Ауыл шаруашылығын және оның нарығының өнімдерін
Жоспары:
Ауыл шаруашылық нарығын реттеу құралдары
Ауыл шаруашылығын мемлекеттік реттеу ерекшеліктері
Ауыл шаруашылық өнімдері бағаларын реттеудегі мемлекет
1. Ауыл шаруашылық
Нарықта реттеудегі нң бірінші жағдай, ол
Азық-түлік нарығының дамуы жолында екі бағыт
Екінші бағыт, ауыл шарушылық өнімдері және
Ауыл шаруашылық нарығын реттеу, бұл тұтынушыға
Мемлекет ауыл шаруашылық нарығындағы сұраным мен
Бағаға ықпал жасау, яғни бағаны (деңгейін)
не болмаса шетелдер сатушыларына әкімшілік, ия
Салық, ақшалай жәрдем арқылы ауыл шаруашылық
шығын деңгейлерін өзгерту;
Ауыл шаруашылық тауар өндірушілеріне өндіріс мөлшеріне
байланысты жәрдемдер беру;
Ауыл шаруашылық өнімдері мен азық-түлік нарығындағы
Осындай мақсаттар үшін төмендегідей реттеу құралдары
Толықтырушы қор. Ол «Буферлік» -деп аталатын
қолданылатын қорлар. Бұл жүйенің іске асырылуы
Бағаны көтермелеу мақсатындағы сатып алу операциялары.
шаруашылық өнімдерінің баға деңгейлерін көтермелеу мақсатында
Импортты шектеу. Ішкі нарықта ауыл шаруашылық
азық-түлік тауарларына жоғарғы баға ұстаудағы маңызды
Компенсациялық төлемдер. Мұндай төлемдер отандық тауар
өндірушілер өніміне жоғары баға белгілеу арқылы
2. Еліміз экономикасының нарықтық қатынастар жағдайына
Егер Қазақстан ауыл шаруашылығының табиғи-климаттық жағдайы
Дамыған елдер тәжірибелері (әсіресе Батыс Еуропа
Егер, ауыл шаруашылығын реттеу жүйесін төмендегідей
Екіншіден, әр түрлі меншіктегі ұжымдардың даму
Үшіншіден, осы кешенді, саланы дамытудағы мемлекеттік
Нарықтық қатынастары дамыған елдердегі ауыл шаруашылығын
1. Нарық қатынастарын, экономикалық-әлеуметтік процестерді реттейтін
мемлекеттік, мемлекеттік емес басқару, реттеу органдары
2. Агроөнеркәсіп секторын реттеудегі басты құралдардың
реттегіш болып есептеледі. Мемлекеттік басқару органдары
3.Нарық қатынастарын реттеудегі маңызды реттегіш құралдардың
болып өндіріс пен өнім көлемдерін қадағалау
Ауыл шаруашылығы өндірісін реттеу жүйесінде кең
реттегіштердің бірі болып бағдарламалар есептелінеді. Бағдарламалар
Фермерлік шаруашылықтарға күшті, нысаналы қаржы көмегін
көрсетеді.
Ауыл шаруашлығы өндірісі
қатынастарын қалыптастыруда және экономикалық субъектілер арасындағы
Сала дамуын реттеудегі басты объектілерінің бірі
техникалық процесс есептелінеді. Ауыл шаруашылық техникасының
Ауыл шаруашылығын реттеу жүйелері бірнеше ондаған,
жылдар негізінде қалыптасқан, төмендегідей принциптерге негізделген:
Жеке қожалықтар пайдалықтарын реттеу;
Баға қалыптасуын реттеу;
Бюджеттік қаржыландыру, көмек көрсету;
Несие, салық жүйелерін және ауыл шаруашылығы
Жалпы дамыған елдерде ауыл шаруашылығын мемлекеттік
Аграрлық сфераның әлеуметтік-экономикалық даму деңгейімен;
Халықтың тұрмыс жағдайымен;
Бюджеттік мүмкіндікпен байланысты түрлі әдістер, құралдар
Ауыл шаруашылығы өндірісі кешенін мемлекеттік реттеу
АӨК мемлекеттік реттеу жүйесі
Мақсат анықтау
Механизімдері
Болжамдау
Мәліметтер
Жоспарлау
Бағдарламалар
Қаржы саясаттары
Агроөнеркәсіп кешені, түрлі меншіктегі ұжымдар,
Инфрақұрылымдар.
Заң құжаттарын, нормативтік
Актілерді әзірлеу белгілері
3. Кез-келген мемлекеттің аграрлық саясаттың түп
Баға саясаты;
Субсидтер мен дотациялар жүйелері есептелінеді.
Еуропалық қауымдастықтаң шеңберінде бағаларды реттеу жүйесінде
Мемлекеттен жоғары деңгейдегі баға белгіленуі. Бірақ
белгіленген ең төменгі және ең жоғарғы
өндіріс заттарының нарықтық баға деңгейлерінің динамикасын
бақылау және олардың ауыл шаруашылық өнімдері
Ауыл шаруашылығындағы өндірістік шығындарды қадағалау.
Ауыл шаруашылық өнімдерін фермерлерден уәделік бағамен
алу.
Баға белгілеу жүйесі арқылы ауыл шаруашылығындағы
және түсімдердің қалыптасу үрдістерін басқару.
Экспорттық бағаларға қосымшалар.
Еуропалық қауымдастық елдеріндегі бағаның мемлекеттік реттелінуі
Еуропалық қауымдастық елдеріндегі мемлекеттің басқару органдарының
Енді осы қауымдастық шеңберінде қандай баға
Еуропалық қауымдастықта нысаналы бағалар, табалдырық (кедендік
Нысаналы бағалар, бұл баға негізінен астық
«Табалдырық немесе кедендік баға», ол Еуропалық
Егер Еуропалық қауымдастықта импорттық астық дақылдастарының
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Жүнісов Б.А., Мәмбетов Ұ.Е., Байжомартов
Н.А. Назарбаев «Қазақстан - 2030» А:1997
А.С. Баймұхаметова «Экономикалық теория» А:2000
Г.М. Осипова «Экономикалық теория негіздері» А:1998
В.И. Ведяпина «Эконоамическая теория» ИНФРА –
Г.И. Рузавин «Курс рыночной экономики» М:1994-319
Долан Э., Мендсей Д. «Рынок: микроэкономическая
К.Р. Макконелл, Е.Л. Брю «Экономика принципы,
В.Д. Камаев «Экономическая теория» М: 1996-621
В.А. Крымова «Экономикалық теория» А:2003 –
С.Е Тәжбағанбетов «Экономикалық теория» А:2003
2