Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі
Банк Ісі Академиясының Колледжі
Курстық жұмыс
Тақырыбы: «Қазақстан Республикасындағы банк операциялары мен қызметтерінің
Орындаған: Абдықадырова Г.Б III курс, 32 топ студенті
Тексерген: оқытушы
Қалғұлова Р.Ж. (банк есебі)
Ғұмар Н.А. (банк ісі)
Тлеубердиева А.И.
Қорғауға жіберілді
« ________ » «____________»
Алматы 2005
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 3
I Бөлім. Банктік операциялар мен қызметтердің жаңа түрлері
1.1. Лизинг, траст жаңа қызмет нысаны ретінде 6
1.2 Банктік форфейтинг және франчайзинг операциялары 15
1.3 Пластикалық карточкалар – банктің жаңа қызмет
II Бөлім. Жаңа банктік қызметтердің бухгалтерлік есебi 27
2.1 Лизинг операцияларының бухгалтерлiк есебi 27
2.2 Төлем карточкаларымен есеп айырысу 29
2.3 Форфейтингтік операция есебі 32
III Бөлім. Банктiк операциялардың даму перспективалары мен мәселелерi
Қорытынды 37
Қолданылған әдебиеттер тізімі 39
Кіріспе
Қазіргі таңда Қазақстандағы банктік жүйесінің нашар дамымағандығын инвестициялық
Лизинг - бұл лизинг берушінің өзіне тиесілі құрал
Траст операциясы - клиенттің сенімді тұлғасы ретінде оның
Траст операциясын жасау үшін, ең бастысы, сенім білдірілген
Банктің траст қызметін көрсетудің басты шеңберін жеке
Форфейтинг қызметі халықаралық сауданы орта мерзімде қаржыландырудың балама
Форфейтинг - бұл форфейторлардың, яғни коммерциялық банктің
Форфейтинг мәмілесі бойынша, алдымен экспортер өзінің тауарын несиеге
Бүгінде франчайзинг – қоғамның тауар қызмет көрсетуге деген
Қазақстанда алғаш рет «Алматы сауда-қаржы банкі» (АТФ банк)
Электрондық есептеу жүйесі қазіргі заманның ағымына сай, пластикалық
Пластикалық карточка – ол бір тұтас термин бұл
Бүгінгі күні дүниенің 200 астам елдері пластикалық карточкаларды
Тақырыптың өзектілігі: Қазақстанның банктік қызметтері нарығының бүгінгі жағдайының
Жұмысты орындаудағы мақсат: бүгінгі нарықтағы банктік қызметтердің әр
Жұмысты орындаудағы міндеттер:
Жаңадан енгізілген операция түрлерін, ерекшеліктерін көрсету;
Банктік нарықтағы өзгерістерге зерттеулер жүргізу;
Банктік жаңа қызметтерге талдау жасау;
Банктік қызметтердің даму мәселелері мен перспективаларын айқындау.
Әдістемелік негіз ретінде, Қазақстан Республикасының банктік жүйемен, банктік
I Бөлім. Банктік операциялар мен қызметтердің жаңа түрлері
1.1. Лизинг, траст жаңа қызмет нысаны ретінде
Өндірушілер мен тұтынушылардың тауарлы талабына орай қаржыландыруды несиелендірудің
1. Лизинг
2. Рентинг
3. Хайринг
Лизинг - өте ұзақ мерзімге 3-20 жыл және
Рентинг - қысқа мерзімді 1 күннен – 1
Хайринг - орта мерзімді 1 жылдан – 3
Ұзақ мерзімді лизинг деп - жабдықтар, үй құрылыстары,
Арендатор (жалға алушы)
Арендодатель (жалға ұсынушы)
Банктің лизинг бөлімі немесе басқа да лизинг компаниялары.
