ФИРМА ЭКОНОМИКАСЫНЫҢ ТЕОРИЯЛАРЫ КУРСОВАЯ
ЖОСПАРЫ
КІРІСПЕ 3
1. МИКРОЭКОНОМИКА ТЕОРИЯСЫНДАҒЫ ФИРМАНЫҢ ЭКОНОМИКАСЫ 4
2. ФИРМА СТРАТЕГИЯСЫНЫҢ ТЕОРИЯСЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ШАРУАШЫЛЫҚ ЖҮРГІЗУДЕГІ
3. ШЫҒЫНДАР МӘСЕЛЕСІ, ОЛАРДЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ МЕН ФИРМА ПАЙДАСЫН
4. ФИРМА ІШІЛІК ЖОСПАРЛАУ ТЕОРИЯСЫ 13
ҚОРЫТЫНДЫ 16
ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 17
КІРІСПЕ
Микроэкономика бойынша теоретикалық және практикалық экономикалық әдебиеттін көп
1. МИКРОЭКОНОМИКА ТЕОРИЯСЫНДАҒЫ ФИРМАНЫҢ ЭКОНОМИКАСЫ
Теория мен практикада «кәсіпорын» және «фирма» тұсініктерін жиі
«Фирма» - көп профилді өндіріс. Мысалы, Италия фирмасы
Фирма экономикасы курсының мазмүны мен мәні туралы көзқарастардың
Жекелеген авторлардың айтуынша, оның теориясы мен практимасының одан
Осынын бәрі оны зерттеу пәнінің айқын шекарасының жок
Біздің кезкдрасымызда, фирма экономикасының теориясы қатан рыноктык бәсеке
2. ФИРМА СТРАТЕГИЯСЫНЫҢ ТЕОРИЯСЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ШАРУАШЫЛЫҚ ЖҮРГІЗУДЕГІ
ХІХ-ғасырдың басында француз экономисі Жан Батист Сэй (1767-1832
Осы классикалық ереже еркін, жетілген нарықтық бәсеке жағдайында
Осы дәуір, еркін бәсеке дәуірі теоретикалық экономикаға баға
Осы бойынша америка ғалымы, экономист, америка жоғары оқу
Қазіргі жетілмеген, бағалық емес бәсеке жағдайығща еғщірістің шығындарын
Әлемдік қауымдастықгың казіргі экономикасы етпелі экономика ретівде сипатталады:
Ақпараттық дәуірде түгынушылардың мүқтаждыктары мен сұраныстары көп кырлы
Фирма, егер ол нарыкта үлгеруге үмтылса, мына ережені
Жалпы қабылданғандай, фирма басшысы білімді және жан-жақты болса
Микроэкономика саласындағы мамандардың бағаланушы кез-келген фирма үшін кез-келген
біріншіден, улкен икемділігі, өнім ассортимегаін тез езгерту және
екіншіден, фирма жаңа технология мен ендірісті ұйымдастырудың жаңа
үшіншіден, фирмаға өзінің енімінің сапасын және сатудан кейінгі
Қазір жақсы өнімді шығару аз, сонымен бірге сатудан
3. ШЫҒЫНДАР МӘСЕЛЕСІ, ОЛАРДЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ МЕН ФИРМА ПАЙДАСЫН
Сегізімші тарауда өндіріс шығындары түрлері мен олардың тағайындалуы
Фирманыц шаруашылық кызмет процесіііде өндірістік тұракты шығындар қүрылымында
Қалдык шығындар — өнімді өткізу мен өндірістің токтауымен
Старттық шығындар-евдірісті кайта косумен және өнімді өткізумен байланысты
Старттық шығындар-өндіріс пен өткізу көлемдері өзгермегенде өзгермейтін болуы
Осьшайша, «түрақты шығындар» түсінігі-салыстырмалы, еидіріс пен өткізілу өзгеруінің
Фирманың шаруашылык қызмет процесінде озгермелі шығыидар өндіріс көлемі
Фирмаиың өндіріс пен өнім откеруінің өзгеруіне байланысты өзгермелі
Пропорционалды өзгермелі шығындар — өндіріс нен өнім өткеру
Прогрессивті шығындар — өидіріс пен өнім өткеруге карағанда
Дегрессивті шығындар-өндіріс пен онім өткерілуіне карағанда салыстырмалы түрде
Өзгермелі шығындар өндіріс пен өнш өткерілу келемдері есуі
Бірақ та, белгілі бір сәттө» шаруашылық қызмет тиімділікке
Фирманың шаруашылык қызметінің тиімділігі туралы шығындар күрылымының басқа
Егер А және В екі фир.малардың жалпы шығындары
A
өзгермелі шығындар
түракты шығындар
жалпы шығындар
Осыдан олардың шығындарыныц қүрылымы өзгеше деп корытынды жасауға
А фирмасында еңбекті төлеуте көп шығындардыц болуы, осы
Өндіріс шығындары құрылымы қазіргі жағдайда айтарлыктай өзгерді. Жаңа
40%
30% 60%
100% 100%
210
құрлымында инжеғіер-электроншиктер, инженер-прогроммистер. инженер-механиктер оларға сәйкес енбек акылары
Пайданы көбейтуде мынандай теориялар меғі моделдер болады. Пайданы
— статистикалық әдіс, өндіріс пен откізудің бұрынғы
— экспериментті әдіс, өнімнің көруге арналған партиясының
— эксперттік баға әдісі, өндіріс пен өткеру
Менеджердік теория және пайданы үлғайту моделі.
