ЖОСПАР
КІРІСПЕ 2
II.Ортағасырлардағы көшпенділердің материалдық мәдениеті 3
3.Ортағасырлардағы ақша айналысы 4
3.1.Отырар теңгелері 4
3.2 Түркеш теңгелерi. 5
3.3 Саманилер мен қарахандықтар теңгелерi. 6
Қорытынды 19
Пайдаланылған әдебиеттер: 20
КІРІСПЕ
Қазақ тарихының, қазақ жазба тарихының түп
Ақша - адамзаттың ойлап тапқан керемет
Ақша – бәріміздің де сұранымдарымызды қанағаттандырудың
Егерде адам өзінің ақшаға деген көзқарасын
Мысалы осы жақында ғана Алматы қаласының
Қазақ халқы мәдениетінің тарихи тамыры өте
Ортағасырлардағы көшпенділердің материалдық мәдениеті
Қазақстан жерінде VI-XII ғ.ғ. өмір сүрген
Ортағасырлардағы ақша айналысы
Ерте орта ғасырларда (VI-VIIIғғ) теңгелерді белді
Отырар теңгелері
VI-VIII ғасырларда Оңтүстік Қазақстандағы сауда жолында
Отырартөбе жұртынан сонымен бiрге VII ғ.
Отырар жазирасында ақша айналымы болғандығын Отырартөбе
Бiрiншi түpiнe бетiнде садақ пен төртбұрышты
Аталған теңгелер Отырартөбе жұртын және оның
Түркеш теңгелерi
Түркеш қағандығының теңгелерi VIII ғ. басынан
Екiншi және үшiншi түрлерiнiң түсiнiктемелерiнде Бұхар
Белгiлi ағылшын түркологы Дж. Клоусонның болжамы
748 жылы Суябты қытайлар талқандағаннан кейiн
Қарлұқ заманында да (VIII-X ғғ.) Қазақстан
Саманилер мен қарахандықтар теңгелерi
Саманилер дәуiрiнде тауар ретiнде бағаланған алтын
Ұсақ бөлшек саудада қолданылатын мыс
Саманилер мемлекетiнде алтын динарлар және мыс
Қарахандықтардың ақша шаруашылығында бұрынғыша «қара дирхемдердiң»
ХI ғ. басында айналымда тек жоғары
XI-XIII ғасырлар арасы қалалық мәдениет өркендеген,
Шамамен алғанда XI ғасырдың 20-шы жылдарының
Қарахан мемлекетінде феодалдық қатынастардың даму кезеңі
Бертін келе, XII ғасырдың екінші жартысында
XIII ғасырдың екінші он жылдығында, Қазақстанның
«Күміс дағдарысы» кезеңінде алтынның ролі елеулі
Деректемелердік мәліметтеріне және археологиялық деректерге қарағанда
Тараз теңге сарайы
Қоныстанған территориясының едәуір азайғанына қарамастан, Тараз
Отырар теңге сарайы
Плано Қарпини мен Вильгельм Рубруктің шығармаларында,
Бұрынғысынша, әкелініп сатылатын заттар жібек маталар,
Зергерлік бұйымдардың, күміс жамбылар мен теңгелердің
Товар айырбасы отырықшылық және егіншілік орталықтарында
Моңғолдардың жаулап алуынан Қазақстан мен Орта
Алайда Оңтүстік Қазақстанда саяси жағынан біраз
Сапасы бірыңғай төмен (50 проценттен 60
Ұсақ ақшамен сауда жасау да жанданды,
Отырарда мыс фельстердің де соғылғаны жақында
Нумизматикалық деректерді жинақтай келе жасалған талдау
1271 ж. басталған Масуд-бек реформасы Шағатай
1271 жылдан бастап XIV ғасырдың басына
XIV ғасырдың бірінші ширегінде акша шаруашылығының
Сығанақ пен Сарайшық теңге сарайлары
XIV ғасырдың екінші жартысында күміс және
Өзбек-ханның, Жәнібектің, Бердібектің, Наурыз-бектің, Қызыр-ханның және
Темір мен оның мирасқорлары тұсында Оңтүстік
XV ғасырдың екінші ширегінде Ұлық-бек ақша
Ұлықбек жүргізген реформа ішкі сауда талаптарына
Оңтүстік Қазақстан мен Оңтүстік-батыс Жетісу екі
Қалалардағы сауда мен ақша айналысы
Көшпелілер ең алдымен астыққа, ұнға, мақта
Астың пен нанға сұраным ұдайы болып,
Ясыға, Сығанаққа, Отырарға сондай-ақ Мауараннахрдан да,
Сауда операцияларында ақша кеңінен қолданылды. Бөлшек
XVI ғасырдың орта шенінде ортаазиялық мыс
XVI ғасырда Оңтүстік Қазақстанда күміс ақша
XVI ғасырдың аяғы — XVII ғасырдың
Нумизматиканың деректері XVII ғасырда Отырардары және
XVII ғасырда Оңтүстік Қазақ.стан қалаларындағы ақша
Бұл дәуірдегі күміс ақшалардың қоймалары Жәнидте
Қорытынды
Қазақстанның кең-байтақ даласын құрайтын Евразияның Хуанхэ
Біздің бәріміздің де мақтаныш етуімізге тұрарлық
Қазақстан территориясындағы ақша сарайларынан табылған көмбелер
Бұрыннан келе жатқан ақша айналысы сол
Табылған ақша түрлеріне байланысты қай мемлекеттермен
Пайдаланылған әдебиеттер
1.Аманжолов К.Р. Түркі халықтарының тарихы.
2. Назарбаев Н.Ә. Тарих толқынында. Алматы
3.Мусин Ч. Қазақстан тарихы. Алматы 2003
4.Байпақов К.М. Ортағасырлардағы Қазақстан тарихы. Алматы
5.Аманжолов К.Р. Қазақстан тарихы. Алматы “Білім”
1