Мазмұны
Кіріспе ..............................................................................................3
Негізгі бөлім
1.1 Өндіріс қалдықтары
Қазақстанда қалыптасқан экологиялық мәселелер және оны шешу
жолдары ............................................................................................9
1.3 Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігінің жай
мен проблемалары ......................................................................................12
Қорытынды ....................................................................................................15
Қолданылған әдебиеттер .............................................................................19
Кіріспе
Қазіргі кезде адамның қоршаған ортамен қарым – қатынасы
Соңғы жылдары пайдалы қазба қорларының азаюы , жер
Табиғаттың өзгертуді қаламайтыны белгілі.Ондағы өзгерістер баяу, байқаусыз өтеді,өзін-өзі
Өткен кезеңдердің барлық тәжірибесі көрсетіп отырғандай ,табиғатқа ұқыптылықпен
Ірі қалаларда халықтың санының еселеп артуы тұрмыстық-коммуналдық құрылыстар
Алматы қаласының халқы жыл сайын артып, білім, ғылым
Қалыпты экологиялық жағдай 1986 жылы бұзылды. Жылдар бойы
Жасанды көлдің жиегін бұзып кету қаупі күн
Сорбұлақ апаты әкелетін зардаптар қандай болмақ. Сорбұлақ жасанды
Тағы бір қауіпті мәселе көлдегі органикалық заттардың есебінен
өсімдіктер, жәндіктер, жануарлар, құстар, адамдар болып жалғасып,
Сорбұлақ мәселесін шешуге бола ма? Бүгінгі өмір сүріп
Екінші жоба- Сорбұлақ суын канал арқылы Күрті
Үшінші бір топ ғалымдардың пікірі бойынша– қала суын
Келесі бір болашағы зор бағыт Сорбұлақ суын
Қорыта айтқанда, Сорбұлақ мәселесі барлық ірі қалаларға
Халықтың қалада тұруға ұмтылуы, қаладағы тұрмысты ұнатуы
жылда 5 еседен артық өсіп, халықтың басым көпшілігі
Қазақстан Республикасы 2717 мың шаршы км аумақты иемденіп
Жеке қалалар мен олардың тұрғындары өсіп ғана
Сонымен ірі қалалар маңайындағы кіші қалаларды, елді мекендерді
Алдын ала болжамдар бойынша, алдымыздағы ғасыр сонына
Өндіріс орындары қалада шоғырланғандықтан қоршаған ортаны ластаушылардың
Қазіргі өнеркәсіп қалалары өте күрделі әлеуметтік– экономикалық және
Қаланы адамдарды қоршаған ортаның басты формасы ретінде қарастыру,
Тыныс-тіршіліктің әлеуметтік бағытына, әсіресе дүниежүзілік денсаулық
Географтар мен қала салушылардың жұмыстарында, қаланы қоршаған орта
1. табиғи орта(экожүйе):
Ландшафт; Климат, атмосфера, жер бетіндегі және жер астындағы
2. Антропогенді жасанды орта. Қала атырабын қолдан ұйымдастыру:
Адамның адамдық қасиетке ие болып, кемелденуі жұрттың арасында
Өндіріс қалдықтары
Ірі өнеркәсіп пен қалалар, т.б. құрылыстар кешені
Нағыз тұрмыстық қалдықтарға қағаз, тамақ, шыны, металл,
Ал өнеркәсіп қалдықтары көлемі мен зияндылығы жөнінен өте
Қалалар жағдайында қалдықтарды қайта өңдеп, тұрмыста пайдалану
Қалдықтардың көбін құрылыс материалдарын шығаруға, шикізат өндіруге
Өндіріс және тұрмыс қалдықтарын залалсыздандыру халықаралық
проблема. Ең бастысы зиянды заттарды пайдалы заттарға айналдыру
Қазақстанда қалдықтарды өңдеу проблемасы әлі шешілмей келеді.Көптеген қалаларымыз
1994 жылғы мәлімет бойынша Қазақстанда жинақталған қалдықтар
Қалдықтарды өңдеу Қазақстан бойынша Алматы қаласында ғана жүзеге
Республика жерінде соғыс полигондары болған аумақтар 30 млн.
Шағын қалалар, поселкелер, ауылдар маңында шоғырланған өндірістік
Өндірістік және тұрмыстық қалдықтарлды жоюға бола ма. Өркениетті
Қазақстанда қалыптасқан экологиялық мәселелер және оны шешу жолдары.