Осы теорияға келіссек нарықтың тәуекел жағдайында қатаң бәсекелестін
Практика көрсеткендей, осында осы немесе баска фирманьщ сайланған
Сайланған басшылар өздерін жұмыста уакытша сезініп, пайданы үлғайтуды
Ірі фирмалардың контракты бойынша сайланған басшылары, сайланған басшылар
Маржиналды теория, және пайданы көбейтудің моделі.
Осы теория шекті табыс және шекті шығындар тепе-тендігінде
Шекті табыс — фирманын косымша өндірілген өнімніц әр
Шекіі шығындар — орбір қосымша өнімнін бірлігініц ондірісімен
Шекті табыс — шекті шығындар жағдайы фирма жұмысы
Осымен катар осында мыналЯрды есепке алу керек:
— жетілген бәсеке жағдайында жұмыс істейтін фирмалар тек
— жетілмеген бәсеке жағдайында фирмалар екі параметрлерге —
— Пайданы кобеіпумен айналыспайтьш фирмалар одан әріжұмыс істеуте
4. ФИРМА ІШІЛІК ЖОСПАРЛАУ ТЕОРИЯСЫ
Жалпы экономи.калык. теория фирма ішілік жоспарлаудын мәніне, міндеттеріне,
Сондыктан онын жүзеге асуынын жалпы қабылданған негізгі элементтеріне
Жосиарлау — белғілі бір болашакта фирманның мақсаттарын аныктау,
Оның негізгі элементтері катарына мына элементтер кіреді:
— болжам жасау, мемлекеттік децгейде
— жалпы міидегтерді калыптастыру,
— фирманың орбір бөлімшесімен жоспарды иакгы орындау,
оағдарламаларын жасау, оүнда ондіріс сатылатын шикізаг. материалдарды дер
— фирмалар болімшесінін арасыіща ресурстарды болу фирманыц
Осының негізінде фирманың әрбір бөлімшесінің функциялары, оларды орындаушылардың
— аяқгаушы кезек — фирманыңтөменгі буындарына кабыаданған шеиіімдерді
Фирма ішін жоспарлауды үйымдастыру бойынша екі теоретекалык көзқарас,
— жоғарьщан төменге жоспарлау. Осы кестке бойынша
— төменнен жоғарыға карай жоспарлау.
Жоспарлаудың осы кестесін қолданғанда фирманыц төменп бөлімшелері жоспарлық
Жоспарлаудың кез келген кестесін колданкшда фирманың барлык бөлімшелерінің
Фирма ішілік жоспарлаудың артық элементтері болып біртүгас жоспарлыкбаланстабіріктіриіетін
Фирма түрактылыіыиын негізгі корсеткіштеріие мыналар жатады: -
— накты негізгі капитал жер, ғимарат. Амортизациялык
- «кэш-лоу» пайда мен амортизациялык түсімдердщ құралатын кассалыктүсімдер
ТЕРМИНДЕР МЕН КАТЕГОРИЯЛАР
Фирма экономикасы, калдык шығындар, старттык шығындар, пропорционалды шығындар,
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1 Пиндайк P., Рубинфельд Д., Микроэкономика. Псревод с
3