Лизингтің қалыптасқан түсінігі болып әр түрлі құрал-жабдықтар, ЭБМ-дер,
Келісім мерзімі аяқталған соң арендатор мүліктерді арендодательге қайтарады
Екі жақтың келісімі бойынша тозу құралдарын есептеп қалдық
Лизинг субъектісі болып: арендатор, арендодатель және операцияға жанама
Ұйымдастыру техникасы (медициналық, полиграфтық құралдар, электрондық есептеу машиналары
Әр түрлі машиналар, өнеркәсіптік жабдықтарды 20 жылға дейін
Транспорт жабдықтары (ұшақ, тік ұшақ, кеме, әр түрлі
Ұзақ мерзімді аренда (үй ғимараты, құрылыстар)
Лизинг қатысушылары тікелей және жанама қатысушыларға бөлінеді:
Тікелей – бұл арендатор, арендодатель, лизинг компаниясы, кәсіпорындар,
Жанама – бұл несие ұсынушы субьектілер коммерциялық инвестициялық
Лизинг компаниясы мамандануына байланысты тар және кең мамандандырылған
Тар мамандандырылған компаниялар тауарлардың бір түрін (контейнер, жеңіл
Кең мамандандырылған (универсалды) фирмалар алуан түрлі машиналар, жабдықтаушыларды,
Лизинг тарапынан бәсеке туғандықтан, банктер бұл операцияларды өз
4 сурет. Қаржыландыру структураларының лизинг жобасын ұйымдастыруы.
Берілген сызба лизинг беруші мен несиеберушінің функцияларын біріктіреді.
Негізгі жетістіктері мен тапшылығы 2 кесте көрсетіледі.
Кесте 2. қаржыландыру құрылымының бәсекелесуге жарамдылығы.
Өтімді жағы Әлсіз жағы
Банктер ұйымшыл дайындалған.
Бастапқы капиталды жасау
Тұтынушылар саны көбейеді; нарықта орнының үлкеюі қызмет түрінің
Лизинг мәмілелерін жасауда несие қауіпінің минимумға жетуі.
Банктің бәсекелес ортада нақ тұруы.
Банк тұтынушыларының артуы.
Инвестициялардың кірістік деңгейінің ортаңғы дәрежеге жетуі.
Мемлекеттік мәселелерді шешуде банктің ролі артады.
Қаржыландырудың қолайлы жолдарын ұсыну (несиені төлеу және маржамен
Ұзақмерзімді салымдардың көбеюінен қатер туады.
Лизинг объектілерірін пайдаланудағы қиындықтар (ерте мәлім қаржылық лизингте
Банк өтімдігі лизинг операциясы өскенде байқалады (лизинг объектілері
Әкімшілік функциялардың көбеюі және мәміле жасауда қиындықтардың тууы.
Әр түрлі маман иелерінің жеткіліксіздігі мәміленің (техникалық шаралар
Көбінесе қызмет көрсету шаралары болмайды.
Дербес бухгалтерияның болмауы лизинг әрекетіне толық баға бере
Банктегі қаржылық операцияларды лизинг әрекеті ролінің өсуінен, бұл
5 сурет. Қаржыландыру ұйымдарында еншілес структуралардың лизинг жобасын
Бұл құрылым бойынша банк тек ғана лизингтің мәмілеге
Берілген сызба бойынша, әрбір тұлғаның өз міндеттері бар
Негізгі жетістіктері және кемшіліктері 3 кестеде беріледі.
Кесте 3. Банктің еншілес компанияларының бәсекеге түсе алатындығы.
Өтімді жағы Әлсіз жағы
Лизингтік операциялар-негізгі әрекет түрі, жоғары жете біліушілік.
Бір ұйымның ішінде лизинг мәселесі бойынша шоғырлау.
Тұтынушылар мен қамсыздандырушылар жөнінде ақпарат көздеріне қол жеткізу.
Тұтынушыларға зарарсыздана яғни (банк тарапынан)
Мәселелерді шешудің жеңілдігі, шығыстың азаюы және лизинг
Шартқа отырғанда қауіп-қатер азаюы әрдайымға, нақты тұтынушылар, олардың
Банк бөлімшелері арқылы шығынсыз жарнамалық акцияларын өткізу.
Төлей алмайтын қатерді банкпен еншілес компанияның бөліп алуы.
Өз банкісінің тұтынушыларына ғана назар болу.
Мәмілелер ұзақ мерзімге жасалар, осыдан нақты (қаржы) жоғалту
Бәсекелестің туу қаупі, несие беруші банкпен еншілес лизинг
Банктің еншілес лизинг компанияларының лизинг қызметінде орны капиталистік
Лизингтік мәмілелерге келуі салдарының көптігінен ұйымдастырудың басқа үлгілерінің
Дербес лизинг берушілер көптеген елдерде лизинг операцияларында орны
6 сурет. Лизинг компаниялары лизинг жобасын ұйымдастыруда.
Кесте 4. лизингтік компаниялардың бәсекеге түсе алуы.
