ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
Ш. ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТАУ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
“Экономика және құқық”институты
“Есеп және аудит” кафедрасы
Курстық жұмыс
Пәні: Аралық қаржылық бақылау
Тақырыбы:Қаржы салымдарының есебі
Орындаған: .
Тексерген:
Күні:______________
Бағасы:____________
Қолы:_____________
Актау 2007
Мазмұны
Кіріспе
1.Бөлім Инвестициялардын есебі
1.1.Инвестицияның мәні мен ұғымы
1.2.Бірлесіп бақыланатын шаруашылық серіктестердің
инвестициясының есебі
1.3.Тәуелді және еншілес серіктестердің инвестициясының
есебі
2.Бөлім Қаржылық инвестиция
2.1.Қаржылық инвестиция есебі
2.2.Қысқа және ұзақ мерзімді инвестиция есебі
2.3.Инвестицияны қайта бағалау
3.Бөлім Қазақстандағы инвестиция
3.1. Инвестицияның экономикалық мағынасы
3.2. Кәсіпорының инвестициялық стратегиясы және
инвестициялық қызметі
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Курстық жұмыстың тақырыбы: Қаржы салымдарының есебі.
Бірінші бөлімде жалпы инвестиция дегеніміз не,оны қалай жүргізуге
Қаржы нарығының айрықша бөлігі, ол- бағалы қағаздар нарығы.
Инвестиция - экономиканы дамудың тұрақты және жоғарғы қарқынын
1.Бөлім инвестициялардың есебі
1.1Инвестицияның мәні мен ұғымы
Инвестициялар деп өнеркәсіптің, құрылыстың,ауыл шаруашылығының және экономиканың басқа
Инвестицияның көзі болып жаңадан қалыптасқан (құрылған)құн немесе таза
Капиталды бағалы қағаздар кәсіпорынды дамыту үшін,оның капиталын құрастыру
Бағалы қағаздар құқығы бойынша кімге жататындығы туралы белгілерін
-бағалы қағазды ұсынушыға-құқықтарын орындау үшін,бірақ олардың иелерін теңстіруді(идентификациялауды)
-атаулы бағалы қағаздар-белгілі бір адамның атына жазылады.Бағалы қағаздарда
-ордерлік бағалы қағаз-ол ең алғашында иемданушінің атына немесе
Инвестиция - экономиканы дамудың тұрақты және жоғарғы қарқынын
Инвестор бағалы қағаздар нарығында жұмыс істей жүріп салымдарды
Мәмілеге байланысты шығырылатын бағалы қағаздар: фондылық (акциялар, облигациялар)
Фондылық бағалы қағаздар көптеп шығарылуымен (эмиссиясымен) ерекшеленеді және
Ссудалық бағалы қағаздар коммерциялық бағытқа ие: ол негізінен
Нарықтағы айналыс ерекшеліктеріне байланысты бағалы қағаздарды нарықтық (айналыстағы)
Нарықта болатын бағалы қағаздар биржалық және биржалық емес
Нарықтық емес бағалы қағаздар бір қолдан екінші қолға
Бағалы қағаздар әрекет ететін орнына байланысты: ақша нарығының
Ақша нарығы дегеніміз – қысқа мерзімді бағалы қағаздардың
Бағалы қағаздар нарықтық капиталдар ретінде бір жылдан астам
Бағалы қағаздардың атқаратын рөлі бойынша: негізгі (акциялар мен
1.2 Бірлесіп бақыланатын шаруашылық серіктестердің
Заңды тұлға басқа кәсіпорындардың пакет акциясын, қатысу үлесін
Егерде инвестордың қатысу үлесі 50% және оданда көп
Инвестицияның есебі 14 Инвестициялар бөлімшесінің шоттарында жүргізіледі,
Бірлесіп бақыланатын шаруашылық серіктестердің инвестицияны жүзеге асыруы
бірлесіп жасайтын қызметтің бір нысаны, онда бірлескен бақылау
Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалар активтерді бірігіп аларды, жасалған
-бірлесіп бақыланатын өндіріс;
-бірлесіп бақылайтын активтер;
Бірлесіп бақылайтын өндіріс- заңды тұлғаны құрмай тұрып, қатысушылар
әрбір қатысушы бірлесіп бақыланатын өндіріс бойынша өзіне тиесілі
Бірлесіп бақылайтын активтер-жалпы мақсат үшін алынған немесе салынған
Төменде нешілес, тәуелді және бірлесіп бақыланатын серіктестерге салынған
Қа
тар
Шаруашылық операцияларының мазмұны Сомасы
тенге
Дебет
Кредит
1
1 Еншілес,тәелді және бірлесіп бақыланатын сетіктестердің мына игіліктерді
-тауарлар,нег. Құралдар, материалдық емес активтер
-есеп беретін адамдарға берілген соманың есебінен
-заңды және жеке тұлғалардан
200 000
50 000
450 000
141-144
141-144
141-144
125,101-104,106
333
671,687
2 Заңды және жеке тұлғалардан тегін түскен инвестициялар
3 Тәуелді немесе еншілес серіктестер өз активтерін қайта
1.3 Тәуелді жіне еншілес шаруашылық серіктестердің инвестициялық есебі
Тәуелді серіктестік инвесторлардың едәуір ықпал етуінде болады және
20%-дан астам ғана дауыс беруші акциясы болса да.
