Акциз жанама салық ретінде


МАЗМҰНЫ
Кіріспе 3
1. АКЦИЗДІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ 7
1.1 Акциз жанама салық ретінде 7
1.2 Салық жүйесінің элементі ретіндегі акциздің ерекшеліктері 17
1.3 Акциздің шығу тарихы және оны қолдану 24
2.САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНДЕГІ АКЦИЗДІҢ ОРНЫ ЖӘНЕ РӨЛІ 29
2.1. Акцизді есептеу механизмі 29
2.2 Жетісу ауданы бойынша салық комитетінің мәліметтері бойынша акциз
3. АКЦИЗДІК САЛЫҚТЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ 62
3.1 Қазақстандағы акциздік салықты оптимизациялау жолдары 62
3.2 Акциз салығын салудың әлемдік тәжірибесі 73
Қорытынды 77
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 80
Кіріспе
Меншік қатынастары радикалды қайта құруда құрылатын Қазақстан Республикасындағы экономиканы
Салықтар салық әдістері арқылы капиталды барлық жаңғырту процессіндегі кезеңдерін
Салық салу сұрақтарына ғылыми әдебиеттерде үлкен көңіл бөледі, себебі,
Салықтың және салық салудың өзара байланысқан түсініктерінің көп мағыналы
Негізгі мәселе болып салықтар, көбінше акциздер табылады. Бюджеттің барлық
Егер де экономикалық сөздікті алып қарайтын болсақ, онда акциз
Бұл салық түрі әлемдегі көптеген мемлекеттерде қолданылады және де
Дамыған елдердің экономикалық әдебиеттерінде акциз салу мәселесіне недәуір көңіл
Зерттеу бұйымы болып акциз салығы, оның салық жүйесінде алатын
Зерттеу әдістемесі. Салық жүйесінде акцизді зерттеу негізіне талдау әдісі
Бұл жұмыстың мақсаты болып жанама салықтың теориялық және әдістемелік
-салық жүйесіндегі акцизді бағалау және талдау;
-акциздің басқа жанама салықтардан ерекшеліктері;
-акцизді есептеу;
-алу мәселелері және оның даму болашағы.
Осы салықтың қонымды құрылымы болып, менің ойымша, мазмұндама баяндалған
Бірінші тарауда акциздің теориялық негіздері жаналып өтеді, сонымен қатар
Екінші тарауда бюджетте акциздердің мағынасын көрсететін статистикалық мәліметтер келтірілген.
Үшінші тарауда Қазақстандағы акциздік салықты жетілдіру жолдары көрсетілген және
1. АКЦИЗДІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ
1.1 Акциз жанама салық ретінде
Кез-келген мемлекет өзінің қаржылық базасы болған кезде ғана тіршілік
Бұндай әдістің классикалық үлгісі ішкі және сыртқы мемлекеттік зайымдар
Салықтар – қаржы ғылымының негізгі бір түсінігі болуы керек.
Салықтарды алу процессі мемлекетпен жүзеге асырылады және де ол
Салық – бұл билік жағынан мәжбүр ету негізінде жүзеге
Салық мемлекеттің экономикасына тиімді тетігі ретінде ықпал етеді, бірақ
Салықтар салық ауыртпалығын көтерушілерге байланысты тікелей және жанама
Жанама салық – бұл салық салу субъектісі салық ауыртпалығын
Қосылған құнға салынатын салық
Акциздер – бұл өндірушінің ішкі нарығындағы алынатын салық,
Кедендік баждар – бұл ел шекарасына кіргізілетін және шығарылатын
Фискалды монополиялы салық – бұл жалпы қолданыстағы негізгі тауарларға
Сонымен, жанама салықтар мемлекеттің фискалды қызығушылығын көрсетеді. Оларды дұрыс
Жанама салықтардың артықшылығы болып біріншіден салық төлеушінің табысына
Жанама салықтардың жақтаушысы Бисмарк болды. Ол онда қаржылық
Халық тауар құнындағы салықтар қандай бөлігін құрайтынын біле бермейді.
Сонымен, жанама салықтар кері пропорционалды регрессивті салық болып табылады.
Бүгінгі күнде жанама салықтар өте үлкен рөль атқарады, бірақта
Кейбір елдерде бұндай әдістеме тәжірибе үстінде. Акциз, қосылған құнға
Бұл салықтар салынған тауар өндірісіндегі ұсталымдардың недәуір бөлігін құрайды.
Салық салу саясаты жаңадан бизнеспен айналысып келе жатқан көптеген
Біздің білуімізше жанама салықтар тауар бағасына қосымша түрінде алынады
Сонымен акциздерден монопольді жоғары бағалы және тұрақты сұранысты иемденетін
Акцизді енгізудің басты мақсаты болып жалпы және арнайы сұраныстағы
Жанама салықтардың мән мағынасын анықтайық. Олар қалай қалыптасады? Бағалардың
Бұл жағдайларда мемлекеттің өз табыстарын ұлғайтуы шектеулі сондықтан, мемлекет
Тауардың баға сомасы оның құн сомасынан жоғары болады ,
Бірінші тұжырым темекіні, спиртті, сусындарды және де құнданған ойындарды
Екінші тұжырым акцизделген болып тауарлар ғана емес сонымен қатар
Жанама салықтардың фискалды функциясы жақсы дәрежеде дамуда, себебі жанама
Қазіргі кезде кәсіпорындарда салық ауыртпалығы өнімнің өзіндік құнына қосылатын
Біз жоғарыда акциздердің тауар құнына қалай қосылатындығын қарастырып өттік,
1 кесте
Халыққа ЖІӨ көлемі бойыншажалпы салық түсімдеріндегі
жанама салық бөліктерінің бағыныштылығы. (%)
Халық жанына ЖІӨ
көлемі
Ел саны
Жалпы салық түсімдеріндегі бөлік
Жанама салықтар Кедендік баждар
100 және төмен 20 68 35
101-200 11 64 32
201-500 19 64 33
501-850 9 50 18
Дамыған елдер- 850 жоғары 15 32 4
*Ақпарат көзі: “Қаржылық бизнес”.2003.-№8.-с.29
Бірінші кестеде көріп отырғанымыздай дамуы өте төмен деңгейлі елдерде
Салық жүйесінің құрылымы әр түрлі салықтардың қатынасы табыстардың мөлшеріне
Бағалардың тұрақталған деңгейінде және жанама салықтардың жоғары ставкаларының ары
Қазіргі кезде оптималды мөлшері ізделінуде. Тәжірибе ретінде акциздердің жеңілдікті
Шетел мемлекеттердің мысалында біз акциздің қойылымының минималды төмендеуін немесе
Сонымен біз жанама салықтардың және акциздердің экономикалық мәнін ашып
1.2 Салық жүйесінің элементі ретіндегі акциздің ерекшеліктері
Көбінесе акциз жанама салық ретінде анықталады. Мұны анықтаудың негізгі
-Акциздің міндеттілігі мемлекет алдында салық төлеушілердің заңнамалық міндеттемесін білдіреді.