Өтімді жағы Әлсіз жағы
Лизинг операция-компанияның бастапқы функциясы, осыдан жете біліушілік және
Жұмыстық құралды жүргізу (жарнама, нарқты талдау, коньюктураны бағалау
Қамсыздандырушы таңдаудың көп варианттығы.
Лизингтік құрал.жабдықтарға бақылау және лизинг алушылық еңбегін тиімді
Лизинг алушының өнімді шығарудағы қадамдарының өрбуі.
Әртүрлі банктерде несие алу мүмкіндіктері. Мәміле көбінесе ұзақ
Несиелендірушіні табудағы қиындықтар мәселесі.
Бәсекелес ортада өз орның әлсіз болуы.
Тұтынушыны табардағы шығыс.
Соңында айта кететін жағдай, нақты қойылған талаптарға сәйкес
Лизинг нарығының билеушілері бәсекелес артықшылығын көрген жағдайда ғана,
«Траст» ағылшын тілінен аударғанда «сенім» деген сөзді білдіреді.
Траст операциясы — клиенттің сенімді тұлғасы ретінде онын,
Траст операциясына қатысушыларға мыналар жатады:
1. Траст құрылтайшысы (немесе онын, негізін қалаушы) —
2. Трастыны иемденуші (сеніп тапсырған тұлға) — траст
3. Бенефициар — траст келісімшартын өзінің пайдасына жарататын
Сонымен, банктің траст операциясы — бұл банктің өз
Траст қызметіне: біріншіден, жылжымайтын және жылжитын мүліктерді басқару;
Коммерциялық банктің траст бөлімінің атқаратын қызметі үлкен үш
І. Клиенттердің мұраға қалған мүлкін иемдену;
II. Сенімхат бойынша операцияларды жүзеге асыру;
III. Агенттік қызметтер.
Траст қызметі жеке тұлғаларға, сондай-ақ фирмаларға да көрсетіледі.
Жеке тұлғаларға көрсетілетін траст қызметі.
Мұраға қалдырған мүлікті иемдену. Мұраға қалдырған мүлікті пайдаланудың
Келісімшарт негізінде клиенттің мүлкін басқару. Бұл операция сенім
Агенттік (делдалдық) қызметтер.
1. Активтерді сақтау:
• бағалы қағаздарды сақтауға қабылдау;
• бағалы қағаздар бойынша табыс алу;
• бағалы қағаздар бойынша шотына түскен қаражаты туралы
• бағалы қағаздарға айырбастау;
• мерзімі өткен облигациялар бойынша қарызды қайтару;
• активтердің жалпы құнын (табыстың жалпы сомасын) сақтап
• мүлік куәлігі бойынша сомаларды алу;
• клиенттерге бағалы қағаздар жеткізіп беру;
• сейфтерді жалға беру.
2. Агенті немесе өкілі ретінде клиенттің активтерін басқару:
• бағалы қағаздарды сатып алу-сату;
• бағалы қағаздар қоржынындағы сақталған бағалы қағаздардың бағамдарын
• клиенттің тапсырмасы бойынша барлық табыстарды алу;
• сенім білдірушінің шоттарын төлеу;
• сақтандыру полисін рәсімдеу.
Клиент келісімшартқа сәйкес немесе сенімхат негізінде коммерциялық банкке,
• клиент атынан келісімшарт жасау;
• акциялар мен облигацияларды беру;
• банктің комиссионды-делдалдық операциялары
• несие алу;
• чек жазу;
• вексельді аударып жазу және т.б.
Траст операциясын жасау үшін, ең бастысы, сенім білдірген
• бағалы қағаздарға деген меншік құқығын беру;
• бағалы қағаздарды ұстаушылар, эмитенттер және өзге де
• пайыздарды төлеу, қарыздарды өтеу және т.б.
• облигациялық займдар бойынша қарызды өтеу қорларын иемдену;
• мүлікті кепілдіктен босату;
• корпорациялардың (зейнетақы қорларының) және т.б. қорларын басқару;
• сенімхатқа сәйкес бір бағалы қағазды алып, басқасын
• акционерлік қоғамдардың акциялар бойынша дивидендтер төлеу.
Банктің траст қызметін көрсетудің басты шеңберін жеке тұлғалар,
Банк көрсеткен траст қызметі үшін комиссиондық сыйақы алады.
1.2. Банктік форфейтинг және франчайзинг операциялары
Форфейтинг пен факторинг операциялары өзара ұқсас болып келеді.