Қазіргі кезенде адам мен оны
Жер бетіндегі экологиялық жағдайдың өзгеруі, әсіресе, ғылыми
Адамзаттың өмір сүру жағдайларының жақсаруы,
Бізде материалдық өндіріске баға берудің екі өлшемі (әлеуметтік,эконмикалық)
қателікке жол берілмес еді. Осылардың салдарынан Қазақстан қазір
Қазақстанның жері қаншалықты ұлаңғайыр болса, оның қойнауындағы табиғи
Еліміздегі экологиялық дағдарысқа химия, мұнай,
Ірі өнеркәсіпорындары шоғырланған, ірі көлік торабы бар
Ауаның тазалығын бүлдіруде автокөліктерден бөлінетін зиянды
Адам әрекетінің зиянды әсері атмосфера қабаттарының бірі –
Экология қазіргі кезде адамзатты толғандырып отырған аса маңызды
Елде жүргізіліп жатқан әлеуметтік – экономиклық өзгерістердің табысты
Бізде бүгінгі экологиялық дағдарысқа ғылыми – техникалық
өрлеу кінәлі , қазіргі даму жағдайларында ол болмай
Табиғи компоненттері өзара үйлесіммен құралған. Оның даму жолының
Қоршаған орта мен табиғатты тиімді пайдалана отырып ,
Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігінің жай күйі
Қазақстандағы тәулсіздік жылдары экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің мүлде
Алайда, Қазақстанда көптеген онжылдықтар бойы қоршаған ортаға төтенше
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негіздері
Ұлттық экономиканың барлық салаларын реформалау табиғи ресурстарды пайдалануға
Аталған тұжырымдаманы қабылдаған сәттен бастап Қазақстан Республикасында қоғамдық
Мысалы, 1997 жылы “Қоршаған ортаны қорғау туралы”,
Заңнаманы жетілдіру мақсатында республикада оны дамыған елдердің заңнамасына
Тұжырымдаманың міндеттерін орындау нәтижесінде қоршаған ортаны қорғау саласындағы
Жоғарыда аталғандармен байланысты елдің стратегиялық басымдықтарына сәйкес қазіргі
Жаңа тұжырымдамадада іске асырылмаған міндеттерді шешу ұсынылады. Олардың
Қорытынды
Қорыта келгенде, қазіргі экологиялық дағдарыстар
Сондықтан да,Елбасының Қазақстан Респулбликасының тұрақты дамуының сара
Елбасының қолдауымен 1999 жылы “Экологиялық білім бағдарламасы” қабылданса,
Қазақстандағы өндіріс орындарына байланысты туындаған экологиялық проблемалар көп
Шаруашылыққа байланысты болжаулардың қажеттілігі ірі су алаптарының (Арал
Шаруашылық әрекеттерінің қоршаған табиғи ортада зиянды әсерін
Бүгін күрт өзгерген экологиялық мәселелерді шешуде адамның өзі
Табиғат адамның тіршілік ететін ортасы,сондықтан ол оның көптеген
Сонымен қатар қоршаған орта адам
Өнеркәсіпті қалаларда және оған көршілес орналасқан елді
Көптеген елді мекндерде орталық су құбырлары жүйесінің болмауына
Адам денсаулығына ядролық жарылыстардың да тигізетін зиянды әсері
Сонымен, қоршаған ортаны қорғауға бағытталған шаралар медицинамен тығыз
екінші жағынан, өзі өзгерткен ортада өмір сүріп, ондағы
Адамдардың тіршілік етуіне қолайлы және қолайсыз аудандардың болуы
Республика аумағын бірнеше экологиялық аудандар тобына бөлуге болады:
экологиялық жағдайы нашар аудандар
экологиялық жағдайы орташа аудандар
экологиялық жағдайы салыстырмалы жақсы аудандар.
Экологиялық жағдайы нашар аудандарға мұнай–газ өндірілетін және металлургия,
Экологиялық аудандардың екінші тобына ауыл шаруашылығы дамыған аудандар
Экологиялық жағдайы басқалармен салыстырғанда біршама қолайлы аудандарға табиғат
Табиғаттың әсемдігін, көркемдігін, денсаулыққа пайдасын ақын – жазушылар
Мамандар арасында да экономистер мен экологтарды қосып алғанда,экологиялық
Біздіңше техниканың өркениетті басты бағыт жасауда өте
Экологиялық жағдайдың нашарлауына жаңа жобалар мен бағдарламаларды экологиялық
Сонымен, қоршаған ортаны қорғау, табиғи байлықтарды ұлғайту және
Екіншіден, осы мақсатқа бағытталған мемлекеттік нормативтік –құқықтық
Мемлекеттік заңдар мен халықаралық келісімдерге сәйкес, қазіргі
Ендігі біздің мақсатымыз, мектеп түлектері мен жастарымызды алдында
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
1. Ж. Ж. Жатқанбаев « Экология негіздері
2. Ә. Бейсенова, А. Самақова, Т.
« Экология және табиғатты тиімді пайдалану »
3. Ұ.Б.Асқарова « Экология және қоршаған ортаны
4. Экологиялық білім бағдарламасы
5. А. Т. Райымбекова « Экология-
3