-Акциздердің дара өтемсіздігі қарама-қарсы ырзашылықтың жоқ болуын қарастырады. Бұндай
Ішкі сауда айналымында акциздер кедендік баждармен және қосылған құнға
Акциз бен ҚҚС-тің арасындағы нақты бір ерекшелік, бір жағынан
Экономикалық көзқарас бойынша акциз азаматтардың бөлек шығындар түріндегі салық
Акцизделетін тауарлардың номенклатурасының кеңеюіжәне салық салынатын қызметтердің тізіміне кіретіндер
Жекеше акциз – бұл негізгі қолданыстағы тауарлардың бағасына қосымша.
Салықтардың реттеуші функциясы көптеген әдістерде қолданыс табады. Акциздің экономикалық
Акциздің ішкісауда айналымында реттелетін функциясы мемлекеттің ішкі нарығында импортты
Егер де акциздер осы айырмашылықтан төмен белгіленетін болса, онда
Келесі жағынан акциздер теңестіру салығы болып табылады және кеден
Сабанти Б.М. ұсынған акцизді алу формасының жіктелуі өте қызық
шикізат бойынша
жартылай фабрикалар бойынша
жабдық күші бойынша
дайын өнім бойынша
Шикізат бойынша акциз тек бір ғана шикізат түрінен өндірілген
Прогрессивті болып жабдық күшіне салу табылады. Сонымен қатар нақты
Дерлік барлық акцизделетін тауарларды қолданыс бұйымы деп атауға болады.
Акцизделетін тауарларды 2 түрлі категорияға шектеу ең алдымен теориялық
салық әрбір салық төлеушінің табысына байланысты алынуы тиіс;
салықтың мөлшері және мерзімі алдын-ала анықталған болуы керек;
әрбір салық төлеушіге тиімді жағдайда алынуы тиіс./45/
Тауардан, өнімнен және бұйымдардан акциз алу бірінші және екінші
Акциздер тауарларға жіберілген табыс пайызы акциздердің төменгі табыстардың ең
Мәселенің түбі неде жатыр? Тургенев Н. айтқандай: сән бұйымдарынан
егер оларды субъектілермен ұштастыратын болсақ, онда олар заңды тұлғалардың
қолдану мінезі бойынша жалпы қолданылатын төлемдер бюджетке қалай түсетінін
акциздер салық ауыртпалығын салу формасы бойынша қосылған құнға салынатын
акциз сапасы төлеушінің өзімен анықталады.
акциздер территория деңгейі бойынша республикалық белгілеудегі төлемдерге жатады.
Сонымен, барлық айтылып кеткендерден келесідей нәтиже шығаруға болады. Бұл
Акциз әлем елдерінің салық жүйесінің элементі болып табылады. Акциздік
Мемлекет өзінің табысын тез жоғарлату мақсатымен күндегі сұраныстағы негізгі
Қазіргі күнде акциз есебіне Чехия, Венгрия, Польша елдері сияқты
Берілген функциялар бірнеше бағыттарда көрінеді:
акцизді тауарларды өндіру және қолдану көлеміне әсер ету, бірақ
өнімнің құрылымына, тиімділікті ынталандыруға, өнімнің тұтынушылық мінездемесін көтеруге әсерету,
акцизді тауарлардың өндірістің рентабелділігін реттеу, бұл бағыт бизнес өрісіне
Тауарларға акциз ішінде алкогольді өнімдерге акциз салу жатады. Бұндай
Сонымен, акцизді дұрыс түрде салу мемлекеттің бюджетіне түсімдердің жоғарлауына
1.3 Акциздің шығу тарихы және оны қолдану
Салық түсінігі адамдардың қажеттілігі туындаған кезде пайда болады. Оның
Қазіргі қоғамдағы салық механизмі мемлекетімізде өндірісті дамытуға қолданылады. Салық
Бастапқы даму кезінде Ежелгі елден Орта ғасырлардың басына дейін,
16 ғасырдың басынан 19 ғасырларда елде мемлекеттің мекемелер жүйесі
Соңғы уақыттағы кезең – мемлекет салықтарды орнатуды және салуды
Салық салудың бастапқы формасы ретінде құрбандық шалуды алуға болады.
Акциздер орта ғасырларда пайда болды және көптеген салық салулардың
14 ғасырда Кельннің салық жүйесі толығымен тікелей салықтарды алып
Сонымен бұл әйгілі емес салық, бірақ мемлекеттік табыстың сенімді
Кеңес акциздік жүйені құрудың негізгі принциптері болып күрделі фискалды
“Алтын рубльді” белгілегеннен кейін салық ставкалары алтын мағынаға келтірілді
1917 ж кейінгі енгізілген бірінші акциз болып 14% мықтылықты
Осы енгізілген акциздерді жүзеге асыру жанама салық салудың дамуына
Жеңіл өнеркәсіптің және тұтыну нарығында тауарлар ассортиментінің кеңеюі акциз
Бұл жерде ұзақ уақыт бойы өмір сүрді, сонымен қатар
1925-1926 жж. жанама салық салу жүйесінің кеңеюіне әсер етті.
1926-1927 жж. жанама салықтардың аумағына көптеген өзгерістер енгізілді. Акцизделген
1927ж тұз бойынша мемлекеттік табысты жоғалтуды өтеу үшін парфюмериялық
Осы жылда попиросалық қағазға акциз алынып тастады. Жалпы акциз
Сонымен 8 жыл ішінде акциз түсімдері 25 есе өсті.