Сондай-ақ экспортердың форфейтингтік қызметі орта мерзімді немесе ұзақ
«Форфейтинг» сөзі француз тілінде «a forfait», аударғанда «құқықтан
Форфейтинг қызметі халықаралық сауданы орта мерзімде қаржыландырудың балама
Форфейтинг — бұл форфейтордың, яғни коммерциялық, банктік, немесе
Форфейтинг мәмілесі бойынша, алдымен экспортер өзінің тауарын несиеге
Форфейтинг мәмілесінде үш қатысушы болады:
1. Экспортер, яғни тауарды орта мерзімді несиеге берушІ.
2. Импортер, яғни тауарды несиеге алушы.
3. Форфейтор, яғни мәмілені қаржыландырушы банк немесе арнайы
Форфейтинг мәмілесі бірнеше кезеңнен түрады. Бірінші кезеңде мәміле
Форфейтинг механизмін мынадай екі мәміле түрінде пайдаланады:
1. Қаржы мәмілесінде — орта мерзімді қаржы міндеттемесін
2. Экспорттың мәміле бойынша — шетелдік сатып алушыға
Форфейтинг мәмілесінің мерзІмі 180 күннен 5 жылға дейінгі
Экспортер үшІн форфейтингтің мынадай артықшылықтары бар:
• векселін форфейторбанк сатып алғаннан кейін, экспортер валюта
• уақытын кешіктіріп төлеуге берген операцияның қолма-қол ақшамен
• пайыз мөлшерлемесіне байланысты да тәуекел болмайды, себебі
• құжаттаудың қарапайымдылығы және оны рәсімдеудің жылдамдығы;
• форфейторбанк несиелеу операциясына қарағанда өте жоғары табыс
Форфейтинг екінші дүниежүзілік соғыстан кейін алғаш Еуропа елдерінде
Форфейтингтеуге әдетте сауда тратталары (аударма вексель) немесе жай
Форфейтингтегі дисконт мөлшерлемесінің құрамдас элементтеріне мыналар жатады:
• еуровалюталар нарығындағы несиенің құны (ЛИБОР — Лондондық
• импортер елінің тәуекел құны және валютаны аударуға
• несиені басқаруға қатысты форфейтордың шығындары (0,5%-ға дейін
• міндеттеме үшін алынатын комиссия (1 —1,5 %
Франчайзинг әлемнiң бiрқатар елдерiнде жете дамып, сол елдердiң
Қазақстанда алғаш рет “Алматы сауда-қаржы банкi” (АТФБанк) мен
Сонымен франчайзинг жүйесiне оралар болсақ, бұл - бизнестi
Франчайзингтiң кең қанат жаюының басты құпиясы - бизнес
Негiзiнде франчайзинг жүйесiне екi топ кәсiпкерлер қатысады. Бiрiншiсi
Тауар франчайзингi. Бизнес жүргiзудiң бұл тәсiлiнде франчайзи басты
Өндiрiс франчайзингi. Франчайзингтiң бұл түрi алкогольсыз сусындар өндiрiсiнде
Iскер франчайзинг. Жоғарыда аталған түрлерiне қарағанда мұның ауқымы
Өз бизнесiн жүргiзуде франчайзингтi тиiмдi әрi сенiмдi құрал
Бас франчайзиге бiрқатар жеңiлдiктер берiледi. Дегенмен, бас франчайзи
Егер жеңiлдiк бөлшектеп сатылатын саудаға берiлетiн болса, онда
Франчайзингтiк жүйенiң табысты нәтиже берiп, ұдайы даму үстiнде
1.3. Пластикалық карточкалар – банктің жаңа қызмет
Пластикалық карточка – арнаулы жеке төлем құралы. Карточканы
Бірінші смарт карта францияда 70 ж.