-үлестік қатысу әдісі;
-құндық әдісі (немесе құн әдісі);
Үлестік қатысу әдісі – инвестицияларды иеленген мезетте сатып
Құн әдісі – инвестицияны алу кезінде сатып алу
Инвестиция сатып алу құны бойынша есептеледі, егер де
Егер де девиденд инвестицияны алынғанға дейін алса, онда
№ Шаруашылық операциялардың мазмұны Сомасы, тенге Шоттар корреспонденциясы
дебет Кредит
1
1 Заңды тұлғалардан, онда қалыптасқан (немесе олардан алынған)
-“Темір” ААҚ-33% айналыстағы акциясы
-“Цемент” ААҚ-28% айналыстағы акциясы
3 110 000
4 600 000
142
671
2 Бірінші жылдың нәтижесі бойынша “Цемент” ААҚ 2000
373333
186667
332
332
724
142
3 Келесі жылдың наурызында сатылған инвестиция көрініс табады:
-инвестициның баланстық құнының сомасына
-инвестицияны сатқан кездегі, оның келісім шарттық құнына
7523333
8500000
843
301
142
723
4 Сатып алушылар ұсынылған шотты төледі 8500000 441
Еншілес шаруашылық серіктестік – негізгі серіктестіктің бақылауында болатын
-үлестік қатысу әдісі;
-ұзақ мерзімді инвестицияны емдеу әдісі.
Негізгі серіктестік өзінің еншілес серіктестігіне инвестициясын бөліп біріктірілген,
2.Бөлім Қаржылық инвестиция
2.1Қаржылық инвестиция есебі
Қаржылық инвестициялардың есебі 40 “Қаржылық инвестициялар” бөлімшесінің шоттарында
403-401 шоттары активті, күрделі, негізгі ьолып табылады. Осы
Қаржылық инвестициялардың шоттары бойынша талдамалы есеп инвестициылардың түрлері
Қаржылық инвестициялар сатып алу кезінде ол оның сатып
Облигация – ұстаушысына өз құнынан процент түрінде тұрақты
Облигацияларды сатып алу және олардан алынған табыстар бойынша
1. Облигация, номиналдық құны бойынша шығарылған. Кәсіпорын 1млн.
402-ші “Облигациялар” шоты дебеттеледі де 441 шоты
2. Сыйақысымен шығарылған облигация. Эмитент 1000 000 тенге
Депозиттер – бос ақша қаражаттарының банктердегі салымдары.
Бондар – мемлекеттік қазына, жекелеген мекемелер мен кәсіпорындар
Қазыналық вексельдер – мемлекеттік қысқа мерзімді міндеттемелердің түрі;
Қазыналық ноталар – қазыналық эмиссия тәртібі бойынша шығарылатын
Опцион – опциондық контрактінің нәтижесі болып табылатын бағалы
2.2 Қысқа және ұзақ мерзімді инвестиция есебі
Қысқа мерзімді мерзімді қаржылық инвестициялар бухгалтерлік баланста:
Егерле қысқа мерзімді қаржылық инвестиция ағымдағы (нарықтық) құнымен
Қысқа мерзімді қаржылық инвестиция өссе, онда ол табыс
Егер де қысқа мерзімді қаржылық инвестиция ағымдағы бағадан
жалпы қоржындық жиынтығымен;
инвестицияның түрі бойынша қоржындық жиынтығымен;
жеке инвестицмялары бойынша.