Сонымен, жанама салықтар, көбінесе акциздер екінші деңгейлі рөлде еместігін
Акциз бюджетке үлкен көлемді сомалар әкелді. Бірақ табыстармен қатар
Одан кейін акцизделген тауалар қатарына ұн, нан, ет, спирт,
Акциз салу сұрақтары ылғида шетелдік және отандық ғалымдардың көңілін
Біз осы тарауда акциздің теориялық негізін қарастырдық. Шетел тәжірибесінде
2. САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНДЕГІ АКЦИЗДІҢ ОРНЫ ЖӘНЕ РӨЛІ
2.1. Акцизді есептеу механизмі
Республикалық бюджеттердің табыстылығы тікелей салық түсімдеріне байланысты болады. Себебі
Бұндай әдіспен алынған салыстырымдылық өз кезегінде бюджет табыстарындағы
2 кесте
Мемлекеттік бюджеттегі акциздің және басқа да салықтардың рөлі және
№ Көрсеткіштер Жылдар
2002 2003 2004
1 Салықтың бюджеттегі бөлігі 73 72 69
2 Салықтың өзгеру динамикасы 111 127 134
а) Заңды тұлғалардан табыс салығы 23 19 17
б) ҚҚС 30 28 37
в) Акциздер 6,1 8,1 8,7
г) Жер салығы 1,9 2,4 2,3
4 Жетіспеушілік -2,6 -3,7 -3,9
*Ақпарат көзі – Есептелген бойынша: Қазақстанның статистикалық жылнама. –
2 кестенің мәліметтерінде көріп отырғандай бюджетке салық түсімдерінің бөлігі
Бөлек салықтардың талдауына жекеше тоқталып кетейік. Ең алдымен табыс
Акциздер бойынша түсімдер 2003ж жоғарлауда. Ең жоғарғысы 2004ж-8,7% немесе
Акциздің бюджетте алатын рөлін айтатын болсақ, ол салық түсімдерінде
Сонымен, салық құрылымын талдағаннан кейін, біз барлық салықтар бойынша
2 кестенің мәліметтерінде ҚҚС мемлекеттің табысында үлкен рөль алатынын
3 кестеде берілген мәліметтер 2002-2004ж.ж. кезеңдеріндегі акциз бойынша түсімдердің
3 кесте
Акциздердің Қазақстан Республикасы бюджетінің табысында алатын орны.
Атаулары Жылдар
2002 2003 2004
Бюджет табысына барлық түскені(млн.тг.) 270,0 303,5 242,9
Акциздердің сомасы(млн.тг.) 16737 18853 18956
Жалпы түсімдегі акциздің үлес салмағы(%) 6,24 6,21 7,81
*Ақпарат көзі-Мәліметтер бойынша есептелген: Қазақстанның статистикалық жылнама. – Алматы.-2004ж.
Осы мәліметтерге қарап отырып бюджеттің үлес салмағы жыл сайын
Мәліметтерді салыстыра отырып, олардың түсімдерінің әр түрлі екендігін көріуімізге
Монтескье айтқан, тауарға салықтар халық үшін онша білінбейді, себебі
Сонымен акцизді кім төлейді?
Оның төлеушісі болып кім табылады?Қазақстан Республикасының “Салық және бюджетке
Қазақстан Республикасының аумағында акцизделетін таурлар шығаратын;
Акцизделген таурларды Қазақстан Республикасының кедендік аумағына импорттайтын;
Қазақстан Республикасының аумағында бензинді (авиациялық бензинді қоспағанда) және дизель
Егер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес бұрын Қазақстан Республикасының аумағында
Қазақстан Республикасының аумағында қызметтің акцизделетін түрлерін жүзеге асыратын жеке
Сонымен қатар акциз төлеушілер – резидент емес тұлғалар және
Ойын бизнесі бойынша төлеушілер болып ойын үйлері,казино және басқа
Салық салу объектісі:
1.акциз төлеушінің өзі жасап шығарған және өндірген және ыдысқа
акцизделетін тауарларды өткізу;
акцизделетін тауарларды алыс-беріс негізінде ұқсатуға беруі;
алыс-беріс, оның ішінде акцизделетін шикізат пен материалдарды ұқсату өнімдері
жарғылық капиталға жарнасы;
заттай ақы төленген кезде акцизделетін тауарларды пайдалануы;
тауар өдірушінің акцизделетін тауарларды өзінің құрылымдық бөлімшелеріне тиеп жөнелту:
тауар өндірушілердің жасап шығарған және өндірген және ыдысқа құйылған
2. бензинді және дизель отынын көтерме саудада өткізуі;
3. бензинді және дизель отынын бөлшек саудада өткізу;
4.тәркіленген және иесі жоқ, мұрагерлік құқығы бойынша мемлекетке өткен
5.ойын бизнесі саласындағы қызметті жүзеге асыру;
6. лотереяларды ұйымдастыру және өткізу;
7. акцизделетін тауарлардың, акциз маркаларының бүлінуі, жоғалуы акциз алынатын
Салық салу объектісі болып табылмайтындар:
-Этил спиртін өндіруді және оның айналымын бақылау жөніндегі уәкілетті
-Тауар өндірушіде аталған өнімді өндіру Қазақстан Республикасының лицензиясы бар
- Акцизделетін тауарлардың экспорты;
- Медициналық белгілемесі бар спиртті құрамды өнім, ҚР заңнамасында
Көптеген жағдайларда салық салу тапсырмалары маңызды болуы мүмкін, салық
Акциз ставкасы – бұл салық базасының бірлік өлшеміне салықтық
Акцизделетін тауарларына байланысты ставкалар бірнеше топтарға бөлінуі мүмкін:
бір түрлі, сапасы бойынша және бағасының деңгейімен ерекшелінетін тауар
дифференциацияланған. Салмағы, сапасы және т.б. белгілернімен еркшеленетін тауарлар. Бұған
орта ауыртпалықты. Бағасының өзгерісі бар тауар сұрыптары. Бұған темекі,
Белгілеу әдісі бойынша 2 түрлі ставка қолданылады: нақты және
Салық ставкаларын белгілеу экономиканы мемлекеттік реттеудегі әмбебап құрал болып
спирттің барлық түрлері;
алкогольді өнімдер;
темекі өнімдері;
құрамында темекі бар басқа бұйымдар;
бекіре және лосось балығының уылдырығы;
бензин (авиациялық бензинді қоспағанда), дизель отыны;
жеңіл автомобильдер;
отты және газды қару жарақтар;
алтыннан, күмістен және платинадан жасалған зергерлік бұйымдар;
шикі мұнай, газ конденсаты.
Қызметтің акцизделетін түрлері мыналар болып табылады:
1 ойын бизнесі;
2 лотереяны ұйымдастыру мен өткізу.
Ставкаларға келетін болсақ, оларды Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді. Тауардың
Акцизді есептеу сомасы салық салынатын базада белгіленген акциз ставкаларын
Акциздің адвалорлы ставкалары белгіленген акциздік тауарлар бойынша салық базасы
Қазақстан Республикасының “Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті
егер осы бапта өзгеше көзделмесе, барлық жағдайларда акцизделетін тауарларды
Тауар өндіруші өзі өндірген акцизделетін тауарларды өзінің құрылымдық бөлімшелер
Акцизделетін алыс-беріс тауарларын беру кезінде аталған тауарларды мердігерге берген
Акцизделетін тауарларды өздерінің өндірістік қажеттеріне пайдаланған кезде аталған тауарларды
Лотерея ұйымдастырған және өткізген жағдайда салық органдарына лотерея билеттерін
Акцизделетін өнім, акциз маркалары бүлінген жағдайда бүлінген акцизделетін өнімді
4 кесте
Салықтардың ставкалары және мерзімі.