Соған қарамастан, ХХ ғ .90 жылдарында микропроцессорлық
Карточка бойында қолма-қол ақша алу және сату операциялары
Төлем міндеткерлеріне кепіл-банк шығарған эмитент (несие карточка). Сондықтан
Тұтынушыға карточканы ұсынар сәтте,оны жекешелендіріп,оған мағлұматтар енгізіліп, яғни
Төлем мiндеткерлiгiне кепiл – банк шығарған эмитент (несие
Тұтынушыға карточканы ұсынар сәтте, оны жекешелендiрiп, оған мағлұматтар
Есеп айырысу жүргiзбес бұрын, иегер өз шотына,
Шектеулердi қайта қарау үшiн өз шотына жаңадан ақша
Дебеттiк карточкасы - тауарда жүмсағанда және қызмет көрсеткенде,
Карточканы тұтынушы алдын-ала шотына ақша енгiзбесе де болады,
Кредиттiк карточка - банк өзiнiң салымшыларына олардың сатып
Электрондық әмиян - карточка /микросхемамен/, тұтынушының карталық шотына
Несиелiк, дебеттiк карточкада бiрлескен болады. Корпаративтiк компания карточкасы
Отбасылық карточка-бiрлескен карточка түрi секiлдi. Отбасы мүшелерi осы
Пластикалық карточка өз иегерiне нақты ақшаны қолда ұстағанға
Бiрiншiден, өзiнiзбен нақты үлкен сомадағы ақшаны немесе үлкен
Екiншiден, карточка арқылы тез арада нақты ақшаны қолға
Үшiншiден, карточка иесiн әлеуметтiк ортада дәрежесiнiң жоғарылығын
Классикалық пластика карточкасы, егерде иесiнiң ақшасы болмаған немесе
Қазақстанда пластикалық карточкалардың мына түрлерi пайдаланылады: EURO CARD/MASTER
Карта VISA- әлемдегi ең әйгiлi карточкалардың бiрi болып
Visa Eleсtron - халықаралық ақша айырысу картасы. 900
Visa Classic - Visa орталықтары бар барлық жерлерде
Visa Business - егер заңды тұлғаның коммерциялық банкте
Visa Gold - Visa карталарының iшiндегi эксклюзивi, яғни
Visa есеп айырысу карточкасын пайдалану. Карточканы тек қана
Visa картасы жоғалған, ұрланған жағдайда, карта иегерi картаны
II Бөлім. Жаңа банктік қызметтердің бухгалтерлік есебi
2.1. Лизинг операцияларының бухгалтерлiк есебi
Қазіргі уақытта техниканың моральді тозу мерзімі қысқарған кезде
Сондай-ақ жалпы республика бойынша машина және жабдықтар паркін
Лизинг (ағл. тілінен "жалға беру") - бұл жалгермен
Үшінші тұлғадан мүлікті алып және оны ұзақ мерзімге
Жалгер лизинггік келісім - шарт бойынша олардың құнын
Келісім - шарттың қызмет ету мерзімі аяқталғаннан соң,
Жалдау сомасы лизингті ресімдеу, комиссиондық сый-ақы, ұзақ мерзімді
Лизинггік операция банк пен жалгер үшін тиімді болып
1) банк үшін ол тәуекелділікті қатаң, камтамасыз ету
2) жалгер үшін ғимарат құрылысына қаражат жұмсауды қажет
1. лизинг келісім шарты;
2. жабдықтарды алу үшін банктің төлем тапсырысы;
3. жылдық -ақы есеп-айырысуы;
4. төлемдер графигі.
Лизинг бойынша операциялар есебі үшін активті 1656 -
1656 шот бойынша аналитикалық есеп бөлек карточкаларда немесе
Банкпен жалгерлерге негізгі құралдарды жай жалға беру кезінде
Дт-1656
Кт-1652,1653,1654 Кіріс-7110
7110 -" Жалға берілген машина, жабдықтар, көліктер және
Дт- 5785 банк шығыны
Кт -1696 есептелген амортизация
5785 - "Жалға беруге арналған негізгі құралдар бойынша
1692 -" Жалға беруге арналған негізгі құралдар бойынша
Дт - 2203 жалгердің ағымды шоты
Кт - 4801 жалға беру бойынша кіріс
Жалға беру келісім-шартының әрекет ету мерзімі аяқталғанда баланстан
Шығын-7110.
Егер банк жалгер болатын болса, онда жалдық мүлік
7220 -" Жалға алынған машина, жабдықтар, көліктер және
Жалдық төлемдерді арендодательге төлеген кезде:
Дт-5801
Кт-2203
5801 -" Жай жалға беру бойынша шығыңдар"
Негізгі құралдарды арендодательге қайтару кезінде банк баланстан тыс
Шығын - 7220.
2.2. Төлем карточкаларымен есеп айырысу
Ақшасыз есеп айыруды ұйымдастырудың прогрессивті бағыттарының бірі -
Пластикалық карточка - бұл карточка заңды және жеке
Банкомат - қолма-қол ақшаны беруге арналған электронды-техникалық құрал.