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар бухгалтерлік баланста төмендегідей жолмен
-сатып алу құнымен;
-қайта бағалау құны ескерілген құнмен;
-сатып алынған құнмен және ағымдағы құнның ең кіші
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестицияны қайта бағалау үшін: қайта
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар құны төмендеген жағдайда сөзсіз
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар құны төмендеген жағдайда сөзсіз
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестиция қысқа мерзімді инвестициясына өтетін
Егер инвестиция бұрынырақта қайта бағаланған болса, онда қайта
Егер қысқа мерзімді қаржылық инвестиция ағымдағы құнмен есептелсе,
Қа-тар
№ Шаруашылық операциялардың мазмұны Сомасы, теңге Шоттар корреспонденциясы
Дебет Кредит
1 2 3 4 5
1. Қаржылық инвестициясы алынған:
“IBS” ААҚ компаниясы қысқа мерзімді
Сатып алынған акцияның құнына (5000х200)
Брокерлік қызметтің құнына
Жиыны
ұзақ мерзімді:
“Темір” ААҚ акциясы
“Цемент” ААҚ акциясы
“Шығыс” ААҚ акциясының құнын да, өткен жылдың дивидентін
1 000 000
15 000
1015000
3 600 000
2 900 000
100 000
401
401
401
401
332
671, 687
671
441
671
671
Сатып алынған қаржылық инвестицияның құны, барлығы 7 515
2 Сатушыға қаржылық инвестицияның құны төленді (1000000+15000+2900000+1000000) 4015000
3 “Цемент” ААҚ, акцияға қосылған диидент құны төленді
4 Қысқа мерзімді қаржылық инвестицияның ағымдағы құнының өзгеруіне
“IBS” ААҚ акциясы (5000х250-1015000)
235000
401
727
5 “Цемент” ААҚ акциясы бойынша дивидент есептелінеді 150000
6 “Темір” ААҚ 5 000 акциясы сатылды:
инвестицияның балансық құнына (5000х450)
сатудан түскен табыс сомасына
250 000
250 000
843
441
401
723
7 “Цемент” ААҚ акциясы бойынша дивидент алынды 150
8 Қысқа мерзімді қаржылық инвестицияның ағымдағы құнының өзгеруіне
30 000
401
727
“Шығыс” ААҚ 1-ші маусымға қалған қаржылық инвестициясын көрсетті:
ұзақ мерзімді:
“IBS” ААҚ акциясы – 1250 мың теңге (23500+1015000)
“Цемент” ААҚ акциясы – 290 мың теңге
қысқа мерзімді:
“Темір” ААҚ акциясы – 1380 мың теңге (3600000-2250000+30000)
2.3. Инвестицияларды қайта бағалау.
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар қайта бағалау үшін бағалаудың
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялардың үстеме бағасының сомасы меншік
Бұрындары төмендетілген инвестиция құны осы кездегі инвестицияның үстемесінің
Егерде ұзақ мерзімді қаржылық инвестицияның құны қайта бағалаудың
Мысалы. ”Шығыс” ААҚ 800 мың теңгеге ұзақ мерзімді
Инвестицияны игерудің бірінші жылында ұзақ мерзімді қаржылық инвестиция
Есептік саясатта қысқа мерзімді қаржылық инвестицияны ағымдағы немесе
Қаржылық инвестицияны өтеушілік әдісімен бағалаған кезде бірнеше жылдардың
Инвестицияның өтеушілік мерзімін есептеу әдісі негізінен инвестицияның бастапқы
Өтеушілік кезеңін есептеу әдісі жобаның тәуекелділігі жөніндегі мәселеге
3.Бөлім Қазақстандағы инвестиция
3.1Инвестицияның экономикалық мағынасы
Инвестиция – Қазақстан экономикасының нарықтық экнонмикаға өтуі кезінде
Инвестициялар ақша құралдары, мақастты банкілік салымдар, пайлар, акциялар
Келтірілген анықтамалар нарықтық және жоспарлық жүйелерде инвестицияның мәнін
“Инвестиция” термині латынның investire – “жұмылдыру” сөзінен алынған.