Салық салу объектісі Ставкалары Төлеу мерзімі
Акцизделінетін таурлар Адвалорлы-бірбірлігіне есептелетін нақты сомасына немесе құнына Операция
Алкогольді өнімдердің барлық түрлері Көлемінде сусыз 100% спиртіне
Спирттің барлық түрлері Ары қарайғы қолдануына байланысты дифференциацияланған
Басқада акцизделетін тауарлар Тауар құнына байланысты пайызбен Салық
Берілетін шикізаттан өндірілген өнімдер бойынша Тауар құнына байланысты пайызбен,
Ойын бизнесі обектілері бойынша Бір жылға есептелген акциздің
Қазақстан Республикасының территориясында алынған шикі мұнайды беру Белгіленген заңнама
Алкогольді өнімдерді өндіру үшін әкелінетін спирт Базамен спиртке
Импортқа акциз Белгіленген заңнама тәртібінде ҚР кеден заңнамасымен белгіленген
*Ақпарат көзі: “Бухгалтер файлы”.-2001.-23-29қазан-4бет.
Салынатын айналым анықтамасын айта кеткен жөн. Бұл айналым акцизделетін
Шикізат бойынша акциз сомасы есепті кезеңде өндірілген дайын өнімге
Натуралды төлем түрінде тауар өндіруші акцизделген өнімді беру кезінде
Акциз төлеу бойынша арнайы ережелер бар:
акцизделген өнімді жоғалту, бүлінуі кезінде толық мөлшерде:
ішкі өндіріске алынған акциз алым маркасының жоғалуы, бүлінуі кезінде
өндірілген өнім бойынша акциз сомасына бірқалыпты мөлшерде.
Акциздерді есептеу механизмі мен тәртібін айта кету керек. Акциздерді
Тауарлар бойынша акциздерді есептеу, өздерінде тауардың кедендік құнынан проценттік
Қазақстан Республикасының салықтар және басқа да міндетті төлемдер туралы
-құрылымдылық бөлімшелері бар төлеушілер, өздерінің орналасқан жері бойынша салық
құрылымдық бөлімшелер үшін төлемдерге жататын акциз сомасы,әрбір құрылымдық бөлшектермен
-құрылымдық бөлшектер бойынша акциз есебін құру кезінде,акцизге байланысты операциялар
-құрымдылық бөлшектер үшін төленетін төлемдерге жататын акциздер сомасы
-ағымдағы төлемдерді қоса алғанда акциздерді төлеу, заңды тұлғалармен жасалады.
-қарастырылған тәртіп, сондай-ақ бензин жанармайын бөлшектеп және көтермелеп өңдеуді
Акциз төленетін жер болып,акциз төлеушінің тіркелген жері, тек акциз
Акциздерді төлеу акцизделетін тауарларды өндіру жинақтаушы ведомствосының мәліметтері кезінде
Олар белгіленген ставкалар көлемінде тауарлар топтары мен тауарлар бойынша
1.жіберу бағасы мен өндіріс ұсталымының қосындысы -
2.акциз ставкасы
3.жіберу бағасы
4.акциз сомасы
Тауарлармен нарық тойымы, сұраным мен ұсынымның тұрақтылығы, экономиканың
1.жіберу бағасы мен өндіріс ұсталымының қосындысы
2.акциз ставкасы
3.жіберу бағасы
4.акциз сомасы
Акциз бойынша салық төлеу мерзімі күнтізбелік жаңа салық кодексімен
Декларация – декларацияның өзінен 400.00 және
Акциз бойынша декларация, лотереяларды ұйымдастыру және жүргізу бойынша қызметтерді
400.00 формасы бюджетке төленуге тиісті акциз сомасын көрсетеді.400.01 формасы
400.00 формасы өзі өндіретін темекі бұйымдары бойынша ақпаратттарды көрсету
400.04 формасы шикі мұнай, газ конденсаты бойынша есепті кезең
400.06 формасы бекіре уылдырығы және бұлан балығы бойынша жүретін
400.09 формасы акциз жиындарының маркісінің бүлінуі және жоғалуы бойынша
400.10 формасы шикізат үшін төленген акциз сомасын есептеу үшін
Акцизделетін тауарлардың негізгі бір бөлігі - акциз жиынының
Акцизделетін тауарлардың таңбасы ерекше дәрежеге жатқызылады. Акциз жиынының таубасының
Осы белгілердің жасанды түрін қолданғандарды тіпті 2 жылға дейін
Молшылық тауарлар арасынан көптеген төменгі сапалы бұйымдар бар және
Тауарларды таңбалау бойынша талаптарды бекіту, яғни, тұтынушылардың құқықтарын қорғау
Ал бұл кәсіпкерлер жағынын кері әсерін туғызады. Бұл
Бұл жеткіліктілік, яғни рационалды ақпараттық қанғандық, ол өзгерілген ақпараттарды
2001ж. акциз жиынының таңбасын жаңа үлгімен міндетті таңбалау енгізілді,
Акциз жиынының таңбасының құны және оның шығарылу кәсіпорнын шығындар
Өндірілген акцизделетін тауарлардың жоғалу кезінде акциз толық көлемде төленеді.
Таңбада сыйымдылық көлемінің белгісі болмаған жағдайда,бүлінген немесе жоғалған таңбалар
Акцизді салудың ерекшелігінің бірі болып сыртқы сауда айналымдағы акциздерді
Бірінші принцип бойынша акциздерді алудың негізі мемлекет аралық
Сондай-ақ бұл принцип бойынша акциздерді алу тәртібі «келісімдерге қосымшалармен
-Қазақстан Республикасының халық аралық келісім шартына сәйкес, тауарлардың импорты
-Сыра, ішімдік сусындары, шараптар, спирттің барлық түрлерінен басқа акцизденген
Импорттаушы міндетті түрде кедендік жүктің деклорациясының көшірмесін көрсету
Келісімшарт бағамымен акциз есептелінеді және ҚР-ң ҰБ бағыты бойынша
Кедендік органдар ай сайын есепті кезеңдегі келесі айдың 25-не
Төменде көрсетілген акцизделетін тауарлар импорт акциздерден босатылады:
1. Қазақстан Республикасының өкіметімен бекітілген норма бойынша заңды тұлғалармен
2. Жолаушыларды,жүктерді халықаралық тасымалдауды іске асыратын көлік қаражаттарын пайдалану
3. Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы оларды өткізуге дейін
4. Құжатты көрсету кезіндегі Қазақстан Республикасының өкіметімен анықталған тәртіппен
5. Халықтық ұйымдар, өкіметтер, мемлекеттер жолымен қайырымдылық мақсатында әкелінетіндер
6. Шетелдік дипломатиялық және оларға теңестірілген өкілдіктердің ресми пайдалануы
7. Қазақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы өткізілетін, “Еркін айналыс
Ерікті айналым үшін тауарларды шығарудан кейін акциз жалпы
Акцизделетін тауарлардың импорты бойынша салық салу объектісі болып кедендік
Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін тауарлардың төлеміне жататын акциз шығарымдары,
Таңбалауға жататын акцизделетін тауарларды топтастыру кезінде кеденді жүктік декларация
Егер де акциз бойынша төленген сомалар төленуге тиіс сомадан
Төлеушіге акциз сомасын қайтару үшін келесі құжаттар қажет:
-төленген акциздердің қайтарымы туралы төлеушінің өтініші;
-кеден органдарымен толтырылған кедендік жүктік декларацияға, сәйкес есептелінетін акциздер;
-төленуге тиіс акциздер сомасы туралы төлем құжаттарының көшірмесі;
-кедендік құны бойынша декларация.