Қазіргі уақытта келесі пластикалық карточкаларды шығарады:
- Халық банкі;
- Казкоммерцбанкі және т.б. Ең көп тараған түрлері
- Виза;
- Еврокард;
- Мастеркард;
- Алемкард;
- Алтынкард (ҚР ҰБ);
- АмериканЭкспресс;
- заңды тұлғалар үшін корпоративтік карточкалар (олар жол-сапар
Пластикалық карточкалар бөлінеді:
- дебеттік және кредиттік.
Дебеттік карточка - бүл карточка өз иесіне карт-шоттағы
- қолма- қол ақшаны алу;
- тауарлар мен көрсетілген қызмет үшін төлем.
Кредиттік карточка бойынша карт-шоттағы ақша мөлшеріне қарамастан көп
Мұндай несие бойынша сый-ақы үлкен емес және пайыз
Кредитті карточка бойынша келесілер жүзеге асырылады:
- қолма-қол ақшаны банкомат арқылы алу;
- эр түрлі тауарлар мен көрсетілген қызмет үшін
- телефон сөйлесулер үшін, бензин, көлік арендасы үшін
- ресторан үшін, қонақ үй үшін және т.б.
Жеке тұлғалар карточканы ашу үшін келесілерді ұсынады:
- жеке куәлігін;
- СТН-ін;
- белгіленген тәртіптегі үлгі бойынша өтініш пен анкетаны;
- жұмыс орнынан жұмысы мен табыс туралы анықтама.
Банк клиенті болып саналатын занды тұлға келесі құжаттарды
- занды тұлғаның банктегі типтік немесе валюталық шоттар
- бюджет пен зейнетақы қорына қарыздың жоқ екендігі
- ұйымның өз қызметкеріне карточка ашуға рұқсаты;
- пластикалық карточкалардың шарттарына сәйкес баска құжаттар мен
Пластикалық карточканы ашу үшін банкпен келісім шартқа отыру
Пластикалық карточкалар - бұл төлемді, клиенттің аты бар
Нақты ақша, пластикалық карточкалармен операцияларды жүргізу үшін қабылданғанда
Дт-1001
Кт - 2860 «Басқа да кредиторлар».
Егер коммерциялық банкте пластикалық карточкалармен операциялар клиенттің депозиттік
Дт - 2211 -2221 «Клиенттердің депозиттері» Кт -
Содан кейін қабылданған сомалар клиенттің карт-шотына түседі. Пластикалық
ҚР-н территориясында пластикалық карточкаларды келесі мақсаттарға қолдануға болады:
- кез келген коммерциялық банктің айырбастау пунктінде немесе
- мұндай операцияларды жүргізуге рұқсаты бар ұйымдарда тауарлар,
Карточкалармен жүргізілетін әр операция слипті көшіру арқылы бейнеленеді.
Слип - бұл арнайы құрылған формадағы чек, ол
Слип реквизиттері:
- аты мен карточка иесінің фамилиясы;
- мерзімі;
- карточканы қабылдаған сауда нүктесінің атауы;
- операция жасаған күні.
Бұл мәліметтер слиппен карточкаға арнайы аударылады. Содан кейін
- валюта түрі мен жүргізілген операция сомасы;
- авторизацияның коды.
Клиент слипке карточканы қабылдаушы қызметкерінің көзінше қол қою
Нақты ақша берілген кезде, нақты ақша беру пункттің
2.3. Форфейтингтік операция есебі
Форфейтингтің факторингтан айырмашылығы, форфейтинг тауарлармен қызметтерге құқықтарды қайта
Мысалға, банк клиенттен вексель бойынша талап ету құқықтарының
Форфейтинг бойынша келісім жүргізілгеннен кейін клиентке берілетін сомма
Дт-1422 «Клиенттерге форфейтинг» 100000тг
Кт-2751 «берілген қарыз бойынша сый-ақыны алдын ала төлеу
Кт-1050 «Корр шот» 80000 тг
Сонымен қатар вексельдер бойынша алынған құжаттардың есебі үшін
Форфейтинг операцияларын жүргізгені үшін кіріс сомасын комиссия түрінде
Дт-1860 «Басқа да дебиторлар»
Кт-4608 «Басқа да комиссиондық кірістер»
Банк 3000тг комиссиондық алғаннан кейін өткізбе құрылады:
Дт-1050 «Банктің корр шоттары»
Кт-1860 «Басқа да дебиторлар»
Ай сайын банк дисконт түріндегі 2000тг соманы кірісте
Дт-2751 «Берілген қарыз бойынша сый-ақыны алдын ала төлеу»
Кт-4422 «Форфейтинг бойынша сый-ақыны алумен байланысты кірістер»
Қарыз міндеттемені (вексель) өшіру кезінде келесі бухгалтерлік өткізбе
Дт-1050 «Банктің корр шоты»
Кт-1422 «Клиенттерге форфейтинг»
Шығын-7339
III Бөлім. Банктiк операциялардың даму перспективалары мен мәселелерi
Қазақстанда лизингтік дамуының өзектілігі еліміз әзірше шикізат ресурстарының
Осы проблемаларды шешу үшін және даму перспективаларын көрсету
Қаржылық жалға беру (лизинг) Қазақстанда қарқынды және байсалды
Франчайзинг болашағы.