Инвестициялардың экономикалық табиғатын оны жіктеу толығырақ түсіндіреді, жіктеу
инвестицилардың түрлері;
ақша құралдарын салу объектілері;
инвестицияландыруға қатысу сипаты;
инвестицияландыру кезеңі;
меншік түрлері;
инвестордың қатысу түрлері;
тәуекел дәрежесі;
ұдайы өндіріс түрлері.
Инвестициялардың түрлерін былайша топтайды:
ақша құралдары, саоымдар, пайлар, акциялар және басқа да
жылжымайтын және жылжымалы мүлік;
авторлық құқықпен, тәжрибемен және басқа да интеллектуалды құндылықтармен
жерді, суды, ресурстарды,үйлерді пайдалану құқығыжәне басқа да мүліктік
қандай да бір өндірісті (бірақ патенттелген “ноу-хау”емес) ұйымдастыруға
Құралдардың салыну объектілері бойынша инвестициялар былайша бөлінеді:
нақта инвестициялар немесе құралдардың материалды активреге салынуы, яғни
материалды емес активтер – лицензиялардың, патенттердің, тауар белгісінің
қаржылық инвестициялар немесе түрлі қаржылық құралдарға түрлі ақша
Инвестициялық процестерге қатысу сипаты бойынша инвестициялар келесі түрлерге
тікелей инвестициялар, мұнда инвестицияландыру және ақша құралдарын салу
Жанама, бұл ақша құралдарын өз қалауынша неғұрлым тиімді
инвестицияландырудың кезеңдері бойынша инвестицияларды мына түрлерге бөлуге болады:
қысқа мерзімді, ұзақтылығы бір жылдан аспайды (қысқа мерзімді
ұзақ иерзімді, бұның ұзақтылығы бір жылдан көп.
Меншік түрлері бойынша инвестициялар:
азаматтардың, мемлекеттік емес меншік нысанындағы кәсіпорындардың, өкіметтіе емес
мемлекеттік ол түрлі деңгейдегі кәсіпорындар мен мекемелердің бюджет
Инвестордың қатысу түріне байланысты:
қайта құрылып жатқан кәсіпорындарға жартылай қатысу немесе шаруашылық
инвестор толық иеленетін кәсіпорындарды құру немесе шаруцашылық жүргізіп
Тәуекел дәрежесі бойынша инвестициялар:
тәуекелсіз инвестициялар. Мысалы, бірқатар мемлекеттерде қысқа мерзімді мемлекеттік
Тәуекелді инвестициялар. Инвестициялармен байланысты тәуекел немесе белгісіздік дәрежесі,
3.2 Инвестициялық бизнес-жоспар
Қатарына еніп, іске кедергі келтіруде. “Техникалық-экономикалық дәлелдеме” дәстүрлі
Әрине көп жағадйда барлық нәрсе бір немесе бірнеше
«Бизнес жоспар» термині біздің тәжрибемізде 90-шы жылдардың басында
Бизнес-жоспар – бұл кәсіпкерлік іскерлікпен байланысты басқарушылық шешімдерді
Бизнес-жоспар барлық мүдделі тұлғалар мен ұйымдарға іскерлік ақпараттарды
Бизнес-жосапрды құжат ретінде түсіну ондағы ақпараттардық құпиялылығын білдіреді,
Бизнес-жоспардың мазмұны кешенді және жүйелі болуы керек, бұл
Бизнес-жоспарды жасаушылардың алдында тұрған негізгі міндет инвесторларлы тарту
Қорытынды
Қорыта келе, инвестиция дегеніміз - инвестиция - экономиканы
Инвестициялар ақша құралдары, мақастты банкілік салымдар, пайлар, акциялар
Қаржылық инвестицияны өтеушілік әдісімен бағалаған кезде бірнеше жылдардың
5