Құжаттарды көрсеткеннен кейінгі қайтарымды Қазақстан Республикасының салық туралы заңымен
Әртүрлі кедендік режимдер кезінде акциздерді қолдану ерекшеліктері.
Қазақстан Республикасының территориясынан бұрын экспортталған қазақстандық тауарлардың реимпорты кезінде
Бажсыз тауарлар дүкенінде акциздер алынбайды. ТМД құрамындағы мемлекеттердің таурлары
Егерде осы тауарлармен коммерциялық операциялар жүргізілсе, акцизде кедендік заңға
Импортты тауарлар бойынша акциз қойылымдары өнімнің бір бірлігіне евромен
5 кесте
Шеттен әкелінетін тауарлар бойынша акциз қойылымдары.
Атаулары Сырттан әкелінетін тауарларға акциз қойылымы
Сыра 0,2евро/1 литр
Шараптар және шараптық материалдар 0,4 евро/1 литр
Бекіре және арқан балықтары 100%
Темекі өнімдері 4 евро /1000 дана
Бензин 31 евро/1 тонна
Жанар жағар май 20евро/1 тонна
Жеңіл автомобильдер 10%, бірақ 0,5 евро/куб.см кем емес
*Ақпарат көзі:ҚР Өкіметінің 28.01.2001ж №137 қаулысы
Қазақстан Республикасының территориясынан акцизделетін тауарларды нақты реэксперттеу акциз бойынша
-реэксперттелетін тауарлар алып келген кездегі қалпында болса;
-әкелінген уақыттан бастап, 2 жыл аралығында ғана тауарлардың реэкспорты
-реэкспорттелетін тауарлар пайда табу мақсатында қолданбаса.
Төленегн акциздер сомасын қайтарып алу үшін кеден органдарына берілген
Кеден органдарының депозиттік шотына түскен Қазақсатан Республикасының заңымен анықталған
1-5 күнге дейін – айдың 8-де бюджетке аударылады;
6-10 дейін – 13 күні бюджетке аударылады;
11-15 дейін – 18 күні бюджетке аударылады;
16-20 дейін – 23 күні бюджетке аударылады;
26-28 дейін – есепті айдың ақырғы күнінде бюджетке аударылады;
29-31 дейін – есепті айдан кейінгі 3 күні бюджетке
Сонымен, біз әртүрлі кеден режимдерінде акциздердің төленуін зерттедік, сондай-ақ
2.2 Жетісу ауданы бойынша салық комитетінің мәліметтері бойынша акциз
Берілген ауданның акциз бойынша болжамы – 479179 мың тг.
Жетісу ауданында 11 алкогольді өнімдерді өндіруші тіркелген, оның 7
арақтар, винолар,коньякті өндіруші ЖШС “КДД”
шампан өндіруші ЖШС “Ралко”
сыра өндіруші ЖШС “Динал”
сыра өндіруші ЖШС “Ак-нар”
сыра өндіруші ЖШС “СП Ирбис”
сыра өндіруші ЖШС “Алтын Орда”
сыра өндіруші ЖШС “Дербес”
Сонымен, ауданда арақ өндіруші – 1 кәсіпорын, винолар –
сусындар 1 кәсіпорын. Жетісу ауданының мәліметтерін 6 кестеден көреміз.
6-кесте
31.12.2004 ж жағдайы бойынша және 2003ж ұқсас кезеңінде жалпы
Салық түрі 31.12.2004ж түсім 31.12.2003ж түсім Ауытқуы
1
Вино 8445,9 47946 -39500,1
Арақ 46053,8 48743,8 -2690
Коньяк 22292,2 5071,6 17220,6
Шампан 15506,1 9892,2 5613,9
Сыра 75067,2 72329,4 2737,8
Мықты сусындар 148721,4 31086,1 17635,3
Зергерлік бұйым 1244,5 4158,9 -2914,4
Ойын бизнесі 13881,3 8967,7 4913,6
Электрэнергиясы 162631,3 68379,8 94251,5
Жанар жағар май 14793,4 2475,9 12317,5
Бензин 38304 10963 17341
Барлығы 536941,1 410014,4 126926,7
*Ақпарат көзі:Жетісу ауданы бойынша Салық Комитетінің мәліметтері.
Айтып өткендей, алкогольді өнімдерге акциздер бойынша болжам 106,7% орындалған
Келесі 7 кестеден, ауданның ірі ЖШС “КДД” өндірісі бойынша
7 кесте
Алкогольді өнімдерге акциз бойынша түсімдері*
Өнім түрі Өндіріс көлемі далл Өніріс көлемі мың тг
2003 2004 2003 2004 2003 2004
Арақ 53153 72465 89166 213367 85736 151373
Вино 139980 86458 231733 159573 268620 169858
Коньяк 61175 83900 327503 591531 319533 541074
Шампан 119958 106512 257335 267816 234984 256944
Мықты сусын 115356 158420 246631 449369 228748 474556
*Ақпарат көзі:Салық Комитетінің мәліметтері.
. Алкогольді өнімдерді шығару көлемінің төмендеуі қажетті негізгі ректификатының
Арақ – болжам бойынша 74268 мың тг, ал нақты
Коньяк - болжам бойынша 15710 мың тг.
Шарап – болжам кезінде 11539мың.тг.; ал нақты бюджетке
Шампань - шампань бойынша екі акциз төлеуші тіркеуде
Сыра – қазіргі кезде Жетісу ауданында бес кәсіпорын сыра
Ойын бизнесі – болжам бойынша 10942м.тг. нақты түсім –
Сәйкесінше, акциз салу объектісі де көбейді. Сонымен қатар, АЕК
Бензин және дизель отыны – 01.01.2004ж бастап, “Салық және
Бензиннің және дизель оты бойынша көтерме саудамен айналысатын ұйымдардан
Болжамның едәуір артық орындалуы және де бензин, дизель отындары
Электроэнергия – болжам бойынша 158,896 мың тг, ал нақты
АПК-дан бөлек, электроэнергияға акциздерді төлеушілер болып ГЭС ЖШС саналады.