Франчайзингктің дамуы келе-келе үлкен жетістіктерге жетуде. Егер экперттердің
Қазақстан Республикасының екінші деңгейлі банктер немесе компаниялар арасында
Қазақстанның Халық Банкі чиптік жүйесіне ауысып жатыр. Қазақстанда
Оның алдында, 2002 жылдың қазанында Visa international –
Қорытынды
Қорытындылай келе, лизинг және лизингтік операциялардың біздің елімізде
Жақын уақытқа дейін, лизингті салыстырмалы алғанда, тек халықаралық
Лизинг жалға алу мәміле түрінің бірі. Бұл мәміленің
Сонымен қатар траст операцияларын қарастыратын болсақ, траст операциялары
Айқын нәрсе, болашақ - смарт карталар дәуірі. Инфраструктуралық
Мүмкін, ғаламшардағы кейбір нүктелер дәстүрлі даму жүйесінен смарт-технологиясына
Банктік төлем - төлеу карточкаларының мынадай ерекшеліктері болуы
пластик PVC (поливинхлорид) не болмаса өзге де түр;
магниттік белес:
микропроцессор;
енгізілген шифрлау (код) алгоритмі;
ISO және EMV стандартын қанағаттандыруына бұйрықтар.
Біз қазақстандағы интеграциялық кезеңге көп үміт артудамыз: бірігу
Банк санының күрт өсуі халықаралық карточка эмитенттерінің;
Төлем-төлеу жүйесінің дүкендерде және басқа да потенциалды тұтынушыларға
Магниттік карточкаларда банк ішінде технологиялық процессте шотқа жол
«Карточкалық» іс Қазақстанда бүгінгі таңда жарылыс (бум) үстінде.
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі 1994 ж. 27 желтоқсаннан
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі 1999 ж 1 шілдеден
«Қаржылық лизинг туралы» Қазақстан Республикасының Заңы 05.07.2000 №78-
Банковское дело: Оқулық (ред. О.И. Лаврушин – М.:
Банковское кредитование: ред А.И. Ольшанный., - М.: «
Банковские пластиковые карточки: ред. Усоскин В.М.- М: ИПЦ
Банковское дело: Оқулық / ред. О.И.Лаврушин – М:
Рашит Каренов «Лизингтің даму перспективалары мен жолдары». «Егемен
Деньги, кредит,банки: Оқулық / ред. Мельникова В.Д. «Институт
Курс экономики: Оқулық /ред.Райзберг Б.А. «Инфра -М»
Лизинговые, факторинговые, форфейтинговые операции банков. Оқулық / ред.
Пластиковая карточка как платежный инструмент Завалев В. «Центр
Қалғұлова Р. Екінші деңгейлі банктегі бухгалтерлік есеп. Алматы,
13. Мақыш С.Б. Коммерциялық банктер операциялары, Оқу құралы.
14. «Банки Казахстана» журнал № 5 2003
2
Қызмет орталығы
Зауыт - өндіруші
Банк несиеберуші
Лизинг алушы
Қызмет көрсету орталығы
Лизинг алушы
Зауыт- өндіруші
Банк несие беруші
Еншілес лизингтік компания
Банк- несие-беруші 1
Банк-несие-беруші N
Банк- несие-беруші 2
Қызмет орталығы 1
Зауыт шығарушы 1
Лизингтік компания
Қызмет орталығы 2
Зауыт шығарушы 2
Лизинг алушы
Қызмет орталығы белгісіз
Зауыт шығару-шы белгісіз