің мағынасы болып географиялық ортадағы
GPS жаһандық позициялау жүйесінде Бблгісіз координатамен нүктеде орын
Дифференциалды коррекцияның екі әдісі бар, шынайы уақытқа
Дифференциалды коррекцияның постөңдеу түрі.
Бүгінгі таңда ақпарат маңызды рөл атқармайтын адам қызметінің
GPS жаһандық позициялау жүйесін постөңдеуде базалық станция әр
Trimble картографиялық жүйесінің бірден-бір маңызды ерекшелігі – дифференциалды
Егер, шынайы уақыт мерзімінде радиобайланыс жұмыстан шығатын болса,
1) Trimble картографиялық жүйесінің бірден-бір өзекті ерекшелігінің бірі
2) Дифференциалды GPS бойынша шынайы уақыт аясында жұмыс
3) Белгілі координаттармен нүктеде алынған деректер спутниктік
Қателіктерді коррекциялау.
GPS жұмыстарында туындайтын қателіктердің кейбір көздерін жою
Көп сәулелі интерференция сол сияқты GPS жаһандық позициялау
GPS ақпараттық жүйелер компьютерлік деректер қорын пайдалану арқылы
Бұрынырақта орын алған тағы да бір қателіктің көзі
Негізінен, GPS жаһандық позициялау индустриясы жаңа жағдайларға бейімделіп,
2.2 GPS жаһандық позициялау жүйесінің қызмет аясы
GPS жаһандық позициялау жүйесі – бұл жер бетінің
1.Спутниктік трилатерация – жүйенің негізі.
2.Спутниктік алыстан болжауыш –спутниктерге дейінгі қашықтықтарды өлшеу мақсатында
3. Уақытша нақты, дәл құрылымдар – қабылдағыштағы сағатты
4.Спутниктердің орналасымы – ғарыштағы спутниктердің нақты әрі дәл
5.Қателіктер коррекциясы – тропосфера мен ионосферадағы енгізілетін
Спутниктік трилатерация.
Нақты әрі дәл де айқын координаттары Жердің
Егер біз сол сияқты екінші спутникке дейінгі қашықтықты
Жалпы айтқанда, GPS жаһандық позициялау жүйесі – бұл
GPS жаһандық позициялау жүйесі деректерін бағдарламалық қамтамасыз ету
GPS – кеңістіктік идеологияға негізделген жаңа қөзқарас, жаңа
Кеңістіктік деректер – нысан немесе құбылыстың пішіні немесе
Global Positioning System (GPS) – жаһандық позициялау жүйесі
Белгілі геолог, зерттеуші К.А.Солищев GPS жүйесінің мынадай негізгі
1 Коммуникативті
2 Оперативті
3 Танымдық
4 Болжамдық
Коммуникативті дегеніміз - жүйенің көмегі арқылы білім көздерін
GPS - белгінің қабылдағышы спутниктен белгілерді алу уақытын
Арнайы қызыл жолақты желім жапсырылған жүккөліктер – кеденнің
NTL – 2009 компаниясы GPS жүйесін зерттей, зерделей
2.3 GPS-қабылдағышы, GPS-навигаторы, GPS-трекері және GPS-логгері
GPS- қабылдағышы.
GPS – қабылдағыш, радиоқабылдау құрылғысы, қабылдағыштың антеннасының ағымдағы
GPS жүйелерінің берері зор, сол сияқты өзіндік
Экономикадан басқа, GPS жүйелері сияқты инновациялық технологияларды
GPS – қабылдағыштары бір секунд көлеміндегі мерзімде жағдайды
Деректер жинақтауышы.
Деректер жинақтауышы (контроллер) – бұл портативті компьютерлер,
Деректер – бұл GPS технологиясының ең маңызды да
Деректер жинақтауышы (контроллер) салмағы, көлемі, жады ауқымы бойынша
Спутниктік қашықтық өлшеуіші.
Спутниктерге дейінгі қашықтық радиобелгінің ғарыштық апапараттан қабылдағышқа дейін
Бұл үшін спутникте және қабылдағышта бр уақытта
GPS жалпы жобалаудың үрдісі өзекті мәселе. Бағдарламалармен қамсыздандыруды
Кодты пайдалану қабылдағышқа кез келген уақытта шығындарды анықтауға
GPS жүйелерінің қызмет аясы бүгінгі таңда артты. Бұл
GPS (Global Positioning System) — жерсерікпен бағдарлау кешені.
«ГЛОНАСС» ұғымына келетін болсақ, мынадай мәселелерді қамтиды:
Бұл енді Батысқа берген Ресейдің жауабы. Жерсеріктері ондай
Қазақстанда медициналық жедел жәрдем көліктерін жаңғырту аясында GPS-навигация
ҚОРЫТЫНДЫ
Тұжырымдайтын болсақ, курстық жұмыста GPS жаһандық позициялау жүйесі
GPS (ағылш. Global Positioning System — жаһандық
Курстық жұмыстың мақсат-міндеттерін іске асыру барысында мынадай өзекті
Екінші тарауда GPS жаһандық позициялау жүйесінің құрылымы назарға
Курстық жұмыс өз мақсатына жетті, қолданылған әдебиеттер тізімі
Өркениетті елдердің қатарынан орын алу үшін ақпараттар технологиясының
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
1. Де Мерс, Майкл Н. Геоинформационные Системы. Основы.
2. Изучение GPS систем. Институт исследования систем окружающей
3. М.Зейлер. Моделирование GPS систем. Руководство Е8КІ по
4. Е. Нусипов, А.В. Немченкова, Е.Е.
5.Нусипов Е. Геоинформационные технологии и комплексный анализ геолого
6. Толковый словарь по геоинформатике /под редакцией А.М.
7. Берлянт А.М. Картография и GPS системы.
8. Южаников В.С. Картография с основами топографии.
9. Общая геоинформатика" Выпуск 1: Теоретическая информатика.
10. Ахметов Е.М. Географические информационные системы и образование.
11.Ахметов Е.М. Компьютерные информационные технологии при комплексном интегрированном
12. Ахметов Е.М. Географиялық акпаратты жүйе. География
13. Уманец В.Н., Ахметов Е.М., Макыжанова А.Т. Учебно-методический
14.Жантуева Ш.А., Геско Е.А. Картография. Оқу- әдістемелік кешені
15.Орысша-қазақша сөздік. 1,2-томдар. Алматы: Қазақ Совет энциклопедиясының бас
16. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі.
17.Қазақша - орысша және орысша - қазақша Информатика
18. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі.
19. Қойбағарова П.Н. GPS жүйелерінің тиімділігі. «Ақиқат» журналы,
20. Сапаров Д.Ш. GPS жүйелері. «Альпари», журналы, 2011.
ҚОСЫМША
Негiзгi ұғымдар мен түсініктер
1. Мемлекеттiк ақпараттық саясат
2. Ақпараттандыру - өмірдің
3. Ақпараттық кеңiстiк -
4. Ақпараттық ресурстар –
5. Ақпараттық жүйе
6. Ақпараттық процестер –
7. Ақпараттық орта –
8. Ақпараттық процестер субъектiсi
9. Ақпараттық процестер объектiсi
10. WWW (World Wide Web) – гипермәтiн
11.
12. Деректерді жинау, ол әртүрлі көздерден деректер жинап,
13. Деректерді сақтау және таңдау —
14. Деректерді басқару және сараптау — деректер негізінде
15. Шығару — деректер қорын немесе оның
16.GPS (ағылш. Global Positioning System — жаһандық
17. GPS (Global Positioning System) — жерсерікпен бағдарлау
4