Сонымен, Жетісу ауданы бойынша салық комитетінің мәліметтері бойынша бюджетке
Сонымен, бұл бөлімде қарастырылған сұрақтар арқылы іс жүзінде акциздердің
Акциздер бойынша жағдай келесі түрде қаланды: Республикалық бюджетке жыл
8 кесте
2002-2004 жж ішінде республикалық бюджет үзілісіндегі акциздер
бойынша болжамның орындалуы* (млн.тг)
Респуб.бойынша акциз барлығы 2002ж 2003ж 2004ж
Болжам 7804,3 10502,5 22110,9
Нақты 7189,2 10921,7 16841,3
Болжам орындалуы (%) 92,1 104,0 76,2
*Ақпарат көзі-ҚР мемлекеттік табыстар Министрлігінің салық комитетінің есеп
2002-2004ж Республикалық бюджет бойынша акциздің түсу диаграммасы
Сурет 1
2004 ж акциз салығының жоспарланған түсімінің едәуір өскені байқалады.
2004ж көрінген ауытқуы жаңа заңнаманың енгізілуімен байланысты – акцизделетін
2003ж және ағымдағы жылдағы акциздердің түсімі бойынша, болжам мәліметтерінің
Сонымен бірге, негізгі себептердің бірі – алкогольді өнімдердің импорты
9 кесте
2002-2004жж Алматы қаласының акциз болжамының орындалуы
Алматы қ. бойынша акциз 2002ж 2003ж 2004ж
Болжам 1945,0 2282,4 2826,6
Нақты 1338,2 1648,3 2319,2
Болжамның орындалу пайызы 68,8 72,2 82,1
* Ақпарат көзі- Алматы қаласы бойынша салық комитетінің мәліметері
Алматы қаласы бойынша бюджетке түскен акциздер түсімін талдау болжамның
Акциздар бойынша түсімдер түсуі, жалпы тұтынылатын акцизделетін тауарлардың әкелінуі
Қорыта айтсақ, бюджет кірісін қалыптастыруда жыл сайын акциздердің рөлі
Республика табысын қалыптастырады және болжамды орындауда едәуір салымды Алматы
2002-2004ж Алматы қаласы бойынша акциз түсудің диаграммасы
Сурет 2
Болжамның жоғарлауы фискалды органдардың жұмыс сапасының жақсаруына әсер етпейді.
10 кесте
2002-2004 ж ж Жетісу ауданы бойынша акциздердің болжамның орындалуы
Жетісу ауд бойынша барлық акциздер 2002ж 2003ж 2004ж
Болжам 317136 311928 479179
Нақты 321799 348480 536879
Болжам орындалу пайызы 101,4 111,7 112
* Ақпарат көзі- Жетісу ауданының салық комитеті бойынша
2002-2004ж Жетісу ауданы бойынша акциз түсуінің диаграммасы
ЖОСПАР
Сурет 3
Жетісу ауданының акцизден түсетін түсімдерін қорыта айтқанда, ол жылдан
Болжамның жоғарылауы акциздік тауарға сұраныс көбеюде. Болжамның жоғарлауы фискалды
3. АКЦИЗДІК САЛЫҚТЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ
3.1 Қазақстандағы акциздік салықты оптимизациялау жолдары
Кенелді Қазақстанның болашақта гүлденуі, салық жүйесі саласындағы шешімдер тікелей
Қазақстан Республикасының өкіметінің 2000-2002ж. Арналған формасында айтылып өткен: салық
Акциздер жанама салықтар болып табылады және кәсіптің қаржылық нәтижесіне
Қазіргі акциз сомасы акцизделетін өнімдердің салық салу саласында олардың
-темекі және алкогольді өнімдердің импорты мен өндірілуін бақылау ұйымдары;
-акциздерді толық және уақытында төлеу үшін күресті күшейту.
2002ж. Салық полициясы жүргізген іс шаралар нәтижесінде, бұқпа сауда
Жасырын емес өндірілген алкогольді өнімдер өз бәсеке қабілеттілігін бұқпа
Бұл жағдайда қандай шараларды қолдану керек?
Біріншіден, салық қызметімен ескерілмеген алкогольді өнімнің көлемін қысқарту арқылы
Салық жиналымын жоғарлатуға бағытталған іс шаралардан басқа құқықтық сипаттағы
Алкогольді өнімдердің өндірілуін және айналымын бақылауды жақсарту бойынша бүгінгі
Қарастырылған мәселені шешу үшін 2003ж. алкогольді өнімнің айналымымен өндірілуін
Біздің көз қарасымызша, ең басты мына мәселелерді шешу қажет:
Комитеттің қызмет ету кезінде жүргізілетін жұмыстардың негізгі тірегі бақылау
Қәзіргі кезде басқару қызметін ақпараттар бойынша аналитикалық жұмысқа бағыттау
Жоғары сапалы алкогольді өнімді өндіруді және өткізуді қамсыздандыру бойынша
«Сондай-ақ, жасандылар мен өндірушілердің өзі және сәйкесінше органдар күресуі
Қазіргі кезде Алматы қаласы әкімінің шешімі бойынша құрамында 12
Осы тұрғыда неге 11 градус немесе 13 градус емес
Нарықтағы жағдайды жақсарту үшін 1996ж. Соңында құрылған алкогольді өнімдерді
Салықтардан бас тарту мүмкіншіліктері тек заңнама деңгейінде жүрмей- сондай-ақ
Мысал ретінде, сыртқы сауда операциясына жанама салық салу тәртібін
Ұқсас жағдай жанама салықтың басқа түрі бойынша қалыптасты –
Сыртқы саудада қалыптасқан жері ұстанымдарын пайдалану, мемлекет аралық деңгейде
2000 ж. ҚР МГД-мен қабылданған, салық әкімшілігінің сапасын жоғарылату,
Берілген міндеттемелерді қалыптастыру барысында келесі іс шараларды жүргізу қарастырылған:
-алкогольді өнімдердің айналымы мен өндірісін мемлекеттік реттеуді күшейту бағдарламасын
-алкогольді өнімдердің айналымы мен өндірісін мемлекеттік реттеу туралы заңын
-акцизделетін мұнай өнімдерінің айналымы мен өндірісін мемлекеттік реттеуді күшейту
-акцизделетін өнімдер айналымы мен өндіріс баланстарының жүйесін енгізу және
Алкогольді өнімдердің және этил спиртінің айналымы мен өндірісін мемлекеттік
Берілген бағдарламаның мақсаты, бюджетке табыстың максималды түсуі, сонымен бірге
Келесі міндеттерді шешу жолдарымен бұл мақсатты іске асыруға болады:
-салықтың түсуін,айналымын және өндірістік бақылауды ұйымдастыру;
-заңды өндірушілер үшін экономикалық тиімді шарттардың құрылуы;
-алкогольді өнімдер мен спирттің барлық түрлерін өндіру легализациясы;
-заңсыз айналым мен күресу;
-а лкогольді нарықтың реттелуі,
-кеден және салық саясатын жетілдіру;
-нормативтік құқықтық базасын жетілдіру;
-бақылау қызметін ақпараттық технологиялық қамсыздандыру,қажетті инфраструктуралық дамуы.
Көрсетілген міндеттемелердің толық орындалуы келесі нәтижелерге әкеледі;
.Алкогольді нормативті реализациялау;
2.Шығарылатын өнімдердің көлемі мен сапасын бақылауды бекіту.
3.Бюджеттің кіріс жағын толтыруды қамсыздандыру.
«Ғылыми-методологиялық жүйелілікті талап ететін және сондай-ақ бюджеттің кіріс жағының
Толық көлемде акциздердің түсімін тоқтататын бірқатар себептер бар және
Берілген жағдайдың дамуына себеп болатын факторлар: өндірушіден соңғы тұтынушыға
Мұнай өнімдерін шығарушы ұйымдар мен өндірушілердің арасындағы қарым-қатынастың барлық
Бағдарлама өз алдына келесі мақсаттарды қойған:
-мұнай өнімдерін өткізу және өндіру жөнінде баланстар жүйесін
-мұнай өнімінің импортына бақылауды күшейту;
-мұнай өнімдерімен көтерме және бөлшек саудасын лицензиялауды енгізу;
-бақылау қызметтерін ақпараттық технологиялық қамсыздандыру инфраструктурасын дамыту.
Көрсетілген міндеттердің орындалуына байланысты келесі экономикалық нәтижені аламыз;
-бензин нарығын легализациялау;
2.мұнай өндірілген өнімдер көлемін және сапасын қатаң бақылау
3.мұнай өндіру салаларында айналым мен өндірудегі тусетін түсім арқылы
Қойылған мақсаттарға жету үшін бағдарламада іс шараларды қалыптастыру қарастырылады
Республикадағы мұнай өнімдері нарықты реттеудің негізгі механизмдері болып;
-дайын өнімге экспорттық-импорттық баждардың ставкалары;
-шикі мұнай экспортқа және мұнай өнімінің импортына жеңілдіктер;
-акциз ставкалары.
Республикада мұнай өнімдері нарығында негізгі шарттық субъектілері болып:
-мұнай өндіретін зауыттар;
-көтерме сауда кәсіпорындары.
Бензин және дизель отынына акциздерді төлеу жауапкершілігі бұрын жүргізілетін
Акцизді төлеу тәртібіне және есептеленуіне жаңа шараларды пайдалану қажет
Бензин және дизель отынын өткізумен айналысатын кәсіпкер мен МОЗ
Көтерме саудамен айналысатын кәсіпорындар мен МОЗ қуыс тетігінің экономикалық
Сонымен, ағымдағы жылдың ақпан-наурыз айларында ГСМ-мен АЗС-тің бағалары елеулі
Бөлшек секторындағы мемлекеттік реттеуді күшейту үшін мұнай өнімдері нарығында
Біздің көз қарасымызша, мұнай өнімдерін өткізуді бақылау мақсатында мұнай
Мұнай өнімдерін өткізуді бақылау саласында акциздік саясаттың жетілдірілуі келесіні
1.Мұнай өнімдерін өткізумен айналысатын кәсіпорындар мен дизель және бензин
2.заңды түрде бензин және дизель отындарының көлеңкелі нарығын біртіндеп
3.шығарылатын мұнай өнімдерінің сапасына бақылау орнату;
4.мұнай өнімдерін отандық өндірушілер қызметінің тиімділігін балағаттау үшін
Акциздерді есептен шығару механизмінің кейбір жағдайын анықтау талап етіледі.
Бұл мақсатта алкогольді өнімдердің импорты мен өндірілу Акциздік саясаттың
Біздің ойымызша салық формалары заңнама нормаларын түсіндіруге және насихаттауға
Сондықтан бұзу қылмыстық іс болып қарастырылады. Салық бұзушылардың қиылысуы
Акцизделетін өнімдердің айналымы мен өндірілуін тиімді мемлекеттік бақылау жүйесін
-алкогольді өнімдерді өткізу және өндіру көлемін автоматты түрде есепке
1.өткізілген және өндірілген өнімдер көлемін міндетті мәнерлендірілуі;
2.өндірушілер зауыттарында акцизделетін өнімдерді есепке алу құрылғыларын орнату;
Бұл жүйе арқылы декларациядағы мәліметтерді автоматты түрде өңдеуге мүмкіндік
Дисбаланс жағдайында, яғни әртүрлі көздерден алынған мәліметтердің бір-біріне сай
-акцизделетін өнімдер қозғалысын есептеуді жетілдіру;
Акцизделетін өнімдерді толық есепке алуды енгізу мақсатында, акцизделетін өнімдерді
Темекі өнімдерінің қоғалысын бақылау жүйесін жетілдіру мемлекеттік есепке алуды
-алкогольді өнімдер мен темекі өнімдеріне акциз маркасының жаңа үлгісін
Жасанды акциздер таңбасының заңсыз айналымымен тиімді күресуді жоғарылату мақсатында,
-этил спиртінің құрамының көлеміне бағынышты алкогольді өнімдерге акциз ставкаларын
Алкоголь нарығын талдау келесіні көрсетеді: соңғы 2 он жылдықта
Сонымен, әлсіз алкогольді өнімдерді отандық өндірушілерді қолдау мақсатын да,
Бүгінгі таңда, отандық өндірушіні нақты қолдау қажеттілігі туындады. Қорыта
3.2 Акциз салығын салудың әлемдік тәжірибесі
Дамыған мемлекеттер үшін күшейтілген және кеңейтілген араласуы тән. Айырмашылығы
-тауарлардың тұрақты баға деңгейіне жету;
-экономикалык өсімнің тұрақтылығын қамтамасыз ету;
-халық табысының минималды деңгейін қамтамасыз ету.
Бұл мақсаттарға бірден жету мүмкін емес. Сол себептен, мемлекет
Салықтар бюджет кірісінің негізі болып саналады,олар шығындар бөлігі арқылы
Шет елдерде акциз кең түрде қолданылады, бірақ оның ролі
Соңғы 10 жыл ішінде алкогольді өнімдерден алған жиын мүлдем
Ал Жапонияның салық жүйесі ерекшелінеді. Жапониядағы салықтардың арасында көрінетін
Кейбір ТМД. елдерінде, мысалы Қырғызстанды жанама салықтағы акциздер үлесі
Жалпы басқа да айналыстағы салықтармен қатар акциздерде, яғни қосылған
Барлық елдер үшін ортақ акция салынатын тауарлар,яғни тұтынылатын тауарлар
Әлемдік тәжірибеде нарықтық экономикасы дамыған елдердің және дамушы елдердің
- Бұл бөлімшелер 1 ұйымның құрамында болатын елдер. Ол
- Тікелей және жанама салықтардың бөлімшелері әр түрлі ұйымдарға
- Иерархиялық басқарудың әрбір деңгейіне сәйкесінше мамандандырылған жолмен функционалды
Шетелдердегі акциздермен бай жағдайларды олардың Ұлыбританияда қолданылатын мысалында қарастырамыз.
Бұл ел салық салу теориясының отаны болып саналды. Өз
Акциздер ғасырлар бойы патшалықтың негізгі кіріс көзі болған. В.М.Пушкареваның
Бизнес үшін бұл ең басты мағына,себебі егерде ағылшын тауарларын
Ұлыбританияда акцизделетін тауарларға ставканың 2-түрін қолданады: адвалорды және қатан.
Жанама салықтар Ұлыбритания бюджетіне едәуір кіріс әкеледі.Олардың негізгілері болып:
Акциздер кедендік баж Департаментінің басқаруында болады.
Сонымен біз шетелдегі акциздерді салу жүйесін қарастырдық.
Қарастырылған елдердегі жанама салықтарды қолдану тәжірибесінде көбінесе экономиканың тұрақсыз
Қорытынды
Сонымен, біздің зерттеулер бойынша акциздерді салу өзінше бір регрессивті
Жанама салықтардың психологиялық тұрғыдан айта өтсек, онда ол
Бұл салықтың ірі кемшілігі болып олардың бір қалыпсыздығы табылады.
Тарихи тәжірибе бізге көне заманнан бері акциз салығының қалай
Акциз әлем елдерінің салық жүйесінің ажырамас элементі болып табылады.
Салық жүесінде акциз маңызды роль атқарады. Жыл сайын бюджеттегі
Акизді өндіру механизміне тоқталсақ, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүргізіледі.
Негізгі акциз атрибуты болып акциз жиынының таңбаларын таңбалау саналады.
Акцизделетін өнімдер түрлерін өндіру табысты болғандықтан, сәйкесінше ставкамен салынады.
Жаңа салық кодексінің қабылдануымен байланысты акциздер бойынша есеп блерудің
Қазақстан Республикасы енді ғана дамып келе жатқан мемлекет. Біздің
Біздің ойымызша, берілген салықты өндіру механизмін және оның уақытылы
Болашақта біздің қаржылық саясатымызға белсенді үлес қосамыз деген үміттеміз.
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Закон Республики Казахстан от 26 июня 2001г. «О налогах
Нормативные акты по финансам, налогам, страхованию, бухгалтерскому учету. –
Постановление Республики Казахстан от 21 июля 2001г. № 846
Информационный бюллетень Министерства финансов Республики Казахстан.-2002г.
Внешнеэкономическая деятельность Республики Казахстан «Порядок применения НДС и акцизов
Постановление Республики Казахстан «О ставках на подакцизные товары» от
Постановление Республики Казахстан «О ставках акцизов на подакцизные товары,
Закон Республики Казахстан «О республиканском бюджете на 2001г.»
Об акцизах: письмо Городского Налогового Комитета от 7 янв.
Экономика и право. –2002
Архипкин И. Акциз в период НЭПа // Финансовый бизнес.
Абдукадыр М. Новейшие экономические исследования. – Алматы, 1998.
Богачевский М.Б. Финансы США и Англии в период общего
Гурьев А.И. Необходимость налогов. – М, 1931. – 11с.
Гензель П. Очерки по истории финансов. –М, 1913. –29с.
Далберг Р.Л. Международное налогообложение: Краткий курс / Пер. с
Дробозина Л.А. Финансовая и денежно – кредитная система Англии.
Данильцев А.В. Международная торговля: инструкция регулирования. – М, 1999.
Жуватханов. Необходимость государственного контроля за производством импорта и реализации
Жумабаев. Налоги и налогообложение: Учебное пособие. – Алматы: Ун
Зенгер Е.А., Лябулгайнов А.А. Основы налогового законодательства Австрии.// Финансы.
Ильясов К.К., Саткалиева В. Государственный бюджет: Учебное пособие. –
Ильясов К.К., Идрисов Э.К. Налоги развитых стран. –
Исаев А.А. Очерк и политика налогов. Ярославль, 1887. –
Карагусова Д.Г. Сущность налогов. – Алмата, 1994. – 20с.
Леснова Н.Е. Акцизное обложение: ратроспектиный взгляд // Финансы. –
Мухитденова Б. Изъятие подакцизной продукции у хозяйствующнго субъекта, нарушивших
Моммзен Т. История Рима. – М, 1997. – 4т.
Монтескье Ш.Л. О духе законов. – М, 1999. –
Мелехова Е.С. Косвенное обложение в начале 20 –
Нусупова А. Проблемы регулирования внутреннего рынка нефтепродуктов в Республики
Налоговое обозрение Канады.// Финансовая газета. – 2000ю - №
Налоговая система зарубежных стран /Под. ред. В.Г.Князева, Д.Г Черника
Оборот нелегальной акцизной продукции.// Вестник М - во гос.
О маркировке //Вестник предпринимателя. – 2001. - № 9.
Омирбаев С.М. Налоги и налогообложения: Учебное пособие. –
Оспанов М.Т. Налоговая реформа и гармонизация налоговых отношений. –
Оспанов М.Т. Продолжить либерализацию и оптимизацию налоговой системы Республики
Пушкарева В.М. История финансовой мысли и политика налогов. -
Петти В. Трактат о налогах и сборах. – М,1997.
Рахметоа Н. Опыт работы налоговых органов и таможенных служб
Ровинский К.И. Податная инспекция в России. –СПб, 1910.
Седова Н.В. Акцизное обложение.// Финансы. – 2001. -
Статистический ежегодник Казахстана // Агенства по статистике / Под
Смит А. Исследование о природе и богатстве народа. Петразаводск,
Сейдахметова Ф.С. Налоги в Казахстане. – Алматы, 2002. –
Сейдахметова Ф.С. О косвенных налогах.// Файл бухгалтера. – 2001.
Сарсенбаев М. Экономическая целесообразность косвенных налогов. // Финасы
Сарсенбаев М. О некоторых вопросах уплаты акциза.// Деловая неделя.
Сарсенбев М. Акциз работает на бюджет.// Каз. Правда. –
Сперанский М.М. План финансов. –М. – 54с.
Сабанти Б.М. Теория финансов. –М. – 138с.
Семеков И.П. Экономическая сущность налога с оборота. – Куйбышев,
Тургенев Н. Опыт теории налогов. –М, 1937. – 48с.
Табанов К. Проблемы, связанные с оборотом подакцизной продукции.//
Худяков А.И. , Наурызбаев Н.Е. Налоги: понятие, элементы, виды.
Ходской Л.В. Политическая экономика в связи с финансами. –
Шепенко Р.А. Налоги в Китае.//Финансы. –1999. – № 10.
Шепенко Р.А. Акцизы. М,2001.
3
2002
БОЛЖАМ
2002
БОЛЖАМ